www.tomaszbratkowski.pl P O Z N A Ń 0 3. 0 4. 2 0 1 7
CZYM WEDŁUG PAŃSTWA JEST STRES?
KONCEPCJE STRESU 1. jako bodźca, sytuacji lub wydarzenia zewnętrznego o określonych właściwościach 2. jako reakcji wewnętrznych człowieka, zwłaszcza reakcji emocjonalnych, doświadczonych wewnętrznie w postaci określonego przeżycia 3. jako relacjimiędzy czynnikami zewnętrznymi a właściwościami człowieka
STRES - UJĘCIE OBECNE Relacja, która polega na zakłóceniu lub zapowiedzi zakłócenia równowagi między wymaganiami a możliwościami ich spełnienia wymagania obiektywne lub istniejące w ocenie jednostki stres możliwości realne lub istniejące w ocenie jednostki
PO CO NAM STRES?
ŹRÓDŁO: HTTP://BLOG.IWONA-KUBIS.PL/WP-CONTENT/UPLOADS/2015/12/INFOGRAF4.JPG
Ranking wartości wag przypisywanych zmianom życiowym Śmierć dziecka 96 Śmierć małżonki/ka 94 Poważne kłopoty z prawem powodujące więzienie 89 Utrata pracy w wyniku zwolnienia dyscyplinarnego 85 Rozwód 80 Utrata lub zniszczenie osobistej własności 67 Przeprowadzka do innej miejscowości 58 Powiększenie rodziny narodzenie się dziecka 51 Dziecko opuszcza dom z powodu szkoły 48 Poważny zabieg dentystyczny 47 Nowy bliski związek z inną osobą 46 Rozpoczęcie lub zakończenie szkoły lub studiów wyższych 38 Duża zmiana sytuacji finansowej wzrost dochodów 25 Wakacje, urlop 23 Na podstawie: Sobolewski, Strelau, Zawadzki, Kwestionariusz Zmian Życiowych (KZŻ) PRZEGLĄD PSYCHOLOGICZNY, 1999, TOM 42, NR 3, 27-49
Jak radzicie sobie Państwo ze stresem?
STYLE RADZENIA SOBIE ZE STRESEM Styl skoncentrowany na zadaniu (SSZ) - określa styla radzenia sobie ze stresem polegający na podejmowaniu zadań.osobyuzyskującewysokiewynikiwtejskalimająw sytuacjach stresowych tendencję do podejmowania wysiłków zmierzających do rozwiązania problemu poprzez poznawcze przekształcenia lub próby zmiany sytuacji. Główny nacisk położony jest na zadanie lub planowanie rozwiązaniaproblemu.
RADZENIE SOBIE ZE STRESEM Styl skoncentrowany na emocjach (SSE) - dotyczy stylu charakterystycznego dla osób, które w sytuacjach stresowych wykazują tendencję do koncentracji na sobie, na własnych przeżyciach emocjonalnych, takich jak złość, poczucie winy, napięcie. Osoby te mają także tendencję do myślenia życzeniowego i fantazjowania. Działania takie mają na celu zmniejszenie napięcia emocjonalnego związanego z sytuacja stresową. Czasami jednak mogą powiększać poczucie stresu, powodować wzrost napięcia lub przygnębienie.
RADZENIE SOBIE ZE STRESEM Styl skoncentrowany na unikaniu (SSU) - określa styl radzenia sobie ze stresem charakterystyczny dla osób, które w sytuacjach stresowych wykazują tendencję do wystrzegania się myślenia, przeżywania i doświadczania tej sytuacji.styltenmożeprzyjmowaćdwieformy: Angażowanie się w czynności zastępcze (ACZ) - np. oglądanie telewizji, objadanie się, myślenie o sprawach przyjemnych, sen. Poszukiwanie kontaktów towarzyskich (PKT) - np. szukanie okazji do wyjścia ze znajomymi, czatowanie.
TRENING RELAKSACYJNY relaks 1. odprężenie fizyczne i psychiczne, krótki odpoczynek polegający na odpowiedniej pozycji, rozluźnieniu mięśni i zmniejszeniu do minimum aktywności myślowej 2. pot. wszelki odpoczynek <od relaksować się> relaksacja 1. rozładowanie napięcia nerwowego przez eliminowanie bodźców; relaksowanie się za pomocą specjalnych metod, ćwiczeń, 2. biol. zwiotczenie tkanek spowodowane brakiem działania bodźca wywołującego w nich stan napięcia 3. techn. powolne samoczynne ustępowanie naprężeń w ciele odkształconym <ang., fr. relaxation, z łac. relaxatio `rozluźnienie`> Słownik wyrazów obcych PWN 2002
RODZAJE TRENINGÓW RELAKSACYJNYCH Relaksacja stopniowana Jacobsona Trening autogenny Schultza Treningi wizualizacyjne/wyobrażeniowe Odmiany medytacji zen Odmiany ćwiczeń i medytacji jogi
TRENING AUTOGENNY WG SHULTZA Trening autogenny Schultza(gr.auto-sam i genesis- powstanie) 1932 -Johannes H. Schulz (1884-1970) berliński neurolog i psychiatra. W Polsce prof. J. Aleksandrowicz z Katedry Psychoterapii Collegium Medicum UJ
KONTINUUM MOBILIZACJI ORGANIZMU Demobilizacja Relaks napięcie pozytywne Aktywacja Mobilizacja Stan krańcowego napięcia Zdrowy sen Spontanicznie: Po treningu Hobby Sztuka Po posiłku Celowo: Trening relaksacyjny Napięcie Odprężenie Silny gniew Uraza Lęki Zablokowane: ambicje pragnienia dążenia potrzeby Zagrożenie życia Panika Walka Frustracja
Relaksacja to metoda oddziaływania na własny organizm i życie psychiczne polegająca na wyzwalaniu u siebie reakcji ODPRĘŻENIA i KONCENTRACJI oraz stosowania u siebie prostych formuł AUTOSUGESTII. Metoda treningu autogennego znajduje zastosowanie w stanach chorobowych, które mają źródło psychogenne, a także przed wykonaniem ważnych działań, wymagających wysiłku fizycznego i psychicznego
CELE RELAKSACJI o Wypracowanie nawyku wchodzenia w stan relaksacji o Regenerowanie organizmu o Odpoczynek psychiczny o Poprawia pamięć i uwagę o Łagodzi stany napięcia psychicznego o Stabilizuje reakcje emocjonalne o Poprawia samoocenę o Możliwy wpływ na zmiany w osobowości o Uzyskanie łagodnej euforii
WPŁYW RELAKSACJI NA ORGANIZM Zmniejszenie aktywności układu sympatycznego Zmniejszenie poziomu kwasu mlekowego Zwolnienie przemiany materii Wzrost fal Alfa w korze mózgowej Wzrost temperatury skóry Zwolnienie i pogłębienie oddechu Wolniejsza praca serca Mniejsze zużycie tleny 10-20% Zmniejszenie napięcia mięśni Rozszerzenie niektórych naczyń krwionośnych
ETAPY TRENINGU Uczenie się przyjmowania pozycji relaksującej 1. Ćwiczenie wywoływania uczucia ciężkości 2. Uczenie się odczuwania i wywoływania uczucia ciepła płynącego z organizmu 3. Wywoływanie ciepła w okolicy splotu słonecznego 4. Zwalnianie oddechu 5. Uspokajanie rytmu pracy serca 6. Ćwiczenie w uzyskiwaniu wrażeń chłodnego czoła
BIBLIOGRAFIA Aleksandrowicz, J., Szyszko-Bohusz A., CywnarS. (1976) Relaks : wskazówki dla lekarzy i pedagogów. Warszawa: PZWL. Kratochvil S. (2003), Podstawy psychoterapii, Poznań s. 192-199.. Siek S. (1990) Treningi relaksacyjne., Warszawa: ATK. StrelauJ., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P. (2005) Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.