DZIAŁ TEMAT NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia 1. Organizacja pracy na lekcjach fizyki w klasie drugiej. Zapoznanie z wymaganiami na poszczególne oceny. Czym zajmuje się fizyka? Wiem, czym zajmuje się fizyka i znam metody badań w fizyce. Wyjaśniam pojęcia: ciało fizyczne, substancja. 2. Wielkości fizyczne, jednostki i pomiary. Wymieniam przyrządy, za pomocą których mierzymy długość, temperaturę, czas, szybkość i masę. Podaję zakres pomiarowy i dokładność przyrządu. Przeliczam jednostki z wykorzystaniem przedrostków. 3. Jak przeprowadzać doświadczenia? Wiem, co to jest niepewność pomiarowa i wyjaśniam przyczyny jej występowania. Potrafię przybliżyć podane wielkości liczbowe do dwóch/ trzech cyfr znaczących. 4. Rodzaje oddziaływań i ich wzajemność. Wymieniam rodzaje oddziaływań i podaję ich przykłady. Potrafię podać przykłady statycznych i dynamicznych skutków oddziaływań. Wyjaśniam pojęcie układu ciał wzajemnie oddziałujących i wskazuję siły wewnętrzne i zewnętrzne w tym układzie. 5. Siła i jej cechy. Wiem, jakie cechy ma siła i potrafię je wskazać. Wyjaśniam, co to znaczy, że ciało jest w stanie równowagi. Obliczam wartość wypadkowej dwóch sił o jednakowych kierunkach i jednakowych/ przeciwnych zwrotach. 6. Siła wypadkowa i równoważąca. Rysuję siłę wypadkową i równoważącą. 7. Powtórzenie wiadomości z działu "Pierwsze spotkania z fizyką". wiem, co to jest substancja, ciało fizyczne, wielkość fizyczna, zjawisko fizyczne i potrafi wskazać przykłady tych pojęć; nazywam oddziaływania (mechaniczne, elektrostatyczne, elektromagnetyczne*, grawitacyjne, magnetyczne); znam skutki oddziaływań i je wskazuję na konkretnych przykładach; wiem, co to jest siła, wskazuję jej cechy (kierunek, zwrot, wartość, punkt
WŁAŚCIWOŚCI I BUDOWA MATERII 8. 9. Sprawdzian wiedzy i umiejętności z działu "Pierwsze spotkania z fizyką". Atomy i cząsteczki. przyłożenia) oraz znam nazwę przyrządu służącego do pomiaru wartości siły (siłomierz); potrafię określić cechy sił równoważących się; obliczam wartość siły wypadkowej; przeliczam jednostki; odczytuję odpowiednie wartości z wykresu; odczytuję z rysunku wartość siły; analizuję i uzupełniam rysunek o brakujące wektory sił. Znam trzy stany skupienia ciał i je wymieniam, podaję przykłady ciał w każdym stanie. Potrafię za pomocą doświadczenia uzasadnić hipotezę o cząsteczkowej budowie ciał. Wyjaśniam zjawisko dyfuzji. 10. Oddziaływania międzycząsteczkowe. Podaję przykłady działania sił spójności i sił przylegania. Wiem, co to jest menisk wklęsły i wypukły. 11. Badanie napięcia powierzchniowego. Opisuję zjawisko napięcia powierzchniowego na przykładzie. Wyjaśniam rolę detergentów i mydła. 12. Właściwości ciał stałych, cieczy i gazów. Znam właściwości ciał stałych: twardość, sprężystość, kruchość, plastyczność i wskazuję je na przykładach. Potrafię wymienić cechy cieczy i gazów. Znam pojęcia monokryształu i polikryształu oraz podaję przykłady. 13. Masa a ciężar. Wiem, co to jest masa i w jakich jednostkach ją mierzymy. Potrafię wyjaśnić sposób obliczania ciężaru ciała (siły ciężkości). 14. Masa i ciężar zadania rachunkowe. Znam wzór F=mg i wykorzystuję go w zadaniach. 15. Gęstość substancji. 16. Wyznaczanie gęstości. W praktyce posługuję się danymi z tabeli gęstości. Wyznaczam doświadczalnie gęstość substancji i opisuję doświadczenie. Znam wzór na gęstość substancji i wykorzystuję go w zadaniach. Opisuję doświadczenia, przy pomocy których możemy wyznaczyć gęstość ciała stałego i cieczy.
HYDROSTATYKA I AEROSTATYKA 17. 18. 19. Powtórzenie wiadomości z działu Właściwości i budowa materii. Sprawdzian wiadomości z działu Właściwości i budowa materii. Siła nacisku na podłoże. Parcie i ciśnienie. 20. Ciśnienie hydrostatyczne i ciśnienie atmosferyczne. 21. Prawo Pascala. Rozpoznaję stan skupienia substancji Określam, które substancje są dobrymi przewodnikami prądu elektrycznego i ciepła Stwierdzam, które ciała mają budowę krystaliczną, a które są bezpostaciowe Rozpoznaję jednostkę masy i gęstości Objaśniam zjawisko dyfuzji i mieszania się cieczy Określam przyczynę zmiany napięcia powierzchniowego wody Wybieram grupę ciał plastycznych i kruchych Wyjaśniam przyczyny zmiany kształtu ciał stałych i cieczy na podstawie budowy cząsteczkowej Wyjaśniam przyczyny zmiany objętości gazów na podstawie budowy cząsteczkowej Rozpoznaję stan skupienia substancji na podstawie jej ściśliwości Tłumaczę od zależy kształt menisku Opisuję budowę cząsteczkową wody w różnych stanach skupienia Porównuję właściwości ciał stałych, cieczy i gazów Odróżniam siły spójności od sił przylegania Odczytuję objętość cieczy z rysunku Przeliczam jednostki masy i objętości Rozpoznaję związek między masą, objętością i gęstością Odczytuję dokładność przyrządu Obliczam masę ze wzoru na gęstość lub ciężar Obliczam ciężar i przeliczam jednostki Przekształcam wzór, przeliczam jednostki i obliczam masę Znam pojęcia: siła parcia, siła nacisku, ciśnienie. Wiem, od czego zależy ciśnienie. Znam jednostkę i wzór pozwalający obliczyć ciśnienie oraz przyrząd do pomiaru ciśnienia. Rozwiązuję zadania rachunkowe dotyczące ciśnienia. Wiem, co to jest ciśnienie hydrostatyczne i ciśnienie atmosferyczne oraz od czego zależy. Znam wzór na ciśnienie hydrostatyczne i potrafię go przekształcić. Rozwiązuję zadania rachunkowe. Wymieniam przyrządy do pomiaru ciśnienia.
KINEMATYKA 22. Prawo Archimedesa. 23. Prawo Archimedesa zadania rachunkowe. 24. Prawo Archimedesa a pływanie ciał. 25. 26. 27. Powtórzenie wiadomości z działu Hydrostatyka i aerostatyka. Sprawdzian wiadomości z działu Hydrostatyka i aerostatyka. Badania i obserwacja ruchu. 28. Ruch i jego względność. 29. Badanie ruchu jednostajnego prostoliniowego. 30. Ruch jednostajnie prostoliniowy zadania. Znam prawo Pascala i wiem, gdzie znalazło zastosowanie. Opisuję sposób doświadczalnego wyznaczania wartości siły wyporu. Zapisuję wzór wyrażający wartość siły wyporu i wyjaśniam występujące w nim wielkości. Obliczam wartość siły wyporu. Znam warunki pływania częściowego, całkowitego i tonięcia Obliczam wartość siły wyporu. Znam warunki pływania częściowego, całkowitego i tonięcia. Stosuję prawo Archimedesa do wyjaśniania zjawisk z życia codziennego. Znam jednostki: siły parcia, wyporu, ciśnienia. Potrafię przeliczyć jednostki. Wiem, co to jest i od czego zależy ciśnienie atmosferyczne i hydrostatyczne. Znam prawo naczyń połączonych i potrafię zaznaczyć poziom cieczy w naczyniach połączonych. Wiem, od czego zależy siła wyporu. Znam wzory na ciśnienie, ciśnienie hydrostatyczne, siłę wyporu, silę parcia. Znam warunki pływania ciał i wykorzystuję je w zadaniach. Obliczam wartość ciśnienia, siły parcia, siły wyporu. Znam prawo Pascala i prawo Archimedesa. Analizuję rysunek, posługując się pojęciem ciśnienia hydrostatycznego. Znam pojęcia: ciało fizyczne, ruch, spoczynek, układ odniesienia, tor, droga. Opisuję ruch i podaję położenie ciała w obranym układzie odniesienia. Wyjaśniam względność ruch. Klasyfikuję ruch ze względu na kształt toru. Obliczam drogę przebytą przez ciało. Wymieniem cechy opisujące ruch jednostajnie prostoliniowy. Wiem, co oznacza sformułowanie: przebyta droga jest wprost proporcjonalna do czasu trwania ruchu ciała. Sporządzam wykres drogi od czasu dla ruchu jednostajnie prostoliniowego. Odczytuję z wykresu przebytą drogę. Wymieniam cechy prędkości, jako wielkości wektorowej. Znam cechy wektora (4 cechy). Przeliczam jednostki prędkości.
31. Ruch prostoliniowy zmienny. 32. 33. 34. Badanie ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego. Analiza wykresów ruchów prostoliniowych: jednostajnego i jednostajnie zmiennego. Zadania dotyczące ruchu prostoliniowego jednostajnie prostoliniowego i przyspieszonego. 35. Powtórzenie wiadomości z działu Kinematyka. 36. Sprawdzian wiadomości z działu Kinematyka. Wiem, czym charakteryzuje się szybkość średnia a czym chwilowa. Obliczam średnią wartość prędkości, czyli średnią szybkość na podstawie znajomości całkowitej drogi i czasu trwania ruchu. Objaśniam znaczenie fizyczne słowa prędkość. Podaję przykłady ruchu przyspieszonego i ruchu opóźnionego. Rysuję wykres zależności szybkości (prędkości) od czasu w ruchu jednostajnie przyspieszonym i odczytuję z niego potrzebne informacje. Podaję wzór na wartość przyspieszenia i wyjaśniam, o czym informuje ta wielkość. Znam wzór na drogę w ruchu jednostajnie przyspieszonym i potrafię ją obliczyć. Znam jednostki przyspieszenia. Obliczam przyspieszenie np. różnych pojazdów. Znam cechy charakterystyczne ruchów jednostajnie: prostoliniowego i przyspieszonego. Potrafię wskazać wykresy opisujące poszczególne ruchy. Znam wzory pozwalające obliczyć: drogę, prędkość, przyspieszenie. Rozwiązuję zadania rachunkowe z kinematyki. Znam cechy ruchu jednostajnego prostoliniowego i przyspieszonego. Wskazuję wykresy opisujące zależności drogi od czasu i prędkości od czasu w ruchu jednostajnym prostoliniowym i przyspieszonym. Określam rodzaj ruchu na podstawie wykresu. Wiem, czy ciało jest w ruchu czy w spoczynku. Przeliczam jednostki prędkości i przyspieszenia. Obliczam prędkość w ruchu jednostajnie prostoliniowym i przyspieszonym. Obliczam drogę w ruchu jednostajnym prostoliniowym i przyspieszonym. Obliczam prędkość i przyspieszenie, odczytując odpowiednie dane z wykresu. Obliczam wartość prędkości średniej ciała. Obliczam drogę w kolejnej sekundzie ruchu jednostajnie przyspieszonego prostoliniowego. Obliczam przyspieszenie i drogę w ruchu jednostajnie przyspieszonym na podstawie analizy wykresu prędkości od czasu.
PRACA, MOC, ENERGIA DYNAMIKA 37. Pierwsza zasada dynamiki Newtona. 38. Zasada bezwładności. 39. Druga zasada dynamiki Newtona. 40. Druga zasada dynamiki Newtona zadania rachunkowe. 41. Swobodne spadanie ciał. 42. Trzecia zasada dynamiki Newtona. Zjawisko odrzutu. 43. Siła tarcia. 44. Powtórzenie wiadomości z działu Dynamika. 45. Sprawdzian wiadomości z działu Dynamika. 46. Energia i praca. 47. Moc i jej jednostki. Podaję przykłady ciał, dla których jest spełniona pierwsza zasada dynamiki Newtona (I ZDN). Opisuję zachowanie ciał na podstawie I ZDN. Wyjaśniam, na czym polega zjawisko bezwładności. Znam treść drugiej zasady dynamiki Newtona. Wyjaśniam na przykładach, co to znaczy, że przyspieszenie jest proporcjonalne do wypadkowej siły działającej na ciało i odwrotnie proporcjonalne do masy ciała. Obliczam każdą wielkość występującą we wzorze F=ma. Potrafię wykazać, że wszystkie ciała w próżni spadają z jednakowym przyspieszeniem. Wiem, od czego nie zależy czas swobodnego spadania. Znam treść 3ZDN oraz potrafię wyjaśnić ją na przykładzie. Wyjaśniam, na czym polega sprężystość podłoża. Wiem, na czym polega zjawisko odrzutu. Wymieniam opory ruchu.m. Wyjaśniam, na czym polega różnica między tarciem statycznym a kinetycznym. Omawiam znaczenie tarcia w życiu codzienny Znam rodzaje oddziaływań i ich skutki. Znam różne rodzaje oporów ruchu. Wiem, czym jest siła wypadkowa i potrafię ją narysować oraz obliczyć. Znam cechy sił. Znam zasady dynamiki Newtona. Wiem, jakim ruchem spadają ciała w próżni.. Znam wzory na przyspieszenie z 2ZDN. W oparciu o poznane wzory potrafię rozwiązywać zadania. Wymieniam formy energii. Znam wzór W=Fs; podaję warunki, w których można go stosować i wykorzystuję go do obliczeń. Nazywam i objaśniam jednostkę pracy 1J (1 dżul). Wyjaśniam na przykładach to, co opisuje pojęcie mocy. Znam wzór i jednostkę mocy. Wykorzystuję wzór na moc do obliczeń.
48. Praca i moc zadania rachunkowe. 49. Energia potencjalna grawitacji i potencjalna sprężystości. 50. Energia kinetyczna definicja i zadania. 51. Zasada zachowania energii mechanicznej. 52. Zasada zachowania energii mechanicznej zadania rachunkowe. 53. Powtórzenie wiadomości z działu Praca, moc, energia. 54. Sprawdzian wiadomości z działu Praca, moc, energia. Poznane wzory (na pracę mechaniczną i moc) wykorzystuję w zadaniach rachunkowych. Zapisuję dane, szukane, wykonuję rysunek pomocniczy, przekształcam wzór, obliczam i udzielam odpowiedzi. Opisuję wpływ wykonanej pracy na zmianę energii mechanicznej ciała lub układu ciał. Wiem, kiedy ciało lub układ ciał posiada energię mechaniczną. Omawiam rodzaje energii mechanicznej: potencjalnej grawitacji i potencjalnej sprężystości. Znam wzór ma energię potencjalną i stosuję go w zadaniach. Znam rodzaje energii mechanicznej: kinetyczna i potencjalna. Opisuję każdy rodzaj energii mechanicznej (wzory, przykłady). Potrafię wykorzystać poznane wzory w zadaniach rachunkowych. Podaję warunki, w których spełniona jest ZZE. Wyjaśniam na przykładach ZZE. Rozwiązuję zadania, posługując się ZZE. Przewiduję, kiedy określona energia osiąga wartości maksymalne, a kiedy minimalne. wiem, że w sensie fizycznym praca wykonywana jest wówczas gdy działaniu siły towarzyszy przemieszczenie lub odkształcenie ciała, rozpoznaję przykłady wykonywania pracy mechanicznej, obliczam pracę ze wzoru: W = F s, gdy kierunek i zwrot stałej siły jest zgodny z kierunkiem i zwrotem przemieszczenia, wiem, że jednostką pracy jest 1 J wyjaśniam, co to znaczy, że wykonana praca ma wartość np. 35 J wiem, że o mocy decyduje praca wykonana w jednostce czasu obliczam moc korzystając z definicji i wiem, że jednostką mocy jest 1 W znam jednostki pochodne 1 kw, 1 MW i potrafię dokonywać ich przeliczeń wyjaśniam co znaczy, że moc urządzenia wynosi np. 20 W wiem, że praca wykonana nad ciałem może być zmagazynowana w formie energii rozumiem, że ciało posiada energię gdy zdolne jest do wykonania pracy potrafię na przykładach rozpoznać ciała zdolne do wykonania pracy, wiem, że jednostką energii jest 1 J potrafię wymienić rodzaje energii rozróżniam ciało posiadające energię potencjalną ciężkości i potencjalną sprężystości
ZJAWISKA TERMICZNE 55. 56. Energia wewnętrzna i temperatura. Zmiana energii wewnętrznej w wyniku wykonanej pracy i przepływu ciepła. 57. Zadania dotyczące zmian energii wewnętrznej. 58. I zasada termodynamiki. 59. Sposoby przepływu ciepła. 60. Rola izolacji cieplnej. Zjawisko konwekcji. 61. Ciepło właściwe. 62. Zmiany stanów skupienia ciał. 63. Topnienie i krzepnięcie. 64. Parowanie i skraplanie. wiem, że jeśli zmienia się położenie ciała względem Ziemi, to zmienia się jego energia potencjalna ciężkości wiem, że energię kinetyczną posiadają ciała będące w ruchu wiem, że energia kinetyczna zależy od masy ciała i jego szybkości, potrafię wskazać przykłady ciał posiadających energię kinetyczną obliczam zmianę energii potencjalnej ciężkości danego ciała, umiem obliczać energię kinetyczną ciała wiem, że energia kinetyczna ciała może zamieniać się w energię potencjalną i odwrotnie znam zasadę zachowania energii mechanicznej, potrafię ją poprawnie sformułować potrafię na podanym prostym przykładzie omówić przemiany energii Opisuję związek między średnią energią kinetyczną cząsteczek ciała a jego temperaturą. Przeliczam temperatury w różnych skalach (Celsjusz, Kelwin, Fahrenheit). Wyjaśniam, co nazywamy energią wewnętrzną ciała. Podaję przykłady wzrostu energii wewnętrznej ciała wskutek pracy wykonanej nad nim. Wymieniam sposoby zmieniania energii wewnętrznej ciała. Formułuję pierwszą zasadę termodynamiki. Wyjaśniam znaczenie symboli fizycznych występujących w treści zasady. Znam pojęcia: przewodnictwo cieplne, przewodnik, izolator. Podaję przykłady przewodników i izolatorów. Wymieniam sposoby zmieniania energii wewnętrznej ciała. Wyjaśniam zjawisko konwekcji i podaję przykłady jego występowania w przyrodzie i w życiu codziennym. Wyjaśniam pojęcie ciepła właściwego oraz wzór Q= c w m T Rozwiązuję zadania rachunkowe związane z ciepłem. Podaję definicje procesów fizycznych: topnienia, krzepnięcia, parowania, skraplania, sublimacji i resublimacji. Wiem, co to jest temperatura topnienia, temperatura wrzenia. Wyjaśniam pojęcia: ciepła topnienia, parowania, krzepnięcia i skraplania. Wskazuję znaczenie w przyrodzie dużej wartości ciepła topnienia i parowania wody. Wykorzystuję wzory na ciepło topnienia i parowania w zadaniach rachunkowych.
65. Powtórzenie wiadomości z działu Zjawiska termiczne. 66. Sprawdzian wiadomości z działu Zjawiska termiczne. 67. Powtórzenie wiadomości zdobytych w klasie siódmej. 68. Utrwalenie wiadomości zdobytych w klasie siódmej. Wiem, że materia zbudowana jest z cząsteczek, które oddziałują między sobą i nieustannie się poruszają Znam pojęcie temperatury i potrafię posługiwać się termometrem potrafię zapisać temperaturę np. powietrza z uwzględnieniem niepewności pomiarowej wiem, że po zetknięciu ciał następuje przepływ ciepła (energii) od ciała o wyższej temperaturze do ciała o niższej temperaturze wiem, że proces wymiany ciepła trwa do chwili wyrównania się temperatur wiem, że cieplny przepływ energii może odbywać się przez przewodzenie, konwekcje i promieniowanie wskazuję przykłady przewodników i izolatorów ciepła oraz ich zastosowanie znam i rozumiem pojęcie ciepła właściwego, jednostkę ciepła 1J/(kg C) potrafię poprawnie odczytać wartość ciepła właściwego z odpowiedniej tabeli i porównać ciepła właściwe dla różnych substancji, wiem, że zmiana temperatury ciała świadczy o zmianie jego energii wewnętrznej znam i rozumiem pojęcie energii wewnętrznej oraz jednostkę J umiem podać przykłady zmiany energii wewnętrznej ciała na skutek wykonywania pracy wiem, że aby ciało mogło ulec stopieniu musi mieć temperaturę topnienia i musi pobierać energię, wiem, że aby zachodziło zjawisko krzepnięcia ciało musi mieć temperaturę krzepnięcia i musi oddawać energię, umiem odczytać z tablic ciepło topnienia różnych substancji, wiem, że podczas parowania (wrzenia) ciało musi pobierać energię a podczas skraplania oddawać energię, wiem, że ciecz wrze pod normalnym ciśnieniem w ściśle określonej temperaturze zwanej temperaturą wrzenia, na wykresie zależności temperatury ciała od dostarczonej lub oddawanej energii potrafię wskazać proces wrzenia lub skraplania, nazwać stan skupienia, wiem, że w izolowanym układzie ciał energia pobrana przez ciało o niższej temperaturze jest równa energii oddanej przez ciało o wyższej temperaturze.