ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA

RENOWACJA STAWÓW SOŁACKICH w ramach zadania: ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA nr. str. nr. rys. OPIS TECHNICZNY PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA TERENU 1.0 Przedmiot i zakres inwestycji 3 2.0 Opis istniejącego zagospodarowania terenu 4 3.0 Projektowane zagospodarowanie terenu 5 4.0 Bilans powierzchni terenu zajętych w trakcie realizacji 6 inwestycji 5.0 Informacja o ochronie i wpisie do rejestru zabytków 7 6.0 Przewidywane zagrożenia dla środowiska 7 PROJEKT BUDOWLANO - WYKONAWCZY 1.0. Zakres opracowania 9 2.0. Inwestor 9 3.0. Podstawa opracowania 9 4.0. Lokalizacja inwestycji 10 5.0. Materiały wyjściowe 10 5.1. Wielkości podstawowe charkteryzujące teren inwestycji 10 5.2. Warunki gruntowo - wodne 11 5.3. Dane hydrologiczne 12 6.0. Charakterystyka obiektów objętych projektowaną inwestycją 12 6.1. Staw nr 3 13 6.2. Staw nr 4 13 7.0. Inwentaryzacja osadów dennych oraz charakterystyka ich 14 właściwości fizyko-chemicznych 7.1. Inwentaryzacja osadów zalegających dno stawów nr 3 i 4 15 7.2. Szacunkowa wstępna inwentaryzacja osadów w stawach 16 nr 1 i 2 7.3. Właściwości fizyko-chemiczne osadów 17 8.0. Opis projektowanych rozwiązań projektowych 17 8.1. Założenia ogólne oraz wymogi technologiczne dla wykonania odmulenia dna stawów nr 3 i 4 17 8.2. Uwarunkowania i wskazania ogólne dla odmulenia stawów 20 nr 1 i 2 8.3. Wykonanie oraz lokalizacja deponatora osadów 20 8.4. Roboty i prace towarzyszące oraz uzupełniające odmulenie 20 dna stawów 9.0. Wytyczne realizacji robót 21 9.1. Lokalizacja miejsc składowania urobku sposób zagospodarowania 21 9.2. Proponowana kolejność oraz technologia wykonania robót odmuleniowych i towarzyszących 22 10. Informacja do planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia 24 11. Wyniki badań stanu zanieczyszczenia osadów z dna stawów nr 3 i 4 25

ZAŁĄCZNIKI RYSUNKOWE 1. Plan sytuacyjno-wysokościowy Stawów Sołackich w skali 1:500 Rys 1. 2. Przekroje poprzeczne inwentaryzacja osadów Rys 2.1-2.2 str. 2

PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA TERENU INWESTYCJI 1. Przedmiot i zakres inwestycji. Przedmiotem inwestycji renowacyjnej objętej niniejszym projektem budowlanym oraz zagospodarowania terenu jest przedsięwzięcie Renowacja Stawów Sołackich którego wykonanie zaplanowano w ramach zadania Biologiczna odnowa wód rzeki Bogdanki w Poznaniu. Niniejsza dokumentacja techniczna wykonana została na zlecenie Urzędu Miasta Poznania Wydziału Ochrony Środowiska, na podstawie umowy: Nr OS.IV.272.5.2016 z dnia 2.01.2016r. Koncepcja odnowy biologicznej wód rzeki Bogdanki realizowana od dłuższego czasu przez Wydział Ochrony Środowiska U.M. w Poznaniu, zakłada przeprowadzenie szeregu wielokierunkowych działań, które obejmują swoim zasięgiem całą zlewnię rzeki Bogdanki wraz z jej dopływami oraz naturalnymi i sztucznymi zbiornikami wodnymi. Jednym z takich działań inwestycyjnych prowadzonych i realizowanych przez Wydział Ochrony Środowiska w Poznaniu jest cykliczna renowacja i odmulanie zbiorników wodnych w zlewni rzeki Bogdanki w tym Stawów Sołackich. Ostatnio prace te wykonywane były w 2012 r. Zasadniczym celem renowacji Stawów Sołackich jest ich odmulenie, pogłębienie i oczyszczenie co poprawi w znacznym stopniu poprawi stan czystości oraz jakości wody zarówno w samych stawach jak również w rzece Bogdance, która przez nie przepływa. Ze względu na charakter i zakres projektowanych robót renowacyjnych, których celem jest odmulenie oraz polepszenie stanu technicznego Stawów Sołackich w ich naturalnych granicach bez zmiany wielkości (powierzchni) stawów, zasięgu oddziaływania inwestycji oraz aktualnego sposobu zagospodarowania samych Stawów, jak również terenów do nich przyległych, dla zakresy niniejszej inwestycji zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, nie jest wymagana decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz pozwolenie na budowę. Zakres projektowanej inwestycji Powierzchnia całkowita Stawów Sołackich wynosi : F = 3,26 ha Powierzchnia stawów zaprojektowanych do odmulenia : Odmulenie w 2016 r : Stawy nr 3 i 4 pow. F = 0,28 ha Kubatura namułów do wydobycia V n = 880 m 3 str. 3

Odmulenie w 2017-2018 r Stawy nr 1 i 2; pow. F = 2,98 ha Kubatura namułów przewidywana do wydobycia ( szacunkowa) : Vn = 6,0-7,5 tys. m 3 Przewidywana odległość transportu (wywózki) namułów po ich odsączeniu w obrębie czaszy stawów: od 15 do 30 km ( w zależności od wyboru i lokalizacji miejsca składowania namułów) Prace porządkowe i renowacyjne na terenach położonych bezpośrednio w pasie przyległym do brzegów stawów takie jak : uzupełnienie ubytków lub wymiana umocnień brzegu i skarp, rekonstrukcja elementów małej architektury i zieleni, likwidacja uschniętych lub uszkodzonych drzew i krzewów itp. zostaną wykonane równolegle, w trakcie wykonywania robót związanych z renowacją i odmuleniem, przy wykorzystaniu okresów obniżonego zwierciadła wody w stawach, prace te należy wykonać wg. wskazówek pracowników Zarządu Zieleni Miejskiej w Poznaniu 2. Opis istniejącego zagospodarowania terenu. Projektowane do renowacji Stawy Sołackie zajmują obszar o powierzchni 3,26 ha. Położone są one na terenie Parku Sołackiego, na gruntach będących własnością Miasta Poznania na działkach nr 1/1 i 2/1; Obręb Golęcin, ark. 47/40). Park Sołacki jest enklawą zieleni o charakterze krajobrazowym, położoną w północno - zachodniej części Poznania, na terenie dzielnicy Jeżyce, w jej części nazywanej tradycyjnie Sołaczem. Park Sołacki w przeszłości połączony był w sposób naturalny z terenami Golęcina (laskiem Golęcińskim) i terenami zielonymi wokół Jeziora Rusałka, położonymi w dolinie rz. Bogdanki, stanowiąc integralną część tzw. zachodniego klina zieleni w mieście. Obecnie po wybudowaniu w latach 70 i 80-tych trasy szybkiego ruchu w ciągu ulicy Niestachowskiej, naturalne połączenie z tymi terenami zostało zakłócone. Obszar Parku Sołackiego rozciąga się na powierzchni 14,60 ha pomiędzy ulicami Małopolską i Litewską oraz ul. Nad Wierzbakiem i ul. Niestachowską. Dojazd do Parku zapewniają ulice Małopolska i Litewska. Tereny Parku Sołackiego w tym Stawów Sołackich znajdują się pod opieką i są administrowane oraz zarządzane przez Zarząd Zieleni Miejskiej w Poznaniu. Ze wzglądu na swój historyczny charakter (Park Sołacki oddano do użytku w 1911r! )teren Parku znajduje się on również pod opieką Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. str. 4

Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania od kilku lat prowadzi i nadzoruje wykonanie szeregu prac mających na celu utrzymanie dobrego stanu biologicznego oraz chemicznego wód rz. Bogdanki. Renowacja i odmulanie Stawów Sołackich, będących jednym z najważniejszych elementów kształtujących warunki hydrologiczne i ekologiczne w dolnej części zlewni rzeki Bogdanki, a także w tej części m. Poznania, została zaplanowana przez Wydział Ochrony Środowiska U.M. w Poznaniu do wykonania w ramach tego przedsięwzięcia. 3. Projektowane zagospodarowanie terenu. Ze względu na historyczny charakter terenu inwestycji - Parku Sołackiego oraz specyfikę stawów, jako obiektów o dużych walorach przyrodniczych i ekologicznych, będących też siedliskiem kilku gatunków ptactwa wodnego, prowadzenie renowacji i odmulenie stawów wymaga od wykonawcy robót zastosowania technologii jak najbardziej przyjaznej dla tego typu środowiska i prowadzenia robót budowlanych w okresie jesienno zimowym tj. najwcześniej po 15 października, z wykluczeniem używania do wykonania robót ciężkiego sprzętu budowlanego. Zaproponowany sposób i termin odmulenia dna stawów umożliwia wykonanie pogłębienia i oczyszczenia stawów bez konieczności wyłączania stawów a przede wszystkim terenów parkowych z możliwości ich użytkowania i zwiedzania w okresie od wiosny do jesieni. Wszystkie projektowane prace mające na celu renowację i odmulenie stawów przyczynią się do zachowania ich dotychczasowego naturalnego charakteru i nie doprowadzą do zmiany zagospodarowania samych stawów oraz terenów parku do nich przyległych. Zgodnie z przyjętymi wcześniej ustaleniami renowacja stawów zostanie przeprowadzana dwuetapowo, w dwóch sezonach (dwóch cyklach) budowlanych trwających od 3 do maks. 5 miesięcy w okresie jesienno-zimowym, a niektóre partie dna stawów takie jak płytkie zatoczki, trzcinowiska, cyple, wysepki itp. nie będą odmulane w celu zachowania wokół nich enklaw naturalnej roślinności wodnej. W 2016 r. przewidziano wykonanie renowacji stawów nr 3 i 4 natomiast renowację stawów nr 1 i 2, o znacząco większej powierzchni oraz kubaturze ew. odmulania proponuje się wykonać na przełomie w sezonie jesienno zimowym na przełomie 2017-2018r. Prace odtworzeniowe oraz ew. naprawa i uzupełnienie umocnień na obrzeżach stawów również będą się odbywały bez używania ciężkiego sprzętu mechanicznego, w celu pozostawienia naturalnego charakteru i dotychczasowego zagospodarowania terenu bez zmian. str. 5

4. Bilans powierzchni terenu zajętych w trakcie realizacji inwestycji. Prace związane z renowacją (odmuleniem) Stawów Sołackich nie wiążą się z koniecznością zajęcia dodatkowych gruntów oraz terenów w związku z tą inwestycją. Na czas prowadzenia robót będzie jednak konieczne wydzielenie i odpowiednie zabezpieczenie na terenie Parku odcinków alejek i ścieżek oraz obszarów na brzegach stawów wskazanych do odmulenia o powierzchni ok. 2000 m 2 w celu załadunku wydobytych z dna namułów na środki transportowe i ich wywiezieniem poza teren Parku Sołackiego. Miejsca przeznaczone pod te prace zostaną wskazane przez Zarząd Zieleni Miejskiej w Poznaniu, przed przystąpieniem do robót ziemnych w czaszy zbiorników. Należy wstępnie przyjąć, że będą one zlokalizowane na odcinkach brzegów stawów nr 3 i 4 położonych od strony ulicy Małopolskiej. Ruch technologiczny w trakcie wykonywania robót oraz transport niezbędnych materiałów w czasie prowadzenia inwestycji na terenie Parku będzie się odbywał po istniejących, wskazanych przez pracowników Zarządu Zieleni Miejskiej ciągach komunikacyjnych (alejki asfaltowe oraz żwirowe). Zasadniczy ruch samochodów ciężarowych na terenie Parku związany będzie tylko z wywiezieniem urobku (namułu) wydobytego z dna stawów, poza rejon Parku Sołackiego. Będzie on poprowadzony odpowiednio zabezpieczonymi odcinkami alejki asfaltowej do ul. Małopolskiej, na długości ok. 200,0 m i dalej do miejsc składowania i zagospodarowania osadów położonych poza terenem Parku i wskazanym przez Wykonawcę robót. Bilans powierzchni renowacji Stawów Sołackich OBIEKT Powierzchnia zajęta na stałe Powierzchnia zajęta okresowo na czas wykonania robót Park Sołacki 14,60 ha 3,61 ha Stawy Sołackie całość Tymczasowe obiekty na terenie Parku niezbędne dla realizacji inwestycji 3,26 ha 0,35 ha Brak obiektów tymczasowych Deponator osadów wraz z zapleczem: Brak możliwości wykonania deponatora osadów Zbiorniki nr 3 i 4 Czasza zbiorników 0,28 ha 0,35 ha Zbiorniki nr 1 i 2 Czasza zbiorników 2,98 ha 3,10 ha Drogi technologiczne na terenie Parku ------ 3-4 m. szer. x 200 mb F = 1000 m 2 = 0,1 ha 5. Informacja o ochronie i wpisie do rejestru zabytków. str. 6

Obiekt podlegający renowacji Stawy Sołackie oraz teren, na którym są one zlokalizowane PARK SOŁACKI zarejestrowany jest jako zabytek i podlega ochronie oraz opiece konserwatora. Na terenie objętym inwestycją (powierzchnia stawów oraz teren zajęty pod deponator osadów) nie występują budowle lub inne obiekty podlegające ochronie. 6. Przewidywane zagrożenia dla środowiska naturalnego. W celu zminimalizowania zagrożenia dla środowiska naturalnego Stawów Sołackich oraz ich otuliny, projektowane do wykonania prace budowlane polegające na odmuleniu dna stawów, przeprowadzone będą w taki sposób aby w jak najmniejszym stopniu ingerowały w środowisko naturalne i ekosystem stawów. Ze względu na specyfikę i charakter stawów oraz terenów Parku Sołackiego na którym są one położone, prowadzenie wszelkich robót budowlanych zaprojektowano w sposób który gwarantuje jak najmniejszą ingerencję w środowisko stawów oraz w środowisko przyrodnicze Parku Sołackiego. Na czas prowadzenia robót zwierciadło wody będzie w zależności od potrzeb obniżane od 30 cm do maks. 60-70 cm, na stawach nr 1 i 2 co jest niezbędne w celu umożliwienia odmulenia dna i oczyszczenia skarp, oraz naprawy i uzupełnienia ubytków oraz wymiany umocnień na brzegach stawów nr 3 i 4. Generalnie, prowadzone na terenach Parku Sołackiego prace nie wpłyną ujemnie, oraz nie spowodują trwałego zagrożenia dla naturalnego środowiska przyrodniczego w samym Parku oraz w rejonie prowadzenia tej inwestycji, a ich zasadniczym celem jest utrzymanie dobrego stanu sanitarnego oraz biologicznego zbiorników wodnych jakimi są Stawy Sołackie, wraz z poprawą stanu technicznego oraz wyglądu ich brzegów i skarp, a także bezpośredniego otoczenia oraz stanu niektórych urządzeń wodnych. Charakter prac ziemnych oraz ich ograniczony ilościowo i powierzchniowo zasięg do terenu położonego bezpośrednio wokół stawów, nie wpłynie w żadnym przypadku na zmianę sposobu zagospodarowania terenu Stawów Sołackich i Parku Sołackiego. Przeprowadzone badanie pobranych próbek osadów wykazały, że w wydobytych z czaszy zbiornika osadach i namułach zawartości związków metali ciężkich i wytypowanych związków organicznych (WWA i PCB) są niższe niż wartości dopuszczalne i nie będą stwarzać żadnego zagrożenia dla środowiska naturalnego w miejscu ich składowania oraz zagospodarowania. str. 7

Wydobyty z dna stawów urobek sklasyfikowany jest zgodnie z R.M.Ś z dnia 21 kwietnia 2006 r. jako odpad o kodzie 17 05 06 (urobek z pogłębienia) i może być wykorzystany m. innymi do utwardzania i wyrównania powierzchni gruntu Projektowane zagospodarowanie urobku uzyskanego z odmulenia zbiornika: Zgodnie z ustaleniami i zaleceniami INWESTORA wybór miejsca składowania i zagospodarowania wydobytych osadów dennych oraz udokumentowanie sposobu i miejsca ich zagospodarowania powinno być zgodne z przepisami: Ustawy o Odpadach, Prawa Ochrony Środowiska, Prawa Wodnego i Prawa Budowlanego i czynności te należą do Wykonawcy robót. Wszelkie prowadzone prace i roboty renowacyjne oraz renowacyjne na terenie Parku Sołackiego muszą być zgodne z przepisami i wymogami Prawa Ochrony Środowiska, a w szczególności z wymaganiami i wytycznymi normy PN - EN ISO 14001 : 2005 oraz: Ustawy o Odpadach, Prawa Ochrony Środowiska, Prawa Wodnego i Prawa Budowlanego Na terenie objętym projektowaną inwestycją nie występują prawne formy ochrony przyrody. str. 8

PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY 1. ZAKRES PROJEKTU Zakres niniejszego opracowania obejmuje wskazania do renowacji polegającej na odmuleniu czaszy i dna Stawów Sołackich na podstawie sporządzonej inwentaryzacji namułów osadów dennych, wraz z opisem zakresu robót oraz technologii wykonania robót. Wskazanie do renowacji i odmulenia poszczególnych stawów - zbiorników : - renowacja stawu nr 3 obejmuje odmulenie dna zbiornika oraz naprawę lub wymianę wskazanych umocnień skarp i brzegów, oczyszczenie zbiornika z zanieczyszczeń i powalonych drzew - renowacja stawu nr 4 obejmuje odmulenie dna zbiornika oraz naprawę wskazanych odcinków umocnień dna i brzegów, oczyszczenie zbiornika z zanieczyszczeń, usunięcie powalonych drzew - wskazanie do szczegółowej analizy i inwentaryzacji namułów w zbiornikach nr 1 i 2 w trakcie wykonania robót na zbiornikach nr 3 i 4 co wymaga znaczącego opuszczenia wody na stawie nr 1 i 2 umożliwiającego powyższą analize wielkości zamulenia. 2. INWESTOR Inwestorem Renowacji stawu Browarnego z odmuleniem przegrody jest Miasto Poznań - Urząd Miasta Poznania 61-841 Poznań, Plac Kolegiacki 17. Bezpośrednim koordynatorem prac projektowych oraz całości Robót związanych z powyższą inwestycją jest : Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego w Poznaniu. 61-655 Poznań ; ul. Gronowa 2A Zarządcą oraz administratorem terenu Parku Sołackiego jest: Zarząd Zieleni Miejskiej w Poznaniu str. 9

60-194 Poznań, ul. Strzegomska 3 3. PODSTAWA OPRACOWANIA Niniejsza dokumentacja techniczna wykonana i opracowana została na zlecenie Urzędu Miasta Poznania Wydziału Ochrony Środowiska, na podstawie umowy Nr OS.IV.272.5.2016 z dnia 26.01.2016r. 4. LOKALIZACJA PROJ. INWESTYCJI Stawy Sołackie nr 1, 2, 3 i 4 położone są w Poznaniu, na terenie dzielnicy Jeżyce oraz jej części nazywanej tradycyjnie Sołaczem, pomiędzy ul. Małopolską i Litewską. Zbiorniki znajdują się w zachodnim klinie zieleni, w dolinie rzeki Bogdanki i powstały poprzez spiętrzenie wód tej rzeki w km 3+849 i 3+924. 5. MATERIAŁY WYJŚCIOWE Mapa sytuacyjno-wysokościowa w skali 1:500 aktualna na kwiecień 2016 r. Projekty techniczne zbiornika wodnego Staw Sołacki, budowli przelewowo upustowych oraz tymczasowej budowli piętrzącej (stopnia) opracowane przez Pracownię Projektową BIOEKO w latach 1991 i 1995. Przepływy w rzece Bogdance w przekroju budowli piętrzącej Staw Sołacki opracowane przez Instytut Kształtowania Środowiska w Poznaniu. Wizje terenowe połączona z inwentaryzacją i ustaleniem stanu technicznego istniejących obiektów wykonane w kwietniu 2016r. przez projektanta. Pomiar sytuacyjno wysokościowy Stawów Sołackich w skali 1:500 wykonany w Biurze Projektów Biprowodmel w 2006 r. Wyniki badań fizyczno chemicznych próbek osadów dennych pobranych z dna Stawów nr 3 i 4 w kwietniu 2016r opracowane przez Zespół Badawczy SALUBRIS z Poznania. Materiały archiwalne, dokumentacje techniczne i inne opracowania dotyczące terenów Parku Sołackiego Mapa poglądowa w skali 1:10 000 Mapy ewidencyjne, mapy stanu prawnego terenów Dokumentację techniczną opracowano na planie sytuacyjno-wysokościowym w skali 1:500 miasto Poznań, obręb Golęcin, ark. 40, godło: N1W1-87d, 97b, aktualizowanym w zakresie pomiarów dna i obrzeży stawów przez autorów niniejszego opracowania. str. 10

Pomiary zostały zrealizowane w osnowie lokalnej m. Poznania, w nawiązaniu do sieci reperów państwowych w układzie odniesienia Amsterdam i są aktualne na kwiecień 2016 r. 5.1. WIELKOŚCI PODSTAWOWE CHARAKTERYZUJĄCE TEREN INWESTYCJI Całkowita powierzchnia Parku Sołackiego wynosi : 14,60 ha. Powierzchnia zw. wody Stawów Sołackich wynosi : F = 3,26 ha. W tym : - staw nr 1 : F1 = 2,42 ha - staw nr 2 : F2 = 0,56 ha - staw nr 3 : F3 = 0,16 ha - staw nr 4 : F4 = 0,12 ha Stawy nr 3 i 4 objęte projektowane do renowacji w 2016 r. oraz nr 1 i 2 przewidywane do renowacji w latach 2017-2018, zlokalizowane są na terenie Parku Sołackiego. Stan techniczny zbiorników jest zadawalający jednak głównie z uwagi na stan zamulenia wynikający z dopływów znaczących wielkości osadów i ścieków deszczowych z okolicznych kolektorów Kd ich dna i czasze wymagają one cyklicznego odmulenia, a także renowacji i wymiany odcinkowo umocnień brzegów wymagających naprawy bądź wymiany. Stan techniczny istniejących budowli piętrząco-upustowych w obu stawach jest dobry i nie wymagają one remontu. W tej sytuacji konieczne jest przeprowadzenie jedynie renowacji w/w zbiorników. 5.2. Warunki gruntowo - wodne Dla wykonania przedmiotowego projektu odmulenia oraz renowacji stawów nr 1,2,3 i 4 w Parku Sołackim nie było konieczne wykonanie specjalistycznych badań geotechnicznych. Wcześniejsze badania geotechniczne przeprowadzono między innymi dla potrzeb dokumentacji budowy budowli piętrzących oraz czaszy zbiorników, wykazywały znaczne zróżnicowanie warunków geologicznych w obrębie stawów. W trakcie badań stwierdzono występowanie w ich rejonie przeważnie gruntów organicznych, głównie namułów, gytii ilastej na glinach piaszczystych oraz iłach pylastych. Są to stosunkowo trudne warunki prowadzenia tego typu robót, które przede wszystkim poważnie ograniczają możliwości wjazdu ciężkim sprzętem na dno czaszy zbiorników w szczególności dotyczy to przede wszystkim zbiorników nr 1 i 2. str. 11

Potwierdzają to wykonane na potrzebę niniejszej dokumentacji wskaźnikowe sondowania dna zbiornika nr 1 i 2, gdzie trudne było do ustalenia (w warunkach sondowania dna z pontonu pływającego po powierzchni wody) stosunkowo płynne przejście pomiędzy warstwą namułów a właściwym podłożem i dnem stawu. Należy zatem zwrócić uwagę, że prace związane z odmuleniem dna stawów nr 1 i 2 można będzie w tym rejonie prowadzić jedynie bardzo ostrożnie, w ograniczony sposób, z koparek umieszczonych na materacach, w okresie jesionno zimowym, po dokładnej ocenie stanu nośności podłoża tj. dna w czaszy stawów i jego przydatności do robót ziemnych. Wskazane jest w tej sytuacji dokładniejsze zbadanie i określenie grubości warstwy namułów w zbiornikach nr 1 i 2, równolegle w trakcie prowadzenie robót renowacyjnych wykonywanych na zbiornikach nr 3 i 4, dla których konieczne będzie również znaczące obniżenie (min. o ok. 60-80 cm) zw. wody w stawie nr 1 i 2 dla potrzeb odmulenia stawów nr 3 i 4. 5.3. Dane hydrologiczne W zlewni rzeki Bogdanki nie ma zainstalowanego wodowskazu i stąd brak miarodajnych danych hydrologicznych, które umożliwiłyby wykonanie obliczeń przepływów. W tej sytuacji przyjęto przepływy na podstawie opracowania Instytutu Kształtowania Środowiska Oddział w Poznaniu, Zakładu Użytkowania i Ochrony Wód Powierzchniowych pt. Gospodarka wodno-ściekowa i odnowa wód rzeki Bogdanki (3.3). Poniżej zestawiono przepływy charakterystyczne dla rzeki Bogdanki w przekroju budowli piętrzącej Staw Sołacki przy wielkości zlewni 24,4 km 2. Q śr = 0,077 m 3 /s Q o = 0,016 m 3 /s Q 1 = 0,031 m 3 /s Q 2 = 0,055 m 3 /s Q 10% = 1,625 m 3 /s Q 3% = 2,60 m 3 /s Q 1% = 3.34 m 3 /s Q max = 4,482 m 3 /s 6. CHARAKTERYSTYKA OBIEKTÓW OBJĘTYCH PROJEKTOWANĄ INWESTYCJĄ Wielkości podstawowe charakteryzujące projektowaną inwestycję str. 12

Całkowita powierzchnia Parku Sołackiego wynosi 14,60 ha. Powierzchnia zw. wody Stawów Sołackich wynosi : F = 3,26 ha. W tym : - staw nr 1 : F1 = 2,42 ha - staw nr 2 : F2 = 0,56 ha - staw nr 3 : F3 = 0,16 ha - staw nr 4 : F4 = 0,12 ha Powierzchnia stawów zaprojektowanych do odmulenia i renowacji: RENOWACJA ZAPLANOWANA NA 2016r Stawy nr 3 i 4 o pow. F = 0,28 ha Kubatura namułów do wydobycia V n = 880 m 3 RENOWACJA ZAPLANOWANA NA 2017 2018 r Stawy nr 1 i 2; o pow. F = 2,98 ha Kubatura namułów przewidywana do wydobycia: W przybliżeniu min. Vn = 6,0-7,5 tys. m 3 6.1. Staw nr 3 charakterystyka Podstawowe parametry techniczne czaszy stawu nr 3: - powierzchnia całkowita - 1800 m 2 - powierzchnia lustra wody - 1650 m 2 - maksymalna pojemność - 1400 m 3 - max. rzędna lustra wody spiętrzonej - 63,20 m npm. - średnia głębokość zbiornika - 0,80 m - nachylenie skarp - 1:2 Budowla piętrząca i upustowa stawu nr 3 Zbiornik wodny staw nr 3 powstał poprzez spiętrzenie wód rzeki Bogdanki w km 3+849 biegu cieku. Budowlę piętrzącą stanowi stopień o szerokiej koronie z bocznym upustem o średnicy 1,00 m. Poziom piętrzenia jest stały, jego obniżenie odbywa się poprzez zdjęcie szandorów na budowli upustowej. Upust umożliwia opróżnienie zbiornika. Maksymalna rzędna piętrzenia wynosi 63,20 m npm. Podstawowe parametry techniczne budowli piętrzącej staw nr 3: - światło budowli - 15,00 m - rzędna wody spiętrzonej - 63,20 m npm - rzędna progu - 63,10 m npm str. 13

- rzędne dna przed i za progiem - 62,15 m - średnica upustu - 1,00 m - długość rurociągu - 15,00 m - zamknięcia szandorowe o świetle - 1,20 m - konstrukcja progu - grunt + kamień - konstrukcja wlotu i wylotu upustu - żelbetowa 6.2. Staw nr 4 charakterystyka Podstawowe parametry techniczne czaszy stawu nr 4: - powierzchnia całkowita - 1000 m 2 - powierzchnia lustra wody - 900 m 2 - maksymalna pojemność - 800 m 3 - max. rzędna lustra wody spiętrzonej - 63,50 m npm. - średnia głębokość zbiornika - 0,90 m - nachylenie skarp - 1:2 Budowla piętrząca i upustowa stawu nr 4 Zbiornik wodny nr 4 powstał poprzez spiętrzenie wód rzeki Bogdanki w km 3+924 biegu cieku. Budowlę piętrzącą stanowi jaz z przelewem stałym, praktycznym Creagera o świetle 4,00 m oraz upustem bocznym o średnicy 600 m z zamknięciami szandorowymi. Poziom piętrzenia jest stały, jego obniżenie odbywa się poprzez zdjęcie szandorów na budowli upustowej. Upust umożliwia opróżnienie zbiornika. Maksymalna rzędna piętrzenia wynosi 63,50 m npm Podstawowe parametry techniczne budowli piętrzącej staw nr 4: - światło budowli - 4,00 m - rzędna wody spiętrzonej - 63,45/50 m npm - rzędna progu jazu - 63,45 m npm - rzędna góry kładki - 64,20 m npm - szerokość kładki - 3,50 m - średnica upustu - 0,60 m - długość rurociągu - 3,00 m - zamknięcia szandorowe o świetle - 0,80 m str. 14

- konstrukcja budowli - żelbetowa - konstrukcja kładki - Drewniana 7. INWENTARYZACJA OSADÓW DENNYCH ORAZ CHARAKTERYSTYKA ICH WŁAŚCIWOŚCI FIZYKO CHEMICZNYCH 7.1. Inwentaryzacja osadów zalegających dno stawów nr 3 i 4 Dla określenia wielkości osadów i namułów zalegających dno stawów nr 3 i 4 wykonano sondowana kontrolne mające na celu określenie grubości warstwy zalegania osadów (miąższość warstwy namułów jako różnica rzędnych dna stawu). Miejsca sondowania zostały zlokalizowane wzdłuż wytyczonych wstępnie ośmiu przekrojów poprzecznych, które zostały naniesione na załączone mapy w skali 1:500 oraz na wykonane przekroje poprzeczne w skali 1:100. Głębokość dna oraz miąższość warstwy zalegających w dnie osadów, mierzono częściowo z pontonu pływającego po stawach, wzdłuż wyznaczonych i założonych przekrojów poprzecznych, przy zastosowaniu specjalnie przystosowanej dla tych celów łaty pomiarowej z podwójną końcówką, pozwalającą określić głębokość miękkiego (namuły) i twardego - właściwego dna stawów. Na wykonanych na tej podstawie przekrojach poprzecznych naniesiono rzędną twardego - stałego dna stawów nr 3 i 4 oraz rzędne góry namułu, określając tym samym grubość zalegającej nad dnem warstwy namułu w [ cm ]. Na podstawie wykonanych przekrojów poprzecznych obliczono kubatury nawodnionego osadu zalegającego dno zbiorników nr 3 i 4, która łącznie wynosi ok. 1010 m 3, w tym stawu nr 3-745 m 3 i stawu nr 4 265 m 3. Należy zaznaczyć że jest kubatura osadów przed odsączeniem wody, natomiast dla ich wydobycia oraz wywiezienia poza obszar Parku przyjęto wielkości o ok. 10-15 mniejsze ( zmniejszenie objętości na skutek osuszenia osadów). Obliczenia kubatury przedstawiono w tabeli poniżej. Objętość odmulenia dna Zbiornik nr 4 Przekrój Odległość między przekrojami Powierzchnia w przekroju Powierzchnia w przekroju średnia Objętość odmulenia m m 2 m 2 m 3 1 2 3 4 5.0 Początek 1.65 6.50 1.75 11.4 Przekrój 1 1.85 str. 15

18.80 2.68 50.3 Przekrój 2 3.50 22.30 5.98 133.2 Przekrój 3 8.45 9.20 6.63 61.0 Przekrój 4 4.80 2.50 3.61 9.0 Koniec 2.42 0.00 0.00 0.0 0.00 0.00 Objętość pierwotna : 264.9 Kubatura przyjęta do wydobycia i kosztorysu inwestorskiego Objętość po odsączeniu ok. 85 % ok. 230.0 Objętość odmulenia dna Zbiornik nr 3 Przekrój pomiarowy Odległość między przekrojami Powierzchnia namułów w przekroju Powierzchnia średnia pomiędzy przekrojami Kubatura do odmulenia Początek m m 2 m 2 m 3 1 2 3 4 5 0,00 0,00 0,00 0,00 5,50 2,41 13,26 5 2,42 26,30 6,04 158,72 6 9,65 22,40 10,99 246,18 7 12,33 20,10 11,59 232,96 8 10,85 9,10 10,35 94,19 Koniec 9,85 0,00 Objętość osadu pierwotna : 745,30 Kubatura przyjęta do wydobycia i kosztorysu inwestorskiego Objętość osadu po odsączeniu - ca. 85 % ca. 650 str. 16

7.2. SZACUNKOWA - WSTĘPNA inwentaryzacja i ocena wielkości osadów w stawach nr 1 i 2 W celu szacunkowego przybliżonego określenia stopnia zamulenia dna zbiorników nr 1 i 2 wykonano cykl losowych wstępnych sondowań dna obu tych zbiorników wzdłuż 5 teoretycznych linii przekrojowych. Sondowania te wykazały, że wielkość zamulenia dna zbiorników nr 1 i 2 wahać się może od 5 do 45 cm (lub więcej cm), a uśredniona wartość miąższości namułów wynosić będzie ok. 30-35 cm, jak jednak opisano oraz stwierdzono powyżej, w wielu sytuacjach i punktach pomiaru dna ze względu na podłoże organiczne wartości te mogą być zarówno zawyżone jak i zaniżone co powoduje brak dostatecznej dokładności wielkości warstwy zamulenia. Należy przyjąć że przy minimalnej grubości warstwy osadów dennych którą należałoby usunąć, objetość osadów do wydobycia w stawie nr 2 wyniesie od 1400 do 1600 m 3 ( powierzchnia dna x grubość osadów = 4000 m 2 x 35 cm =1400 m 3 ) a dla stawu nr 1 może wynieść od 6000 do 7000 m 3 (16 900 m 2 x 0,35 = 5920m 3 ) i takie wielkość podano w kosztorysie szacunkowym dla realizacji renowacji stawów nr 1 i 2. W przedmiotowej sytuacji wskazane jest dokładniejsze zbadanie i określenie właściwej grubości warstwy namułów w zbiornikach nr 1 i 2 które powinno być przeprowadzone równolegle w trakcie prowadzenia robót renowacyjnych wykonywanych w zbiornikach nr 3 i 4, dla których konieczne będzie również znaczące obniżenie (o ok. 60-80 cm) zw. wody w stawie nr 1 i 2. Prace te zostały ujęte w bieżącym przedmiarze robót i kosztorysie dla wykonania renowacji w stawie nr 3 i 4. 7.3. Właściwości fizyko chemiczne osadów W celu określenia stopnia zanieczyszczenia osadów dennych pobranych z dna stawu oraz oceny ich ewentualnej przydatności do wykorzystania dla np. dla wyrównania lub utwardzenia powierzchni terenu, przeprowadzono ich szczegółową analizę fizyko - chemiczną w laboratorium Interdyscyplinarnego Zespołu Badawczego SALUBRIS. Z przeprowadzonych badań wynika, że przebadane osady denne zbiorników zawierają ok. 90% substancji mineralnych (jest to głównie piasek drobny i pylasty) i ok. 8-10% substancji organicznych. str. 17

Zawartości metali ciężkich oraz wytypowanych związków organicznych w pobranych próbkach są znacznie niższe od wartości stężeń tych substancji, które powodują i wskazują, że urobek pochodzący z pogłębiania zbiorników stawów Sołackich należałoby uznać za będący zanieczyszczonym. Tym samym pobrany i przeanalizowany osad denny (namuł) nie stwarza zagrożenia dla czystości środowiska zarówno gruntowego jak i wodnego, a po odsączeniu nadaje się on do zagospodarowania we wskazanym do jego zagospodarowania miejscu. WNIOSKI: Urobek ze stawu (stanowiący zgodnie z przepisami odpad o kodzie 17 05 06) może zostać zagospodarowany w miejscu do tego przeznaczonym i wskazanym przez wykonawcę robót oraz udokumentowanym i uzgodnionym z Inwestorem WOŚ. U.M. w Poznaniu, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami tj. Ustawą o Odpadach, Prawem Ochrony Środowiska, Prawem Wodnym oraz Prawem Budowlanym. 8.0. OPIS PROJEKTOWANYCH ROZWIĄZAŃ PROJEKTOWYCH 8.1. Założenia ogólne oraz wymogi technologiczne dla wykonania odmulenia dna stawów nr 3 i 4 Ze względu na lokalizację stawów nr 3 i 4 przewidywanych do renowacji, a także dla zminimalizowania ew. zagrożeń dla środowiska naturalnego cennego przyrodniczo, zabytkowego Parku Sołackiego, zdecydowano się na zaprojektowanie przeprowadzenie prac renowacyjnych polegających na odmuleniu i oczyszczeniu dna stawów wraz z robotami uzupełniającymi w taki sposób, aby w jak najmniejszym stopniu ingerowały one w środowisko naturalne i ekosystem stawów Sołackich wraz z ich cenną otuliną przyrodniczą. Ze względów technologicznych oraz uwzględniających lokalne uwarunkowania terenowe i możliwości utrzymania przynajmniej minimalnego przepływu wody w cieku, zaproponowano odmulenie dna przy zastosowaniu lekkiego sprzętu mechanicznego zarówno dla prac ziemnych w dnie stawów, jak również dla ukopu i transportu pozyskanego z dna urobku. Jest to również niezbędne ze względu na konieczność utrzymania stałego minimalnego przepływu wody w rzece Bogdance (przepływu biologicznego min. 0,031 m 3 /sek). W celu niedopuszczenia do wypłukiwania osadów z dna stawu w trakcie robót odmuleniowych oraz ich przemieszczania się do zbiornika leżącego poniżej miejsca aktualnego wykonywania robót, a w rezultacie przedostania się do koryta str. 18

cieku Bogdanka części namułów, prace te należy wykonywać jedynie przy praktycznienie całkowicie wcześniej opróżnionych z wody zbiornikach nr 3 i 4 ( przy zachowaniu jedynie minimalnego przepływu biologicznego w części środkowej stawów) oraz przy częściowo obniżonym poziomie wody w zbiornikach nr 1 i 2. REGULACJĘ POZIOMÓW WODY W STAWACH W TRAKCIE WYKONANIA ROBÓT NALEŻY PRZEPROWADZIĆ STERUJĄC ODPOWIEDNIO WYSOKOŚCIAMI PIĘTRZEŃ NA BUDOWLACH UPUSTOWO PRZELEWOWYCH, ZLOKALIZOWANYCH NA WYLOCIE ZE ZBIORNIKA NR 4, ZBIORNIKA NR 3 i ZBIORNIKA NR 1. Niezbędne dla właściwego wykonania robót odmuleniowych oraz wymagane w tej sytuacji prawie całkowite obniżenie lustra wody w stawie nr 3 i 4 powinno być realizowane jedynie w okresie jesienno zimowym po zakończeniu okresu wegetacyjnego (tj. po 15 PAŹDZIERNIKA). To samo dotyczy robót renowacyjnych dla stawów nr 1 i 2, które zaproponowano do wykonania w następnym etapie w sezonie jesienno zimowym 2017/2018 r. OBNIŻENIE zw. wody w zbiornikach poddanych rekultywacji (tj. odpowiednio nr 1 i 2 oraz nr 3 i 4) powinno wyprzedzać wejście z właściwymi robotami o min. 10 do 14 dni, co jest ważne dla wskazanego i pożądanego w tej sytuacji, możliwie jak największego odsączenia się wody z osadów dennych, a także dla umożliwienia przemieszczenia się gatunków zwierząt bytujących w czaszy i wokół zbiorników w inne miejsca na terenie Parku Sołackiego do zbiorników sąsiednich. Przed realizacją obniżania zw. wody należy zasięgnąć opinii herpetologa w celu zasad ochrony fauny w czaszy i w rejonie zbiorników wodnych, nadzór herpetologa pożądany jest również w trakcie prowadzenia prac w zbiornikach. Powolne obniżanie zw. wody pozwoli to również na zachowanie minimalnego przepływu wody w cieku, oraz w dobrym stanie roślinności, porastających brzegi i skarpy zbiorników, (ewentualne usunięcie roślinności możliwe jest tylko w miejscach poboru oraz przemieszczania urobku na dnie i na skarpach stawów). Osady z dna stawów powinny być wydobywane lekkimi koparkami z brzegu oraz na materacach z przemieszczeniem w kierunku krawędzi wskazanych brzegów i skarpy zbiornika, gdzie na niewielkich hałdach zlokalizowanych wyłącznie w obrębie CZASZY i BRZEGÓW POSZCZEGÓLNYCH STAWÓW pozostaną one do momentu odsączenia z nich nadmiaru wody. Następnie załadowane zostaną przy pomocy lekkiej koparki (o maks. pojemności łyżki 0,25-0,4 m 3 ) na środki transportu kołowego. Transport urobku nastąpi wydzielonymi, istniejącymi alejkami spacerowymi oraz po odcinkach dróg umocnionych płytami żelbetowymi do wyjazdu str. 19

na drogę publiczną. Wyjazdy proponuje się na ul. Małopolską oraz (rzadziej) ul. Litewską. Z uwagi na ograniczoną nośność nawierzchni alejek transport urobku musi odbywać się lekkimi środkami o ładowności nie przekraczającej 5 ton. Przyjęcie takiej technologii wykonania robót umożliwia realizację odmulenia dna stawów nr 1,2, 3 i 4 bez konieczności budowy odrębnych, tymczasowych deponatorów osadów w rejonie zbiorników, które są uciążliwe zarówno dla środowiska przyrodniczego Parku jak również dla otoczenia zbiorników, na które na tym terenie nie ma w praktyce odpowiedniego miejsca. Rozpoczęcie prac odmuleniowych oraz związane z tym sukcesywne obniżenie zw. wody należy uzgodnić z administratorem Parku Sołackiego Zarządem Zieleni Miejskiej w Poznaniu. W celu zachowania w jak największym stopniu naturalnego ekosystemu roślinnego oraz porostu trzciną i roślinnością wodną w bezpośredniej strefie brzegowej zbiorników, usunięcie trzciny powinno mieć miejsce tylko na tych odcinkach brzegów i skarp stawu, gdzie urobek z dna będzie przemieszczany w celu jego zgromadzenia i wydobycia poza czaszę. Przyjęta technologia i sposób wykonania inwestycji podyktowana jest ograniczoną ilością dostępnego wokół stawu miejsca dla przemieszczania i gromadzenia osadów, a także brakiem miejsca dla wykonania specjalnego deponatora osadów (zbyt mało terenu bez porostu roślinnością średnią i wysoką). Wykonanie w proponowany sposób i we wskazanym terminie prac na tym terenie charakteryzuje się również zminimalizowaną uciążliwością dla otoczenia stawu oraz zminimalizowaną ingerencją w środowisko Parku Sołackiego. 8.2. Uwarunkowania i wskazania ogólne dla wykonania odmulenia dna stawów nr 1 i 2 Jak wskazano w pkt. 7. Niniejszej dokumentacji odmulenie stawów nr 1 i 2 ze względu na omówione uwarunkowania należy zaplanować na lata 2017/2018 po wykonaniu szczegółowej oceny ich zamulenia przeprowadzonej w trakcie robót na stawach nr 3 i 4 w roku 2016. 8.3. Wykonanie oraz lokalizacja deponatora osadów Dla wykonania prac związanych z odmuleniem stawów nr 1,2,3 i 4 w Parku Sołackim nie zachodzi konieczność wykonania tymczasowego deponatora osadów. Przyjęta technologia robót zakłada, że osady po ich wstępnym zgromadzeniu w dnie stawów, w bezpośrednim sąsiedztwie brzegów, zostaną tam pozostawione do str. 20

momentu odsączenia z nich nadmiaru wody, a następnie załadowane na środki transportu i wywiezione bezpośrednio do miejsc wskazanych dla ich zagospodarowania i ostatecznego wbudowania oraz zostaną składowane na składowisku odpadów w celu jego rekultywacji lub zagospodarowane przez wykonawcę robót w inny sposób, zgodny z aktualnie wymaganymi przepisami i normami w tym zakresie. Lokalizacja miejsc składowania urobku ze stawów sposób ich zagospodarowania Projektowane zagospodarowanie urobku uzyskanego z odmulenia zbiornika: Zgodnie z ustaleniami i zaleceniami INWESTORA wybór miejsca składowania i zagospodarowania wydobytych osadów dennych oraz jego udokumentowanie powinno być zgodne z przepisami: Ustawy o Odpadach, Prawa Ochrony Środowiska, Prawa Wodnego i Prawa Budowlanego Czynności te należą do Wykonawcy robót renowacyjnych Na etapie opracowania niniejszej dokumentacji dokonano jedynie wstępnej analizy ew. możliwości zagospodarowania urobku z odmulenia stawów w promieniu do 20 km od terenów Parku Sołackiego. Urobek wydobyty ze stawów zostanie zagospodarowany we wskazanych przez wykonawcę miejscach, poza obszarem Parku. Łączna ilość osadów do usunięcia z dna stawów wynosi ok. 880 m 3. Będzie to wymagać powierzchni do zagospodarowania i rozścielenia osadów od 2500 do 3000 m 2 tj. ok. 0,3 ha, co zależne jest od grubości warstwy rozścielania przyjętej maksymalnie od 25 do 35 cm. 8.4. Roboty i prace towarzyszące oraz uzupełniające odmulenie dna stawów W ramach prowadzenia robót związanych z odmulaniem dna, przy spuszczonej wodzie w czaszy zbiornika należy wykonać również konserwację wskazanych odcinków brzegów i umocnień skarp uzupełnienie ubytków w skarpach i umocnieniach skarp ziemnych, oczyszczenie dna z zanieczyszczeń oraz śmieci itp. Ponadto w ramach odmulenia stawów nr 1,2, 3 i 4 oraz na obrzeżach tych zbiorników zaprojektowano wykonanie następujących robót dodatkowych: Czasza i obrzeża stawów str. 21

Wykaszanie trzciny i porostów w dnie i na skarpach i na brzegach stawów w zakresie niezbędnym dla przeprowadzenia robót odmuleniowych, usunięcie wyschniętych oraz wycinka powalonych drzew z czaszy stawów. Zabezpieczenie drzew rosnących na trasach transportu urobku i w bezpośrednim sąsiedztwie robót, poprzez owinięcie ich osłonami lub materacami słomianymi do wys. min 2,0 m zgodnie ze stosownymi zaleceniami i wytycznymi, Przygotowanie i zabezpieczenie miejsc dla przeładunku i załadunku urobku na obrzeżach stawów nr 1,2,3 i 4. Budowle piętrzące i upustowe Uzupełnienie narzutów kamiennych w dnie i na skarpach stawów w obrębie wlotów i wylotów budowli Wykonanie uzupełnień umocnień brzegów stawów narzutem kamiennym, palisadami z kołków ø 10 12 cm oraz płotkami faszynowymi H = 20-30 cm. Prace wykończeniowe i porządkowe Naprawa lub ew. odbudowę nawierzchni asfaltowych odcinków alejek spacerowych, służących, jako tymczasowe drogi technologiczne dla przemieszczenia urobku, lub służących jako ciągi transportowe dla przemieszczania niezbędnych materiałów budowlanych w trakcie wykonawstwa robót. Rekultywacja trawników na brzegach stawów Inne drobne prace remontowe, konserwacyjne i porządkowe wskazane przez inwestora oraz inspektora nadzoru w trakcie realizacji inwestycji 9.0. WYTYCZNE REALIZACJI ROBÓT 9.1. Lokalizacja miejsc składowania urobku sposób zagospodarowania Urobek pozyskany z dna stawów nr 1,2,3 i 4 po wydobyciu i odsączeniu zostanie przetransportowany poza tereny parku. Ze względu na brak miejsca na składowanie lub zagospodarowanie urobku i osadów z dna w bezpośrednim sąsiedztwie zbiorników oraz w najbliższej jego okolicy na terenach doliny rzeki Bogdanki stanowiących zachodni klin zieleni i objętych ochroną, zdecydowano się na zastosowanie tradycyjnej technologii odmulenia dna stawu oraz transportu urobku poza tereny inwestycji. str. 22

Sposób zagospodarowania lub wykorzystanie urobku pozostaje w gestii wykonawcy robót i zostało to uwzględnione w odpowiednich pozycjach w kosztorysie oraz przedmiarze robót. Zalecane jest wykorzystanie osadów wydobytych z dna do wyrównania i utwardzenia terenu, rekultywacji składowisk odpadów lub zasypania i rekultywacji likwidowanych wyrobisk żwiru i piasku. Sposób zagospodarowania urobku ze Stawów Sołackich należy przeprowadzić z godnie z aktualnymi przepisami dotyczącymi ochrony środowiska oraz przedstawić inwestorowi do wglądu dokumentację potwierdzającą sposób oraz miejsce zagospodarowania urobku. 9.2. Proponowana kolejność oraz technologia wykonywania robót odmuleniowych i towarzyszących Wszelkie prace związane z renowacją oraz odmuleniem stawów nr 1,2,3 i 4 w Parku Sołackim należy prowadzić uwzględniając zalecenia oraz stosując się do uwag i wskazówek pracowników Wydziału Ochrony Środowiska U.M. w Poznaniu. oraz do zaleceń i terminów ustalonych przez Zarząd Zieleni Miejskiej w Poznaniu. Roboty związane z usunięciem osadów z dna stawów oraz wykonywaniem prac towarzyszących wzdłuż ich brzegów (wykaszanie trzcin i porostów, renowacja budowli i urządzeń wodnych) wymagające całkowitego osuszenia dna stawu należy wykonać w okresie jesienno zimowym najwcześniej po 15 października. Wejście na tereny Parku Sołackiego w celu wykonania inwestycji po 15 października może nastąpić po uprzednim dokonaniu stosownych uzgodnień z Zarządem Zieleni Miejskiej. 1. Wybór i zabezpieczenie odcinków dróg gruntowych, które zostaną wykorzystane jako ciągi technologiczne lub trasy przejazdu i dojazdu sprzętem roboczym lub transportowym wzdłuż brzegów stawów. 2. Odpowiednie zabezpieczenie, ogrodzenie i oznakowanie przy pomocy kolorowej taśmy wyznaczonych tras i ciągów transportowych oraz technologicznych, a także skarp i odcinków brzegów stawów na których gromadzony będzie urobek przed załadowaniem na środki transportowe i prowadzone będą prace odmuleniowe sprzętem mechanicznym. str. 23

3. Zabezpieczenie pni drzew matami przed uszkodzeniem w rejonie prowadzonych robót ziemnych i na trasach i ciągach transportu kołowego urobku. Wycinka i usunięcie wskazanych drzew i krzewów 4. Obniżenie zw. wody w stawie nr 1 i 2 w celu spuszczenia wody z czaszy stawów nr 3 i 4 poprzez otwarcie zamknięć szandorowych na budowlach upustowych - prace te należy wykonać pod nadzorem oraz w uzgodnieniu z pracownikami ZZM w Poznaniu mając na uwadze ochronę dolnego stanowiska poszczególnych budowli. Rozpoczęcie prac w czaszy zbiorników po okresie min 10-14 dni w celu odsączenia wody z osadów. Nadzór herpetologa na tym etapie prac przygotowawczych 5. Wykonanie dróg tymczasowych wykorzystanych do transportu urobku płytami żelbetowymi pełnymi w układzie pasowym na łącznej długości ok. 100 mb. dróg. 6. Wykoszenie i usunięcie z dna i odcinków skarp oraz brzegów stawów porostu trzciną w zakresie niezbędnym dla usuwania urobku i namułów z dna. 7. Zgromadzenie przy pomocy lekkiej koparki na materacach, namułów w obrębie dna zbiornika, w rejonie wskazanych brzegów i skarp dla odsączenia nadmiaru wody z urobku i całkowitego osuszenia. 8. Załadunek urobku ze stawu po całkowitym odsączeniu wody koparkami (o pojemność łyżki 0,25-0,4m 3 ) na środki transportu kołowego i przemieszczenie (transport) w miejsce docelowego zagospodarowania lub wbudowania wyznaczone przez wykonawcę robót. 9. Wbudowanie urobku we wskazane miejsca do zagospodarowania lub zaniżenia terenowe i wyrobiska przeznaczone do rekultywacji 10. W trakcie prowadzenia prac związanych z odmulaniem dna stawu należy wykonać również prace mające na celu oczyszczenie brzegów i skarp stawów z zanieczyszczeń oraz śmieci, a także naprawę ew. uszkodzonych umocnień skarp jak uzupełnienie palisad, narzutów itp. 11. WYKONANIE POMIARÓW ZAMULENIA DNA STAWÓW NR 1 i 2 12. Po zakończeniu prac związanych z odmuleniem stawów należy je sukcesywnie napełniać wodą 13. Po zakończeniu wszelkich robót budowlanych oraz ruchów str. 24

UWAGA: RENOWACJA STAWÓW SOŁACKICH w ramach zadania: transportowych związanych z transportem urobku ze zbiorników oraz innych niezbędnych materiałów należy naprawić oraz uzupełnić uszkodzone nawierzchnie alejek spacerowych wokół stawów. 14. Wykonanie rekultywacji zniszczonych trawników i zieleni wokół zbiorników Wszelkie prace w czaszy stawów mające na celu ich odmulenie należy wykonywać i prowadzić jedynie w okresie niskich stanów wody w rzece Bogdance!! W trakcie realizacji robót na obszarze Parku Sołackiego, szczególnie na terenach bezpośrednio położonych wokół brzegów stawów nr 1,2,3 i 4 objętych pracami, należy je ogrodzić i zabezpieczyć w sposób widoczny taśmą oraz oznakować tablicami informującymi o zagrożeniach w przypadku wejścia na teren czaszy zbiorników w trakcie prowadzenia robót ziemnych przy obniżonym zw. wody. 10. INFORMACJA DO PLANU BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA Podczas wykonywania robót związanych z projektowaną inwestycją, którą jest Renowacja stawów nr 3 i 4 w Parku Sołackom należy bezwzględnie stosować się do przepisów BHP oraz postępować zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 28 marca 1972 r. W sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano montażowych i rozbiórkowych wraz z aktualizacjami omówionymi w Implementacji Wymagań Unii Europejskiej, Dotyczących Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia na Budowie w Przepisach Krajowych (głównie Ustawa z dnia 27 lipca 2001 roku o zmianie Ustawy Prawo Budowlane art. 21.a p.1 i 2 Ustawy). Zgodnie z powyższym artykułem Ustawy, kierownik budowy jest zobowiązany do sporządzenia przed rozpoczęciem budowy Planu Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia (plan BIOZ ) uwzględniającego specyfikę obiektu budowlanego oraz rodzaj i charakter prowadzonych robót budowlanych. Zakres i formę informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz zakres rodzajów robót budowlanych stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia ludzi, należy wykonać zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r w str. 25

sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ( Dz. U. z 2003 r. Nr 120, poz. 1126). W Planie Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia należy zwrócić szczególną uwagę na wykonanie i koordynację odpowiednich, zgodnych z przepisami działań zapewniających przestrzeganie zasad dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia podczas wykonywania robót budowlanych i zapobieganie zagrożeniom wynikającym z występowania robót o zwiększonym niebezpieczeństwie, a także na podejmowanie stosownych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym. Ze względu na specyfikę zadania inwestycyjnego oraz obiektu poddanego renowacji zbiorników wodnych projektowanych do odmulenia wraz szeregiem niezbędnych do wykonania robót towarzyszących i uzupełniających, w trakcie wykonawstwa mogą wystąpić następujące zagrożenia dla utraty zdrowia lub życia: zagrożenie bezpieczeństwa wynikające z prowadzenia robót bezpośrednio w zbiornikach - stawach stale lub częściowo wypełnionych wodą, takich jak roboty odmuleniowe, penetracja i oczyszczenie dna zbiorników, stawów, wykaszania trzcin itp. oraz związane z tym ryzyko utonięcia zagrożenie dla zdrowia spowodowane poprzez przebywanie w zasięgu pracy maszyn budowlanych w trakcie wykonywania robót ziemnych jak spycharki i koparki zagrożenie podczas prowadzenia robót ziemnych przy wykonywaniu wykopów i formowaniu oraz plantowaniu nasypów (osunięcia nasypu) zagrożenie dla zdrowia i życia osób postronnych spowodowane brakiem lub nieprawidłowym oznakowaniem i zabezpieczeniem miejsc prowadzenia robót budowlanych, w szczególności w obrębie czaszy zbiorników wodnych stawów. 11. Wyniki badania osadów w załączniku do niniejszego opisu Opracował: mgr inż. Krzysztof Paszczak str. 26

str. 27