WYZWANIA DLA MIĘDZYNARODOWEJ MOBILNOŚCI Łódź, 3 kwietnia 2017 r. een.ec.europa.eu
Spotkanie organizowane przez Ośrodek Enterprise Europe Network przy Fundacji Rozwoju Przedsiębiorczości
PROGRAM 10 30-11 00 Rejestracja 11 00-11 15 Powitanie, otwarcie spotkania dr Ewa Sadowska-Kowalska Prezes Zarządu Fundacji 11 15-11 30 11 30-11 40 Kształcenie zawodowe w Polsce Donata Andrzejczak, kierownik Ośrodka Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego Edukacja a rynek pracy Dr Elżbieta Ciepucha, kierownik Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji, Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego Nauka zawodu pod okiem mistrza doświadczenia Izby Rzemieślniczej Adam Paprocki, Dyrektor Izby Rzemieślniczej w Łodzi
PROGRAM 11 40-11 50 Szkolenia, praktyki, egzaminy zawodowe doświadczenia Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Łodzi Witold Kurczewski, prezes Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Łodzi 11 50-12 05 12 05-12 15 12 15-12 30 12 30 Lunch Projekt Ap n GO propozycja współpracy Izby Rzemieślniczej regionu Oksytania (Francja) z łódzkimi firmami Przedstawiciele Chambre Régional des Métiers et Artisanat, Saint- Jean, Apprentice Training Center of Ariège i Apprentice Training Center of Aude, Francja Projekty międzynarodowej mobilności w praktyce doświadczenia Fundacji Rozwoju Przedsiębiorczości Przedstawiciele FRP Dyskusja z udziałem przedsiębiorstw Zakończenie seminarium
Kształcenie zawodowe w Polsce Wyzwania dla międzynarodowej mobilności Donata Andrzejczak Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego
SZKOLNICTWO ZAWODOWE W POLSCE Rozwój szkolnictwa zawodowego wszystkich szczebli jest odpowiedzią na zapotrzebowania gospodarki i stanowi jedno z narzędzi jej rozwoju.
ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO dostosowywanie kierunków i treści kształcenia do wymogów rynku pracy; kształtowanie u uczących się postaw przedsiębiorczych sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym; przygotowanie uczących się do wyboru zawodu i kierunku kształcenia. Źródło: Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. Dz. U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2574 z póź. zm.
SYSTEM EDUKACJI OBECNIE SZKOŁA WYŻSZA EGZAMIN ZAWODOWY MATURA SZKOŁA POLICEALNA KWALIFIKACYJNE KURSY ZAWODOWE MATURA LICEUM DLA DOROSŁYCH MATURA LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE MATURA EGZAMIN ZAWODOWY TECHNIKUM EGZAMIN ZAWODOWY ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA GIMNAZJUM DLA DOROSŁYCH GIMNAZJUM SZKOŁA PODSTAWOWA PRZEDSZKOLE
SYSTEM EDUKACJI OD 1 WRZEŚNIA 2017 SZKOŁA WYŻSZA EGZAMIN ZAWODOWY MATURA SZKOŁA POLICEALNA KWALIFIKACYJNE KURSY ZAWODOWE MATURA LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE MATURA EGZAMIN ZAWODOWY TECHNIKUM SZKOŁA PODSTAWOWA MATURA EGZAMIN ZAWODOWY SZKOŁA BRANŻOWA II STOPNIA EGZAMIN ZAWODOWY SZKOŁA BRANŻOWA I STOPNIA PRZEDSZKOLE
OSIĄGANIE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH W SZKOŁACH POZA SZKOŁAMI SYSTEM FORMALNY SYSTEM POZAFORMALNY SYSTEM NIEFORMALNY CENTRALNA KOMISJA EGZAMINACYJNA EGZAMIN POTWIERDZANIE KWALIFIKACJI IZBY RZEMEŚLNICZE
ZINTEGROWANY SYSTEM KWALIFIKACJI
KLASYFIKACJA ZAWODÓW SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO
ZINTEGROWANY SYSTEM KWALIFIKACJI
Nauka zawodu w rzemiośle Nauka zawodu w rzemiośle to forma zdobywania wiedzy i umiejętności praktycznych dotycząca przede wszystkim poziomu zasadniczej szkoły zawodowej. W procesie kształcenia ważną rolę odgrywają nie tylko firmy rzemieślnicze zatrudniające uczniów pracowników młodocianych, ale także organizacje rzemiosła takie jak cechy, izby rzemieślnicze czy Związek Rzemiosła Polskiego. Zgodnie z ustawą o rzemiośle, rzemieślnicy maja prawo do zatrudniania pracowników w celu przygotowania zawodowego (nauka zawodu, przyuczenie). W zakładach rzemieślniczych na terenie całego kraju od kilku lat obserwujemy liczbę zatrudnionych pracowników młodocianych w rzemiośle na poziomie 76 tyś. osób. Na terenie województwa łódzkiego wartość ta waha się pomiędzy 3 3,5 tys. osób.
Nauka zawodu w rzemiośle - definicja młodocianego Młodocianym (uczniem w rzemiośle) w rozumieniu kodeksu pracy (Art. 190 k.p.) jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 16 roku życia. Celem nauki zawodu jest opanowanie przez ucznia - młodocianego pracownika umiejętności praktycznych i teoretycznych w zawodzie i potwierdzenie ich dowodem kwalifikacji zawodowych w drodze przystąpienia do egzaminu czeladniczego.
Nauka zawodu w rzemiośle Nauka zawodu składa się z dwóch integralnych, równolegle realizowanych części: praktycznej - zorganizowanej w zakładzie rzemieślniczym i teoretycznej - zorganizowanej w szkole zawodowej lub na kursach dokształcających (system naprzemienny dualny). Nauka zawodu może odbywać się w 130 zawodach w tym 49 zawodach szkolnych. Czas trwania nauki zawodu dla wszystkich zawodów rzemieślniczych wynosi 36 miesięcy. W wyjątkowych przypadkach izba rzemieślnicza na wniosek ucznia i za zgodą pracodawcy może okres nauki przedłużyć (nie więcej niż o 6 miesięcy) lub skrócić (nie więcej niż o 12 miesięcy). Aby podjąć naukę zawodu w zakładzie rzemieślniczym uczeń musi spełniać następujące warunki: mieć ukończony 16 rok życia, ukończone gimnazjum, przedstawić świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża jego zdrowiu.
Nauka zawodu w rzemiośle Młodociany podlega wstępnym badaniom lekarskim przed przyjęciem do pracy oraz badaniom okresowym i kontrolnym w czasie zatrudnienia. Badania powinny być potwierdzone odpowiednim zaświadcze niem, wydanym przez uprawnione do tego celu służby me dyczne, stwierdzającym, że praca w danym zawodzie nie zagraża zdrowiu młodego człowieka, ani nie ma przeciwwskazań do wykonywania prac wchodzą cych w zakres nauczanego zawodu.
Nauka zawodu w rzemiośle Czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę (art. 202 1 k.p.), natomiast osoby w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę (art.202 2 k.p). Do czasu pracy młodocianego wlicza się czas nauki w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych, bez względu na to, czy odbywa się ona w godzinach pracy. Pracodawca jest obowiązany zwolnić młodocianego od pracy na czas potrzebny do wzięcia udziału w zajęciach szkoleniowych w związku z dokształcaniem się. Młodocianego nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Nie wolno też, zatrudniać młodocianych przy pracach wzbronionych, których wykaz ustala w drodze rozporządzenia Rada Ministrów.
Nauka zawodu w rzemiośle - uprawnienia do szkolenia uczniów Uprawnienia do szkolenia uczniów - prowadzenie przygotowania zawodowego młodocianych prac owników może prowadzić właściciel zakładu rzemieślniczego, bądź wyznaczony przez niego pracownik. Osoba szkoląca musi wykazać się posiadaniem przynajmniej tytułu mistrza w zawodzie, w którym będzie prowadzona nauka oraz przygotowaniem pedagogicznym uzyskanym w w yniku ukończenia kursu pedagogicznego, zakończonego egza minem.
Nauka zawodu w rzemiośle - walidacja efektów uczenia się Zwieńczeniem nauki zawodu w rzemiośle jest przystąpienie ucznia do egzaminu czeladniczego. W późniejszym okresie po uzyskaniu odpowiednich kwalifikacji czeladnik może przystąpić do egzaminu mistrzowskiego. Prawo nadawania tytułów zawodowych czeladnika i mistrza w zawodzie odbywają się na podstawie Ustawy o rzemiośle, która określa kompetencje i uprawnienia izb rzemieślniczych w tym opatrywania dokumentów kwalifikacyjnych pieczęcią z godłem państwa. Efekty uczenia się sprawdzane są w przypadku zawodów szkolnych standard egzaminacyjny oparty na podstawie programowej kształcenia w zawodach Dla zawodów pozaszkolnych standard egzaminacyjny zatwierdzony przez Związek Rzemiosła Polskiego
Walidacja efektów uczenia się Zintegrowany System Kwalifikacji
Projekty międzynarodowej mobilności w praktyce - doświadczenia FRP Łódź, 3 kwietnia 2017r.
MOBILNOŚĆ zdolność do zmiany miejsca w układzie społecznym aktywność przedsiębiorczość innowacyjność 2
program na lata 2014 2020 połączył wcześniejsze inicjatywy w dziedzinie edukacji, szkolenia, młodzieży i sportu, obejmując UE i państwa trzecie 3
wspiera mobilność edukacyjną uczenie się osób indywidualnych w UE i poza nią współpracę instytucjonalną między placówkami edukacyjnymi, organizacjami działającymi na rzecz młodzieży, przedsiębiorstwami, władzami lokalnymi i regionalnymi oraz organizacjami pozarządowymi reformy w państwach członkowskich dotyczące modernizacji systemów kształcenia i szkolenia inicjatywy na rzecz innowacyjności, przedsiębiorczości i zwiększania szans na zatrudnienie Źródło: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji 4
Eures EURopean Employment Services Europejskie Służby Zatrudnienia sieć współpracy publicznych służb zatrudnienia i ich partnerów na rynku pracy wspiera mobilność w dziedzinie zatrudnienia, międzynarodową i transgraniczną, w krajach UE, Norwegii, Islandii, Lichtensteinie i Szwajcarii pomaga poszukującym pracy i pracodawcom poruszać się na europejskim rynku pracy prowadzi międzynarodowe pośrednictwo pracy informuje o warunkach życia i pracy w krajach EOG europejski portal mobilności zawodowej http://ec.europa.eu/eures http://eures.praca.gov.pl 5
Inicjatywy FRP na rzecz mobilności - przykłady 6
Europejska sieć na rzecz promocji praktyk zawodowych za granicą zainicjowana w 2008r. przez łączy instytucje z 10 krajów Belgia, Bułgaria, Francja, Hiszpania, Niemcy, Polska, Rumunia, Wielka Brytania, Włochy, Szwecja http://www.q-placements.eu 7
EU-GRAD - EUROPEJSKI PROGRAM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO I PRAKTYK ZAWODOWYCH DLA OSIĄGNIĘCIA "PEŁNEJ MOBILNOŚCI ABSOLWENTÓW STUDIÓW lider projektu konsorcjum 7 instytucji z 5 krajów Hiszpania, Francja, Portugalia, Polska, Włochy październik 2010 listopad 2012 8
PLATFORMA POŚREDNICTWA ZAWODOWEGO WSPIERAJĄCA MIĘDZYNARODOWĄ MOBILNOŚĆ ZAWODOWĄ MŁODZIEŻY lider projektu konsorcjum 7 instytucji z 5 krajów Hiszpania, Polska, Holandia, Grecja, Bułgaria 9
SME 2 -WSPOMAGANIE MOBILNOŚCI PRACOWNIKÓW MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW lider projektu konsorcjum 3 instytucji z 3 krajów Portugalia, Polska, Włochy. styczeń 2007 wrzesień 2008 10
promocja staży zagranicznych studentów dostosowanie programów nauczania do potrzeb rynku pracy zachęcanie przedsiębiorców do przyjmowania zagranicznych stażystów konsorcjum 11 instytucji z 7 krajów Francja, Belgia, Hiszpania, Polska, Litwa, Luxemburg, Włochy wrzesień 2015 - sierpień 2018
POMOC AKTYWIZACJA ZAWODOWA ABSOLWENTÓW STUDIÓW WYŻSZYCH POPRZEZ ADAPTACJĘ PORTUGALSKIEGO MODELU COACHINGU W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM lider projektu Partnerstwo z Wydziałem Ekonomii i Zarządzania Universidade Católica Portuguesa w Porto coaching rozwijający gotowość do mobilności staże absolwentów uczelni w przedsiębiorstwach październik 2012 czerwiec 2014 12
Międzynarodowa mobilność organizowana przez FRP - osoby z Białorusi, Chin, Hiszpanii, Włoch, Rumunii, Ukrainy w polskich firmach - Polacy w firmach zagranicznych 13
Cristina z Hiszpanii w Fundacji Rozwoju Przedsiębiorczości Ariadna z Hiszpanii w Klinice Gravita 14
Patryk w kancelarii Dures Partnership (Wielka Brytania) Rosalina z Hiszpanii w laboratorium Organiki SA 15
Maryna, Fabio i Soufiane z Włoch w FRP, kancelarii adwokackiej, firmie komputerowej, przedsiębiorstwie produkującym tworzywa sztuczne
Międzynarodowa mobilność usługi sieci Enterprise Europe Network giełdy kooperacyjne misje gospodarcze wyjazdy na międzynarodowe targi i wystawy wymiana międzynarodowych doświadczeń m.in. RISE Horyzont 2020
Międzynarodowa mobilność usługi sieci Enterprise Europe Network Źródło: materiały własne i een.org.pl
Artisanat et mobilité des apprentis d Occitanie Lodz 3-5 avril 2017
L Occitanie en bref 2 nde plus grande région de France avec 13 départements et 72 724 km2 (plus grande que l Irlande ou 2 fois la Belgique) 5 ème région pour la population 5 700 habitants (8,7 % de la population française) 150 milliards d euros d PIB (7% du PIB national) 5 ème PIB L agriculture occupe ½ du territoire la région compte le 1 er vignoble mondial en superficie L industrie compte 213 000 emplois salariés avec l aéronautique mais importance aussi des secteurs de la santé, du numérique, de la recherche et de l économie littorale 35 grandes écoles et universités : 227 000 étudiants 2 11/05/2017 4 ème région touristique française
Le secteur de l artisanat L entreprise artisanale se définit en terme de taille (moins de 10 personnes) et d activité (250 métiers reconnus) Le secteur de l artisanat représente en France : 920 000 entreprises 3,1 millions de personnes un chiffre d affaires de 300 milliards d La situation en Occitanie : 137 629 entreprises 345 383 actifs (chefs d entreprises, conjoints, salariés, apprentis) 14 milliards de chiffre d affaires La répartition des activités : bâtiment (44%), services (30%), production (13%), alimentaire (13%) 3 11/05/2017
Le réseau des Chambres de Métiers et de l Artisanat Le réseau des Chambres de Métiers et de l Artisanat est composé en France de 93 établissements : 1 tête de réseau, l Assemblée Permanente des Chambres de Métiers et de l Artisanat à Paris (APCMA), 18 Chambres Régionales de Métiers en métropole et Guadeloupe, Martinique, Guyane, Réunion et Mayotte, 74 Chambres de Métiers départementales (locales). Les chambres de métiers et de l'artisanat sont des établissements publics administratifs de l'etat dirigés par des artisans élus dont la tutelle administrative et financière est assurée par les préfets de région (tutelle assurée par le ministre en ce qui concerne l'apcma). 4 11/05/2017
Les rôles et missions Le rôle d une Chambre de Métiers et de l Artisanat locale est de : Défendre les intérêts généraux des artisans, Promouvoir le développement des entreprises artisanales, Accompagner l artisan dans chaque étape de sa vie professionnelle : apprentissage (formation des apprentis), création d entreprise, formation continue, développement économique de l entreprise, transmission de l entreprise. Le rôle d une Chambre Régionale de Métiers et de l Artisanat est de : Assurer la représentation de l artisanat au niveau régional, Coordonner l exercice des missions des Chambres de Métiers locales et assurer la cohérence de leurs actions, Être l interlocutrice des institutions régionales dans le domaine de la formation professionnelle et du développement économique Être au service des Chambres locales sur des thématiques (ex : qualité, environnement, internationalisation, métiers d'art,...). 5 11/05/2017
L apprentissage dans les Chambres de Métiers et de l Artisanat (1) La formation par apprentissage en Occitanie c est : - 1 700 formations délivrant 720 diplômes différents - 104 établissements de formation - 33 932 apprentis - Un budget du Conseil Régional de 136 millions d euros En Occitanie, le réseau des Chambres de Métiers disposent de 13 Centres de Formation d Apprentis multisectoriels où sont formés 13 306 apprentis, soit 39% du total des apprentis. La formation par apprentissage est ouverte aux jeunes de 16 à 26 ans et alterne des périodes en entreprise et en Centre de Formation. L apprenti est lié à son entreprise par un contrat de travail. Il peut préparer plusieurs diplômes (minimum 2 ans). 6 11/05/2017
L apprentissage dans les Chambres de Métiers et de l Artisanat (2) Les Centres de Formation forment aux métiers suivants : - Alimentaire : boulangerie, pâtisserie, boucherie, charcuterie - Cuisine et service en restaurant - Coiffure et esthétique - Mécanique automobile et carrosserie - Bâtiment (maçonnerie, charpente, couverture, électricité, plomberie, peintres, menuiserie ) - Ébénisterie / marqueterie - Commerce - Paramédical (optique, prothésiste dentaire) - Fleuriste - Bijouterie - photographie 7 11/05/2017
La mobilité européenne dans les CFA La mobilité des apprentis en Europe est une thématique importante au sein des Centres de Formation d Apprentis. Le réseau des Centres de Formation d Apprentis d Occitanie dispose d un «Programme Régional de Mobilité Ap n Go» depuis 2008, piloté par la Chambre Régionale de Métiers et de l Artisanat Occitanie et financé par le Conseil Régional (fonds Erasmus +) Site : http://www.ap-and-go.eu 8 D autres projets européens ont aussi été conduits : - Q-Placements (2011-2014) objectif : créer une base de données européenne d entreprises d accueil - Europe Mobility (2011/2014) - Objectif : créer un réseau d organisations actives dans le domaine de la mobilité - Perfect Match (2012/2014) - Objectif : créer des outils pour les promoteurs de mobilité pour faciliter le matching entre les jeunes et les entreprises d accueil 11/05/2017
Le fonctionnement du programme Ap n Go Un réseau local, régional et européen : 1 coordinatrice régionale à la Chambre Régionale de Métiers et de l Artisanat 11 référents mobilité dans les CFA Des formateurs et enseignants des CFA Un réseau de partenaires dans 10 pays européens Des appuis locaux (associations européennes, interprètes ) Des moyens communs : Une méthodologie de travail commune Des outils de promotion Une plateforme de promotion de la mobilité : http://www.ap-and-go.eu 9 11/05/2017
Les actions 2017 du programme Ap n Go L animation du réseau des Référents Mobilité: réunions régulières, formation en anglais, une visite d étude L organisation des mobilités : Départ de 200 jeunes et 35 formateurs en : Grande-Bretagne, Irlande, Finlande, Belgique, Allemagne, Pologne, Espagne, Italie, Grèce Possibilité de départ en collectif ou en individuel Organisation de l accueil de 60 apprentis européens (Belgique, Italie Royaume-Uni, Finlande) Une action pour les maîtres d apprentissage : organisation d une visite d étude en Allemagne et création du réseau des «Ambassadeurs de la Mobilité» Des actions de communication locales et régionales (ex : exposition photos d apprentis à l occasion des 30 ans du programme Erasmus). 10 11/05/2017
Illustration Le CFA de l Ariège, créé en 1975 620 apprentis. Le CFA organise de nombreux séjours individuels et collectifs pour les apprentis en Espagne, Italie, Slovaquie, Irlande CFA de L Ariège, Foix 11 11/05/2017 CFAI Henri Martin de l Aude, Lézignan Le CFAI Henri Martin de l Aude crée en 1977 750 apprentis une équipe de 60 personnes Forte ouverture européenne : Le CFAI Henri Martin a un partenariat historique avec la Chambre de Métiers de Bayreuth (échanges d apprentis depuis 1968 plus de 1000 apprentis), D autres partenariats sont développés avec l Espagne, la Pologne, le Portugal.
Projet du CFAI Henri Martin (1) Organiser le séjour d un groupe de 16 apprentis à Lodz du 26 mai au 10 juin 2017 (2 semaines) accompagnés de 2 formateurs Les attentes du séjour pour les jeunes : Comparaison des savoir-faire et savoir-être Appréhension de l environnement professionnel Gain en confiance, en soi, en maturité Les attentes du séjour pour les formateurs encadrants : Appréhension du système de formation profesionnelle polonais Développement d échanges avec des formateurs locaux (méthodes pédagogiques ) Mise en place de projets de coopération (mobilité des jeunes, ). 12 11/05/2017
Projet du CFAI Henri Martin (2) Proposition de répartition des jeunes : 3 à 4 boulangers/pâtissiers, 3 à 4 bouchers/charcutiers,1 à 2 cuisiniers 2/4 en coiffure/esthétique 2 à 3 en mécanique, 2 à 3 en carrosserie / peinture auto Proposition de déroulement du séjour : Week-end 1 : arrivée dans le pays (avion), installation à l hébergement, courses, achat de titres de transport Accueil par FRP : kit de bienvenue, informations sur la ville et le séjour Semaine 1 : travail 5 jours en entreprise Week-end 2 : visites culturelles Semaine 2 : travail 5 jours en entreprise puis retour vers la France 13 11/05/2017
Projet du CFAI Henri Martin (3) Points à définir ensemble : - Attentes de FRP par rapport à ce séjour - Validation de la période de séjour - Profil des apprentis français du projet : quels sont les documents nécessaires (CV, lettre de motivation )? - Profil des entreprises hôtes polonaises tâches qui leur seront confiées? - Contenu du séjour (jours de travail et horaires, visites professionnelles, sorties culturelles ) - Hébergement des apprentis et des formateurs - Organisation des transports locaux - Autres projets de coopération possibles 14 11/05/2017
Contact : Karine NOUVET-MARIE Tél : + 33 562 229 434 / + 33 683 243 579 E-mail: k.nouvet-marie@crma-occitanie.fr 15 11/05/2017