Warszawa, 15 czerwca 2007 r. KIGEiT/632/06/2007 Pani Anna Streżyńska Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej ul. Kasprzaka 18/20 01-211 Warszawa W związku ze wszczętym przez Prezesa UKE w dniu 28 maja br. postępowaniem w sprawie wniosku Telekomunikacji Polskiej S.A. (dalej TP) o zatwierdzenie projektu Oferty Ramowej TP pod nazwą Oferta Telekomunikacji Polskiej S.A. określająca ramowe warunki dostępu telekomunikacyjnego w zakresie usługi dostępu szerokopasmowego, w tym usługi szerokopasmowej transmisji danych, a także w związku ze spotkaniem KIGEiT i TP, które odbyło się w siedzibie TP w dniu 13 czerwca br., KIGEiT pragnie zwrócić uwagę Prezesa UKE na problem wyznaczania ceny hurtowej za łącza w ramach usługi bitstream access. Podczas wspomnianego spotkania problem ten został poruszony przez przedstawicieli KIGEiT, a reakcja TP nie wskazywała na możliwość jego pozytywnego rozwiązania. W ocenie KIGEiT, powyższy problem niestety wypacza założenia przyjęte przez Prezesa UKE, których intencją było ustalenie opustu od ceny detalicznej na poziomie 51% od wszystkich standardowo oferowanych ofert detalicznych, a jedynie w wyjątkowych sytuacjach, kiedy przedmiotem oferty detalicznej TP byłaby promocja wiążąca się z zastosowaniem szczególnych opustów wobec klienta, skutkująca brakiem marży po stronie TP, zastosowanie opustu w wysokości 41%. Praktyka stosowania oferty ramowej przez TP pokazuje, iż praktycznie do wszystkich ofert TP stosowany jest niższy i niekorzystny dla operatorów opust 41%. TP swój cennik standardowy ustaliła na nierynkowym poziomie (np. 113 PLN netto za łącze 1 Mb/s), a wszelkie nowe oferty (najczęściej oznaczające obniżkę cen) wprowadza w postaci ofert nazywanych promocyjnymi. Przykładowo, promocja wprowadzona 16.10.2006 (i przedłużana regularnie aż do dnia obecnego) zawierała ofertę łącza 1 Mb/s za 54,59 PLN netto lub 48,50 PLN netto (odpowiednio, dla 2 lub 3-letniego kontraktu), co oznacza obniżenie ceny w stosunku do cennika standardowego o 51,6% i 57% dla, odpowiednio, kontraktu 2 i 3 letniego. Poniżej przedstawiono kolejne przykłady porównujące ceny z cennika standardowego z cenami promocyjnymi. ul. Stępińska 22/30, 00-739 Warszawa, tel.:+48 22 8510309, 48 22 8406522, fax:+48 22 8510300, e-mail:kigeit@kigeit.org.pl http://www.kigeit.org.pl; NIP 526-00-29-121 Konto: BPH S.A. Oddział Warszawa nr 35 10600076 0000401040117879
Cennik standardowy, umowa na 12 mies. Połączone promocje neostrada tp - megainternet" i Starter neostrady tp", umowa na 12 mies. Różnica "promocji" w stosunku do cennika standardowego 1024kb 138,00 zł 54,59 zł 60% 2048kb 171,00 zł 97,63 zł 43% 6144kb 199,00 zł 111,96 zł 44% Źródło: www.tp.pl (14 czerwca 2007) Cennik standardowy, umowa na 24 mies. Połączone promocje neostrada tp - megainternet" i Starter neostrady tp", umowa na 24 mies. Różnica "promocji" w stosunku do cennika standardowego 1024kb 113,00 zł 48,50 zł 57% 2048kb 130,00 zł 92,56 zł 29% 6144kb 169,00 zł 107,24 zł 37% Źródło: www.tp.pl (14 czerwca 2007) Ze względu na wysokie ceny w cenniku standardowym (dla podstawowych przepustowości więcej niż 2 razy wyższe niż w promocji ), można zaryzykować stwierdzenie, że prawie 100% nowych abonentów Neostrady wybiera oferty promocyjne (a nie te z cennika standardowego), co oznacza, że oferta zwana przez TP promocyjną w praktyce spełnia rolę oferty standardowej. Jednak TP stosuje do niej opust 41%, co jest sprzeczne z duchem Decyzji Prezesa UKE. W ten sposób możliwość uzyskania opustu 51% została przez TP wyeliminowana (ponieważ ceny hurtowe ustalone od cennika standardowego są wyższe niż ceny detaliczne w promocjach TP). Wg uzasadnienia decyzji z 5.10.2006 różnice w wysokości opustu wynikają z odjęcia w przypadku ofert specjalnych marży (w wysokości 10%) od wartości wyrażającej wielkość opustu w stosunku do ceny detalicznej. W uzasadnieniu decyzji z 5.10.2006 Prezes UKE wskazał, iż: opust w niższej wysokości powinien być stosowany przez TP S.A. tylko do oferowanych okresowo promocji, które nie są stałym elementem cennika detalicznego usługi Neostrada TP. (uzasadnienie decyzji, strona 91, środkowy akapit), a także, że wartość opustu została zmodyfikowana w ten sposób, że nie zawiera marży Operatora Korzystającego, co wynika z założenia, że w przypadku ofert specjalnych TP S.A. ze względów marketingowych maksymalnie obniża lub rezygnuje ze swojego zysku (uzasadnienie decyzji, strona 96, środkowy akapit). Nawet nie znając szczegółowych danych nt. rozkładu sprzedaży w ofercie detalicznej TP, można stwierdzić (jak już wspomniano wcześniej), iż prawie 100% abonentów TP korzysta z różnego rodzaju promocji. W konsekwencji oznaczałoby to, iż TP dla prawie 100% sprzedawanych produktów rezygnuje z marży. Stwierdzenie takie jest oczywiście bezzasadne i przeczą temu wyniki TP, które wskazują, iż z produktów świadczonych na rynku stacjonarnym TP osiąga marżę operacyjną (w TP określaną GOM) w wysokości 47,4 %. Biorąc pod uwagę, iż prawie wszyscy klienci TP korzystają z ofert promocyjnych, TP posiada marżę wyższą aniżeli 10% nie tylko w przypadku oferty standardowej, gdzie różnice cenowe pomiędzy ofertą specjalną sięgają kilkudziesięciu procent (a więc marża wynosi co najmniej 50-60%), ale także w przypadku ofert specjalnych, które są głównym źródłem przychodu TP w tym segmencie rynku. Jak wynika z uzasadnienia decyzji Prezesa UKE, do wyliczenia wysokości opustu posłużył się on średnią ceną usług Neostrada, która została określona na poziomie 74,93 PLN. Biorąc pod uwagę porównanie cen stosowanych przez TP, do wyliczenia tej ceny, a następnie skalkulowania wysokości opustu Prezes UKE posłużył się zarówno cenami standardowymi, jak i promocyjnymi, a w konsekwencji Prezes UKE uznał (przy obliczaniu 2
wysokości opustu), iż także oferty specjalne zawierają marżę, która została dodana do wysokości opustu dla uśrednionej ceny detalicznej. Uśredniona cena detaliczna TP odpowiada w rzeczywistości wysokości ARPU osiąganego przez TP. Jak wynika z prezentacji wyników TP za IV kw. 2006 r., średnie ARPU TP spadło w IV kw. 2006 r. do 62 złotych. Nie zmienia to faktu, iż pomimo spadku ARPU w skali roku o 15 zł (i o 23 zł w stosunku do IV kw. 2005 r.), TP w 2006 r. podniosła swoją marżę na rynku stacjonarnym o ponad 2%. Źródło: Prezentacja wyników TP za IV kw. 2006 r., www.tp.pl Warto wskazać, iż spadek ARPU nastąpił pomimo znacząco wyższego udziału w sprzedaży TP opcji o wyższych prędkościach. Jak wynika ze sprawozdania Zarządu TP z działalności w 2006 r., TP wskazała, iż: najbardziej popularnymi opcjami neostrady w nowej sprzedaży były opcje 512 oraz 1024 kbps ich udział w drugiej połowie 2006 roku w nowej sprzedaży wzrósł do 80%. Biorąc pod uwagę całą bazę klientów warto zauważyć, że udział wyższych prędkości (>=512 kbps) przekroczył na koniec 2006 roku 50%. (Sprawozdania Zarządu TP, str. 18). Powyższe fakty, jednoznacznie pokazują, iż marża TP w okresie przed wprowadzeniem konkurencji opartej na usłudze bitstream access wynosiła kilkadziesiąt procent, a tym samym zastosowanie do obliczenia ceny detalicznej tylko 10% opustu na marżę (warto wskazać, iż nawet poziom kosztu kapitału (WACC) wyznaczony przez Prezesa UKE jest wyższy w momencie decyzji 11,47%, a obecnie 11,29%) lub niezastosowanie takiego opustu w ogóle, powoduje, iż cena hurtowa zawiera w sobie marżę TP (negatywną marżę operatora korzystającego), a tym samym uniemożliwia operatorowi korzystającemu konkurowanie z TP na rynku detalicznym. Zjawisko to ilustruje poniższy rysunek. 3
Cena detaliczna TP Całkowite koszty TP detalicz ne sieci detalicz ne Negatywna (ujemna) marża Operatora Cena hurtowa zawierająca koszty przyrostowe TP związane ze świadczeniem usług hurtowych (5%) Ogólne koszty Operatora Marża TP Zysk TP Operatora Jak widać wyraźnie, ujęcie w cenie hurtowej zysku TP powoduje, iż koszty współpracy Operatora korzystającego obejmują także zysk TP, a tym samym Operator korzystający nie tylko nie jest w stanie wypracować marży, ale uwzględniwszy koszty specyficzne TP związane ze świadczeniem usług hurtowych (w ofercie określone na 5%) oraz własne koszty operacyjne (koszty świadczenia usług detalicznych), operator korzystający tylko przy dużej efektywności działania jest w stanie pokryć swoje koszty oferując ceny identyczne jak TP. Nie ma on natomiast żadnej możliwości konkurowania z ceną detaliczną TP. Dodatkowo warto zwrócić uwagę, iż niezasadne jest doliczanie kosztów specyficznych TP, przy obliczaniu wysokości opustu. Wynika to z faktu, iż wszystkie usługi dodatkowe są oddzielnie opłacane przez Operatora korzystającego (np. w postaci opłat instalacyjnych i miesięcznych za porty), a tym samym koszty specyficzne są pokrywane w ramach tych opłat i nie powinny być dodatkowo doliczane do wysokości opustu od ceny detalicznej. Nie można także nie wspomnieć, iż przy okazji innych decyzji w szczególności decyzji dotyczącej WLR, Prezes UKE uznał, iż marża jaką należy doliczyć operatorowi korzystającemu powinna wynosić ok. 20%, a nie 10% jak w przypadku BSA. KIGEiT chciałaby również zasugerować Prezesowi UKE rozwiązanie opisanego wyżej problemu w trybie szybszym niż zmiana oferty ramowej w ramach postępowania w sprawie wniosku Telekomunikacji Polskiej S.A. o zatwierdzenie projektu Oferty Ramowej TP pod nazwą Oferta Telekomunikacji Polskiej S.A. określająca ramowe warunki dostępu telekomunikacyjnego w zakresie usługi dostępu szerokopasmowego, w tym usługi szerokopasmowej transmisji danych, ponieważ postępowanie to, uwzględniając dążenie TP do maksymalnego przedłużania postępowań, może potrwać co najmniej 6 miesięcy. Jeśli dodać do tego czas konieczny 4
na dostosowanie umów operatorów do nowej oferty, może to oznaczać, że operatorzy będą ponosić na rzecz TP zawyżone opłaty hurtowe jeszcze przez co najmniej 12 miesięcy. W ten sposób TP będzie beneficjentem nieuzasadnionych korzyści skutkujących ograniczeniem konkurencji i uniemożliwiających operatorom generowanie jakichkolwiek zysków z usług świadczonych na bazie usługi bitstream access. Prezes Zarządu Stefan Kamiński 5