S-2.431.1.13.2013.IJ-B PROTOKÓŁ z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Rodzinnym Domu Dziecka w Białogardzie w dniach 13 14 listopada 2013 r. Adres Placówki: Rodzinny Dom Dziecka ul. Małcużyńskiego 8, 78-200 Białogard Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów w składzie: Ilona Jackiewicz Bara starszy inspektor wojewódzki osoba kierująca zespołem, Renata Karwowska starszy inspektor wojewódzki, na podstawie Upoważnienia Nr 43/2013 z dnia 31 października 2013 r. wydanego przez Wojewodę Zachodniopomorskiego. Przedmiot kontroli: Przestrzeganie standardu opieki i wychowania w placówce, a w szczególności: 1. Przestrzeganie standardów usług opiekuńczo wychowawczych, o których mowa w art. 93 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135) oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292 poz. 1720). 2. Kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi. 3. Przestrzeganie praw dziecka. 4. Zasadność pobytu dziecka w placówce. 5. Działania placówki na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami. 6. Warunki lokalowe. 7. Zapewnienie dzieciom wyżywienia, dostosowanego do ich potrzeb rozwojowych, kulturowych, religijnych oraz stanu zdrowia. 8. Dostęp do podstawowych produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę. 9. Zapewnienie dostępu do opieki zdrowotnej, zaopatrzenie w produkty lecznicze. 10. Zapewnienie dostępu do nauki, zapewnienie dostępu do zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, a także terapeutycznych i rewalidacyjnych, o ile takie są wskazane dla dziecka. 11. Zaopatrzenie w środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne wraz z pokryciem udziału środków własnych dziecka do wysokości limitu przewidzianego w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. 12. Wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego użytku, stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb, zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego, środki higieny osobistej. 13. Wypłacanie kwot pieniężnych do własnego dysponowania przez dziecko. 14. Pokrywanie kosztów pobytu w internacie lub bursie. 15. Pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc. 16. Prawidłowość prowadzenia dokumentacji. 17. Przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w jej regulaminie. 1
Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2012 r. do 13 listopada 2013 r. Przed przystąpieniem do kontroli zapoznano dyrektora Rodzinnego Domu Dziecka w Białogardzie z programem, w którym określono temat, cel, rodzaj oraz zakres kontroli. Wyjaśnień udzielała: Pani Alicja Nawrocka dyrektor placówki. Ustalenia kontroli. Ustaleń dokonano w oparciu o informacje przekazane przez dyrektora, ankiet przeprowadzanych wśród 3 wychowanków, analizę dokumentacji oraz losowo wybranej dokumentacji 4 dzieci. Dom jest placówką typu rodzinnego i funkcjonuje od 1 września 2003 roku. Dysponuje 8 miejscami. Na dzień kontroli w placówce umieszczonych było 7 wychowanków, w tym: do 7 lat 1 dziecko, 8 12 lat 2 dzieci, 13 17 lat 2 wychowanków, 18 lat 1 wychowanka. Najmłodsze dziecko miało 4 lata a najstarsze 18 lat. Rodzice 3 wychowanków mieli ograniczoną władzę rodzicielską, rodziców 2 wychowanków sąd rodzinny pozbawił władzy rodzicielskiej a rodzice 2 dzieci mieli zawieszoną władzę rodzicielską. Nie było dzieci umieszczonych na prośbę rodziców. W placówce na stanowisku dyrektora zatrudniona była Pani Alicja Nawrocka, która pełniła jednocześnie funkcję wychowawcy. Kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi. Zgodnie z art. 44 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. Zgodnie z art. 227 ust. 2 do osób, które uzyskały świadectwo ukończenia szkolenia dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia placówek rodzinnych, prowadzonych na podstawie przepisów dotychczasowych nie stosuje się przepisu art. 44 ust. 1. Zgodnie z art. 98 ust. 4 w/w ustawy dyrektorem placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego może być osoba, która: 1) posiada co najmniej wykształcenie średnie, 2) posiada świadectwo ukończenia szkolenia, o którym mowa w art. 44, 3) posiada pozytywną opinię organizatora rodzinnej pieczy zastępczej dotyczącą predyspozycji do pełnienia funkcji dyrektora. W placówce opiekuńczo wychowawczej z dziećmi może pracować osoba, która: 1) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona, 2) wypełnia obowiązek alimentacyjny w przypadku, gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego, 3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, 4) jest zdolna do pracy w placówce opiekuńczo-wychowawczej, co zostało potwierdzone zaświadczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do tej pracy. 2
Do pracy z dziećmi zatrudniona była Pani Alicja Nawrocka na stanowisku dyrektora/wychowawcy, która posiadała wykształcenie określone w w/w przepisach (zał. nr 1). Przestrzeganie praw dziecka w placówce. W celu zdiagnozowania tego obszaru przeprowadzono ankietę wśród 3 wychowanków (zał. nr 2), oraz przeprowadzono rozmowę z dyrektorem placówki, pytając między innymi o to, jakie są podstawowe prawa dziecka, o prawo do prywatności, do informacji, do kontaktów z rodzicami i innymi bliskimi osobami, swobody wyboru i decydowania, do uczestniczenia w praktykach religijnych, o stosowanie przemocy, kar i nagród. W wyniku przeprowadzonej ankiety stwierdzono, że dzieci potrafiły nazwać swoje prawa. Potwierdziły też posiadanie podręczników i przyborów szkolnych. Dzieci napisały, że mogą decydować o wyborze odzieży, obuwia 3 wychowanków, wyborze koleżanek i kolegów 2 wychowanków, wyborze szkoły i o tym z kim mieszkają w pokoju 1 wychowanek Wszystkie ankietowane dzieci napisały, że mają swobodny dostęp do: telewizji, komputera i internetu a także, że zarówno w placówce jak i poza placówką mają osoby do których mogą się zwrócić ze swoimi problemami i porozmawiać. Troje dzieci podało, że tymi osobami w placówce są opiekunowie a jedno wymieniło także siostrę. Dzieci podały, że poza placówką ze swoimi problemami mogą zwrócić się do przyjaciół. Wszystkie ankietowane dzieci napisały, że w placówce mogą: wysyłać listy, dzwonić do rodziny a także zapraszać do placówki koleżanki i kolegów. Dwoje dzieci napisało, że mogą posiadać swoje rzeczy, do których nikt nie ma dostępu a jako przykład jedno podało, że są to rzeczy osobiste. Wychowankowie zapytani czy w placówce mogą obchodzić swoje święta odpowiedziały, że tak i wymieniły urodziny 3 wychowanków, komunię świętą 2 wychowanków i rocznicę 1 wychowanek. Dwóch wychowanków napisało, że otrzymują listy, które są zaklejone a 1 napisał, że nie otrzymuje listów. Zapytane, co robią w czasie wolnym odpowiedziały następująco: chodzę na treningi 1 wychowanek, rysuję 1 wychowanek, czytam 1 wychowanek, słucham muzyki 1 wychowanek, maluję 1 wychowanek, piszę wiersze 1 wychowanek, uczę się 1 wychowanek, sprzątam 1 wychowanek, gram na skrzypcach 1 wychowanek, rozmawiam z opiekunami 1 wychowanek, oglądam telewizję 1 wychowanek, rozmawiam z siostrą 1 wychowanek. Na podstawie rozmowy przeprowadzonej z dyrektorem placówki ustalono, że wszyscy wychowankowie Rodzinnego Domu Dziecka w Białogardzie byli wyznania rzymsko katolickiego. Dzieci zapytane czy mogą stosować praktyki religijne zgodnie ze swoim wyznaniem odpowiedziały, że tak. Wychowankowie napisali, że w placówce nie spotykała ich przemoc. Wśród otrzymywanych nagród wymieniły: pochwałę 3 wychowanków i wspólne wyjazdy 2 wychowanków. Wśród otrzymywanych kar 1 wychowanek wymienił: upomnienie a 2 napisało, że w placówce nie ma kar bo wszystko można sobie wytłumaczyć. Dzieci zapytane czy mogą mieszkać w jednym pokoju ze sowim rodzeństwem odpowiedziały, że tak, 1 wychowanek, nie chcę 1 wychowanek, a 1 wychowanek napisał, że nie może, ponieważ jego rodzina jest już poza placówką. Wszystkie dzieci zapytane czy chciałyby coś zmienić w placówce odpowiedziały, że nic. Zasadność pobytu dziecka w placówce. Zgodnie z paragrafem 2 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011 r. Nr 292 poz. 1720) dziecko do placówki opiekuńczo-wychowawczej kieruje powiat właściwy do ponoszenia wydatków na opiekę i wychowanie dziecka. Zgodnie z art. 139 ust. 1 i ust. 3 oraz art. 136 i art. 138 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego 3
oceny sytuacji dziecka dokonuje dyrektor w porozumieniu z organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej właściwym ze względu na położenie placówki. Oceny sytuacji dziecka dokonuje się w celu: 1) ustalania aktualnej sytuacji rodzinnej dziecka; 2) analizy stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną; 3) modyfikowania planu pomocy dziecku; 4) monitorowania procedur adopcyjnych dzieci z uregulowaną sytuacją prawną umożliwiającą przysposobienie, 5) oceny stanu zdrowia dziecka i jego aktualnych potrzeb; 6) oceny możliwości powrotu dziecka do rodziny lub umieszczenia go w rodzinnej pieczy zastępczej; 7) informowania sądu o potrzebie umieszczenia dziecka w placówce działającej na podstawie przepisów o systemie oświaty, działalności leczniczej lub pomocy społecznej. Okresowej oceny sytuacji dziecka dokonuje się w miarę potrzeb, jednak nie rzadziej niż co pół roku, a w przypadku dziecka w wieku poniżej 3 lat nie rzadziej niż co trzy miesiące. Po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka zespół formułuje na piśmie wniosek dotyczący zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce i przesyła go do sądu. Zgodnie z art. 95 ust. 4 i 4 a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego można umieścić, w tym samym czasie, łącznie nie więcej niż 8 dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2. W razie konieczności umieszczenia w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego rodzeństwa, za zgodą dyrektora tej placówki oraz po uzyskaniu zezwolenia wojewody, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci, nie więcej jednak niż 10. Zgodnie z informacją przekazaną przez dyrektora na dzień kontroli wszystkie dzieci posiadały postanowienia sądu o umieszczeniu ich w placówce oraz skierowania Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Białogardzie (zał. nr 3). Na podstawie analizy dokumentacji losowo wybranych dzieci X.Y. i X.Y. (zał. nr 4), X.Y. (zał. nr 5) i X.Y. (zał. nr 6) stwierdzono, że w aktach znajdowały się postanowienia sądowe i skierowania, które były uzgadniane z dyrektorem placówki oraz pozostała dokumentacja. Ocena zasadności pobytu dziecka w placówce oraz modyfikacja planów pomocy dziecku, była dokonywana przez dyrektora placówki i organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, w większości zgodnie z terminami określonymi w przepisach. Termin oceny zasadności pobytu dzieci w placówce został przekroczony o 12 dni pomiędzy posiedzeniami, które odbyły się w dniu 24 października 2012 r. oraz w dniu 06 maja 2013 r. Na podstawie rozmowy przeprowadzonej z dyrektorem placówki ustalono, że powodem przekroczenia w/w terminu była choroba dyrektora. Wnioski odnośnie zasadności dalszego pobytu dzieci w placówce były formułowane na piśmie. Dzieci z uregulowaną sytuacją prawną zgłaszane były do ośrodka adopcyjnego. Po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka przesyłano wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce do sądu. W roku 2013 w placówce umieszczony został 9 wychowanek. Sytuacja dotyczyła rodzeństwa i w związku z tym Wojewoda Zachodniopomorski wydał zezwolenie na umieszczenie większej liczby dzieci. W okresie objętym kontrolą 2 wychowanków usamodzielniło się i opuściło placówkę. W placówce pozostało więc 7 wychowanków. 4
Działania podejmowane na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami. Na podstawie przeprowadzonych ankiet i rozmowy z dyrektorem placówki, oraz analizy dokumentacji kontrolujący stwierdzili, że placówka podejmowała prawidłowe działania w kierunku powrotu dzieci do domów rodzinnych i utrzymywania kontaktów z rodzicami. Na zadane pytanie ankietowe: Czy rodzice i inni członkowie rodziny mogą odwiedzać Cię w placówce? 1 dziecko odpowiedziało, że tak i dodało, że zależy czy tego chce, 2 dzieci odpowiedziało, że czasami i 1 dodało, że to zależy czy tego chce. Rodzice dzieci umieszczonych w placówce mogli liczyć na wsparcie dyrektora rodzinnego domu. W pierwszym i w drugim kontrolowanym przypadku (rodzeństwo) oboje rodzice pozbawieni byli władzy rodzicielskiej i nie kontaktowali się z dziećmi. Na podstawie pisma z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Białogardzie z dnia 23.10.2013 r. ustalono, że do pracy z rodziną nie został wyznaczony asystent. Matka dzieci była osobą bezdomną i nie współpracowała z pracownikiem socjalnym ośrodka. Dzieci zgłoszone były do ośrodka adopcyjno opiekuńczego, który w opinii wskazał, że dla dzieci nie wskazana jest zmiana środowiska rodzinnego. W trzecim i czwartym kontrolowanym przypadku (rodzeństwo) ojciec dzieci nie żył a matka nie była w stanie opiekować się dziećmi z powodu choroby i z tej przyczyny sąd zawiesił jej władzę rodzicielską. Dyrektor placówki dwukrotnie zorganizował spotkanie dzieci z dalszą rodziną w wyniku którego, dzieci były urlopowane w okresie wolnym od nauki do ciotki. Dzieci nie zostały zgłoszone do Ośrodka Adopcyjnego z powodu nieuregulowanej sytuacji prawnej (zawieszenie władzy rodzicielskiej matce). Warunki lokalowe. Zgodnie z 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720) placówka opiekuńczo-wychowawcza zapewnia dzieciom: 1) pokoje mieszkalne nie większe niż 5 osobowe, właściwie oświetlone, o powierzchni zapewniającej przechowywanie rzeczy osobistych i swobodne korzystanie z wyposażenia, 2) łazienki z miejscem do prania i suszenia rzeczy osobistych i toalety, w ilości umożliwiającej korzystanie z nich w sposób zapewniający intymność i zgodność z zasadami higieny, 3) miejsce do nauki, 4) miejsce do przygotowywania posiłków, zapewniające warunki do przechowywania i obróbki żywności, 5) wspólną przestrzeń mieszkalną, w której można spożywać posiłki, stanowiącą miejsce spotkań i wypoczynku. Placówka mieści się w wolnostojącym budynku o powierzchni użytkowej 360 m². W skład placówki wchodzi 6 pokoi sypialnych dla dzieci w tym: 5 jednoosobowych i 1 dwuosobowy, 3 łazienki i toalety, kuchnia z jadalnią oraz pomieszczenie do wypoczynku. Przy placówce mieści się plac zabaw dla dzieci, na którym znajdują się huśtawki, zjeżdżalnia oraz ławki. Pomieszczenia w placówce wyposażone były estetycznie, zgodnie z obowiązującym standardem. Zapewnienie dzieciom wyżywienia, w tym dostępu do produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę, dostępu do nauki, opieki zdrowotnej, zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych i rewalidacyjnych. W celu zdiagnozowania tego obszaru przeprowadzono ankietę wśród 3 wychowanków (zał. nr 2), przeprowadzono rozmowę z dyrektorem zatrudnionym w placówce. Na 5
zadane pytanie ankietowe: Jak oceniasz wyżywienie w placówce?, wszystkie dzieci odpowiedziały, że bardzo dobrze. Wszystkie ankietowane dzieci potwierdziły, że mogą dostać jeść i pić pomiędzy posiłkami. Zgodnie z pisemną informacją dyrektora placówki ustalono, że dzieci spożywają 5 posiłków dzienne (śniadanie, drugie śniadanie, obiad, podwieczorek i kolację). Dostęp do napojów był nieograniczony, a jedzenie było dostępne dla dzieci przez całą dobę. Wychowankowie byli zapisani do poszczególnych szkół zgodnie ze swoimi potrzebami (zał. nr 7). W placówce było 4 wychowanków mających szczególne potrzeby edukacyjne i rozwojowe. Pierwsze dziecko wymagało kształcenia specjalnego wg podstawy programowej kształcenia ogólnego dostosowanego do potrzeb uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym w szkole integracyjnej lub oddziale integracyjnym. Dziecko kontynuowało naukę w klasie integracyjnej przy Gimnazjum nr 2 w Białogardzie, a także uczęszczało na zajęcia socjoterapii, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne oraz zajęcia dydaktyczno -wychowawcze. Drugie dziecko, u którego stwierdzono dysharmonię w rozwoju poszczególnych sfer intelektualnych oraz znaczne zaburzenia w zakresie funkcji percepcyjno-motorycznych uczestniczyło na zajęcia indywidualne, które prowadzone były metodą dobrego startu, zajęcia logopedyczne, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne oraz zajęcia wyrównawcze. Dwóch wychowanków, u których stwierdzono zaburzenia w zachowaniu uczęszczało na zajęcia socjoterapeutyczne organizowane w Młodzieżowych Ośrodkach Socjoterapii w Skarżysku Kamiennym i Piasecznie k/warszawy, w których zostali umieszczeni. Dzieci zapytane, kto pomaga im przy odrabianiu lekcji, odpowiedziały że: wychowawca/ciocia/wujek 3 wychowanków, wolontariusz 1 wychowanek, koleżanka / kolega 1 wychowanek, siostra / brat 2 wychowanków. Wychowankowie uczestniczyli w zajęciach pozalekcyjnych i rekreacyjno-sportowych tj.: gra na skrzypcach i na pianinie w szkole muzycznej 1 wychowanka, j. angielski i język niemiecki 1 wychowanka, zajęcia sportowe lekkoatletyka 1 wychowanka. W okresie wakacyjnym dzieci uczestniczyły w obozach letnich w Pięknej Górze, zgodnie ze swoimi zainteresowaniami tj.: obóz taneczny, obóz filmowy, obóz młodych artystów (malarstwo), w warsztatach tanecznych w Kołobrzegu. Wspólnie z opiekunem wypoczywały w Ustroniu Morskim. W kontrolowanym okresie żaden wychowanek nie przebywał w szpitalu psychiatrycznym. Zgodnie z informacją przekazaną przez dyrektora placówki wszyscy wychowankowie zapisani byli do lekarza rodzinnego, a dzieci wymagające leczenia specjalistycznego otrzymywały taką pomoc. Przeglądy stomatologiczne wykonywane były u dzieci 1 raz w roku. W placówce nie było wychowanków wymagających zaopatrzenia w środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne. Wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne: W celu zdiagnozowania tego obszaru przeprowadzono ankietę wśród 3 wychowanków (zał. nr 2), oraz rozmowę z dyrektorem zatrudnionym w placówce. Wychowankowie nie zgłosili nieprawidłowości w w/w zakresie. Na pytanie: Czy dzieci mają zabezpieczoną odzież, obuwie, środki higieniczne? dyrektor Placówki odpowiedział, że potrzeby dzieci w w/w zakresie zaspokajane są na bieżąco. Wychowankowie potwierdzili wyposażenie w podręczniki i przybory szkolne. Podstawowe leki były zakupywane zgodnie ze wskazaniami lekarza. W apteczce placówki znajdowały się podstawowe środki opatrunkowe, dezynfekcyjne, przeciw bólowe, rozkurczowe i przeciw gorączkowe. Pomieszczenia zajmowane przez dzieci były wyposażone w materiały dydaktyczne. 6
Wypłacanie drobnych kwot do własnego dysponowania przez dziecko: Na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród 3 wychowanków (zał. nr 2), informacji dyrektora placówki oraz na podstawie potwierdzeń odbioru kieszonkowego przez dzieci ustalono, że wychowankowie otrzymywali kieszonkowe w wysokości 10 20 złotych miesięcznie. Na zadane pytanie ankietowe: Czy otrzymujesz kieszonkowe?, dzieci odpowiedziały, że otrzymują. Na pytanie: W jakiej wysokości?, wychowankowie odpowiedzieli, że od 10 do 20 zł miesięcznie. Z informacji uzyskanych od dyrektora placówki ustalono, ze dzieci otrzymują 1 raz w miesiącu kwotę do własnego dysponowania w wysokości 20 25 zł. Wysokość kieszonkowego uzależniona jest od wieku wychowanka. Pokrywanie kosztów pobytu w internacie lub bursie: Na podstawie rozmowy z dyrektorem placówki oraz wydruku z konta bankowego ustalono, że placówka pokrywała opłatę za pobyt 2 wychowanków w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii. Pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc pobytu: Na podstawie rozmowy z dyrektorem placówki ustalono, że dzieci otrzymywały kwotę potrzebną na bilety i w razie potrzeby dowożone były do uzasadnionych miejsc pobytu przez dyrektora placówki samochodem prywatnym. Prawidłowość prowadzenia dokumentacji: Zgodnie z paragrafem 17 rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej, w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego dla każdego dziecka prowadzi się plan pomocy dziecku oraz kartę pobytu dziecka, która zawiera informacje o znaczących dla dziecka wydarzeniach, postępach w nauce szkolnej, stanie zdrowia dziecka oraz ocenę aktualnej sytuacji dziecka. Kartę pobytu dziecka uzupełnia się nie rzadziej niż co miesiąc. W placówce opiekuńczo-wychowawczej, prowadzi się ewidencję dzieci, która zawiera następujące informacje: 1) imię i nazwisko dziecka; 2) datę i miejsce urodzenia dziecka; 3) adres ostatniego miejsca zamieszkania dziecka; 4) aktualny adres zamieszkania rodziców dziecka lub jego opiekunów prawnych. Zgodnie z art. 139 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej organizator rodzinnej pieczy zastępczej wspiera dyrektora placówki opiekuńczowychowawczej typu rodzinnego w sporządzeniu planu pomocy dziecku. Na podstawie analizy dokumentacji stwierdzono, że w placówce prowadzona była dokumentacja określona w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. Prowadzone były plany pomocy dziecku i karty pobytu dziecka. Niewielkich korekt wymagała część planów pomocy dziecku w zakresie terminów realizacji poszczególnych zadań. W przypadku dokumentacji X.Y. (zał. nr 7) oraz X.Y. (zał. nr 4) część rubryk w kartach pobytu została uzupełniona w trakcie kontroli. W placówce była prowadzona księga ewidencji wychowanków, która zawierała imiona i nazwiska dzieci ich datę i miejsce urodzenia, nazwiska rodziców, miejsce zamieszkania rodziców, informacje kto wydał skierowanie do placówki, adres stałego zameldowania dziecka, datę przyjęcia dziecka do placówki, datę i przyczynę odejścia dziecka z placówki, adres i miejsce pobytu wychowanka usamodzielnionego. 7
Przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w regulaminie: Placówka funkcjonuje na podstawie Statutu placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego Rodzinnego Domu Dziecka w Białogardzie, przyjętego Uchwałą Rady Powiatu w Białogardzie Nr XXVII/174/2012 i regulaminu organizacyjnego przyjętego Uchwałą Nr 6/2013 Zarządu Powiatu w Białogardzie z dnia 10 stycznia 2013 r. Zgodnie ze statutem, dom jest jednostką organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, będącą powiatową jednostką budżetową. Przedmiotem działalności placówki jest wychowanie dzieci w różnym wieku, w tym dorastających i usamodzielniających się, umożliwienie wspólnego wychowania i opieki licznemu rodzeństwu, współpraca z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i asystentem rodziny. W wyniku przeprowadzonej kontroli można stwierdzić, że placówka przygotowana była do realizowania zadań określonych w regulaminie. Jednym z podstawowych zadań placówki jest przygotowanie dzieci do dorosłego, samodzielnego, odpowiedzialnego życia. Wychowankowie przygotowywani byli m.in. do gospodarowania środkami finansowymi, organizowania zajęć, utrzymania porządku w swoim otoczeniu, przygotowywania posiłków. W kontrolowanym okresie usamodzielniło się 2 wychowanków. W Placówce pracowało się nad utrzymywaniem więzi pomiędzy rodzeństwem i podejmowało się działania, aby nie rozdzielać rodzeństw. W kontrolowanym okresie nie wystąpiła sytuacja rozdzielenia rodzeństwa. Ocena działalności Placówki: Zagadnienia objęte kontrolą w większości realizowane były prawidłowo. Prawa dziecka były przestrzegane: dzieci miały zaspokojone prawo do prywatności, informacji, swobód religijnych, kontaktów z rodzicami, decydowania i wyboru. Wychowankowie umieszczani byli w placówce zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Dyrektor placówki podejmował prawidłowe działania w celu powrotu dzieci do rodziców biologicznych, umieszczenia ich w rodzinie zastępczej lub adopcyjnej. Dbał również o utrzymywanie kontaktów dzieci z rodzicami i innymi członkami rodziny. Ocena zasadności pobytu dziecka w placówce była dokonywana nie rzadziej niż co pół roku, (w jednym przypadku przekroczono termin z powodu choroby dyrektora placówki), a po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka przesyłano wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce do sądu. Warunki lokalowe były dobre, dostosowane do liczby dzieci. Zapewniano wychowankom całodzienne wyżywienie, które zostało ocenione przez nich jako bardzo dobre. W Rodzinnym Domu Dziecka w Białogardzie dbano również o rozwój zainteresowań i organizację czasu wolnego podopiecznych, proponując im różne formy zajęć i wypoczynku. Wszystkie dzieci objęte były ubezpieczeniem zdrowotnym i zapisane do lekarza pierwszego kontaktu. Wychowankowie wymagający leczenia specjalistycznego otrzymywali taką pomoc. Prawidłowo realizowano wyposażenie dzieci w leki, podręczniki i przybory szkolne. Wychowankowie otrzymywali kieszonkowe w wysokości zgodnej z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Organizowano dojazd dzieci do uzasadnionych miejsc pobytu. Plany pomocy dziecku prowadzone były zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, jednakże karty pobytu w dwóch kontrolowanych przypadkach uzupełnione zostały podczas kontroli. Pouczono dyrektora placówki, że: 1. Zgodnie z 17 ust. 4 pkt. 2 rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej, w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego kartę pobytu dziecka uzupełnia się nie rzadziej niż co miesiąc. 8
Wyniki kontroli zostały omówione z dyrektorem placówki. Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić umotywowane zastrzeżenia na piśmie, co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złożeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Dokonano wpisu w książce kontroli pod pozycją 9. Protokół sporządzono 25 listopada 2013 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Rodzinny Dom Dziecka w Białogardzie egzemplarz nr 1, - a/a egzemplarz nr 2. - Szczecin, dnia kierownik jednostki kontrolowanej: kontrolujący: Protokół otrzymano dnia.. 9