Konstrukcja umowy cash poolingu może przyjąć kilka form:

Umowa cash poolingu to niestandardowa" forma zarządzania finansami, stosowana przez podmioty należące do grup kapitałowych lub posiadające wielodziałową strukturę organizacyjną. Umowa cash poolingu to niestandardowa" forma zarządzania finansami, stosowana przez podmioty należące do grup kapitałowych lub posiadające wielodziałową strukturę organizacyjną. Cash-pooling to inaczej konsolidacja rachunków bankowych w celu optymalizacji kosztów ponoszonych przez poszczególne podmioty. Konstrukcja umowy cash poolingu może przyjąć kilka form: - notional cash pooling (cash pooling nierzeczywisty); - zero-balancing cash pooling (cash pooling rzeczywisty); - near-zero-balancing cash pooling. National cash pooling charakteryzuje się brakiem fizycznego transferu środków. Fundusze są przekazywane wyłącznie na papierze". Salda, które podlegają potrącaniu (debetowe i kredytowe) fizycznie są pozostawiane na własnych rachunkach uczestników systemu (ewentualnie przeksięgowywane na pomocnicze subkonta do rachunków uczestników w kwotach zapewniających wyzerowanie sald ujemnych), zaś odsetki naliczane są od kwoty netto zgromadzonych sald. 1 / 18

W przeciwieństwie do national cash poolingu, zero-balancing cash pooling dokonywany jest jako rezultat fizycznego transferu środków pomiędzy rachunkami uczestników (lub ewentualnie - specjalnie wyodrębnionymi subkontami uczestników) i rachunkiem głównym grupy. Nadwyżki (tj. salda dodatnie) są przekazywane z rachunków uczestników na rachunek główny, zaś deficyty (tj. salda ujemne) na rachunkach uczestników są pokrywane z rachunku głównego. Transfer dokonywany jest standardowo na koniec każdego dnia obrachunkowego, zaś na początku następnego dnia -- środki są zwracane na rachunki uczestników. Odsetki naliczane są od salda zgromadzonego na głównym rachunku i przelewane na ten rachunek. Trzecia forma cash poolingu - near-zero balancing cash pooling różni się od zero-balancing cash pooling wyłącznie tym, iż na rachunkach uczestników na koniec każdego dnia występuje założone z góry saldo (nie zerowe). W konsekwencji transfery - dokonywane również fizycznie - na konto główne nie doprowadzają do wyzerowania rachunków, ale do ustalenia na nich określonego salda dodatniego. National cash pooling polega na optymalizacji efektu odsetkowego poprzez kompensowanie sald na rachunkach bankowych grupy kapitałowej - nie występuje fizyczny transfer środków pieniężnych, a jedynie salda z poszczególnych rachunków uczestniczących w cash poolingu podlegają sumowaniu i w ten sposób obliczane są odsetki od kwoty netto zgromadzonych sald. Jeżeli nadwyżka/suma nadwyżek sald określonych spółek okazuje się niewystarczająca do pokrycia sumy niedoborów innych spółek w grupie, wówczas bank oferuje udzielenie kredytu" (pożyczki) na tradycyjnych warunkach - w ramach linii kredytowej. 2 / 18

Podstawową korzyścią ekonomiczną wynikającą z zawarcia przez podmioty umowy cash poolingu nierzeczywistego jest co do zasady możliwość korzystania z jednakowych stóp procentowych ustalonych dla salda wynikającego z rachunku głównego. National cash pooling nie przewiduje fizycznych transferów środków pieniężnych pomiędzy rachunkami spółek uczestniczących w rozliczeniach cash poolowych. Do informacji Pool Leadera przesyłane" są natomiast informacje o saldach z rachunków uczestników w celu potrącenia i zastosowania skonsolidowanego oprocentowania dla tak uzyskanego salda netto. Salda podlegające potrąceniu pozostają fizycznie na własnych rachunkach podmiotów, natomiast odsetki naliczane są do wysokości netto zgromadzonych sald. Podmioty, których rachunki wykazują salda ujemne, nie ponoszą kosztów związanych z oprocentowaniem overdraft, gdyż w rzeczywistości bank oblicza odsetki jedynie od skumulowanego salda. Oczywiście może się zdarzyć, że nawet tak skumulowane saldo będzie ujemne i w takim przypadku będzie podlegało oprocentowaniu jak dla overdraft. Jednocześnie podmiot zarządzający - Pool Leader kontroluje przepływy odsetek oraz funkcjonowanie rachunku głównego. Podmiotem zarządzającym może być jeden z podmiotów uczestniczących w rozliczeniach finansowych lub bank. 3 / 18

Ograniczenia w obrocie dewizowym Zgodnie z postanowieniami ustawy Prawo Dewizowe, spółka kapitałowa mająca siedzibę w Polsce może bez uzyskania indywidualnego zezwolenia dewizowego założyć rachunek bankowy w banku mającym siedzibę w innym kraju Unii Europejskiej. Polski podmiot jest również uprawniony do dokonywania rozliczeń dewizowych (np. transferów wartości dewizowych, m.in. waluty obcej) za pośrednictwem wskazanego rachunku bankowego z innymi podmiotami mającymi siedzibę w krajach Unii Europejskiej. W konsekwencji należy wskazać, iż polska spółka może przystąpić do umowy cash poolingu, której stroną będzie bank mający siedzibę w innym kraju Unii Europejskiej. Zgodnie z polskim prawem dewizowym, do rozliczeń finansowych w ramach międzynarodowego cash poolingu odnosi się jedynie rozporządzenie Rady Ministrów 1, które nakłada na rezydentów rozliczających się z nierezydentami na podstawie umów o wielostronnych rozliczeniach w ramach grupy kapitałowej, obowiązek raportowania do Narodowego Banku Polskiego o zawarciu tego typu umów oraz składania kwartalnych sprawozdań z takich transakcji. 4 / 18

Należy jednak wskazać, iż przepisy rozporządzenia nakładające obowiązek raportowania polskim podmiotom zarówno transakcji nettingowych, jak i również w ramach cash poolingu nie zawierają w załącznikach rubryk pozwalających udokumentować wartość rozliczeń w ramach cash poolingu. Postanowienia prawa bankowego Zgodnie z art. 93a ust. 1 Prawa Bankowego, polski bank może zawrzeć ze spółkami należącymi do podatkowej grupy kapitałowej umowę polegającą na stosowaniu skonsolidowanego oprocentowania środków zgromadzonych przez poszczególne spółki z tej grupy na ich rachunkach bankowych oraz udzielonych im kredytów i pożyczek pieniężnych. Kwestią mogącą budzić wątpliwości jest uprawnienie polskiego banku do zawarcia takich umów z innymi, niewymienionymi w tym artykule, podmiotami. Jednakże ograniczenie zawarte w art. 93a Prawa Bankowego nie oznacza, że polski bank nie może zawrzeć umowy tzw. cash poolingu z innymi podmiotami. Należy jednak wskazać, iż umowa national cash pooling, która zostałaby zawarta z bankiem - mającym siedzibę w innym kraju Unii Europejskiej, nie będzie podlegała regulacjom polskich przepisów prawa bankowego. Klasyfikacja umowy cash poolingu nierzeczywistego na tle prawa cywilnego 5 / 18

Prawo cywilne nie zawiera przepisów odnoszących się wprost do umowy cash poolingu, stąd u mowa cash poolingu pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Brak uregulowania cash poolingu w prawie polskim powoduje konieczność jego kształtowania w oparciu o art. 353¹ Kodeksu Cywilnego, który statuuje zasadę swobody umów. Zgodnie z nią strony mogą ukształtować treść umowy, a także wybrać kontrahenta według swego uznania, byleby treść stosunku prawnego lub jego cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, zakazom zawartym w ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Skutki podatkowe umowy cash poolingu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Uznanie umowy cash poolingu za umowę pożyczki Zgodnie z jednym ze stanowisk reprezentowanym w literaturze, usługi cash poolingu (przede wszystkim cash poolingu rzeczywistego) stanowią swoistego rodzaju pożyczkę" zawieraną między stronami (właścicielami rachunków bankowych/podmiotów uczestniczących w rozliczeniach). Sama umowa cash poolingu (m.in. zawierająca klauzulę order payment) jest zaś rodzajem umowy nienazwanej, do której stosuje się przepisy Kodeksu Cywilnego w zakresie umowy pożyczki - art. 720-724 kc. Zgodnie z art. 720 kc, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Do tego rodzaju umów zastosowanie ma zasada swobody umów, która umożliwia określenie warunków umowy w taki sposób, jaki jest najbardziej dogodny dla stron. 6 / 18

Odmienna interpretacja wskazuje, iż cash pooling (świadczony przez bank) jako umowa zakładająca konsolidację rachunków bankowych na podstawie art. 93a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, jest specyficzną konstrukcją prawną wymagającą odróżnienia jej skutków w sferze prawa podatkowego od skutków innych podobnych czynności, w tym przede wszystkim od zwykłych umów pożyczek. Wskazuje się, iż cash pooling (m.in. cash pooling rzeczywisty) nie jest formą tradycyjnej pożyczki udzielanej sobie nawzajem przez podmioty powiązane, lecz ma charakter bieżącego wyrównywania sald w drodze wielostronnych i wielokrotnych świadczeń konsolidacyjnych o charakterze zwrotnym. Za przekonujące można uznać stanowisko, iż umowa cash poolingu nierzeczywistego nie jest rodzajem umowy pożyczki pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w rozliczeniach finansowych, a przepisy o umowie pożyczki mogę mieć jedynie zastosowanie subsydiarne do faktycznych przepływów pieniężnych, ponieważ co do zasady nie jest możliwe zdefiniowanie poszczególnych stron transakcji jako strony umowy pożyczki (kto jest pożyczkodawcą, a kto jest pożyczkobiorcą). Odsetki związane z umową cash poolingu i ich opodatkowanie Zgodnie z art. 12 updop, przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze. Do przychodów nie zalicza się zaś m.in. kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek. 7 / 18

Z kolei kosztami uzyskania przychodów są - według generalnej zasady wyrażonej w art. 15 updop - koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu (zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu) z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 updop, obejmujących m.in.: wydatki na spłatę pożyczek (z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek) i naliczone, lecz nie zapłacone odsetki od zobowiązań, w tym również od pożyczek. Udział w systemie real cash pooling wiąże się z otrzymywaniem lub/i płaceniem odsetek. Uczestnik bądź otrzymuje odsetki od Pool Leadera od dokonanych (na rachunek główny) depozytów, bądź też płaci Pool Leaderowi od środków bilansujących saldo ujemne na jego rachunku. Zgodnie z zapisami ustawowymi, przychody z tytułu odsetek powstające w wyniku udziału w systemie cash poolingu należał oby rozpoznawać w momencie ich wpływu na rachunek uczestnika, zaś odsetkowe koszty podatkowe - w momencie ich faktycznego wypływu z rachunku uczestnika (w zależności od zapisów umownych - bądź w chwili odrębnego, określonego co do kwoty, transferu odsetek, bądź w momencie transferu najbliższego salda dodatniego, z którego potrącane są odsetki). Jedyna wątpliwość w zakresie powstawania przychodów/kosztów odsetkowych wiąże się z określeniem, czy całość kwoty przelewanej na rachunek uczestnika/z rachunku uczestnika ma charakter odsetek (a nie stanowi np. w części transferu sald, który nie miałby charakteru kosztowego/przychodowego). 8 / 18

Z tego punktu widzenia zalecane jest szczegółowe zdefiniowanie w umowie tytułów dokonywanych transferów, z wyraźnym wyodrębnieniem transferów odsetkowych i innych. Z uwagi na charakter umowy cash poolingu w związku z jej zawarciem bez względu na jej typ p owstaje ryzyko podatkowe związane z zapłatą odsetek od przekazanych środków pieniężnych na pokrycie salda debetowego/kredytowego. Niedostateczna kapitalizacja Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące niedostatecznej kapitalizacji odnoszą się do odsetek od pożyczek/kredytów udzielanych spółce przez jej tzw. kwalifikowanych pożyczkodawców". Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop, podatnicy nie mają prawa do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odsetek płaconych: - z tytułu pożyczki otrzymanej od udziałowca (ów) posiadającego (posiadających) łącznie co najmniej 25% udziałów oraz - z tytułu pożyczki udzielonej przez inną spółkę, o ile spółka ta i podatnik mają wspólnego udziałowca posiadającego co najmniej 25% udziałów w obu tych podmiotach, jeżeli łącznie zadłużenie podatnika wobec wspomnianych podmiotów przekracza trzykrotność wysokości kapitału zakładowego. 9 / 18

Na potrzeby updop pożyczką" określa się, między innymi, każdą umowę, na której podstawie pożyczkodawca zobowiązuje się przenieść posiadanie określonej sumy pieniędzy na pożyczkobiorcę, a pożyczkobiorca zobowiązuje się do spłacenia tej samej sumy. Należy stwierdzić, iż przepisy o niedostatecznej kapitalizacji powinny obejmować tylko umowy cash poolingowe, w których jedna spółka zostaje dłużnikiem innej spółki biorącej udział w cash poolingu. W przypadku cash poolingu wirtualnego, co do zasady nie występują sytuacje, w których spółki są postrzegane jako podmioty zaciągające lub udzielające pożyczki między sobą w świetle updop. W ramach takich umów nie dochodzi bowiem do faktycznych transferów pieniężnych pomiędzy spółkami z grupy, gdyż konsolidacja sald na kontach odbywa się wirtualnie. W systemie national cash pooling, wobec braku fizycznego transferu środków i występowania jedynie przeksięgowań pomiędzy rachunkami własnymi każdego uczestnika (rachunkiem głównym i rachunkiem pomocniczym) trudno mówić o transakcjach z innym podmiotem (poza transakcją z Pool Leaderem, świadczącym swoiste usługi zarządzania funduszami uczestnika), w tym i o pożyczkach. W konsekwencji, przepisy o niedostatecznej kapitalizacji nie mają zastosowania do tego typu struktur. 10 / 18

Opodatkowanie odsetek podatkiem u źródła Zgodnie z art. 21 updop, odsetki uzyskiwane na terytorium Polski przez podatników będących nierezydentami opodatkowane są ryczałtowo w wysokości 20%. Podatek pobierany jest przez podmiot wypłacający odsetki w dniu dokonania ich wypłaty i przekazywany do urzędu skarbowego. Możliwe jest zastosowanie stawki wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (lub zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania, niepobranie tego podatku), udokumentowania miejsca siedziby/zamieszkania beneficjenta odsetek w formie cert yfikatu rezydencji, wydanego do celów podatkowych przez właściwy organ administracji podatkowej. Powyższy podatek (wg stawki 20% lub stawki obniżonej pod warunkiem udokumentowania siedziby certyfikatem rezydencji) powinien być pobierany również przez polskie podmioty uczestniczące w cash poolingu od odsetek potrącanych i płaconych od środków służących zbilansowaniu ich sald debetowych. Jeżeli płatnik nie spełnia warunków do skorzystania z preferencyjnej stawki podatku u źródła (obecnie do 30 czerwca 2009 r. - w wysokości 10% przychodów w zakresie UE) na podstawie art. 21 ust 3 updop oraz w związku z Dyrektywą 2003/49/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych Państw Członkowskich (Dz. Urz. WE L 157, z 26.06.2003 r.) jest zobowiązany do opodatkowania przychodów wypłacanych w formie odsetek 20% stawką podatku. W odniesieniu do miejsca powstania przychodów wypłacanych w formie odsetek konieczne jest 11 / 18

posłużenie się schematem przepływu odsetek pomiędzy rachunkami uczestniczącymi, a rachunkiem głównym. Pool Leader jest podmiotem zarządzającym rachunkiem głównym Grupy kapitałowej oraz pełni rolę pośrednika w przekazywaniu środków pieniężnych pomiędzy rachunkami bankowymi, w tym w szczególności pomiędzy rachunkiem głównym a rachunkami uczestniczącymi. Pool Leader odpowiada więc za faktyczny przepływ odsetek. Faktyczny przepływ odsetek co do zasady pozostaje bez znaczenia dla określenia uprawnionego właściciela odsetek. Określając uprawnionego właściciela odsetek należy mieć na uwadze krąg podmiotów uznanych za osoby mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie na podstawie art. 4 Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a umawiającym się państwem. Osobą uprawnioną do odsetek jest nie tylko osoba, dla której zgodnie z wewnętrznym prawem podatkowym jej państwa rezydencji odsetki stanowią przychód podatkowy. Uprawnionym właścicielem odsetek jest osoba, która spełnia przynajmniej jeden z poniższych warunków: - dysponowanie kapitałem, którego udostępnienie warunkuje powstanie odsetek; - dysponowanie prawem do zagospodarowania odsetek. Z punktu widzenia regulacji umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, to wyłącznie do osoby uprawnionej do odsetek mają zastosowanie korzyści wynikające z Umowy o UPO (zastosowanie stawek obniżonych). Różnice kursowe 12 / 18

Zgodnie z updop, przychody i koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich NBP z dnia poprzedzającego uzyskanie przychodu/poniesienie kosztu. W sytuacji, gdy pomiędzy dniem uzyskania przychodu a dniem faktycznego otrzymania przychodu (lub pomiędzy dniem zarachowania kosztu a dniem faktycznej zapłaty kosztu) według kursów faktycznie zastosowanych występują różne kursy walut, przychody podwyższa się o dodatnie różnice kursowe, a koszty uzyskania przychodu podwyższa się o ujemne różnice kursowe. Zasady powyższe miałyby zastosowanie do odsetek powstających w ramach cash poolingu zakładającego faktyczne wypłaty odsetek w walucie obcej. Zauważyć należy, iż odsetki powstające przy transakcjach cash poolingu pojawiają się pierwotnie na rachunku głównym (jako odsetki od salda globalnego). Dopiero dalsze operacje skutkują ich odpowiednią alokacją na rachunki uczestników, czyli wpływem na ten rachunek odsetek od salda dodatniego/wypływem z niego odsetek od salda ujemnego. Tak więc może powstać wątpliwość co do tego, kiedy odsetki zostały naliczone, czyli kiedy - w odniesieniu do odsetek od sald dodatnich - ma miejsce uzyskanie przychodu, a kiedy - w odniesieniu do odsetek od sald ujemnych - zarachowanie kosztu. Uzyskanie przychodu odsetkowego/zarachowanie kosztu odsetkowego powinno następować w dniu otrzymania rozliczenia od Pool Leadera - Banku. 13 / 18

Ceny transferowe Jeżeli w wyniku powiązań określonych w art. 11 updop (podmioty powiązane) ustalone zostały nierynkowe warunki transakcji, które wpływają na niewykazywanie przez polski podmiot dochodów lub wykazywanie dochodów niższych niżby można się spodziewać, gdyby te powiązania nie wystąpiły, władze skarbowe określają dochody tego podmiotu i należny podatek bez uwzględniania tych powiązań. Podmiot krajowy ma obowiązek przedstawić na żądanie władz skarbowych szczególną dokumentację podatkową (obejmującą określone w art. 9a elementy). Nieprzedstawienie tej dokumentacji w terminie 7 dni skutkuje zastosowaniem podatkowej stawki sankcyjnej 50% do ewentualnej różnicy pomiędzy dochodem wykazanym przez podatnika, a dochodem oszacowanym przez władze skarbowe. Uwzględniając przytoczone restrykcje z zakresu cen transferowych, należy wskazać na następujące elementy transakcji dokonywanych w ramach cash poolingu, które w szczególności powinny charakteryzować się rynkowymi warunkami: - wysokość oprocentowania sald dodatnich i ujemnych; - zasady płatności odsetek; - wysokość prowizji dla Pool Leadera, - ewentualne, stosowane w transakcji zabezpieczenia oraz opłaty za niewywiązywanie się z warunków umownych. 14 / 18

Ryzyko podatkowe jest związane z założeniem, iż warunki ustalone pomiędzy posiadaczami rachunków bankowych uczestniczących nie powinny odbiegać od warunków rynkowych. Należy tutaj uwzględnić jednak charakter i cel zawarcia umowy cash poolingu, tj. założenie, iż zawarta umowa cash poolingu zakłada zmniejszenie kosztów finansowych oraz pozwala na uzyskanie korzystnego oprocentowania swoich środków pieniężnych. W świetle przepisów dotyczących cen transferowych, transakcja w zakresie cash poolingu jest realizowana pomiędzy Pool Leaderem a podmiotem uczestniczącym w rozliczeniach (nie ma transakcji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w rozliczeniach). Należy jednak wskazać, iż w przypadku gdy podmiotem dokonującym rozliczeń finansowych w ramach cash poolingu jest podmiot niepowiązany, polska spółka będąca uczestnikiem rozliczeń nie ma obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowych dotyczących usługi cash poolingu. Skutki podatkowe umowy cash poolingu na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z interpretacjami organów podatkowych, umowa cash poolingu, bez względu na jej rodzaj, stanowi na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: uptu) kompleksową usługę pośrednictwa finansowego sklasyfikowaną zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług pod numerem PKWiU 65.23.10 usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane". 15 / 18

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 uptu usługi świadczone w ramach umowy cash poolingu podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT. Transakcje dokonywane w ramach systemu cash poolingu należy na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług rozpatrywać w konstelacji Pool Leader - uczestnik porozumienia. W sytuacji, gdy polski podmiot zostanie włączony do struktury cash poolingu zawartej między podmiotami zagranicznymi, wówczas ewentualne konsekwencje w podatku VAT dotyczyć będą wykazywania odpowiednio importu usług pośrednictwa finansowego. Postanowienia umowne powinny precyzyjnie regulować wzajemne rozliczenia uczestników porozumienia. Jest to niezwykle istotne ze względu na prawidłowe określenie momentu powstania przychodu i kosztu podatkowego, a także właściwego rozpoznania momentu powstania obowiązku podatkowego dla celów podatku VAT. Skutki podatkowe umowy cash poolingu na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych. Wiele wątpliwości podatników budzi kwestia opodatkowania cash poolingu podatkiem od czynności cywilnoprawnych - przede wszystkim cash poolingu rzeczywistego. 16 / 18

W art. 1 ust. 1 pkt 1 upcc zawarty został zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu. Wśród czynności opodatkowanych ustawodawca wskazał umowę pożyczki. Natomiast umowa cash poolingu, jako umowa nienazwana, nie jest, w mojej opinii, objęta powyższym katalogiem. Jednakże przepis dotyczący umowy pożyczki" nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Istotne jest również to, iż w przypadku, gdy transfery pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w cash poolingu zakwalifikowane zostaną jako pożyczki, wówczas i tak nie będą opodatkowane VAT. Przepis art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, iż nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, tj. m.in. umowy pożyczki, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona. Usługi te, jak wskazano powyżej, podlegają zwolnieniu z VAT, zatem bezsprzecznie pozostają neutralne dla rozliczeń z tytułu PCC. Powyżej zaprezentowane stanowisko potwierdzają w swych interpretacjach organy podatkowe (m.in. Kujawsko-Pomorski US, postanowienie z 17.9.2004 r., ZD/436-3/04; Wielkopolski US w Poznaniu, postanowienie z 22.3.2004 r. ZP/443-34/04). 17 / 18

Podsumowując zaprezentowane aspekty podatkowe dotyczące umowy cash pooling należy wskazać, iż podmioty należące do polskich oraz międzynarodowych grup kapitałowych mogą w istotny sposób ograniczyć ryzyka podatkowe wybierając nierzeczywistą formę umowy cash poolingu. 1. Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu, zakresu i terminów wykonywania przez rezydentów dokonujących obrotu dewizowego z zagranicą obowiązków przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu danych w zakresie niezbędnym do sporządzania bilansu płatniczego oraz bilansów należności i zobowiązań zagranicznych państwa (Dz. U. Nr 218, poz. 1835). 18 / 18