Poznajcie nas bli ej... Nowoœci nasienne 1/2009 BIURO G ÓWNE W WARSZAWIE Dyrektor dr Tomasz Pyzik Tomasz.Pyzik@deruiterseeds.com DE RUITER SEEDS Sp. z o.o. ul. Cypryjska 2B, 02-761 Warszawa tel./fax (022) 642 59 94 tel./fax (022) 858 32 30 tel./fax (022) 858 32 31 infopl@deruiterseeds.com www.deruiter.com.pl AUTORYZOWANI DYSTRYBUTORZY NASION dr Katarzyna Tykarska Doradca w rejonie centralnym, koordynator doœwiadczeñ Katarzyna.Tykarska@deruiterseeds.com tel. 607 213 426 Rejon po³udniowo-wschodni Kazimierz Kania, Hortus Sp. j. ul. wirki i Wigury 13 32-065 Krzeszowice tel./fax (012) 282 13 88 tel. kom. 601 677 344 kazimierz.kania@hortus-kania.pl Rejon po³udniowo-zachodni Jacek Pospiszyl, Top Flora Service ul. Strzelców Bytomskich 11 47-100 Strzelce Opolskie tel./fax (077) 461 46 03 tel. kom. 692 457 901 topflora@wp.pl Rejon centralny Krzysztof Grzyb doradca w zakresie uprawy i produkcji papryki D¹brówka Pod³ê na 41 k. Radomia 26-652 Zakrzew tel. (048) 610 58 93, 363 86 67 tel. kom. 608 531 551 krzysztofgrzyb@op.pl Rejon pó³nocno-zachodni Piotr Pañczak, Sativex SC ul. M. Rataja 28, 61-695 Poznañ tel./fax (061) 823 25 14 tel. kom. 602 113 773 panczak@sativex.com.pl kontakt@sativex.com.pl www.sativex.com.pl Rejon pó³nocno-wschodni Demeter Sklepy Ogrodnicze ul. Droga Kurpiowska 60k 86-300 Grudzi¹dz tel. (056) 462 91 56, 462 91 55 DYSTRYBUTORZY NASION ODMIAN POPRZEDNIO SEMINIS OBECNIE DE RUITER SEEDS DO UPRAWY POD OS ONAMI Henryk Zaj¹c, Reheza Moszna 11a, 24-150 Na³êczów tel. (081) 502 94 27, tel. kom. 602 337 540 mgr in. Andrzej Kwiatkowski Doradca w rejonie pó³nocno-zachodnim Andrzej.Kwiatkowski@deruiterseeds.com tel. 660 614 319 dr Marta Repelewicz-Szybkowska Doradca w rejonie po³udniowym Marta.Repelewicz-Szybkowska@deruiterseeds.com tel. 692 569 889 mgr in. Jan Owczarek Doradca w krajach ba³tyckich, Bia³orusi i Ukrainie Jan.Owczarek@deruiterseeds.com tel. 606 317 500 Anna Paw³owska Doradca upraw w zakresie dawnych odmian Seminis Anna.Pawlowska@seminis.com tel. 601 311 460 mgr in. Kamil Bartkowski Doradca w rejonie wschodnim Kamil.Bartkowski@deruiterseeds.com tel. 784 004 768 mgr in. Iwona Pyzik Dzia³ sprzeda y Iwona.Pyzik@deruiterseeds.com mgr Aneta Muszewska Dzia³ sprzeda y i marketingu Aneta.Muszewska@deruiterseeds.com mgr Agnieszka Sawicka Asystentka Agnieszka.Sawicka@deruiterseeds.com Damian Chrzan prezentuje odmianê Admiro Geronimo w Blizanówku... Tadeusz Kwiatek, Polger Zofipole 144, 32-126 Igo³omia tel. (012) 287 34 76, tel. kom. 602 397 776 W³odzimierz Kuciñski, Mandragora ul. Dworcowa 8/3, 62-800 Kalisz tel. (062) 501 06 01, tel. kom. 601 787 250 mgr in. Monika Szpakowska Asystentka Monika.Szpakowska@deruiterseeds.com
Na wstêpie W numerze 20 lat minê³o... Na wstêpie... 3 Fruit Logistica... 4 Dni Ogórka u Pana Paw³a Kalickiego... 6 Intensywna uprawa pomidora... 8 U Pañstwa Koberów i akomiaków... 10 Szanowni Państwo! Tak więc doczekaliśmy jubileuszu. Dokładnie 20 lat temu we wrześniu 1989 r. rozpoczęliśmy sprzedaż odmian firmy De Ruiter Seeds w Polsce, wtedy jeszcze jako TS Seeds, następnie oddział De Ruiter Seeds w Polsce, a od 1991 jako spółka prawa handlowego zarejestrowana w Polsce. W 20-letniej historii przechodziliśmy różne etapy, podobnie jak nasze ogrodnictwo w Polsce. Na przełomie lat 80. i 90. były to jeszcze odmiany do uprawy w ziemi, takie jak Caruso, Romatos, Rondello, ale już od początku lat 90. firma De Ruiter Seeds jako pierwsza zaoferowała odmiany do uprawy na wełnie mineralnej było to Recento. Do dzisiaj jeszcze mówimy o tzw. efekcie Recento; rozumiemy przez to prawie dwukrotną zwyżkę plonu w porównaniu z odmianami tradycyjnymi. Poprzednio zbierano w ciągu roku (cykl wiosenny i jesienny) nie więcej niż 18-20 kg pomidorów z 1 m 2. Od chwili wprowadzenia Recento na wełnie mineralnej uzyskiwano 40 i więcej kilogramów z m 2. Tak duży skok technologiczny możliwy był tylko przy zaangażowaniu naszych pracowników z Polski i Holandii oraz wielu innych firm współpracujących. Ten skok technologiczny w polskim ogrodnictwie możemy dziś porównać do wprowadzenia maszyny parowej w przemyśle czy też innych wielkich wynalazków. Oczywiście po Recento wprowadziliśmy wiele innych odmian. Na pewno wielu z Państwa pamięta takie odmiany, jak Cunero, Tradiro, Grace. Obecnie dużą popularnością cieszy się Admiro oraz szczepienie na podkładce Maxifort. Nasza firma rozrosła się z 3 do 20 osób wraz z dystrybutorami, tak jak i Państwa gospodarstwa rozrosły się z ułamków hektara do kilku, kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu hektarów pod osłonami. Staliśmy się trzecim w Europie producentem pomidorów spod osłon (po Hiszpanii i Holandii, ex aequo z Francją). A jeszcze na początku lat 90. wielu nie dawało ogrodnictwu polskiemu dużych szans. Obecnie polskie gospodarstwa szklarniowe niczym nie różnią sie od tych w Holandii. Stało się tak dzięki Państwa zaangażowaniu i Państwa pracy, często kilku pokoleń. Dzisiaj nasz polski pomidor to symbol jakości, zdrowia i dobrego smaku. Ale zarówno przed naszą firmą, jak i przed ogrodnictwem w Polsce pojawia się wiele nowych wyzwań. Rynek oczekuje na nowe, wartościowe odmiany, charakteryzujące sie plennością, trwałością i odpornością na choroby oraz wybornym smakiem. Zaspokajające, często wyszukane, oczekiwania klientów. Gospodarstwa zaś czeka w najbliższym czasie etap coraz lepszej organizacji produkcji i zbytu przy zachowaniu jak najniższych kosztów i utrzymaniu równowagi finansowej. Staraliśmy się być zawsze firmą solidną, która jest warta Państwa zaufania, firmą, na której można polegać. Myślimy, że po ostatnich zmianach właścicielskich jeszcze bardziej będziemy w stanie zaspokajać Państwa oczekiwania, zarówno w zakresie odmian, jak i doradztwa na naszym, coraz bardziej wymagającym, rynku. Przygotujmy się więc na następne 20 lat pracy i sukcesów w zdrowiu i pomyślności, czego i Państwu, i nam wszystkim życzę. Z wyrazami szacunku i poważania, Dr Tomasz Pyzik, Dyrektor i pracownicy De Ruiter Seeds 3
Fruit Logistica Międzynarodowe Targi Marketingu Owocowo- -Warzywnego FRUIT LOGISTICA w Berlinie to najważniejsze wydarzenie handlowe w branży owocowo-warzywnej. Na trzydniowych targach, trwających od 4 do 6 lutego, organizatorzy skupili w halach Messe Berlin ponad 2280 wystawców z 80 państw. Jest to impreza cykliczna, organizowana rokrocznie w Berlinie, skierowana głównie do sprzedawców owoców i warzyw w stanie nieprzetworzonym, owoców suszonych, orzechów, bioproduktów z całego świata. Targi odwiedza co roku ponad 50 tysięcy zainteresowanych osób z branży. Goście z całego świata przyjeżdżają zobaczyć nowości i nawiązać kontakty handlowe. Celem tych specjalistycznych targów jest umożliwienie branży zaprezentowania oferty od uprawy aż po zbyt, wymiana poglądów oraz prezentacja nowości rynkowych. Na targach swoje stoiska miały zarówno firmy nasienne, jak i profesjonalni ogrodnicy. Owoce i warzywa jest to grupa produktów nietrwałych, w stosunku do której muszą być zachowane odpowiednie wymagania z zakresu zarządzania logistycznego. Dlatego targi Fruit Logistica poświecone są nie tylko produktom, ale także technicznemu know-how, który jest absolutnie niezbędny dla potrzeb handlu. Swoją ofertę prezentowały również firmy transportowe, firmy z branż: przechowywanie, przygotowanie do sprzedaży, a także prezentacja i sprzedaż w punktach detalicznych. Z polskiej branży szklarniowej swoje stoiska mieli: Eko Rozumki Sp. z o.o. i Gospodarstwo Ogrodnicze Klimowicz Cecylia i Zbigniew, którzy przyjechali zaprezentować swoje gospodarstwa i nawiązać nowe kontakty handlowe. Targom FRUIT LOGISTICA towarzyszyły targi FRESHCONEX, na których ponad 70 wystawców z 13 krajów zaprezentowało produkty i usługi z sektora produktów ciętych, tj. sałat i innych produktów gotowych do użycia przygotowanych ze świeżych owoców i warzyw. Do zobaczenia za rok 4 5
Dni Ogórka u Pana Paw³a Kalickiego Jak co roku wczesną wiosną firma De Ruiter Seeds zorganizowała Dni Ogórka, które z roku na rok cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Początkowo spotkanie o zasięgu lokalnym przerodziło się w miejsce wymiany doświadczeń dla ogrodników z całej Polski. Goście przyjeżdżają nawet z bardzo odległych miejsc. Spotkanie zawsze jest okazją do dyskusji pomiędzy gospodarzem spotkania, mniejszymi ogrodnikami a nawet osobami, które pod swoją opieką mają kilka hektarów szklarni. Spotkanie odbyło się w szklarni Pana Pawła Kalickiego, który po raz kolejny rok wybrał najpopularniejszą odmianę w tym regionie, czyli Pacto. Jak podkreślił producent, nawet w tak trudnym sezonie, kiedy praktycznie przez 4 tygodnie dominowały pochmurne dni, odmiana Pacto dobrze sobie radziła. Po takiej pogodzie, akurat w dniu spotkania, wyszło intensywne słońce, a mimo tego rośliny nie więdły. Miały one dobrze rozbudowany system korzeniowy i były mocne dzięki poprawnemu sterowaniu klimatem. Odmiana Pacto świetnie sprawdza się zarówno we wczesnowiosennych, trudnych warunkach, jak i w późniejszym okresie, ponieważ ma dobrze zbilansowaną siłę wzrostu. Owoce Pacto, ich wielkość i kształt, są obecnie najbardziej poszukiwane przez odbiorców. Pozwala to producentom na uzyskanie najwyższej ceny w tym segmencie wielkościowym na bardzo wymagającym rynku. Spotkanie otworzył dr Tomasz Pyzik. Podkreślił, że uprawa ogórka jest korzystna ze względu na stosunkowo szybki pierwszy zbiór owoców (po około 2 miesiącach od wysiewu). Ma to szczególne znaczenie w trudnych dla ogrodnictwa czasach drogich środków do produkcji. Nasiona ogórków Pacto wysiane zostały 29 i 30 grudnia, po 20 dniach rozsadę ustawiano na matach uprawowych, w zagęszczeniu 2,4 szt./m 2. Pierwsze owoce zebrano 20 lutego. Podczas spotkania, po ponad 3 tygodniach od początku owocowania, zebrane zostały praktycznie wszystkie owoce z głównego pędu, od 8 do 12 sztuk z rośliny. Na przyspieszenie zbiorów wpłynęła także zainstalowana w ostatnim roku rura wegetacyjna. Jeszcze kilka lat temu zastanawiano się, czy rura wegetacyjna w uprawie ogórka jest w ogóle konieczna. Teraz w Holandii montowane są dwie rury wegetacyjne: pierwsza ok. 50 cm nad matą, a druga w odległości ok. 70 cm od wierzchołka roślin, lub jedna ruchoma, umieszczana na wysokości dojrzewających owoców. W późniejszym okresie rura wegetacyjna będzie też przyczyniać się do lepszego osuszania roślin, a przez to do zmniejszonego nasilenia występowania szarej pleśni. Do rur wegetacyjnych przymocowane są węże foliowe do rozprowadzania CO 2 uzyskiwanego ze spalania gazu. Podczas spotkania CO 2 podawany był z butli stalowych ze względu na niższy koszt ogrzewania mazutowego w porównaniu do gazowego. Część mniej oficjalna pozwoliła na zadawanie najłatwiejszych i najtrudniejszych pytań dotyczących uprawy, na które gospodarz cierpliwie odpowiadał przez kilka godzin. Wiele pytań dotyczyło klimatu, stosowania cieniówek, rozkładu temperatur w ciągu doby. Dziekujemy za udział w spotkaniu i mamy nadzieję, że dzięki nim możecie Państwo doskonalić jakość upraw i zwiększać plony. (MRS) Gospodarz spotkania Pan Paweł Kalicki 6 Uczestnicy przed szklarnią Gospodarza 7
Rosnące koszty sprawiają, że w obecnej chwili ważniejsza staje się efektywność produkcji od powierzchni uprawowej. Intensywna uprawa pomidora Admiro Pan Damian Chrzan przy intensywnej uprawie pomidora Żeby zobaczyć przykład intensywnej uprawy, nie trzeba wyjeżdżać do Holandii. Taki sposób produkcji od kilku lat stosowany jest w gospodarstwie Damiana i Pawła Chrzanów, u których firma De Ruiter Seeds zorganizowała dzień otwarty. Spotkanie odbyło się 24 kwietnia 2009 r. w miejscowości Gołuchów koło Łańcuta. Na spotkanie w Gołuchowie przyjechało ponad stu producentów z różnych rejonów Polski. Gospodarstwo ogrodnicze rodziny Chrzanów założone zostało w 1971 roku. W roku 1999 rodzice przekazali je synom Damianowi i Pawłowi. W latach 2005 2008 dobudowano dwa hektary szklarni. Rozbudowa gospodarstwa przebiegała w dwóch etapach. Powierzchnia uprawowa gospodarstwa obecnie zajmuje 2,8 ha. Wiodącą odmianą w gospodarstwie jest Admiro uprawiana na powierzchni 2,3 ha. Ponadto zaprezentowano dwie najnowsze propozycje odmianowe firmy De Ruiter Seeds: Chanell i Diams oraz odmianę Flexxion pochodzącą z firmy Seminis (szklarniowe odmiany tej firmy od września bieżącego roku będą w ofercie firmy De Ruiter Seeds). Zaprezentowano również odmiany ogórka szklarniowego: Colonel i Pacto. Produkcja pomidora prowadzona jest w nowoczesnym obiekcie szklarniowym wyposażonym w rynny uprawowe i komputer klimatyczny. Rozsadę pomidora (42-dniową), wyprodukowaną w gospodarstwie ogrodniczym Krasoń, posadzono na maty 7 8 stycznia w liczbie 2,5 rośliny na 1 m 2. Za trzecim gronem wypuszczony został dodatkowy pęd. Zagęszczenie wzrosło do 3,25 rośliny na 1 m 2 nie zmieni się do końca uprawy. Mimo niesprzyjających warunków pogodowych, w lutym i w marcu, plon w gospodarstwie do 24 kwietnia wyniósł 6,7 kg/m 2. W ubiegłym roku plony uzyskane w gospodarstwie były bardzo wysokie, zebrano sto gron z metra kwadratowego, a bieżący rok, jak prognozuje sam producent, zapowiada się jeszcze korzystniej. Uzyskanie tak wysokich plonów możliwe jest tylko w określonych warunkach uprawy i przy zachowaniu wszystkich parametrów produkcji na poziomie optymalnym. Bardzo istotnym czynnikiem przy intensywnej produkcji jest poziom CO 2. W ciągu dnia dwutlenek węgla w gospodarstwie podawany jest bez przerwy. Przy zamkniętych wietrznikach, CO 2 utrzymywany jest na poziomie 1200 ppm. Przy otwartych wietrznikach nie spada poniżej 600 ppm. Taki poziom CO 2 powoduje, że rośliny Admiro są bardziej generatywne, liść jest krótszy i posiada mniejszą powierzchnię. Zmienia się również kolor liści, pod wpływem nagromadzenia asymilatów blaszka liściowa staje się ciemniejsza. Kolejnym bardzo ważnym czynnikiem przy tak intensywnej produkcji jest utrzymanie właściwej temperatury, istotne jest ciągłe jej dostosowywanie do zmieniającego się natężenia światła. Przykładowe temperatury stosowane w gospodarstwie Damiana Chrzana: godz. 5.30 9.00 17 C godz. 9.00 11.00 20 C godz. 11.00 14.30 24 C godz. 14.30 17.00 23 C godz. 17.00 18.30 22 C godz. 18.30 22.00 15 C godz. 22.00 5.30 16 C Aby utrzymać proces fotosyntezy na wysokim poziomie, rośliny muszą być cały czas aktywne. Niezbędne jest utrzymanie właściwego deficytu wilgotności HD w granicach optimum (3-7g/m 3 ). Od deficytu pary wodnej zależy szybkość pobierania wody i składników pokarmowych przez roślinę. W miesiącach, w których wietrzenie jest niemożliwe lub bardzo ograniczone, konieczne jest stosowanie wentylatorów, które wyrównują temperaturę, poprawiają wymianę gazową roślin, pobudzają transpiracje, przez co zmuszają rośliny do aktywności. W gospodarstwie zamontowane jest 14 wentylatorów na hektar. W intensywnej uprawie pomidora bardzo ważnym narzędziem w rękach ogrodnika jest ogrzewanie wegetacyjne, które poza tym, że przyśpiesza dojrzewanie owoców, osusza pędy, działa jak turbina w sportowym samochodzie, pobudzając i zmuszając roślinę do zwiększenia aktywności. W gospodarstwie temperatura rury wegetacyjnej utrzymywana jest na poziomie 40-50 C. Ogrzewanie to wyłączane jest tylko w upalne dni w godzinach południowych. Kolejnym ważnym czynnikiem decydującym o powodzeniu w uprawie jest wybór właściwej odmiany. Odmiana nie może być zawodna, musi mieć silny korzeń i dobry wigor, aby w czasie upałów nie pojawiły się straty, np. niezawiązane grono. Dzięki swoim cechom odmiana Admiro świetnie nadaje się do tego typu produkcji. Pielęgnowane rośliny w bardzo dobrej kondycji są w stanie dotrwać do końca produkcji, co w efekcie przekłada się na bardzo wysokie plonowanie. Aby przetrwać w trudnych warunkach rynkowych, poza wysokim plonem, ważne jest, by na rynku oferować najwyższą jakość owoców, za które można żądać wyższą cenę niż średnia rynkowa. Pan Damian uprawiając odmianę pomidora Admiro, której owoce wyróżniają się doskonałą jakością, zdobył zaufanie klientów, zbudował sobie na południu Polski silną pozycję. Produkty gospodarstwa są rozpoznawane i poszukiwane na rynku przez odbiorców. Aby nie pozostawać w tyle, każdego roku w gospodarstwie testowane są nowe odmiany pomidorów. W bieżącym roku uprawiane były dwie najnowsze propozycje firmy DeRuiter Seeds: Chanell i Diams. Rośliny odmiany Diams pokrojem zbliżone do odmiany Admiro, są silne z przewagą cech wegetatywnych. Owoce odmiany Diams są lekko spłaszczone z zarysowanym żebrowaniem. Odmiana jest bardzo plenna. Szczególną uwagę odwiedzających zwróciła odmiana Chanell. Owoce wielkości 160-180 g są smaczne, kuliste, o atrakcyjnym, intensywnie czerwonym kolorze i ładnym połysku. Ze względu na swoją twardość i trwałość doskonale spełniają również wymagania eksportowe. Rośliny charakteryzują się zrównoważonym wzrostem, posiadają otwarty pokrój i krótkie międzywęźla. W przyszłym roku Pan Damian Chrzan zamierza wypróbować również odmianę Komeett. Odmiana ta niedawno pojawiła się na rynku i szybko zdobywa sobie uznanie wśród producentów. Rośliny tej odmiany bardzo dobrze zawiązują owoce nawet w niesprzyjających warunkach (deficyt światła, upały). Dzięki tolerancji na niedobór światła odmiana doskonale nadaje się do najwcześniejszych nasadzeń. Rośliny mają dobry wigor, są generatywne, posiadają przejrzysty pokrój. Owoce wielkości 150-170 g, są bardzo kształtne i wyrównane, mają intensywny połysk. Mimo że jest to odmiana gronowa, owoce z powodzeniem mogą być zbierane i sprzedawane luzem. Odmiana szybko wchodzi w okres owocowania, dając wysoki plon wczesny i ogólny. Mimo trudnej sytuacji na rynku warzyw uprawianych pod osłonami pan Damian z pasją i optymizmem patrzy w przyszłość. Gospodarz planuje dalszą rozbudowę obiektów szklarniowych i ciągłe doskonalenie technologii produkcji. (KB) 8 9
U Pañstwa Koberów i akomiaków... Pan Remigiusz Kober...30 maja firma De Ruiter Seeds zorganizowała spotkania z producentami pomidorów, głównie z rejonu Kalisza, ale również z innych stron Polski (Pleszewa, Włoszakowic, Grudziądza, Włocławka, Bydgoszczy). Jedno z nich odbyło się w gospodarstwie Państwa Donaty i Remigiusza Koberów w Tłokini Wielkiej. Uprawiana tam jest wielkoowocowa odmiana Starbuck z przeznaczeniem na rynek krajowy i odmiana Encore na eksport do Anglii. Drugie odbyło się w gospodarstwie Państwa Patrycji i Huberta Łakomiaków w Blizanówku, gdzie uprawiana jest wielkoowocowa odmiana Geronimo na rynek krajowy oraz odmiany Encore i Tiesto na eksport do Anglii. Wszystkie odmiany w tych gospodarstwach są szczepione na podkładce Maxifort. Eksport do Anglii odbywa się we współpracy z firmą Vegex. Celem spotkania było zaprezentowanie walorów odmian pomidora, kondycji roślin po okresie wiosennym oraz po okresie intensywnych wczesnych zbiorów. Omówiono aktualne parametry upraw (temperatura, wilgotność, zasolenie i ph, nawożenie, ochrona). Zaprezentowano też owoce odmian gałązkowych: Komeett ( o owocach 150-180 g), Idooll (150-170 g) i DRW 7666 (130-150 g). (AK) Od lewej: Hubert, Patrycja, Grażyna i Józef Łakomiakowie. Pośrodku pracownik De Ruiter Seeds, Andrzej Kwiatkowski. 10 11