Piotr Pawlak, Łódź, 14/11/2006 r BEZPOŚREDNIE KOSZTY WYPRANIA 1 KILOGRAMA BIELIZNY W wielu momentach używamy wskaźnika efektywności działalności pralni jakim jest cena za wypranie 1 kilograma bielizny. Pod pojęciem wyprania należy rozumieć sam proces prania w urządzeniach piorących (pralnico-wirówki, pralnice tunelowe) oraz wszystkie procesy wykończające jak: podsuszanie, suszenie, prasowanie b.płaskiej, prasowanie b.fasonowej, formowanie magazynowanie i wydawanie. Dzisiaj konkretnie omówimy tzw. koszty e wyprania 1 kilograma bielizny. Koszty e to koszty: wody, ścieków, ciepła (para uzyskiwana z gazu), energia elektryczna, środków piorących i pomocniczych oraz koszt płac (robocizny). Jak z powyższego wynika, aby określić koszty e musimy znać (określić) zużycia poszczególnych czynników, które wpływają na te koszty. Albowiem koszty e obliczymy ze wzoru: KB = zużycie jednostkowe czynnika J (na 1 kilogram s.b.) x cena jednostkowa czynnika C (zł/kg) Rozważymy koszty dla pralni tzw. szpitalnych (pracujących na zasadach komercyjnych) wyposażonych w: pralnico-wirówki starszej (Textimy czy używane powyżej 10 lat) o przerobie do 350 kg/h, pralnico-wirówki nowej (2 typy pralni), pralnice tunelowe starszej i pralnice tunelowe nowej o przerobie do 750 kg/h. (2 typy pralni) 1. Zużycia jednostkowe czynników kosztów ch 1.1. Do prawidłowego przebiegu procesu prania w pralnico-wirówkach potrzeba: - wody zimnej miękkiej - wody ciepłej miękkiej - wody zimnej surowej Zużycie wody w pralnico-wirówkach (obu ) PW starej PW nowej Zimna 11,0 7,5 3,5 32 miękka Ciepła 15,0 9,5 5,5 37 miękka Zimna 9,0 6,0 3,0 33 surowa Razem 35,0 23,0 12,0 34 Zużycie wody w pralnicach tunelowych (obu ) PT starej PT nowej Zimna 13,0 7,0 6,0 47 miękka Ciepła 0,0 0,0 0,0 0 miękka Zimna 0,0 0,0 0,0 0 surowa Razem 13,0 7,0 6,0 47
Zużycie wody w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami 35,0 x 20% 7 13,0 x 80% 10,4 23,0 x 20% 4,6 7,0 x 80% 5,6 1.2. Ilość ścieków odprowadzanych z pralnico-wirówek (obu ) PW starej PW nowej 35,0 23,0 12 32 Ilość ścieków odprowadzanych z pralnic tunelowych (obu ) PT starej PT nowej 13 7,0 6,0 46 Ilość ścieków odprowadzanych w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami 35,0 x 20% 7,0 13 x 80% 10,4 23,0 x 20% 4,6 7 x 80% 5,6 Pralnicowirówki 2,4 34 Pralnica 4,8 44 tunelowa Razem 17,4 10,2 7,2 41 Pralnicowirówki 2,4 34 Pralnica 4,8 46 tunelowa Razem 17,4 10,2 7,2 41 1.3. technologiczna w pralni z pralnico-wirówkami technologiczna Pranie 2,1 1,2 0,90 43 podsuszanie i suszenie (1,8 +1,5) x 50% 1,65 (1,2 +1,0) x 50% 1,15 0,50 30 Prasowanie płaskie Prasowanie fasonowe (1,8 +1,6) x 65% 2,21 (1,8 +1,5) x 20% 0,66 (1,2 +1,1) x 65% 1,50 (1,2 +1,0 ) x 20% 0,44 0,71 32 0,22 33 Razem 4,5 3,1 1,4 31
1.4. technologiczna w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami technologiczna Pranie w PT 0,75 x 80% 0,45 x 80% 0,24 40 Pranie w PW 2,1 x 20% 1,2 x 20% 0,18 43 Pranie 1,02 0,6 0,42 41 Podsuszanie i suszenie Prasowanie płaskie Prasowanie fasonowe (1,02+0,9) x 100% 1,92 (1,02+0,9) x 65% 1,25 (1,02+0,9) x 20% 0,38 (0,6+0,6) x 100% 1,20 (0,6+0,7) x 65% 0,85 (0,6+0,6) x 20% 0,24 0,72 38 0,40 32 0,14 37 Razem 3,55 2,3 1,25 35 1.5. Energia elektryczna w pralni z pralnico-wirówkami Energia elektryczna w kwh/kg w kwh/kg w kwh/kg 0,38 0,22 0,16 32 1.6. Energia elektryczna w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami Energia elektryczna w kwh/kg w kwh/kg w kwh/kg 0,3 0,17 0,13 43 1.7. i pomocnicze w pralni z pralnico-wirówkami Środki piorące 0,037 0,027 0,10 23 1.8. i pomocnicze w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami Środki piorące 0,03 0,023 0,07 23 1.9. w pralni z pralnico-wirówkami w kg/h/osobę w kg/h/osobę w kg/h/osobę 12 15 3 25 1.10. w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami w kg/h/osobę w kg/h/osobę w kg/h/osobę 18 23 5 28
PODSUMOWANIE ZUŻYCIA CZYNNIKÓW BEZPOŚREDNICH A. PRALNIA Z PRALNICO-WIRÓWKAMI l/kg 35 23 12 34 l/kg 35 23 12 34 kg/kg 4,5 3,1 1,4 31 0,38 0,22 0,16 32 kwh/kg 0,037 0,027 0,1 23 kg/kg kg/h/osoba 12 15 3 25 B. PRALNIA Z PRALNICĄ TUNELOWĄ i PRALNICO-WIRÓWKAMI l/kg 17,4 10,2 7,2 41 l/kg 17,4 10,2 7,2 41 kg/kg 3,55 2,3 1,25 35 0,3 0,17 0,13 43 kwh/kg 0,03 0,023 0,07 23 kg/kg kg/h/osoba 18 23 5 28 Koszty jednostkowe czynników ch: Cena jednostkowa Jednostka odniesienia Uwagi zł 3,0 m 3 średnia krajowa 3,0 m 3 średnia krajowa z gazu 0,15 kg gaz 1,2 zł/m 3 0,35 kwh suma składników 10,0 kg średnia ważona Płace 10,0 zł/h/osoba średnia krajowa 1800 zł/miesiąc
KOSZT BEZPOŚREDNI WYPRANIA 1 KG BIELIZNY: A. PRALNIA Z PRALNICO-WIRÓWKAMI Koszt w zł zł 0,105 0,069 0,036 34 0,105 0,069 0,036 34 0,675 0,465 0,210 31 0,133 0,077 0,056 32 0,370 0,270 0,100 25 Płace 0,833 0,667 0,166 20 RAZEM 2,22 1,62 0,60 27 B. PRALNIA Z PRALNICĄ TUNELOWĄ i PRALNICO-WIRÓWKAMI Koszt w zł zł 0,052 0,031 0,021 40 0,052 0,031 0,021 40 0,533 0,345 0,188 35 0,105 0,060 0,055 43 0,300 0,230 0,070 23 Płace 0,556 0,435 0,109 28 RAZEM 1,60 1,13 0,470 29
A. PRALNIA z PRALNICO-WIRÓWKAMI Płace 37,5% = 0,83 zł Udział procentowy kosztów ch wyprania 1 kg bielizny Pralnico-wirówki starej 4,7 % = 0,105 zł 4,7% = 0,105 zł 30,4% = 0,675 zł 16,7 % = 0,37 zł 6% = 0,133 zł 41,2% = 0,67 zł Udział procentowy kosztów ch wyprania 1 kg bielizny Pralnico-wirówki nowej 4,25 % = 0,069 zł 4,25% = 0,069 zł 28,7% = 0,465 zł 16,7 % = 0,27 zł 4,7% = 0,077 zł
B. PRALNIA z PRALNICĄ TUNELOWĄ i PRALNICO-WIRÓWKAMI Płace 34,8% = 0,556 zł Udział procentowy kosztów ch wyprania 1 kg bielizny Pralnica tunelowa i pralnico-wirówki starej 3,25% = 0,052 zł 3,25% = 0,052 zł 33,3% = 0,533 zł 18,8 % = 0,30 zł 6,6% = 0,105 zł Płace 38,5% = 0,435 zł Udział procentowy kosztów ch wyprania 1 kg bielizny Pralnica tunelowa i pralnico-wirówki nowej 2,7 % = 0,031 zł 2,7 % = 0,031 zł 30,5 % = 0,345 zł 20,3 % = 0,23 zł 5,3 % = 0,06 zł
UŚREDNIONY PROCENTOWY UDZIAŁ KOSZTÓW BEZPOŚREDNICH od do Średnio % 4,6 2,7 3,5 4,6 2,7 3,5 28 33,3 31 Energia elektryczna 6,6 4,7 5,5 16,7 20,3 19 Płace 34,8 40,2 37,5 RAZEM 100 Uśredniony udział procentowy kosztów ch wyprania 1 kg bielizny Płace 37,5% 3,5 % 3,5 % 31 % 19 % 5,5 % Komentarz: Są to uśrednione koszty e. W zależności od rejonu położenia pralni i specyfiki pralni wielkości podane mogą odbiegać +/- 10%. Poza kosztami mi mamy jeszcze koszty pośrednie jak: transport, amortyzacja, budynku, serwisu, reklamy, reklamacji i innych, które podnoszą koszt. Autor: Piotr Pawlak Dyr. Działu Pralniczego Tanake