Wytyczne Techniczne ZDW w Katowicach jako sposób wdrożenia norm europejskich i możliwości ich wykorzystania na drogach samorządowych

Wytyczne Techniczne ZDW w Katowicach jako sposób wdrożenia norm europejskich i możliwości ich wykorzystania na drogach samorządowych dr inż. Krzysztof Błażejowski Śląskie Forum Drogowe, 2013

Część I Stosowalność norm PN-EN w SST

Prawo Zamówień Publicznych Dz.U.2010.113.759 (U) Prawo zamówień publicznych. Art. 30. 1. Zamawiający opisuje przedmiot zamówienia za pomocą cech technicznych i jakościowych, z zachowaniem Polskich Norm przenoszących normy europejskie lub norm innych państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego przenoszących te normy.

Wyroby budowlane Dz.U.2004.198.2041 (R) Sposoby deklarowania zgodności wyrobów budowlanych 4. 1. Producent wyrobu budowlanego przez wystawienie krajowej deklaracji zgodności oświadcza, na swoją wyłączną odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny ze specyfikacją techniczną. 2. 1. specyfikacja techniczna - należy przez to rozumieć Polską Normę wyrobu, niemającą statusu normy wycofanej

Stosowalność norm PN-EN Łatwo napisać w ustawie, trudniej zastosować w praktyce... Ustawodawca nie przewidział, że część norm PN-EN dotyczących wyrobów budowlanych wymaga przygotowania krajowego dokumentu wdrażającego (aplikacyjnego). Dlatego, choć normy PN-EN były już w zbiorze Polskich Norm, a stare normy krajowe PN zostały już wycofane, dalej trudno było stosować normy PN-EN. Jako kraj nie byliśmy przygotowani na pojawienie się norm PN-EN znacząco różniących się zawartością od starych norm PN.

Stosowalność norm PN-EN Na czym polega problem...? Otóż dawne Polskie Normy zawierały sprecyzowane, gotowe do użycia wymagania do wyrobu, elementu, roboty. Np. do asfaltu, mieszanki mineralno-asfaltowej, nawierzchni. Normy Europejskie tworzone są dla całej Unii, muszą więc uwzględniać całą różnorodność klimatów, technologii, materiałów itd. Oznacza to też, że nie podaje się w normie EN gotowych wymagań, ale jedynie zestawy właściwości i symbole poziomów wymagań.

Stosowalność norm PN-EN Przykład zapisu w normie PN-EN dla betonu asfaltowego:

Stosowalność norm PN-EN Przykład zapisu w normie PN-EN dla asfaltu modyfikowanego:

Stosowalność norm PN-EN Przykład zapisu w normie PN-EN dla kruszywa:

Stosowalność norm PN-EN Problemy zaczęły się od 2004 r. W 2004 r. wycofano ze zbioru Polskich Norm cały zestaw norm dotyczący kruszyw i wypełniacza i zastąpiono jedną normą PN-EN 13043 dla której nie było gotowego krajowego dokumentu aplikacyjnego. W 2008 r. wycofano ze zbioru Polskich Norm normę PN-S-96025:2000 dotyczącą mieszanek mineralno-asfaltowych i nawierzchni asfaltowych i zastąpiono serią norm PN-EN 13108 dla których nie było gotowego krajowego dokumentu aplikacyjnego.

Stosowalność norm PN-EN Ale od 2005 r. coś też zaczęło się dziać... W 2005 r. stworzono pierwszy projekt dokumentu aplikacyjnego do normy dla kruszyw PN-EN 13043. W kolejnych latach trwało jego poprawianie, a publikacja nastąpiła w 2008 r. Ostatnia wersja jest z 2010 r. opublikowana przez GDDKiA jako WT-1 2010. W latach 2009-2010 rozwiązano problem lepiszczy asfaltowych i emulsji kationowych przez opublikowanie załączników krajowych w normach PN-EN.

Stosowalność norm PN-EN Ale od 2005 r. coś też zaczęło się dziać... W 2007 r. Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach opublikował pierwszą serię swoich Wytycznych Technicznych opartą na normach PN-EN. W WT znajdował się wybór wymagań do kruszyw, asfaltów i mieszanek mineralno-asfaltowych. W 2008 r. pojawiła się pierwsza wersja WT-2 2008 do mieszanek mineralno-asfaltowych rekomendowana przez Ministra Infrastruktury. W 2010 opublikowano wersję poprawioną (ale bez rekomendacji) firmowaną przez GDDKiA. W 2010 r. pojawiły się projekty WT-4 i WT-5 GDDKiA z wymaganiami do podbudów niezwiązanych i związanych.

Stosowalność norm PN-EN Podsumowanie bez dokumentu aplikacyjnego jest bardzo trudno zastosować wybrane normy PN-EN, wymaga to dużej wiedzy od inwestora/projektanta, jak stworzyć (wybrać) wymagania, od 2005 r. system własnych Wytycznych zaczął być tworzony przez ZDW w Katowicach, od 2007 r. oparty był on na normach PN-EN, obecnie aktualizowany jest corocznie, GDDKiA opublikowało swoje dokumenty w 2008 r., ostatnia wersja z listopada 2010 r.

System WT ZDW w Katowicach

WT ZDW Katowice Wprowadzenie: 2005 początek opracowywania Wytycznych Technicznych ZDW Katowice 2007 r. - Wytyczne Techniczne wg norm PN-EN Autorzy Zespół Rzeczoznawców SITK o/warszawa, w składzie: Konrad Jabłoński, Ewa Wilk, Krzysztof Błażejowski Co roku WT są aktualizowane i rozszerzane, wprowadzane są odniesienia do nowych norm PN-EN (po opublikowaniu ich przez PKN) Aktualizacje dotyczą także nowej wiedzy technologicznej z laboratorium i z budowy Wszystkie WT ZDW Katowice oparte są na aktualnych normach PN-EN

WT ZDW Katowice ZASADY STOSOWANE W ZDW KATOWICE: 1. Stosuje się gotowe, typowe rozwiązania układów warstw o z góry założonych grubościach. 2. Projektant nie ma możliwości ingerowania w zapisy SST. SST są przyjmowane wg WT ZDW. 3. Nie dopuszcza się projektowania indywidualnego nawierzchni, wyjątkiem są nietypowe przypadki. 4. WT ZDW są gotowymi SST do zastosowania, nie wymagają korekt do konkretnych przypadków. 5. Struktura WT ZDW wydziela wymagania wobec materiałów i mieszanki mineralno-asfaltowej w zależności od miejsca pracy nawierzchni: 1. ciąg drogi 2. obiekt mostowy 3. strefa skrzyżowania

WT ZDW Katowice

WT ZDW Katowice WT PZW wymagania do związań międzywarstwowych, połączeń i pakietów warstw Określenie wymagań do emulsji, kontroli poprawności skropienia. Określenie wymagań do połączeń roboczych warstw, działek roboczych. Określenie wymagań do rozliczania pakietów warstw asfaltowych, tolerancji grubości wbudowania i zasad odbioru.

WT ZDW Katowice WT BT wymagania do Badania Typu mieszanek mineralno-asfaltowych: wytyczne do badania mma w czasie projektowania recepty w laboratorium, wytyczne do wyboru metod badań, wytyczne do prezentacji recepty (wyjściowa, wejściowa) WT BT jest jedynym w Polsce dokumentem precyzującym wymagania wobec przygotowania recept mma w laboratorium.

WT ZDW Katowice Zestaw WT do mma dla ruchu KR1-2 Wszystkie WT są gotowymi SST do wykonania konkretnej warstwy, ze wskazanego materiału, o wskazanej grubości.

WT ZDW Katowice Zestaw WT do mma dla ruchu KR5-6 Wszystkie WT są gotowymi SST do wykonania konkretnej warstwy, ze wskazanego materiału, o wskazanej grubości.

WT ZDW Katowice WT do podbudów z kruszyw dla ruchu KR1-6, mieszanki 0/31.5 mm oraz 0/63 mm. Także te WT są gotowymi SST do wykonania konkretnej warstwy, ze wskazanego materiału, o wskazanej grubości. WT ZDW w Katowicach dostępne są w plikach pdf na stronie internetowej ZDW.

Podsumowanie Po ponad 5 latach funkcjonowania WT ZDW w Katowicach można sformułować następujące wnioski: system WT wymaga stałego nadzoru i aktualizacji, spowodowanych zmianami w zapisach norm, powstawaniem nowych materiałów, ciągle nowymi doświadczeniami z laboratoriów i z budów, spójny system wymagań ułatwia pracę zarówno zamawiającemu, jak i wykonawcy oraz nadzorowi, zmniejsza się liczba prób podważania zapisów w specyfikacjach technicznych w celu sprzedania robót niższej jakości,

Podsumowanie Po ponad 5 latach funkcjonowania WT ZDW w Katowicach można sformułować następujące wnioski: dzięki własnym WT Zarząd DW w Katowicach uniknął problemów jakie wystąpiły na drogach krajowych po wprowadzeniu WT-2 2008, system WT bez wątpienia uszczelnił kontrolę jakości na budowach ZDW, ZDW prowadzi stałe szkolenia zespołu inspektorów nadzoru, co także przekłada się na polepszenie jakości budowanych dróg na Śląsku,

Podsumowanie System stworzony przez ZDW w Katowicach od początku jest unikalny w skali naszego kraju. Jest też znany i często przywoływany jako przykład bardzo dobrej organizacji pracy administracji drogowej w samorządach.

Dziękuję za uwagę!