Session 2 Implementation challenges practical experience and challenges for the preparer prof. nadzw. dr hab. Radosław Ignatowski Department of Accounting, Faculty of Management, University of Łódź Presentation prepared for the conference on IFRS: The changes and challenges for preparers and users of financial statements in the European Union sharing practical experiences The World Bank Centre for Financial Reporting Reform, Warszawa, December 2013
Ocena stopnia i poziomu wdrożenia nowych standardów o konsolidacji (MSSF 10 12, MSR 27 (2011) i MSR 28 (2011)) Termin pierwszego wdrożenia: 2013 a 2014 Wpływ nowych MSSF na struktury i formy powiązań podmiotów gospodarczych Ujawnianie informacji o wdrażaniu nowych standardów Problemy ze stosowaniem procedur technicznych standardów o konsolidacji (MSSF 3, 2008, MSR 27, 2008 (MSSF 10), MSR 28, 2003, 2011), w tym: Wycena udziałów niekontrolujących na dzień przejęcia lub sprzedaży części udziałów Rozliczanie inwestycji ujmowanych metodą praw własności Ujmowanie skutków zmian poziomu własności podmiotu zależnego
Ocena i uwagi dotyczące wdrażania nowych MSSF o konsolidacji zostały poczynione m.in. na podstawie informacji zawartych w okresowych raportach finansowych 30 spółek publicznych, notowanych na GPW w Warszawie, sporządzonych za rok obrotowy 2012 i pierwsze półrocze 2013 r. Analizowane raporty finansowe spółek: AGORA BZ WBK JSW PGE STALEXPORT ASSECO CYFROWY POLSAT KGHM PGNiG STALPRODUKT BANK BPH ENEA LOTOS PKN ORLEN TAURON BIOTON GETIN HOLDING POLIMEX MOSTOSTAL PKO BP TP SA BORYSZEW GTC PBG POLNORD TVN BRE BANK ING PEKAO PZU ŻYWIEC
Termin pierwszego wdrożenia: 2013 a 2014
Zasadniczo większość spółek zdecydowała się na odroczenie zastosowania się do nowych MSSF na 2014 r. Spośród 30 spółek decyzję taką podjęło 20 z nich, m.in.: Agora, Asseco, BPH, Getin, GTC, ING, JSW, KGHM, PGE, PGNiG 10 spółek podjęło decyzję o zastosowaniu MSSF w 2013 r., w tym: BRE, BZ WBK, Enea, Stalexport, TP SA, TVN, Żywiec Na decyzję o zastosowaniu w 2013 r. raczej nie miał wpływ typ podmiotów podporządkowanych Na decyzję o zastosowaniu w 2013 r. raczej miał wpływ skutek zastosowania, tj. zasadniczo jego brak
Wpływ nowych MSSF na struktury i formy powiązań podmiotów gospodarczych
Niemalże we wszystkich przypadkach wpływ nowych rozwiązań (definicja kontroli) oraz klasyfikacja wspólnych ustaleń umownych nie wpłynęła na zmianę zakresu identyfikowanych podmiotów podporządkowanych Spośród 30 spółek: Takie wnioski wyciągnęło 9 z 10 spółek, które wdrożyły nowe MSSF w 2013 r.: BRE, BZ WBK, Cyfrowy Polsat, Enea, Polimex Mostostal, Stalexport, Stalprodukt, TVN, Żywiec TP SA wskazała na zmianę jednego podmiotu współkontrolowanego na wspólną operację GETIN HOLDING zidentyfikowała konieczność głębszego rozważenia nowej definicji kontroli dla ustalenia zależności niektórych spółek dotychczas uznawanych za zależne PZU wskazała na rozszerzenie zakresu podmiotów zależnych o niektóre fundusze inwestycyjne
Niemalże we wszystkich przypadkach wpływ nowych rozwiązań (definicja kontroli) oraz klasyfikacja wspólnych ustaleń umownych nie wpłynęła na zmianę zakresu identyfikowanych podmiotów podporządkowanych Spośród 30 spółek jedynie: ( ) BPH, GTC, Tauron wciąż analizują wpływ nowych koncepcji i definicji na zakres podmiotowy grupy i inne formy podporządkowania Asseco, Lotos, PBG, Polnord nie zawarło stosownej informacji
Niewielki lub nieistotny wpływ nowych koncepcji i definicji na powiązania z podmiotami podporządkowanymi jest efektem: Silnej koncentracji kapitałowej w podmiotach zależnych: udział kapitałowy spółki matki jest bardzo wysoki, instrumenty kapitałowe stanowią fundamentalną przesłankę kontrolowania innych podmiotów Niewielkiego znaczenia podmiotów stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć w strategiach biznesowych podmiotów gospodarczych liczba (wielkości) podmiotów stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć jest niewspółmiernie niska w relacji do podmiotów zależnych i danych finansowych inwestorów podmiotów Najliczniejsza grupa Asseco (200 spółek) posiada udziały w 5 spółkach stowarzyszonych i 2 wspólnych przedsięwzięciach Druga z wielkich grup: GTC (118 spółek) posiada udziały w 6 spółkach stowarzyszonych i 5 wspólnych przedsięwzięciach
Ujawnianie informacji o wdrażaniu nowych standardów
Generalnie krytyczny obszar wdrażania nowych rozwiązań: Dość frywolne i wygodne podejście do wymogów ujawniania informacji, określonych w par. 30 i 31 MSR 8
Generalnie krytyczny obszar wdrażania nowych rozwiązań: Dość frywolne i wygodne podejście do wymogów ujawniania informacji, określonych w par. 30 i 31 MSR 8 Spośród 30 spółek: BPH, GTC, Tauron wciąż analizują wpływ nowych koncepcji i definicji na zakres podmiotowy grupy i inne formy podporządkowania oraz ich wpływ na sprawozdania finansowe Asseco, Lotos, PBG, Polnord nie zawarło stosownej informacji
( )
( )
( )
( )
( ) ( )
Generalnie krytyczny obszar wdrażania nowych rozwiązań: Występują jednak liczne przypadki wysokiego poziomu rzetelności w ujawnianych informacjach: np.: PKN Orlen, Agora, ING,
( ) ( )
( )
( )
Koncepcja kontroli i grupy kapitałowej i ujawnienia stosownych informacji Wycena udziałów niekontrolujących na dzień przejęcia lub sprzedaży części udziałów Rozliczanie inwestycji ujmowanych metodą praw własności Ujmowanie skutków zmian poziomu własności podmiotu zależnego
Koncepcje i definicje a ujawnienia informacji Zauważalne stosowanie metody Ctl C Ctl V (kopiuj wklej) przy sporządzaniu informacji dodatkowej w sprawozdaniach finansowych Pewne nieprawidłowości przy określaniu składu grupy kapitałowej Pewne nieprawidłowości w definiowaniu fundamentalnych pojęć Pewne rozbieżności w rozumieniu ujawnienia informacji o kompozycji grupy
Wycena udziałów niekontrolujących na dzień przejęcia Zauważalne unikanie wyceny w wartości godziwej i tym samym ujmowanie jedynie nabytej wartości firmy: Czy cena zapłacona za 80% udziałów wyznacza wartość pozostałych 20% udziałów? Czy cena rynkowa akcji spółek publicznych może być wyznacznikiem wartości udziałów niekontrolujących?
Company Wybrane dane Price/ giełdowych Market Trades spółek # of Shares share (PLN) Value (mln PLN) (in 000 PLN) # of Shares traded % of Shares traded Asseco 77.565.530 50,00 3.878,3 2.533,6 50.673 0,07 BPH 76.667.911 60,20 4.615,4 4.025,3 66.865 0,09 Cersanit 216.384.043 9,95 2.153,0 228,4 22.955 0,01 Polsat 348.352.836 15,70 5.469,1 67.879,7 4.323.547 1,24 Enea 441.442.578 18,90 8.343,2 2.533,63 134.054 0,03 GTC 219.372.990 19,96 4.159,3 4.950,6 261.107 0,12 KGHM 200.000.000 186,00 37.200,0 156.398,6 840.853 0,42 PKN Orlen 427.709.061 51,15 21.877,3 72.895,0 1.425.124 0,33 TP SA 1.335.649.021 16,90 22,572,5 80.607,9 4.769.696 0,36 TVN 343.673.164 15,76 5,416,3 13.870,1 880.083 0,26 41
Wycena udziałów niekontrolujących na dzień zmiany poziomu własności Brak regulacji w MSR 27 (2008) oraz MSSF 10 o podstawie wyceny udziałów niekontrolujących na moment sprzedaży części z dotychczas posiadanych 100% udziałów Czy cena uzyskana za sprzedane udziały wyznacza wartość początkową udziałów niekontrolujących? Czy podstawą wartości początkowej udziałów niekontrolujących ma być wartość godziwa ponownie zidentyfikowanych aktywów netto spółki zależnej?
Wycena zysku na okazyjnym nabyciu w metodzie praw własności Obecne regulacje MSR 28 w zakresie ustalania wartości zysku na okazyjnym nabyciu są niespójne z regulacjami właściwymi dla ustalania zysku na okazyjnym nabyciu w przypadku przejęć
Ujmowanie skutków zmian poziomu własności podmiotu zależnego Zarówno regulacje 30 i 31 MSR 27 (2008), jak i B96 MSSF 10 w zakresie ujmowania skutków sprzedaży części udziałów w podmiotach zależnych nie dają pełnej odpowiedzi, w jaki sposób taką zmianę ująć? Jeśli wskazaną zasadą jest rozliczenie skutków bezpośrednio w kapitałach własnych, to czy oznacza to ujęcie na poziomie zysków zatrzymanych, czy także innych?