Finansowanie projektów PPP
PPP a dług publiczny. Granice zadłużania.
Cele PPP dotyczy zarówno szczebla centralnego jak i samorządów terytorialnych. Zmniejszenie wydatków władzy publicznej bez rezygnacji z rozwoju infrastruktury służącej do świadczenia usług publicznych, Ograniczanie deficytu budżetowego (finansów publicznych), Zwiększenie efektywności świadczenia usług publicznych, Optymalne wykorzystanie zasobów majątkowych.
Regulacje ograniczające deficyt budŝetowy i dług publiczny Tzw. kryteria z Maastricht : kryteria stabilności finansów sektora instytucji rządowych i samorządowych, warunkujące wejście do strefy euro, zakładająutrzymanie faktycznego lub planowanego deficytu sektora finansów publicznych na poziomie nie przekraczającym 3% PKB, zakładająutrzymanie relacji zadłużenia publicznego do PKB poniżej 60%.
Regulacje ograniczające deficyt budŝetowy i dług publiczny Ustawa o finansach publicznych z dnia 30.06.2005r.: państwowy dług publiczny to wartośćnominalna zadłużenia jednostek sektora finansów publicznych ustalona po wyeliminowaniu wzajemnych zobowiązań pomiędzy jednostkami tego sektora. Przez dług Skarbu Państwa rozumie się wartość nominalną zadłużenia Skarbu Państwa (art. 10) dług jednostki samorządu terytorialnego na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć60% wykonanych dochodów ogółem tej jednostki w tym roku budżetowym (art.170) oraz na koniec kwartału nie może przekraczać 60% planowanych w danym roku budżetowym dochodów tej jednostki. łączna kwota zobowiązań finansowych samorządu terytorialnego na dany rok budżetowy po dodaniu m.in. spłat rat kredytów i pożyczek, wykupów papierów wartościowych emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego na pokrycie lub finansowanie deficytu, spłatę wcześniejszych zobowiązań wraz z należnymi w danym roku odsetkami wraz z potencjalną koniecznością spłaty kwot wynikających z udzielonych przez jednostki samorządu terytorialnego poręczeń oraz gwarancji nie może przekroczyć 15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów jednostki samorządu terytorialnego.
Regulacje UE Decyzja EUROSTAT 18/2004 z dnia 11.02.2004 r. decyzja rekomendująca sposób traktowania zobowiązań wynikających z realizacji przedsięwzięć PPP i ich wpływu na dług i deficyt publiczny państw członkowskich, określa trzy główne rodzaje ryzyk związanych z przedsięwzięciami typu PPP: ryzyko związane z budową, dostępnością lub popytem, określa podział ryzyk w zależności od którego przedsięwzięcie wpływa lub nie wpływa negatywnie na poziom długu i deficytu publicznego, jeśli partner prywatny ponosi ryzyko związane z budową oraz jedno z dwóch ryzyko dostępności albo popytu, wówczas przedsięwzięcie nie będzie skutkowało powiększeniem długu i deficytu publicznego, wskazuje sposób na odciążenie długu i deficytu państwowego poprzez przeniesienie większości ryzyk tj. odpowiedzialności na partnera prywatnego, decyzja powinna być implementowana do systemów prawnych państw członkowskich.
Regulacje polskie Ustawa o partnerstwie publiczno prywatnym z dnia 28.05.2005 r. (obowiązuje do dnia 26.02.2009 r.) Rozporządzenie Min. Gospodarki z dnia 25.06.2006r. w sprawie ryzyk związanych z realizacjąprzedsięwzięćw ramach partnerstwa publiczno-prywatnego; (par.4) (obowiązuje do 26.02.2009 r.) rozporządzenie implementujące decyzję EUROSTAT 18/2004 zobowiązania wynikające z umowy o partnerstwie publicznoprywatnym mająwpływ na poziom długu publicznego oraz deficytu sektora finansów publicznych w przypadku, gdy podmiot publiczny ponosi większośćryzyk związanych z budową, albo ponosi większośćryzyk związanych z dostępnością i większość ryzyk związanych z popytem
cd. regulacji polskich Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym z dnia 18 grudnia 2008r. (obowiązuje od 27.02.2009 r.): brak transpozycji decyzji EUROSTATU 18/2004 do ustawy, brak odesłańustawowych do wydania odpowiedniego rozporządzenia. Brak woli implementacji decyzji EUROSTATU 18/2004 do polskiego systemu prawa: skutek: stosowanie do kwalifikacji zadłużenia jednostek publicznych wyłącznie ustawy o finansach publicznych.
Finansowanie z budŝetu państwa Zgoda Ministra Finansów (art. 17 i 18): środki z budżetu ponad 100 mln, z wyjątkiem środków z programów operacyjnych. uwzględnia wpływ planowanych wydatków z budżetu państwa na bezpieczeństwo finansów publicznych, 6 tygodni na wydanie zgody.
ABC instrumenty finansowania projektów PPP
Instrumenty finansowania inwestycji PPP finansowanie inwestycji jest domenąpartnera prywatnego. Instrumenty finansowania inwestycji: środki własne partnerów i pożyczki w przypadku założenia, kredyt bankowy (pomostowy, obrotowy i inwestycyjny), pożyczka, emisja papierów wartościowych np. obligacji, leasing nieruchomości, w tym leasing zwrotny, sekurytyzacja.
Instrumenty finansowania inwestycji Źródła pozyskiwania kapitału w oparciu o instrumenty dłużne: banki, rynek finansowy: banki komercyjne, banki specjalne (w tym EBI, EBOR, BŚ), rynek kapitałowy. pozabankowe osoby prawne i fizyczne.
Instrumenty finansowania inwestycji O wyborze konkretnego instrumentudecydująróżnorakie czynniki, uzależnione od struktury inwestycji (w tym powołania SPV)sytuacji finansowej, do czynników tych należy w szczególności: dostępność źródła finansowania, koszt pozyskania kapitału, złożoność procedur związana z pozyskaniem kapitału, okres zwrotu, zabezpieczenie spłaty. W praktyce spotyka się finansowanie hybrydalne.
Finansowanie inwestycji PPP przez SPV : środki własne partnera prywatnego Prezentacja źródeł finansowania ze względu na pochodzenie środków: środki własne partnera w spółkach kapitałowych to wkłady (gotówkowe lub w naturze) wniesione przez udziałowców/akcjonariuszy na kapitał albo wkłady własne w rozumieniu standardów bankowych, środki obce, w tym pożyczki od udziałowców lub spółek z grupy kapitałowej, kredyty bankowe lub środki pochodzące z emisji papierów dłużnych, inne. Dobór odpowiedniego źródła finansowania uzależnione jest od celu ich wykorzystywania: finansowanie własnej działalności deweloperskiej, zabezpieczenie płatności.
Instrumenty Finansowe: Środki własne partnerów: wpłaty kapitałowe Wpłaty na kapitał, to środki własne w jakie akcjonariusze lub udziałowcy wyposażają spółkę przy jej założeniu lub w ramach podwyższenia kapitału w zamian za udziały lub akcje. Przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują minimalne wymogi kapitałowe, które są niewystarczające dla przeprowadzenia inwestycji nieruchomościowej. Innym kryterium kapitalizacji są wymogi stawiane przez banki udzielające kredyt, które wymagają odpowiedniego zaangażowania kapitałowego i weryfikują co rok stan tzw. kapitałów własnych (dla banków pojęcie to obejmuje także tzw. dopłaty oraz niekiedy pożyczki udzielone przez wspólników, które podlegają tzw. subordynacji, a także nabyte jużnieruchomości oraz dokonane inwestycje. Wymóg posiadania kapitału zakładowego w określonej wysokości wynikać może również z przepisów podatkowych dotyczących tzw. cienkiej kapitalizacji.
Instrumenty Finansowe: Środki własne cd. Wpłaty na kapitał są w gotówce lub w naturze (tzw. aport rzeczowy, np.: w postaci nieruchomości); Wpłaty na kapitał zakładowy nie dają prawa do odsetek (wynagrodzeniem są dywidendy, kwoty umorzeniowe, kwoty z tytułu udziału w likwidacji); Wpłaty na kapitał nie stanowią przychodu spółki, która je otrzymuje. Dla wspólnika, który je wnosi, wpłaty gotówkowe nie sąkosztem uzyskania przychodu w momencie ich wniesienia, ale są rozpoznawane jako koszt przy sprzedaży udziałów lub obniżają przychód przy umorzeniu udziałów, likwidacji spółki; W przypadku aportu tzw. rzeczowego przychodem jest wartość nominalna udziałów objętych za aport inny niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; Wysokość wpłat na kapitał uzależniona jest od strategii wyjścia (sprzedaż udziałów, likwidacja, umorzenie). 01/07/2009
Instrumenty finansowania: Kredyt Kredyty regulują przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe Przez umowękredytu bank zobowiązuje sięoddaćdo dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotęśrodków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje siędo korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu (art. 69 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe). W odróżnieniu od umowy pożyczki kredyt może byćudzielony tylko przez bank, a umowa kredytu przewiduje wykorzystanie go na ściśle określony cel i na szczególnych warunkach.
Środki własne partnerów Pożyczki partnerów to bardzo istotne źródło finansowania z punktu widzenia udziałowców (od pożyczek pobieraną są odsetki a od wpłat na kapitał nie!), ale często implementowane bez wstępnej analizy podatkowej Specyfika finansowania pożyczkami udzielonymi od wspólnika (lub od grupy kapitałowej) Pożyczka wspólnika jest zmianąumowy spółki Odsetki muszą być rynkowe (podlegają kontroli transfer pricingowej) oraz na podstawie postanowień umów o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu Możliwość zaliczania w koszty uzyskania przychodu ograniczona przepisami dotyczącymi tzw. cienkiej kapitalizacji (art. 16 punkt 60 i 61 ustawy CIT), zasada dotyczy także tzw. pożyczek od spółek siostrzanych Inne aspekty podatkowe: kapitalizacja odsetek, różnice kursowe, refinansowania długu, problem kosztów uzyskania przychodu
Instrumenty finansowania: Obligacja OBLIGACJA to alternatywne do kredytu i stosunkowo proste źródło finansowania potrzeb inwestycyjnych i bieżących. Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w której emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Obserwuje się stały wzrost zainteresowania samorządów tą formą pozyskiwania kapitału, jednakże emisja obligacji komunalnych nadal pozostaje niewielkim segmentem krajowego rynku papierów dłużnych, obejmującym jedynie 1% ich emisji. JST i ich związki oraz m.st. Warszawa mogąrównieżemitowaćobligacje przychodowe, których istota polega na przyznaniu obligatariuszowi prawa do zaspokojenia swoich roszczeń z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami emitenta z całości albo z części przychodów lub z całości albo części majątku przedsięwzięć, które zostały sfinansowane ze środków uzyskanych z emisji obligacji, lub z całości albo z części przychodów z innych przedsięwzięć określonych przez emitenta.
Kredyt Instrumenty finansowania znane standardy i tryb postępowania, weryfikacja wiarygodności partnera prywatnego, długi okres czasu, ale restrykcje prawa bankowego, formalizm, mała elastyczność; Pożyczka zamiast wkładu kapitałowego, dodatkowe obciążenie kosztowe, względnie krótkie okresy czasu; Obligacje: możliwośćpozyskiwania środków finansowych na długie okresy i długąkarencjęw spłacie kapitału, możliwośćdopasowania terminów wykupy danej emisji obligacji do indywidualnych potrzeb Emitenta oraz dywersyfikacja form finansowania.
Wynagrodzenie z tytułu umowy PPP a struktura finansowania Sposób ustalenia wysokości wynagrodzenia partnera prywatnego lub SPV z tytułu umowy PPP wpłynie na możliwośćzastosowania poszczególnych instrumentów finansowych, a także na wysokość zabezpieczeń(a więc i kosztów finansowania). Z punktu widzenia ekonomicznego to nie standing partnera ani SPV ale JST (lub spółki szpitalnej i JST) będzie miała znaczenie dla oceny zdolności kredytowej całej struktury. Wynagrodzenie należne partnerom prywatnym z tytułu umowy PPP będzie miało ze względu na różnorodności świadczeń charakter wieloskładnikowy.
Wynagrodzenie z tytułu umowy PPP Składniki: a struktura finansowania cd. wynagrodzenie za roboty budowlane + koszty finansowania wynagrodzenia za budowę związane z rozłożeniem płatności wynagrodzenia w czasie, koszty eksploatacji częśćstała waloryzowana poprzez zastosowanie odpowiedniego współczynnika i część zmienna zależnie od kosztów. Płatności: miesięcznie stała kwota, miesięcznie zmienna kwota uwzględniająca ustalone warunki rozłożenia w czasie płatności wynagrodzenia za budowę(tj. odsetki np. Wibor + X), miesięcznie.
Dziękujęza uwagę