STAN ZDROWIA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2004 R.



Podobne dokumenty
Główny Urząd Statystyczny. Urzędu Statystycznego w Krakowie

Stan zdrowia, problemy i potrzeby zdrowotne pracowników w kontekście struktury wieku i starzenia się

G ÓWNY URZ D STATYSTYCZNY STAN ZDROWIA LUDNOŒCI POLSKI W PRZEKROJU TERYTORIALNYM W 2004 R.

Zdrowie i zachowanie zdrowotne mieszkańców Polski w świetle Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia (EHIS) 2014 r.

Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych w 2010 r.

Raport z wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 [...]

PROBLEM NADWAGI I OTYŁOŚCI W POLSCE WŚRÓD OSÓB DOROSŁYCH - DANE EPIDEMIOLOGICZNE -

OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA

1 Por. Czapiński J., Panek T. (red.) (2011). Diagnoza społeczna [data dostępu ].

Podsumowanie Styl życia Czynnikami behawioralnymi Subiektywna ocena stanu zdrowia fizycznego i psychicznego.

Narodowy Test Zdrowia Polaków

Statystyczny portret Mazowsza - jak zmieniliśmy się przez ostatnich 10 lat

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego

Zdrowie warszawiaków raport z dekady

SPRAWOZDANIE ZA ROK 2009 Z REALIZACJI,,PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WŚRÓD MIESZKAŃCÓW GMINY BOBOLICE W LATACH

Wiedza i zachowania zdrowotne mieszkańców Lubelszczyzny a zmienne demograficzno-społeczne.

Źródło informacji - Stan Zdrowia Ludności Polski w 2009 r. (GUS 2011)

Badanie GATS w Polsce Rezultaty i wnioski dla polityki zdrowotnej

Dr hab. n med. Tomasz Zatooski. Analiza wyników badań

Wyniki badania ankietowego przeprowadzonego dla mieszkańców Torunia

TRYB ŻYCIA I PRZYJMOWANE SUPLEMENTY DIETY raport z badania. Warszawa, Grudzień 2017

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

WZÓR EHIS-3 EUROPEJSKIE ANKIETOWE BADANIE ZDROWIA KWESTIONARIUSZ INDYWIDUALNY DLA DZIECKA. al. Niepodległości Warszawa

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA

Anna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę

Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych

URZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU

KOMUNIKATzBADAŃ. Styl jazdy polskich kierowców NR 86/2017 ISSN

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

CAŁA POLSKA CZYTA DZIECIOM raport

Starzenie się jako proces demograficzny

Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od do

ZDROWIE MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W LICZBACH

Sytuacja osób starszych w Polsce. Usługi geriatryczne w Polsce

Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku

Warunki pracy lekarzy. 85% lekarzy dentystów

PRACA. ZDROWIE. EKONOMIA.

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii

Poland ISSP Health Questionnaire

Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych w 2013 r.

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Dostępność i finansowanie świadczeń medycznych ze środków prywatnych. Iwona Laskowska. Katedra Ekonometrii Przestrzennej Uniwersytet Łódzki

lat deklarowało silny stopień nasilenia bólu. W RZS 51% respondentów chorujących powyżej 10 lat oceniało ból na poziomie silnym.

Zdrowie stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu, a nie tylko całkowity brak choroby czy niepełnosprawności.

AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R.

OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE. Z. Nowak - Kapusta

... data* DANE OSOBOWE. ... Telefon: * ... Imię i nazwisko: * ... Płeć: * ... Preferowane godziny kontaktu telefonicznego:

PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM

GATS wyniki badania. Witold Zatoński, Krzysztof Przewoźniak, Jakub Łobaszewski, oraz Zespół Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów

SYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM

Warszawa, sierpień 2012 BS/110/2012 POLACY O SWOIM ZDROWIU ORAZ PROZDROWOTNYCH ZACHOWANIACH I AKTYWNOŚCIACH

RODZICE, PRACOWNICY SZKOŁY ANKIETA

KARTA UCZESTNIKA PROGRAMU. Jakość narodzin Jakość życia. Załącznik nr 3 INDYWIDUALNE PORADY SPECJALISTÓW L.P. DATA PORADA

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY

ludności aktywnej zawodowo (pracujących i bezrobotnych) przyjęte na XIII Międzynarodowej Konferencji Statystyków Pracy w październiku 1982 r.

OSZCZĘDZANIE NA ZDROWIU WARSZAWA, LUTY 2000

W spisie ludności 2002 ustalano główne i dodatkowe źródło utrzymania dla poszczególnych osób oraz

PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 2 października 2015 r. (OR. en)

Załącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO

V LECZNICTWO STACJONARNE

Bóle stawów a życie codzienne ludzi w wieku 55 i więcej lat. Wyniki badania zrealizowanego przez TNS Polska dla Edelman Polska

STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM

Warszawa, sierpień 2012 BS/107/2012 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW

Profilaktyka upadków i aktywność fizyczna seniora Debata w Oświęcimiu

Analiza wyników badań

FORMULARZ KWALIFIKACYJNY DLA OSÓB Z NADWAGĄ

Małgorzata Kołpak-Kowalczuk. Stacjonarna opieka zdrowotna w realizacji potrzeb zdrowotnych populacji województwa podlaskiego w latach

UCHWAŁA NR XLIX/261/2014 RADY MIASTA BRZEZINY z dnia 27 marca 2014 r.

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy

WYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska

W zdrowym ciele zdrowy duch

Wrocławskich Gimnazjów i Szkół Podstawowych

SYTUACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA RYNKU PRACY W WOJ. PODLASKIM W 2012 ROKU

Brak dolegliwości świadczy o tym, że ciśnienie krwi na pewno jest w normie.

KOMUNIKATzBADAŃ. Jakiej pomocy potrzebują osoby starsze i kto jej im udziela? NR 162/2016 ISSN

Najważniejsze wyniki badań socjodemograficznych dla województwa pomorskiego Lata

Bóle kręgosłupa Zawały serca

Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi.


Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku

Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia. Badanie budżetu czasu ludności w 2013 r.

AKTUALNE TRENDY UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC. Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka

Sytuacja demograficzna kobiet

SYTUACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA RYNKU PRACY W WOJ. PODLASKIM W 2014 ROKU

Demografia starzenia się społeczeństwa polskiego

Spis treści. Załącznik 1

KOMUNIKATzBADAŃ. Wydatki gospodarstw domowych na leki i leczenie NR 114/2016 ISSN

Dietetyk stacjonarny. biogo.pl

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.

Spożycie alkoholu w Polsce w 2012 r. Raport z badania. Spożycie alkoholu w Polsce w 2012 r. Raport z badania.

Zdrowie mieszkańców Opublikowano na Zdrowie Łódzkie (

Warszawa, marzec 2010 BS/36/2010 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW

Badanie SHARE: 50+ w Europie. Monika Oczkowska

KOMUNIKATzBADAŃ. Wyjazdy wypoczynkowe i wakacyjna praca zarobkowa uczniów NR 135/2016 ISSN

Transkrypt:

Opracowania sygnalne STAN ZDROWIA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2004 R. Urząd Statystyczny w Katowicach, ul. Owocowa 3, 40 158 Katowice www.stat.gov.pl/katow e-mail: DyrekcjaKCE@stat.gov.pl tel.: 032 77 91 200 Na przełomie listopada i grudnia 2004 r. Główny Urząd Statystyczny przeprowadził drugie, po zrealizowanym w 1996 r. reprezentacyjne badanie stanu zdrowia ludności. Wyniki badania zostały uogólnione na ludność zamieszkującą na stałe według stanu w dniu 31 XII 2004 r. Wskazywały one, że najważniejszymi czynnikami decydującymi o stanie zdrowia były płeć i wiek. Ogólny stan zdrowia ludności Wyniki badania z 2004 r. w porównaniu do poprzedniego badania wykazały, że dorośli mieszkańcy województwa śląskiego byli bardziej zadowoleni ze stanu swojego zdrowia. Subiektywna ocena stanu zdrowia mieszkańców województwa śląskiego wyraźnie się poprawiła. Ponad 62% ogółu ludności oceniło swoje zdrowie jako bardzo dobre i dobre (w kraju 61,0%). Mężczyźni (66,2%) generalnie oceniali swoje zdrowie lepiej niż kobiety (59,2%). Bardziej zadowoleni ze swego stanu zdrowia byli mieszkańcy miast (62,9%) niż wsi (59,8%). Samoocena stanu zdrowia ludności poniżej oceny dobrej Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś w odsetkach ogółu ludności danej grupy Polska... a 45,2 41,0 48,6 45,1 45,4 b 38,5 34,7 41,5 37,9 39,5 Śląskie... a 43,7 41,0 45,9 43,7 44,0 b 37,3 33,2 40,7 36,8 39,6 U w a g a. W 2004 r. w podziale nie uwzględniono osób o nieustalonym stanie zdrowia. W najstarszej grupie wieku ( ) udział osób oceniających swoje zdrowie poniżej oceny dobrej był bardzo wysoki 82,0% mężczyzn i 90,0% kobiet. W grupie wieku 50-69 lat blisko 70% kobiet i blisko 60% mężczyzn określiło swój stan zdrowia jako gorszy niż dobry. Wyniki badania wykazały, że na długotrwałe problemy zdrowotne uskarżało się 33,6% mieszkańców województwa śląskiego (w kraju 36,4%), tj. 29,9% mężczyzn i 37,2% kobiet. Ponad 46% mieszkańców chorowało przewlekle (40,8% mężczyzn, 51,2% kobiet). Występowanie chorób przewlekłych wśród osób dorosłych a Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach danej grupy Polska... a 62,1 55,5 68,0 b 50,7 44,4 56,6 Śląskie... a 63,7 56,3 70,3 b 49,8 43,3 55,8 Częstość występowania problemów zdrowotnych rośnie wraz z wiekiem. Najczęstsze stwierdzone choroby osób dorosłych to choroby związane z nadciśnieniem tętniczym (15,3%), chorobami kręgosłupa lub dyskopatią (15,0%), migreną i częstymi bólami głowy (8,9%), przewlekłym zapaleniem stawów (8,5%) oraz nerwicą lub depresją (6,2%). Trzy ostatnie grupy dotyczyły w większości kobiet. Dominującym schorzeniem mężczyzn było nadciśnienie tętnicze (13,9%), natomiast kobiet choroby kręgosłupa lub dyskopatia (17,7%).

Występowanie chorób przewlekłych wśród osób dorosłych a w 2004 r. MĘŻCZYŹNI KOBIETY 2,5% 3,5% 3,2% astma alergia cukrzyca 3,6% 5,2% 5,4% 3,8% 4,4% choroba wieńcowa z przebytym zawałem choroba wieńcowa bez przebytego zawału inne choroby serca 2,0% 7,6% 7,9% 13,9% 3,1% nadciśnienie tętnicze miażdżyca 16,7% 12,0% 4,8% 0,5% choroby kręgosłupa lub dyskopatia osteoporoza przewlekłe zapalenie stawów (reumatyzm) 5,2% 12,0% 17,7% 3,1% inne zwyrodnieniowe choroby stawów choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy 4,0% 6,8% 2,3% zaćma 3,9% 0,9% choroby tarczycy 8,2% 2,8% przewlekłe choroby skóry 2,8% 2,9% migrena i częste bóle głowy nerwica lub depresja 9,3% 13,2% W miarę starzenia obserwuje się mniejszą sprawność podstawowych narządów, tj. wzroku, słuchu i ruchu. Problemy ze wzrokiem miało około 5% mieszkańców województwa śląskiego, ale już 14% w wieku powyżej. Podobna była skala występowania problemów z narządem ruchu. Problemy z przemieszczaniem się miały głównie osoby powyżej 70 roku życia (około 31%). Oprócz sprawności podstawowych narządów zwłaszcza u osób starszych, istotna staje się zdolność do samoobsługi, tj. do samodzielnego wykonywania czynności nieodzownych w codziennym życiu. Problemy z codziennym funkcjonowaniem występowały w każdej grupie wieku, jednak drastycznie nasilały się wraz ze starzeniem. W najstarszej grupie wieku aż 63,2% osób potrzebowało pomocy drugiej osoby. W grupie tej problem z robieniem zakupów miało 34,4% osób, z codzienną higieną 12,0% osób, a z utrzymaniem przedmiotu 6,6%. Problem poważnych kłopotów lub trudności zdrowotnych ograniczających aktywność w porównaniu z rówieśnikami oraz wymagających korzystania z dodatkowych pomocy, np. okularów, aparatu słuchowego, kuli dotyczył prawie 10% dzieci województwa śląskiego w wieku 0-14 lat. Najczęściej występował problem ze wzrokiem, ponad 7% dzieci miało poważne kłopoty lub trudności ze wzrokiem. Wyniki badania wskazały, że wady wrodzone występowały u 3,2% dzieci (w wieku 0-14 lat) województwa śląskiego (w kraju 5,7%). Najczęściej występującą wadą wrodzoną u dzieci z wrodzonymi wadami rozwojowymi była wada serca i układu krążenia (30,0%). Generalnie najmniej liczne przypadki niedorozwoju występowały wśród dzieci mieszkających na południu Polski, tj. oprócz województwa śląskiego (3,2%) również w województwie małopolskim (2,7%). Problem chorób przewlekłych dotykał prawie co czwarte dziecko województwa śląskiego. Chłopcy chorowali częściej niż dziewczynki (27,6% chłopców wobec 24,0% dziewczynek). Dzieci chorowały głównie na alergię (13,1%), astmę (4,7%) oraz choroby oka (3,1%). Niepełnosprawność 1 stanowi jeden z ważniejszych aspektów stanu zdrowia, bardzo istotny ze względu na wydłużające się trwanie życia. Dłuższe życie nieuchronnie wiąże się z pogorszeniem w starszym wieku sprawności zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Bez względu na przyczyny niepełnosprawności jest ona poważnym problemem społecznym. W roku 2004 odsetek niepełnosprawnych w województwie śląskim wyniósł 12,8% (w kraju 16,3%), w NSP 2002 11,8% (w kraju 1). Co ósmy (podobnie w NSP 2002) mieszkaniec województwa był osobą niepełnosprawną, w kraju co szósty (według NSP 2002 co 7-my, według NSP 1988 co 10, według NSP 1978 co 14). W ogólnej zbiorowości niepełnosprawnych kobiety stanowiły 54,1%, mężczyźni 45,9%. Osoby niepełnosprawne tylko biologicznie stanowiły 20,1%, natomiast niepełnosprawne prawnie 79,9% 1 Z uwagi, że odpowiedzi na pytanie o niepełnosprawności były subiektywne, oparte na deklaracjach respondentów, wyniki nie są w pełni porównywalne z badaniem liczby i struktury osób niepełnosprawnych przeprowadzonego w ramach Narodowego Spisu Powszechnego 2002. Dotyczy to szczególnie skali zjawiska. 2

ogólnej zbiorowości. Wśród niepełnosprawnych prawnie przeważali mężczyźni (50,8%), a wśród niepełnosprawnych biologicznie kobiety (73,3%). Osoby niepełnosprawne Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś w odsetkach ogółu ludności danej grupy Polska... a 14,3 14,0 14,5 13,4 15,8 b 16,3 15,4 17,1 15,7 17,2 Śląskie... a 11,2 10,9 11,4 11,1 11,7 b 12,8 12,2 13,4 12,6 13,6 Wyniki badania pokazały, że w 2004 r. w województwie śląskim było prawie 8,0 tys. niepełnosprawnych dzieci, co stanowiło 1,1% zbiorowości w wieku 0-14 lat. Najczęściej występujące schorzenia wśród osób niepełnosprawnych to schorzenia układu krążenia, uszkodzenia i choroby narządu ruchu oraz schorzenia neurologiczne. Schorzenia osób niepełnosprawnych w % ogółu niepełnosprawnych w wieku 15 lat w 2004 r. uszkodzenia i choroby narządu ruchu 46,1% 41,8% uszkodzenia i choroby narządu wzroku 29,5% 25,1% uszkodzenia i choroby narządu słuchu 13,9% 13,9% schorzenia układu krążenia 48,5% 46,7% schorzenia neurologiczne 29,0% 29,2% schorzenia psychiczne 7,9% 5,4% upośledzenie umysłowe inne schorzenia 2,5% 3,1% 26,2% 21,6% Polska Śląskie W porównaniu do badania przeprowadzonego w 1996 r. obliczone mierniki masy ciała (BMI) wskazały, że problem częstości występowania zbyt dużej wagi ciała u dorosłych mieszkańców zarówno kraju, jak i województwa nie został zażegnany. Co trzeci mieszkaniec województwa śląskiego ważył zbyt dużo, a blisko co dziesiąty był otyły. Z nadwagą mamy do czynienia jeśli miernik masy ciała zawiera się w granicach 27,1 30,0, a z otyłością jeśli wynosi 30,1. Ludność dorosła a z nadwagą i otyłością (BMI 27,1 ) Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach danej grupy Polska... a 27,7 28,9 26,6 b 29,4 32,4 26,7 Śląskie... a 30,9 32,1 29,8 b 29,3 30,6 28,2 Presja utrzymania właściwej wagi ciała dominuje wśród kobiet (zwłaszcza młodych), w efekcie relatywnie mniej kobiet ma nadwagę. Wzrasta udział kobiet zbyt szczupłych (z niedowagą). Ponad 42% kobiet w wieku 15-29 lat ważyło zbyt mało (miało niedowagę), a tylko co czternasta kobieta w tym przedziale wiekowym miała zbyt wysoką wagę. Problem nadwagi wzrasta wraz z wiekiem. Wśród kobiet w wieku 30-49 lat co czwarta ważyła zbyt dużo, natomiast w zbiorowości mężczyzn co trzeci. Najwyższą częstość występowania zbyt wysokiej masy ciała odnotowano wśród osób w wieku 50-69 lat i dotyczyło to zarówno mężczyzn, jak i kobiet. W tym przedziale wieku co druga osoba ważyła zbyt dużo. W najstarszej grupie ( ) problem zbyt dużej wagi ciała nie występował już tak często. 3

Ludność dorosła a z otyłością w % danej grupy wieku i płci w 2004 r. MĘŻCZYŹNI KOBIETY 11,4% ogółem 11,6% 7,0% 15-29 lat 2,7% 10,3% 30-49 9,6% 17,9% 50-69 22,1% 10,5% 12,9% Ocena jakości życia i styl życia Biorąc pod uwagę całość dotychczasowego życia ponad ¾ dorosłych mieszkańców województwa śląskiego oceniło je jako bardzo dobre i dobre. Prawie co piąta dorosła osoba uważała, że jej życie było takie sobie, tj. ani dobre ani złe. Rzadziej niż co 40 osoba oceniała swoje życie jako złe lub bardzo złe (prawie co 37 kobieta i co 47 mężczyzna). Czynnikiem determinującym ocenę jakości życia jest wiek osoby. Z uwagi na fakt, że z upływem lat stopniowo pogarsza się stan zdrowia, pojawiają się problemy rodzinne i zawodowe, to osoby starsze gorzej je oceniają. Ogólna ocena życia poniżej dobrej według płci i wieku w 2004 r. Ogółem 15-29 lat 30-49 50-69 Mężczyźni... 21,7 15,1 20,4 24,8 36,6 Kobiety... 23,3 18,7 18,7 26,0 39,8 Zdecydowana większość dorosłych mieszkańców województwa śląskiego w wieku powyżej 15 lat spędzała czas wolny w sposób bierny lub wykonując czynności nie wymagające zbyt intensywnej aktywności ruchowej. Na czytanie, oglądanie telewizji lub słuchanie radia oraz wykonywanie innych czynności nie wymagających ruchu i wysiłku fizycznego mężczyzna województwa śląskiego przeznaczał średnio prawie 160 minut w ciągu dnia, kobieta niespełna 151 minut. Spacery, gimnastyka, jazda na rowerze lub inny niezbyt intensywny ruch to alternatywny sposób spędzania wolnego czasu dla 69,7% ogółu dorosłych mieszkańców. Średni czas poświęcony tym zajęciom w tygodniu nie był zbyt długi 8 godzin lub niewiele ponad (dla mężczyzn 8,4 godzin, a dla kobiet 8,0 godzin). Mniej osób biegało, pływało, ćwiczyło tylko co trzeci dorosły mężczyzna i niespełna co czwarta kobieta. Intensywny trening lub uprawianie sportu wyczynowego to domena głównie młodych mężczyzn do 30 roku życia, tj. 21,3% mężczyzn w tym wieku. Czas wolny osób dorosłych a według płci w 2004 r. Sposób spędzania czasu wolnego czytają, oglądają telewizję, słuchają radio, itp. spacerują, gimnastykują się, jeżdżą na rowerze, itp. biegają, pływają, ćwiczą, itp. uprawiają intensywny trening, itp. w odsetkach danej płci Mężczyźni... 98,8 69,7 32,8 9,1 Kobiety... 98,3 69,7 26,3 2,3 Co trzecia dorosła osoba nie była zadowolona z jakości swojego snu (31,9%). Rzadziej na niezbyt dobrą jakość snu narzekali mężczyźni niż kobiety i dotyczyło to wszystkich grup wieku. 4

Jakość snu osób dorosłych a poniżej oceny dobrej według płci i wieku w 2004 r. Ogółem 15-29 lat 30-49 50-69 Mężczyźni... 23,8 6,0 21,3 38,2 56,3 Kobiety... 39,2 14,4 31,0 60,5 66,9 Najgorzej sypiały kobiety powyżej 50 roku życia. Kłopoty ze snem miało 60,5% kobiet z grupy 50-69 lat i 66,9% kobiet w starszym wieku. W prawie połowie przypadków (zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet) zła jakość snu związana była z częstym budzeniem się w ciągu nocy. Co szósta dorosła osoba nie najlepiej sypiająca budziła się zbyt wcześnie i nie mogła już zasnąć. Na problemy z zasypianiem uskarżała się co 5 kobieta i uskarżał się co 6 mężczyzna. Jakość snu osób dorosłych według płci w 2004 r. bardzo dobrze i dobrze Osoby, które zwykle sypiają nie najlepiej, ale i nie najgorzej źle i bardzo źle kłopoty z zasypianiem w odsetkach danej płci Osoby mające trudności ze snem według przyczyn często budzą się w nocy budzą się zbyt wcześnie i nie mogą już zasnąć inne powody Mężczyźni... 75,9 18,3 5,6 4,0 10,3 4,2 4,5 Kobiety... 60,4 27,9 11,3 7,1 19,7 6,3 5,1 Z porównania wyników badania stanu zdrowia w 1996 r. i 2004 r. wynika, że zmniejszyła się powszechność palenia tytoniu wśród osób w wieku 15 lat. Jednak w województwie śląskim wzrósł odsetek kobiet palących codziennie o 4,4 pkt procentowego. Pod koniec 2004 r. paliło (codziennie lub okazjonalnie) 40,2% mężczyzn i 24,7% kobiet. Spośród palących codziennie ponad połowa (54,2%) to osoby silnie uzależnione, czyli wypalające 20 papierosów dziennie. Wśród osób w wieku 15-29 lat paliła codziennie co czwarta osoba (25,3%), natomiast w wieku 30-49 lat 35,6%. Palenie tytoniu dotyczyło ponad połowy, tj. 51,2% dorosłych mieszkańców województwa śląskiego tzn., palących obecnie i palących w przeszłości (39,5% kobiet i 64,0% mężczyzn). Ostatnie badanie dotyczące stanu zdrowia wykazało, że coraz więcej osób dorosłych sięga po alkohol. W okresie 12 miesięcy przed badaniem alkohol piło 83,4% mężczyzn i 70,8% kobiet (w kraju odpowiednio: 83,3% i 67,2%). Do całkowitej abstynencji przyznało się 15,8% mężczyzn i 28,2% kobiet (w kraju odpowiednio: 16,4% i 28,2%). Mieszkańcy województwa śląskiego obok mieszkańców województwa łódzkiego spożywali największą ilość trunków w ciągu roku. W województwie śląskim przeciętna roczna konsumpcja alkoholu przypadająca na 1 mieszkańca w wieku 15 lat wyniosła 2,94 litra i była wyższa niż średnia w kraju (2,56 litra). Roczne spożycie alkoholu na 1 osobę w wieku 15 lat według płci i wieku w 2004 r. Ogółem 15-29 lat 30-49 50-69 w litrach 100% alkoholu Mężczyźni... 5,09 4,21 6,23 5,46 1,74 Kobiety... 0,95 1,24 1,26 0,60 0,28 Profilaktyka oraz korzystanie z usług medycznych Jak wykazało badanie, szczepienia przeciw grypie w województwie nie są jeszcze powszechne. Tylko co piąty mieszkaniec województwa śląskiego kiedykolwiek miał wykonane takie szczepienie (co szósty w Polsce). Szczepieniom poddawały się przede wszystkim osoby dorosłe, znacznie rzadziej szczepione były dzieci. Co piąty dorosły Polak i co piąty mieszkaniec województwa śląskiego (20,9%) został kiedykolwiek zaszczepiony przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, z tego blisko ¾ osób w ciągu ostatnich 5 lat. 5

Ponad 91% mieszkańców województwa korzystało z pomiaru ciśnienia krwi. Najrzadziej badania ciśnienia krwi były wykonywane u młodych osób (do 30 roku życia), prawie co piąty mieszkaniec województwa w tym wieku nigdy nie był poddany takiemu badaniu. Najczęściej zbyt wysoki poziom ciśnienia krwi stwierdzono w grupie osób najstarszych. Prawie co drugi dorosły mieszkaniec województwa śląskiego miał co najmniej 1 raz badany poziom cholesterolu całkowitego we krwi i częściej niż u co drugiego przebadanego stwierdzono podwyższony poziom (powyżej 200 mg/dl). Optymizmem napawa fakt, że coraz więcej kobiet poddawało się specjalnym badaniom profilaktycznym. W ostatnich latach wyraźnie zwiększył się udział kobiet wykonujących badania cytologiczne. Prawie 66% mieszkanek województwa śląskiego wykonało kiedykolwiek takie badanie (w kraju 70,1%). Najwyższy odsetek kobiet poddających się badaniom cytologicznym wystąpił w grupie pomiędzy 30 a 50 rokiem życia 81,4%. Ważną cechą pozytywnych zmian w dbaniu o zdrowie są motywacje przeprowadzenia badań. Ponad 22% kobiet badanie wykonało w trosce o własne zdrowie, a 38,8% - profilaktycznie, chociaż za namową lekarza. Kolejnym pozytywnym czynnikiem przemian w zachowaniach zdrowotnych jest wzrost powszechności badań mammograficznych. Pod koniec 2004 r., blisko co czwarta kobieta województwa śląskiego w wieku 15 lat deklarowała wykonanie takiego badania przynajmniej jeden raz w życiu (26,1%). Jednocześnie warto zauważyć jeszcze jeden pożyteczny element zachowań prozdrowotnych ponad 80% przebadanych mieszkanek województwa śląskiego wskazała, że od ostatniego takiego badania piersi nie upłynęło więcej niż 5 lat. Należy też podkreślić, że na pierwszym miejscu wskazywano, iż wykonanie badania mammograficznego było efektem objęcia kobiet specjalnym programem badań profilaktycznych (31,2%). Co trzecia przebadana kobieta skorzystała z ogólnodostępnego programu badań (screeningu), a co piąta w trosce o swoje zdrowie regularnie zgłaszała się na badanie. Wykonanie kiedykolwiek badania USG piersi deklarowała co czwarta kobieta w wieku 15 lat, z tego 80,0% kobiet przebadanych zostało w ciągu ostatnich 5 lat. Ponad 24% kobiet badanie USG piersi wykonało profilaktycznie, ale za namową lekarza, 20,8% - w trosce o własne zdrowie. Z usług lekarzy dentystów w okresie 12 miesięcy poprzedzających badanie skorzystało w województwie śląskim 1927,5 tys. osób w wieku 2 lata, tj. 41,6% populacji. Na podstawie analizy prowadzonej według wieku wynika, że wraz z upływem lat życia zmniejszał się odsetek osób chodzących do lekarzy dentystów. Najliczniej z tego rodzaju usług korzystały dzieci 59,0%, najrzadziej natomiast osoby w podeszłym wieku (70 letnie lub starsze) 13,1%. Osoby leczące się u lekarzy stomatologów według wieku i płci w 2004 r. Ogółem 2-14 lat 15-29 30-49 50-69 Mężczyźni... 38,4 56,3 37,4 41,0 31,2 14,0 Kobiety... 44,7 61,8 56,7 49,0 33,0 12,7 Na 1 mieszkańca województwa śląskiego w wieku 2 lata przypadały niespełna 1,3 wizyty stomatologiczne w skali roku. Z wizyty u dentysty w roku poprzedzającym badanie zrezygnowało 13,9% osób w wieku 2 lata. Główne przyczyny tej rezygnacji to: brak pieniędzy (48,7%), brak czasu (18,6%) i obawa przed leczeniem (12,4%). Z pomocy lekarskiej w warunkach ambulatoryjnych skorzystało 69,1% ogółu ludności województwa śląskiego. Na jednego statystycznego mieszkańca przypadało 3,7 porad lekarskich. Do lekarza częściej chodziły kobiety niż mężczyźni, odpowiednio średnia liczba porad: 4,1 i 3,3. Osoby leczące się u lekarzy według wieku i płci Ogółem 0-14 lat 15-29 30-49 50-69 Mężczyźni... 64,4 86,0 48,8 57,1 70,6 84,5 Kobiety... 73,0 80,8 62,2 67,3 79,8 85,6 6

Z wizyty u lekarza mimo potrzeby przynajmniej raz zrezygnowało prawie 15% osób dorosłych. Najczęściej taką sytuację odnotowano w grupach wieku 30-49 lat oraz 50-69 lat (odpowiednio: 18,9% i 19,0%). Główne przyczyny rezygnacji mieszkańców województwa śląskiego z wizyt u lekarzy to: brak czasu (23,3%), odłożenie wizyty (21,4%), brak pieniędzy (19,9%) oraz długa lista oczekujących na wizytę (18,7%). W miarę starzenia pojawiają się choroby i kolejne dolegliwości, które wymagają leczenia farmakologicznego. Ponad 53% ludności województwa śląskiego zażywało leki w okresie ostatnich dwóch tygodni przed badaniem. Ponad 60% kobiet stosowało różnego rodzaju medykamenty, podczas gdy wśród mężczyzn blisko 46%. Częstość przyjmowania leków oraz ich rodzaje są uzależnione od wieku i stanu zdrowia. W ciągu 2 tygodni poprzedzających badanie leki przyjmowało ponad 40% dzieci i najczęściej były to witaminy i preparaty mineralne. Poza tym dzieci stosunkowo licznie zażywały leki na przeziębienie, grypę lub ból gardła. Co 10 osoba w wieku 0-14 lat przyjmowała leki przeciwalergiczne. Wśród osób dorosłych najczęściej były również przyjmowane witaminy i preparaty mineralne. W następnej kolejności osoby dorosłe zażywały leki obniżające ciśnienie krwi, leki przeciwbólowe oraz leki nasercowe. Osoby zażywające leki w ciągu ostatnich 2 tygodni według wieku i płci w 2004 r. Ogółem 0-14 lat 15-29 30-49 50-69 Mężczyźni... 45,7 43,4 29,2 40,5 62,3 84,5 Kobiety... 60,3 36,6 46,9 56,3 79,3 89,0 W 2004 r. Polacy częściej leczyli się w szpitalach niż w 1996 r. i dotyczyło to prawie wszystkich regionów kraju. Leczeniem szpitalnym, które łączyło się przynajmniej z 1 noclegiem objętych zostało prawie 11% mieszkańców województwa śląskiego. Osoby leczone w szpitalach (z noclegiem) według wieku i płci w 2004 r. Ogółem 0-14 lat 15-29 30-49 50-69 Mężczyźni... 10,4 9,5 3,6 8,9 14,1 33,5 Kobiety... 11,5 6,7 8,4 9,1 14,3 24,8 Na 100 osób przypadało blisko 16 pobytów w szpitalach, w tym na 100 osób w wieku przypadało około 40 pobytów w szpitalach. Wyniki badania stanu zdrowia w 2004 r. pokazały, że częstość poddawania się leczeniu szpitalnemu zależała od wieku. Najniższą częstość hospitalizacji zaobserwowano wśród dzieci 0-14 lat oraz w grupie wieku 15-29 lat. Opracowanie: Helena ZATOŃSKA Wydział Opracowań Statystycznych i Udostępniania Informacji Opracowanie graficzne: Krzysztof KURZEJA Wydział Opracowań Statystycznych i Udostępniania Informacji Katowice, sierpień 2007 r. 7