SPRAWOZDANIE ROCZNE 2012 Program Operacyjny Polska Saksonia 2007-2013 PROGRAM OPERACYJNY cel: Europejska Współpraca Terytorialna (Cel 3) kwalifikowalny obszar: Wolny Kraj Związkowy Saksonia Rzeczpospolita Polska okres programowania: 2007-2013 numer programu: CCI-Code: 2007CB163PO018 nazwa programu: Program Operacyjny Polska Saksonia 2007-2013 ROCZNE SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI rok sprawozdawczy: 2012 data zatwierdzenia przez Komitet Monitorujący: 14 czerwca 2013 r.
IMPRESSUM opracowanie i przygotowanie: Saksoński Bank Odbudowy Bank Wsparcia Wspólny Sekretariat Techniczny Pirnaische Straße 9, 01069 Dresden zakończenie prac redakcyjnych: 14 czerwca 2013 r. Wydane przez Saksońskie Ministerstwo Środowiska i Rolnictwa, Instytucja Zarządzająca Referat 25, Archivstraße 1, D 01097 Dresden 2
SPIS TREŚCI IMPRESSUM... 2 SPIS TREŚCI... 3 1 WSTĘP... 5 1.1 Cel i struktura sprawozdania... 5 1.2 Informacje na temat Programu Operacyjnego... 6 1.2.1 Podstawa prawna... 6 1.2.2 Obszar wsparcia... 6 1.2.3 Przedmioty wsparcia... 7 2 PRZEGLĄD REALIZACJI PROGRAMU OPERACYJNEGO... 9 2.1 Realizacja i analiza postępów... 9 2.1.1 Informacje na temat postępów fizycznych Programu Operacyjnego... 9 2.1.2 Informacje finansowe... 16 2.1.3 Informacje na temat podziału wykorzystania funduszy... 21 2.1.4 Pomoc zwrócona lub ponownie wykorzystana... 24 2.1.5 Analiza jakościowa... 24 2.2 Informacje na temat zgodności z prawem wspólnotowym...31 2.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze...31 2.4 Zmiany w kontekście realizacji Programu Operacyjnego...31 2.5 Znaczące modyfikacje na mocy artykułu 57 Rozporządzenia (WE) nr 1083/2006...32 2.6 Komplementarność z innymi instrumentami...32 2.7 Monitorowanie i ocena...32 2.7.1 System zarządzania i kontroli... 32 2.7.2 Zapewnienie jakości monitorowania Programu... 33 2.7.3 Systemy danych... 34 2.7.4 Posiedzenia Komitetu Monitorującego... 35 2.7.5 Cel przekrojowy równość szans / integracja społeczna... 36 2.7.6 Informacje dotyczące oddziaływania Programu na środowisko... 36 2.8 Sytuacja społeczno-ekonomiczna na obszarze wsparcia...38 3 REALIZACJA W PODZIALE NA PRIORYTETY... 43 3
3.1 Oś priorytetowa 1...43 3.1.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów... 43 3.1.2 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze... 50 3.2 Oś priorytetowa 2...50 3.2.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów... 50 3.2.2 Fundusz Małych Projektów... 56 3.2.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze... 62 4 POMOC TECHNICZNA... 63 5 INFORMACJA I PROMOCJA... 65 5.1 Informacje ogólne...65 5.2 Nowe Media...66 5.2.1 Strona internetowa... 66 5.2.2 Kontakt przez email... 67 5.2.3 Lista beneficjentów... 68 5.2.4 Terminy... 68 5.3 Media klasyczne...68 5.3.1 Prasa... 68 5.3.2 Publikacje... 69 5.4 Spotkania, seminaria, konferencje...71 5.4.1 Konferencje... 71 5.4.2 Tematyczne giełdy współpracy... 73 5.4.3 Spotkania organizowane przez podmioty trzecie... 74 5.4.4 Wewnętrzne warsztaty i konsultacje... 77 5.5 Wystawa ruchoma...78 5.6 Prezentacje projektów...79 5.7 Wykorzystanie materiałów promocyjnych...80 5.8 Doradztwo i szkolenia dla wnioskodawców lub beneficjentów...81 5.8.1 Dni doradztwa... 81 5.8.2 Szkolenia dla wnioskodawców i beneficjentów... 82 5.8.3 Coaching beneficjentów... 84 5.9 Ocena działań informacyjnych i promocyjnych...85 ZAŁĄCZNIKI... 89 4
1 WSTĘP 1.1 Cel i struktura sprawozdania Sprawozdanie roczne z realizacji Programu Operacyjnego Polska - Saksonia 2007 2013 przedstawia postęp w realizacji Programu oraz związane z nim działania i środki podjęte w 2012 roku. Głównym celem rozdziału 2 Zestawienie wyników z realizacji Programu Operacyjnego jest kompleksowe spojrzenie na POWT Polska Saksonia 2007-2013. Obok prezentacji postępu finansowego i rzeczowego dokonano analizy kwestii, w jakim stopniu Program przyczynia się do osiągnięcia celów odnowionej Strategii Lizbońskiej. Prezentacja realizacji Programu na poziomie obu osi priorytetowych stanowi główny element rozdziału 3. Obok analizy postępu w rozdziale przedstawiono wyniki realizacji Programu Operacyjnego wraz z przykładami wybranych projektów. Ponadto podjęto kwestię powstałych problemów i zastosowanych rozwiązań. Wykorzystanie środków Pomocy Technicznej przedstawiono w rozdziale 4. Rozdział 5 poświęcony jest działaniom informacyjnym i promocyjnym zrealizowanym w roku sprawozdawczym. W rozdziale tym zawarto ponadto ocenę działań informacyjnych i promocyjnych zgodnie z artykułem 4 ustępem 2 zdaniem 2 Rozporządzenia (WE) 1828/2006. Sprawozdanie roczne z realizacji Programu prezentuje zasadniczo stan kontraktacji środków tzn. sprawozdania statystyczne i analityczne obejmują wszystkie projekty, dla których wystawiono umowy o dofinansowanie do dnia 31.12.2012 r. Ze względu na konieczność uwzględnienia w umowach o dofinansowanie zmian w projektach, kwoty dofinansowania zakontraktowanych projektów odbiegają od wartości wykazanych w sprawozdaniu za rok ubiegły. Wskazane kwoty zostały zaktualizowane w niniejszym sprawozdaniu. Wyjątek od tej zasady stanowi punkt 2.7.4 Posiedzenia Komitetu Monitorującego. W punkcie tym zamieszczono informacje na temat projektów zatwierdzonych, tzn. przyjętych do realizacji przez Komitet Monitorujący oraz kwoty dofinansowania. Ilość i kwota dofinansowania projektów zatwierdzonych w 2012 roku odbiega od liczby i wartości zakontraktowanych projektów, gdyż jeden projekt, który został zatwierdzony pod koniec roku 2011, otrzymał umowę o dofinansowanie dopiero na początku 2012 roku. Podobnie jak w roku poprzednim w ramach realizacji Programu koncentrowano się głównie na wspieraniu powstawania pomysłów na realizację projektów i ich kwalifikacji, szybkiej
ocenie wniosków o dofinansowanie, przedkładaniu ich pod głosowanie Komitetu Monitorującego oraz zakontraktowaniu projektów. Kontynuowano ponadto prace nad rozwijaniem i implementacją działań na rzecz monitorowania realizowanych projektów. W roku 2012 zakontraktowano łącznie 31 projektów, co zwiększyło liczbę projektów zakontraktowanych od początku okresu programowania do 126. Tym samym do końca 2012 roku udało się zakontraktować łącznie 96.348.551,37, tj. 97,51% dostępnych środków w wysokości 98.804.340,00 (bez środków Pomocy Technicznej). Niniejsze sprawozdanie sporządził Wspólny Sekretariat Techniczny na zlecenie Instytucji Zarządzającej zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. oraz rozporządzeniem Komisji (WE) nr 846/2009 z dnia 1 września 2009 r. z uwzględnieniem rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. 1.2 Informacje na temat Programu Operacyjnego 1.2.1 Podstawa prawna Program Operacyjny Polska Saksonia 2007-2013 został zatwierdzony przez Komisję Europejską w dniu 21.12.2007 r. W roku następnym dokonano koniecznych zmian w Programie przyjętych przez Komisję Europejską w dniu 05.08.2008 r. W 2011 roku złożono do Komisji Europejskiej kolejny wniosek o dokonanie zmian, który został zatwierdzony w dniu 27.03.2012 r. Wraz z opublikowaniem w dniu 09.04.2009 r. Wspólnego Uszczegółowienia Programu stworzono obowiązującą podstawę prawną dla wsparcia przyznawanego w ramach Programu Operacyjnego. Ponadto podstawą wsparcia są odpowiednie przepisy prawa krajowego i wspólnotowego. 1.2.2 Obszar wsparcia Obszar wsparcia obejmuje teren pogranicza polsko-saksońskiego. Podstawowym warunkiem uzyskania wsparcia jest oddziaływanie projektu na wyznaczonym obszarze oraz jego trwały wkład w rozwój wspólnego regionu przygranicznego. Obszar objęty Programem po stronie saksońskiej podzielony jest na tereny położone w bezpośredniej bliskości granicy oraz tereny objęte regułą elastyczności zawartą w artykule 21 ustępie 1 Rozporządzenia (WE) nr 1080/2006. W myśl tego rozporządzenia maksymalna łączna kwota wydatków w ramach całego budżetu Programu skierowana na te tereny nie może przekroczyć 20%. Według stanu na dzień 31.12.2012 r. odsetek zakontraktowanych środków EFRR na obszarze zgodnie z regułą elastyczności wynosił 6
6,03%, co oznacza, że poprzez dotychczas zakontraktowane projekty zasada elastyczności pozostaje zachowana. Polska część obszaru wsparcia obejmuje powiaty NUTS 3 leżące na terenie województw dolnośląskiego i lubuskiego. Z tego też względu nie wyznaczono dodatkowych obszarów kwalifikujących się do wsparcia na podstawie artykułu 21 ustępu 1 Rozporządzenia (WE) nr 1080/2006. W celu zapewnienia efektu transgranicznego realizacja projektów infrastrukturalnych (infrastruktura drogowa i ochrona środowiska) możliwa jest w polskiej części obszaru wsparcia tylko na terenach przygranicznych województwa dolnośląskiego (powiaty zgorzelecki, bolesławiecki, lubański, lwówecki, złotoryjski, jeleniogórski oraz miasto na prawach powiatu Jelenia Góra) i na terenie przygranicznym województwa lubuskiego (powiaty żarski i żagański). Zestawienie powiatów położonych na obszarze wsparcia znajduje się w załączniku IV niniejszego sprawozdania. 1.2.3 Przedmioty wsparcia POWT Polska Saksonia 2007-2013 składa się z dwóch osi priorytetowych, które zdefiniowano zgodnie z odnowioną Strategią Lizbońską. Osie priorytetowe Programu ukierunkowane są na wzmocnienie powiązań gospodarczych, społecznych i terytorialnych polsko-saksońskich terenów przygranicznych: Oś priorytetowa 1 Rozwój transgraniczny Dziedzina wsparcia 1 Gospodarka i nauka Dziedzina wsparcia 2 Turystyka i działalność uzdrowiskowa Dziedzina wsparcia 3 Transport i komunikacja Dziedzina wsparcia 4 Środowisko przyrodnicze Dziedzina wsparcia 5 Ład przestrzenny i planowanie regionalne Oś priorytetowa 2 Transgraniczna integracja społeczna Dziedzina wsparcia 1 Kształcenie i szkolenie Dziedzina wsparcia 2 Kultura i sztuka Dziedzina wsparcia 3 Infrastruktura społeczna Dziedzina wsparcia 4 Bezpieczeństwo publiczne Dziedzina wsparcia 5 Rozwój współpracy partnerskiej Dziedzina wsparcia 6 Fundusz Małych Projektów Łączna kwota środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) dostępnych w ramach POWT Polska Saksonia 2007-2013 wynosi 105.111.000,00, 7
z czego 98.804.340,00 przypada na dofinansowanie projektów. Pozostała kwota 6.306.660,00 została przeznaczona na Pomoc Techniczną. Podział dostępnych w ramach Programu środków na poszczególne osie priorytetowe przedstawiono w załączniku III. 8
2 PRZEGLĄD REALIZACJI PROGRAMU OPERACYJNEGO 2.1 Realizacja i analiza postępów 2.1.1 Informacje na temat postępów fizycznych Programu Operacyjnego W roku sprawozdawczym zakontraktowano łącznie 31 projektów na kwotę 20.584.088,12 z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Od początku okresu programowania 126 projektów otrzymało dofinansowanie w łącznej kwocie 96.348.551,37, co odpowiada kontraktacji środków Programu (bez środków Pomocy Technicznej) na poziomie ok. 97,51%. Do dnia 31.12.2012 r., kumulatywnie za okres od dnia 01.01.2007 r. do 31.12.2012 r., wypłacono kwotę 26.733.856,74 (27,06%) ze środków EFRR dostępnych zgodnie z Indykatywnym Planem Finansowym (bez środków Pomocy Technicznej). W porównaniu z rokiem ubiegłym poziom wypłat wzrósł o ok. 16%. W celu dalszego przyspieszenia realizacji płatności w roku 2013 WST we współpracy ze wszystkimi instytucjami zaangażowanymi we wdrażanie Programu prowadzi stały monitoring projektów ukierunkowany na terminowe składanie rozliczeń. 9
Ilość zakontraktowanych projektów w podziale na lata 80 60 40 20 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 łącznie oś priorytetowa 1 oś priorytetowa 2 Zakontrakowane środki EFRR w podziale na lata (w mln ) (bez Pomocy Technicznej) 60 40 20 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 łącznie oś priorytetowa 1 oś priorytetowa 2 Stan realizacji finansowej Programu (w mln ) kumulatywnie do dnia 31.12.2012 r. 100 80 60 40 20 0 oś priorytetowa 1 oś priorytetowa 2 łącznie środki wg IPF środki zakontrakowane środki wypłacone 10
Do osiągnięcia niemal 100-procentowej kontraktacji środków przyczyniły się m.in. skuteczne działania promocyjne prowadzone od początku okresu programowania przez WST oraz RPK po obu stronach granicy zgodnie z ustaloną wspólnie Strategią Komunikacji. W ramach osi priorytetowej 1 osiągnięto w roku sprawozdawczym prawie całkowitą kontraktację środków. W ramach osi priorytetowej 2, w której stan kontraktacji środków wynosił już w roku 2011 prawie 97%, a w roku 2012 brak było dostępnych środków na dalsze dofinansowanie projektów, w roku sprawozdawczym został zakwalifikowany przez WST i zatwierdzony przez KM pierwszy tzw. projekt rezerwowy. Projekty rezerwowe mogą zostać zakontraktowane dopiero po pojawieniu się oszczędności w odpowiedniej wysokości w ramach innych realizowanych projektów. WST na bieżąco monitoruje zwroty środków, które już w bieżącym okresie sprawozdawczym można było zakontraktować w ramach nowych umów o dofinansowanie. Stan realizacji Programu przedstawia poniższa tabela. 11
Oś priorytetow a Ilość projektów w 2007 r. Środki EFRR zakontraktowane w 2007 r. Ilość projektów w 2008 r. Środki EFRR zakontraktowane w 2008 r. Ilość projektów w 2009 r. Środki EFRR zakontraktowane w 2009 r. Ilość projektów w 2010 r. Środki EFRR zakontraktowane w 2010 r. Ilość projektów w 2011 r. Środki EFRR zakontraktowane w 2011 r. Ilość projektów w 2012 r. Środki EFRR zakontraktowane w 2012 r. Oś priorytetowa 1 Oś priorytetowa 2 Łącznie (bez PT) 0 0,00 0 0,00 1 747.473,21 11 12.525.394,31 21 15.517.062,62 21 13.987.103,58 0 0,00 0 0,00 17 17.067.855,50 17 10.221.117,64 28 19.685.559,97 10 6.596.984,54 0 0,00 0 0,00 18 17.815.328,71 28 22.746.511,95 49 1 35.202.622,59 31 20.584.088,12 Oś priorytetowa Łączna ilość projektów Łączna kwota zakontraktowanych środków EFRR Łączna kwota wypłaconych środków EFRR Oś priorytetowa 1 54 42.777.033,72 12.141.022,91 Oś priorytetowa 2 72 53.571.517,65 14.592.833,83 Łącznie (bez PT) 126 96.348.551,37 26.733.856,74 Wartości dotyczące kontraktacji projektów za lata 2009-2011 w powyższym zestawieniu odbiegają od wartości przedstawionych w sprawozdaniu rocznym za rok ubiegły w związku z dostosowaniem kwot dofinansowania wynikającym z wprowadzanych zmian do projektów. W niniejszym sprawozdaniu rocznym dokonano odpowiedniej aktualizacji danych.. 1 Jeden z projektów zakontraktowanych w 2011 r. w dziedzinie wsparcia Gospodarka i nauka został wycofany przez wnioskodawcę w 2012 r. Z tego względu liczba projektów zakontraktowanych w 2011 r. w osi priorytetowej 1 zmniejszyła się o jeden w porównaniu z danymi w sprawozdaniu za rok poprzedni. 12
Od początku okresu programowania odrzucono przez Wspólny Sekretariat Techniczny w ramach oceny lub przez Komitet Monitorujący 58 wniosków o dofinansowanie nieodpowiadających wymogom POWT Polska Saksonia 2007-2013. 15 wniosków o dofinansowanie zostało wycofanych przez wnioskodawców. W tym miejscu należy jednakże zaznaczyć, że dzięki doradztwu WST niektóre z odrzuconych i wycofanych wniosków o dofinansowanie zostało ponownie złożonych po dokonaniu poprawek merytorycznych. Na dzień 31.12.2012 r. zakończono realizację 13 projektów, a uznane w ramach rozliczania tych projektów środki EFRR zostały w całości wypłacone. Wyniki osiągnięte w roku sprawozdawczym w odniesieniu do wskaźników finansowotechnicznego monitoringu wdrażania POWT Polska Saksonia 2007-2013 przedstawia poniższa tabela. Prezentowane w tabeli dane na dzień 31.12.2012 r. ukazują z jednej strony postęp osiągnięty we wdrażaniu Programu, z drugiej strony natomiast uwidaczniają szeroką akceptację wśród adresatów Programu w odniesieniu do proponowanego zakresu wsparcia. 13
Wskaźniki finansowo-technicznego monitoringu wdrażania Programu Wskaźniki Wartość docelowa 2 Wartość wyjściowa Wynik w 2007 r. Wynik w 2008 r. Wynik w 2009 r. Wynik w 2010 r. Wynik w 2011 r. Wynik w 2012 r. Ogółem wskaźniki wyjściowe wskaźnik finansowy ogółem zakontraktowane środki finansowe 3 123.311.286,00 0,00 0,00 7.047.335,00 20.274.799,05 35.269.938,72 39.271.836,01 22.799.670,43 124.663.579,21 wydatki łącznie 4 123.660.001,00 0,00 0,00 7.047.335,00 20.503.761,74 35.859.629,62 40.984.423,62 23.365.337,64 127.760.487,62 wskaźniki produktu partnerzy projektu łączna liczba partnerów zaangażowanych w projektach liczba partnerów projektu, którzy wcześniej nie uzyskali wsparcia w ramach Programu Celu 3 lub jego poprzednika programu Interreg III A brak 5 0 0 0 34 70 100 67 271 brak 5 0 0 0 6 22 36 17 81 projekty liczba operacji, które spełniają dwa z następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólne finansowanie, wspólny personel liczba operacji, które spełniają trzy z następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólne finansowanie, wspólny personel 233 0 0 0 18 28 49 31 126 62 0 0 0 14 28 46 30 118 2 Wartość docelowa odnosi się do roku 2015. 3 Obejmuje środki UE oraz publiczne środki krajowe, w tym środki krajowe, regionalne, lokalne oraz inne środki współfinansowania. Dane w zakresie PT odnoszą się do środków zatwierdzonych przez KM. Po kontroli prezentacji wskaźników dla wskaźników finansowych w sprawozdaniu za rok ubiegły zdecydowano, aby w bieżącym sprawozdaniu przedstawić w odniesieniu do tego wskaźnika nie tylko środki finansowe w odniesieniu do projektów, lecz również w odniesieniu do PT. Celem zmiany jest możliwie zrozumiałe i logiczne przedstawienie postępu w realizacji Programu. 4 Obejmuje środki UE oraz publiczne i prywatne środki krajowe. Dane w zakresie PT odnoszą się do środków zatwierdzonych przez KM. Po kontroli prezentacji wskaźników dla wskaźników finansowych w sprawozdaniu za rok ubiegły zdecydowano, aby w bieżącym sprawozdaniu przedstawić w odniesieniu do tego wskaźnika nie tylko łączne wydatki w odniesieniu do projektów, lecz również w odniesieniu do PT. Celem zmiany jest możliwie zrozumiałe i logiczne przedstawienie postępu w realizacji Programu. 5 Dla tych wskaźników nie określono wartości docelowych.
Wskaźniki Wartość docelowa 2 Wartość wyjściowa Wynik w 2007 r. Wynik w 2008 r. Wynik w 2009 r. Wynik w 2010 r. Wynik w 2011 r. Wynik w 2012 r. Ogółem liczba operacji, które spełniają cztery z następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólne finansowanie, wspólny personel liczba operacji, które służą wspólnemu wykorzystaniu infrastruktury liczba operacji, które służą współpracy w zakresie usług publicznych liczba operacji, które zmniejszają odizolowanie poprzez lepszy dostęp do dróg, sieci informacyjno-komunikacyjnych i usług liczba operacji, które powinny wspierać i poprawić wspólną ochronę środowiska i wspólne zarządzanie środowiskiem liczba osób, które biorą udział we wspólnych działaniach edukacyjnych i szkoleniowych 15 0 0 0 8 18 37 21 84 brak 5 0 0 0 6 15 28 13 62 brak 5 0 0 0 12 9 17 11 49 brak 5 0 0 0 0 0 4 0 4 brak 5 0 0 0 0 4 3 7 14 brak 5 0 0 0 0 846 670 47.724 49.240 liczba małych projektów brak 5 0 0 0 0 0 0 183 183
Podobnie jak w roku ubiegłym również w niniejszym sprawozdaniu rocznym w powyższym zestawieniu zdecydowano się podać wartości docelowe wskaźników produktu. Ze względu na fakt, że na dzień 31.12.2012 r. większość zakontraktowanych projektów była w trakcie realizacji, taka systematyka służy przedstawieniu w sposób zrozumiały i spójny postępów osiągniętych w realizacji Programu. Wyjątek od tej systematyki stanowią wskaźniki Liczba osób, które biorą udział we wspólnych działaniach edukacyjnych i szkoleniowych oraz Liczba małych projektów, dokumentujące postęp we wdrażaniu projektów. W przypadku tych wskaźników przedstawiane są każdorazowo faktycznie osiągnięte wartości zgłoszone przez beneficjentów w ramach sprawozdań z postępu w realizacji projektu (wartości rzeczywiste). Należy ponadto zaznaczyć, że wskaźnik Liczba małych projektów obejmuje wyłącznie te spośród małych projektów, które zostały zakończone i poddane kontroli końcowej. W związku z powyższym ww. wartości odbiegają od wartości przedstawionych w sprawozdaniu za rok ubiegły i zostały odpowiednio zaktualizowane. 2.1.2 Informacje finansowe Płatności ze strony Komisji Europejskiej Płatności zaliczkowe Komisja Europejska przekazała na rzecz POWT Polska Saksonia 2007-2013 w kilku ratach zaliczkę w łącznej wysokości 9.459.990,00. Zaliczka ta stanowi równowartość 9% wkładu wspólnotowego. Zaliczka za rok Data wpływu środków Kwota Udział w budżecie 2007 04.01.2008 2.102.220,00 2% 2008 29.07.2008 3.153.330,00 3% 2009 02.02.2009 2.102.220,00 2% 2009 dodatkowa zaliczka na podst. Rozp. (WE) 284/2009 30.04.2009 2.102.220,00 2% dodatkowo Łącznie 9.459.990,00 9% Wnioski o płatność W ramach POWT Polska Saksonia 2007-2013 złożono dotychczas do Komisji Europejskiej osiem wniosków o płatność na łączną kwotę 28.023.651,99, w tym trzy wnioski w 2012 r. 16
Wniosek o płatność Data Stan zgłoszonych wydatków na dzień Zgłoszone wydatki łącznie Wnioskowana płatność 1. wniosek o płatność 2. wniosek o płatność 3. wniosek o płatność 4. wniosek o płatność 5. wniosek o płatność 6. wniosek o płatność 7. wniosek o płatność 8. wniosek o płatność 18.12.2009 30.11.2009 40.982,49 34.835,12 17.12.2010 30.11.2010 621.641,39 528.395,18 11.05.2011 31.01.2011 2.478.838,23 2.107.012,48 25.10.2011 31.07.2011 4.426.635,51 3.762.640,16 08.12.2011 31.10.2011 2.983.525,31 2.535.996,50 31.05.2012 31.01.2012 3.801.314,53 3.231.117,32 08.08.2012 31.07.2012 13.138.792,69 11.167.973,68 14.12.2012 30.11.2012 5.477.272,46 4.655.681,55 Łącznie 32.969.002,61 28.023.651,99 Do końca 2012 r. Instytucja Certyfikująca otrzymała łącznie od Komisji Europejskiej siedem płatności. Płatności Komisji Europejskiej w ramach refundacji wpłynęły w pełnej wnioskowanej kwocie. Na dzień 31.12.2012 r. nie wpłynęła płatność wynikająca z 8 wniosku o płatność. Różnica Data wpływu płatności Podstawa Kwota refundacji środki wnioskowane środki wypłacone 26.08.2010 1. wniosek o płatność 34.835,12 0,00 03.01.2011 2. wniosek o płatność 528.395,18 0,00 27.05.2011 3. wniosek o płatność 2.107.012,48 0,00 14.11.2011 4. wniosek o płatność 3.762.640,16 0,00 17
04.01.2012 5. wniosek o płatność 2.535.996,50 0,00 03.07.2012 6. wniosek o płatność 3.231.117,32 0,00 17.09.2012 7. wniosek o płatność 11.167.973,68 0,00 Łącznie 23.367.970,44 0,00 Przestrzeganie zasady n+3 Zgodnie z artykułem 93 ustępem 2 Rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 w stosunku do krajów, których PKB pozostawał poniżej 85% średniego PKB UE-25, w okresie od 2007 do 2010 obowiązywała zasada n+3. Rozporządzeniem (WE) nr 539/2010 zmieniającym Rozporządzenie (WE) 1083/2006 zmieniono artykuł 93 (Zasady automatycznego anulowania zobowiązań). W myśl tej zmiany transza roczna za rok 2007 nie była rozliczana w stosunku do Komisji Europejskiej do końca 2010 roku, lecz została podzielona poprzez doliczenie każdorazowo 1/6 do kolejnych transz rocznych. Ze względu na nowy podział transz rocznych do końca 2012 roku należało zgodnie z zasadą n+3 wykazać wydatki w wysokości transzy rocznej 2009, tj. rozliczyć względem Komisji Europejskiej wydatki w wysokości 16.713.858,67 w celu uniknięcia utraty środków. Przy uwzględnieniu dotychczas wypłaconej zaliczki oraz złożonych wnioski o płatność o numerach od 1 do 8 w roku 2012 zasada n+3 została zachowana. Poniższe zestawienie przedstawia spełnienie zasady n+3 na dzień 31.12.2012 r. 18
transze roczne wg IPF środki do zadeklarowania zaliczki / zadeklarowane środki rok rozp. 1083/2006 rozp. (WE) 539/2010 1/6 z 2007 nowy podział termin rok skumulowane środki rok wniosek o płatność + zaliczka na rok wniosek o płatność + skumulowana zaliczka niewykonanie (-) / wykonanie (+) 2007 2.102.220,00 2.102.220,00 2008 3.153.330,00 5.255.550,00 2009 4.239.275,12 9.494.825,12 2007 14.861.836,00-14.861.836,00 0,00./. 2010 528.395,18 10.023.220.30 2008 14.025.693,00 2.476.972,67 16.502.935,67 2011 16.502.935,67 2011 8.405.649,14 18.428.869,44 +1.925.933,77 n+3 2009 14.236.886,00 2.476.972,67 16.713.858,67 2012 33.216.794,33 2012 19.054.772,55 37.483.641,99 +4.266.847,66 19
Osie priorytetowe w podziale na źródła finansowania (w ) 6 (wszystkie wartości kumulatywnie za okres od 01.01.2007 r. do 31.12.2012 r.) Wydatki poniesione przez beneficjentów zawarte we wnioskach o płatność przesłanych do Instytucji Zarządzającej Odpowiedni wkład publiczny Wydatki poniesione przez organ odpowiedzialny za dokonywanie płatności na rzecz beneficjentów Łączne płatności otrzymane od Komisji Oś priorytetowa 1 Rozwój transgraniczny w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFRR 20.447.554,85 8.173.706,10 12.141.022,91 11.587.330,89 7 Oś priorytetowa 2 Transgraniczna integracja społeczna w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFRR 17.661.774,06 2.788.423,91 14.541.866,29 8 9.955.987,62 7 Łączna kwota 38.109.328,91 10.962.130,01 26.682.889,20 8 21.543.318,51 7,9 Nie skorzystano z możliwości finansowania do 10% wkładu wspólnotowego każdej osi priorytetowej Programu z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) wskazanej w artykule 34 ustępie 2 Rozporządzenia (WE) nr 1083/2006. 6 Opisy kolumn odpowiadają zasadom określonym w załączniku XVIII Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. W celu lepszego zrozumienia poszczególne kolumny opisano poniżej: Kolumna 1: Dane dotyczące dokonanych łącznych wydatków (środki EFRR, wkład publiczny oraz środki prywatne). Kolumna 2: Wysokość wypłaconych środków publicznych (z budżetu państwa, samorządu województwa, gmin i powiatów oraz z innych środków publicznych). Kolumna 3: Wysokość wypłaconych środków EFRR. Kolumna 4: nie wymaga komentarza (w odniesieniu do przypisu nr 9). 7 Kwoty dotyczą refundacji Komisji Europejskiej wypłaconej w ramach siedmiu złożonych wniosków o płatność. Należy przy tym zwrócić uwagę, że do dnia 31.12.2012 r. Komisja Europejska nie przekazała płatności wynikającej z wniosku nr 8. 8 Podana kwota odbiega od danych dotyczących wypłaconych środków zawartych w rozdziałach 2.1.1 i 3.2.1. Dane te podano w oparciu o rzeczywiste płatności według stanu na dzień 31.12.2012 r. ujęte w systemie SAB. Płatności zgłaszane są do Instytucji Certyfikującej w okresach comiesięcznych. Z tego względu niektóre z płatności dokonanych w grudniu 2012 r. zgłoszono do Instytucji Certyfikującej dopiero na początku stycznia 2013 r., a w rezultacie przytoczona w tym miejscu kwota jest niższa niż kwota podana w rozdziałach 2.1.1 i 3.2.1. 9 W podanej powyżej kwocie łącznej nie uwzględniono zaliczek wypłaconych przez Komisję Europejską na wydatki w ramach Pomocy Technicznej. 20
2.1.3 Informacje na temat podziału wykorzystania funduszy W ramach POWT Polska Saksonia 2007-3013 do wybranych kategorii interwencji przyporządkowano określone kwoty na podstawie doświadczeń wynikających z poprzedniego Programu Interreg III A oraz z oceny ex-ante POWT Polska Saksonia 2007-2013. Dotychczasowe wdrażanie Programu pokazuje jednakże, że zapotrzebowanie na działania objęte poszczególnymi kategoriami interwencji kształtuje się po części odmiennie od oczekiwań. Z tego powodu również i w bieżącym roku sprawozdawczym Komitet Monitorujący podjął odpowiednie uchwały w zakresie dalszego uelastycznienia kategorii interwencji w ramach osi priorytetowej 1 oraz przesunięcia środków w ramach obu osi priorytetowych. Zasada elastyczności środków umożliwia lepsze wykorzystanie istniejących możliwości finansowych w celu pokrycia zapotrzebowania na obszarze wsparcia, a jednocześnie przyczynia się do przyspieszenia postępu w realizacji Programu. Przy przesunięciu środków uwzględniono konieczność osiągnięcia celów zdefiniowanych w Programie. W dniu 27 marca 2012 r. Komisja Europejska zatwierdziła wniosek o zmianę IPF złożony w 2011 r. W ten sposób środki dostępne w ramach osi priorytetowej 2 zostały zwiększone o kwotę 5 mln euro z osi priorytetowej 1. Procentowy stosunek środków przyporządkowanych do poszczególnych osi priorytetowych kształtuje się następująco: do osi priorytetowej 2 przyporządkowano aktualnie 51,42%, a do osi priorytetowej 1 42,58% łącznych środków EFRR. Poniższa tabela przedstawia aktualny indykatywny podział środków oraz dotychczas osiągnięte wartości, w tym obowiązujący i poprzedni IPF Programu..
Indykatywny podział wkładu wspólnotowego 10 Kod 11 Kwota wg PO (poprzedni IPF) w 12 Zaktualizowana kwota (06/2010) w Zaktualizowana kwota (02/2011) w Zaktualizowana kwota (09/2011) w Kwota wg PO (nowy IPF) w 13 Zaktualizowana kwota (06/2012) w Zaktualizowana kwota (09/2012) w Wykorzystanie w 14 03 2.985.297,00 2.985.297,00 2.985.297,00 2.985.297,00 6.468.143,00 09 3.482.846,00 3.482.846,00 3.482.846,00 2.482.846,00 4.968.143,00 3.247.143,00 2.906.359,25 11 3.482.846,00 1.482.846,00 1.482.846,00 482.846,00 23 8.955.890,00 11.975.890,00 11.975.890,00 10.175.890,00 24 1.990.198,00 1.990.198,00 28.882.769,00 26 1.990.198,00 5.473.044,00 5.473.044,00 1.990.198,00 28 1.492.648,00 492.648,00 26.850.517,00 28.421.517,00 26.785.191,48 57 9.950.989,00 9.950.989,00 9.950.989,00 9.950.989,00 81 (udział osi 2.487.748,00 1.467,748,00 1.467,748,00 1.467,748,00 1.267.748,00 priorytetowej 1) 46 3.482.846,00 3.482.846,00 47 1.492.648,00 12.936.285,00 12.936.285,00 12.936.285,00 1.492.648,00 12.936.285,00 13.086.285,00 13.085.482,99 48 1.990.198,00 1.990.198,00 10 Zestawienie kumulatywnego podziału wkładu wspólnotowego zgodnie z załącznikiem II, cześć C Rozporządzenia (WE) nr 1828/2006 Komisji z dnia 8 grudnia 2006 r. (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 45 z dnia 15.02.2007 r.) dostępne jest w załączniku I do niniejszego sprawozdania. 11 Definicja kategorii interwencji dostępna jest w załączniku II do niniejszego sprawozdania. 12 Zaplanowane wykorzystanie wkładu wspólnotowego na poziomie Programu Operacyjnego zgodnie z artykułem 11 ustępem 1 rozporządzenia (WE) Komisji nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r., (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 45 z dnia 15.02.2007 r.). 13 Zaplanowane wykorzystanie wkładu wspólnotowego na poziomie Programu Operacyjnego zgodnie z artykułem 11 ustępem 1 rozporządzenia (WE) Komisji nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r., (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 45 z dnia 15.2.2007 r.). 14 Stan na dzień 31.12.2012 r. 22
51 1.492.648,00 1.492.648,00 53 1.990.198,00 1.990.198,00 54 2.487.747,00 2.487.747,00 58 4.904.939,00 5.705.189,00 6.705.189,00 59 2.942.964,00 4.192.964,00 4.192.964,00 60 2.452.470,00 2.152.470,00 2.152.470,00 71 1.961.976,00 2.861.976,00 2.861.976,00 73 2.942.964,00 3.917.964,00 3.917.964,00 74 1.471.482,00 671.232,00 671.232,00 75 4.414.445,00 6.311.445,00 6.311.445,00 49.049.395,00 49.049.395,00 76 1.961.976,00 1.961.976,00 3.461.976,00 54.049.395,00 54.049.395,00 53.571.517,65 77 2.452.470,00 2.993.470,00 2.993.470,00 79 2.452.470,00 2.452.470,00 2.452.470,00 80 17.167.288,00 11.904.288,00 11.904.288,00 81 (udział osi 3.923.951,00 3.923.951,00 6.423.951,00 priorytetowej 2) 85 5.360.661,00 5.360.661,00 5.360.661,00 5.360.661,00 5.360.661,00 5.360.661,00 5.360.661,00 1.915.673,06 86 945.999,00 945.999,00 945.999,00 945.999,00 945.999,00 945.999,00 945.999,00 313.208,96 Ogółem 105.111.000,00 105.111.000,00 105.111.000,00 105.111.000,00 105.111.000,00 105.111.000,00 105.111.000,00 98.577.433,39
2.1.4 Pomoc zwrócona lub ponownie wykorzystana Do dnia 31.12.2012 r. nie nastąpiły zwroty ani ponowne wykorzystanie środków zgodnie z artykułem 57 i artykułem 98 ustępem 2 Rozporządzenia (WE) nr 1083/2006. 2.1.5 Analiza jakościowa Poniższe zestawienie przedstawia osiągnięty postęp roczny w odniesieniu do wskaźników i wartości minimalnych zdefiniowanych w Programie Operacyjnym. Zdefiniowane tutaj wskaźniki odnoszą się do wartości zakontraktowanych, czyli wartości docelowych. Niewielkie różnice w stosunku do wartości w sprawozdaniu za rok poprzedni wynikają z bieżących zmian w ramach projektów. Przedstawione poniżej zestawienia pokazują, że udało się osiągnąć znaczący postęp w zakresie pełnej kontraktacji środków. Taki stan faktyczny odzwierciedlają również udokumentowane wartości wskaźników za rok sprawozdawczy. Pozytywnym aspektem jest fakt, że według stanu na dzień 31.12.2012 r. osiągnięto zaplanowane wartości docelowe niemal wszystkich wskaźników rezultatu lub poziom ich realizacji był wysoki. Osiągnięto zwłaszcza wskaźniki odnoszące się do jakości współpracy transgranicznej w ramach projektów oraz do zdolności Programu do pozyskiwania nowych partnerów do realizacji transgranicznych projektów współpracy. Należy zauważyć, że wdrażanie Programu realizowane jest w znacznym stopniu zgodnie z wyznaczonymi celami, również dzięki różnorodnym działaniom na rzecz pozyskiwania projektów prowadzonym przez WST i RPK. 24
Skwantyfikowane cele finansowo-technicznego monitoringu wdrażania Wskaźnik Cel minimalny 15 Wartość wyjściowa Wynik za rok 2008 Wynik za rok 2009 Wynik za rok 2010 Wynik za rok 2011 Wynik za rok 2012 Ogółem Udział zakontraktowanych środków UE w kategoriach interwencji 03 i 09 Udział zakontraktowanych środków UE w kategoriach interwencji 23, 24, 26 i 28 Udział zakontraktowanych środków UE w kategoriach interwencji 46, 47, 48, 51, 53 i 54 Udział zakontraktowanych środków UE w kategorii interwencji 57 Udział zakontraktowanych środków UE w kategoriach interwencji 80 i 81 Udział zakontraktowanych projektów, które spełniają trzy z następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólny personel, wspólne finansowanie 6,2% 0,0% 0,0% 0,0% 0,9% 1,2% 0,7% 2,8% 13,7% 0,0% 0,0% 0,0% 8,6% 3,2% 1,6% 13,4% 12,3% 0,0% 0,0% 0,7% 1,7% 4,1% 6,0% 12,5% 9,5% 0,0% 0,0% 0,0% 0,7% 6,4% 2,9% 10,0% 22,4% 0,0% 0,0% 6,8% 1,2% 6,3% 4,1% 18,4% 20% 0,0% 0,0% 77,8% 100,0% 93,9% 96,8% 93,7% Udział zakontraktowanych projektów, które spełniają cztery z następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólny personel, wspólne finansowanie Udział partnerów projektów, którzy wcześniej nie uzyskali wsparcia w ramach Programu Celu 3 albo jego poprzednika Programu Interreg III A Udział zakontraktowanych środków UE w kategoriach interwencji 23, 24, 46, 53, 57, 59, 60, 75, 76, 77 i 79, które przypadają na przedsięwzięcia w powiatach leżących bezpośrednio przy granicy, w całkowitej puli zakontraktowanych środków poszczególnych dziedzin wydatków 5% 0,0% 0,0% 44,4% 64,3% 75,5% 67,7% 66,7% 35% 0,0% 0,0% 35,3% 44,0% 45,0% 29,8% 39,7% 70% 0,0% 0,0% 6,6% 16,0% 17,0% 5,2% 44,8% 15 Wartość docelowa odnosi się do roku 2015. 25
Europejska strategia na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia W 2000 roku Rada Europejska uchwaliła w Lizbonie obejmującą dziesięć lat strategię, dzięki której UE ma stać się najbardziej dynamicznym i konkurencyjnym obszarem gospodarczym na świecie. Rok później, w Goteborgu Rada uzupełniła w ramach unijnej Strategii Zrównoważonego Rozwoju założenia gospodarcze i społeczne Strategii Lizbońskiej 16 o wymiar ekologiczny. W 2005 roku Rada Europejska postanowiła nadać Strategii Lizbońskiej nowe impulsy i ukierunkować jej priorytety na zrównoważony rozwój i zatrudnienie. Przyjęte w kolejnym roku strategiczne wytyczne Wspólnoty dla spójności 17 uwzględniają ten rozwój i mają przyczynić się do urzeczywistnienia nowych celów. Są one zgodne ze zintegrowanymi wytycznymi na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia 18. Europejska strategia znalazła również swoje odzwierciedlenie w Programie Operacyjnym Polska Saksonia 2007-2013. W ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej Program ma przyczynić się do zwiększenia spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej na pograniczu polsko-saksońskim. Przy pomocy celów, wskaźników i kategorii interwencji zapisanych w Programie można zmierzyć wkład Programu w realizację rozszerzonej Strategii Lizbońskiej. Poniżej przedstawiono postęp, jaki udało się osiągnąć od początku okresu wsparcia w odniesieniu do kodów interwencji, odzwierciedlających na poziomie Programu istotne cele i priorytety Strategii Lizbońskiej. Wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) W strategii zatrudnienia duże znaczenie przypisuje się wzmocnieniu małych i średnich przedsiębiorstw. Dlatego dąży się do wspomagania przedsiębiorczości, wspierania sieci współpracy oraz promowania badań naukowych i innowacji w MŚP. W odnoszących się do tego sektora kategoriach interwencji 03 i 09 zakontraktowano od początku okresu wsparcia sześć projektów na kwotę ok. 2,9 mln. Pomimo intensywnych działań na rzecz pozyskania nowych projektów należy stwierdzić, że w aktualnej perspektywie finansowej alokacja środków w kategoriach interwencji 03 i 09 przewyższa zapotrzebowanie na środki. 16 Więcej na stronie: http://ec.europa.eu/growthandjobs/pdf/lisbon_de.pdf 17 Decyzja Rady 2006/702/EG z dnia 6 października 2006 r. w sprawie strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 291 z dnia 21.10.2006 r.). 18 Zalecenie Rady 2008/390/EG z dnia 14 maja 2008 r. w sprawie ogólnych wytycznych polityki gospodarczej państw członkowskich i Wspólnoty (2008 2010), (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 137 z dnia 27.05.2008 r.) oraz decyzja Rady 2008/618/WE z dnia 15 lipca 2008 r. dotycząca wytycznych w sprawie polityki zatrudnienia państw członkowskich (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 198 z dnia 26.07.2008 r.). 26
Wsparcie rozbudowy infrastruktury komunikacyjnej Kody interwencji 11, 23, 24, 26 i 28 odpowiadają celowi sformułowanemu w Wytycznych Wspólnoty dla Spójności, jakim jest rozbudowa i poprawa infrastruktury komunikacyjnej w celu zwiększenia regionalnej konkurencyjności w gospodarce i turystyce. Na terenie pogranicza polsko-saksońskiego istnieje szczególne zapotrzebowanie na rozbudowę dróg regionalnych i lokalnych (kategoria interwencji 23). Dostępne środki zostały prawie całkowicie wykorzystane w 2010 roku na realizację dwóch projektów drogowych. Ze względu na utrzymujące się wysokie zapotrzebowanie podjęto w latach ubiegłych decyzję o przesunięciu środków i zwiększeniu alokacji w kategorii interwencji 23, co pozwoliło na zatwierdzenie kolejnych projektów. Do dnia 31.12.2012 r. zakontraktowano więc w kategorii interwencji 23 łącznie cztery projekty na kwotę 10,8 mln euro. Ze względu na postępy w kontraktacji środków w roku sprawozdawczym nie zatwierdzono żadnego dalszego projektu drogowego. Od początku okresu wsparcia w kategoriach interwencji 24 i 26 zakontraktowano dwa projekty, a w kategorii interwencji 28 jeden projekt na łączną kwotę ok. 3,2 mln. W roku sprawozdawczym zatwierdzono ponadto jeden projekt w kategorii interwencji 11, w ramach którego zakontraktowano środki na kwotę ok. 0,3 mln. Działania na rzecz ochrony środowiska Przyjmując rozszerzoną Strategię Lizbońską Rada Europejska potwierdziła istotny wkład polityki ekologicznej we wzrost gospodarczy, zatrudnienie oraz zrównoważone gospodarowanie zasobami. Kwestie związane ze środowiskiem przyrodniczym zawarto w Programie Operacyjnym w kategoriach interwencji 46, 47, 48 oraz 51, 53 i 54. Wymienione powyżej kategorie interwencji uzupełniają się wzajemnie zgodnie z uchwałą Komitetu Monitorującego podjętą w 2010 r. W porównaniu do lat ubiegłych, kiedy to w ramach wspomnianych kategorii interwencji zatwierdzono dziewięć projektów na łączną kwotę ok. 6,7 mln, w roku sprawozdawczym zanotowano zwiększone zainteresowanie tą dziedziną wsparcia wynikające z licznie prowadzonych działań na rzecz pozyskania projektów. W roku 2012 zatwierdzono siedem dalszych projektów o łącznej wartości ok. 6,4 mln. Wsparcie turystyki Wspieranie turystyki odpowiada celowi, jakim jest tworzenie podstaw dla zrównoważonego rozwoju gospodarczego oraz poprawa sytuacji w zakresie zatrudnienia na pograniczu. Kwota dostępnych w tej dziedzinie środków w wysokości prawie 10 mln (kod interwencji 57) podkreśla znaczącą rolę, jaką przywiązuje się do tej dziedziny wsparcia. W roku sprawozdawczym podjęto decyzję o dalszym uelastycznieniu kategorii interwencji 57 w odniesieniu do kodów interwencji 11, 23, 24, 26, 28 oraz 81. Do 31.12.2012 r. 27
zakontraktowano dofinansowanie 18 projektów na kwotę 10,6 mln, co pozwoliło w znacznym stopniu osiągnąć cele założone dla wyszczególnionych powyżej kategorii interwencji. Wsparcie kultury Projekty w dziedzinie kultury wzmacniają tożsamość regionalną i przyczyniają się tym samym do zwiększenia spójności terytorialnej regionu przygranicznego. Działalność tą przyporządkowano do kategorii interwencji 58-60 obejmujących zarówno ochronę i zachowanie dziedzictwa kulturowego jak i rozwój infrastruktury kulturalnej oraz pomoc w poprawie usług kulturalnych. Jak już informowano w sprawozdaniu rocznym 2011 środki przyporządkowane do kategorii interwencji 59 Rozwój infrastruktury kulturalnej zostały wyczerpane w całości już w połowie roku 2010 pomimo przesunięcia środków w ramach osi priorytetowej tzn. cele Programu zostały osiągnięte. Skłoniło to Komitet Monitorujący do podjęcia decyzji o wstrzymaniu przyjmowania wniosków, a co za tym idzie w roku sprawozdawczym w ramach rzeczonej kategorii interwencji nie zakontraktowano dalszych projektów. Dzięki wprowadzonemu w 2011 r. uelastycznieniu kategorii interwencji w ramach osi priorytetowej 2 udało się zaspokoić duże zapotrzebowanie w kategorii interwencji 58 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego. W roku sprawozdawczym zatwierdzono we wspomnianej kategorii interwencji jeden projekt rezerwowy, który udało się zakontraktować już w 2012 r. wykorzystując środki uwolnione w ramach realizacji innych projektów. Do dnia 31.12.2012 r. w ramach kodu interwencji 58 zakontraktowano siedem projektów, w kategorii interwencji 59 cztery, a w kategorii 60 pięć projektów na łączną kwotę prawie 14,1 mln. Wsparcie zatrudnienia Obok zrównoważonego wzrostu główny cel rozszerzonej Strategii Lizbońskiej to zwiększenie poziomu zatrudnienia w Europie oraz zwiększenie spójności społecznej. Zgodnie z wytycznymi w dziedzinie polityki zatrudnienia istotnym jej aspektem jest rozwój instytucji oświatowych i odpowiedniej do potrzeb oferty edukacyjnej. Do tego typu działań należy zaliczyć wspieranie uczenia się przez całe życie, działania poprawiające zdolności adaptacyjne pracowników, rozwijające ofertę edukacyjną oraz tworzące ośrodki infrastruktury społecznej w obliczu zmieniającej się struktury społeczeństwa. Opisane powyżej wymogi znajdują swoje odzwierciedlenie w Programie w kategoriach interwencji 71, 73, 74, 75, 76, 77 oraz 79. W ramach Programu Operacyjnego zgłaszane jest duże zapotrzebowanie w szczególności na działania kodów interwencyjnych 73 Działania na rzecz zwiększenia udziału w kształceniu i szkoleniu przez całe życie ( ), 75 Infrastruktura systemu oświaty, 76 Infrastruktura ochrony zdrowia, 77 Infrastruktura opiekuńczo-wychowawcza oraz 79 28
Pozostała infrastruktura społeczna. Ze względu na duże zapotrzebowanie w wymienionych kategoriach interwencyjnych już w roku 2010 znacznie zwiększono środki przyporządkowane do kategorii interwencji 71, 73, 75 i 77 o łączną kwotę 4,3 mln przesuwając środki w ramach osi priorytetowej. Poprzez uelastycznienie kategorii interwencji w 2011 roku uzyskano dodatkowo większą swobodę w dostępności środków w ramach osi priorytetowej 2. W roku sprawozdawczym 2012 nastąpiło zwiększenie środków w kategoriach interwencji 71, 73, 75, 76 i 77 w wyniku zatwierdzonego przez Komisję Europejską przesunięcia środków pomiędzy osiami priorytetowymi. Ze względu na wyczerpanie środków oraz osiągnięcie celów Programu Komitet Monitorujący zdecydował w 2010 r. o wstrzymaniu przyjmowania wniosków w kategorii 75. Do końca 2012 r. zakontraktowano około 22 mln na łącznie dwadzieścia dziewięć projektów, obejmujących szerokie spektrum wspomnianych powyżej działań. Z tego dziewięć projektów zakontraktowano w ramach kodu interwencji 73 Działania na rzecz zwiększenia udziału w kształceniu i szkoleniu przez całe życie ( ) na łączną kwotę ok. 5,1 mln, jeden projekt na kwotę ok. 0,6 mln w ramach kodu interwencji 71 ( ) zwalczanie dyskryminacji w dostępie do rynku pracy ( ), osiem projektów na łączną kwotę 4,9 mln w kodzie interwencji 75 Infrastruktura systemu oświaty, trzy projekty na około 3,6 mln w kodzie interwencji 76 Infrastruktura ochrony zdrowia, pięć projektów na około 4,2 mln w ramach kodu interwencji 77 Infrastruktura opiekuńczo-wychowawcza i trzy projekty na ok. 3,5 mln w ramach kategorii interwencji 79 Pozostała infrastruktura społeczna. Wsparcie partnerstw i koncepcji polityk oraz programów W sferze wsparcia tworzenia partnerstw (kategoria interwencji 80) zakontraktowano do dnia 31.12.2012 r. łącznie czternaście projektów na kwotę ok. 10,9 mln ze środków EFRR, w tym pięć projektów w ramach wdrażania Funduszu Małych Projektów. 19 Trzynaście projektów kategorii interwencyjnej 81 Rozwiązania na rzecz podniesienia jakości opracowania, monitorowania, ewaluacji polityk i programów ( ) na kwotę 6,4 mln poświęcono stworzeniu transgranicznych procedur w sferze bezpieczeństwa tzn. ochrony przeciwpożarowej, zarządzania kryzysowego oraz policji. Prowadzone intensywnie działania na rzecz pozyskania nowych projektów pozwoliły na zatwierdzenie w roku sprawozdawczym kolejnych czterech projektów w dziedzinie planowania przestrzennego i regionalnego o łącznej wartości ok. 1,8 mln. 19 Szczegółowe informacje na temat wdrażania Funduszu Małych Projektów znajdują się w Rozdziale 3.2.2. Fundusz Małych Projektów. 29
Jakość współpracy transgranicznej Spośród ogólnej liczby 126 zakontraktowanych projektów 45 projekty realizowanych jest przez saksońskich, a 81 projektów przez polskich Partnerów Wiodących. Fakt ten pokazuje, że podmioty po obydwu stronach granicy gotowe są przejąć odpowiedzialność finansową, merytoryczną i organizacyjną za realizację projektów. W dotychczas zakontraktowanych projektach bierze udział 271 partnerów współpracy. Projekty te realizowane są zarówno w ramach nowych kontaktów partnerskich pomiędzy podmiotami po obu stronach granicy, jak i w ramach istniejących już partnerstw. Większość partnerstw wzorem poprzedzającego Programu Interreg III A dotyczy wymiany pomiędzy instytucjami i stowarzyszeniami z Saksonii i Dolnego Śląska (94 20 projekty z łącznie 126 zakontraktowanych projektów). Ponadto Program umożliwia wspieranie współpracy pomiędzy partnerami z terenu województwa lubuskiego i Saksonii (25 21 projektów z łącznie 126 zakontraktowanych projektów). Na podkreślenie zasługuje fakt, że coraz częściej realizowane są projekty, w których uczestniczą partnerzy współpracy z terenu wszystkich regionów biorących udział w Programie (7 22 projektów z łącznie 126 zakontraktowanych projektów). Z zestawienia Skwantyfikowanych celów finansowo-technicznego monitoringu wdrażania wynika, że ponad 93% zakontraktowanych dotychczas projektów spełnia co najmniej trzy wymagane kryteria współpracy. Tym samym planowana wartość docelowa 20% została znacznie przekroczona. Udział zakontraktowanych projektów spełniających wszystkie cztery kryteria współpracy kształtuje się na poziomie powyżej 66% i jest tym samym na dzień 31.12.2012 r. zdecydowanie wyższy niż oczekiwana minimalna wartość docelowa wynosząca 5%. Można zatem stwierdzić, że transgraniczna współpraca partnerów współpracy rozwinęła się zdecydowanie lepiej niż założono w ocenie ex ante Programu Operacyjnego. Kwestie prawne dotyczące współpracy transgranicznej uregulowane są w zestandaryzowanej Umowie Partnerskiej między Partnerem Wiodącym a partnerem (partnerami) projektu, która jest częścią dokumentacji składanej wraz z wnioskiem. 20 Z tego 1 projekt w ramach wdrażania Funduszu Małych Projektów. 21 Z tego 2 projekty w ramach wdrażania Funduszu Małych Projektów. 22 Z tego 1 projekt w ramach wdrażania Funduszu Małych Projektów. 30
2.2 Informacje na temat zgodności z prawem wspólnotowym Zgodność Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013 z prawem wspólnotowym przedstawiono szczegółowo w Dokumencie Programowym (rozdział 3.4. Zgodność z politykami krajowymi i wspólnotowymi ). W 2012 roku nie wystąpiły żadne zmiany czy problemy związane ze zgodnością Programu z prawem wspólnotowym. 2.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze W dniu 27 marca 2012 roku Komisja Europejska zatwierdziła przesłany w 2011 roku wniosek o przesunięcie 5 mln z osi priorytetowej 1 do osi priorytetowej 2. W roku sprawozdawczym rozszerzono zakres monitoringu prowadzonego w celu zapewnienia terminowości rozliczania i wypłacania środków. W ramach grupy roboczej składającej się z przedstawicieli Saksońskiego Banku Odbudowy, Instytucji Zarządzającej oraz polskiego Koordynatora Krajowego uzgodniono działania na rzecz ścisłego monitoringu projektów oraz zoptymalizowano istniejące procedury. 2.4 Zmiany w kontekście realizacji Programu Operacyjnego W dniu 25 marca 2009 r. Komitet Monitorujący przyjął Wspólne Uszczegółowienie Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013. Dokument ten stanowi wspólną podstawę prawną wsparcia i obowiązuje w równej mierze polskich i saksońskich partnerów współpracy. Zmiany Wspólnego Uszczegółowienia Programu przyjęte przez Komitet Monitorujący w dniu 6 grudnia 2011 r. weszły w życie z dniem 26 stycznia 2012 r. W toku dalszego wdrażania Programu powstała konieczność ponownego dostosowania dokumentu ze względu na zmianę zakresu kompetencji lub nowelizacji obowiązującego prawa. Wspomniane zmiany dotyczyły udzielania zamówień publicznych na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, udziału podmiotów trzecich w procesie oceny spójności i ocenie merytorycznej po stronie saksońskiej oraz wydatków kwalifikowalnych w ramach inwestycji budowlanych i prac remontowych w placówkach opieki dziennej nad dziećmi w Wolnym Kraju Związkowym Saksonia. 31
2.5 Znaczące modyfikacje na mocy artykułu 57 Rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 W roku 2012 nie nastąpiły żadne modyfikacje w myśl artykułu 57 Rozporządzenia (WE) nr 1083/2006. 2.6 Komplementarność z innymi instrumentami Odpowiednie informacje zawarte zostały w rozdziale 3.4.2 Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013. W tym zakresie nie nastąpiły żadne zmiany. Instytucja Zarządzająca reprezentowana jest w Komitetach Monitorujących EFRR i EFS. Dzięki temu w ramach monitorowania dochodzić może do wzajemnych uzgodnień między programami. Zarówno POWT Polska Saksonia 2007-2013, jak i saksońskie Programy Operacyjne EFRR i EFS, obsługiwane są przez SAB. Tym samym zapewniona jest koordynacja podstaw wsparcia. 2.7 Monitorowanie i ocena 2.7.1 System zarządzania i kontroli Wdrożone struktury zarządzania i kontroli Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia 2007-2013 zostały w okresie sprawozdawczym utrwalone. Zadania Instytucji Zarządzającej, jak i całość personelu, przeniesiono z dniem 1 października 2012 r. z Saksońskiego Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Transportu do Saksońskiego Ministerstwa Środowiska i Rolnictwa. Zmiana kompetencji resortowej w strukturach rządowych Saksonii nie wpływa na system zarządzania i kontroli Programu. Przy prawidłowej realizacji Programu odpowiedzialne jednostki, obok regulacji zawartych w Programie Operacyjnym i Wspólnym Uszczegółowieniu oraz w Opisie Systemu Zarządzania i Kontroli, dodatkowo opierają się na instrukcjach dostosowywanych do aktualnych wymogów. W 2012 r. miały miejsce adaptacje instrukcji odnośnie do nieprawidłowości w saksońskiej części Programu. Ponadto Instytucja Zarządzająca opracowała instrukcję dotyczącą sposobu postępowania z innymi środkami publicznymi oraz przychodami. Instytucja Zarządzająca jako podmiot odpowiedzialny za Program monitoruje prawidłowe wykonanie delegowanych przez nią zadań przez instytucje pośredniczące. Instytucja Zarządzająca przeprowadziła w okresie sprawozdawczym kontrolę dwóch projektów na 32
poziomie podległych sobie instytucji pośredniczących w Programie Operacyjnym Polska - Saksonia 2007-2013. Wynik kontroli nie był jeszcze dostępny na koniec okresu sprawozdawczego. Zgodnie z Rocznym Planem Kontroli Koordynator Krajowy przeprowadził w 2012 r. kontrole systemowe w: - Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim oraz Lubuskim Urzędzie Wojewódzkim, którym zostały powierzone zadania kontrolera z artykułu 16 w Programie, - Euroregionach Nysa i Sprewa-Nysa-Bóbr w zakresie wyboru projektów i zawierania umów w ramach Funduszu Małych Projektów, - Samorządzie Województwa Dolnośląskiego w zakresie funkcjonowania Regionalnego Punktu Kontaktowego, - Centrum Projektów Europejskich w zakresie obsługi administracyjnej ekspertów zewnętrznych dokonujących oceny merytorycznej wniosków o dofinansowanie w części dotyczącej polskich partnerów współpracy. W przypadku tych instytucji nie stwierdzono rażących uchybień/nieprawidłowości, które miałyby wpływ na jakość realizacji Programu. 2.7.2 Zapewnienie jakości monitorowania Programu W celu zapewnienia jakości monitorowania Programu odbywają się regularne konsultacje Instytucji Zarządzającej ze Wspólnym Sekretariatem Technicznym oraz saksońskimi kontrolerami z artykułu 16 w ramach jour fixes (regularnych spotkań), które mają na celu ścisłe monitorowanie i optymalizację realizacji Programu. W strukturach Wspólnego Sekretariatu Technicznego powołano ponadto pracownika pełniącego funkcję polskiego koordynatora. Koordynator Krajowy zyskał tym samym osobę kontaktową, która koordynuje komunikację z WST i dba o zapewnienie jednolitej jakości dokumentów w języku polskim. Instytucja Zarządzająca, w swej funkcji Instytucji Krajowej Wolnego Kraju Związkowego Saksonia, omawiała tematy przekrojowe na posiedzeniach Międzyresortowej Grupy Roboczej Celu 3. Systematyczna wymiana informacji pomiędzy jednostkami zaangażowanymi w procedurę oceny wniosków po polskiej i niemieckiej stronie zapewnia odpowiednią jakość wspólnego wdrażania Programu. Polscy i saksońscy kontrolerzy z artykułu 16 spotykali się raz na kwartał w celu wymiany doświadczeń, omówienia wspólnych kwestii dotyczących procedur kontrolnych oraz ustalenia wspólnego harmonogramu kontroli. 33
Elementem praktycznych działań w ramach wspólnego wdrażania Programu są obok uzgodnień telefonicznych i pisemnych spotkania pomiędzy Instytucją Zarządzającą i Koordynatorem Krajowym organizowane w celu przedyskutowania bieżących problemów. W czasie spotkania zorganizowanego w Warszawie w dniu 7 lutego 2012 roku omawiano szereg kwestii związanych z wdrażaniem Programu takich jak np. działania na rzecz wypełnienia celów n+2/n+3 oraz szerszego informowania członków Komitetu Monitorującego o wdrażaniu Programu. Aspekty wdrażania Programu były również tematami spotkań w Warszawie w dniu 10 października 2012 r. oraz w Poczdamie w dniu 20 listopada 2012 r. Koordynator Krajowy pozostaje w stałym kontakcie z instytucjami zaangażowanymi w realizację Programu po stronie polskiej. W 2012 roku zostały zorganizowane odpowiednie spotkania konsultacyjne bądź szkolenia, np.: spotkanie z urzędami wojewódzkimi w dniach 6-7 lutego 2012 r. w Łagowie oraz w dniach 23-24 października 2012 r. w Ustroniu, spotkanie z euroregionami w dniach 31 maja 1 czerwca 2012 r. oraz 19 grudnia w Warszawie. W 2012 roku Koordynator Krajowy wspólnie z polskim instytucjami Programu wprowadził usprawnienia odnośnie do systemu monitorowania postępów we wdrażaniu Programu oraz występowania ewentualnych problemów w realizacji projektów. 2.7.3 Systemy danych Do składania wniosku projektowego wykorzystuje się aplikację internetową EWA Elektroniczny Wniosek Projektowy Saksonia. Dane z wniosku przekazywane są poprzez interfejs do systemu danych SAB ProSAB, tam zapisywane i udostępniane do dalszego przetwarzania. Obok systemu danych SAB do Pomocy Technicznej stosuje się jednolity krajowy System Zarządzania Środkami Wsparcia (FMV) Wolnego Kraju Związkowego Saksonia oraz jednolitą krajową Bazę Danych Środków Wsparcia dla Wolnego Kraju Związkowego Saksonia (FÖMISAX). W obsłudze wsparcia jednostki udzielające wsparcia wykorzystują system informatyczny sterowania procedurami Systemu Zarządzania Środkami Wsparcia (FMV) lub równoległego systemu ProSAB. Istotnymi etapami obsługi są przetwarzanie i kontrola wniosku, sporządzanie umów o dofinansowanie i aneksów do tych umów, kontrola wydatków, oceny związane z finansami projektu, takie jak np. zwrot czy spłata odsetek oraz zakończenie 34
projektu. W wymienionych lokalnych systemach informatycznych rejestrowane są wszystkie dane potrzebne do sprawozdawczości wobec UE. Przy pomocy systemu FIKO-PRÜF SAB (dla przedsięwzięć) oraz Instytucja Zarządzająca (dla Pomocy Technicznej) sporządzają zgłoszenia wydatków na podstawie danych o projektach zarejestrowanych we wcześniejszych systemach. Dokonuje się wszystkich możliwych kumulacji, aby zgłoszenie do Komisji Europejskiej przygotować, a następnie wysłać w sposób kompletny i poprawny. W tym miejscu w przyszłości odbywać się będzie certyfikowana wysyłka do SFC2007 przy pomocy udostępnionych przez Komisję Europejską funkcji serwisu sieciowego. System informatyczny FIKOAdmin wspiera planowanie i modyfikację Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013 wraz z jego planem finansowym. W okresie sprawozdawczym system FIKO był na bieżąco optymalizowany. W ramach systemu stworzono nowe funkcje raportowe i usunięto błędy w istniejących już elementach systemu. 2.7.4 Posiedzenia Komitetu Monitorującego W roku 2012 odbyły się trzy posiedzenia Komitetu Monitorującego, rotacyjnie po stronie polskiej i saksońskiej. Głównym tematem posiedzeń było podejmowanie decyzji w sprawie przedkładanych Komitetowi projektów. Rezultaty przedstawiono w poniższej tabeli: Posiedzenie w dniu Miejsce posiedzenia Ilość zatwierdzonych projektów Zatwierdzone środki EFRR (w ) Ilość odroczonych projektów Ilość odrzuconych projektów 22.03.2012 Drezno 13 5.762.592,46 0 2 26/27.06.2012 Żagań 10+1 projekt rezerwowy 8.139.605,52 0 1 27.09.2012 Görlitz 6 5.900.347,32 0 0 Ogółem 30 19.802.545,30 0 3 Podczas posiedzień KM w 2012 r. oprócz zatwierdzania nowych wniosków o dofinansowanie i podejmowania uchwał w sprawie zmian w projektach główny nacisk położono również na monitoring wdrażania Programu, przede wszystkim w związku z wykonaniem zasady n+3. Członkowie Komitetu Monitorującego byli regularnie informowani o stanie wdrażania Programu, w tym o stanie wdrażania Funduszu Małych Projektów. W tym kontekście KM podejmował stosowane uchwały dotyczące przesunięć środków w obrębie danej osi priorytetowej oraz zmian Wspólnego Uszczegółowienia Programu. Ponadto na każde 35
posiedzenie przedkładano członkom KM zestawienia dotyczące ilości wycofanych i odrzuconych projektów. 23 2.7.5 Cel przekrojowy równość szans / integracja społeczna W celu udokumentowania w ramach wdrażania Programu przekrojowego tematu równości szans uwzględnia się następujące kryteria: Realizowany projekt jest ukierunkowany głównie na równość szans / integrację społeczną ma pozytywny wpływ na równość szans / integrację społeczną jest neutralny pod względem równości szans / integracji społecznej Dotychczas zakontraktowane projekty pod względem równości szans / integracji społecznej wykazują następujące wartości: Oś priorytetowa 1 Rozwój transgraniczny liczba projektów Oś priorytetowa 2 Transgraniczna integracja społeczna w odniesieniu do równości szans / integracji społecznej projekt ma pozytywny wpływ na równość szans / integrację społeczną jest ukierunkowany głównie na równość szans / integrację społeczną jest neutralny pod względem równości szans / integracji społecznej 2 10 42 liczba projektów jest ukierunkowany głównie na równość szans / integrację społeczną w odniesieniu do równości szans / integracji społecznej projekt ma pozytywny wpływ na równość szans / integrację społeczną jest neutralny pod względem równości szans / integracji społecznej 10 26 36 2.7.6 Informacje dotyczące oddziaływania Programu na środowisko Ze Strategicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko 24 (SOOŚ) wynika dla Programu obowiązek prowadzenia działań monitorujących. Monitorowanie następuje w oparciu o wskaźniki ustalone w ramach SOOŚ. W celu monitorowania oddziaływania na środowisko, poprzez zespolenie wypracowanych wskaźników środowiskowych z systemem wskaźników Programu, rejestruje się liczbę projektów lub przedsięwzięć, które mają wywołać 23 Patrz wyjaśnienia w Rozdziale 2.1.1. 24 Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko Raport Środowiskowy Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska-Saksonia 2007-2013; strony 56-57. 36
odpowiednio jeden lub kilka oczekiwanych skutków dla środowiska. W celu odpowiedniego uwzględnienia kwestii ochrony środowiska ustalono następujące trzy kryteria: głównym tematem realizowanego projektu jest środowisko realizowany projekt ma pozytywny wpływ na środowisko realizowany projekt ma neutralny wpływ na środowisko Dotychczas zakontraktowane projekty pod względem oddziaływania Programu na środowisko wykazują następujące wartości: Oś priorytetowa 1 Rozwój transgraniczny liczba projektów pod względem oddziaływania na środowisko projekt ma pozytywny wpływ głównym tematem projektu jest środowisko na środowisko projekt ma neutralny wpływ na środowisko 12 15 27 Oś priorytetowa 2 Transgraniczna integracja społeczna liczba projektów pod względem oddziaływania na środowisko projekt ma pozytywny wpływ głównym tematem projektu jest środowisko na środowisko projekt ma neutralny wpływ na środowisko 7 12 53 37
2.8 Sytuacja społeczno-ekonomiczna na obszarze wsparcia Zaprezentowane w formie tabelarycznej wskaźniki kontekstowe umożliwiają zwięzłe przedstawienie ogólnego rozwoju na całym obszarze wsparcia. Uwzględnia się przy tym dane, które pomagają określić stan rozwoju, również w istotnych dziedzinach wsparcia. Wskaźnik kontekstowy Liczba ludności (mieszkańcy) Rok Wspólny obszar wsparcia 25 Wolny Kraj Związkowy Saksonia 26 Rzeczpospolita Polska 27 Wartość bazowa 28 2.584.369 brak danych brak danych 2007 2.554.157 622.200 29 1.931.957 2008 2.539.807 613.700 1.926.107 2009 2.535.979 613.780 1.922.199 2010 2.476.799 600.612 1.876.167 30 2011 2.511.645 593.827 31 1.917.818 32 2012 2.509.151 587.873 33 1.921.278 34 Liczba osób czynnych zawodowo (miejsce pracy) Wartość bazowa 640.479 brak danych brak danych 2007 614.979 251.400 363.579 2008 622.453 250.900 371.553 2009 574.038 202.584 371.454 2010 562.150 204.284 357.866 35 2011 539.860 181.994 36 357.866 37 25 Obszar wsparcia wraz z regułą elastyczności. 26 W odniesieniu do obszaru wsparcia. 27 W odniesieniu do obszaru wsparcia. 28 Niniejsze oraz kolejne wartości bazowe z 2005 roku odpowiadają wartościom schematu 13 (wskaźniki kontekstowe) Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013. 29 Źródło: http://www.statistik.sachsen.de (Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Związkowego Saksonia). Dane dotyczą obszaru na dzień 31.12.2007 r. 30 Źródło: http://www.stat.gov.pl (Główny Urząd Statystyczny). 31 Źródło: http://www.statistik.sachsen.de (Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Związkowego Saksonia). Dane dotyczą obszaru na dzień 30.09.2011 r. 32 Źródło: http://www.stat.gov.pl (Główny Urząd Statystyczny). 33 Źródło: http://www.statistik.sachsen.de (Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Związkowego Saksonia). Dane dotyczą stanu na dzień 30.09.2012 r. 34 Źródło: http://www.stat.gov.pl (Główny Urząd Statystyczny). 35 Źródło: http://www.stat.gov.pl (Główny Urząd Statystyczny). Dane odnoszą się do stanu na dzień 30.09.2010 r. 36 Źródło: http://www.statistik.sachsen.de (Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Związkowego Saksonia). Dane pokazują liczbę zatrudnionych objętych ubezpieczeniem społecznym w miejscu pracy na dzień 30.06.2011 r. 37 Źródło: http://www.stat.gov.pl. (Główny Urząd Statystyczny) Dane odnoszą się do stanu na dzień 30.09.2010 r. 38
Wskaźnik kontekstowy Rok Wspólny obszar wsparcia 25 Wolny Kraj Związkowy Saksonia 26 Rzeczpospolita Polska 27 2012 590.555 183.088 38 407.467 39 2012 Liczba przybywających do pracy z woj. lubuskiego / dolnośląskiego do Saksonii Liczba wyjeżdżających do pracy z Saksonii do województwa lubuskiego / dolnośląskiego Liczba bezrobotnych 2012 brak danych 40 2012 brak danych 41 Wartość bazowa 274.453 brak danych brak danych 2007 165.165 53.668 111.497 2008 145.684 45.684 100.000 2009 167.154 44.554 122.600 2010 166.813 42.057 42 124.756 43 2011 153.207 34.352 44 118.855 45 2012 155.978 30.463 46 125.515 47 Liczba noclegów w ruchu turystycznym Wartość bazowa 5.337.389 brak danych brak danych 2007 5.525.831 1.488.100 4.037.731 2008 5.559.488 1.534.940 4.024.548 38 Źródło: Krajowy Urząd Wolnego Kraju Związkowego Saksonia. Dane ukazują liczbę zatrudnionych objętych obowiązkiem ubezpieczenia społecznego w miejscu pracy (stan na dzień 30.06.2012 r.). 39 Źródło: http://www.stat.gov.pl (Główny Urząd Statystyczny). 40 Saksoński Urząd Statystyczny nie dysponuje danymi za rok 2012 dot. liczby osób według obywatelstwa dojeżdżających codziennie do pracy od 1 maja 2011 r. tzn. od momentu obowiązywania swobody przepływu pracowników pomiędzy Polską i Niemcami. 41 Saksoński Urząd Statystyczny nie dysponuje danymi za rok 2012 dot. liczby osób według obywatelstwa dojeżdżających codziennie do pracy od 1 maja 2011 r. tzn. od momentu obowiązywania swobody przepływu pracowników pomiędzy Polską i Niemcami. 42 Źródło: http://www.pub.arbeitsamt.de. Dane odnoszą się do stanu na dzień 30.09.2010 r. 43 Źródło: http://www.stat.gov.pl. (Główny Urząd Statystyczny). 44 Źródło: http://www.pub.arbeitsamt.de. Dane odnoszą się do stanu na dzień 31.12.2011 r. 45 Źródło: http://www.stat.gov.pl. (Główny Urząd Statystyczny). 46 Źródło: http://www.arbeitsagentur.de. Dane odnoszą się do stanu na dzień 30.11.2012 r. 47 Źródło: http://www.stat.gov.pl. (Główny Urząd Statystyczny). 39
Wskaźnik kontekstowy Rok Wspólny obszar wsparcia 25 Wolny Kraj Związkowy Saksonia 26 Rzeczpospolita Polska 27 2009 5.150.824 1.327.500 3.823.321 2010 5.610.928 1.618.390 48 3.992.540 49 2011 5.865.347 1.609.299 50 4.256.048 51 2012 8.176.334 1.780.107 52 6.396,227 53 Liczba wspólnych połączeń granicznych 54 Wartość bazowa 12 2007 12 2008 12 2009 12 2010 12 2011 12 2012 12 Powierzchnia obszarów (ha) Natura 2000 Wartość bazowa 35.300 brak danych brak danych 2007 101.486 97.986 3.500 2008 101.486 97.986 3.500 2009 101.486 97.986 3.500 2010 101.486 97.986 55 3.500 56 2011 101.486 97.986 57 3.500 58 2012 101.486 97.986 59 3.500 60 48 Źródło: http://www.statistik.sachsen.de (Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Związkowego Saksonia). 49 Źródło: www.intur.com.pl. (Instytut Turystyki). 50 Źródło: http://www.statistik.sachsen.de (Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Związkowego Saksonia). 51 Źródło: www.intur.com.pl. (Instytut Turystyki). 52 Źródło: Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Związkowego Saksonia. Dane za okres od stycznia do listopada 2012 r. 53 Źródło:. http://www.stat.gov.pl. (Główny Urząd Statystyczny). Dane za okres styczeń - grudzień 2012 r. 54 Źródło: Atlas Administracji Saksońskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych: www.verwaltungsatlas.sachsen.de (stan na: 01/2008). 55 Źródło: Źródło podane w latach poprzednich było niepoprawne. Dane dla lat 2007-2011 zostały skorygowane wstecz w wyniku analizy dla obszarów chronionych z dn. 15.03.2012 r. przeprowadzonej przez Saksońskie Ministerstwo Środowiska i Rolnictwa, stan na rok 2011. 56 Źródło: http://www.crossborderdatabase.de. Ostatniej aktualizacji danych dokonano w roku 2008. 57 Źródło: Na podstawie danych Saksońskiego Ministerstwa Środowiska i Rolnictwa dot. obszaru wsparcia z dnia 15.03.2012 r. (powiaty Bautzen i Görlitz). Dane dot. roku 2011. 58 Źródło: http://www.crossborderdatabase.de. Ostatniej aktualizacji danych dokonano w roku 2010. 59 Źródło: Według oceny Saksońskiego Ministerstwa Środowiska i Rolnictwa z dnia 08.03.2013 r., w odniesieniu do obszaru wsparcia (powiaty Bautzen i Görlitz), Stan na rok 2013. 40
Wskaźnik kontekstowy Rok Wspólny obszar wsparcia 25 Wolny Kraj Związkowy Saksonia 26 Rzeczpospolita Polska 27 Liczba partnerstw szkolnych pomiędzy Polską a Saksonią Wartość bazowa 56 2007 brak danych 61 2008 52 62 2009 52 2010 52 2011 52 63 2012 50 64 Liczba partnerstw gmin między Polską a Saksonią Wartość bazowa 50 2007 50 2008 52 2009 52 2010 60 2011 60 65 2012 60 66 Tempo rozwoju społecznego i gospodarczego obszaru wsparcia zależy w dużej mierze od zewnętrznych warunków ramowych. W saksońskiej części obszaru wsparcia zanotowano w 2012 roku spadek liczby bezrobotnych, co stanowiło kontynuację tendencji zaobserwowanej w roku poprzednim. W przeciwieństwie do strony saksońskiej po stronie 60 Źródło: http://www.crossborderdatabase.de. Ostatnie dane dostępne są za rok 2010. 61 Brak danych za rok 2007. 62 Źródło: www.smk.sachsen.de (Rejestrowane są wyłącznie partnerstwa z terenu województwa dolnośląskiego i Saksonii). 63 Źródło: Na podstawie danych Saksońskiego Ministerstwa Oświaty z dnia 03.04.2012 r. dot. roku szkolnego 2011/2012, z uwzględnieniem szkół publicznych oraz szkół prowadzonych przez niezależne organy założycielskie na terenie Wolnego Kraju Związkowego Saksonia. Zamieszczona w sprawozdaniu za rok 2011 liczba 77 partnerstw odnosiła się do partnerstw szkół saksońskich ze szkołami na całym obszarze Rzeczpospolitej Polskiej. W bieżącym sprawozdaniu liczba ta została skorygowana tzn. odnosi się obecnie do do partnerstw szkół saksońskich ze szkołami z terenu województw dolnośląskiego i lubuskiego.. 64 Źródło: Na podstawie oceny Saksońskiego Ministerstwa Oświaty dotyczącej roku szkolnego 2012/2013. 65 Źródło: www.ssg-sachsen.de (Związek Miast i Gmin Saksonii). Dane według stanu na czerwiec 2010 r. 66 Źródło: www.ssg-sachsen.de (Związek Miast i Gmin Saksonii). Dane są aktualizowane co dwa lata przez Związek Miast i Gmin Saksonii. 41
polskiej nastąpił ponowny wzrost liczby bezrobotnych osiągając najwyższy poziom w odniesieniu do danych prezentowanych w sprawozdaniach rocznych za ostatnie pięć lat. Podczas, gdy na terenie Wolnego Kraju Związkowego Saksonia nadal maleje liczba ludności, na terenie Republiki Polskiej można odnotować niewielki wzrost, także wśród osób czynnych zawodowo. Liczba partnerstw szkolnych, jak i partnerstw pomiędzy gminami pozostała na poziomie roku poprzedniego. 42
3 REALIZACJA W PODZIALE NA PRIORYTETY 3.1 Oś priorytetowa 1 3.1.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów Informacja na temat fizycznych i finansowych postępów w realizacji osi priorytetowej 1 Zgodnie z IPF w ramach osi priorytetowej 1 Rozwój transgraniczny dostępne są środki EFRR w wysokości 44.754.945,00. W roku sprawozdawczym zawarto umowy o dofinansowanie dla 21 projektów i zakontraktowano tym samym środki EFRR na łączną kwotę 13.987.103,58. Od początku perspektywy finansowej przyznano dofinansowanie na realizację 54 projektów w łącznej wysokości 42.777.033,72, co oznacza, że poziom kontraktacji wg stanu na dzień 31.12.2012 r. wynosił 95,58%. Kwota środków wypłaconych do dn. 31.12.2012 r. wyniosła 12.141.022,91 (27,13%). Stan realizacji finansowej osi priorytetowej 1 (w mln ) 60 50 40 30 20 10 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 środki wg IPF środki zakontraktowane środki wypłacone 43
W podziale na dziedziny wsparcia dofinansowanie w ramach osi priorytetowej 1 prezentuje się w następujący sposób. Liczba projektów zakontraktowanych w osi priorytetowej 1 Rozwój transgraniczny Dziedzina wsparcia 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Ogółem Dziedzina wsparcia 1 Gospodarka i nauka Dziedzina wsparcia 2 Turystyka i działalność uzdrowiskowa Dziedzina wsparcia 3 Transport i komunikacja Dziedzina wsparcia 4 Środowisko przyrodnicze Dziedzina wsparcia 5 Ład przestrzenny i planowanie regionalne 0 0 0 2 2 2 6 0 0 0 3 12 7 22 0 0 0 2 3 1 6 0 0 1 4 4 7 16 0 0 0 0 0 4 4 Ogółem 0 0 1 11 21 67 21 54 Kontraktacja środków w osi priorytetowej 1 (w ) Rozwój transgraniczny Dziedzina wsparcia Dziedzina wsparcia 1 Gospodarka i nauka 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Łącznie w 0,00 0,00 0,00 950.932,95 1.213.500,81 741.925,49 2.906.359,25 Dziedzina wsparcia 2 Turystyka i działalność uzdrowiskowa Dziedzina wsparcia 3 Transport i komunikacja Dziedzina wsparcia 4 Środowisko przyrodnicze Dziedzina wsparcia 5 Ład przestrzenny i planowanie regionalne 0,00 0,00 0,00 785.543,40 7.950.164,29 4.760.358,93 13.496.066,62 0,00 0,00 0,00 9.050.492,96 2.091.099,84 316.726,20 11.458.319,00 0,00 0,00 747.473,21 1.738.425,00 4.262.297,68 6.337.287,10 13.085.482,99 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1.830.805,86 1.830.805,86 Ogółem 0,00 0,00 747.473,21 12.525.394,31 15.517.062,62 13.987.103,58 42.777.033,72 67 Jeden z projektów zakontraktowanych w 2011 r. w dziedzinie wsparcia Gospodarka i nauka został wycofany przez wnioskodawcę w 2012 r. Z tego względu liczba projektów zakontraktowanych w 2011 r. w osi priorytetowej 1 zmniejszyła się o jeden w porównaniu z danymi w sprawozdaniu za rok poprzedni. 44
Analiza jakościowa Projekty zakontraktowane od początku perspektywy finansowej w ramach zakresu wsparcia osi priorytetowej 1 uwidaczniają zapotrzebowanie i zainteresowanie współpracą transgraniczną w takich obszarach jak transport, turystyka i środowisko. W ramach osi priorytetowej 1, przede wszystkim w dziedzinie środowiska przyrodniczego, w 2012 r. przyznano dofinansowanie dla znacznie większej liczby projektów niż w roku poprzednim. Z zadowoleniem należy podkreślić, że dofinansowanie uzyskały projekty w tych dziedzinach wsparcia, które nie cieszyły się dotychczas dużym zainteresowaniem. Dotyczy to zarówno dziedziny Ład przestrzenny i planowanie regionalne, jak i wsparcia technologii informacyjnych. Ponadto umowy o dofinansowanie otrzymały kolejne projekty turystyczne oraz dwa projekty naukowe realizowane w ramach dziedziny wsparcia Gospodarka i nauka. Zainteresowanie realizacją projektów w tej dziedzinie kształtowało się jednakże nadal na niskim poziomie pomimo prowadzonych działań na rzecz pozyskania nowych projektów. Projekty zakontraktowane w 2012 r. koncentrują się wokół takich tematów jak np.: wspieranie polsko-niemieckiej współpracy naukowej poprzez wspólne projekty badawcze, poprawa infrastruktury turystycznej po obu stronach granicy, w tym utworzenie transgranicznych szlaków turystycznych oraz dwujęzycznych tablic informacyjnych, map turystycznych i materiałów informacyjnych, tworzenie i promocja wspólnych ofert turystycznych, wspólne prace nad rozbudową transgranicznych baz danych w ramach działań w zakresie społeczeństwa informacyjnego, działania w zakresie transferu wiedzy w celu wykorzystania nowoczesnych technologii na obszarze energii odnawialnych, ochrony klimatu i zachowania jakości powietrza, monitoring środowiska poprzez wymianę danych pomiędzy polskimi i niemieckimi instytucjami, wspólne działania na rzecz zwiększenia świadomości ekologicznej poprzez przedsięwzięcia w zakresie edukacji ekologicznej oraz przedsięwzięcia na rzecz tworzenia transgranicznych sieci ekologicznych za pomocą ofert doskonalenia skierowanych do multiplikatorów w instytucjach edukacji ekologicznej, wymiana doświadczeń w zakresie utrzymania naturalnej bioróżnorodności oraz ochrony krajobrazu kulturowego obszaru wsparcia, 45
utworzenie transgranicznych centrów przyrodniczych w celu wspierania współpracy w sferze edukacji ekologicznej, koncepcje, strategie, projekty modelowe oraz działania promocyjne w dziedzinie planowania regionalnego. 46
Przykładowe projekty w osi priorytetowej 1 Rozwój transgraniczny Dziedzina wsparcia Tytuł projektu Partner Wiodący Partner Projektu Środki EFRR Okres realizacji Opis projektu 1 Gospodarka i nauka Język jako klucz do współpracy - Status i prestiż języka sąsiada w polsko-saksońskim regionie przygranicznym Technische Universität Dresden Uniwersytet Zielonogórski 467.014,13 01.01.2012-31.12.2013 W ramach projektu partnerzy współpracy badają aktualną sytuację językową oraz nastawienie społeczeństwa do języka sąsiada w regionie przygranicznym. Instrument badawczy stanowi stworzona w projekcie analiza empiryczna. W oparciu o wynik analizy planuje się stworzenie bazy danych, która będzie wykorzystywana również w przyszłości. Zebrane dane pozwolą stwierdzić, jak postrzegany jest język sąsiada przez różne grupy społeczne w regionie przygranicznym, jakie rodzaje umiejętności językowych posiada dana grupa i w jakich kontekstach sytuacyjnych umiejętności te są wykorzystywane. Wyniki wypracowane w ramach projektu zostaną zaprezentowane i udostępnione zainteresowanym przedstawicielom nauki, administracji, politykom oraz innym podmiotom działającym na terenie wspólnego regionu przygranicznego. 2 Turystyka i działalność uzdrowiskowa Przygoda z Nysą - zagospodarowanie turystyczne pogranicza polsko-niemieckiego - II etap Landratsamt Görlitz 1. Powiat Żarski 2. Gmina Zgorzelec 3. Gmina Pieńsk 4. Kulturinsel Einsiedel e.v. 5. Powiat Zgorzelecki 6. Miasto Zgorzelec 574.889,66 06.09.2011-31.03.2014 Przedmiotowy projekt stanowi ważny wkład w dalszy rozwój turystyki na terenach położonych po obydwu stronach Nysy Łużyckiej oraz zwiększenie atrakcyjności regionu pod względem turystyki uzdrowiskowej i wypoczynkowej. Projekt stanowi kontynuację działań prowadzonych w ramach realizowanego obecnie projektu Przygoda z Nysą - zagospodarowanie turystyczne pogranicza polsko-niemieckiego. Celem projektu jest poprawa jakości ośrodków turystyki wodnej, rowerowej i pieszej poprzez realizację przez partnerów współpracy następujących działań: - stworzenie i oznakowanie wzdłuż Nysy po stronie saksońskiej dziesięciu miejsc 47
wejścia/wyjścia z wody, - budowa mobilnego pomostu w miejscowości Zentendorf, - stworzenie nowej infrastruktury do uprawiania turystyki wodnej w 21 miejscach położonych po stronie polskiej oraz rozszerzenie oznakowania szlaków pieszych i rowerowych, - stworzenie mini muzeum geologicznego w Łęknicy, - promocja turystyki w formie wydawnictw i imprez. 3 Transport i komunikacja Wirtualna biblioteka e- Pogranicze Jeleniogórskie Centrum Informacji i Edukacji Regionalnej Książnica Karkonoska Kultur- und Weiterbildungsgesellschaft mbh Löbau 316.726,20 01.09.2012-30.06.2014 Partnerzy współpracy planują utworzenie transgranicznej biblioteki wirtualnej udostępniającej w formie elektronicznej dokumenty sporządzone w języku polskim i niemieckim. W zbiorach biblioteki znajdzie się cały szereg publikacji polskich i niemieckich, czasopism oraz dokumentów które posłużą do utrwalenia wspólnej pamięci regionalnej. Na potrzeby leksykonu biograficznego ZiemiJeleniogórskiej powstanie w ramach projektu 20 biogramów opatrzonych zdjęciami i przypisami wraz z odpowiednim tłumaczeniem, a 750 dokumentów na temat pogranicza zostanie poddanych cyfryzacji. 4 Środowisko przyrodnicze Klaps - Zmiany klimatu, zanieczyszczenia powietrza i przekroczenia ładunków krytycznych w regionie granicznym Polska - Saksonia Sächsisches Landesamt für Umwelt, Landwirtschaft und Geologie 1. Uniwersytet Wrocławski 2. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowy Instytut Badawczy, Oddział we Wrocławiu 743.666,15 12.04.2012-30.06.2014 W wyniku realizacji projektu przeprowadzona zostanie diagnoza i ocena oddziaływania zmian klimatu, bioklimatu i jakości powietrza na stan ekosystemów oraz zdrowia mieszkańców w obszarze wsparcia. Połączenie tworzonych modeli klimatycznych z analizą zanieczyszczenia powietrza na badanym obszarze stanowi nowatorskie podejście badawcze. Partnerzy współpracy stworzą w ramach projektu wspólny bank danych zawierający m.in. przestrzenną informację o prognozowanych zmianach klimatu i bioklimatu oraz o obecnym i przyszłym poziomie stężeń i dekompozycji zanieczyszczeń (wyniki prac modelu FRAME). Baza danych stanowić będzie podstawę do dalszej współpracy 48
w ramach badań nad zmianami klimatu i zanieczyszczeń powietrza. Wszystkie rezultaty projektu będą bezpłatnie przekazywane i udostępniane grupom docelowym projektu na platformie internetowej. Opinia publiczna będzie miała możliwość zapoznania się z sytuacją klimatyczną, problemem zanieczyszczenia powietrza oraz dopuszczalnych ładunków krytycznych w czasie 10 spotkań otwartych dla wszystkich zainteresowanych. 5 Ład przestrzenny i planowanie regionalne Koncepcja i dokumentacja rewitalizacji zabudowy przysłupowo - zrębowej w mieście Bogatynia jako element krainy domów przysłupowych Gmina Bogatynia Stadtverwaltung Zittau 244.375,00 24.10.2011-30.06.2013 Celem projektu jest opracowanie koncepcji rewitalizacji trzech domów przysłupowozrębowych w Bogatyni. Zadaniem partnerów współpracy będzie opracowanie w ramach projektu dokumentacji technicznej prac renowacyjnych obiektów historycznych. Wspólna koncepcja rewitalizacji budynków przyczyni się do zachowania zabytków regionu przygranicznego oraz wzmocni zainteresowanie kulturą i historią regionu. Realizacja projektu poprawi ogólną dostępność zabytków oraz poszerzy wiedzę na temat zabytków architektury niemieckiej na terenie przygranicznym. 49
3.1.2 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze Już w 2010 r. podczas wdrażania w osi priorytetowej 1 można było wyraźnie zaobserwować, że w ramach niektórych dziedzin wsparcia przede wszystkim w dziedzinie wsparcia Gospodarka i nauka wpływa mniej wniosków o dofinansowanie niż przewidywano na etapie planowania Programu. Intensywne działania informacyjno-promocyjne WST i obu RPK przeprowadzone w latach 2010-2012 pozwoliły na pozyskanie nowych projektów w dziedzinach wsparcia, w których w mniejszym stopniu wykorzystywano dostępne środki. W celu wdrażania Programu odpowiednio do istniejącego zapotrzebowania konieczne było jednakże przesunięcie środków w obrębie osi priorytetowej 1 oraz pomiędzy osiami priorytetowymi 1 i 2. W wyniku przeprowadzenia wspomnianych działań zaradczych możliwa była znaczna poprawa stanu kontraktacji środków w ramach osi priorytetowej 1 w 2012 r. Szczegółowe wyjaśnienia w tym zakresie dostępne są w rozdziałach 2.1.1, 2.1.3 oraz 2.3. 3.2 Oś priorytetowa 2 3.2.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów Informacja na temat fizycznych i finansowych postępów w realizacji osi priorytetowej 2 Zgodnie z IPF w ramach osi priorytetowej 2 Transgraniczna integracja społeczna dostępne są środki EFRR w wysokości 54.049.395,00. W roku sprawozdawczym zawarto umowy o dofinansowanie dla 10 projektów i zakontraktowano tym samym środki EFRR na łączną kwotę 6.596.984,54. Od początku perspektywy finansowej przyznano dofinansowanie na realizację 72 projektów w łącznej wysokości 53.571.517,65, co oznacza, że poziom kontraktacji wg stanu na dzień 31.12.2012 r. wynosił 99,11%. Kwota środków wypłaconych do dn. 31.12.2012 r. wyniosła 14.592.833,83 (26,99%). 50
Stan realizacji finansowej osi priorytetowej 2 (w mln ) 60 50 40 30 20 10 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 środki wg IPF środki zakontraktowane środki wypłacone 51
W podziale na dziedziny wsparcia dofinansowanie w ramach osi priorytetowej 2 prezentuje się w następujący sposób. Liczba projektów zakontraktowanych w osi priorytetowej 2 Transgraniczna integracja społeczna Dziedzina wsparcia 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Gesamt Dziedzina wsparcia 1 Kształcenie i szkolenie Dziedzina wsparcia 2 Kultura i sztuka 0 0 6 3 6 2 17 0 0 3 6 5 2 16 Dziedzina wsparcia 3 Infrastruktura społeczna 0 0 2 4 4 2 12 Dziedzina wsparcia 4 Bezpieczeństwo publiczne Dziedzina wsparcia 5 Rozwój współpracy partnerskiej Dziedzina wsparcia 6 Fundusz Małych Projektów 0 0 0 0 0 0 2 3 5 3 13 1 1 6 1 9 3 0 2 0 5 Ogółem 0 0 17 17 28 10 72 Kontraktacja środków w osi priorytetowej 2 (w ) Transgraniczna integracja społeczna Dziedzina wsparcia Dziedzina wsparcia 1 Kształcenie i szkolenie Dziedzina wsparcia 2 Kultura i sztuka Dziedzina wsparcia 3 Infrastruktura społeczna Dziedzina wsparcia 4 Bezpieczeństwo publiczne Dziedzina wsparcia 5 Rozwój współpracy partnerskiej Dziedzina wsparcia 6 Fundusz Małych Projektów 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Łącznie w 0,00 0,00 4.868.574,07 1.746.544,88 2.646.107,06 923.962,63 10.185.188,64 0,00 0,00 3.941.315,27 3.424.098,20 6.206.534,52 569.000,85 14.140.948,84 0,00 0,00 1.160.151,45 3.762.212,72 4.251.990,73 2.669.044,72 11.843.399,62 0,00 0,00 697.870,24 1.112.354,34 2.319.794,50 2.301.033,34 6.431.052,42 0,00 0,00 75.752,18 175.907,50 1.336.722,63 133.943,00 1.722.325,31 0,00 0,00 6.324.192,29 0,00 2.924.410,53 0,00 9.248.602,82 Ogółem 0,00 0,00 17.067.855,50 10.221.117,64 19.685.559,97 6.596.984,54 53.571.517,65 52
Analiza jakościowa Projekty zakontraktowane od początku perspektywy finansowej w ramach zakresu wsparcia osi priorytetowej 2 uwidaczniają zapotrzebowanie i zainteresowanie współpracą transgraniczną na takich obszarach jak kształcenie, kultura, sprawy społeczne oraz bezpieczeństwo, jak również rozwój niezbędnej infrastruktury do wspólnych celów współpracy. W 2012 r. w ramach osi priorytetowej 2 utrzymywało się duże zainteresowanie działaniami we wszystkich dziedzinach wsparcia. Powodów zmniejszenia ilości zakontraktowanych projektów w porównaniu do lat poprzednich należy upatrywać w mniejszej dostępności środków. Projekty zakontraktowane w 2012 r. odnoszą się m.in. do następujących tematów: transgraniczne oferty w dziedzinie doskonalenia i kształcenia zawodowego, w tym działania na rzecz zwiększenia kompetencji językowych w zakresie języka polskiego i niemieckiego, wspieranie wspólnej oferty w dziedzinie kultury i sztuki oraz ochrona wspólnego dziedzictwa kulturowego, projekty integracyjne służące wprowadzeniu osób niepełnosprawnych na rynek pracy oraz projekty w zakresie szkolenia osób niepełnosprawnych, współpraca jednostek policji oraz wspieranie infrastruktury niezbędnej do celów prewencji i zwalczania przestępczości w obszarze przygranicznym, współpraca w zakresie ochrony przeciwpożarowej i zwalczania skutków katastrof oraz niezbędne działania inwestycyjne, euroregionalne działania projektowe. 53
Przykładowe projekty w osi priorytetowej 2 Transgraniczna integracja społeczna Dziedzina wsparcia Tytuł projektu Partner Wiodący Partner Projektu Środki EFRR Okres realizacji Opis projektu 1 Kształcenie i szkolenie Dokształacanie zawodowe bez granic Sächsisches Umschulungsund Fortbildungswer k Dresden e.v. 1. KARR S.A. Karkonoska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. 2. Gesellschaft zur Arbeitsförderung und Strukturentw. (ABS) d. Besch. der "Robur Werke GmbH" mbh 353.306,80 01.07.2012-30.06.2014 Realizacja projektu wesprze działania w zakresie praktycznego kształcenia zawodowego młodych Polaków i Niemców w wieku od 16 do 20 lat. W projekcie udział wezmą 72 osoby. W ramach praktycznej nauki zawodu uczestnicy projektu będą mieli okazję poszerzyć swoje umiejętności w takich dziedzinach jak obróbka metali, hotelarstwo i gastronomia, żywienie i gospodarstwo domowe oraz budownictwo. Obok nauki zawodu młodzi ludzie otrzymają w ramach seminariów i ćwiczeń praktycznych podczas tygodniowych pobytów w Jeleniej Górze (PL) oraz Zittau (D) szansę poznania m.in. kraju i kultury sąsiada oraz zdobycia informacji na temat specyfiki niemieckiego rynku pracy. 2 Kultura i sztuka Odremontowana zabytkowa willa Hendricha w Szklarskiej Porębie punktem międzynarodowych spotkań odkrywających walory kulturowe, historyczne i społecznogospodarcze pogranicza Politechnika Wrocławska 1. Kreative e.v. 2. Muzeum Dom Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie, Oddział Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze 510.308,35 14.03.2012-31.07.2013 W ramach projektu zostaną przygotowane i zaprezentowane zarówno wystawy stałe jak i opracowane w kilku językach wystawy czasowe obejmujące swoją tematyką treści związane ze wspólnym regionem przygranicznym. Ponadto przeprowadzone zostaną konferencje, seminaria oraz spotkania obejmujące swoją tematyką m.in. sztukę oraz artystów pochodzących z Dolnego Śląska i Saksonii. Dokumentację współpracy kulturalnej stanowić będzie publikacja zbierająca wyniki zorganizowanych konferencji. Zapleczem dla opisanych powyżej działań będzie odrestaurowana i na nowo wyposażona zabytkowa willa położona w Szklarskiej Porębie będąca własnością Politechniki Wrocławskiej. 3 Infrastruktura społeczna Et Labora - rehabilitacja osób niepełnosprawnych w Euroregionie Nysa Powiat Złotoryjski 1. Zisterzienserinnen abtei Kloster St. Marienstern Werkstatt für 2.490.278,45 19.10.2011-30.06.2014 W ramach realizacji projektu przewiduje się remont budynku Zakładu Aktywności Zawodowej w Świerzawie oraz wyposażenie powstałych tam pomieszczeń warsztatowych, szkoleniowych 54
Polska Saksonia 2007-2013 Sprawozdanie roczne z realizacji w 2011 r. behinderte Menschen 2. Sächsisches Landeskuratorium Ländlicher Raum e.v. i rehabilitacyjnych, z których korzystać będą uczestnicy projektu oraz niepełnosprawni z podobnych podmiotów. W ramach projektu przewidziane są działania szkoleniowe takie jak np. nauka języka dla osób niepełnosprawnych i personelu projektowego oraz spotkania wspierające rozwój partnerskich, zawodowych i przyjacielskich kontaktów pomiędzy osobami niepełnosprawnymi z Dolnego Śląska i Saksonii. 4 Bezpieczeństw o publiczne Strażak bez granic wobec współczesnych zagrożeń na pograniczu polskoniemieckim Powiat Żarski 1. Gemeindeverwaltung Boxberg 2. Gemeindeverwaltung Kreba- Neudorf 1.137.975,07 13.12.2011-31.12.2013 Partnerzy współpracy planują przeprowadzenie w ramach projektu wspólnych szkoleń technicznych i nauki języka oraz wspólnych ćwiczeń i akcji ratowniczych. W projekcie planowany jest również zakup pojazdów specjalistycznych oraz wyposażenia technicznego. Realizacja projektu ma również na celu poprawę działania systemu wczesnego ostrzegania. Spotkania i szkolenia w ramach projektu przyczynią się do intensyfikacji kontaktów pomiędzy strażakami z Polski i Saksonii. 5 Rozwój współpracy partnerskiej Rozwój współpracy transgranicznej w ramach Euroregionu Nysa Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Nysa Euroregion Neisse e.v. 133.943,00 09.01.2012-30.06.2014 W ramach realizacji projektu partnerzy współpracy zamierzają udoskonalać kierunek obrany we współpracy transgranicznej w ramach Euroregionu aktualizując strategię rozwoju. Prowadzone działania wspierane będą odpowiednią działalnością promocyjną. Celem projektu jest m.in. uwrażliwienie mieszkańców na kwestie ważne dla Euroregionu oraz stworzenie dla działających w regionie podmiotów platformy wymiany doświadczeń. 55
3.2.2 Fundusz Małych Projektów W roku sprawozdawczym euroregiony kontynuowały realizację mikroprojektów w ramach wdrażania Funduszu Małych Projektów. Realizowane projekty przyporządkowane były do kodu interwencji 80 Promowanie partnerstw, paktów i inicjatyw poprzez tworzenie sieci współpracy odnośnych podmiotów. Łączna kwota wydatków na małe projekty nie może przekroczyć 20.000 euro. Fundusz Małych Projektów w Euroregionie Sprewa-Nysa-Bóbr / Euroregion Neisse e.v. Partnerem Wiodącym projektu jest Stowarzyszenie Gmin RP Euroregionu Sprewa-Nysa- Bóbr, a partnerem projektu Euroregion Neisse e. V. W ramach tego projektu w roku sprawozdawczym zakontraktowano 37 małych projektów na łączną kwotę 374.851,95 z funduszu EFRR. Od początku realizacji projektu zakontraktowano 167 małych projektów na łączną kwotę 1.488.214,59 z funduszu EFRR. Wszystkie istotne informacje dotyczące wsparcia znajdują się na stronie internetowej Euroregionu www.euroregion-snb.pl oraz na stronie internetowej partnera współpracy www.neisse-nisa-nysa.org. Tytuł projektu Przykład projektu z Funduszu Małych Projektów Euroregionu Sprewa-Nysa-Bóbr / Euroregionu Neisse e. V. W kręgu kultur mniejszości pogranicza polsko-niemieckiego Partnerzy współpracy Powiat Nowosolski (Partner Wiodący) Muzeum Serbołużyckie w Bautzen (Partner Projektu) Okres realizacji 03.01.2012 r. 30.06.2012 r. Środki EFRR 7 587,82 Krótka prezentacja Projekt dotyczył tradycji kulturowych i historycznych regionu transgranicznego. Pierwszy punkt kulminacyjny projektu stanowiła impreza zorganizowana w dniach 28 29 stycznia 2012 r. na terenie powiatu nowosolskiego. W dyskusji panelowej zorganizowanej w tym dniu udział wzięli eksperci 56
w dziedzinie tradycji kulturowych obydwu mniejszości (Łemkowie i Serbołużyczanie), a wszyscy uczestnicy spotkania zostali zaproszeni na wieczór kolęd i pieśni religijnych. W drugim dniu zaprezentowano wykład na temat stroju łemkowskiego oraz reportaż na temat współpracy obu mniejszości. Podczas zwiedzania nowosolskiego muzeum uczestnicy projektu dowiedzieli się wielu interesujących rzeczy na temat regionalnych strojów ludowych. Drugim punktem kulminacyjnym projektu była wizyta w muzeach w Bautzen i Cottbus w dniu 21 kwietnia 2012 r. W trakcie zwiedzania muzeów uczestnicy projektu dowiedzieli się wiele na temat tradycji strojów serbołużyckich z Dolnych i Górnych Łużyc. W ramach projektu wydano dwujęzyczny folder zawierający fotografie i informacje o przeprowadzonych działaniach. Folder został bezpłatnie rozpowszechniony przez obu parterów projektu po polskiej i niemieckiej stronie wspólnego obszaru wsparcia. Na temat projektu powstał także reportaż telewizyjny emitowany w lokalnej telewizji. Fundusz Małych Projektów w Euroregionie Neisse-Nisa-Nysa Wdrażanie Funduszu Małych Projektów odbywa się w Euroregionie Neisse-Nisa-Nysa w dwóch etapach. Pierwszy etap wdrażania FMP zakończył się w dniu 31.12.2012 r. Drugi etap realizowany będzie do 31.12.2014 r. Wspólny Fundusz Małych Projektów wdrażany jest zarówno przez polskie, jak i saksońskie biuro Euroregionu Neisse-Nisa-Nysa. Partnerem Wiodącym w pierwszym etapie wdrażania projektu był Euroregion Neisse e.v. Wdrażanie projektu w drugim etapie przeprowadzane jest w formie dwóch odrębnych projektów. W jednym z projektów Partnerem Wiodącym jest Biuro Euroregionu Nysa w Jeleniej Górze (partner projektu: Euroregion Neisse e.v.), w drugim Biuro Euroregionu Neisse e.v. w Zittau (partnerzy projektu: Euroregion Nysa oraz Euroregion Sprewa-Nysa-Bóbr). Fundusz Małych Projektów Euroregion Neisse e.v. Saksonia Polska 2012-2014 W ramach projektu podpisano w roku sprawozdawczym 23 umowy o dofinansowanie małych projektów, z których jeden został wycofany przez wnioskodawcę po przyznaniu dofinansowania. W ramach pozostałych 22 projektów zakontraktowano łączną kwotę 220.506,85 z funduszu EFRR. Przedmiotowy projekt realizowany jest pod kierownictwem niemieckiego Partnera Wiodącego, Euroregion Neisse e.v. Wszystkie istotne informacje dotyczące wsparcia można znaleźć na stronie internetowej Euroregionu Neisse e.v. pod adresem www.neisse-nisa-nysa.org. 57
Przykład projektu ze Wspólnego Funduszu Małych Projektów w Euroregionie Neisse Nazwa działania Berggeschrey transgraniczny projekt edukacyjny Partnerzy współpracy Centrum Sportu i Rekreacji w Zittau (Partner Wiodący) Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi (Partner Projektu) Okres realizacji 01.04.2012 r. do 31.03.2013 r. Środki EFRR 4.973,64 Krótka prezentacja 40-osobowa grupa dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 16 lat, z których 20 pochodziło z terenu powiatu Görlitz i 20 z powiatu zgorzeleckiego, wzięło aktywny udział w projekcie obejmującym zajęcia specjalistyczne w takich dziedzinach jak górnictwo, przemysł wydobywczy i zaplecze naukowe tego przemysłu. W zajęciach uczestniczyli również rodzice. Elementem współpracy transgranicznej w ramach zróżnicowanej i interesującej oferty edukacyjnej projektu były m.in. następujące imprezy: - 10-dniowe Dni Geologii (wykłady i eksperymenty przeprowadzane z udziałem ekspertów), - 4 wycieczki tematyczne po obszarze wsparcia związane z praktyczną realizacją działań w ramach Dni Geologii obejmujących takie dziedziny jak środowisko przyrodnicze, górnictwo, geologia, mineralogia (2 po stronie polskiej i 2 po stronie saksońskiej) oraz - 4 warsztaty mające na celu zastosowanie zdobytej wiedzy w praktyce i obejmujące m.in. o o o o o o rozpoznawanie minerałów, rud, materiału skalnego i skamielin, tworzenie zbioru minerałów, szlifowanie kamieni, zajęcia związane z tematyką dotyczącą środowiska jak np. ochrona przed promieniowaniem, praca z mikroskopem, wiedzę, którą będzie można wykorzystać przy wyborze zawodu czy kierunku studiów związanego z przemysłem wydobywczym i jego zapleczem naukowym, w górnictwie lub w powiązanych z nimi obszarach. Obok wiedzy fachowej uczestnicy projektu uczyli się również języka swoich sąsiadów. Wspólne zajęcia wspierają wzajemne poznanie się i nawiązywanie przyjaźni pomiędzy uczestnikami. Przedmiotowy projekt transgraniczny wspiera kształcenie nowych kadr fachowych tak bardzo potrzebnych w dziedzinach związanych z geologią. Uczestnikami projektu po stronie polskiej są uczniowie szkół w Bogatyni i Porajowie, niemieccy uczestnicy rekrutują się spośród uczniów szkół z miejscowości Großschönau, Hainewalde, Seifhennersdorf i Zittau. Projekt otrzymał wsparcie ze strony wielu instytucji po obydwu stronach granicy, m.in. od Gminy 58
Bogatynia, Uniwersytetu Wrocławskiego, Muzeum Mineralogicznego we Wrocławiu, Bractwa Walońskiego w Szklarskiej Porębie, Sztolni Uranu w Kowarach, Starostwa Powiatowego w Görlitz (Urząd ds. ochrony środowiska), Izby Rzemieślniczej w Zittau (edukacja), Grupy eksperckiej ds. mineralogii Zittau i Ostsachsen, firmy Naturstein Sohlland, Szkoły Wyższej w Zittau oraz Akademii Górniczej we Freibergu. Fundusz Małych Projektów Polska Saksonia 2012-2014 w Euroregionie Nysa W ramach tego projektu w roku 2012 udzielono dofinansowania na realizację łącznie 27 małych projektów. Kwota wsparcia z funduszu EFRR wyniosła 297.763,56 euro. Informacje dotyczące możliwości otrzymania wsparcia w ramach FMP Polska Saksonia w Euroregionie Nysa opublikowano na stronie internetowej Euroregionu www.neisse-nisanysa.org. Tytuł projektu Przykład projektu zrealizowanego w ramach Wspólnego Funduszu Małych Projektów Rzeczpospolita Polska - Wolny Kraj Związkowy Saksonia 2007 2013 w Euroregionie Nysa (etap 1) Praktyczne aspekty codziennej współpracy Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze z Prokuraturą w Görlitz Partnerzy współpracy Prokuratura Okręgowa w Jeleniej Górze (Partner Wiodący) Prokuratura w Görlitz (Partner Projektu) Okres realizacji 15.11.2011 r. do 30.04.2012 r. Środki EFRR 12.750,00 Krótka prezentacja W ramach projektu zrealizowano dwudniową konferencję dla prokuratorów z Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze i podległych jej prokuratur rejonowych oraz prokuratorów z Görlitz. W spotkaniu wzięli udział także przedstawiciele jednostek nadrzędnych tych instytucji, to jest Prokuratury Generalnej w Warszawie, Prokuratury Apelacyjnej we Wrocławiu, Prokuratury Generalnej w Dreźnie. Celem konferencji było opracowanie procedur dotyczących przekazywania informacji pomiędzy jednostkami prokuratury w Jeleniej Górze i w Görlitz, w związku z koniecznością podejmowania czynności procesowych w państwie drugim, wypracowanie zasad bezpośrednich, a w razie potrzeby natychmiastowych, kontaktów oraz współpracy dla ochrony bezpieczeństwa publicznego w rejonie przygranicznym, a także w zakresie sposobu przygotowywania i wymiany odpowiednich materiałów procesowych. 59
W ramach konferencji przeprowadzono zajęcia w formie wykładowo - warsztatowej, dotyczące bezpośredniej współpracy obu prokuratur. Uczestnicy projektu odbyli również wizytę studyjną w Prokuraturze Okręgowej w Jeleniej Górze, Sądzie Okręgowym oraz Areszcie Śledczym, również w Jeleniej Górze. Po wysłuchaniu kilku wykładów uczestnicy omówili wzajemne oczekiwania i możliwości aktywnej współpracy. Wynikiem dyskusji było ustalenie sposobów szybszego i bezpośredniego przekazywania informacji i materiałów procesowych pomiędzy obydwoma instytucjami. W konferencji wzięły udział 53 osoby. Jej realizacja przyniosła następujące rezultaty: w obydwu jednostkach wyznaczono osoby odpowiedzialne za nawiązanie natychmiastowych kontaktów w sytuacjach wymagających pilnego kontaktu; ustalono kanały kontaktów i przekazywania informacji w sytuacjach nagłych; opracowano procedury konieczne do odpowiedniego przygotowania dokumentacji procesowej i dokonania konkretnych czynności procesowych oraz ustalono sposób przekazywania sporządzonej na wniosek partnera dokumentacji i ewentualnego dalszego postępowania; uzgodniono podjęcie prac nad utworzeniem wspólnej struktury Transgranicznego Biura Wymiany Informacji i Współpracy Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze i Prokuratury w Görlitz. Powyższe ustalenia przyczynią się do poprawy szybkości reagowania obydwu jednostek na łamanie przepisów prawa bez względu na to, w którym z krajów doszło do popełnienia przestępstwa. Tytuł projektu Zdjęcie 1: Uczestnicy konferencji Przykład projektu zrealizowanego w ramach Wspólnego Funduszu Małych Projektów Rzeczpospolita Polska - Wolny Kraj Związkowy Saksonia 2007 2013 w Euroregionie Nysa (etap 2) Międzynarodowy Turniej Rugby - sport i rekreacja elementem integracji transgranicznej Partnerzy współpracy Gmina Miejska Bolesławiec (Partner Wiodący) SV Horken Killtlitz sekcja Rugby (Partner Projektu) 60
Okres realizacji 01.07.2012 r. do 08.10.2012 r. Środki EFRR 14.025,00 Krótka prezentacja W ramach projektu zorganizowano w Bolesławcu Międzynarodowy Turniej Rugby. Imprezę przeprowadzono w oparciu o specjalnie opracowane regulaminy rywalizacji sportowej, mające na celu wyrównanie szans uczestników, w tym osób z niepełnosprawnością. Turniejowi towarzyszyły liczne działania kulturalne i rekreacyjne dla zainteresowanych mieszkańców regionu. Celem projektu było m.in. zacieśnienie współpracy transgranicznej pomiędzy polskimi i niemieckimi stowarzyszeniami oraz podmiotami prowadzącymi działalność związaną z szeroko rozumianą kulturą fizyczną oraz organizacją czasu wolnego głównie dla dzieci, młodzieży i młodych dorosłych. Obok Międzynarodowego Turnieju Rugby organizatorzy przygotowali liczne imprezy towarzyszące dla polskich i niemieckich uczestników projektu, jak i dla widzów turnieju. Zorganizowano prezentacje sportów walki, zawody sportowe oraz przeprowadzono działania propagujące aktywne formy spędzania czasu wolnego, tzw. turystyka aktywna, gry zręcznościowe dla dzieci i dorosłych, warsztaty na temat podstawowych technik gry w rugby oraz zabawy i animacje dla dzieci. W wyniku realizacji projektu nawiązane zostały liczne kontakty pomiędzy polskimi i niemieckimi organizacjami sportowymi. W dniu 13.10.2012 r. bolesławiecka drużyna rugby Husar uczestniczyła, na zaproszenie niemieckiego partnera projektu w turnieju zorganizowanym w ramach południowo-wschodniej niemieckiej ligi rugby. Partnerzy projektu wyrazili chęć przeprowadzenia podobnych działań w latach następnych. Ponadto ustalono również, aby zaproszenie do współpracy przesłać do partnerów z czeskiej strony Euroregionu Nysa. Zdjęcie 2: Turniej rugby 61
3.2.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze Podobnie jak w latach poprzednich zapotrzebowanie w ramach osi priorytetowej 2 przekracza dostępne środki. Z tego względu podjęto decyzję o złożeniu do Komisji Europejskiej wniosku o przesunięcie środków pomiędzy osiami priorytetowymi, który został zatwierdzony w roku sprawozdawczym. Umożliwiło to kontraktację kolejnych projektów w osi priorytetowej 2 i tym samym pozwoliło na realizację celów ustalonych w osi priorytetowej 2 w pełnym zakresie. Szczegółowe wyjaśnienia w tym zakresie dostępne są w rozdziałach 2.1.1, 2.1.3 oraz 2.3. 62
4 POMOC TECHNICZNA W 2012 roku środki Pomocy Technicznej Programu wykorzystano głównie na finansowanie stworzonych struktur wykonawczych oraz na monitorowanie Programu. Ze środków Pomocy Technicznej sfinansowano w Instytucji Zarządzającej 4, w Instytucji Certyfikującej 2 oraz w Instytucji Audytowej 3 etaty. Z tego źródła dokonuje się również zwrotu kosztów podróży służbowych. Z Pomocy Technicznej sfinansowano ponadto wydatki Instytucji Zarządzającej i Instytucji Audytowej na spotkania oraz tłumaczenia ustne i pisemne w ramach uzgodnień ze stroną polską. W związku z przygotowaniem okresu programowania rozpoczynającego się w 2014 roku poniesiono również w ramach środków Pomocy Technicznej wydatki w związku z przygotowaniem i przeprowadzeniem spotkań roboczych pomiędzy oboma krajami. Część Pomocy Technicznej przeznaczono na sfinansowanie wydatków Saksońskiego Banku Odbudowy - Banku Wsparcia -, realizującego zadania WST, oceniającej jednostki obsługującej przyznawanie wsparcia, saksońskiego kontrolera z artykułu 16, jednostki kontrolującej spełnienie warunków do wypłaty środków oraz Instytucji Pośredniczącej Instytucji Certyfikującej. Do zadań WST należy organizacja i przeprowadzanie posiedzeń Komitetu Monitorującego. Powstające przy tym koszty tłumaczeń dokumentacji, najmu pomieszczeń, tłumaczy ustnych, usług cateringowych itd. finansowane są ze środków Pomocy Technicznej. WST realizuje również Strategię Komunikacji. Koszty pokrywa Instytucja Zarządzająca ze środków Pomocy Technicznej. Poszczególne działania przeprowadzone w 2012 roku w ramach Strategii Komunikacji przedstawiono w rozdziale 5. Po stronie polskiej środki Pomocy Technicznej przeznaczono na finansowanie zadań Koordynatora Krajowego oraz Jednostki Oceniającej odpowiedzialnej za ocenę formalnoprawną i koordynację oceny merytorycznej wniosków o dofinansowanie w części dotyczącej polskiego partnera współpracy. Oba podmioty zostały ulokowane w strukturach Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Ponadto ze środków PT finansowane jest wykonywanie zadań przez polskich kontrolerów z art. 16 w województwie dolnośląskim i lubuskim oraz funkcjonowanie Regionalnych Punktów Kontaktowych w Jeleniej Górze i Zielonej Górze. Poza tym strona polska finansowała ze środków Pomocy Technicznej trzech pracowników urzędów marszałkowskich oddelegowanych do pracy w WST. 63
Temat priorytetowy przygotowanie, realizacja, monitorowanie i kontrola ewaluacja i badania/ekspertyzy; informacja i komunikacja Udział 68 Pomocy Technicznej w procentach 85 15 Rzeczywiste wykorzystanie środków w ramach Pomocy Technicznej (środki z EFRR) 2007 0,00 2008 0,00 2009 257.485,00 2010 401.633,16 2011 803.016,54 2012 766.747,32 ogółem 2.228.882,02 w tym wydatki zadeklarowane do dnia 31 grudnia 2012 r. przez Instytucję Zarządzającą (środki EFRR) 2.228.882,02 68 W odniesieniu do łącznej sumy środków Funduszu na oś priorytetową. 64
5 INFORMACJA I PROMOCJA 5.1 Informacje ogólne W ramach Programu Operacyjnego Polska Saksonia należy przeprowadzać działania informacyjne i promocyjne. 69 Zgodnie z artykułem 2 rozporządzenia (WE) nr 1828/2006 Instytucja Zarządzająca jest odpowiedzialna za sporządzenie i realizację Strategii Komunikacji, w której ustala się wszystkie planowane działania informacyjno-promocyjne. 70 Sporządzenie Strategii Komunikacji oraz realizację ustalonych w niej działań promocyjnych Instytucja Zarządzająca powierzyła Wspólnemu Sekretariatowi Technicznemu. Głównymi grupami docelowymi działań komunikacyjnych są obecni oraz potencjalni beneficjenci, mieszkańcy obszaru wsparcia oraz szeroko pojęta opinia publiczna, zaś celem tych działań jest informowanie o samym Programie i współpracy jak i roli Komisji i instytucji uczestniczących w realizacji Programu. Ponadto działania promocyjne maja na celu podkreślanie wartości dodanej, jaka powstaje wskutek realizacji programu transgranicznego. W Strategii Komunikacji przewidziano następujące narzędzia i działania mające doprowadzić do prezentacji i osiągnięcia zamierzonych celów: nowe i klasyczne media, imprezy, wystawa ruchoma, prezentacje projektów, wykorzystanie materiałów promocyjnych, doradztwo i szkolenia dla wnioskodawców lub beneficjentów. Poniższa prezentacja działań w 2012 roku uwzględnia wskaźniki oceny działań informacyjnych i promocyjnych przedstawionych w rozdziale 7 Strategii Komunikacji. Zgodnie z artykułem 4 punkt 2 zdanie 2 Rozporządzenia (WE) 1828/2006 zostanie przeprowadzona ocena działań informacyjno-promocyjnych pod kątem efektywności ścieżek dotarcia i skuteczności w budowaniu świadomości społecznej Programu Operacyjnego oraz roli odgrywanej przez Wspólnotę. 69 Zgodnie z artykułem 69 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 oraz zgodnie z artykułem 2 ustęp 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności oraz zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1080/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. 70 Planowane działania informacyjno-promocyjne w ramach Programu Operacyjnego prezentowane są Strategii Komunikacji, przyjętej przez Komisję Europejską w dniu 11.06.2008. 65
5.2 Nowe Media 5.2.1 Strona internetowa Program Operacyjny prezentowany jest opinii publicznej na stronie internetowej www.sn-pl.eu. Strona internetowa była dostępna w dniu oficjalnej inauguracji Programu. Prezentacja internetowa stworzona została w dwóch językach (polskim i niemieckim) i zawiera obszerne oraz aktualne informacje w następujących tematach: ogólne informacje (podstawowe informacje o warunkach wsparcia) aktualności (aktualne imprezy, nowości dotyczące Programu) zasady wsparcia (uprawnieni wnioskodawcy, podstawy prawne, obszar wsparcia, przedmioty wsparcia, kryteria wyboru projektu) formularze (konsultacja projektu, złożenie wniosku, realizacja projektu) giełda współpracy (karty współpracy dla projektów transgranicznych) działania informacyjno-promocyjne (na szczeblu Programu i projektu) lista beneficjentów terminy (dni doradztwa, składanie wniosków o dofinansowanie projektu, posiedzenia Komitetu Monitorującego, imprezy) kontakt (istotne podmioty Programu, Euroregiony) okno dialogu z klientem i przydatne linki Foto 1: Zrzut ekranu strony internetowej www.sn-pl.eu 66
W zakładce Formularze utworzono link do formularza wniosku Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013 (https://ewa.sn-pl.eu). Zainteresowani mogą tam wypełnić wniosek o dofinansowanie projektu, który po wypełnieniu online zostanie przekazany elektronicznie do Wspólnego Sekretariatu Technicznego. Ponadto do ściągnięcia dostępne są wszystkie istotne formularze niezbędne do konsultacji projektu, złożenia wniosku oraz do realizacji projektu. Zarejestrowane wejścia na www.sn-pl.eu Wejścia 2012 Strony niemieckojęzyczne 72.152 Strony polskojęzyczne 67.734 Formularze i dokumenty (oba języki) 107.984 Ogółem 247.870 Przedstawiona statystyka pokazuje, że Program Operacyjny spotyka się z porównywalnym zainteresowaniem strony polskiej i saksońskiej. Większość wejść na stronę internetową została odnotowana w pierwszym półroczu roku sprawozdawczego (wejścia na strony niemieckojęzyczne - około 47.600, wejścia na strony polskojęzyczne około 43.100). Oprócz zakładek Aktualności oraz Kontakt w roku 2012 najczęściej korzystano z formularzy w obu wersjach językowych umieszczonych w zakładce Realizacja projektu. Prezentacja internetowa jest stale aktualizowana, tak aby w sposób kompleksowy informować opinię publiczną o stanie realizacji Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013. Ponadto informowano o różnorodnych konkursach, w których beneficjenci mogli brać udział i prezentować swoje projekty. 5.2.2 Kontakt przez email Do dyspozycji interesantów oddany jest centralny adres e-mail kontakt@sn-pl.eu, aby umożliwić przekazywanie pytań dotyczących Programu Operacyjnego drogą elektroniczną. W okresie sprawozdawczym do WST wpłynęło ogółem 240 zapytań ze strony polskiej i saksońskiej. Od początku okresu programowania odpowiedziano łącznie na 609 zapytania dotyczące kwestii możliwości finansowania, wysokości środków do dyspozycji, wypełniania formularzy czy też terminów doradztwa. Ponadto w roku 2012 na stronie internetowej Programu udostępniono okno dialogu z klientem. Zainteresowane osoby mogą z jego pomocą przesyłać swoje propozycje, problemy oraz kierować wszelkie pozostałe zapytania dot. bieżącej realizacji projektów do 67
konkretnych pracowników oraz otrzymują bardzo szybką informację. W roku 2012 wnioskodawcy skorzystali z tej możliwości kontaktu 47 razy. 5.2.3 Lista beneficjentów Zgodnie z artykułem 7 ustęp 2 punkt d) rozporządzenia (WE) nr 1828/2006 na stronie internetowej Programu udostępnia się opinii publicznej listę beneficjentów. Po podpisaniu z pierwszymi beneficjentami pod koniec 2009 roku umów o dofinansowanie, w zakładce Lista beneficjentów umieszczano odpowiednie zestawienie z informacjami dotyczącymi tytułu projektu, partnerów współpracy oraz wysokości zakontraktowanych środków EFRR dla każdego zakontraktowanego przedsięwzięcia. Zestawienie to aktualizowano w 2012 roku na początku każdego miesiąca. 5.2.4 Terminy Wspólny Sekretariat Techniczny i Regionalne Punkty Kontaktowe w 2012 roku przeprowadziły organizację imprez mających na celu popularyzację Programu, pozyskiwanie nowych partnerów w regionie oraz prezentację przykładowych przedsięwzięć. Imprezy i warsztaty zapowiadane są z wyprzedzeniem na stronie internetowej Programu www.snpl.eu w zakładceterminy działań informacyjno-promocyjnych oraz na stronach urzędów marszałkowskich www.ewt.dolnyslask.pl i www.lubuskie.pl. Zainteresowani mają tam możliwość ściągnięcia zarówno formularzy zgłoszeniowych, jak i prezentacji. Czytelnik może poza tym zaczerpnąć informacji o przeprowadzonych już spotkaniach oraz przejrzeć materiały z tych spotkań. 5.3 Media klasyczne 5.3.1 Prasa W 2012 roku opublikowano 3 informacje prasowe dotyczących Programu Operacyjnego Polska-Saksonia 2007-2013. Każdorazowo po odbytym posiedzeniu Komitetu Monitorującego informowano opinię publiczną o liczbie zatwierdzonych projektów, wysokości przyznanych środków EFRR oraz o ciekawych przykładach projektów z każdej osi priorytetowej. Wszystkie komunikaty prasowe zawierają dane kontaktowe Wspólnego Sekretariatu Technicznego oraz biura prasowego SAB, adres internetowy Programu oraz adres Kontaktowy kontakt@sn-pl.eu. Komunikaty można ściągnąć ze strony internetowej www.sn-pl.eu. 68
Komunikat prasowy z dnia Komunikaty prasowe w 2012 roku Tytuł 23.03.2012 r. Wspólne działania na rzecz dalszego rozwoju transgranicznej turystyki, środowiska i bezpieczeństwa Zatwierdzono 13 nowych projektów w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgra-nicznej Polska Saksonia 2007 2013 29.06.2012 r. Polska i Saksonia silne transgranicznie Zatwierdzono 11 nowych polsko-saksońskich projektów 01.10.2012 r. Region przygraniczny atrakcyjny turystycznie i proekologiczny Zatwierdzono sześć polsko-saksońskich projektów w ramach Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013 Ponadto w roku sprawozdawczym opublikowano 12 ogłoszeń w polskiej prasie celem pozyskania potencjalnych wnioskodawców dla Programu oraz poinformowania opinii publicznej. Ogłoszenia te informowały o możliwościach składania wniosku oraz dostępności środków w ramach Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013. Ponadto znalazły się tam zaproszenia na konferencje i warsztaty oraz dane kontaktowe placówek doradzających w ramach Programu w Polsce i w Saksonii. Ogłoszenia prasowe w 2012 roku Ogłoszenia prasowe z dnia Gazeta 22.03.2012 r., 12.04.2012 r., 10.05.2012 r. Gazeta Lubuska 23.03.2012 r., 13.04.2012 r., 18.05.2012 r. Gazeta Wyborcza - wydanie lubuskie 20.03.2012 r., 17.04.2012 r., 15.05.2012 r. Nowiny Jeleniogórskie 22.03.2012 r., 12.04.2012 r., 10.05.2012 r. Gazeta Wyborcza - wydanie dolnośląskie 5.3.2 Publikacje Program Operacyjny i Wspólne Uszczegółowienie Program Operacyjny oraz Wspólne Uszczegółowienie po zatwierdzeniu zostały opublikowane w języku polskim i niemieckim na stronie internetowej Programu. Dokumenty te są tam umieszczane zawsze w aktualnie obowiązującej wersji. Broszura informacyjna W roku 2012 dla zainteresowanych dostępna była w dalszym ciągu dwujęzyczna broszura informacyjna na temat Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013. Broszurę 69
wydano na wiosnę 2010 roku w nakładzie 5.000 sztuk. Przedstawia ona m. in. podstawy prawne, kryteria wyboru projektu oraz procedurę składania wniosku. Szczegółowe informacje o czynnikach sukcesu oraz rozliczaniu, sprawozdawczości i wypłacie środków dopełniają zakres merytoryczny broszury. Broszura jest rozdawana potencjalnym beneficjentom oraz wszystkim zainteresowanym podczas dni doradztwa oraz imprez, a także spotkań organizowanych przez podmioty trzecie oraz podczas targów. Foto 2: Strona tytułowa broszury informacyjnej Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013 Obecność w publikacjach podmiotów trzecich Instytucje Zarządzające EFS i EFRR umiejscowione w Saksońskim Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Transportu wydają czasopismo Strukturfonds Aktuell, które w obrazowy sposób informuje o wdrażaniu obu Funduszy, w szczególności o udzielaniu wsparcia w Programach Celu 3. Jego nakład wynosi 15.000 sztuk. Czasopismo jest rozprowadzane poprzez instytucje publiczne oraz centralne punkty informacji o programach wsparcia. Każde wydanie dostępne jest też online pod adresem www.strukturfonds.sachsen.de/de/index_strukturfonds.html. Prezentacja projektów w czasopiśmie Strukturfonds Aktuell w roku 2012 Wydanie Projekt 1/2012 Małe miejscowości wielka współpraca W polskich Wymiarkach utworzono polsko-niemieckie centrum kultury i wymiany 2/2012 Ratownicy ponad granicami Dzięki polsko-niemieckiemu projektowi poprawiono bezpieczeństwo przeciwpożarowe w rejonie 70
przygranicznym 3/2012 Nowe rozwiązania dla gospodarki odpadami 4/2012 Razem w pełni sprawni Transgraniczny projekt dla regionalnej gospodarki odpadami i recyklingu w powiatach Görlitz i Zgorzelec Polsko-niemiecki projekt wspierający akceptację dla niepełnosprawnych wśród dzieci w przedszkolach i szkołach Foto 3: Strukturfonds Aktuell 5.4 Spotkania, seminaria, konferencje 5.4.1 Konferencje W dniach 20 i 21 września 2012 r. we Wrocławiu i Jeleniej Górze odbyło się spotkanie roczne POWT Polska Saksonia 2007-2013. Spotkanie poświęcone było wymianie doświadczeń i nawiązywaniu sieci współpracy w ramach współpracy transgranicznej pomiędzy samorządami terytorialnymi na obszarze wsparcia. Z tego względu w spotkaniu udział wzięli przede wszystkim przedstawiciele polskich i saksońskich gmin i powiatów. Pierwszego dnia odbyła się konferencja. Wygłoszono referaty na temat roli sieci współpracy samorządów terytorialnych w ramach współpracy transgranicznej oraz dotyczące współpracy transgranicznej na płaszczyźnie powiatów i euroregionów. W ramach wykładów zaprezentowano oraz przedyskutowano sprawozdania z doświadczeń we współpracy transgranicznejw ramach następujących projektów: 71
- projekty realizowane przez Gminę Pieńsk oraz Gminę Neißeaue w ramach programu Interreg III A, Funduszu Małych Projektów oraz Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia 2007-2013, - projekt Przygoda z Nysą (Powiat Żarski i Gmina Zgorzelec), - projekt Razem dla pogranicza Dolny Śląsk - Saksonia (Województwo Dolnośląskie). Foto 4, Foto 5: Prezentacja projektów W drugiej części podczas dyskusji panelowej dyskutowano o doświadczeniach w zakresie współpracy trans granicznej. Foto 6: Dyskusja panelowa Po konferencji uczestnicy mieli możliwość zwiedzenia Biura Łącznikowego Wolnego Państwa Saksonia we Wrocławiu. W drugim dniu spotkanie roczne kontynuowano w Jeleniej Górze. Uczestnicy złożyli wizytę w siedzibie Regionalnego Punktu Kontaktowego w Jeleniej Górze. Na zakończenie zaprezentowano na miejscu projekt: Rewitalizacja zespołu barokowych kaplic nagrobnych w Jeleniej Górze wkładem w ochronę europejskiego dziedzictwa kulturowego. 72
Foto 7, Foto 8: Prezentacja na miejscu kaplic barokowych w Jeleniej Górze Łącznie w spotkaniu udział wzięło około 60 osób z Polski i Saksonii, a wśród nich m. in. przedstawiciele Instytucji Zarządzającej, Koordynatora Krajowego, instytucji gminnych, powiatowych i euroregionów oraz osoby zainteresowane programem współpracy transgranicznej. 5.4.2 Tematyczne giełdy współpracy W dniu 11 maja 2012 r. w Dreźnie odbyło się spotkanie informacyjne na temat możliwości składania wniosków o dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia 2007-2013. W czasie spotkania uczestnicy z Polski i Saksonii otrzymali aktualne informacje na temat możliwości otrzymania wsparcia w Programie. Spotkanie miało charakter warsztatów kooperacyjnych, które stworzyły odpowiednie ramy dla poznania się i wymiany doświadczeń pomiędzy instytucjami zajmującymi się danymi dziedzinami tematycznymi. Na początku uczestnicy zostali poinformowani o warunkach uzyskania wsparcia. Następnie mieli okazję wypracować i przedyskutować pomysły bądź wstępne założenia wspólnych projektów. Data Miejsce Temat Grupa docelowa Uczestnicy 11.05.2012 r. Drezno Spotkanie informacyjne dotyczące możliwości składania wniosków o dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia 2007-2013, Polscy i saksońscy wnioskodawcy Ogółem 1 spotkanie 72 72 73
Foto 9: Spotkanie informacyjne w dniu 11.05.2012 r. w SAB 5.4.3 Spotkania organizowane przez podmioty trzecie Spotkania organizowane przez podmioty trzecie (multiplikatorów) stanowiły również okazję do informowania o Programie Operacyjnym oraz do nawiązywania kontaktów z potencjalnymi beneficjentami. Prezentacja warunków wsparcia w PO była dostosowana do tematu przewodniego oraz do grona uczestników danego spotkania. Na każdym z tych spotkań podkreślano wkład Unii Europejskiej we wsparcie współpracy terytorialnej. Data Spotkanie Przedstawiciel Programu Operacyjnego Miejsce 13.01.2012 r. Konferencja "Światło w przestrzeni" organizowana w ramach projektu "Światło w przestrzeni - Transgraniczna współpraca Miasta Jelenia Góra i Gminy Boxberg/ O.L." RPK Jelenia Góra Jelenia Góra - Cieplice 25.01.2012 r. Warsztat pomysłów - w ramach projektu "Drogi do szkła i granitu - szlak przeżyć między Karkonoszami a Pogórzem Łużyckim" RPK Jelenia Góra Piechowice 01.03.2012 r. Konferencja w ramach projektu Razem w pełni sprawni WST, RPK Jelenia Góra Wojcieszyce 26.03.2012 r. XXXVII Konferencja Euroregionu Sprewa-Nysa-Bóbr WST Żary 74
13.03.2012 r. Seminarium Współdziałanie na linii rolnictwo - ochrona środowiska w ramach projektu Dolnośląsko- Saksońska Akademia Rolnictwa i Ochrony Środowiska RPK Jelenia Góra Piechowice 20.03.2012 r. Razem dla pogranicza Dolny Śląsk - Saksonia - spotkanie grupy sterującej RPK Jelenia Góra Jelenia Góra 22.05.2012 r. Otwarcie zewnętrznych obiektów sportowych przy Liceum Ogólnokształcącym w Bogatyni RPK Jelenia Góra Bogatynia 05.06.2012 r. Warsztaty regionalne w ramach projektu SANAERO RPK Jelenia Góra Bolesławiec 16.06.2012 r. Dni Województwa Lubuskiego WST Drzonków 21.06.2012 r. Konferencja "Wyzwania i kierunki rozwoju ekologii i ochrony środowiska w ramach projektu Dolnośląsko- Saksońska Akademia Rolnictwa i Ochrony Środowiska RPK Jelenia Góra Piechowice 05.08.2012 r. Wędrowanie bez granic - Prezentacja kolejnych etapów realizacji projektu RPK Jelenia Góra Karpacz 27-28.08.2012 r. Spotkanie partnerów projektu "Ja i Ty, czyli My - wspólnie bawimy się i uczymy poznając naszą tradycję i kulturę" RPK Jelenia Góra Łomnica 04.09.2012 r. Konferencja MRR Wykorzystanie funduszy europejskich w ramach projektów współpracy miedzynarodowej i międzyregionalnej na obszarze Odry RPK Jelenia Góra Potsdam 27.09.2012 r. Konferencja inaugurująca projekt Jakość życia w obszarze przygranicznym wzmocnienie ponadgranicznych przepływów dla wspólnego zrównoważonego rozwoju i planowania regionalnego RPK Jelenia Góra Mysłakowice 12.10.2012 r. Konferencja "Trójstyk 2020 innowacyjny, prospołeczny, zrównoważony RPK Jelenia Góra Dresden 75
17.10.2012 r. Spotkanie studyjno robocze w ramach projektu EuRegioVital(e) 2011 RPK Jelenia Góra Stara Kamienica 22-24.10.2012 r. Euregia 2012 WST Leipzig 24.10.2012 r. Konferencja Razem dla regionu, razem dla Europy wyzwania dla Dolnego Śląska i Saksonii w ramach projektu Razem dla pogranicza Dolny Śląsk Saksonia WST, RPK Jelenia Góra Kliczków 25.10.2012 r. Konferencja: Europejska Współpraca Terytorialna - doświadczenia i perspektywy IZ, PK, WST, RPK Jelenia Góra, RPK Zielona Góra Wrocław 28.11.2012 r. Forum projektów polsko-niemieckich RPK Zielona Góra RPK Jelenia Góra Frankfurt nad Odrą 07.12.2012 r. Konferencja podsumowująca realizację projektu Od fundamentów po szczyty RPK Jelenia Góra Bautzen 14.12.2012 r. Konferencja inauguracyjna w ramach projektu "Wirtualna Biblioteka e- Pogranicze" RPK Jelenia Góra Jelenia Góra 14.12.2012 r. Spotkanie partnerów projektu Ja i Ty, czyli My wspólnie bawimy się i uczymy poznając naszą tradycję i kulturę RPK Jelenia Góra Boxberg, Bad Muskau Ogółem 23 imprez W roku sprawozdawczym Wspólny Sekretariat Techniczny wystawił własne stoisko podczas targów Euregia w Lipsku oraz brał udział w rozmaitych forach, np. dot. nowego okresu programowania, turystyki itd. 76
Foto 10: Euregia w Lipsku W dniu 25 października 2012 r. we Wrocławiu odbyła się międzynarodowa konferencja, której celem było zaprezentowanie Europejskiej Współpracy Terytorialnej jako ważnego, skutecznego i atrakcyjnego instrumentu rozwoju regionalnego. Podczas konferencji zaprezentowano dotychczasowe osiągnięcia oraz przykłady projektów realizowanych w ramach programów transgranicznych, transnarodowych i międzyregionalnych z udziałem Polski, w tym Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013. Wśród gości biorących w niej udział znaleźli się dr Fritz Jaeckel, sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska i Rolnictwa Saksonii oraz dr Stefan Rudolph, sekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki, Budownictwa i Turystyki Meklemburgii Pomorza Przedniego. Spotkanie we Wrocławiu zgromadziło ponadto przedstawicieli państw członkowskich Unii Europejskiej, które wspólnie z Polską realizują programy EWT (w tym reprezentantów Litwy, Danii, Niemiec, Czech i Słowacji) oraz Komisji Europejskiej. 5.4.4 Wewnętrzne warsztaty i konsultacje Podmioty Programu spotkały się w 2012 roku w celu omówienia bieżących spraw związanych z realizacją oraz rozliczaniem Programu oraz wdrażaniem działań informacyjnopromocyjnych. Po każdym coachingu dla beneficjentów w dniach 18.01.2012 r., 22.05.2012 r., 18.07.2012 r. oraz 07.11.2012 r. przedstawiciele WST, Instytucji Pośredniczącej Instytucji Certyfikującej oraz polskich i niemieckich kontrolerów z art. 16 omawiali aktualne kwestie dotyczące wnioskowania o dofinansowanie oraz rozliczania projektów. 77
W dniu 02.02.2012 r. w Dreźnie odbyło się spotkanie grupy roboczej ds. działań informacyjno-promocyjnych, w którym udział wzięli przedstawiciele Instytucji Zarządzającej, WST i regionalnych punktów kontaktowych w Jeleniej Górze i Zielonej Górze. Spotkanie miało na celu wspólne ustalenie działań oraz kalendarza imprez i szkoleń dla Programu na rok 2012. 5.5 Wystawa ruchoma Cztery opatrzone zdjęciami tablice w niemieckiej i polskiej wersji językowej informują o warunkach, obszarze i przedmiotach wsparcia oraz o punktach doradczych. Oprócz WST również Regionalny Punkt Kontaktowy w Jeleniej Górze dysponuje wersją polskojęzyczną tej wystawy, a Regionalny Punkt Kontaktowy w Zielonej Górze posiada polskojęzyczne i niemieckojęzyczne stele informacyjne. Wystawa ruchoma jest wykorzystywana na imprezach informacyjnych, targach, konferencjach oraz posiedzeniach Komitetu Monitorującego. Ponadto wystawa oferowana jest do wypożyczenia beneficjentom, euroregionom, zainteresowanym partnerom ekonomiczno-społecznym oraz innym podmiotom na całym pograniczu. W 2012 roku wystawa towarzyszyła wszystkim imprezom organizowanym przez WST, była prezentowana podczas posiedzeń Komitetu Monitorującego (3), coachingu beneficjentów (4), tematycznej giełdy współpracy (1), targów Euregia (3) oraz konferencji rocznej (1). Wystawa była więc prezentowana przez WST podczas 12 dni. Foto 11: Wystawa ruchoma PO Polska - Saksonia 2007-2013 78
W 2012 roku po stronie saksońskiej sześciokrotnie skorzystano z możliwości wypożyczenia wystawy. Po stronie polskiej natomiast Regionalny Punktu Kontaktowy w Zielonej Górze korzystał z tej możliwości przy okazji 10 imprez, a Regionalny Punkt Kontaktowy w Jeleniej Górze 49 razy. Ponadto wystawa jest stale prezentowana w regionalnych punktach kontaktowych w Jeleniej Górze oraz w Zielonej Górze. 5.6 Prezentacje projektów Przykłady projektów, na których realizację podpisano umowę o dofinansowanie, prezentowane były w czasopiśmie Strukturfonds Aktuell, w ramach tematycznych imprez informacyjnych oraz warsztatów w Jeleniej Górze, podczas konferencji Euroregionu Sprewa- Nysa-Bóbr, a także w ramach rocznej konferencji informacyjnej w dniach 20.09.- 21.09.2012 r. W czasie posiedzeń Komitetu Monitorującego przedstawiciele Euroregionów zaprezentowali stan realizacji trzech Funduszy Małych Projektów, a przedstawiciele Landeskriminalamt Sachsen, Polizeidirektion Oberlausitz-Niederschlesien oraz polskiego partnera - Komendy Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu - stan realizacji projektów policyjnych. Ponadto członkowie Komitetu Monitorującego przy okazji posiedzenia Komitetu Monitorującego w Żaganiu (w dniach 26-27.06.2012) skorzystali z możliwości naocznego zapoznania się z jednym projektem już zakończonym oraz jednym aktualnie realizowanym w Gminie Żagań. Zaprezentowano następujące transgraniczne projekty: Lp. Tytuł projektu Partnerzy Wiodący 1. Ratownicy ponad granicami Powiat Żagański 2. Rewitalizacja przypałacowego zespołu parkowego w Żaganiu, jako element wspierania dostępności do dziedzictwa kulturowego Gmina Żagań 79
Foto 12: Członkowie Komitetu Monitorującego w siedzibie Straży Pożarnej w Żaganiu Foto 13: Park przy pałacu w Żaganiu 5.7 Wykorzystanie materiałów promocyjnych W celu realizacji Strategii Komunikacji Programu Operacyjnego Polska-Saksonia 2007-2013 wykorzystywane są materiały promocyjne. W celu identyfikacji z programem każdy materiał promocyjny opatrzony jest nazwą, logo oraz corporate design Programu. Przy okazji imprez, targów i doradztw materiały promocyjne (podkładki na biurko, długopisy, podkładki pod mysz, notatniki, teczki, bloczki kartek samoprzylepnych, markery, parasole, kubki) rozdawane są interesantom, beneficjentom, multiplikatorom i podmiotom administracji. 80
Z uwagi na fakt, iż rozdano dużo materiałów promocyjnych w roku sprawozdawczym zlecono wykonanie kolejnych (markerów, pamięci USB, kubków termicznych oraz zestawu składającego się z długopisu i ołówka). Foto 14: Materiały promocyjne w Programie Operacyjnym Polska-Saksonia 2007-2013 5.8 Doradztwo i szkolenia dla wnioskodawców lub beneficjentów 5.8.1 Dni doradztwa Wykonując swe zadania w zakresie naboru i kwalifikowania projektów WST przeprowadzał w 2012 roku regularne dni doradztwa zarówno po stronie polskiej, jak i niemieckiej. Terminy dni doradztwa były publikowane na stronie internetowej Programu. Pracownicy Regionalnych Punktów Kontaktowych brali czynny udział w przeprowadzanych u nich konsultacjach. 81
Dni doradztwa Wspólnego Sekretariatu Technicznego w 2012 roku Miejsce Dni doradztwa Konsultacje Biuro Euroregionu Nysa (Zittau) 1 1 Regionalny Punkt Kontaktowy województwa lubuskiego (Zielona Góra) Regionalny Punkt Kontaktowy województwa dolnośląskiego (Jelenia Góra) 5 6 2 3 OGÓŁEM 8 10 Dodatkowo w roku sprawozdawczym przeprowadzono 29 konsultacji odnośnie do Programu Operacyjnego w SAB w Dreźnie. Pracownicy Regionalnych Punktów Kontaktowych przeprowadzali ponadto na bieżąco bezpośrednie konsultacje dla beneficjentów z obszaru wsparcia, oferując pomoc w formie doradztwa nt. możliwości pozyskania środków w Programie. Doradztwo Regionalnych Punktów Kontaktowych w 2012 roku Regionalny Punkt Kontaktowy w Liczba konsultacji Jeleniej Górze 47 Zielonej Górze 57 OGÓŁEM 104 W roku 2012 doradztwo koncentrowało się nie tylko wokół przekształcania pomysłów na projekt w konkretne projekty, ale przede wszystkim partnerzy projektów otrzymywali wskazówki odnośnie do realizacji projektu, kontroli z art. 16 i rozliczania projektu oraz prowadzenia sprawozdawczości. Już podczas konsultacji potencjalnym beneficjentom zwracano uwagę na wymóg prowadzenia działań informacyjnych i promocyjnych w trakcie przeprowadzania projektu oraz na konieczność zaplanowania odpowiedniego budżetu na te działania. 5.8.2 Szkolenia dla wnioskodawców i beneficjentów W uzupełnieniu tematycznych spotkań informacyjnych regionalne punkty kontaktowe w Jeleniej Górze i w Zielonej Górze organizowały szkolenia dla polskich partnerów współpracy. W ramach szkoleń uczestnicy mogli głębiej zapoznać się z tematyką związaną z różnymi kwestiami dotyczącymi składania wniosku projektowego oraz realizacji projektu. 82
Ponadto podczas szkoleń z udziałem Kontrolerów z art. 16 beneficjenci mieli okazję uzyskania odpowiedzi na pytania odnośnie rozliczania projektu oraz zapoznania się ze szczegółami oraz wymogami rozliczania projektów. Data Organizator Temat szkolenia Grupa docelowa Uczestnicy 20.02.2012 r. RPK Zielona Góra Kontrola z art. 16 i wypłata dofinansowania Beneficjenci z województwa lubuskiego 17 29.02.2012 r. RPK Jelenia Góra Wymogi formalno-prawne dotyczące polskiej części projektów - warsztaty szkoleniowe Potencjalni beneficjenci lub partnerzy współpracy z województwa dolnośląskiego 22 21.03.2012 r. RPK Jelenia Góra Euro na współpracę szansą dla aktywnych - warsztaty szkoleniowe Potencjalni beneficjenci lub partnerzy współpracy z województwa dolnośląskiego 20 25.04.2012 r. RPK Jelenia Góra Euro na współpracę szansą dla aktywnych - warsztaty szkoleniowe Potencjalni beneficjenci lub partnerzy współpracy z województwa dolnośląskiego 15 29.06.2012 r. RPK Jelenia Góra Rozliczanie projektów dofinansowanych w ramach programów transgranicznych na podstawie dobrze przygotowanego budżetu Potencjalni beneficjenci lub partnerzy współpracy z województwa dolnośląskiego 58 11.06.2012 r. RPK Zielona Góra Szkolenie Pomoc publiczna Potencjalni beneficjenci lub partnerzy współpracy z województwa lubuskiego 25 07.09.2012 r. RPK Zielona Góra Kontrola z art. 16 i wypłata dofinansowania Beneficjenci z województwa lubuskiego 23 13.09.2012 r. RPK Jelenia Góra Dobra współpraca dobre projekty (best practice) Potencjalni beneficjenci lub partnerzy współpracy z województwa dolnośląskiego 26 18.10.2012 r. RPK Zielona Góra Szkolenie Prawo zamówień publicznych Potencjalni beneficjenci lub partnerzy współpracy z województwa lubuskiego 49 19.10.2012 r. RPK Jelenia Góra Dobra współpraca dobre projekty (best practice) Potencjalni beneficjenci lub partnerzy współpracy z województwa dolnośląskiego 27 26.11.2012 r. RPK Jelenia Góra Trwałość projektu - czyli jak nie stracić dotacji Potencjalni beneficjenci lub partnerzy współpracy z województwa dolnośląskiego 49 04.12.2012 r. RPK Zielona Góra Kontrola z art. 16 i wypłata dofinansowania Beneficjenci z województwa lubuskiego 12 10.12.2012 r. RPK Jelenia Góra Spotkanie informacyjne - Wspólne działania drogą do sukcesu - doświadczenia i perspektywy współpracy transgranicznej Potencjalni beneficjenci lub partnerzy współpracy z województwa dolnośląskiego 44 13 szkoleń i warsztatów (8 w RPK Jelenia Góra oraz 5 w RPK Zielona Góra). 387 83
5.8.3 Coaching beneficjentów W roku sprawozdawczym odbyły sie cztery coachingi beneficjentów, przeprowadzone bezpośrednio po posiedzeniach Komitetu Monitorującego. Celem szkolenia było poinformowanie partnerów współpracy o procedurze i wymogach w ramach realizacji projektu. Wymagania odnośnie do działań informacyjno-promocyjnych w projekcie były również częścią szkolenia. Coaching beneficjentów w SAB w 2011 roku Data Liczba uczestników 18.01.2012 r. 38 22.05.2012 r. 67 18.07.2012 r. 55 07.11.2012 31 Ogółem 191 Od momentu rozpoczęcia programu przeszkolono łącznie 583 osoby. Foto 15: Coaching dla beneficjentów dnia 22.05.2012 r. w Saksońskim Banku Odbudowy - Banku Wsparcia - w Dreźnie 84