Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020 Rewitalizacja a RPO warunki realizacji, zakres wsparcia, projekty zintegrowane Toruń, wrzesień 2016 r.
Definicja Rewitalizacja to kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy rewitalizacji. Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (w tym także kulturowych) i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez interesariuszy (m.in. przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, właścicieli nieruchomości, organy władzy publicznej, etc.) tego procesu, w tym przede wszystkim we współpracy z lokalną społecznością. Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji prowadzone są w sposób spójny: wewnętrznie (poszczególne działania pomiędzy sobą) oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np. transportową, energetyczną, celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych i planistycznych). ( ) (Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 z 2 sierpnia 2016 r.)
Umowa Partnerstwa (CT 9, s. 140) Realizacja działań infrastrukturalnych jest narzędziem niwelowania zjawisk związanych z problemami społecznymi dotyczącymi danego obszaru, co znajduje odzwierciedlenie w logice zaprogramowania interwencji PI 9b. Przedsięwzięcia z zakresu rewitalizacji muszą być realizowane jako kompleksowe i zintegrowane projekty dotyczące wszystkich aspektów rewitalizacji danego obszaru. Kompleksowość działań rewitalizacyjnych wyraża się w integrowaniu działań w ramach różnych PI. Interwencja PI 9b. związana będzie przede wszystkim z rozwiązywaniem problemów społecznych na rewitalizowanym obszarze poprzez przedsięwzięcia infrastrukturalne o mniejszej skali, uzupełniające inwestycje niezbędne dla rewitalizacji danego obszaru realizowane w ramach innych CT (PI 3a, PI 4a, PI 6e, PI 6c).
działania/poddziałania EFS, w ramach których mogą być realizowane projekty rewitalizacyjne zgodność projektu z programem rewitalizacji 8.1Podniesienie aktywności zawodowej osób bezrobotnych poprzez działania powiatowych urzędów pracy 8.2.1 Wsparcie na rzecz podniesienia poziomu aktywności zawodowej osób pozostających bez zatrudnienia dostęp preferencja 8.3 Wsparcie przedsiębiorczości i samozatrudnienia w regionie 9.1.1 Aktywne włączenie społeczne w ramach ZIT 9.1.2 Rozwój usług opiekuńczych w ramach ZIT 9.2.1 Aktywne włączenie społeczne 9.3.2 Rozwój usług społecznych 11.1 Włączenie społeczne na obszarach objętych LSR 6.2 Rewitalizacja obszarów miejskich i ich obszarów funkcjonalnych 6.4.1 Rewitalizacja obszarów miejskich i ich obszarów funkcjonalnych w ramach ZIT 7.1 Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (typ projektu nr 1) 1.4.3 Rozwój infrastruktury na rzecz rozwoju Gospodarczego
działania/poddziałania EFS/EFRR, w ramach których mogą być realizowane projekty rewitalizacyjne zgodność projektu z programem rewitalizacji dostęp preferencja 2.1 Wysoka dostępność i jakość e-usług publicznych 2.2 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego oraz zasobów nauki, kultury i dziedzictwa regionalnego 3.3 Efektywność energetyczna w sektorze publicznym i mieszkaniowym 3.4 Zrównoważona mobilność miejska i promowanie strategii niskoemisyjnych 3.5.1 Efektywność energetyczna w sektorze publicznym i mieszkaniowym w ramach ZIT 3.5.2 Zrównoważona mobilność miejska i promowanie strategii niskoemisyjnych w ramach ZIT 4.3 Rozwój infrastruktury wodno-ściekowej 4.4 Ochrona i rozwój zasobów kultury 4.6.1 Wsparcie gospodarki wodno-ściekowej w ramach ZIT 4.6.2 Wsparcie ochrony zasobów kultury w ramach ZIT 5.1 Infrastruktura drogowa
działania/poddziałania EFS/EFRR, w ramach których mogą być realizowane projekty rewitalizacyjne zgodność projektu z programem rewitalizacji dostęp preferencja 6.1.1 Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną 6.1.2 Inwestycje w infrastrukturę społeczną 6.3.1Inwestycje w infrastrukturę przedszkolną 6.3.2 Inwestycje w infrastrukturę kształcenia zawodowego 6.4.2 Inwestycje w infrastrukturę przedszkolną w ramach ZIT 6.4.3 Inwestycje w infrastrukturę kształcenia zawodowego w ramach ZIT
Logika wspierania rewitalizacji w RPO WK-P 2014-2020 Rewitalizacja wspierana będzie na całym obszarze województwa obszary miast w ramach osi 6 (w tym miasta do 5 tys. mieszkańców) obszary wsi w ramach osi 7 (RLKS; typ projektu 1) Podejmowanie działań w oparciu o dokumenty strategiczne oś 6 programy rewitalizacji + strategia ZIT/OSI/ORSG oś 7 programy rewitalizacji + lokalne strategie rozwoju Wspieranie wyłącznie kompleksowych działań rewitalizacyjnych działania rewitalizacyjne finansowane z EFRR mogą być realizowane wyłącznie w powiązaniu z działaniami realizowanymi z EFS, co oznacza, że stanowić muszą część kompleksowego projektu rewitalizacyjnego Warunkowanie realizacji działań infrastrukturalnych realizacją działań miękkich działania rewitalizacyjne finansowane z EFRR mogą wyłącznie stanowić niezbędne uzupełnienie działań realizowanych z EFS (charakter pomocniczy)
Rewitalizacja a projekty infrastrukturalne podstawowe różnice pomiędzy RPO 2007-2013 a RPO 2014-2020 RPO WK-P 2007-2013 RPO WK-P 2014-2020 Wspieranie działań wyłącznie na obszarach miast Wspieranie działań na obszarach miast oraz wsi Wykluczenie miast poniżej 5 tys. mieszkańców Wszystkie miasta, niezależnie od liczby mieszkańców Rewitalizacja (aspekt fizyczny) jako podstawa działań rewitalizacyjnych położenie nacisku na działania infrastrukturalne (skupienie się na zmniejszaniu wykluczenia społecznego poprzez realizację działań infrastrukturalnych przyczyniających się pośrednio do ożywienia społeczno-gospodarczego poszczególnych zdegradowanych obszarów miast) Brak obligatoryjności realizacji projektów w powiązaniu z projektami miękkimi Rewitalizacja (aspekt fizyczny) jako uzupełnienie działań rewitalizacyjnych położenie nacisku na działania miękkie (skupienie się na działaniach skierowanych bezpośrednio do mieszkańców obszarów zdegradowanych) Działania rewitalizacyjne finansowane z EFRR mogą być realizowane wyłącznie w powiązaniu z działaniami realizowanymi z EFS, co oznacza, że stanowić muszą część kompleksowego projektu rewitalizacyjnego Działania rewitalizacyjne finansowane z EFRR muszą stanowić niezbędne uzupełnienie działań realizowanych z EFS Alokacja 70,3 mln euro (Dz. 7.1) Alokacja 54 mln euro (PI 9b) + ok. 20 mln euro (PI 9d- RLKS)
Co chcemy wspierać?
produkt rezultat Wybrane definicje wskaźników Wskaźnik Definicja Wskaźnik ożywienia społeczno-gospodarczego na obszarach miejskich (%) Liczba wspartych obiektów infrastruktury zlokalizowanych na rewitalizowanych obszarach (szt.) Miara syntetyczna składająca się z 3 składowych: wymiar społeczny : odsetek osób korzystających ze świadczeń środowiskowej pomocy społecznej (dane GUS), destymulanta - zmienna udział osób w gospodarstwach domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej w ludności ogółem ; wymiar rynku pracy : wskaźnik bezrobocia (dane GUS), destymulanta - zmienna udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym ; wymiar gospodarczy : dynamika przedsiębiorstw (dane GUS), stymulanta - zmienna jednostki nowo zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tys. ludności. obiekt budowlany należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych
produkt produkt rezultat rezultat Wybrane definicje wskaźników Wskaźnik Liczba przedsiębiorstw ulokowanych na zrewitalizowanych obszarach (szt.) Liczba osób korzystających z wybudowanych/wyremont owanych budynków publicznych lub komercyjnych na obszarach miejskich (osoby) Otwarta przestrzeń utworzona lub rekultywowana na obszarach miejskich (CI38) (m 2 ) Powierzchnia obszarów objętych rewitalizacją (ha) Definicja Liczba przedsiębiorstw, które rozpoczęły lub przeniosły działalność na teren wsparty w ramach realizowanego projektu. Potencjalną liczbę osób, korzystających z rozbudowanych/nadbudowanych/przebudowanych/wyremontowanyc h w ramach projektu budynków publicznych lub komercyjnych na obszarach miejskich. Powierzchnia odnowiona/nowo rozwinięta (zaaranżowana) otwarta przestrzeń publicznie dostępna. Wskaźnik nie obejmuje obszarów objętych standardowymi wspólnymi wskaźnikami kluczowymi (np. obszary objęte rewitalizacją, tereny szkolne, drogi) Wskaźnik monitoruje powierzchnię obszaru objętego projektem. Liczony jest jako powierzchnia terenu na jakim prowadzone są działania związane z realizacją projektu, w przypadku w którym rewitalizacją objęty jest budynek, powierzchnia obszaru objętego rewitalizacja odpowiada powierzchni działki, na której stoi budynek.
Co i jak chcemy wspierać? Typ projektu Działania infrastrukturalne przyczyniające się do rewitalizacji społecznogospodarczej miejscowości wiejskich - w szczególności o dużej koncentracji negatywnych zjawisk społecznych - zmierzające do ożywienia społeczno-gospodarczego danego obszaru i poprawy warunków uczestnictwa osób zamieszkujących obszary problemowe w życiu społecznym i gospodarczym. Podstawowe uwarunkowania projekty muszą wynikać z Programów Rewitalizacji; projekt musi wynikać z Lokalnej Strategii Rozwoju; nie będą realizowane projekty rewitalizacyjne na obszarach miast; realizowane przedsięwzięcia muszą wynikać i być powiązane z działaniami objętymi wsparciem EFS; w ramach projektów możliwa realizacja dróg gminnych do kwoty 1 768 991,00 euro (KI 034).
Koncepcja zintegrowanych działań rewitalizacyjnych w RPO WK-P Mając na uwadze konieczność wzmocnienia kompleksowości przedsięwzięć rewitalizacyjnych IZ RPO dla działania 6.2, poddziałania 6.4.1 oraz działania 7.1 przewiduje zastosowanie formuły projektów zintegrowanych. Wnioskodawca we wniosku o dofinansowanie projektu infrastrukturalnego zobowiązany będzie wykazać, iż planuje realizację projektu miękkiego, finansowanego ze środków EFS, ukierunkowanego na rozwiązanie zdiagnozowanych problemów społecznych występujących na danym obszarze, któremu podporządkowany zostanie projekt infrastrukturalny. Obowiązek złożenia oświadczenia, zgodnie z którym najpóźniej do końca okresu trwałości projektu EFRR zostanie zrealizowany projekt/y z zakresu EFS w ramach RPO. Na wnioskodawcy spoczywał będzie ciężar wykazania, iż w relacji projektów zintegrowanych inwestycja infrastrukturalna jest jedynie narzędziem pomocniczym (wspierającym) względem konkretnej interwencji planowanej do realizacji ze środków EFS, która w tym wypadku pełni rolę wiodącą i wyznacza kierunek działania dla zniwelowania lub likwidacji negatywnych zjawisk społecznych zachodzących na danym obszarze.
Koncepcja zintegrowanych działań rewitalizacyjnych w RPO WK-P PROJEKT ZINTEGROWANY to co najmniej dwa projekty powiązane ze sobą tematycznie w ramach wspólnego celu, jaki ma zostać osiągnięty dzięki ich realizacji, których wybór do dofinansowania lub realizacja jest koordynowana przez właściwe instytucje. Koordynacja polega w szczególności na określeniu wzajemnych relacji między projektami w zakresie warunków ich wyboru i oceny lub postanowień umów o dofinansowanie projektu lub decyzji o dofinansowaniu projektu. art. 32 ust. 2 ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. 2014 poz. 1146)
Koncepcja zintegrowanych działań rewitalizacyjnych w RPO WK-P działania rewitalizacyjne w RPO WK-P 2014-2020 I Realizowane ze środków EFS oraz EFRR Kiedy gdy występują zdiagnozowane potrzeby w zakresie infrastruktury przewidziane do realizacji w ramach RPO Działania/poddziałania: 6.2 6.4.1 7.1 PROJEKTY ZINTEGROWANE Działania/poddziałania z zakresu: OP 8 CT 8 OP 9 CT 9 OP 10 CT 10 OP 11 CT 9
Koncepcja zintegrowanych działań rewitalizacyjnych w RPO WK-P działania rewitalizacyjne w RPO WK-P 2014-2020 II Realizowane wyłącznie ze środków EFS Kiedy brak potrzeb w zakresie infrastruktury albo potrzeby w zakresie infrastruktury istnieją ale zabezpieczone są z innych źródeł niż RPO Działania /poddziałania z zakresu: OP 8 CT 8 OP 9 CT 9 OP 10 CT 10 OP 11 CT 9 wydzielenie alokacji na projekty rewitalizacyjne w działaniach/poddziałaniach EFS kryterium zgodności z Programem Rewitalizacji projekt skierowany do osób z obszaru rewitalizowanego
WAŻNE WAŻNE Koncepcja zintegrowanych działań rewitalizacyjnych w RPO WK-P INNA FORMUŁA PROJEKTÓW ZINTEGROWANYCH W REWITALIZACJI NIŻ W PRZYPADKU NP. PRZEDSZKOLI BRAK WNIOSKU PRESELEKCYJNEGO I ETAP (KONCEPCYJNY) ZŁOŻENIE WNIOSKU EFRR OŚWIADCZENIE, ŻE NAJPÓŹNIEJ DO KOŃCA OKRESU TRWAŁOŚCI PROJEKTU EFRR ZOSTANIE ZREALIZOWANY PROJEKT/Y Z ZAKRESU EFS W RAMACH RPO OBIEKT LUB JEGO CZĘŚĆ WSPARTY W RAMACH RPO MUSI SŁUŻYĆ REALIZACJI CT 8, 9 LUB 10 DO KOŃCA OKRESU TRWAŁOŚCI OSTATNIEGO PROJEKTU EFFS II ETAP (FINALNY) ZŁOŻENIE WNIOSKU EFS
Koncepcja zintegrowanych działań rewitalizacyjnych w RPO WK-P (przykład) I kw 2017 r. - konkurs EFRR dz. 6.2/poddz. 6.4.1/dz.7.1 Projekt przebudowa budynku na potrzeby utworzenia Centrum Usług Opiekuńczych Proces realizacji projektu zintegrowanego Grudzień 2017 r. - zakończenie rzeczowe realizacji projektu EFRR Grudzień 2022 r. koniec okresu trwałości projektu EFRR I kw. 2018 r. konkurs EFS poddz. 9.3.2/poddz. 9.1.2 Projekt pokrycie kosztów związanych z realizacją usług w CUO 2019 2021 realizacja projektu EFS Grudzień 2024 koniec okresu trwałości projektu/ów EFS
Cele i oczekiwane efekty rewitalizacji wzrost aktywności społecznej, ożywienie społeczne, zmniejszenie poziomu ubóstwa i wykluczenia społecznego (związanego m.in. z degradacją obszarów, niewystarczającym dostępem do dobrej jakości, niedrogich usług społecznych), w tym poprzez poprawę warunków uczestnictwa osób w trudnej sytuacji w życiu społecznym i gospodarczym, wzrost zatrudnienia, ożywienie gospodarcze, wzrost potencjału gospodarczego między innymi poprzez wsparcie rozwoju przedsiębiorczości.
Dziękuję za uwagę Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu Tel: (56) 62 18 650