Nr 16 / Wrzesień 2010 W numerze: Pakiety medyczne spór w zakresie przychodów trwa nadal Procedurę wywozu w ramach eksportu pośredniego można rozpocząć w innym niż Polska państwie członkowskim Wyodrębnienie kilku zorganizowanych części przedsiębiorstwa w skutek podziału spółki nie podlega PIT Jeżeli strona kwestionuje opinię biegłego organ powinien podjąć odpowiednie kroki w tym zakresie orzecznictwo, interpretacje, zagadnienia podatkowe
Pakiety medyczne spór w zakresie przychodów trwa nadal Naczelny Sąd Administracyjny Sygnatura pisma: Wyrok z 21 września 2010 r., II FSK 541/09 Podatek dochodowy od osób fizycznych Przypisanie pracownikom przychodu do opodatkowania z tyt. korzystania przez nich z pakietów medycznych rozliczanych ryczałtowo a wykupionych przez pracodawcę nadal nie jest ostatecznie rozstrzygnięte. Pomimo uchwały NSA z 24 maja 2010 r. wydanej w składzie 7 sędziów, NSA rozważa wystąpienie o podjęcie uchwały przez pełen skład Izby Finansowej. We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Podatnik przedstawił klasyczny już stan faktyczny: Spółka wykupiła dla swych pracowników u zewnętrznego usługodawcy świadczenia w postaci ryczałtowo określonych pakietów medycznych. Wartość takiego świadczenia jest zryczałtowana do kwoty miesięcznej składki obliczanej statystycznie na pracownika, przy założeniu że jej wartość jest pochodną większej i zróżnicowanej grupy osób, tym samym składka abstrahuje od rzeczywistego świadczenia na rzecz konkretnego pracownika w jakimkolwiek okresie czasu. Na tle tak zarysowanego stanu faktycznego podatnik wyraził stanowisko, iż ryczałtowe pakiety medyczne dla pracowników nie stanowią przychodu do opodatkowania po stronie pracowników, tym samym pracodawca nie będzie płatnikiem podatku PIT od takich świadczeń. Skargę do NSA złożył Minister Finansów dowodząc istnienia przychodu do opodatkowania z tyt. postawienia pracownikowi do dyspozycji świadczenia w postaci tak wykupionej ochrony. Orzekający skład NSA powziął istotne wątpliwości czy stanowisko fiskusa i zarazem NSA z 24.05.2010r, które nakazuje traktować omawiane pakiety medyczne jako przychód podatkowy z tyt. pozostawionego do dyspozycji świadczenia w naturze, które nie jest zwymiarowane i jedynie hipotetycznie otrzymane przez pracownika, może być opodatkowane po jego stronie. Omówienie niniejszego tematu zasługuje na uwagę co najmniej z trzech względów natury ogólnej tj. niepewności i jakości polskiego prawa podatkowego, niestabilności orzecznictwa sądowego oraz ich wpływu na życie gospodarcze. Po pierwsze, należy zauważyć iż jednym z najważniejszych atrybutów prawa, w tym prawa podatkowego jest jego jakość wyrażająca się również w pewności stosowania. Truizmem jest powtarzanie argumentów, że polskie prawo podatkowe zmienia się ustawicznie a zmiany te bynajmniej nie mają określonego kierunku jak i to że trudno dopatrzyć się racjonalności tych zmian. Kierunkiem tym nie jest jedynie fiskalizm czy restryktywność przepisów, gdyż zmiany te są wielokierunkowe, co powoduje niemożność bezpiecznego stosowania przepisów prawa podatkowego. Po drugie, konstytucyjnym instrumentem, który powinien pomagać w eliminowaniu ww. niepewności i złej jakości prawa jest funkcja orzecznicza sądów administracyjnych, orzekających w sprawach podatkowych. Argumentacją za rozbieżnością orzeczeń I instancji jest niezawisłość sędziowska, przy uwzględnieniu faktu istnienia sądu II instancji, stanowisko to można jeszcze zaakceptować. Jednakże rozbieżności orzecznictwa NSA w identycznych sprawach wprowadzają nieakceptowany stopień niepewności. Jest to tym istotniejsze, gdy NSA podejmuje uchwały w powiększonym składzie. Uchwała 7 sędziów NSA z 24.05.2010 r. w sprawie pakietów medycznych jest mocno krytykowana, a jeden z sędziów złożył zdanie odrębne. Jednak do czasu jej wyeliminowania, fikus w sposób bezkrytyczny kwalifikuje pakiety medyczne jako przychód podatkowy. W tym kontekście prowadzenie biznesu w Polsce jest poruszaniem się po omacku, gdyż nigdy nie wiadomo czy na pozór ustalona linia orzecznictwa podatkowego w przyszłości się utrzyma czy też zostanie zanegowana. Podatnicy w takim przypadku muszą podejmować decyzje bez możliwości racjonalnego określenia poziomu ryzyka, w najlepszym przypadku dokonując wielu absurdalnych i kosztownych korekt zarówno in plus jak i in minus. Jacek Dobrucki Partner, doradca podatkowy Nr 16 / Wrzesień 2010 2
Procedurę wywozu w ramach eksportu pośredniego można rozpocząć w innym niż Polska państwie członkowskim Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach Sygnatura pisma: Wyrok z 9 sierpnia 2010 r., I SA/Gl 172/10 Podatek od towarów i usług Fakt rozpoczęcia procedury celnej wywozu w innym niż Polska państwie członkowskim, nie oznacza, iż nie dokonano wywozu z kraju poza terytorium Wspólnoty w rozumieniu art. 2 pkt 8 uvat. Przewidziany w art. 2 pkt 8 uvat warunek wywozu z kraju poza terytorium Wspólnoty może zostać spełniony również wówczas, gdy procedura wywozu towarów, o której mowa w art. 161 WKC rozpocznie się w urzędzie celnym położonym w innym niż Polska kraju Wspólnoty. We wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji Spółka wskazała, iż w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej dokonuje dostaw towarów na rzecz firmy mającej siedzibę w USA na warunkach FCA B. Tym samym jest ona zobowiązana dostarczyć towar przewoźnikowi lub innej osobie np. spedytorowi wyznaczonemu przez kupującego. Po wydaniu towaru przewoźnikowi, ryzyko przejmuje kupujący. Dostawę uważa się za dokonaną po przekazaniu towaru przewoźnikowi. W niniejszej sprawie na zlecenie kontrahenta amerykańskiego działa niemiecka firma, która jako agencja celna została wyznaczona do skompletowania transportu zewnętrznego i dokonania odprawy towarów. Na fakturach wystawionych przez wnioskodawcę jako nabywcę wskazano kontrahenta z USA. Spółka powzięła wątpliwość czy komunikat z niemieckiego systemu kontroli eksportu (ECS) przekazany w formie elektronicznej przez niemiecką agencję celną jest wystarczającym dokumentem potwierdzającym wywóz towarów poza terytorium UE i stanowi podstawę do zastosowania przez Spółkę zerowej stawki VAT. Dyrektor IS w Katowicach uznał pytanie Spółki za bezprzedmiotowe. W ocenie organu przedmiotowa transakcja nie jest dostawą eksportową, lecz wewnąwspólnotową dostawą towarów (WDT). Zdaniem organu uwzględniając brzmienie art. 13 ust. 4 pkt 4 uvat za eksport uznaje się wyłącznie taki wywóz towarów, których procedurę wywozową rozpoczęto w kraju. Stanowi to odzwierciedlenie definicji eksportu zawartej w art. 2 pkt 8 uvat, w myśl którego za eksport uważa się wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty. Tym samym zdaniem organu w rozpoznawanej sprawie dochodzi do przemieszczenia towarów do innego państwa członkowskiego, gdyż procedura wywozowa nie została rozpoczęta w kraju, a dopiero w następnej kolejności dochodzi do wyeksportowania towarów. W wyniku zaskarżenia przedmiotowej interpretacji, WSA w Gliwicach jednoznacznie wskazał, iż w podanym stanie faktycznym dostawa towarów stanowi tzw. eksport pośredni. Sąd nakazał organowi również zajęcie stanowiska w odniesieniu do postawionego przez Spółkę pytania. Stanowisko organu wynikało z nieuwzględnienia przez niego zastosowanych w transakcji reguł handlowych (klauzule Incoterms 2000) w aspekcie momentu dokonania dostawy towarów (ich wydania). Zastosowana klauzula FCA skutkowała tym, iż dostawa towarów nastąpiła już na terytorium kraju. Z tego też względu nie mogło dojść do przemieszczenia przez podatnika, o którym mowa w art. 15 uvat, lub na jego rzecz towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju w celu wykonywania działalności gospodarczej podatnika (art. 13 ust. 3 uvat). Towary będące przedmiotem opisanej transakcji przestały być składnikiem przedsiębiorstwa Spółki z chwilą ich przekazania spedytorowi. W konsekwencji tego nie mogły być one przedmiotem WDT. Przedmiotowa transakcja wypełnia przesłanki do uznania ją za eksport pośredni. Tym samym niemiecki komunikat ECS (przekazany w formie elektronicznej) powinien być wystarczającym dokumentem uprawniającym zastosowanie zerowej stawki VAT. Uwzględniając jednak praktykę organów sprawa Spółki może znów trafić na wokandę sądową, które w tym zakresie jest korzystne dla podatników. Paweł Świdkiewicz Starszy konsultant, doradca podatkowy Nr 16 / Wrzesień 2010 3
Wyodrębnienie kilku zorganizowanych części przedsiębiorstwa w skutek podziału spółki nie podlega PIT Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku Sygnatura pisma: Wyrok z dnia 24 czerwca 2010 r., sygn. I SA/Gd 459/10 Podatek dochodowy od osób fizycznych Wystąpienie bądź nie wystąpienie dochodu nie jest uzależnione od ilości zorganizowanych części przedsiębiorstwa wyodrębnionych w skutek podziału spółki. Istotne jest tylko to, czy powstające w następstwie podziału składniki majątkowe są organizacyjnie i finansowo wyodrębnione, a przy tym zdolne do niezależnego funkcjonowania i samodzielnej realizacji zadań gospodarczych. Wnioskodawca wystąpił do MF o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego wskazując, iż jest większościowym akcjonariuszem spółki akcyjnej (dalej: spółki). Spółka prowadzi działalność przede wszystkim w zakresie dystrybucji energii elektrycznej. Do marca 2009 r. w skład majątku spółki wchodziły również grupy składników majątkowych niezwiązane bezpośrednio z prowadzeniem działalności dystrybucyjnej, w szczególności: ośrodek wczasowo-wypoczynkowy, składniki zw. z prowadzoną działalnością teleinformatyczną, nieruchomości niewykorzystywane w działalności dystrybucyjnej oraz udziały i akcje w spółkach zależnych. Zgodnie z przepisami Prawa Energetycznego, spółka jako operator systemu dystrybucyjnego, powinna pozostać, m.in. pod względem formy prawnej i organizacyjnej, niezależna od innych działalności niezwiązanych z przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej. W związku z tym podjęła decyzję o dokonaniu podziału spółki, w wyniku którego w jej ramach pozostać miała jedynie działalność dystrybucyjna, natomiast pozostała działalność zostanie przeniesiona do wnioskodawcy zgodnie z planem podziału przez wydzielenie. Jednocześnie, wnioskodawca wyda swoje akcje w podwyższonym kapitale na rzecz akcjonariuszy spółki dzielonej, innych niż wnioskodawca. W związku z powyższym wnioskodawca powziął wątpliwość czy wydzielane składniki majątku stanowiły zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 upit oraz czy wnioskodawca jako spółka przejmująca jest obowiązana pobrać zryczałtowany podatek PIT. W jego ocenie, ww. składniki majątkowe stanowiły w dniu podziału zorganizowane części przedsiębiorstwa a zatem wnioskodawca nie jest obowiązany pobrać zryczałtowany podatek PIT. MF uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe stwierdzając, iż definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy odnosić do całości majątku dzielonego jako takiego, nie zaś do poszczególnych jego elementów, gdyż takie "rozbicie" majątku wydzielanego na mniejsze części, stanowiące zorganizowane części przedsiębiorstwa, nie znajduje uzasadnienia w treści art. 24 ust. 5 pkt 7 upit. Wnioskodawca zaskarżył przedmiotową interpretację do WSA, który uznał skargę za zasadną. Istota sporu analizowanego wyroku sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy dla wyłączenia dochodu od opodatkowania na podstawie art. 24 ust. 5 pkt 7 upit konieczne jest, aby powstająca w następstwie wydzielenia majątku zorganizowana cześć przedsiębiorstwa stanowiła jedną całość, czy też dopuszczalne jest wydzielenie składników majątkowych prowadzących do powstania kilku takich zorganizowanych części. Sąd zauważył, iż ww. przepis nie wymaga, aby w następnie podziału musiało dojść do powstania stanowiącej jedną całość zorganizowanej części przedsiębiorstwa, na którą będą składać się wszystkie składniki majątkowe wydzielanej części. Istotne jest jedynie spełnienie przesłanek pojęcia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 upit, tj. ustalenie, czy powstające w następstwie podziału składniki majątkowe są organizacyjnie i finansowo wyodrębnione oraz zdolne do niezależnego funkcjonowania i samodzielnej realizacji zadań gospodarczych. Stanowisko WSA należy uznać niewątpliwie za słuszne i korzystne dla podatników. Anna Leśniak Konsultant, doradca podatkowy Nr 16 / Wrzesień 2010 4
Jeżeli strona kwestionuje opinię biegłego organ powinien podjąć odpowiednie kroki w tym zakresie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach Sygnatura pisma: Wyrok z dnia 27 lipca 2010 r., sygn. I SA/Gl 538/10 Podatku od czynności cywilnoprawnych Z treści art. 6 ust. 4 upcc wynika, że obowiązek określenia wartości rynkowej przedmiotu czynności cywilnoprawnej spoczywa na organie podatkowym, który posługuje się przy tym opinią sporządzoną przez biegłego. Opinia taka stanowi dowód w postępowaniu podatkowym, który jak każdy inny dowód, winien zostać poddany ocenie zgodnie z wyrażoną w art. 191 OP. zasadą swobodnej oceny dowodów. Organ nie może bezkrytycznie, bez dokonania rzetelnej oceny przyjąć opinię biegłego, jako podstawę określenia wartości rynkowej przedmiotu czynności cywilnoprawnej, w szczególności w sytuacji, gdy opinię taką kwestionuje strona. Małżonkowie nabyli prawo wieczystego użytkowania działek gruntu oraz własność posadowionych na nich budynków. W ocenie organu podatkowego wartość przedmiotu transakcji określona w akcie notarialnym nie odpowiadała jej wartości rynkowej. Tym samym strony transakcji zostały wezwane do jej podwyższenia dla celów podatku od czynności cywilnoprawnych. Strona kupująca wystąpiła o uznanie przyjętej ceny transakcyjnej, argumentując, że budynki i budowle przeznaczone były do likwidacji, a umowa o współpracy ze stroną sprzedającą ograniczała możliwość wykorzystania budynków i gruntów. Budynki zakupiono bez urządzeń i wyposażenia. Wobec braku zgody stron na podwyższenie wartości, Naczelnik US wszczął postępowanie podatkowe w sprawie wymiaru podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu ww. transakcji. Organ zlecił jednocześnie sporządzenie operatu szacunkowego nieruchomości przez biegłego rzeczoznawcę. W toku postępowania podatkowego pełnomocnik małżonków wniósł uwagi i zastrzeżenia do operatu szacunkowego, m.in. zażądał zweryfikowania wartości określonej w operacie. Naczelnik US nie podzielił jednak opinii pełnomocnika i określił małżonkom zobowiązanie w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie sporządzonego operatu. Na powyższe małżonkowie złożyli odwołanie. Niezależnie odwołanie złożyła także strona sprzedająca, zarzucając decyzji m.in. naruszenie przepisów art. 122, art. 180 1 i art. 187 1 OP poprzez odmowę przeprowadzenia dowodu z opinii innego biegłego ds. wyceny nieruchomości. Wg strony opinia biegłego sporządzona w sprawie nie pozwala w sposób nie budzący wątpliwości określić wartość nieruchomości. Organ odwoławczy przyjął za bezpodstawną argumentację strony, gdyż jego zdaniem powołanie kolejnego biegłego w tej sprawie pozostaje w sprzeczności z postanowieniami art. 6 ust. 4 upcc. Po rozpoznaniu skargi na decyzję organu II instancji, WSA przyjął argumentację strony skarżącej w przedmiotowym zakresie i decyzję uchylił. Przedmiotowy wyrok ma istotne znaczenie nie tylko na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych, ale także w każdym innym postępowaniu podatkowym, w którym jako dowód przyjęto opinię biegłego. Jako kluczowe należy uznać stwierdzenie sądu, iż opinia biegłego stanowi jedynie dowód w postępowaniu podatkowym, który musi zostać poddany swobodnej ocenie, jak każdy inny dowód. Jeżeli strona kwestionuje poprawność sporządzonej opinii, to organ powinien podjąć stosowne kroki w tym zakresie. Stanowi to realizację zasady wynikającej z art. 180, 187 oraz 188 OP, zgodnie z którą gdy strona powołuje się na ważne dla niej okoliczności, to organ ma obowiązek podjęcia czynności zmierzających do zebrania materiału dowodowego w tym zakresie. W niniejszej sprawie organ podatkowy w swoim uzasadnieniu odwołuje się przede wszystkim do art. 6 ust. 4 upcc, który stanowi, że jeżeli podatnik, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nie odpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego (a nie biegłych) lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jak słusznie wskazał sąd, tego typu rozumowanie, wykluczające de facto możliwość podważenia opinii biegłego, pozostaje w sprzeczności z zasadami postępowania podatkowego określonymi przepisami art. 122, 188, czy 191 OP. Katarzyna Konieczna Młodszy konsultant Nr 16 / Wrzesień 2010 5
W celu uzyskania dodatkowych informacji związanych z prezentowanymi treściami prosimy o kontakt pod następującymi adresami e-mail: Redakcja DMS Tax24: Dział Doradztwa Podatkowego: tax24@dmstax.com ddp@dmstax.com lub telefonicznie: 071 79 25 991 Redaktorem DMS Tax24 jest Jacek Dobrucki, partner w DMS TAX Sp. z o.o. Spółka posiada wszelkie prawa autorskie do niniejszej publikacji. Niniejsza informacja nie stanowi czynności doradztwa podatkowego w rozumieniu przepisów ustawy o doradztwie podatkowym. Biuletyn DMS Tax24 ma jedynie charakter informacyjny, a zastosowanie się do jego treści nie może rodzić roszczeń pod adresem jej autorów oraz DMS TAX Sp. z o.o. Cytowanie i/lub rozpowszechnianie treści niniejszego biuletyny jest dozwolone pod warunkiem powołania się na źródło pochodzenia informacji. DMS TAX Sp. z o.o. Spółka Doradztwa Podatkowego ul. Kazimierza Wielkiego 1 50-077 Wrocław Spółka jest wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej we Wrocławiu VI Wydział Gospodarczy KRS. Kapitał zakładowy wynosi 50.000 zł i jest w pełni opłacony. KRS 0000231073; REGON 0041354; NIP 894-28-25-006. Zarząd: Jacek Dobrucki; Dawid Michalak; Henryk Suchecki. Nr 16 / Wrzesień 2010 6