Instrukcja obsługi przejazdów kolejowych. Ir-7 (R-20)

Załącznik do zarządzenia Nr 3/2005 Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 2 marca 2005 r. Instrukcja obsługi przejazdów kolejowych Ir-7 (R-20) Warszawa, 2005 rok

Regulacja wewnętrzna spełnia wymagania określone w ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007r. Nr 16 poz. 94 z późn. zm.) w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa ruchu kolejowego. Właściciel: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Wydawca: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Centrala Biuro Eksploatacji ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa tel. 22 47 320 16 www.plk-sa.pl, e-mail: ies@plk-sa.pl Wszelkie prawa zastrzeżone. Modyfikacja, wprowadzanie do obrotu, publikacja, kopiowanie i dystrybucja w celach komercyjnych, całości lub części instrukcji, bez uprzedniej zgody PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. są zabronione

SPIS TREŚCI Rozdział l POSTANOWIENIA OGÓLNE... 7 1. Zakres stosowania instrukcji... 7 2. Znajomość instrukcji i przepisów... 8 3. Wymagania kwalifikacyjne, zdrowotne i doskonalenie zawodowe... 9 4. Nadzór i podległość... 9 5. Wyposażenie posterunku dróżnika przejazdowego... 9 6. Ogólne obowiązki dróżnika przejazdowego... 10 7. Współpraca z pracownikami jednostek kolejowych... 12 8. Współpraca z instytucjami oraz osobami postronnymi... 12 9. Znajomość sygnałów i urządzeń... 13 10. Pełnienie dyżuru przez dróżnika przejazdowego i jego zastępstwo... 13 Rozdział II SZCZEGÓŁOWE OBOWIĄZKI DRÓŻNIKA PRZEJAZDOWEGO... 15 11. Obowiązki w zakresie czuwania nad bezpieczeństwem ruchu na przejazdach kolejowych lub przejściach dla pieszych... 15 12. Kierowanie ruchem drogowym w obrębie przejazdu kolejowego... 16 13. Obowiązki przy zamykaniu i otwieraniu rogatek... 17 14. Korzystanie z telefonu, urządzeń telewizji przemysłowej oraz z sygnalizacji zbliżania się pociągu do przejazdu... 24 15. Utrzymanie przejazdu... 25 16. Postępowanie w przypadku znalezienia zwłok ludzkich lub osób rannych... 26 17. Postępowanie w przypadku znalezienia na torze obcych przedmiotów... 27 18. Postępowanie w razie rozerwania się pociągu na szlaku... 27 19. Postępowanie w razie zbiegnięcia pojazdów kolejowych... 28 20. Postępowanie w razie zatrzymania się pociągu na szlaku... 28 21. Postępowanie w razie utknięcia pojazdu drogowego na przejeździe... 29 22. Postępowanie w razie wypadku na przejeździe lub przejściu dla pieszych... 29 4

23. Postępowanie w razie pożaru... 29 24. Postępowanie w czasie przejazdu pociągów i maszyn odśnieżnych... 30 25. Postępowanie w czasie opadów atmosferycznych, zamieci śnieżnych, mrozów oraz odwilży... 31 26. Postępowanie w razie wypadku na szlaku... 31 27. Postępowanie w razie uszkodzenia urządzeń sterowania ruchem na przejeździe kolejowym... 32 28. Postępowanie w zależności od czasu trwania uszkodzenia urządzeń na przejazdach kat. A, B, C... 38 29. Zasady postępowania w przypadku wykonywania robót w urządzeniach srk na przejeździe kolejowym... 40 30. Zasady postępowania w przypadku wykonywania nieplanowych (awaryjnych) robót w strefie oddziaływania na urządzenia SSP... 42 Załącznik 1 Dziennik pracy dróżnika przejazdowego... 43 Załącznik 2 Wyciąg z rozkładu jazdy pociągów... 44 Załącznik 3 Regulamin obsługi przejazdu kolejowego lub przejścia dla pieszych... 45 Załącznik 4 Wykaz przedmiotów i materiałów, które powinny znajdować się na wyposażeniu posterunku dróżnika przejazdowego... 54 Załącznik 5 Ramowy kalendarz oświetlenia przejazdu... 56 Wykaz zmian... 57 Notatki... 58 5

Rozdział l POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Zakres stosowania instrukcji 1. Postanowienia instrukcji dotyczą pracowników obsługujących przejazdy kolejowe i przejścia dla pieszych, pracowników związanych bezpośrednio z prowadzeniem ruchu pociągów i pracą manewrową, osoby nadzorujące i kierujące pracą dróżników przejazdowych oraz osoby odpowiedzialne za stan i sprawność działania urządzeń na przejazdach i przejściach na liniach kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 2. Niniejsza instrukcja w określonym zakresie obowiązuje: 1) pracowników obsługujących wyłącznie przejazdy kolejowe lub przejścia dla pieszych, 2) pracowników wykonujących dodatkowo czynności związane z obsługą przejazdu kolejowego lub przejścia dla pieszych, 3) pracowników wyznaczonych do tymczasowego strzeżenia przejazdu kolejowego na skutek: a) wystąpienia nieprawidłowości w działaniu samoczynnej sygnalizacji przejazdowej, b) wystąpienia nieprawidłowości w działaniu urządzeń zabezpieczenia ruchu na przejazdach obsługiwanych z odległości lub zdalnie, c) konieczności zmiany sposobu zabezpieczenia przejazdu kolejowego ze względu na zmienione warunki ruchu lub warunki miejscowe, przejściowego wzmożenia lub utrudnienia ruchu drogowego lub kolejowego, albo pogorszenia warunków widoczności, d) wprowadzenia ruchu jednotorowego dwukierunkowego lub zmiany kierunku jazdy na łącznicy jednotorowej o normalnie jednokierunkowym ruchu, jeżeli przejazdy kolejowe bez rogatek i bez sygnalizacji świetlnej lub przejścia bez obsługiwanego urządzenia zabezpieczającego nie odpowiadają wymaganym warunkom widoczności dla jazdy po torze, który nie był przeznaczony dla danego kierunku jazdy, e) wprowadzenia ruchu jednotorowego dwukierunkowego lub zmiany kierunku jazdy na łącznicy jednotorowej o normalnie 7

jednokierunkowym ruchu, jeżeli samoczynne urządzenia zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych lub przejściach nie wyposażone są w urządzenia oddziaływania dla takiego kierunku jazdy pociągu. 4) pracowników wykonujących czynności związane z kierowaniem ruchem drogowym w strefie przejazdu kolejowego na czas wykonywania: a) pracy manewrowej, b) robót w strefie oddziaływania urządzeń samoczynnej sygnalizacji przejazdowej. 3. Pracownicy, o których mowa w ust. 2 pkt. 1, 2 i 3, zwani są dalej dróżnikami przejazdowymi. 4. Zakres obowiązków wynikających z niniejszej instrukcji dla pracowników wymienionych w ust. 2 należy określić w regulaminie obsługi przejazdu kolejowego lub przejścia dla pieszych oraz właściwych regulaminach technicznych. 2. Znajomość instrukcji i przepisów 1. Dróżnik przejazdowy powinien znać i przestrzegać postanowienia zawarte w: 1) regulaminie pracy, 2) regulaminie obsługi przejazdu kolejowego lub przejścia dla pieszych, 3) przepisach i instrukcjach: a) instrukcji obsługi przejazdów kolejowych, b) instrukcji o prowadzeniu ruchu pociągów, c) instrukcji sygnalizacji, d) warunkach technicznych utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych. 4) rozporządzeniach: a) w sprawie kierowania ruchem drogowym, b) w sprawie znaków i sygnałów drogowych. 2. Znajomość przepisów, instrukcji i rozporządzeń wymienionych w ust. 1 pkt 3 i 4 obowiązuje pracowników, o których mowa w 1, w zakresie zagadnień które są związane bezpośrednio z powierzonymi im obowiązkami. 8

3. Wymagania kwalifikacyjne, zdrowotne i doskonalenie zawodowe 1. Wymagania kwalifikacyjne i zdrowotne na stanowisko dróżnika przejazdowego określa rozporządzenie ministra właściwego ds. transportu. 2. Dróżnik przejazdowy obowiązany jest uczestniczyć w doskonaleniu zawodowym organizowanym przez pracodawcę w wyznaczonych przepisami okresach. 3. Wymagania oraz uprawnienia w zakresie kierowania ruchem drogowym na przejeździe kolejowym określa rozporządzenie ministra właściwego ds. administracji i spraw wewnętrznych. 4. Nadzór i podległość 1. Pracownik pełniący czynności dróżnika przejazdowego wykonuje polecenia dyżurnych ruchu oraz pracowników posterunków nastawczych w okręgu którego znajduje się przejazd kolejowy, w zakresie bezpieczeństwa ruchu kolejowego. 2. Nadzór nad pracą dróżników przejazdowych pełnią właściwi personalnie dla nich przełożeni oraz pracownicy nadzoru technicznego w zakresie utrzymania przejazdu /urządzeń sterowania ruchem, łączności, nawierzchni kolejowej i drogowej/. 5. Wyposażenie posterunku dróżnika przejazdowego 1. Na posterunku dróżnika przejazdowego powinny znajdować się: 1) dziennik pracy dróżnika przejazdowego (załącznik 1 do instrukcji), 2) wyciąg z obowiązuącego rozkładu jazdy pociągów ( załącznik 2 do instrukcji), 3) regulamin obsługi przejazdu kolejowego lub przejścia dla pieszych (załącznik 3 do instrukcji), 4) dziennik uszkodzeń urządzeń łączności, 5) książka kontroli urządzeń srk, 6) instrukcje: a) instrukcja obsługi przejazdów kolejowych, 9

b) instrukcja sygnalizacji, PKP POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A. c) wyciąg z instrukcji o prowadzeniu ruchu pociągów w części dotyczącej dróżnika przejazdowego, d) instrukcje obsługi urządzeń na danym przejeździe. 7) przedmioty i materiały wymienione w załączniku 4 do instrukcji. 2. Zegary stanowiące wyposażenie posterunków powinny być synchronizowane /regulowane/ w sposób uzależniony od przyjętego rozwiązania wskazywania czasu. 3. Dróżnik przejazdowy powinien dbać o wyposażenie posterunku. Sprzęt, narzędzia, przybory sygnalizacyjne i materiały powinien przechowywać w miejscach na to przeznaczonych i zabezpieczonych przed kradzieżą i uszkodzeniem. Sprzęt i narzędzia powinien konserwować /dokonywać drobnych napraw/, a uszkodzone zgłaszać do wymiany. 6. Ogólne obowiązki dróżnika przejazdowego 1. Do obowiązków dróżnika przejazdowego należy: 1) czuwanie nad bezpieczeństwem ruchu na przejeździe lub przejściu dla pieszych, 2) strzeżenie przejazdu i kierowanie ruchem drogowym w strefie przejazdu, 3) obsługa urządzeń zabezpieczenia ruchu na przejeździe lub przejściu, 4) obserwowanie terenu w obszarze skrzyżowania drogi i linii kolejowej, 5) prowadzenie na bieżąco dokumentacji techniczno ruchowej, 6) utrzymywanie porządku i czystości na przejeździe lub przejściu dla pieszych. 2. W razie potrzeby zabrania z posterunku dokumentacji przełożony lub upoważniona przez niego osoba powinna przed jej zabraniem dostarczyć nowy druk. Wykorzystane druki należy przechowywać zgodnie z odnośnymi przepisami. 3. Dróżnicy przejazdowi obsługujący przejazdy obowiązani są obserwować przejeżdżające pociągi i zgłaszać dyżurnym ruchu sąsiednich posterunków 10

zapowiadawczych oraz zainteresowanym dróżnikom przejazdowym zauważone nieprawidłowości takie jak: brak sygnału końcowego lub niewłaściwe osygnalizowanie pociągu, brak zderzaka, grzanie się czopów osi zestawu kołowego pojazdu kolejowego, silne rytmiczne uderzenia kół o szyny, iskrzenie od zahamowanych lub jadących na poślizgu kół pojazdów kolejowych, odgięte lub zwisające części wagonowe, przechylone pudła wagonowe, uszkodzenia sieci trakcyjnej na przejeździe lub w jego pobliżu (np.: połamane odbieraki prądu uderzające o przewody sieci i powodujące silne iskrzenie; kolizje z pojazdami drogowymi i przekroczenie skrajni, zerwane przewody lub złamane słupy trakcyjne), usterki w torze a także występki chuligańskie lub czyny zbrodnicze zagrażające zdrowiu i życiu ludzkiemu. W razie wystąpienia sytuacji zagrażających bezpieczeństwu ruchu takich jak: 1) pęknięcie szyny, deformacja toru lub przeszkody znajdującej się na torze, 2) grzanie się czopa osi, 3) pożar, 4) odgięte części pojazdu kolejowego grożące starciem się z pociągami jadącymi po sąsiednim torze lub obiektami znajdującymi się przy torze, 5) wlokąca się lub zwisająca część pojazdu kolejowego lub ładunku, 6) zagrożenie spadnięcia ładunku, 7) wykolejenie, 8) inne nieprawidłowości, które według oceny dróżnika mogą być przyczyną wykolejenia (przechylenie wagonu, przesunięty ładunek itp.), dróżnik przejazdowy powinien pociąg zatrzymać, a jeżeli tego nie może uczynić, powinien niezwłocznie powiadomić, o konieczności zatrzymania pociągu, pracownika następnego posterunku ruchu lub dróżnika przejazdowego, informując go o zauważonej nieprawidłowości. O przyczynie zatrzymania pociągu dróżnik powinien powiadomić drużynę zatrzymanego pociągu oraz dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych. Zgłoszone informacje o nieprawidłowościach w pociągu lub fakt zatrzymania pociągu, z podaniem przyczyny, należy odnotować w dzienniku pracy dróżnika przejazdowego. 4. Oprócz swoich podstawowych czynności dróżnik przejazdowy obowiązany jest: 1) czuwać nad przestrzeganiem ładu i porządku, 11

2) chronić mienie kolejowe, PKP POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A. 3) udzielać, przed przybyciem lekarza, doraźnej pomocy osobom które uległy wypadkom w zakresie posiadanych umiejetności i dostępnych środków. 5. Załączać i wyłączać oświetlenie na przejeździe w czasie podanym w załączniku 5 do instrukcji, jeżeli nie zostało ono załączone automatycznie. 6. Pracownicy, którym powierzono dodatkowo lub tymczasowo wykonywanie czynności obsługi przejazdu lub przejścia dla pieszych mogą być zwolnieni z części obowiązków wynikających z postanowień niniejszej instrukcji. 7. Współpraca z pracownikami jednostek kolejowych 1. Dróżnik przejazdowy powinien współpracować z pracownikami jednostek zajmujących się eksploatacją, utrzymaniem infrastruktury kolejowej oraz ochrony mienia kolejowego /Straży Ochrony Kolei/. 2. Dróżnik przejazdowy powinien przyjąć zgłaszane spostrzeżenia i informacje o nieprawidłowościach w torze, w podtorzu lub urządzeniach kolejowych i o zdarzeniach tych powiadomić dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych oraz wykonać wydane przez nich dyspozycje. 8. Współpraca z instytucjami oraz osobami postronnymi 1. Dróżnik przejazdowy powinien współdziałać, z funkcjonariuszami : Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Policji, Wojska Polskiego i Straży Granicznej wykonujących swoje obowiązki na terenie kolejowym. 2. W razie zwrócenia się osób trzecich (postronnych) o ewentualną pomoc (np. usunięcie unieruchomionego na przejeździe pojazdu) dróżnik przejazdowy powinien takiej pomocy udzielić a w koniecznych sytuacjach osłonić przeszkodę i powiadomić o tym niezwłocznie dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych oraz postępować zgodnie z ich poleceniami. 3. W stosunku do osób postronnych dróżnik przejazdowy powinien być uprzejmy, żądać jednak od nich stanowczo stosowania się do obowiązujących przepisów, w razie zaś odmowy zastosowania się do nich, zwrócić się o pomoc do organów Policji lub Straży Ochrony Kolei za pośrednictwem dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych. 12

1. Dróżnik przejazdowy powinien: PKP POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A. 9. Znajomość sygnałów i urządzeń 1) znać zastosowanie i sposób posługiwania się: a) kolejowymi sygnałami drogowymi zgodnie z instrukcją sygnalizacji, b) znakami drogowymi związanymi z organizacją ruchu na przejazdach kolejowych. 2) umieć rozpoznawać sygnały na pojazdach kolejowych, dawane przez drużynę pociągową, dawane w razie rozerwania się pociągu oraz alarmowe, 3) umieć rozpoznawać sygnały na sygnalizatorach, które są w zasięgu jego widoczności oraz dotyczące zamknięcia torów i dawane przy manewrach. 2. Dróżnik przejazdowy powinien umieć obsługiwać wszystkie zainstalowane na przejeździe urządzenia zabezpieczenia ruchu oraz urządzenia łączności. Znajomość obsługi musi obejmować również sytuacje awaryjne, w razie wystąpienia nieprawidłowości w pracy tych urządzeń. 3. Dróżnik przejazdowy powinien posiadać niezbędne wiadomości z zakresu konstrukcji i utrzymania toru, stosowanych materiałów nawierzchniowych i narzędzi oraz umiejetność wykonywania drobnych robót naprawczych, w tym zabezpieczenia pękniętej szyny. 4. Wszelkie utrudnienia związane z obsługą urządzeń, dróżnik przejazdowy powinien zgłaszać dyżurnemu ruchu posterunku zapowiadawczego. 10. Pełnienie dyżuru przez dróżnika przejazdowego i jego zastępstwo 1. Dróżnik przejazdowy powinien zgłosić się do pracy, w wyznaczonym przez przełożonego miejscu pracy, wypoczęty i w czasie umożliwiającym punktualne rozpoczęcie pracy (rozpoczęcie dyżuru). 2. Przyjęcie dyżuru przez dróżnika przejazdowego winno być poprzedzone przekazaniem przez zdającego: 1) informacji i poleceń otrzymanych od dyżurnych ruchu oraz przełożonego, które są nadal aktualne jak również własnych spostrzeżeń mających wpływ na dalszy przebieg dyżuru, 2) wyposażenia posterunku. 3. Fakt przekazania oraz objęcia dyżuru powinien być odnotowany w dzienniku pracy dróżnika przejazdowego. 13

4. Dróżnik przejazdowy wykonuje powierzone czynności zgodnie z przydziałem pracy ustalonym regulaminem obsługi przejazdu kolejowego. 5. Dróżnikowi przejazdowemu podczas pracy nie wolno oddalać się ze swego posterunku bez zezwolenia dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych, z wyjątkiem sytuacji nadzwyczajnych, np.: w czasie zbiegnięcia wagonów, pożaru, konieczności osygnalizowania przeszkody w torze i jej usuwania, znalezienia ludzi rannych lub zwłok ludzkich. Przed oddaleniem się z posterunku dróżnik przejazdowy powinien zamknąć rogatki i przy mechanicznych urządzeniach nastawczych unieruchomić korby wind łańcuchem lub linką, zamykając ich obwód kłódką, a przy nastawianych elektrycznie, uniemożliwić otwarcie rogatek osobom postronnym, w sposób określony w regulaminie obsługi przejazdu. 6. W czasie pełnienia dyżuru dróżnik przejazdowy nie może, bez pozwolenia przełożonego, przekazać swych czynności innemu pracownikowi. 7. Dróżnikowi przejazdowemu nie wolno opuszczać miejsca pracy przed przekazaniem dyżuru swojemu następcy, a także po zaistnieniu wypadku na przejeździe lub w jego rejonie bez zgody właściwego dyżurnego ruchu lub przełożonego, za wyjątkiem przypadków podanych w ust. 5 i 8. 8. Jeśli w trakcie pełnienia dyżuru nastąpi nagła niemożność pełnienia obowiązków wskutek choroby lub innej poważnej przyczyny, dróżnik przejazdowy powinien zamknąć przejazd a następnie powiadomić o tym niezwłocznie dyżurnego ruchu oraz swojego przełożonego za pośrednictwem dyżurnego i przekazać pracownikowi zastępującemu go swe czynności wraz z wyposażeniem posterunku. 9. Jeżeli przełożony nie wyznaczy pracownika zastępującego do pełnienia czynności dróżnika, to opuszczający przejazd winien zabezpieczyć ruch na przejeździe oraz mienie w sposób podany w regulaminie obsługi przejazdu lub według wskazań wydanych osobiście lub telefonicznie przez przełożonego. Polecenia należy odnotować w dzienniku pracy dróżnika przejazdowego. 10. Dróżnik przejazdowy nie może zezwalać na przebywanie osób postronnych w pomieszczeniu dróżnika. 11. W czasie pełnienia dyżuru dróżnikowi nie wolno zajmować się czynnościami nie wchodzącymi w zakres jego obowiązków. 12. Dróżnik przejazdowy obowiązany jest używać w czasie pełnienia dyżuru przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego. 13. W razie niemożności zgłoszenia się do pracy, pracownik powinien zawiadomić o tym swojego przełożonego. Zawiadomienie to, powinno być przekazane w czasie określonym odpowiednimi przepisami. 14

Rozdział II SZCZEGÓŁOWE OBOWIĄZKI DRÓŻNIKA PRZEJAZDOWEGO 11. Obowiązki w zakresie czuwania nad bezpieczeństwem ruchu na przejazdach kolejowych lub przejściach dla pieszych 1. Dróżnik przejazdowy powinien stale czuwać nad bezpieczeństwem ruchu kolejowego i być gotowy do zamknięcia rogatek, gdy do przejazdu zbliża się pojazd kolejowy. 2. Dróżnik przejazdowy powinien sprawować nadzór nad przejazdem (lub przejazdami, jeżeli z jednego posterunku obsługuje kilka przejazdów) i nad przylegającymi do niego (do nich) odcinkami torów i dróg. 3. Nadzór, o którym mowa w ust. 2, powinien w szczególności polegać na czuwaniu, aby: 1) osoby przejeżdżające i przechodzące przez przejazd stosowały się do zasad określonych w przepisach o ruchu drogowym, 2) na przejeździe nie zatrzymywano się, ani też nie pozostawiono zwierząt lub pojazdów, 3) osoby nieupoważnione nie otwierały i nie zamykały rogatek i aby nie wywierały jakiegokolwiek wpływu na działanie urządzeń na przejazdach. 4. Dróżnik przejazdowy nie powinien zezwalać na przejazd pojazdów przewożących przedmioty mogące spowodować uszkodzenia toru, jezdni, sieci trakcyjnej, urządzeń zabezpieczenia ruchu, względnie zatarasowanie przejazdu. 5. W przypadku gdy przerwy między pociągami są na tyle krótkie, że nie można przez przejazd przejechać pojazdami wolnobieżnymi (gąsienicowymi, pojazdami przewożącymi ciężkie i duże przedmioty i maszyn jak: turbiny, kotły, dźwigi, itp.) w wymaganym czasie przed dojazdem pociągu do przejazdu, dróżnik przejazdowy powinien taki transport zatrzymać (wykonując czynności określone w 12) oraz powiadomić o tym dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych, a następnie postąpić zgodnie z podjętą przez nich decyzją. 6. Jeżeli dróżnik przejazdowy nie będzie miał pewności, czy zbliżająca się do przejazdu kolumna pojazdów lub przepędzane zwierzęta zdążą opuścić przejazd w wymaganym czasie przed dojazdem pociągu do przejazdu - powinien spowodować ich zatrzymanie. Zezwolenie na przekroczenie przejazdu w tym przypadku dróżnik może wydać po upewnieniu się, że nie 15

spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ruchu. W sytuacjach wątpliwych dróżnik powinien postępować wg zasad określonych w ust. 5. 7. Dróżnik powinien przestrzegać, aby w czasie zbliżania się pociągu, przepędzane przez przejazd zwierzęta były zatrzymane przed rogatkami, a w przypadku uszkodzenia czy braku rogatek lub niemożliwości ich zamknięcia - w odległości, co najmniej 10 m od toru. 8. Dróżnik przejazdowy powinien reagować w celu zapobieżenia przypadkom przejeżdżania pojazdów lub przepędzania zwierząt przez tory kolejowe poza przejazdem, wypasu zwierząt, pozostawiania przedmiotów obcych, rozniecania ognisk w granicach obszaru kolejowego oraz poruszania się po torach osobom nie posiadającym wymaganego upoważnienia /uprawnienia/. 9. W przypadku wykroczeń ze strony osób postronnych dróżnik przejazdowy powinien za pośrednictwem dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych niezwłocznie zawiadomić o tym lub wezwać Policję albo Straż Ochrony Kolei. 12. Kierowanie ruchem drogowym w obrębie przejazdu kolejowego 1. Dróżnik przejazdowy (lub inny, posiadający stosowne uprawnienia pracownik) upoważniony jest do wykonywania czynności związanych z kierowaniem ruchem drogowym na przejeździe kolejowym w przypadku awarii urządzeń uniemożliwiającej zamykanie przejazdu przed przejazdem pociągu lub wystąpienia innych okoliczności powodujących konieczność wstrzymania, ograniczenia lub zmiany organizacji ruchu na przejeździe. 2. Czynności, o których mowa w ust. 1, polegają na podawaniu sygnałów i poleceń uczestnikom ruchu na drodze i mogą je wykonywać tylko te osoby które ukończyły wymagane w tym zakresie szkolenie i legitymują się aktualnym zaświadczeniem. 3. W celu zatrzymania nadjeżdżającego pojazdu dróżnik przejazdowy podnosi tarczę do zatrzymania pojazdów, trzymaną w dłoni prawej ręki lekko zgiętej w łokciu, tak aby ramię i przedramię tworzyły kąt zbliżony do prostego. Płaszczyzna tarczy powinna być skierowana w stronę jadących pojazdów; dłoń powinna się znajdować na wysokości głowy lub nieco wyżej. W warunkach niedostatecznej widoczności sygnały należy podawać poprzez podniesienie i poruszanie powoli pionowo latarki ręcznej z czerwonym światłem, zwróconym w kierunku nadjeżdżającego pojazdu drogowego. 16

4. Dla zwrócenia uwagi na podawane tarczą do zatrzymania pojazdu lub latarki ze światłem czerwonym sygnały lub polecenia, dróżnik przejazdowy możne dodatkowo używać trąbki sygnalizacyjnej lub gwizdka. 5. Podczas podawania poleceń i sygnałów w zakresie kierowania ruchem na drodze, dróżnik przejazdowy powinien być wyposażony w kamizelkę barwy pomarańczowej z elementami odblaskowymi oraz wyróżnikiem określającym jednostkę organizacyjną, której jest pracownikiem. 13. Obowiązki przy zamykaniu i otwieraniu rogatek 1. Rogatki nastawiane z miejsca, z odległości oraz zdalnie, furtki lub zapory na przejściu powinny być zamknięte, na 2 min. przed nadjechaniem czoła pojazdu kolejowego do przejazdu (a w przypadku pociągu nadzwyczajnego specjalnego znaczenia PONSZ przynajmniej na 5 min. przed przyjazdem lokomotywy pilotującej pociąg) i pozostawać w tym stanie, do czasu zjechania ostatniej osi pojazdu kolejowego z przejazdu. Zarządca infrastruktury (właściwy Zakład Linii Kolejowych) może dla poszczególnych przejazdów skrócić czas zamknięcia rogatek przed nadjechaniem pojazdu kolejowego do 1 min. ( 2,5 min. dla pociągu PONSZ ), jeżeli posterunek obsługi przejazdu jest wyposażony w : a) urządzenia sygnalizujące pracownikowi obsługi przejazdu, zbliżanie się pojazdu kolejowego (przejechanie przez pojazd kolejowy punktu oddziaływania, usytuowanego w stałej odległości od przejazdu), lub b) system wymiany informacji (zapewniający śledzenie pojazdu kolejowego zbliżającego się do przejazdu oraz kontrolę i rejestrację czuwania pracownika obsługi), lub c) system powiadamiania dróżników, zapewniający kontrolę i rejestrację czuwania pracownika obsługi, lub d) samoczynną sygnalizację świetlną i tarcze ostrzegawcze przejazdowe (Top), jako urządzenia realizujące funkcję ostrzegania maszynisty o stanie urządzeń przejazdowych. 2. Przed zamknięciem rogatek dróżnik powinien upewnić się, czy między rogatkami na przejeździe nie znajdują się ludzie, pojazdy, zwierzęta i przedmioty tarasujące przejazd. Sposób upewnienia się w czasie złych warunków widoczności oraz ograniczonej słyszalności powinien określać regulamin obsługi przejazdu kolejowego. 17

3. Dróżnik przejazdowy po zamknięciu rogatek powinien stać w miejscu wyznaczonym regulaminem obsługi przejazdu z przyborami sygnałowymi: w dzień chorągiewką i trąbką, w nocy z latarką i trąbką oraz podawać sygnał D8 stwierdzający obecność dróżnika na przejeździe. 4. Gdy w czasie oczekiwania lub przepuszczania pociągu przez dróżnika przejazdowego przy zamkniętych rogatkach nadawane będą sygnały dzwonkowe A1,,Alarm", dróżnik powinien natychmiast zgłosić się do telefonu. 5. Po przejeździe pociągu z sygnałem końcowym dróżnik przejazdowy po upewnieniu się, że po żadnym torze, w czasie określonym w ust. 1, nie jest spodziewany przejazd innego pociągu, powinien otworzyć rogatki. 6. Gdyby przez przejazd przejechał pociąg bez sygnału końcowego, dróżnik przejazdowy powinien niezwłocznie zawiadomić o tym dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych. Otwarcie przejazdu może nastąpić wówczas dopiero po otrzymaniu ich zgody. 7. Dróżnik przejazdowy powinien tak zamykać i otwierać rogatki, aby urządzenia nastawcze przyjmowały położenie krańcowe. 8. Na przejazdach, na których rogatki są w zasadniczym położeniu zamknięte, otwieranie ich następuje na żądanie użytkowników drogi. Przed otwarciem rogatek dróżnik przejazdowy musi upewnić się, u dyżurnych ruchu obu sąsiednich posterunków zapowiadawczych, że do spodziewanego przejazdu pociągu pozostaje tyle czasu, że rogatki będą mogły być ponownie zamknięte w wymaganym czasie przed dojazdem pociągu do przejazdu. Niezależnie od tego, dróżnik przejazdowy powinien wizualnie stwierdzić, czy do przejazdu nie zbliża się pojazd kolejowy. 9. Dyżurny ruchu lub upoważniony regulaminem technicznym pracownik, powiadamia dróżnika przejazdowego (dróżników przejazdowych) o odjeździe pociągu i o innych okolicznościach za pomocą łączności strażnicowej w następujący sposób: 1) na odcinkach jednotorowych, jak również przy prowadzeniu ruchu jednotorowego dwukierunkowego na odcinkach dwutorowych: a) we właściwym czasie dyżurny ruchu nadaje odpowiedni sygnał dzwonkowy w zależności od kierunku jazdy o odjeździe pociągu, b) po tym sygnale dróżnicy przejazdowi bezzwłocznie zgłaszają się do telefonu, wymieniając numer swego posterunku, co oznacza potwierdzenie otrzymania sygnału dzwonkowego o odjeździe pociągu, c) po zgłoszeniu się dróżników przejazdowych dyżurny ruchu wymienia numer wyprawionego pociągu, który to numer dróżnik winien zapisać w dzienniku pracy dróżnika przejazdowego. 18

Dróżnika przejazdowego, który nie zgłosił się na sygnał dzwonkowy o odjeździe pociągu, dyżurny ruchu wywołuje oddzielnie i zawiadamia go o odjeździe pociągu podając numer wyprawionego pociągu. Gdyby nadawanie lub odbieranie informacji o wielocyfrowych numerach pociągów było utrudnione, zakład linii kolejowych może zarządzić na pewnych odcinkach, by informacja ta, zamiast całego numeru pociągu, zawierała tylko dwie ostatnie cyfry tego numeru; 2) na odcinkach dwu i więcej torowych: a) jeżeli od odjazdu ostatniego pociągu upłynął czas nie większy niż 60 minut, dyżurny ruchu zawiadamia dróżników przejazdowych o odjeździe pociągu tylko przez nadanie sygnału dzwonkowego, b) jeżeli od odjazdu ostatniego pociągu w danym kierunku upłynął czas większy niż 60 minut, o odjeździe po tym czasie pierwszego pociągu dyżurny ruchu powiadamia dróżnika przejazdowego w sposób wskazany w pkt 1 z tą różnicą, że po nadaniu sygnału dzwonkowego wywołuje wszystkich dróżników przejazdowych znakiem wywoławczym składającym się z jednego krótkiego i jednego długiego dźwięku, dawanych trzykrotnie ( ), 3) w uzasadnionych przypadkach dyrektor zakładu linii kolejowych może zarządzić na niektórych odcinkach dwu i więcej torowych powiadamianie dróżników przejazdowych o odjeździe pociągu według zasad, jakie obowiązują na odcinkach jednotorowych, co powinno być ściśle określone w regulaminie technicznym i regulaminie obsługi przejazdu. Ponadto z uwagi na warunki miejscowe dyrektor właściwego zakładu linii kolejowych może wprowadzić dodatkowe obostrzenia, co również powinno być ściśle określone w regulaminie technicznym i regulaminie obsługi przejazdu. 4) jeżeli przejazd wyposażony jest dodatkowo w system wymiany informacji lub system powiadamiania dróżników, to dróżnik przejazdowy nie jest obowiązany do prowadzenia zapisów w dzienniku pracy i otrzymuje z systemu (rejestrowane w pamięci urządzenia) następujące informacje: a) o stanie zajętości odcinków izolowanych na szlaku (dla strażnic zlokalizowanych blisko stacji również stany zajętości odcinków izolowanych stacyjnych), b) o kierunkach ruchu obowiązujących na torach szlakowych, c) o stanie funkcjonalnym urządzeń przejazdowych (rogatki, sygnalizatory drogowe, tarcze ostrzegawcze przejazdowe, zasilanie urządzeń), d) o nastawieniu jakiegokolwiek semafora wyjazdowego na szlak w kierunku przejazdu, 19

e) o wyprawieniu przez dyżurnego ruchu pociągu na szlak w kierunku przejazdu. Dróżnik przejazdowy obowiązany jest potwierdzić, obsługując odpowiednią procedurę systemu, przyjęcie powiadomienia o wyprawieniu pociągu. Dróżnika przejazdowego, który nie potwierdził przyjęcia powiadomienia o odjeździe pociągu, dyżurny ruchu wywołuje przy pomocy urządzeń łączności strażnicowej i zawiadamia o odjeździe pociągu podając jego numer. W przypadku uszkodzenia systemów wymiany informacji lub systemów powiadamiania dróżników, dróżnicy przejazdowi powiadamiani są o odjazdach pociągów, w sposób określony w pkt 1, 2 i 3 oraz obowiązują zapisy ust. 10, 5) jeżeli pociąg nie odjedzie po zawiadomieniu dróżników przejazdowych, dyżurny ruchu zawiadamia ich telefonicznie lub przy pomocy systemu wymiany informacji o odwołaniu odjazdu pociągu, 6) W przypadku nieotrzymania zawiadomienia od dyżurnego ruchu (sygnałami dzwonkowymi lub telefonicznie) o odjeździe pociągu rozkładowego, dróżnik przejazdowy oczekujący na przejazd pojazdu kolejowego powinien wyjść ze strażnicy i być przygotowanym do natychmiastowego zamknięcia rogatek lub wstrzymania ruchu pojazdów drogowych przez przejazd, gdy zauważy nadjeżdżający pojazd kolejowy. Gdyby przyjazd pociągu przedłużał się, dróżnik powinien zamknąć rogatki, porozumieć się telefonicznie z dyżurnym ruchu tej stacji, z której oczekuje pociągu, a gdy z jakiegokolwiek powodu nie może nawiązać kontaktu (np. z powodu uszkodzenia telefonu) powinien znajdować się przy windzie lub urządzeniu do elektrycznego nastawiania rogatek i cały czas obserwować szlak. Dróżnik przejazdowy może wówczas przepuszczać pojedyncze pojazdy drogowe, gdy oceni, że zdążą one zjechać z przejazdu przed nadjeżdżającym pociągiem. 10. Podawanie sygnałów dzwonkowych i znaków wywoławczych dokonuje się według następujących ustaleń: 1) sygnał dzwonkowy o odjeździe pociągu: a) kierunku nieparzystego stanowi jeden długi dźwięk ( ) trwający 6 s., b) kierunku parzystego składa się z dwóch długich dźwięków ( ) trwający 2 x 6 s. 2) na szlakach wielotorowych dla toru trzeciego lub dla drugiej pary torów stosownie do potrzeb należy określić jeden z niżej wymienionych sposobów powiadamiania o ruchu pociągów: 20

a) albo oddzielne łącze strażnicowe, którego dzwonki (lub inne urządzenia) wydają dźwięk różniący się tonem od dźwięku dzwonków innego łącza strażnicowego, b) albo następujące sygnały dzwonkowe o odjeździe pociągu: - kierunku nieparzystego - jeden długi i jeden krótki dźwięk ( ), - - kierunku parzystego - dwa długie i jeden krótki dźwięk ( ), 3) sygnał dzwonkowy A1 Alarm" składa się z jednego długiego i trzech krótkich dźwięków ( ) powtarzanych kilkakrotnie; 4) na łączu, do którego włączone są tylko dwa posterunki, wywoływanie odbywa się bez stosowania ustalonych znaków, z wyjątkiem sygnału A1 Alarm"; 5) gdy do łącza włączone są trzy posterunki lub więcej, każdy z tych posterunków powinien mieć znak indywidualnego wywołania. Ustala się następujące znaki wywoławcze dyżurnego ruchu sąsiedniego posterunku zapowiadawczego: a) w kierunku parzystym - dwa krótkie dźwięki ( ), b) w kierunku nieparzystym - trzy krótkie dźwięki ( ), Dla innych posterunków, włączonych do łącza, należy w regulaminach technicznych ustalić znaki wywoławcze, które dla każdego posterunku powinny być inne i nie mogą być takie same jak w tym ustępie. Gdyby na jednym łączu pracowały trzy wyróżniacze wywołań, to posterunek, na którym pracuje trzeci wyróżniacz, otrzymuje znak wywoławczy - cztery krótkie dźwięki ( ), 6) zbiorowego wywołania wszystkich posterunków włączonych do danego łącza (np. na łączu strażnicowym - dyżurnych ruchu obu sąsiednich posterunków zapowiadawczych i wszystkich dróżników przejazdowych) dokonuje się: a) znakiem składającym się z trzech krótkich i jednego długiego dźwięku ( ), po którym powinni zgłosić się bezzwłocznie do telefonu dyżurni ruchu obu sąsiednich posterunków zapowiadawczych i pozostałe posterunki włączone do łącza, b) w przypadkach pilnych - sygnałem dzwonkowym A1 Alarm (wg pkt 3) wzywa się do telefonu dyżurnych ruchu obu sąsiednich posterunków zapowiadawczych oraz pozostałe posterunki włączone do danego łącza, 21

7) do wywołania wszystkich dróżników przejazdowych włączonych do danego łącza, używa się znaku składającego się z jednego krótkiego i jednego długiego dźwięku, dawanego trzykrotnie ( ), z wyjątkiem przypadków wymienionych w ust. 9 pkt 1b, gdy dróżnicy przejazdowi obowiązani są zgłosić się do telefonu po usłyszeniu sygnału dzwonkowego o odjeździe pociągu. 11. Dróżnicy przejazdowi nie notują otrzymania zawiadomienia o odjeździe pociągu (sygnałów dzwonkowych o odjeździe pociągu, numeru pociągu) ani odwołania odjazdu pociągu. Zakład linii kolejowej stosownym zapisem w regulaminie obsługi przejazdu może zarządzić, aby zawiadomienie o odjeździe pociągu, otrzymane sygnałem dzwonkowym oraz telefonicznie (ust. 9 pkt. 1c oraz pkt. 2b) dróżnicy przejazdowi notowali w dzienniku pracy. W razie potrzeby można zarządzić dla poszczególnych szlaków, aby dróżnicy przejazdowi, niezależnie od innych zawiadomień, informowali się wzajemnie telefonicznie o przejeździe pociągu. Obowiązek wzajemnego informowania się o przejeździe pociągów powinien być podany w regulaminie obsługi przejazdu lub przejścia. 12. Dróżnicy notują w dzienniku pracy czas otrzymania, numer i skrót treści telefonicznego zawiadomienia dyżurnego ruchu o: 1) wypadku na szlaku, 2) zamknięciu i otwarciu toru szlakowego, 3) wprowadzeniu na szlaku dwutorowym ruchu jednotorowego dwukierunkowego po czynnym torze i o przywróceniu ruchu dwutorowego, 4) wprowadzeniu na torze szlaku dwutorowego ruchu dwukierunkowego (przy czynnych obu torach szlakowych) i o przywróceniu ruchu jednokierunkowego, 5) wyprawianiu pociągu po torze zamkniętym, 6) cofaniu pociągu, 7) wyprawieniu pociągu do kilometra i z powrotem, albo do kilometra lub z kilometra, 8) wyprawieniu pociągu z popychaczem nie sprzęgniętym z pociągiem i o jeździe popychacza z powrotem z kilometra lub do sąsiedniej stacji, 9) wyprawieniu pociągu roboczego, ratunkowego lub zespołu szybkiego usuwania usterek i awarii z pracą na szlaku lub maszyny odśnieżnej, 10) jeździe manewrowej na szlak, w sposób obowiązujący na szlaku jednotorowym, 22

11) zamknięciu lub otwarciu posterunku następczego, oraz zamknięciu posterunku dróżnika przejazdowego (w przypadku okresowego zamykania posterunku dróżnika przejazdowego), 12) innych okolicznościach, wymagających zwrócenia uwagi dróżników przejazdowych (wyprawieniu pociągów z przesyłką nadzwyczajną, pociągu pasażerskiego przed czasem rozkładowym większym niż 3 minuty, zmniejszeniu prędkości jazdy pociągu itp.). 13. W razie potrzeby dokonania jakichkolwiek zapisów w czasie zapowiedzianego pociągu dróżnik powinien przede wszystkim zamknąć rogatki, a dopiero po przejeździe pociągu wykonać tę czynność. 14. Dróżnicy powinni zapisywać również w dzienniku pracy dróżnika przejazdowego własne spostrzeżenia jak: 1) nieprzepisowe osygnalizowanie pojazdu kolejowego, 2) oznaki zagrzania się czopów osi zestawu kołowego, 3) uszkodzenie pojazdu kolejowego zagrażające bezpieczeństwu ruchu, 4) nieodhamowanie wagonu w jadącym pociągu, 5) płaskie miejsca obręczy, na które wskazują silne rytmiczne uderzenia kół, 6) brak zderzaków (z wyjątkiem pojazdów kolejowych bezzderzakowych), 7) przesunięcie ładunków, luźnych opon wagonowych, oderwane dachy, otwarte na zewnątrz drzwi wagonów, 8) pożar w pociągu, 9) pęknięcie szyny i deformacja toru, 10) uszkodzenie sieci trakcyjnej (obniżenie zawieszenia przewodów, oberwane wieszaki itd.), 11) nieprawidłowości w działaniu oświetlenia przejazdu, 12) inne sytuacje zagrażające bezpieczeństwu ruchu oraz bezpieczeństwu podróżnych. Spostrzeżenia powyższe dróżnik powinien zgłaszać na bieżąco dyżurnemu ruchu. 15. Gdy do przejazdu kolejowego, na którym odbywają się manewry zbliży się pojazd uprzywilejowany, dróżnik przejazdowy powinien natychmiast zawiadomić o tym dyżurnego ruchu w celu wydania polecenia wstrzymania manewrów lub zatrzymać zbliżający się manewrujący tabor sygnałem D2 lub D3 Stój. 23

14. Korzystanie z telefonu, urządzeń telewizji przemysłowej oraz z sygnalizacji zbliżania się pociągu do przejazdu 1. Posterunek dróżnika przejazdowego powinien być zaopatrzony w aparat telefoniczny wraz z głośno brzmiącym powtarzaczem sygnału dzwonkowego telefonicznego, zainstalowanym na zewnątrz pomieszczenia dróżnika. 2. Brak łączności, jak również nie powiadomienie dróżnika przez dyżurnego ruchu o odjeździe pociągu dróżnik odnotowuje w dzienniku pracy. 3. W razie stwierdzenia całkowitej przerwy w łączności telefonicznej, dróżnik przejazdowy powinien wszelkimi dostępnymi środkami starać się niezwłocznie powiadomić o tym dyżurnego ruchu sąsiedniego posterunku zapowiadawczego. 4. Z telefonu zainstalowanego w pomieszczeniu dróżnika przejazdowego mogą korzystać za zgodą dróżnika pracownicy prowadzący roboty na szlaku oraz drużyny pociągowe, przełożeni dróżnika, kierowcy pojazdów pomocniczych i funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei wyłącznie w sprawach związanych z wykonywanymi obowiązkami. 5. Jeżeli przejazd wyposażony jest w urządzenia telewizji przemysłowej, to w polu widzenia obrazu na monitorze nie wolno stawiać jakichkolwiek przedmiotów ograniczających widoczność. Dróżnik powinien dbać o czystość monitora i nie stawiać na nim jakichkolwiek przedmiotów. 6. W przypadku zaniku obrazu na monitorze lub, gdy obraz jest niewyraźny, należy bezzwłocznie zgłosić ten fakt dyżurnym ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych w celu wydawania drużynom pociągowym rozkazów pisemnych na zmniejszenie prędkości dla czoła pociągów przez przejazd do 20 km/godz. i podawania użytkownikom drogi sygnału dźwiękowego Baczność z lokomotyw. Obostrzenia takie obowiązują do czasu pojawienia się właściwego obrazu na monitorze lub podjęcia tymczasowego strzeżenia bezpośrednio na przejeździe. W zależności od warunków miejscowych w regulaminie obsługi przejazdów powinno być ustalone, czy tymczasowe strzeżenie przejazdu podejmuje dróżnik z posterunku, z którego nastawiane są rogatki, czy inny uprawniony pracownik. 7. Systemy wymiany informacji lub systemy powiadamiania dróżników wyposażone są w sygnalizację zbliżania, która może w sposób ciągły pokazywać zbliżanie się pociągu do przejazdu lub tylko informować dróżnika (w sposób optyczny i akustyczny) o przejechaniu przez pojazd kolejowy punktu oddziaływania, usytuowanego w określonym miejscu, w znanej 24

odległości od przejazdu. Systemy te, sygnalizują sygnałem dźwiękowym konieczność bezwzględnego zamknięcia rogatek. 8. W przypadku wystąpienia nieprawidłowości w działaniu urządzeń sterowania ruchem na przejeździe kolejowym, dróżnik przejazdowy powinien wykonać odpowiedni wpis do książki kontroli urządzeń srk, powiadomić dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych oraz postępować zgodnie z instrukcją obsługi urządzeń. 15. Utrzymanie przejazdu 1. Dróżnik powinien utrzymywać w porządku i czystości pomieszczenia posterunku dróżnika przejazdowego oraz na przejeździe (lub przejściu) ze wszystkimi urządzeniami oraz drogę w granicach między rogatkami przejazdu. Należy zwracać szczególną uwagę na utrzymanie czystości żłobków między szyną i odbojnicą. Wszystkie nieprawidłowości, których dróżnik przejazdowy nie może sam usunąć, powinien niezwłocznie zgłosić dyżurnemu ruchu i dokonać zapisu w dzienniku pracy. Jeżeli obsługę przejazdu powierzono pracownikowi jako czynność dodatkową, należy w regulaminie obsługi przejazdu określić zakres czynności dotyczących utrzymania przejazdu, 2. Dróżnikowi przejazdowemu może być wydane polecenie prowadzenia robót konserwacyjnych podtorza i toru (na długości, którą określi na podstawie warunków miejscowych sekcja eksploatacji - maksimum do 60 m po obu stronach przejazdu), takich jak: usuwanie roślinności z podsypki i ław torowiska, dokręcanie śrub i wkrętów oraz oczyszczanie rowów bocznych, utrzymanie w czystości rozjazdów. Dróżnikowi może być także zlecone utrzymanie i oświetlanie sygnałów i wskaźników stacyjnych lub drogowych, znajdujących się w pobliżu przejazdu, tj. w odległości, która nie wpłynęłaby na bezpieczeństwo ruchu, na opuszczonym czasowo przez dróżnika przejeździe. Czynności te powinny być ujęte w regulaminie obsługi przejazdu. Roboty w torze i w jego pobliżu dróżnik obowiązany jest wykonywać w kamizelce ostrzegawczej. 3. Dróżnik powinien zwracać uwagę, aby składane materiały i sprzęt przy torze lub przejeździe nie wchodziły w skrajnię budowli, nie zasłaniały widoczności pociągów z drogi jak również by odpowiadały warunkom przeciwpożarowym. (Materiał i sprzęt mogą być złożone przy torze lub przejeździe w odległości, co najmniej 2,5 m od osi toru). Widoczność pociągów należy sprawdzać w warunkach możliwie zbliżonych do tych, w jakich znajdują się użytkownicy drogi, tj. obserwując z drogi czoło zbliżającego się pociągu na wysokości oka 25

kierowcy tj. z wysokości 1,0-1,2 m nad osią pasa ruchu drogi. 4. Gdy na przejeździe obsługiwanym z odległości widoczność rogatek z posterunku obsługującego dróżnika pogarsza się wskutek rozrastania się drzew, krzewów lub z innych przyczyn, dróżnik przejazdowy powinien zawiadomić o tym swego przełożonego, a w przypadkach awaryjnych dyżurnego ruchu właściwego dla danego szlaku. Powyższe zgłoszenie powinno być odnotowane w dzienniku pracy dróżnika przejazdowego. 5. W razie zerwania przewodów linii wysokiego napięcia lub uszkodzenia sieci trakcyjnej w obrębie przejazdu, dróżnik winien niezwłocznie powiadomić o tym dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych, w razie potrzeby osłonić takie miejsce sygnałami D1 Stój". Ze względu na niebezpieczeństwo porażenia prądem nie wolno dotykać szyn i zerwanych przewodów oraz zbliżać się do zerwanych przewodów na odległość mniejszą niż 10 metrów. Wycofanie się ze strefy niebezpiecznej należy dokonać przesuwając zwarte stopy po podłożu po kilka centymetrów i nie odrywając przy tym stóp od podłoża. Dróżnicy powinni ostrzegać osoby postronne przed zagrożeniem i starać się nie dopuścić w to miejsce zwierząt. 16. Postępowanie w przypadku znalezienia zwłok ludzkich lub osób rannych 1. W razie znalezienia na torze zwłok ludzkich dróżnik przejazdowy powinien niezwłocznie zawiadomić o tym dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych. Dróżnik przejazdowy powinien pozostawić zwłoki na miejscu oraz w miarę możliwości przykryć. Jedynie w sytuacjach gdy zwłoki mogą być narażone na zaczepienie przez pociąg, dróżnik przejazdowy powinien przenieść je na ławę torowiska oraz zaznaczyć ich pierwotne miejsce. 2. Dróżnik powinien pilnować, aby do czasu przybycia Policji lub funkcjonariuszy Straży Ochrony Kolei nikt i nic nie miało dostępu do zwłok. 3. W razie znalezienia na torze rannego, dróżnik przejazdowy powinien w miarę możliwości udzielić mu pierwszej pomocy, powiadomić dyżurnego ruchu w celu zorganizowania pomocy lekarskiej. W dzienniku pracy dróżnik winien odnotować, jakie podjął działania dla ratowania zdrowia lub życia rannego. 26

17. Postępowanie w przypadku znalezienia na torze obcych przedmiotów 1. Fakt znalezienia przedmiotów obcych mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu, na torze lub w jego pobliżu, dróżnik przejazdowy odnotowuje w dzienniku pracy a następnie powiadamia dyżurnego ruchu. 2. Znalezione przedmioty większych rozmiarów, których nie może przenieść lub usunąć, dróżnik przejazdowy powinien pozostawić na miejscu i wezwać pomoc za pośrednictwem dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych. Jeżeli znalezione przedmioty stanowią przeszkodę lub niebezpieczeństwo dla ruchu pociągów (wchodzą w skrajnie taboru), dróżnik zaś nie może ich usunąć na przepisową odległość, powinien niezwłocznie powiadomić dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych i w razie potrzeby osłonić miejsce zagrożenia sygnałami D1 Stój", a na liniach z blokadą samoczynną zastosować zwieracze szynowe. 3. Przedmiotów nasuwających podejrzenie, że zawierają materiały wybuchowe, ruszać nie wolno. W razie zauważenia takich przedmiotów dróżnik przejazdowy powinien niezwłocznie powiadomić dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych i w razie potrzeby osłonić miejsce zagrożenia sygnałami D1 Stój", a na liniach z blokadą samoczynną zastosować zwieracze szynowe. 4. W przypadkach zagrożenia bezpieczeństwa ruchu w rejonie przejazdu, spowodowanego skutkami klęsk żywiołowych np. osuwiska, przewrócenia się drzew na tor, zamulenia i podmycia toru itp., dróżnik przejazdowy powinien podjąć działania przewidziane w ust.2. 18. Postępowanie w razie rozerwania się pociągu na szlaku W razie zauważenia rozerwania się pociągu na szlaku, dróżnik przejazdowy powinien dawać w kierunku maszynisty sygnały: 1) Rr1 Uwaga - nastąpiło rozerwanie pociągu", gdy oderwana część toczy się w kierunku jazdy pociągu, 2) D2, D3 Stój" podawane jednocześnie, gdy oderwana część pociągu zatrzymała się lub toczy się w kierunku przeciwnym do kierunku jazdy pociągu. Jeżeli jest możliwe powinien wyłożyć na szynę (szyny) przed cofającą się częścią pociągu płóz hamulcowy (płozy hamulcowe). 27

3) gdyby pojazd kolejowy zatrzymał się na przejeździe lub w pobliżu przejazdu, dróżnik przejazdowy powinien: a) pozostawić rogatki w stanie zamkniętym, b) zabezpieczyć pojazd kolejowy przed zbiegnięciem przy użyciu płozu hamulcowego, c) zawiadomić o zaistniałej sytuacji dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych, d) osłonić zatrzymane pojazdy kolejowe zgodnie z postanowieniami instrukcji sygnalizacji. 19. Postępowanie w razie zbiegnięcia pojazdów kolejowych 1. Dróżnik przejazdowy zawiadomiony o zbiegnięciu pojazdów kolejowych lub w razie ich zauważenia, powinien: 1) natychmiast zamknąć rogatki, 2) wszelkimi dostępnymi środkami starać się zatrzymać toczące się pojazdy kolejowe, np. płozem hamulcowym, 3) w przypadku zbliżania się pociągu jadącego naprzeciw zbiegłych pojazdów kolejowych, podjąć wszelkie możliwe działania zmierzające do jego zatrzymania, 4) na szlakach wielotorowych należy zatrzymać pociągi jadące po torach sąsiednich z torem, po którym toczą się pojazdy kolejowe - do czasu ustalenia, czy zbiegłe pojazdy kolejowe nie zagrażają bezpieczeństwu ruchu tych pociągów. Drużyny zatrzymanych pociągów należy zawiadomić o zaistniałej sytuacji podając przy tym, na który tor i w którym kierunku zbiegły pojazdy kolejowe. 2. Płozy hamulcowe powinny znajdować się w miejscu dostępnym do natychmiastowego ich użycia. 20. Postępowanie w razie zatrzymania się pociągu na szlaku W razie nieplanowego zatrzymania się pociągu na szlaku dróżnik przejazdowy powinien niezwłocznie powiadomić dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych oraz podjąć działania zgodnie z wydanymi przez nich poleceniami. 28

21. Postępowanie w razie utknięcia pojazdu drogowego na przejeździe W razie wystąpienia awarii i zatrzymania się pojazdu drogowego na przejeździe, dróżnik powinien: 1) wstrzymać dalszy wjazd pojazdów na przejazd, 2) sygnałem A1 Alarm wywołać dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych w celu zatrzymania pociągów znajdujących się na szlaku lub nie wyprawiania ze stacji następnych pociągów do czasu usunięcia przeszkody, 3) jeżeli dróżnik oceni, że na powiadomienie dyżurnych ruchu nie ma już czasu przed dojechaniem oczekiwanego pociągu do przejazdu lub zgłoszenia o przeszkodzie dokonał, a pociąg nie został jeszcze zatrzymany, winien wybiec naprzeciw niego zatrzymując go sygnałami D2 i D3 Stój, 4) w dalszej kolejności, w porozumieniu z dyżurnym ruchu, osygnalizować przeszkodę zgodnie z instrukcją sygnalizacji i przedsięwziąć dostępne działania do jej usunięcia z toru. 22. Postępowanie w razie wypadku na przejeździe lub przejściu dla pieszych 1. W razie wypadku na przejeździe lub przejściu dróżnik powinien postępować zgodnie z postanowieniami zawartymi w 21. Ponadto winien w miarę swoich możliwości udzielić pomocy ofiarom wypadku dążąc, aby ruch pojazdów drogowych nawet w ograniczonym zakresie mógł się odbywać. 2. W przypadku, gdy wypadek nie stanowi przeszkody dla jazd pociągów dróżnik winien o tym powiadomić dyżurnych ruchu sąsiednich posterunków zapowiadawczych i dalej postępować według ich poleceń. 23. Postępowanie w razie pożaru 1. W razie pożaru w granicach obszaru kolejowego, w pobliżu przejazdu (np. zapalenie się podkładów, drewnianych części mostów lub materiałów złożonych w pobliżu toru itp.), dróżnik przejazdowy powinien starać się, jeżeli jest to możliwe pożar ugasić, przysypując ziemią, piaskiem lub podsypką, albo zalewając wodą palące się miejsca, posługując się sprzętem przeciwpożarowym, znajdującym się w pobliżu. 29