Wymagania podstawowe i ponadpodstawowe. ZAŁĄCZNIK NR 2 DO WSO PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA - JĘZYK POLSKI KLASA IV KLASA V KLASA VI Alfabet, głoska, litera, samogłoska, spółgłoska, sylaba, hasło, wyraz hasłowy Spółgłoski:dźwięczne, bezdźwięczne,miękkie i twarde, ustne i nosowe, akcent wyrazowy Akcent wyrazowy, intonacja porządkuje wyrazy wg kolejności alfabetycznej, odszukuje w słowniku ortograficznym potrzebny wyraz, rozumie różnicę między głoską a literą, rozróżnia cechy głosek dostrzega różne funkcje głoski 'i', dokonuje przekładu intersemiotycznego, stosuje słownictwo związane z określona tematyką, np. Baśnią, opisuje postać literacką rozróżnia spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie, głoski ustne i nosowe, dostrzega różnice między pisownią a wymową spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, poprawnie wymawia głoski nosowe, poszukuje w tekście odpowiedzi na postawione pytania poprawnie zapisuje spółgłoski dźwięczne w wyrazach, poprawnie zapisuje 'ą', 'ę' w czasownikach, poprawnie oznacza miękkość spółgłosek, rozumie funkcje głoski 'i', określa czas, przestrzeń i sytuację mówienia w tekście jak w klasie V w zakresie czynnego słownictwa, a ponadto poprawnie pisze 'ą', 'ę' w większości wyrazów, różnorodnie przetwarza tekst ustnie i pisemnie poprawnie akcentuje wyrazy na 3 i 4 sylabie od końca, poprawnie artykułuje głoski, formułuje pytani, na które tekst nie daje odpowiedzi.
Części mowy odmienne i nieodmienne Części mowy:odmienne i nieodmienne, cząstki fleksyjne: temat i końcówka Cząstki słowotwórcze, podstawa słowotwórcza, formant rozumie znaczenie wyrazów używając ich w zdaniu, rozpoznaje części mowy, rozumie kategorie gramatyczne, rozpoznaje części mowy w częściach zdania, stosuje w zdaniu wskazaną formę, odróżnia formy odmienne od nieodmiennych wyróżnia wyrazy bliskoznaczne, wyjaśnia synonimy i antonimy, wyjaśnia znaczenie wyrazu na podstawie kontekstu, rozpoznaje części mowy, potrafi określić ich formy gramatyczne i rozpoznać je w zdaniu, poprawnie stosuje przyimki określając stosunki przestrzenne, poprawnie zapisuje daty wyjaśnia znaczenie wyrazu na podstawie słownika, posługuje się formą bezokolicznika, odróżnia części mowy odmienne od nieodmiennych, poprawnie używa form czasu, osoby i liczby, rozpoznaje tryb oznajmujący, rozkazujący, przypuszczający, rozpoznaje kategorie rzeczowników, wskazuje temat i końcówkę, stopniuje regularnie przymiotniki i przysłówki, rozpoznaje odmienne i nieodmienne części zdania wykorzystuje wyrazy bliskoznaczne w tworzonych tekstach, obserwuje budowę słowotwórczą wyrazów w związku z ćwiczeniami ortograficznymi, tworzy czasowniki dokonane i niedokonane, rozpoznaje tematy oboczne rzeczownika, stopniuje przymiotniki i przysłówki, poprawnie zapisuje przeczenie 'nie', rozróżnia rodzaje liczebników, wyjaśnia znaczenie zaimków w tekście czytanym i wypowiedzi. wyróżnia wyrazy pokrewne i wieloznaczne, tworzy wyrazy pochodne za pomocą znanych formantów, tworzy rodzinę wyrazów, rozpoznaje i tworzy formy czasowników zakończone na -no, -to, rozpoznaje rzeczowniki nazywające czynności, pojęcia, cechy, rozpoznaje przymiotniki niepodlegające stopniowaniu, poprawnie pisze 'nie' z przysłówkami, stosuje spójniki w zdaniu złożonym współrzędnie rozumie realne i przenośne znaczenie wyrazu, wyjaśnia słowotwórcze znaczenie wyrazów, wyodrębnia podstawę słowotwórczą i formant, rozpoznaje rodzaje formantów, wskazuje i nazywa oboczności w tematach rzeczowników, poprawnie pisze 'nie' z przymiotnikami, stosuje różne formy zaimków, by uniknąć powtórzeń
ortografia ortografia ortografia opanował zestawy wyrazów z 'ó', 'rz', 'ch', 'h', zna zasady pisowni, poprawnie dzieli wyrazy przy przenoszeniu. poprawnie stosuje zasady pisowni ortograficznej, poprawnie pisze zakończenia bezokolicznika i czasowników w czasie przeszłym. opanował zasady pisowni ortograficznej i poprawnie je stosuje opanował zasady pisowni ortograficznej i poprawnie je stosuje w szerszym zakresie słownictwa zna zasady poprawnej pisowni 'nie' z różnymi częściami mowy, poprawnie pisze zakończenia -ski, - cki, -dzki, -stwo, - dztwo, -śba, -źba poprawnie pisze wyrazy obcego pochodzenia, świadomie stosuje i poprawnie zapisuje przymiotniki złożone Zdanie pojedyncze, podmiot i orzeczenie, związki wyrazów w zdaniu, wyraz określany i określający Wypowiedzenie, zdanie, równoważnik zdania, związki wyrazów w zdaniu, współrzędne i podrzędne, orzeczenie, podmiot, określenia, zdanie złożone. Szyk wyrazów w zdaniu, spójnośc tekstu, interpunkcja, rodzaje orzeczenia i podmiotu, zdania złożone współrzędnie i podrzędnie stosuje różne rodzaje zdań ze względu na cel wypowiedzi, rozwija zdanie pojedyncze nierozwinięte, świadomie stosuje zdania wykrzyknikowe, z formy czasownika odczytuje informacje o nadawcy i o sytuacji mówienia, przekształca zdania ze odróżnia zdanie i równoważnik zdania, tworzy szeregi wyrazowe, poprawnie stosuje przecinki przy wyliczaniu, rozpoznaje rozumie funkcje równoważników w różnych formach użytkowych, przekształca zdanie na równoważnik i stosuje różne rodzaje zdań w zależności od celu wypowiedzi, posługuje się szykiem wyrazów świadomie stosuje konstrukcję zdań, rozpoznaje różne rodzaje podmiotu, opisuje stosunki między zdaniami
wydziela zdania z tekstu w piśmie i w mowie, rozpoznaje zdanie pojedyncze, dostosowuje formę orzeczenia do formy podmiotu, ustala, kto jest wykonawcą czynności, dostrzega związki między wyrazami w zdaniu, zna i stosuje znaki interpunkcyjne względu na zmianę nadawcy i odbiorcy, rozpoznaje w zdaniu podmiot i orzeczenie, ustala związki składniowe w zdaniu(wyrazy określane i określające), dostrzega różnice między zdaniem pojedynczym a złożonym związki wyrazów w zdaniu, wskazuje wyrazy określane i określające, tworzy zdania złożone, rozpoznaje zdanie złożone na podstawie liczby orzeczeń, używa znaków interpunkcyjnych w zdaniu złożonym odwrotnie, porządkuje składniki zdania ze względu na ich kolejność, oddziela przecinkiem jednorodne człony zdania, tworzy zdania synonimiczne (to samo, ale inaczej), rozróżnia zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie w zdaniu w celu uniknięcia niejasności, stosuje różne rodzaje orzeczenia, stosuje różne rodzaje zdań współrzędnie złożonych, stosuje cudzysłów w tytułach i cytatach składowymi w zdaniu złożonym i przedstawia je graficznie, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w zdaniu złożonym KLASA IV KLASA V KLASA VI Dialog, list prywatny, życzenia, przepis, instrukcja, opis przedmiotu, opowiadanie ustne Plan, tytuł, opis postaci, opowiadanie, relacja z wycieczki, zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie Telegram, reklama, notatka, streszczenie, opis krajobrazu i dzieła sztuki, opowiadanie z dialogiem, list oficjalny ustnie formułuje proste formy użytkowe (podziękowania, życzenia, przeprosiny), poprawnie się nie nadużywa form czasownika 'być', odróżnia opis od opowiadania, planuje własną wypowiedź ustną, poprawnie zapisuje wszystkie redaguje zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie uwzględniając charakterystyczne środki językowe, zwroty wykonuje projekty graficzne zaproszeń, ogłoszeń, zapisuje dialog stosując interpunkcję, w w wypowiedziach pisemnych stosuje redaguje telegramy do różnych adresatów poprawnie stosując formy grzecznościowe, włącza dialog w tok opowiadania, tworzy ustnie i pisemnie redaguje teksty reklamowe, posługuje się mową zależną i niezależną w piśmie, tworzy opowiadania
przedstawia, opowiada o zdarzeniach, których był uczestnikiem wykorzystując środki językowe właściwe tej formie, ustnie i pisemnie opisuje wygląd przedmiotów określając wielkość, kształt, barwę, ogólne wrażenie, redaguje list prywatny do rzeczywistego odbiorcy, stosuje różne typy zdań, uwzględnia nagłówek i podpis, swobodnie zapisuje informacje na podany temat elementy listu, dokonuje selekcji informacji wg stopnia ich ważności, buduje ww. Wypowiedzi uwzględniając właściwe środki językowe używając form grzecznościowych, redaguje instrukcję i przepis kulinarny, podejmuje rozmowę w określonym celu, np. Chcąc przeprosić, poinformować, zapisuje prosty dialog, ustnie opowiada o zdarzeniach z lektury i filmu, redaguje opowiadanie przestrzegając zasad obowiązujących przy opowiadaniu ustnym grzecznościowe, tworzy dialogi rzeczywiste i wyobrażone, poprawnie zapisuje dialog, przekształca dialog w wypowiedź ciągłą, tworzy opowiadanie uwzględniając chronologię zdarzeń i związki przyczynowoskutkowe, ustnie i pisemnie opisuje wygląd zewnętrzny postaci rzeczywistej i literackiej, porządkuje wydarzenia w tekście, redaguje list do wybranego, fikcyjnego bohatera literackiego pamiętając o elementach listu, sporządza notatkę z lektury, samodzielnie redaguje zdania do wspólnego zapisu związki frazeologiczne i unika powtórzeń, zestawia cechy przeciwstawne tworząc opisy kontrastowe, dokonuje oceny postaci, redaguje plan wydarzeń, dzieli tekst na akapity i na nadaje im tytuły opowiadania ustne i pisemne, ale bardziej rozbudowane niż w klasie V, ustnie i pisemnie opisuje wygląd krajobrazu lub dzieła sztuki wg planu, redaguje plan całego opowiadania (ramowy), tworzy własny plan, rozumie pojęcie akapitu, redaguje list oficjalny, stosuje różne typy notatek, skraca wypowiedź i eliminuje jej drugorzędne elementy zawierające opisy i dialog, rozróżnia opis rzeczowy i artystyczny, redaguje szczegółowy plan opowiadania, samodzielnie tworzy plan opisu krajobrazu lub dzieła sztuki, w liście oficjalnym dobiera stosowny styl, samodzielnie redaguje proste notatki w różnych okolicznościach i formach, podejmuje próbę streszczenia tekstu Autor, jego biografia, czytelnik, opowiadający Pisarz, poeta, nadawca- odbiorca, nadawca sztuki teatralnej, odbiorca zbiorowy Narrator, adresat narracji, narracja, podmiot mówiący w wierszu- adresat, sytuacja liryczna
rozumie pojęcie autora jako twórcy dzieła, wyróżnia dialog w tekście, czyta głośno poprawnie, własnymi słowami przekazuje przebieg wydarzeń w utworze, rozumie pojęcie: wydarzenia zmyślone, postać zmyślona, wskazuje bohaterów literackich baśni, wyodrębnia z tekstu wydarzenia, wypowiada się na temat lektury rozumie relację autorczytelnik na podstawie baśni, dostrzega osobę opowiadająca w tekście, zapisuje prosty dialog na podstawie tekstu, czyta głośno i płynnie wcześniej poznany tekst, czyta cicho w celu wyszukania najważniejszych informacji, odróżnia kłamstwo od zmyślenia literackiego, wskazuje fantastyczne i realistyczne elementy świata przedstawionego baśni, porządkuje wydarzenia zgodnie z chronologią, ustnie opisuje postać literacką, omawia postępowanie bohaterów rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca, wskazuje dialogi postaci w tekście, czyta głośno w sposób ułatwiający zrozumienie tekstu, czyta cicho pod kątem określonego problemu, odnajduje w tekście potrzebny fragment, wskazuje bohaterów pierwszo- i drugoplanowych, opisuje postać literacką, opowiada o zdarzeniach tworzących akcję, odnajduje w tekście fragmenty wskazujące na czas i miejsce zdarzeń, poszukuje w tekście odpowiedzi na postawione pytania rozróżnia pojęcia: pisarz, poeta, odróżnia autora od narratora, zamienia dialog na opowiadanie i odwrotnie, rozróżnia formy wypowiedzi w tekście: dialog, opis, opowiadanie, czyta płynnie i ze zrozumieniem, ocenia zachowanie bohaterów, uzasadnia własne sądy, formułuje pytania ogólne i szczegółowe do przeczytanego tekstu orientuje się w biografiach sławnych ludzi, np. Mickiewicz, Andersen, Matejko, Szopen, wskazuje w tekście osobę narratora, odróżnia podmiot mówiący od autora, wskazuje podmiot mówiący w wierszu, czyta tekst z podziałem na role, z dialogu odczytuje informacje o bohaterach, w tekstach literackich rozpoznaje intencje, odczytuje informacje z różnych przystępnych źródeł, rozumie pojęcia: fikcja literacka, wątek, fabuła, różnorodnie przetwarza tekst ustnie i pisemnie zna wskazane fragmenty biografii pisarza, określa adresata utworu, osobę narratora, rodzaj narracji, relacjonuje dialog w mowie zależnej i niezależnej, czyta teksty prasowe i literackie ze zrozumieniem ich treści, dostrzega i komentuje wybrany problem w utworze literackim, ocenia postawy bohaterów
Epitet, porównanie, ożywienie, uosobienie, baśń i bajka, wiersz, proza Onomatopeja, legenda, mit, opowieść biblijna, powieść, poezja Przenośnia, język literacki i nieliteracki, komedia, nowela, powieść i jej odmiany, epika, liryka, dramat Rozpoznaje środki stylistyczne w tekście, dostrzega różnice między prozą a poezją, dostrzega niektóre wyróżniki wiersza, np. Zwrotka, wers, rym, rozpoznaje cechy baśni, dostrzega motywy wędrowne w baśni, zauważa różnicę między baśnią literacką a jej konkretyzacją sceniczną, rozróżnia rodzaje teatrulalkowy, aktorski Wyodrębnia cechy gatunkowe baśni, formułuje prawdy baśniowe jako pouczenia, odróżnia bajkę od baśni, odczytuje morał, opisuje inscenizację uwzględniając podane terminy, opisuje ustnie utwór, korzysta z pism dziecięcych. Rozpoznaje legendę jako utwór łączący treści historyczne z fantastycznymi, rozpoznaje mit jako opowieść o wierzeniach starożytnych., rozumie słowo poezja, zna wybrane mity, dostrzega ich związek z baśniami, dostrzega podstawowe środki wyrazu sztuki filmowej, gromadzi i notuje informacje z tekstu prasowego, tworzy prosty komiks Wskazuje w legendzie elementy prawdziwe i fantastyczne, dostrzega symboliczne sensy w micie i opowieści biblijnej, rozpoznaje cechy opowiadania, rozpoznaje powieść na podstawie elementów świata przedstawionego: narrator, bohater, akcja, czas i przestrzeń, wskazuje cechy utworu poetyckiego (budowa, podmiot mówiący, środki artystyczne), posługuje się związkami frazeologicznymi pochodzącymi z Biblii i mitologii, zna terminy związane z rozpoznaje przenośnię jako niezwykłe połączenie wyrazów, dostrzega różnicę między językiem potocznym a literackim, wyodrębnia w tekście cechy opowiadania i powieści, próbuje odczytać wartości zawarte w dziełach sztuki,dostrzega walory estetyczne dzieła teatralnego, filmowego, muzycznego, opisuje dzieło fikcyjne lub teatralne uwzględniając jego elementy rozpoznaje komedię jako utwór dramatyczny, rozróżnia tekst główny i poboczny, odróżnia nowelę od powieści, rozróżnia utwory należące do liryki, epiki, dramatu, rozumie rolę Biblii i mitologii w tradycji i współcześnie, wskazuje różnice między językiem literackim i gwarą, opisuje tekst prasowy, tworzy proste teksty dziennikarskie, np. Wywiad, sprawozdanie z wycieczki
filmem, opisuje dzieło filmowe, opisuje tekst prasowy, tworzy proste teksty informacyjne Informacje o zakresie wymagań na poszczególne oceny. 50% spełnionych wymagań podstawowych to jednocześnie spełnienie wymagań koniecznych (stopień dopuszczający). Spełnienie 75% wymagań podstawowych (stopień dostateczny), natomiast spełnienie przez ucznia 75% wymagań podstawowych oraz 50% wymagań ponadpodstawowych należy uznać za spełnienie wymagań rozszerzających (stopień dobry). Spełnienie 75% wymagań podstawowych i 75% ponadpodstawowych daje ocenę bardzo dobrą. P- wymagania podstawowe PP- wymagania ponadpodstawowe
50% 75% 50% 75% dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry Ogólne zasady oceniania. Kontroli podlegają nie tylko prace pisemne, ale i ustne wypowiedzi uczniów. W ciągu roku szkolnego uczniowie klas IV- VI napiszą trzy prace klasowe sprawdzające umiejętność dłuższej wypowiedzi związanej z życiem ucznia, jego najbliższym środowiskiem oraz lekturą. Dwa sprawdziany gramatyczne sprawdzające wiadomości i umiejętności z zakresu nauki o języku. W klasach szóstych raz w miesiącu przeprowadzane będą testy z zadaniami obejmującymi standardy egzaminacyjne przygotowujące do sprawdzianu klas szóstych. Ćwiczenia ortograficzne utrwalające i sprawdzające. Prace oceniane będą pod względem tematu i formy, stylu, ortografii i interpunkcji. Uczniowie oraz ich rodzice będą informowani o ocenach z prac pisemnych poprzez wpis oceny do zeszytu oraz na spotkaniach wywiadowczych i dniach otwartych. Kilka razy w ciągu roku szkolnego uczniowie będą oceniani kształtująco.
SPOSOBY POPRAWY UZYSKANYCH WYNIKÓW Uczeń ma prawo do poprawy uzyskanych przez siebie wyników ( zwłaszcza prac pisemnych, sprawdzianów). W przypadku otrzymania ze sprawdzianu oceny niedostatecznej lub oceny nie zadowalającej ucznia może poprawić ją w ciągu 2 tygodni ( w formie ponownego sprawdzianu pisemnego) lub na życzenie ucznia ( w szczególności uczniowie z orzeczoną dysleksją) w formie ustnej. W przypadku choroby lub zdarzeń losowych, termin może być przedłużony indywidualnie na prośbę ucznia lub rodzica. Pozostałe oceny, z uwagi na ich mniejszą wagę, powinny być poprawiane na bieżąco poprzez zdobycie kolejnych lepszych ocen cząstkowych za te formy pracy. W przypadku otrzymania przez ucznia oceny niedostatecznej na koniec roku szkolnego uczeń może zdawać egzamin poprawkowy ( w przypadku otrzymania 1 lub wyjątkowo 2 ocen ndst.) w klasyfikacji końcoworocznej. Jeśli rodzic nie zgadza się z oceną końcoworoczną lub semestralną wystawioną przez nauczyciela ma prawo odwołać się pisząc prośbę do dyrektora o egzamin poprawkowy. Przygotowali: mgr Agata Liszka mgr Mirosław Jurczyk