Podstawy pracy w programie SolidWorks Ustawienia szkicu Rysunek 2.1. Okno Opcje systemu, kategoria Szkic Przed rozpoczęciem pracy warto zapoznać się z najważniejszymi ustawieniami szkicu. Po kliknięciu przycisku Opcje na pasku szybkiego dostępu (lub wybraniu z menu Narzędzia/ Opcje) pojawi się okno Opcje. Na rysunku 2.1 przedstawiono fragment okna Opcje systemu po wybraniu kategorii Szkic. Jeżeli zostanie wybrana opcja Użyj całkowicie zdefiniowane szkice, wówczas nie będzie możliwe wykonanie operacji ze szkicu, który nie został całkowicie zdefiniowany (np. brak wymiarów lub relacji). Przykład zachowania programu po wybraniu tej opcji jest widoczny na rysunku 2.2 szkic nie miał wymiarów. Zaznaczenie opcji Użyj całkowicie zdefiniowane szkice może bardzo przeszkadzać początkującym użytkownikom, np. przy pracy z arkuszami blach standardowo szkice odgięcia krawędzi nie są w pełni wymiarowane. Jeżeli zostanie wybrana opcja Automatycznie obróć widok normalnie do płaszczyzny szkicu przy tworzeniu szkicu, wówczas przy każdym utworzeniu nowego szkicu widok będzie ustawiany normalnie do ekranu.
Rysunek 2.2. Przykład szkicu bez wymiarów oraz komunikat programu przy próbie wyciągnięcia szkicu Rysunek 2.3. Ustawienia relacji i przyciągania Innymi ważnymi ustawieniami są ustawienia w zakresie Relacje/Przyciąganie (rysunek 2.3). Wybrane ustawienia oznaczają: Włącz przyciąganie umożliwia ustawienie punktów (np. końców linii) na już istniejących obiektach. Przyciągaj do geometrii modelu umożliwia automatyczne tworzenie relacji do elementów modelu, np. do krawędzi bryły. Po wybraniu poniższych ustawień (rysunek 2.4) można wykorzystać siatkę do rysowania szkicu. Rysunek 2.4. Włączanie przyciągania do siatki Rysunek 2.5. Ustawienia wyświetlania siatki Po kliknięciu przycisku Przejdź do ustawień siatki na karcie Właściwości dokumentu można zaznaczyć opcję Wyświetlaj siatkę (rysunek 2.5).
Rysunek 2.6. Rysowanie szkicu z widoczną siatką i włączonym przyciąganiem do siatki Poniżej (rysunek 2.6) przedstawiono nowy szkic z ustawieniami Wyświetlaj siatkę oraz Przyciągaj tylko kiedy siatka jest wyświetlona. Wyświetlanie siatki w szkicu ułatwia zorientowanie się, że szkic jest w trybie do edycji. Może jednak w niektórych przypadkach utrudniać czytelność szkicu szczególnie gdy rysujemy w widoku nieustawionym normalnie do ekranu. Podstawy rysowania szkicu W tym podrozdziale zostaną przedstawione podstawowe techniki stosowane w trakcie rysowania szkicu. Niektóre z technik zostaną przypomniane w kolejnym podrozdziale podczas modelowania brył. Po rozwinięciu menu Narzędzia/Ustawienia szkicu pojawiają się ustawienia dotyczące rysowanego szkicu. Poniżej przykład ustawień domyślnych (rysunek 2.7). Rysunek 2.7. Przykład ustawień szkicu z menu Narzędzia Wybór powyższych ustawień oznacza: Automatyczne relacje w trakcie rysowania szkicu automatycznie tworzone będą relacje, np. pionowo, poziomo, prostopadle. Automatyczne obliczanie oznacza, że program automatycznie wykonuje obliczenia rysowanej geometrii, np. w celu ustawienia wybranych relacji. Włącz przyciąganie umożliwia automatyczne nadawanie relacji między elementami rysowanego szkicu a krawędziami już istniejącej bryły.
Tworzenie nowego szkicu podstawowe techniki: Kliknięcie lewym przyciskiem myszy ikony płaszczyzny konstrukcyjnej (lub ściany płaskiej bryły gdy już istnieje) i wybranie polecenia Szkic (rysunek 2.8). Rysunek 2.8. Tworzenie nowego szkicu po kliknięciu ikony płaszczyzny lewym przyciskiem myszy Zaznaczenie płaszczyzny (lub ściany płaskiej bryły) i kliknięcie dowolnego narzędzia rysowania na pasku Szkic, np. Okrąg (rysunek 2.9). Rysunek 2.9. Tworzenie nowego szkicu po zaznaczeniu płaszczyzny i wybraniu polecenia rysowania Zaznaczenie płaszczyzny (lub ściany płaskiej bryły) i naciśnięcie klawisza zdefiniowanego skrótu polecenia, np. L klawisz skrótu polecenia Linia. Jeżeli nie zaznaczymy płaszczyzny i klikniemy przycisk narzędzia rysowania, pojawi się komunikat jak na rysunku 2.10. Należy wskazać płaszczyznę lub ścianę bryły w obszarze graficznym lub wybrać ją z rozwijanego drzewa operacji. Rysunek 2.10. Przykład komunikatu po wydaniu polecenia rysowania bez uprzedniego zaznaczenia płaszczyzny Sposoby wyłączenia trybu edycji szkicu: Rysunek 2.11. Przycisk Wyjdź ze szkicu 1. Kliknięcie na pasku Szkic przycisku Wyjdź ze szkicu (rysunek 2.11). Rysunek 2.12. Przyciski wyjścia z trybu szkicu Zastosowanie jednego z przycisków wyjścia z trybu szkicu (rysunek 2.12), gdzie przycisk Zatwierdź szkic powoduje wyjście z trybu szkicu z zachowaniem ostatnio wprowadzonych zmian, a przycisk Anuluj szkic odrzucenie ostatnio wprowadzonych zmian. Po utworzeniu szkicu można stosować narzędzia rysowania. Niektóre z narzędzi mają rozwijane listy z kilkoma opcjami rysowania (rysunek 2.13).
Rysunek 2.13. Przykłady narzędzi rysowania szkicu W trakcie rysowania elementów szkicu pojawiają się linie wnioskowania (kropkowane linie): Linia niebieska kliknięcie linii nie powoduje dodania relacji, w przykładzie poniżej (rysunek 2.14) linie rysowane były w kolejności A, B, C. Jeżeli klikniemy punkt 1. na wysokości punktu 2. (niebieska linia kropkowana podpowiedzi), nie zostanie dodana relacja punkty nie będą miały relacji Poziomo. Dalsze rysowanie kolejnej linii, gdy widoczna jest podpowiedź relacji (Wspólne i Poziomo), spowoduje dodanie relacji Wspólne między nową linią i środkiem układu. Rysunek 2.14. Przykład linii wnioskowania oraz dodania relacji w trakcie rysowania Rysunek 2.15. Kliknięcie żółtej linii wnioskowania powoduje dodanie relacji Prostopadle Linia żółta kliknięcie linii dodaje relację. Jeżeli podczas rysowania pojawi się żółta linia kropkowana i klikniemy ją, wówczas zostanie nadana relacja, w tym przypadku Prostopadle (rysunek 2.15). Można przerwać rysowanie bez przerywania działania polecenia. Na przykład podczas rysowania dwóch linii, które nie stanowią jednej łamanej, podwójne kliknięcie powo-duje przerwanie rysowania linii, ale polecenie Linia pozostaje aktywne. Kolejne poje-dyncze kliknięcie lewym przyciskiem myszy rozpoczyna rysowanie kolejnej linii. Istnieją następujące metody zaznaczania elementów szkicu (linie, łuki, okręgi itp.): Trzymając wciśnięty klawisz Ctrl lub Shift, kliknięciem zaznaczamy kolejne elementy (dodajemy je do kolekcji), np. w celu skasowania ich klawiszem Delete.
Zaznaczając polem rozciąganym za pomocą myszy, tzn. zaznaczeniem prostokątnym (w czasie zaznaczania program nie może być w trakcie wykonywania innego polecenia). Zaznaczając elementy za pomocą lassa, tzn. zaznaczeniem o złożonym kształcie uzyskiwanym w wyniku przeciągania myszą. Prostokątne pole zaznaczenia pojawia się, gdy wciśniemy lewy przycisk myszy w jednym położeniu wskaźnika i przeciągamy mysz z wci śniętym przyciskiem. Dopóki nie zwolnimy przycisku, pole jest widoczne, zwolnienie przycisku powoduje zaznaczenie elementów. Zaznaczenie polem (zaznaczenie prostokątne) ma dwie opcje (rysunek 2.16): Rysunek 2.16. Przykłady zaznaczania polem: z lewej ramka rozciągana w prawo, z prawej ramka rozciągana w lewo Ramka rozciągana w prawo naciśnięcie przycisku w położeniu 1., przeciągniecie myszą i zwolnienie przycisku w położeniu 2. Zaznaczane są tylko elementy, które w całości znajdują się w polu (tylko linia A). Ramka rozciągana w lewo wciśnięcie przycisku w położeniu 3., przeciągniecie myszą i zwolnienie przycisku w położeniu 4. Zaznaczane są elementy, które w całości lub częściowo znajdują się w polu (linia B i okrąg C). Wybór za pomocą lassa (rysunek 2.17) może być dokonany po zmianie opcji (np. na pasku szybkiego dostępu). Tą metodą można zaznaczyć obszar nieregularny, jak na przykładzie poniżej. Rysunek 2.17. Przykład zaznaczania elementów szkicu za pomocą lassa Zmiana płaszczyzny szkicu: Może się zdarzyć, że narysujemy szkic na innej płaszczyźnie, niż sądziliśmy. Przeniesienie szkicu na inną płaszczyznę lub ścianę płaską bryły wykonujemy następująco:
Rysunek 2.18. Zmiana płaszczyzny szkicu kliknij lewym przyciskiem myszy ikonę szkicu w drzewie operacji i wybierz Edytuj płaszczyznę szkicu (rysunek 2.18), w wyświetlonym oknie wybierz właściwąpłaszczyznę(lubścianępłaskąbryły). Zmiana płaszczyzny szkicu może wywołać pojawienie się błędów, jeżeli wymiary szkicu są związane z elementami istniejącymi tylko na poprzedniej płaszczyźnie. Podstawy wymiarowania elementów szkicu Istnieje kilka poleceń wymiarowania (rysunek 2.19), ale większość wymiarów wykonuje się za pomocą polecenia Inteligentny wymiar nie ma konieczności rozwijania listy. Rysunek 2.19. Polecenia wymiarowania Przy użyciu polecenia Inteligentny wymiar można wymiarować długość, kąt, promień i długość łuku, średnicę okręgu, długość splajnu. Warto zwrócić uwagę, że na liście nie ma narzędzi do wymiarowania średnicy lub promienia jak w programach nieparametrycznych. Przykłady zastosowania polecenia Inteligentny wymiar (najpierw należy utworzyć nowy szkic, narysować dany element, np. linię, i wymiarować wymiarem inteligentnym): wymiar długości linii kliknij linię i położenie wymiaru, wpisz wartość, zatwierdź (np. klawiszem Enter), wymiar średnicy okręgu kliknij okrąg (nie klikaj środka okręgu), ustaw wymiar, wymiar promienia łuku kliknij łuk, ustaw wymiar,
Rysunek 2.20. Przykład wymiarowania długości łuku długość łuku (rysunek 2.20) kliknij koniec łuku 1., kliknij koniec łuku 2., kliknij dowolny punkt na łuku 3., ustaw wymiar, wpisz wartość, zatwierdź. Można również klikać w innej kolejności: 3., 1., 2. należy wówczas zignorować pojawiający się wymiar promienia po kliknięciu łuku, Rysunek 2.21. Wymiar kąta między kierunkami określonymi przez punkty wymiar kąta między kierunkami określonymi przez punkty (rysunek 2.21) klikaj punkty w kolejności 1., 2. i 3., następnie kliknij położenie wymiaru, wpisz wartość i zatwierdź. Wierzchołek kąta znajduje się w punkcie, który klikniesz jako pierwszy, Rysunek 2.22. Przykłady wymiarów podwojonych podwojony wymiar (rysunek 2.22) (przeznaczenie tego wymiaru zostanie omówione w dalszej części książki) narysuj pionową linię środkową prowadzącą od środka układu współrzędnych, następnie narysuj prostokąt, kliknij Inteligentny wymiar, kliknij linię 1., kliknij linię środkową 2. (nie klikaj końca linii środkowej, tylko samą linię), przemieść wskaźnik myszy w kierunku przeciwnym niż wymiarowana linia, kliknij położenie wymiaru, wprowadź wartość, zatwierdź.
Warto zwrócić uwagę na różnice w nazewnictwie relacji, np. relacja pomiędzy końcem linii środkowej a począ tkiem układu współrz ędnych (rysunek 2.21). W Menedżerze właściwości relacja nosi nazwę Wspólne, a po najechaniu wskaźnikiem na symbol relacji pojawia się nazwa Wspólnie. W innym przypadku mogą występować, odpowiednio: Pionowy i Pionowo. Wskaźnik oznacza wymiarowanie podwojonych wymiarów jeżeli teraz klikniemy drugą linię pionową, powstanie wymiar podwojony. Wyłączenie tego trybu następuje po naciśnięciu klawisza Esc. Jednokrotne użycie klawisza Esc wyłącza tryb wymiarowania wymiarów podwojonych, kolejne zastosowanie Esc wyłącza polecenie wymiarowania. Linia środkowa jest czarna (kolor domyślny), co oznacza, że nie może zostać przemiesz-czona w kierunku prostopadłym położenie ustalone ze względu na początek w środku układu i położenie pionowe. Każda linia, której położenie jest ustalone wymiarem, jest czarna (kolor domyślny, który można zmienić w opcjach). Kolor niebieski oznacza linię o nieustalonym położeniu. Relacje są zależnościami między elementami szkicu. Relacje można podzielić na dwie grupy: Geometryczne zależności między elementami szkicu lub elementem szkicu a geometrią bryły, przykłady to: równość, równoległość, styczność, symetria, punkt środkowy. Matematyczne zależności między wymiarami szkicu ustalane za pomocą równań wprowadzanych poza szkicem. Dodawanie relacji szkicu jako przykład zostanie dokończony szkic poprzedni: istniejące relacje po kliknięciu linii we właściwościach linii można zobaczyć istniejące relacje oraz relacje, jakie mogą być dodane (rysunek 2.23) (np. linia może być pionowa lub pozioma, oczywiście nie jednocześnie), Rysunek 2.23. Wyświetlenie istniejących relacji po zaznaczeniu linii dodawanie relacji Równe (rysunek 2.24) zaznacz dwie linie z wciśniętym klawiszem Ctrl (linie 1. i 2.). Zwolnij klawisz Ctrl pojawi się paleta symboli relacji, które mogą wystąpić między liniami. Wybierz Równe. Wyboru relacji można dokonać w Menedżerze właściwości (np. gdy nie zdążymy kliknąć w obszarze menu kontekstowego lub chcemy dodać kilka relacji między dwiema liniami, np. Równe i Współliniowo, oczywiście nie w tym przypadku),
Rysunek 2.24. Przykład dodawania relacji Równe Rysunek 2.25. Dodawanie relacji Wspólne dodawanie relacji Wspólne (rysunek 2.25) zaznacz z wciśniętym klawiszem Ctrl początek układu współrzędnych i linię poziomą dolną, zwolnij klawisz Ctrl i wybierz Wspólne. Nie wszystkie relacje mogą zostać w danej chwili zastosowane bez błędu, np. jeżeli jedna linia jest pozioma, a druga pionowa, wówczas nie mogą być wzajemnie równoległe. W opisany sposób został uzyskany szkic całkowicie zdefiniowany (rysunek 2.26) (niebie-ski koniec linii środkowej nie ma znaczenia; gdyby to była linia ciągła, wówczas szkic byłby niezdefiniowany). Rysunek 2.26. Przykład szkicu całkowicie zdefiniowanego Ćwiczenie 1. Wykonaj szkic przedstawiony poniżej (rysunek 2.27). Rysunek 2.27. Szkic ćwiczenia 1.
Do rysowania można było również zastosować polecenie Prostokąt z narożnika. Zaokrąglenie fragmentów szkicu można wykonać poleceniem Zaokrąglenie szkicu dostępnym na pasku Szkic. Ćwiczenie 2. (zastosowano przycinanie elementów szkicu): narysuj okrąg ześrodkiem w początku układu współrzędnych (rysunek 2.28), Rysunek 2.28. Początkowy wygląd szkicu narysuj Prostokąt z narożnika (rysunek 2.28), narysuj linię środkową między początkiem układu a środkiem linii (po najechaniu na linię środek sam się pojawi) (rysunek 2.28), nadaj linii środkowej relację Pionowo, na pasku Szkic kliknij Przytnij elementy (rysunek 2.29) wybierz opcję Przytnij do najbliższego, Rysunek 2.29. Polecenie Przytnij elementy i opcje polecenia przytnij do stanu pokazanego na rysunku 2.30, klikając element do usunięcia, zwymiaruj (rysunek 2.30).
Rysunek 2.30. Gotowy szkic Rysunek 2.31. Podstawowe metody wykonywania brył Podstawowe techniki modelowania brył Istnieją dwie podstawowe metody tworzenia pierwszej bryły modelu (rysunek 2.31): Wykonanie bryły poprzez wyciągnięcie poleceniem Wyciągnięcie dodania/bazy. Wykonanie bryły poprzez obrót wokół osi poleceniem Dodanie/baza przez obrót. W trakcie wykonywania modelu bryły polecenia mogą być wydawane w różnej kolejności: Najpierw utworzenie szkicu i wydanie polecenia wykonywania bryły (po wykonaniu szkicu można wyciągnąć szkic lub obrócić, nie ma konieczności wychodzenia ze szkicu). Wydanie polecenia wykonywania bryły (jednym ze sposobów), wskazanie płaszczyzny i wykonanie szkicu. Po wykonaniu szkicu należy go zatwierdzić program automatycznie przejdzie do tworzenia bryły metodą uprzednio wybraną. Wykonywanie modelu bryły na bazie szkicu 2D (dwuwymiarowego) (nowy szkic może powstać na płaszczyźnie konstrukcyjnej lub na płaskiej ścianie bryły): kliknij lewym przyciskiem myszy (krótkie menu) płaszczyznę lub prawym przyciskiem (dłuższe menu) w drzewie operacji i kliknij ikonę Szkic (NIE wybieraj opcji Szkic 3D na płaszczyźnie) (rysunek 2.32), narysuj okrąg, zaczynając od środka układu współrzędnych (rysunek 2.34), zwymiaruj okrąg wymiarem inteligentnym (rysunek 2.33) (kliknij obwód okręgu, następnie kliknij w miejscu ustawienia wymiaru). Wprowadź wartość wymiaru,
Rysunek 2.32. Przykłady menu kontekstowego: z lewej po kliknięciu lewym przyciskiem myszy, z prawej po kliknięciu prawym przyciskiem myszy Rysunek 2.33. Polecenie Wymiar inteligentny Rysunek 2.34. Zwymiarowany okrąg wyciągnij szkic (utwórz bryłę) poleceniemwyciągnięcie dodania/bazy(rysunek 2.35), Rysunek 2.35. Dostęp do polecenia Wyciągnięcie dodania/bazy Nie musisz wychodzić z trybu edycji szkicu. Po zakończeniu rysowania i wymiarowa-nia należy kliknąć polecenie Wyciągnięcie dodania/bazy na pasku Operacje.
ustaw właściwości wyciągnięcia. Na rysunku 2.36 przedstawiono przykład dostępnych właściwości polecenia. Zaakceptuj ustawienia przyciskiem OK. Można użyć przycisku w dowolnym miejscu ekranu. Rysunek 2.36. Przykład dostępnych właściwości polecenia Wyciągnięcie dodania/bazy W przypadku wydania jako pierwszego polecenia wykonywania bryły (bez wcześniejszego zaznaczenia płaszczyzny) należy wskazać płaszczyznę szkicu poprzez (rysunek 2.37): lub kliknięcie graficznej reprezentacji płaszczyzny w oknie graficznym kliknięcie ikony płaszczyzny po rozwinięciu drzewa, które pojawi się w lewym górnym rogu obszaru graficznego. Rysunek 2.37. Przykład komunikatu po wybraniu operacji tworzenia bryły bez zaznaczonej uprzednio płaszczyzny. Wyboru płaszczyzny można dokonać w wysuwanym drzewie operacji lub w oknie graficznym. Po zakończeniu rysowania szkicu należy zatwierdzić go kliknięciem. Zatwierdzić operację można, klikaj ąc przycisk OK zarówno w Menedżerze właściwości polecenia, jak i w prawym górnym rogu okna modelu.
(polecenie można anulować także klawi- Dotyczy to również anulowania polecenia szem Esc). Po najechaniu wskaźnikiem myszy na fragment okna pojawi się objaśnienie, w powyższym przykładzie Głębokość lub Szczegółowy podgląd. Nieaktywne opcje można uaktywnić, klikając odpowiedni przycisk (np. Pochylenie Wł/Wył w przykładzie nieaktywne) lub pole wyboru. Elementy okna opcji polecenia mogą być zwinięte (ukryte). Poniżej (rysunek 2.38) przedstawiono kolejno następujące przykłady: opcje ukryte, opcje rozwinięte nieaktywne, opcje rozwinięte aktywne (po kliknięciu pola wyboru można zaznaczyć wybór, np. fragment szkicu, w przykładzie niewybrane). Rysunek 2.38. Przykład widoczności oraz wyboru elementu okna Szkic może zostać utworzony z wykorzystaniem zdefiniowanego skrótu klawiaturowego. Jeżeli skrót L oznacza polecenie Linia, wówczas po zaznaczeniu płaszczyzny naciśnięcie klawisza L tworzy nowy szkic i uruchamia polecenie Linia. Aby wykonać dodatkowe operacje Zaokrąglenie i Sfazowanie: Rysunek 2.39. Dostęp do poleceń Zaokrąglenie i Sfazowanie pasek Operacje na pasku Operacje należy rozwinąć listę Zaokrąglenie (rysunek 2.39). Na rysunku 2.40 przedstawiono przykład wyboru krawędzi i właściwości operacji. Rysunek 2.40. Przykłady właściwości operacji Zaokrąglenie i Sfazowanie oraz wybór krawędzi
Po wykonaniu wszystkich operacji, w drzewie operacji pojawią się ikony operacji (rysunek 2.41). Rysunek 2.41. Drzewo operacji po zakończeniu przykładu Edycję modelu (np. zmianę wymiarów) można wykonywać na dwa sposoby: Rysunek 2.42. Dostęp do poleceń Edycja operacji i Edycja szkicu Edycja operacji lub szkicu. Kliknij lewym przyciskiem myszy ikonę operacji lub szkicu i wybierz, odpowiednio: edycję operacji lub edycję szkicu (rysunek 2.42). Rysunek 2.43. Włączanie trybu Instant3D Edycja modelu po wyświetleniu wymiarów bezpośrednio w obszarze modelu. Dostęp do wymiarów uzależniony jest od włączenia trybu pracy Instant3D (rysunek 2.43) polecenie dostępne na pasku Operacje. Tryby pracy programu: Instant3D włączony (rysunek 2.44) dostęp do wymiarów operacji bezpośredni, po jednokrotnym kliknięciu bryły pojawiają się wymiary dostępne w danej operacji. Przeciągając za uchwyty przy wymiarach lub strzałki przy powierzchniach, można zmieniać wymiary. Pojedyncze kliknięcie wymiaru pozwala na jego edycję, po wpisaniu nowej wartości zatwierdzenie Enterem powoduje zmianę modelu. Rysunek 2.44. Przykład dostępu do wymiarów i edycji wymiarów przy włączonym Instant3D
Instant3D wyłączony (rysunek 2.45) dostęp do wymiarów operacji po dwukrotnym kliknięciu bryły. Brak uchwytów przy wymiarach. Podwójne kliknięcie wymiaru pozwala na jego edycję, po wpisaniu nowej wartości zatwierdzenie Enterem nie powoduje zmiany modelu. Zmiana geometrii modelu następuje po wydaniu polecenia Przebuduj (rysunek 2.46). Rysunek 2.45. Przykład dostępu do wymiarów i edycji wymiarów przy wyłączonym Instant3D Rysunek 2.46. Dostęp do polecenia Przebuduj W dalszej części rozdziału będą prezentowane przykłady z wyłączonym Instant 3D. Ikony szkicu mog ą się różnić w zależności wielu czynników. Przykłady ikon szkicu przedstawia tabela 2.1. Tabela 2.1. Przykłady ikon szkicu Ikona szkicu Znaczenie Szkic prawidłowy. Brak błędów. Szkic, w którym brakuje wymiaru (bądź wymiarów) lub relacji (minus w nawiasie). Szkic, w którym wybrano fragment szkicu do wyciągnięcia. Brak błędów. Szkic współdzielony, tzn. co najmniej dwie operacje zostały wykonane z jednego szkicu. Brak błędów. Szkic zawierający błąd, np. relacja szkicu do nieistniejącej już geometrii, BŁĄD. Szkic z nadmierną liczbą wymiarów lub relacji, BŁĄD. Inna wersja opisanych powyżej możliwości (szkic jest współdzielony, zawiera błąd w postaci braku wymiarów lub relacji). Model oparty na obrocie szkicu (w celu wymiarowania średnic powstałych z obrotu należy narysować linię środkową): narysuj szkic jak na rysunku 2.47. Narysuj linię środkową. Narysuj linie ciągłe. Dodaj relacje,
zwymiaruj wymiary podwojone przyszłe średnice: wybierz polecenie Wymiar inteligentny, kliknij linię ciągłą, kliknij linię środkową (linię, a nie jej koniec), przemieść wskaźnik myszy poza linię środkową, na stronę przeciwną w stosunku do linii ciągłej, kliknij położenie wymiaru i wprowadź wartość, zwymiaruj pozostałe wymiary, Rysunek 2.47. Szkic do modelu opartego na obrocie Rysunek 2.48. Dostęp do polecenia Dodanie/baza przez obrót Jeżeli wskaźnik myszy przyjmie kształt, wówczas program jest w trybie wymiarowania średnic i wystarczy klikać tylko linię, której położenie chcemy zwymiarować (nie trzeba klikać za każdym razem linii środkowej). Klawisz Esc wyłącza tryb wymia-rowania średnic. na pasku Operacje kliknij polecenie Dodanie/baza przez obrót (rysunek 2.48). Wypełnij właściwości jak na rysunku 2.49.
Rysunek 2.49. Właściwości operacji Dodanie/baza przez obrót Rysunek 2.50. Model oparty na współdzieleniu szkicu Jeżeli w szkicu jest tylko jedna linia środkowa, wówczas linia ta automatycznie jest osią obrotu. Można jednak wybrać inną linię (również linię ciągłą). Należy wówczas kliknąć pole wyboru Oś obrotu, skasować i wybrać inną linię ze szkicu. Model oparty na współdzieleniu szkicu (rysunek 2.50): narysuj w szkicu trzy współśrodkowe okręgi o środkach w początku układu współrzędnych. Średnice okręgów: 40, 60, 80, wykonaj pierwsze wyciągnięcie. Kliknij polecenie Wyciągnięcie dodania/bazy i następnie: kliknij pole wyboru Wybrane kontury i wybierz okrąg najmniejszy, podczas wyboru pojawi się wskaźnik, ustaw właściwości jak na rysunku 2.51 (Symetrycznie od płaszczyzny, głębokość 100 mm), po wykonaniu pierwszego wyciągnięcia wyświetl szkic (rysunek 2.52),
Rysunek 2.51. Właściwości pierwszego wyciągnięcia Rysunek 2.52. Pokazanie (wyświetlenie) szkicu wykonaj drugie wyciągnięcie. Kliknij polecenie Wyciągnięcie dodania/bazy. Wybierz okrąg środkowy, Symetrycznie od płaszczyzny, Scalaj wyniki, głębokość 60 mm (rysunek 2.53), Rysunek 2.53. Właściwości drugiego wyciągnięcia Rysunek 2.54. Model zakończony wykonaj samodzielnie trzecie wyciągnięcie w celu uzyskania modelu widocznego na rysunku 2.54.
Warto podkreślić, że wybrano taki sposób projektowania w celu prezentacji szkicu współ-dzielonego. Nie jest to, oczywiście, jedyne rozwiązanie. Zwykle nie należy współdzielić szkiców zbyt zło żonych. Często lepiej rysować oddzielne szkice dla każdej operacji wówczas łatwiej można uniknąć błędów. Przykład (tendencyjny!) poniżej. W prostopadłościanie należy wykonać poniższe otwory (rysunek 2.55), przy czym przewidziano możliwość zmiany wymiarów. Rysunek 2.55. Z lewej wymiary szkicu przed zmianą wymiarów, z prawej komunikat błędu po zmianie wymiaru 20 na 5 Pytanie: lepiej wykonać dwa otwory w jednym szkicu (dwa okręgi) i jednej operacji czy w dwóch szkicach i dwóch operacjach? Po wykonaniu dwóch okręgów w jednym szkicu dla wartości 20 nie ma błędów, po zmianie wartości wymiaru 20 na 5 pojawi się błąd (rysunek 2.55). Jeżeli otwory zostaną wykonane w dwóch operacjach (każda z oddzielnego szkicu), zmiana wymiaru spowoduje wykonanie poniższego modelu nie pojawią się błędy (rysunek 2.56). Rysunek 2.56. Przykład dwóch otworów zawierających część wspólną Geometria konstrukcyjna Rysunek 2.57. Polecenie tworzenia nowego szkicu W niniejszym podrozdziale zostaną przedstawione podstawy zastosowania geometrii pomocniczej zwanej geometrią konstrukcyjną. Geometria konstrukcyjna rysowana jest w szkicu i składa się z linii pomocniczych (konstrukcyjnych), w tym wspomnianej już Linii środkowej. Przykład symetrii dwóch otworów (przykład rozwiązania istnieją różne możliwości): utwórz szkic na płaszczyźnie Płaszczyzna przednia (kliknij lewym przyciskiem myszy płaszczyznę w drzewie operacji i wybierz Szkic) (rysunek 2.57),
Rysunek 2.58. Opcje rysowania prostokąta i wymiary Prostokąta ze środka narysuj Prostokąt ze środka, rozpoczynając od środka układu współrzędnych. Zwymiaruj szkic wymiarem inteligentnym (kliknij linię) (rysunek 2.58). W trakcie rysowania prostokąta ze środka pojawiają się linie konstrukcyjne, Rysunek 2.59. Właściwości operacji Wyciągnięcie dodania/bazy na pasku Operacje kliknij Wyciągnięcie dodania/bazy. Głębokość wyciągnięcia ustal na 20 mm (rysunek 2.59), Rysunek 2.60. Tworzenie nowego szkicu na ścianie płaskiej na ścianie płaskiej bryły utwórz szkic (rysunek 2.60). Naciśnij klawisz Spacja i kliknij dwukrotnie Normalny do. Narysuj linię środkową jak na rysunku 2.61, Rysunek 2.61. Początkowe położenie linii środkowej dodaj relację Punkt środkowy między linią środkową (konstrukcyjną) a środkiem układu współrzędnych (rysunek 2.62) (kliknij początek układu i trzymając wciśnięty klawisz Ctrl, kliknij linię konstrukcyjną, następnie zwolnij klawisz Ctrl i wybierz Ustaw punkt środkowy),
Rysunek 2.62. Dodanie relacji Punkt środkowy narysuj dwa okręgi o środkach w punktach końcowych linii i nadaj relację Równe (rysunek 2.63), Rysunek 2.63. Rysunek i relacje dwóch okręgów Rysunek 2.64. Zwymiarowany szkic zwymiaruj szkic (średnica okręgu i długośćlinii) (rysunek 2.64), Rysunek 2.65. Polecenie Wyciągnięcie wycięcia i właściwości polecenia na pasku Operacje kliknij Wyciągnięcie wycięcia (rysunek 2.65). Wybierz Przez wszystko, a następnie kliknij OK, edytuj wymiar (rysunek 2.66). W tym celu kliknij dwukrotnie ścianę otworu. Następnie kliknij dwukrotnie wymiar 45 i zmień na 30. Przebuduj model (bezpośrednio w oknie edycji wymiaru lub na pasku szybkiego dostępu).
Rysunek 2.66. Kolejne etapy edycji wymiaru Rysunek 2.67. Szkic prostokąta Symetria modelu uzyskana za pomocą symetrii szkicu: utwórz szkic, narysuj Prostokąt z narożnika, rozpoczynając ze środka układu współrzędnych (rysunek 2.67), wykonaj wyciągnięcie na głębokość 10 mm, na ścianie płaskiej utwórz szkic (rysunek 2.68), Rysunek 2.68. Nowy szkic na ścianie płaskie Rysunek 2.69. Położenie linii środkowej narysuj linię środkową, rozpoczynając od środka krawędzi (rysunek 2.69) (włącz polecenie Linia środkowa, najedź wskaźnikiem na krawędź zostanie podświetlony środek krawędzi, kliknij środek krawędzi i narysuj linię do środka przeciwległej krawędzi), narysuj linie szkicu jak na rysunku 2.70 i zwymiaruj je, zaznacz linię środkową i trzy linie trójkąta najlepiej polem (zaznaczeniem prostokątnym), jak na rysunku 2.71,
Rysunek 2.70. Wymiary trójkąta Rysunek 2.71. Zaznaczenie linii środkowej i linii trójkąta kliknij na pasku Szkic przycisk Lustro elementów: wprowadź brakujący wymiar 30 (rysunek 2.72), na pasku Operacje kliknij Wyciągnięcie wycięcia. Wybierz Przez wszystko (rysunek 2.72). Kliknij OK. Rysunek 2.72. Z lewej brakujący wymiar 30. Z prawej wynik operacji Wyciągnięcie wycięcia Narzędzia szkicu W trakcie rysowania szkicu, za pomocą poleceń z menu Narzędzia/Narzędzia szkicu, można wydać polecenia edycji szkicu (lustro, szyk itd.) oraz przeprowadzić ocenę jakości lub naprawę szkicu. Poniżej fragment menu (rysunek 2.73).
Rysunek 2.73. Fragment menu Narzędzia szkicu W przykładzie poniżej (rysunek 2.74) wykonano szkic prostokąta z błędem w postaci zbędnej linii (oczywiście nie zawsze błąd jest tak dobrze widoczny). Po wydaniu polecenia Sprawdź szkic dla operacji można sprawdzić poprawność szkicu do wykonania planowanej operacji (np. Wyciagnięcie bazy). Rysunek 2.74. Przykład szkicu zawierającego błąd oraz sprawdzenie poprawności szkicu Po kliknięciu Sprawdź w oknie powyżej program zgłasza błąd (rysunek 2.75). Po kliknięciu OK fragment szkicu z błędem zostanie powiększony. Rysunek 2.75. Komunikat błędu podczas sprawdzania poprawności szkicu Poniżej (rysunek 2.76) przykład wyniku sprawdzania po skasowaniu zbędnej linii. Rysunek 2.76. Przykład komunikatu po usunięciu błędów szkicu Podsumujmy: jeżeli szkic wykonany jest błędnie, po wydaniu polecenia Wyciągnięcie dodania/bazy nie pojawi się automatycznie podgląd wyciągnięcia. Symbol przy wskaź-niku oznacza możliwość wskazania konturu do wyciągnięcia (w tym wypadku wnętrze prostokąta). Zwykle należy jednak unikać takich rozwiązań i poprawić szkic. Poniżej (rysunek 2.77) podgląd operacji Wyciągnięcie dodania/bazy: Z lewej strony próba wyciągnięcia szkicu błędnie narysowanego. Z prawej strony próba wyciągnięcia szkicu poprawnie narysowanego (zawiera jeden zamknięty kontur).
Rysunek 2.77. Podgląd operacji wyciągnięcia, z lewej szkic zawierający błąd, z prawej szkic bez błędu Rysunek 2.78. Nowy szkic na ścianie płaskiej Zmiana początku i kierunku układu współrzędnych w szkicu. W modelu wykonano bryłę, na ścianie której zostanie wykonany szkic: utwórz szkic naścianie bryły (rysunek 2.78), Rysunek 2.79. Dostęp do polecenia Wyrównaj siatkę/początek układu współrzędnych wydaj polecenie z menu Narzędzia/Narzędzia szkicu/wyrównaj/wyrównaj siatkę/początek układu współrzędnych (rysunek 2.79), Rysunek 2.80. Ustawienie początku układu współrzędnych szkicu oraz osi X po wydaniu polecenia wybierz wierzchołek początku układu współrzędnych oraz kierunek osi X (może istnieć potrzeba odwrócenia kierunku osi) (rysunek 2.80), po narysowaniu prostokąta w nowym układzie współrzędnych kierunek Poziomo jest zgodny z nowym układem współrzędnych (rysunek 2.81).
Rysunek 2.81. Przykład szkicu po zmianie kierunku osi Konwertowanie elementów geometrii na szkic: Rysunek 2.82. Szkic oraz bryła powstała w wyniku obrotu wokół osi w przykładzie na rysunku 2.82 szkic na rysunku z lewej został obrócony wokół linii środkowej uzyskano bryłę widoczną na rysunku z prawej, Rysunek 2.83. Płaszczyzna szkicu utwórz szkic na płaszczyźnie symetrii bryły (rysunek 2.83), ustaw widok Normalny do (np. klawiszem Spacja), zaznacz z wciśniętym klawiszem Ctrl dwie krawędzie sylwetki (rzutu bryły) ze wskaźnikiem jak na rysunku 2.84, Rysunek 2.84. Zaznaczanie krawędzi sylwetki kliknij Konwertuj elementy na pasku Szkic lub wybierz z menu Narzędzia/ Narzędzia szkicu/konwertuj elementy.
Po skonwertowaniu krawędzi w szkicu pojawią się łuki rysunek 2.85 (lub inne elementy szkicu w zależności od kształtu krawędzi). Skonwertowane elementy mogą zostać usunięte, przycięte lub przekształcone w geometrię konstrukcyjną. Rysunek 2.85. Z lewej elementy szkicu po przekonwertowaniu krawędzi sylwetki. Z prawej przykład przeciągnięcia punktu końcowego łuku Punkty koń cowe łuków (lub linii) powstałych ze skonwertowania mogą zostać przemieszczone za pomocą przeciągnięcia myszą (rysunek 2.85). Na rysunku 2.85 pokazano przykład zmiany łuku w geometrię konstrukcyjną (kliknij łuk lewym przyciskiem myszy) oraz przykład przeciągnięcia punktu końcowego jednego z łuków. Czasem trudno zaznaczyć krawędź do skonwertowania (głównie sylwetkę bryły obrotowej), wówczas można ratować się poprzez wyjście ze szkicu i ponowną edycję. Po włą-czeniu trybu edycji szkicu pierwszą czynnością powinno być zaznaczenie krawędzi. Warto dodać, że skonwertowanie oznacza rzut krawędzi na płaszczyznę szkicu. W przykładzie poniżej (rysunek 2.86) płaszczyzna ustawiona jest pod ką tem 45 stopni do powierzchni prostopadłościanu z otworem. Po skonwertowaniu krawędzi otworu wynik nie jest okręgiem powstaje kształt zbliżony do elipsy. Rysunek 2.86. Przykład skonwertowania krawędzi bryły na płaszczyznę ustawioną pod kątem Zdarza się, że w trakcie rysowania szkicu chcemy skonwertować na szkic krawędź bryły i okazuje się to trudne, np. nie można wskazać krawędzi. W takiej sytuacji można posłużyć się narzędziem Krzywa przecięcia. W przykładzie poniższym zostanie wykorzystana bryła wykonana w poprzednim podpunkcie szkic z krawędzią skonwertowaną został usunięty.
Krzywa przecięcia: Rysunek 2.87. Od lewej: płaszczyzna szkicu, polecenie Krzywa przecięcia, zaznaczone ściany utwórz szkic na płaszczyźnie symetrii bryły (rysunek 2.87), pozostając w trybie edycji szkicu, kliknij Narzędzia/Narzędzia szkicu/krzywa przecięcia (rysunek 2.87), zaznacz ściany jak na rysunku z prawej (rysunek 2.87). Kliknij OK. Rysunek 2.88. Wynik polecenia Krzywa przecięcia W szkicu pojawią się łuki leżące na przecięciu płaszczyzny szkicu z zaznaczonymi ścianami (rysunek 2.88). Elementy te można dowolnie kasować lub przekształcić w geo-metrię konstrukcyjną. Dynamiczne lustro (służy do rysowania elementów szkicu po jednej stronie osi lustra, przy jednoczesnym pojawianiu się odpowiednich elementów po drugiej stronie lustra): narysuj linię środkową, zaznacz ją i kliknij Narzędzia/Narzędzia szkicu/ Dynamiczne lustro, rysuj elementy szkicu po jednej stronie linii środkowej (rysunek 2.89). Rysunek 2.89. Przykład zastosowania Dynamicznego lustra Ponowne kliknięcie Narzędzia/Narzędzia szkicu/dynamiczne lustro wyłącza lustro.
Splajny. Narzędzia splajnu Rysunek 2.90. Polecenia rysowania splajnu W szkicu mamy do dyspozycji następujące typy splajnów (rysunek 2.90): Splajn tzw. B-splajn umożliwiający tworzenie skomplikowanych krzywych. Sterowanie splajnem odbywa się za pomocą punktów splajnu, uchwytów splajnu i wieloboku kontroli. Stylowy splajn bazujący na krzywych Béziera. Z zastosowaniem tego splajnu można wykonywać gładkie krzywe. Splajn: utwórz szkic, poleceniem Splajn narysuj splajn złożony z trzech punktów (kliknij trzy razy położenia punktów i klawiszem Esc zakończ rysowanie) (rysunek 2.91), Rysunek 2.91. Przykładowy splajn zwymiaruj położenie punktów oraz długość splajnu (długość splajnu wymiarowana poprzez kliknięcie krzywej) splajn przybiera kolor czarny. Klawiszem Esc przerwij działanie polecenia wymiarowania, kliknij krzywą splajnu w szkicu pojawią się uchwyty. Przeciągając strzałki uchwytów, można zmienić kierunek styczności oraz długość styczności. Poniżej (rysunek 2.92) przedstawiono przykład właściwości punktu splajnu po kliknięciu strzałki pierwszego uchwytu. Uchwytom splajnu można nadawać relacje, np. Pionowo. Stylowy splajn (rysowany poprzez kliknięcia wierzchołków kontroli, które tworzą wielo-bok kontroli). Na rysunku 2.93 przedstawiono przykład zwymiarowania splajnu.
Rysunek 2.92. Przykład właściwości splajnu Rysunek 2.93. Przykład Stylowego splajnu Narzędzia splajnu (służą do zmiany właściwości splajnu poniżej kilka przykładów): Wstaw wierzchołek sterujący w przypadku Stylowego splajnu. Klikaj linię wieloboku sterującego (rysunek 2.94), Rysunek 2.94. Polecenie Wstaw wierzchołek sterujący oraz wynik wstawienia wierzchołka Wstaw punkt splajnu w przypadku splajnu. Klikaj krzywą splajnu. Przykład przed i po wstawieniu punktu przedstawia rysunek 2.95,
Rysunek 2.95. Polecenie Wstaw punkt splajnu oraz wynik wstawienia punktu splajnu Dopasuj splajn. Narzędzie może posłużyć do zastąpienia elementów szkicu jednym splajnem (rysunek 2.96). Szkic składa się z linii i łuku. Po wydaniu polecenia i zaznaczeniu linii i łuku należy wybrać odpowiednie właściwości, następnie kliknąć OK. Rysunek 2.96. Polecenie Dopasuj splajn, szkic bazowy oraz przykład właściwości dopasowania splajnu Zastąpienie kilku elementów szkicu jednym splajnem umożliwia uzyskanie gładkich powierzchni. Wybór projektanta: wykonać w operacji czy w szkicu Niektóre elementy modelu mogą zostać zamodelowane w szkicu lub operacji (np. zaokrąglenie, powielenie liczby otworów itp.). Poniższy przyk ład przedstawia tarczę ko-łową z otworami rozmieszczonymi wokół środka. Każdy otwór jest z obu stron sfazowany. Jak już wspomniano, poprawnie wykonany model powinien być dostępny do edycji (powi-nien np. umożliwiać łatwą zmianę wymiaru). W poniższym przykładzie (rysunek 2.97) wymagane jest, aby po zmianie liczby otworów wszystkie otwory były sfazowane. Powielenie otworów za pomocą operacji Szyk kołowy Najlepiej wykonać model w następującej kolejności: Tarcza bez otworów (szkic + wyciągnięcie). Jeden otwór (szkic + wycięcie otworu). Sfazowanie krawędzi otworu (operacja). Powielenie (szykiem kołowym) otworu i sfazowania (operacja).
Rysunek 2.97. Rysunek tarczy z otworami ze sfazowanymi krawędziami. Liczba otworów zostanie zmieniona Pierwszy szkic tarcza bez otworów: utwórz szkic. Narysuj okrąg ześrodka i zwymiaruj go (rysunek 2.98), Rysunek 2.98. Szkic wyciągnięcia i wynik operacji wyciągnięcia wyciągnij na głębokość25 mm(rysunek 2.98). Drugi szkic: Rysunek 2.99. Szkic na ścianie płaskiej na ścianie płaskiej utwórz szkic (rysunek 2.99). Ustaw szkic Normalny do (klawisz Spacja), narysuj okrąg ze środka (rysunek 2.100), zwymiaruj (przerwij wymiarowanie klawiszem Esc), kliknij okrąg lewym przyciskiem myszy i wybierz polecenie Geometria konstrukcyjna. Okrąg został narysowany w celu ustalenia średnicy osadzenia otworów,
Rysunek 2.100. Okrąg osadzenia otworów Rysunek 2.101. Przykład rysowania okręgu 16. Z lewej wyświetlone punkty kwadrantu narysuj okrąg, rozpoczynając z punktu zwanego Kwadrantem (rysunek 2.101) (punkty wyświetlone na rysunku 2.101 pojawią się, gdy z włączonym poleceniem Okrąg zbliżymy wskaźnik myszy do okręgu konstrukcyjnego). Zwymiaruj okrąg sprawdź, czy istnieje relacja Pionowo, na pasku Operacje kliknij Wyciągnięcie wycięcia. Wybierz Przez wszystko. Kliknij OK. Sfazowanie: na pasku Operacje kliknij Sfazowanie. Wybierz (kliknij) ścianę cylindryczną otworu, ustaw opcje operacji jak na rysunku 2.102. Rysunek 2.102. Dostęp do polecenia Sfazowanie oraz właściwości operacji
Powielenie otworów: Rysunek 2.103. Wy świetlanie tymczasowych osi oraz dostęp do polecenia Szyk kołowy wyświetl osie walców i stożków. W menu Widok zaznacz Tymczasowe osie (rysunek 2.103), z paska Operacje wybierz polecenie Szyk kołowy (rysunek 2.103), wybierz operacje Wytnij wyciągnięcie i Sfazowanie (można klikać ścianę bryły lub rozwinąć pomocnicze drzewo i wybierać z drzewa) i wskaż oś (rysunek 2.104). Jeżeli to konieczne, najpierw kliknij pole wyboru okna właściwości w celu jego aktywacji. Rysunek 2.104. Właściwości polecenia Szyk kołowy Zmiana liczby otworów (rysunek 2.105): kliknij lewym przyciskiem myszy ikonę Szyk kołowy1 w drzewie operacji, następnie kliknij Edytuj operację, zmień liczbę otworów na 8. Kliknij OK. Rysunek 2.105. Od lewej: edycja operacji Szyk kołowy, zmiana liczby wystąpień, efekt końcowy
Powielenie otworów za pomocą Szyku kołowego szkicu Rysunek 2.106. Polecenie Szyk kołowy szkicu W trakcie rysowania szkicu istnieje możliwość powielenia szykiem kołowym okręgu 15 (rysunek 2.106). W tym samym szkicu nie można wprowadzić sfazowania, zatem powiększenie liczby otworów z poziomu szkicu nie spowoduje jednoczesnego powielenia sfazowania we wszystkich otworach (rysunek 2.107). Rysunek 2.107. Przykład właściwości szyku kołowego szkicu W dalszej kolejności wykonano (rysunek 2.108): Wyciągnięcie wycięcia, z opcją Przez wszystko. Sfazowanie (w trakcie sfazowania wskaż wszystkie ściany walcowe otworów). Uzyskany model został przedstawiony na rysunku 2.108. Rysunek 2.108. Efekt wykonania operacji wycięcia i sfazowania
Na rysunku 2.109 pokazano przykład zwiększenia liczby otworów (otwory powielone w szkicu). Rysunek 2.109. Od lewej: edycja szkicu wycięcia, zwiększenie liczby wystąpień, efekt końcowy Utrudnieniem w ocenie poprawności modelu jest pojawienie się minusa ( ) przy szkicu (rysunek 2.110). Jak już wspomniano, oznaczać to mo że np. brak wymiaru lub relacji. Szkic zawierający szyk kołowy ma niebieskie okręgi, tak jak szkic niezwymiarowany (rysunek 2.111). Rysunek 2.110. Przykład oznaczenia ( ) w szkicu wycięcia Rysunek 2.111. Szkic po wykonaniu szyku Wniosek: najlepiej wybrać powielenie otworów i sfazowań szykiem kołowym z poziomu operacji (jak opisano wcześniej). Ułatwia to edycję oraz ocenę poprawności modelu. Kolejność operacji W tym podrozdziale, na prostym przykładzie, zostanie przedstawiona zmiana kolejności operacji. Wykonaj prostopadłościan o wymiarach jak na rysunku 2.112:
Rysunek 2.112. Model prostopadłościanu pierwszy szkic Prostokąt ze środka o wymiarach 100 70, wyciągnij na głębokość 50 mm. Zastosowanie polecenia Skorupa: na pasku Operacje kliknij polecenie Skorupa, wpisz grubość ścian 2 mm, zaznacz ścianę, która ma zostać usunięta (rysunek 2.113). Kliknij OK. Rysunek 2.113. Właściwości polecenia Skorupa Zaokrąglenie: na pasku Operacje kliknij Zaokrąglenie, zaznacz ścianę dolną modelu (rysunek 2.114). Ustal promień o długości 12 mm. Kliknij OK. Podgląd przekroju: zaznacz płaszczyznę przechodzącą przez środek modelu (tu Płaszczyzna górna), kliknij Widok przekroju na pasku przezroczystym (rysunek 2.115). Kliknij OK, zwróć uwagę na błędy w budowie modelu (rysunek 2.116) (ściana wewnątrz nie jest zaokrąglona).
Rysunek 2.114. Zaokrąglenie krawędzi ściany Rysunek 2.115. Właściwości widoku przekroju Rysunek 2.116. Widoczne błędy w budowie modelu Zmiana kolejności operacji: w drzewie operacji przeciągnij myszą Zaokrąglenie1 przed Skorupę1 (rysunek 2.117) (ikonę operacji Zaokrąglenie1 upuść na Dodanie-wyciągnięcie1). Efekt przesunięcia pokazano na rysunku 2.117,
Rysunek 2.117. Etapy zmiany kolejności operacji oraz efekt końcowy Rysunek 2.118. Przykład operacji Wytnij-wyciagni ęcie, której kolejność nie może być zmieniona wyłącz podgląd przekroju. Zmiana kolejności operacji nie zawsze jest możliwa. Np. jeżeli w modelu wykonamy szkic na ścianie wewnętrznej skorupy i wykonamy otwór, nie będzie możliwe przesunięcie operacji Wytnij-wyciągnięcie1 przed Skorupę (rysunek 2.118). Opcje wybranych operacji Operacja Wyciągnięcie wycięcia W przykładzie poniżej przedstawiony zostanie przykład wykonania nakrętki (oczywiście w uproszczeniu), który zaprezentuje szeroki zakres opcji prostych operacji. Utwórz nowy plik części. Narysuj szkic nakrętki: Rysunek 2.119. Od lewej: nowy szkic, polecenie Wielobok, właściwości wieloboku utwórz szkic na płaszczyźniepłaszczyzna przednia(rysunek 2.119), na pasku Szkic kliknij Wielobok. Wpisz liczbę boków 6 wpisany okrąg (rysunek 2.119), narysuj wielobok, rozpoczynając od środka układu (rysunek 2.119), dodaj relację Pionowo jednej z linii. Zwymiaruj wielobok (rysunek 2.120), narysuj okrąg i zwymiaruj (rysunek 2.120), na pasku Operacje kliknij Wyciągnięcie dodania/bazy i ustaw opcje jak poniżej (rysunek 2.120).
Rysunek 2.120. Wymiary szkicu oraz właściwości operacji Wyciągnięcie dodania Na ścianie bryły utwórz szkic (rysunek 2.121): Rysunek 2.121. Nowy szkic na ścianie płaskiej oraz szkic okręgu narysuj okrąg ześrodka i dodaj relacjęstyczny do krawędzi(rysunek 2.121). Wyciągnięcie wycięcia: na pasku Operacje kliknij Wyciągnięcie wycięcia, wprowadź właściwości operacji jak na rysunku 2.122. Rysunek 2.122. Właściwości operacji Wyciągnięcie wycięcia Powielenie lustrem: Rysunek 2.123. Zaznaczenie płaszczyzny i operacji do polecenia Lustro zaznacz w drzewie operacji płaszczyznę Płaszczyzna przednia i wybierz opcję Wytnij (rysunek 2.123), na paskuoperacjekliknijlustroiok.
Operacja Zaokrąglenie Rysunek 2.124. Szkic i pierwsze wyciągnięcie Poniżej zostaną przedstawione opcje zaokrąglenia krawędzi oraz metody wyboru krawędzi na potrzeby szkicu lub operacji. Pierwsze wyciągnięcie (rysunek 2.124): utwórz nowy plik części, na płaszczyźnie Płaszczyzna przednia narysuj szkic jak na rysunku 2.124 i zwymiaruj go, wyciągnij szkic na głębokość 20 mm. Rysunek 2.125. Nowy szkic na ścianie płaskiej oraz kolejne etapy wyboru pętli Wyciągnięcie wycięcia: naścianie bryły utwórz szkic (rysunek 2.125), w edycji szkicu kliknij krawędź prawym przyciskiem myszy i wskaż polecenie Wybierz pętlę. Zwróć uwagę na kierunek pętli powinna być jak na rysunku z prawej, jeżeli wybór jest niewłaściwy, kliknij strzałkę (rysunek 2.125), na pasku Szkic kliknij Odsuń elementy. Odsuń je na 10 mm do środka (rysunek 2.126), wyciągnij wycięcie na 10 mm (rysunek 2.127).
Rysunek 2.126. Polecenie Odsuń elementy Rysunek 2.127. Efekt wyciągnięcia wycięcia Zaokrąglenie wielu krawędzi: na pasku Operacje kliknij Zaokrąglenie, wybierz kartę FilletXpert Zaokrągleń (rysunek 2.128), Rysunek 2.128. Opcje wyboru krawędzi do zaokrąglenia z zastosowaniem FilletXpert Zaokrągleń kliknij krawędź jak na rysunku poniżej i wybierz opcję Prawa pętla (rysunek 2.128), zaokrąglij promieniem o wielkości 4 mm, w podobny sposób zaokrąglij krawędzie pokazane poniżej R4 mm (rysunek 2.129). Rysunek 2.129. Zaokrąglenie pozostałych krawędzi
Zmiana zaokrąglenia narożnika (rysunek 2.130): na pasku Operacje kliknij Zaokrąglenie, wybierz kartę FilletXpert Zaokrągleń, wybierz kartę Narożnik, zaznacz narożnik jak poniżej i kliknij Pokaż alternatywny, wybierz typ zaokrąglenia wyświetlonego na podglądzie. Rysunek 2.130. Zmiana zaokrąglenia narożnika Kopiowanie narożnika metodą przeciągania (rysunek 1.131): Rysunek 2.131. Kopiowanie właściwości narożnika zaznacz narożnik i z wciśniętym klawiszem Ctrl przeciągnij go na inny narożnik, po czym zwolnij przycisk myszy. Kopiowanie narożnika za pomocą polecenia (rysunek 2.132): na pasku Operacje kliknij Zaokrąglenie, wybierz kartę FilletXpert Zaokrągleń, wybierz kartę Narożnik, zaznacz narożnik już zaokrąglony i uaktywnij (kliknij) pole wyboru Cel kopiowania, zaznacz narożniki do zmiany, kliknij Kopiuj do. Poniżej (rysunek 2.133) przykład wyboru krawędzi do zaokrąglenia. Po kliknięciu opcji wyboru można zrezygnować z zaokrąglenia wybranych krawędzi poprzez kliknięcie zaznaczonej krawędzi (lub usunięcie jej z pola wyboru).
Rysunek 2.132. Kopiowanie narożnika za pomocą polecenia Rysunek 2.133. Przykład wyboru krawędzi do zaokrąglenia Zmiana promienia zaokrąglenia jednej krawędzi (rysunek 2.134): na pasku Operacje kliknij Zaokrąglenie, wybierz kartę FilletXpert Zaokrągleń, wybierz kartę Zmień, zaznacz zaokrąglenie, podaj nowy rozmiar i kliknij Zmień rozmiar. Rysunek 2.134. Zmiana promienia jednego zaokrąglenia Poniżej (rysunek 2.135) przykład zaokrąglenia krawędzi ze zmiennym promieniem.
Rysunek 2.135. Zaokrąglenie krawędzi zmiennym promieniem Operacja Skorupa Poniżej zostanie przedstawiony sposób wykonania skorupy zawierającej kilka grubości. Prostopadłościan: zamodeluj prostopadłościan o bokach100 75 50. Operacja Skorupa: na pasku Operacje kliknij Skorupa, zaznacz ścianę do usunięcia (rysunek 2.136), Rysunek 2.136. Przykład właściwości operacji Skorupa wpisz grubość 5 mm, uaktywnij pole wyboru Ustawienia wielo-grubościowe, zaznacz ścianę i wpisz grubość 10 mm, zaznacz drugą ścianę i wpisz grubość 15 mm. Kliknij OK.
Szkic 3D Rysowanie szkicu przestrzennego (szkic 3D) można rozpocząć na dwa sposoby (rysunek 2.137): Rysunek 2.137. Przykłady możliwości utworzenia szkicu 3D Na pasku Szkic rozwinąć Szkic i wybrać Szkic 3D. Kliknąć prawym przyciskiem myszy właściwą płaszczyznę w drzewie operacji i wybrać Szkic 3D na płaszczyźnie. Rysunek 2.138. Przykład szkicu 3D na płaszczyźnie oraz relacje jednej linii Po wybraniu polecenia Szkic 3D na płaszczyźnie rysowane elementy szkicu będą miały relację Na płaszczyźnie. Poniżej przykład szkicu 3D na płaszczyźnie oraz relacje jednej z linii (rysunek 2.138). Po zatwierdzeniu szkicu w drzewie operacji pojawia się ikona Szkic 3D. Rysunek 2.139. Przykład zmiany płaszczyzny w trakcie rysowania szkicu 3D Ze szkicu 3D nie można wykonać wyciągnięcia. Po edycji szkicu 3D kolejne elementy szkicu mogą być rysowane poza płaszczyzną szkicu. Jeżeli rozpoczniemy szkic 3D poprzez kliknięcie na pasku Szkic/Szkic 3D, rysowanie elementów może być wykonane w przestrzeni. Pomocne są oznaczenia płaszczyzn, np. XY. Zmianę pł aszczyzn (kierunków) można wykonać poprzez naciśnięcie klawisza Tab na klawiaturze (rysunek 2.139). Rysunek 2.140. Przykłady wymiarowania elementów szkicu 3D W poniższym (rysunek 2.140) przykładzie szkicu 3D pokazane zostały relacje szkicu. Jeżeli w trakcie wymiarowania klikniemy linię, uzyskamy wymiar jak poniżej. Zwymiarowanie długości linii następuje po kliknięciu punktów końcowych.