ANALIZA SKUTECZNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI SZKOLEŃ W 2012 ROKU Piotrków Trybunalski Luty 2013
Przedmiotowe opracowanie ma na celu dokonanie analizy skuteczności i efektywności organizacji szkoleń, służącej do prognozowania kierunków szkoleń odpowiednich do potrzeb osób bezrobotnych. Zostało ono sporządzone w oparciu o zapisy 83 Rozporządzenia z dnia 14 września 2010 Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie standardów i warunków prowadzenia usług rynku pracy ( Dz. U. Nr 177, poz. 1193). Dostosowywanie kompetencji i umiejętności zawodowych do potrzeb zgłaszanych przez rynek pracy należy do jednego z najważniejszych wyzwań XXI wieku. Skala dokonujących się we współczesnym świecie zmian natury ekonomicznej i społecznej doprowadziła do ukształtowania się nowego podejścia do zagadnienia edukacji, które podkreśla konieczność kształcenia się przez całe życie. Ustawiczne doskonalenie i podwyższanie kwalifikacji zawodowych jest niezwykle ważne w kontekście wciąż wzrastających wymagań pracodawców względem pracowników. Na współczesnym rynku pracy, wymagającym nowej wiedzy, umiejętności i kwalifikacji, największe szanse na pozyskanie zatrudnienia mają osoby, które potrafią szybko reagować na zachodzące zmiany. Często w tradycyjnych zawodach potrzebna jest nowa wiedza i umiejętności bądź dodatkowe uprawnienia, bez których nie ma możliwości pracy w dotychczas wykonywanym lub wyuczonym zawodzie. Dlatego też osoby zainteresowane zmianą swojej sytuacji zawodowej winny być aktywne, otwarte na zmianę i podnoszenie lub zdobycie dodatkowych kwalifikacji. Narzędziem umożliwiającym szybkie reagowanie na zmieniającą się sytuację na rynku pracy i niwelującym negatywne skutki niedopasowań pracowników do nowych stanowisk pracy, są szkolenia. Szkolenia jako forma edukacji pozaszkolnej spełniają podstawowe dwa cele, tj. : aktywizują motywowanie osób bezrobotnych i poszukujących pracy do podjęcia zatrudnienia; edukują wyposażenie uczestników w niezbędne do podjęcia pracy umiejętności i kwalifikacje, podniesienie poziomu wykształcenia, zdobycie konkretnych uprawnień. Adresatami szkoleń zawodowych są przede wszystkim osoby bezrobotne i poszukujące pracy, które: nie mają żadnych kwalifikacji zawodowych; utraciły zdolność do wykonywania pracy w dotychczasowym zawodzie; posiadają kwalifikacje niedostosowane do potrzeb rynku pracy i muszą je zmienić lub uzupełnić. W 2012 roku urząd organizował szkolenia dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy w dwóch formach: indywidualnej i grupowej. 2
1. SZKOLENIA INDYWIDUALNE. W okresie 12 miesięcy 2012 roku ogłoszono cztery nabory wniosków (marzec, czerwiec, sierpień, wrzesień), w wyniku których wpłynęło 578 wniosków osób bezrobotnych o sfinansowanie szkoleń indywidualnych. Były one sukcesywnie rozpatrywane pod kątem przyjętych zasad kierowania na szkolenia indywidualne, z uwzględnieniem sytuacji zawodowej osoby wnioskującej, często po uzyskaniu opinii doradcy zawodowego. W ramach szkoleń indywidualnych, finansowanych ze środków Funduszu Pracy, na przestrzeni 2012 roku, szkoliło się 246 osób bezrobotnych, które podnosiły kwalifikacje lub zdobywały dodatkowe uprawnienia zawodowe. Ze względu na specyfikę szkoleń indywidualnych kierunki wybieranych kursów wyznaczane są przez zapotrzebowanie pracodawców oraz zainteresowania osób bezrobotnych. W ciągu 12 miesięcy 2012 roku osoby bezrobotne kształciły się w następującym zakresie: kwalifikacja wstępna przyspieszona do prawa jazdy kat. C, CE; szkolenie okresowe do prawa jazdy kat. CE; kurs groomingu; specjalista ds. turystyki; spawanie metodą MAG-135, TIG-141/1 uprawnienia elektroenergetyczne do 1 kv; uprawnienia elektroenergetyczne do 20 kv; kurs bukieciarstwa ; operator ładowarki jednonaczyniowej kl. III; operator pilarki spalinowej; kurs cukierniczy; fryzjerstwo nowoczesne; obsługa kasy fiskalnej i prawo spożywcze; kadry-płace; prawo jazdy kat. CE; mała przedsiębiorczość; wizaż i przedłużanie rzęs; szkolenie BHP z bezpiecznej Pracy na wysokości w systemie OTDL; kurs dogoterapii; operator suwnic sterowanych z kabiny IS; kelner; szkolenie ECDL Core; 3
instruktor prowadzący zajęcia taneczne z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym; księgowość magazynowa; obsługa stacji LPG; drwal pracownik leśny; kurs kolczykowania; kurs instruktora rekreacji ruchowej; obsługa programu CAD/CAM Mastercam; kurs przygotowujący do egzaminu na licencję I stopnia pracownika ochrony fizycznej osób i mienia. Efektywność zatrudnieniową szkoleń indywidualnych przedstawia tabela 1. Tabela 1. Efektywność zatrudnieniowa szkoleń indywidualnych w 2012 roku Kierunek szkolenia Liczba osób Podjęcia pracy do 3 m-cy Efektywność zatrudnieniowa do 3 m-cy Podjęcia pracy do 6 m-cy Efektywność zatrudnieniowa do 6 m-cy ABC Przedsiębiorczości 10 8 80 % 0 80% Adobe Photoshop 1 0 0% 0 0% Akredytowany kurs masaży orientalnych i ajurwedyjskich 2 1 50% 0 50% Autocad Bazowy 1 0 0% 0 0% Drwal-pracownik leśny 4 3 75% 0 75% Szkolenie komputerowe ECDL 3 0 0% 1 33% Eksploatacja urządzeń energetycznych 15 2 13% 0 13% Fryzjerstwo nowoczesne 1 0 0% 0 0% Grafika komputerowa 2 1 50% 0 50% Instruktor prowadzący zajęcia taneczne z dziećmi w wieku przedszkolnym wczesnoszkolnym Kadry-Płace 7 0 0% 0 0% 1 1 100% 0 100% Kelner I stopień 1 0 0% 0 0% Kierowca wózków jezdniowych 11 1 9% 2 27% Kompleksowy program szkolenia z zakresu dogoterapii 1 0 0% 0 0% 4
Komputerowa obsługa hurtowni 1 0 0% 0 0% Kosztorysowanie z zastosowaniem programu Norma PRO 1 0 0% 0 0% Księgowość magazynowa 6 1 17% 0 17% Kurs bukieciarstwa (podstawowego i zaawansowanego) 3 0 0% 1 33% Kurs cukierniczy 1 0 0% 0 0% Kurs dla kandydatów na instruktorów 3 1 33% 0 0% Kurs groomingu 3 1 33% 1 67% Kurs instruktora rekreacji ruchowej o specjalności fitness Kurs instruktora rekreacji ruchowej o specjalności piłka nożna 1 1 100% 0 100% 1 0 0% 0 0% Kurs kolczykowania 1 0 0% 0 0% Kurs księgowości 7 0 0% 0 0% Kurs dla kandydatów na egzaminatorów Kurs przygotowujący do egzaminu na licencję I stopnia pracownika ochrony 1 1 100% 0 100% 1 1 100% 0 100% Kurs tatuażu i kolczykowania 1 0 0% 1 100% Kwalifikacja wstępna przyspieszona do prawa jazdy kat. C, CE, D 21 3 14% 5 38% Magazynier-Fakturzysta 6 2 33% 1 50% Obsługa kasy fiskalnej 11 0 0% 0 0% Obsługa HDS 3 0 0% 0 0% Obsługa programów magazynowych i fakturowanie 3 1 33% 0 33% Obsługa stacji LPG 6 1 17% 0 17% Operator koparki jednonaczyniowej kl. III 3 0 0% 0 0% Operator koparko-ładowarki kl. III 10 0 0% 2 20% Operator ładowarki kl. III 2 0 0% 0 0% Operator suwnic 1 0 0% 0 0% Pełna księgowość 4 2 50% 0 50% Podstawy obsługi komputera 3 0 0% 1 33% 5
Prawo jazdy kat. C; CE 14 0 0% 3 21% Projektowanie wnętrz 1 0 0% 0 0% Program CAD/CAM MASTERCAM 1 0 0% 0 0% Przygotowanie do egzaminu ISTQB 1 0 0% 0 0% Rozliczenia finansowe w małej firmie 2 1 50% 0 50% Kursy spawalnicze 25 4 16% 6 40% Specjalista ds. turystyki 1 0 0% 1 100% Sprzedawca-magazynier 17 2 12% 1 18% Szkolenie BHP z bezpiecznej pracy na wysokości 1 0 0% 0 0% Szkolenie okresowe do prawa jazdy 16 3 19% 2 31% Tworzenie e-booków 1 0 0% 0 0% Wizaż i przedłużanie rzęs 1 0 0% 0 0% Kurs kwalifikacyjny z zakresu organizacji i zarządzania oświatą 1 w trakcie kursu - - - SUMA 246 42 17 % 28 28% Jak wynika z powyższej tabeli efektywność zatrudnieniowa szkoleń w 2012 roku liczona w okresie 3 miesięcy po zakończonym szkoleniu wyniosła 17 %. W przypadku 6 kierunków szkoleń wszyscy skierowani podjęli pracę. Są to kierunki szkoleń specjalistycznych, przygotowujące do wykonywania określonego zawodu, bądź nadające konkretne uprawnienia zawodowe, takie jak: instruktor prowadzący zajęcia taneczne z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, instruktor o specjalności fitness, kurs dla kandydatów na egzaminatorów, kurs tatuażu i kolczykowania, kurs przygotowujący do egzaminu na licencję I stopnia pracownika ochrony fizycznej, specjalista ds. turystyki. Analizując najczęściej wybierane kierunki szkoleń, tj. ABC Przedsiębiorczości kierowca wózków jezdniowych, eksploatacja urządzeń elektroeneretycznych, kwalifikacja wstępna przyspieszona do prawa jazdy, kursy spawalnicze, sprzedawca-magazynier, szkolenie okresowe do prawa jazdy, można stwierdzić, iż efektywność tych kursów waha się od 80 % dla kursu ABC Przedsiębiorczości, do 19 % dla szkolenia okresowego do prawa jazdy. 6
Analiza danych zawartych w powyższej tabeli wskazuje na fakt, iż istnieje znaczna różnica pomiędzy efektywnością zatrudnieniową szkoleń liczoną w okresie 3 miesięcy po ukończeniu szkolenia, a efektywnością liczoną w okresie 6-miesięcznym. Analiza danych dotyczących podjęć pracy wskazuje na fakt, iż osoby kierowane na szkolenia podejmują zatrudnienie najczęściej w 1, 4, 5 i 6 miesiącu po ukończeniu szkolenia. Należy również podkreślić fakt, iż niska efektywność zatrudnieniowa szkoleń w 2012 roku wynika ze stale pogarszającej się sytuacji gospodarczej na lokalnym rynku pracy. Sytuacja ekonomiczna przedsiębiorstw w naszym regionie jest bardzo trudna. Negatywne skutki zahamowania rozwoju gospodarczego kraju wpłynęły na pogorszenie się sytuacji na rynku pracy miasta Piotrkowa Trybunalskiego i Powiatu Piotrkowskiego. Stąd też odnotowano niższą efektywność realizowanych szkoleń w odniesieniu do roku poprzedniego. Analizę demograficzną osób, które podjęły pracę w okresie 3 miesięcy po ukończeniu szkolenia przedstawia poniższa tabela. Tabela 2. Charakterystyka demograficzna osób, które podjęły pracę w okresie 3 miesięcy po ukończeniu szkolenia. NAZWA SZKOLENIA 0GÓŁEM KOBIETA MĘŻCZYZ NA MIASTO WIEŚ ABC Przedsiębiorczości 8 6 2 6 2 1 2 5 Akredytowany kurs masaży orientalnych i ajurwedyjskich DO 25 26 49 7 POW. 50 1 1 0 1 0 0 1 0 Drwal-pracownik leśny 3 0 3 0 3 2 1 0 Eksploatacja urządzeń energetycznych 2 0 2 0 2 1 1 0 Grafika komputerowa 1 0 1 1 0 0 1 0 Instruktor prowadzący zajęcia taneczne z dziećmi w wieku przedszkolnym 1 1 0 1 0 1 0 0 Kierowca wózków jezdniowych 1 0 1 1 0 0 1 0 Księgowość magazynowa 1 1 0 1 0 0 1 0 Kurs dla kandydatów na instruktorów 1 0 1 0 1 0 1 0 Kurs groomingu 1 1 0 1 0 0 1 0 Kurs instruktora rekreacji ruchowej o specjalności fitness Kurs dla kandydatów na egzaminatorów Kurs przygotowujący do egzaminu na licencję I stopnia pracownika ochrony fizycznej osób i mienia Kwalifikacja wstępna przys. do prawa jazdy kat. C, CE, D 1 1 0 0 1 0 1 0 1 0 1 1 0 0 1 0 1 0 1 1 0 0 1 0 3 0 3 2 1 1 2 0
Magazynier-Fakturzysta 2 2 0 1 1 0 2 0 Obsługa programów magazynowych i fakturowanie 1 1 0 1 0 0 1 0 Obsługa stacji LPG 1 1 0 1 0 0 1 0 Pełna księgowość 2 2 0 2 0 0 2 0 Rozliczenia finansowe w małej firmie 1 1 0 0 1 0 1 0 Kursy spawalnicze 4 0 4 2 2 2 2 0 Sprzedawca-Magazynier 2 2 0 1 1 1 1 0 Szkolenie okresowe do prawa jazdy 3 0 3 2 1 1 1 1 SUMA 42 20 22 26 16 10 26 6 Spośród 42 osób, które podjęły pracę po ukończeniu szkolenia 52% stanowią mężczyźni. Analiza powyższych danych wskazuje, iż 62 % podejmujących pracę po szkoleniach indywidualnych, stanowią mieszkańcy Piotrkowa Trybunalskiego. Większość osób które podjęły zatrudnienie to osoby w wieku od 26 do 49 lat ( 62 %), osoby do 25 roku życia stanowiły 24 % tej grupy, zaś osoby powyżej 50 roku życia jedynie14 %. W ramach kursów indywidualnych,finasowanych ze środków PFRON, skierowano w 2012 roku 23 osoby niepełnosprawne poszukujące pracy, które szkoliły się w zakresie: rozszerzone specjalistyczne szkolenie obsługi sprzętu i oprogramowania komputerowego dla osób niepełnosprawnych z dysfunkcją narządu wzroku; kwalifikacja wstępna przyspieszona do prawa jazdy kat. C; kurs bukieciarstwa; sekretarka asystentka; pełna księgowość; obsługą komputera i kasy fiskalnej; instruktor nauki jazdy; sprzedawca Magazynier; kierowca wózków jezdniowych; kurs groomingu (strzyżenie, trymowanie i pielęgnacja psów); sprzedawca z obsługą komputera i kasy fiskalnej; uprawnienia elektroenergetyczne do 1 kv; grafika komputerowa zaawansowana; kadry płace; 8
kurs planowania i zakładania ogrodów; operator koparki jednonaczyniowej kl. III. 2. SZKOLENIA GRUPOWE. W 2012 roku szkolenia grupowe organizowane były w ramach projektu Czas dla aktywnych Poddziałanie 6.1.3. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, w którego założeniach określono, iż grupę docelową stanowić będą przede wszystkim osoby znajdujące się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, z wybranych kategorii wymienionych w art. 49 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Przy rekrutacji na szkolenia kierowano się powyższymi zapisami, a pierwszeństwo mieli: bezrobotni do 25 roku życia, długotrwale bezrobotni, bezrobotni powyżej 50 roku życia, bezrobotni niepełnosprawni oraz bezrobotni zamieszkali na wsi. Urząd rekrutował uczestników szkoleń na podstawie wymagań zawartych w Kartach kandydatów na szkolenie. Określono minimalny poziom wykształcenia kandydata dla każdego z planowanych kierunków szkolenia. Warunkiem uczestnictwa w szkoleniu był również brak możliwości podjęcia pracy w zawodzie wyuczonym lub dotychczas wykonywanym. W 2012 roku zorganizowano 10 szkoleń grupowych, w następujących kierunkach: 1/ Kierowca wózków jezdniowych i prawo spożywcze - 20 osób, 2/ Kwalifikacja wstępna przyspieszona do prawa jazdy kat. C, CE - 15 osób; 3/ Obsługa komputera, urządzeń biurowych i kasy fiskalnej - 15 osób; 4/ Operator koparko-ładowarki kl. III - 15 osób; 5/ Magazynier - fakturzysta z obsługa wózków jezdniowych - 20 osób; 6/ Pełna księgowość - 20 osób. 7/ Sprzedawca - Magazynier - 20 osób 8/ Kierowca wózków jezdniowych i prawo spożywcze - 20 osób 9/ Szkolenie komputerowe ECDL Core - 10 osób 10/ Sekretarka - Asystentka - 15 osób. W w/w szkoleniach grupowych wzięło udział 170 osób bezrobotnych. 9
Efektywność 6-miesięczna podjęcia pracy w okresie 6 miesięcy po ukończeniu szkolenia Efektywność 3-miesięczna podjęcia pracy w okresie 3 miesięcy po ukończeniu szkolenia niepełnosprawni długotrwale bezrobotni osoby powyżej 50 lat osoby poniżej 25 lat zamieszkali na wsi mężczyźni kobiety liczba skierowanych W tabeli nr 3 przedstawiono wykaz szkoleń grupowych zrealizowanych w 2012 roku z uwzględnieniem podziału uczestników szkoleń na poszczególne kategorie wyróżnione według: płci, miejsca zamieszkania, wieku, przynależności do grupy osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Tabela. 3. Uczestnicy szkoleń grupowych wg płci, miejsca zamieszkania, wieku oraz przynależności do grupy osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Kierunek szkolenia Kierowca wózków jezdniowych i prawo Kwalifikacja wstępna przyspieszona do prawa jazdy kat. C, CE 40 5 35 14 16 9 22 4 10 25% 2 30% 15 0 15 7 11 1 4 0 2 13% 1 20% Obsługa komputera urządzeń biurowych i kasy fiskalnej Operator koparkoładowarki kl. III Magazynier Fakturzysta z obsługa wózków jezdniowych 15 12 3 4 1 7 8 4 0 0% 2 13% 15 0 15 7 8 1 3 1 3 20% 3 40% 20 14 6 6 10 4 13 0 1 5% 1 10% Pełna księgowość Sprzedawca- Magazynier Szkolenie komputerowe ECDL Sekretarka- Asystentka 20 19 1 6 5 2 16 1 5 25% 0 25% 20 18 2 4 1 14 14 4 0 0% 0 0% 10 8 2 6 1 2 7 2 0 0% 0 0% 15 15 0 10 8 0 10 3 4 27% 0 27% Ogółem 170 91 79 64 61 40 97 19 25 15% 9 20% Udział procentowy 100% 54% 46% 38% 36% 24% 57% 11% 10
Z powyższej tabeli wynika, że w szkoleniach grupowych częściej brali udział mieszkańcy miasta - 62 %. W strukturze płci skierowanych na szkolenia dominowały kobiety, stanowiły one 54 %. Omawiając strukturę wieku uczestników szkoleń grupowych można zauważyć, że największy udział procentowy - 40%, należał do osób w przedziale wiekowym 26-49 lat, natomiast osoby do 25 roku życia stanowiły 36 % ogółu, zaś osoby powyżej 50 roku życia 24 %. Warto zaznaczyć, że wśród osób skierowanych na szkolenia grupowe, będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy wysoki odsetek - 57 % stanowiły osoby długotrwale bezrobotne. Ogólna efektywność zatrudnieniowa szkoleń grupowych wyniosła 15 %. Najwyższą efektywność osiągnęły szkolenia w zakresie sekretarka-asystentka - 27 %, kierowca wózków jezdniowych i prawo spożywcze - 25% oraz pełna księgowość - 25%. Wskaźniki efektywności w przedziale od 13% do 20 % osiągnęły szkolenia w zakresie: kwalifikacja wstępna przyspieszona do prawa jazdy kat. C, CE (13%), operator koparko-ładowarki kl. III i pełna księgowość po 20%. Efektywność zatrudnieniowa szkoleń grupowych mierzona w okresie 6 miesięcy po ukończeniu szkolenia była nieco wyższa i wyniosła 20%. Wskazana zależność dotycząca zarówno szkoleń indywidualnych, jak i grupowych powinna stanowić postulat do dokonywania oceny efektywności omawianej formy pomocy w dłuższym przedziale czasowym. Proces kształcenia i uzyskiwania uprawnień ma z pewnością znaczenie dla kształtowania długookresowej aktywności zawodowej osób bezrobotnych i poszukujących pracy, szczególnie w kontekście rozwoju gospodarczego opartego na nowej wiedzy i technologiach. Oprócz wyżej omówionych szkoleń urząd realizował w 2012 roku szkolenia grupowe w ramach Programu Specjalnego 3M-Młodość, Motywacja, Możliwości : - 12 osób - szkolenie w zakresie ABC Przedsiębiorczości, - 40 osób - szkolenie komputerowego ECDL Core. W przedmiotowym programie specjalnym przeszkolono 52 osoby. Efektywność zatrudnieniowa szkoleń mierzona w okresie 3 miesięcy po ich zakończeniu wyniosła 23%. Osoby bezrobotne uczestniczące w szkoleniu komputerowym ECDL CORE, po jego zakończeniu zostały skierowane do odbycia 4-miesięcznyego stażu. Efektywność zatrudnieniowa szkoleń grupowych liczona w okresie 4 miesięcy po ich zakończeniu wyniosła 79% (41/52). 11
3. WSKAŹNIKI SKUTECZNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI SZKOLEŃ. Łącznie na przestrzeni 12 miesięcy 2012 roku ze szkoleń indywidualnych i grupowych, finansowanych z Funduszu Pracy, Europejskiego Funduszu Społecznego i Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, skorzystały 492 osoby bezrobotne i poszukujące pracy. 3.1. Liczba i odsetek osób, które ukończyły szkolenie z wynikiem pozytywnym w stosunku do rozpoczynających szkolenie. Jednym ze wskaźników skuteczności i efektywności szkoleń jest liczba i odsetek osób, które ukończyły szkolenie z wynikiem pozytywnym w stosunku do rozpoczynających szkolenie. Przedmiotowe dane dotyczące 2012 roku obrazuje tabela nr 4. Tabela 4. Liczba i odsetek osób, które ukończyły szkolenie w stosunku do rozpoczynających szkolenie L.p. Wyszczególnienie 2012r.; (os.) 2012r.; (%) 1. Liczba osób bezrobotnych i poszukujących pracy, które rozpoczęły szkolenie 492 100% 2. Liczba osób bezrobotnych i poszukujących pracy, które ukończyły szkolenie. 485 99% 3. Liczba osób bezrobotnych i poszukujących pracy, które ukończyły szkolenie z wynikiem pozytywnym. 470 96% Analiza danych zawartych w powyższej tabeli wskazuje, że osoby, które przerwały szkolenie stanowią jedynie 1% ogółu skierowanych. Z kolei odsetek osób kończących szkolenia z wynikiem pozytywnym wynosi 96%. 3.2. Liczba i odsetek osób przeszkolonych w poszczególnych kategoriach wyróżnionych według: kryterium statusu w rozumieniu ustawy, płci, wieku, poziomu wykształcenia, miejsca zamieszkania i przynależności do grupy osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. i tabele. Szczegółowe dane dotyczące wskazanych zmiennych obrazują poniższe wykresy 12
Wykres 1. Osoby, które ukończyły szkolenia wg kryterium statusu w rozumieniu ustawy 5% 95% bezrobotni poszukujący pracy Wykres 2. Osoby, które ukończyły szkolenia wg płci 49% 51% kobiety mężczyźni Tabela 5. Osoby, które ukończyły szkolenia według wieku i poziomu wykształcenia Wiek (lata) Wykształcenie Ogółem 18-24 25-34 35-44 45 i wiecej wyższe policeal ne i średnie zawodo we średnie ogólnokształcące zasadni cze zawodo we gimnaz jalne i poniżej 485 123 173 59 130 102 148 70 76 89 100% 25% 36% 12% 27% 21% 31% 14% 16% 18% 13
niepełnosprawni osoby samotnie wychowujące dziecko osoby bez wykształcenia średniego osoby po odbyciu kary pozbawienia wolności osoby bez doświadczenia zawodowego osoby bez kwalifikacji zawodowych kobiety, które po urodzeniu dziecka nie podjęły zatrudnienia długotrwale bezrobotni osoby powyżej 50 lat osoby do 25 lat Wykres 3. Przeszkolone osoby bezrobotne i poszukujące pracy według miejsca zamieszkania 300 250 280 205 200 150 100 Piotrków Trybunalski powiat piotrkowski 50 0 Tabela 6. Osoby przeszkolone będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy 135 89 248 38 42 145 8 152 28 37 Pod względem struktury wieku największy procentowy udział miały osoby w wieku 25-34 lat (36%), natomiast najmniejszy osoby w przedziale wiekowym 35-44 lata ( 12%). Analizując zawarte w tabeli nr 5 dane dotyczące poziomu wykształcenia przeszkolonych osób zauważyć można, że największą grupę stanowią osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym 31%. Drugą co do wielkości grupę stanowili bezrobotni z wykształceniem wyższym 21%. Osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym stanowiły 14 % ogółu przeszkolonych, z wykształceniem zasadniczym zawodowym 16 %, osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym - 18%. Należy zatem stwierdzić, że w roku 2012 najczęściej ze szkoleń korzystały osoby z wykształceniem średnim zawodowym lub policealnym oraz wyższym. W tej sytuacji można postawić tezę, iż poziom wykształcenia jest zmienną wpływającą na postawy osób bezrobotnych związane z kształceniem ustawicznym osoby z wyższym 14
poziomem wykształcenia są bardziej zainteresowane podnoszeniem kwalifikacji zawodowych i zdobywaniem umiejętności w drodze szkoleń. W omawianym okresie udział przeszkolonych mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego był wyższy od udziału przeszkolonych osób zamieszkałych na terenie powiatu piotrkowskiego. Spośród osób znajdujacych się w szczególnej sytuacji na rynku pracy (tabela 6) w 2012 roku korzystały najczęściej osoby długotrwale bezrobotne, bez wykształcenia średniego, poniżej 25 roku życia oraz bez doświadczenia zawodowego. 3.3. Liczba i odsetek osób zatrudnionych w trakcie szkolenia oraz w okresie trzech miesięcy po jego ukończeniu. 79 (Liczba zatrudnionych) x 100% = 16 % (efektywność zatrudnieniowa) 485 (Liczba osób, które ukończyły szkolenie) Pomimo, iż wskaźnik ten nie jest zadowalający, to w sytuacji wzrostu bezrobocia, rosnących wymagań pracodawców odnośnie kandydatów do pracy i dużej konkurencji na rynku pracy, ukończenie szkolenia daje szansę bezrobotnemu i dodatkowy atut do ubiegania się o pracę na konkretnym stanowisku również w terminie późniejszym ( szkolenia motywują do dalszego działania i przystępowania do rozmowy kwalifikacyjnej z pracodawcą). 3.3 Koszt ponownego zatrudnienia osób przeszkolonych. Koszt ponownego zatrudnienia osób przeszkolonych jest to wskaźnik liczony jako stosunek poniesionych kosztów szkoleń do liczby osób zatrudnionych w okresie 3 miesięcy po ukończeniu szkoleń. W 2012 roku wyniósł on 13 304,40 zł. 3.4 Przeciętny koszt szkolenia i osobogodziny szkolenia. Przeciętny koszt szkolenia dla jednej osoby w 2012 r. wyniósł 2.136,28 zł (1 051 047,60/492) natomiast przeciętny koszt osobogodziny szkolenia to 12,43 zł. 4. STUDIA PODYPLOMOWE. Drugą z kolei istotną, pod względem zainteresowania bezrobotnych, formą ustawicznego kształcenia dorosłych proponowanych przez urząd, jest finansowanie studiów podyplomowych. W omawianym okresie spośród złożonych wniosków, dotyczących dofinansowania kosztów studiów podyplomowych, po dokonanej analizie sytuacji zawodowej każdej osoby 15
wnioskującej o tę formę pomocy, do dofinansowania wybrano 8 osób bezrobotnych i 1 osobę poszukującą pracy, pracujacą powyżej 45 roku życia, w następujących kierunkach: rachunkowość i podatki, przygotowanie pedagogiczne - 2 osoby, logopedia - 3 osoby, integralna edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna z elementami metody Montessori, rachunkowość małych i średnich przedsiębiorstw, bezpieczeństwo i higiena pracy. Dofinansowania na w/w kierunki studiów podyplomowych przyznano w oparciu o uzasadnienie celowości i wskazanie możliwości zatrudnieniowych po ukończeniu w/w kierunków. 5. EGZAMINY. W omawianym okresie na wniosek 1 osoby bezrobotnej sfinansowany był również, ze środków Funduszu Pracy, koszt egzaminu, w zakresie: Odnowienie uprawnień spawalniczych MAG-135, TIG-141/22, MMA 111 6. WSKAŹNIKI SKUTECZNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI STUDIÓW PODYPLOMOWYCH I EGZAMINÓW. Tabela 7. Wskaźniki skuteczności i efektywności studiów podyplomowych i egzaminów Liczba osób objętych formą Liczba i odsetek osób, które zdały egzamin lub ukończyły studia podyplomowe Studia podyplomowe 16 (w tym 7 osób przechodzących z 2010 r. i 2011 r.) 9 (w tym 7 osób z 2010 r. i 2011r.) Egzaminy 1 1 Liczba i odsetek osób, które uzyskały zatrudnienie w trakcie lub po zakończeniu studiów 10 (63%) 1 Jak wynika z powyższej tabeli 22 % osób, objętych dofinansowaniem kosztów studiów podyplomowych w 2012 roku ukończyło te studia. Termin zakończenia studiów przez pozostałe osoby, zgodnie z programem nauczania, przewidywany jest na rok 2013. 16
Efektywność zatrudnieniowa studiów podyplomowych wyniosła 63% (jest to stosunek liczby osób, które zostały objęte tą formą pomocy do liczby osób, które podjęły zatrudnienie w trakcie lub po zakończeniu studiów ). WNIOSKI: Analiza przedstawionych danych statystycznych w zakresie szkoleń osób bezrobotnych pozwala na sformułowanie następujących wniosków: 1. W 2012 roku zwiększyła się liczba osób bezrobotnych skierowanych na szkolenia w porównaniu do roku ubiegłego (2011-303 osoby; 2012-492). Pozyskanie przez urząd dodatkowych środków z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej na aktywne programy przeciwdziałania bezrobociu i jego negatywnych skutków, w tym na działalność szkoleniową, pozwoliło na objęcie większej liczby osób zarejestrowanych, tą formą pomocy. 2. Analiza danych dotyczących podjęć pracy wskazuje na fakt, iż osoby kierowane na szkolenia podejmują zatrudnienie najczęściej w 1, 4, 5 i 6 miesiącu po ukończeniu szkolenia, co powoduje, że efektywność zatrudnieniowa liczona po 6 miesiącach jest znacznie wyższa aniżeli liczona po 3 miesiącach. 3. Na niską efektywność zatrudnieniową szkoleń bezpośrednio wpływa sytuacja na rynku pracy, permanentny niedobór miejsc pracy, ale też niska motywacja osób bezrobotnych do podejmowania zatrudnienia bezpośrednio po szkoleniu. 4. Spośród szkoleń grupowych wysoką efektywność osiągnęły szkolenia w zakresie: sekretarka-asystentka - 27 %; kierowca wózków jezdniowych i prawo spożywcze - 25%; pełna księgowość - 25%. 5. Osoby kończące szkolenia z wynikiem pozytywnym stanowiły wysoki odsetek wśród ogółu przeszkolonych tj. - 96%. 6. Większą grupę wśród korzystających ze szkoleń stanowią mieszkańcy miasta Piotrkowa Trybunalskiego. 7. Największy udział procentowy wśród uczestników szkoleń mają osoby w wieku 25-34 lata. 8. Wysoki wskaźnik efektywności zatrudnieniowej osiągnęły studia podyplomowe (63%). Opracowali: Specjaliści ds. rozwoju zawodowego 17