Polecamy w serii: Dominika Dörre-Nowak OCHRONA GODNOŚCI I INNYCH DÓBR OSOBISTYCH PRACOWNIKA Anna Kobylańska OCHRONA ZNAKÓW TOWAROWYCH W INTERNECIE Piotr Pogonowski REALIZACJA PRAWA DO SĄDU W POSTĘPOWANIU CYWILNYM Marcin Jamroży OPODATKOWANIE SPÓŁKI OSOBOWEJ Małgorzata Bednarek WZORCE UMÓW W PRAWIE POLSKIM Konrad Osajda TESTAMENTY WSPÓLNE Jerzy Lachowski STAN WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI Piotr Krzysztof Sowiński PRAWO ŚWIADKA OD ODMOWY ZEZNAŃ W PROCESIE KARNYM Andrzej Skoczylas DZIAŁALNOŚĆ UCHWAŁODAWCZA NACZELNEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO www.sklep.beck.pl
RADOSŁAW FLEJSZAR
Redakcja: Monika Pawłowska Wydawnictwo C. H. Beck 2006 Wydawnictwo C. H. Beck, Sp. z o.o. ul. Gen. Zajączka 9, 01 518 Warszawa Skład i łamanie: Prepress Management Studio DTP Druk i oprawa: P.W.P. INTER-DRUK Warszawa ISBN 83-7387-983-8
Spis treści Wstęp... Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Rozdział I. Pojęcie przedsiębiorcy w świetle przepisów KPC... 1 1. Geneza pojęcia przedsiębiorcy... 1 2. Pojęcie przedsiębiorcy w ustawie z 19.11.1999 r. Prawo działalności gospodarczej... 10 3. Pojęcie przedsiębiorcy w ustawie z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej... 11 I. Kategorie przedsiębiorców w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy zagraniczni. Mikroprzedsiębiorcy oraz mali i średni przedsiębiorcy... 11 II. Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych. 16 III. Status spółki cywilnej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej... 25 IV. Konstrukcja definicji przedsiębiorcy. Pojęcie i cechy działalności gospodarczej. Znaczenia pojęcia przedsiębiorstwo... 33 V. Wpis do rejestru przedsiębiorców (ewidencji działalności gospodarczej) jako warunek podjęcia działalności gospodarczej (art. 14 SGospU i art. 36 KrRejSU... 50 VI. Wyłączenia przedmiotowe i podmiotowe stosowania przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej... 60 VII. Stosowanie definicji przedsiębiorcy z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej na gruncie innych aktów prawnych.. 65 4. Pojęcie przedsiębiorcy na gruncie Kodeksu cywilnego... 70 I. Uwagi wstępne... 70 II. Pojęcie przedsiębiorcy w pierwotnej wersji projektu ustawy zmieniającej Kodeks cywilny... 71 III. Niepełne osoby prawne jako kategoria podmiotów prawa cywilnego (art. 33 1 KC)... 72 XI V
VI Spis treści IV. Stosunek definicji przedsiębiorcy z art. 43 1 KC do definicji z art. 4 SGospU... 77 5. Pojęcie przedsiębiorcy na gruncie Kodeksu postępowania cywilnego... 85 Rozdział II. Zdolność sądowa i procesowa przedsiębiorcy... 91 1. Uwagi wstępne... 91 2. Pojęcie zdolności sądowej... 91 3. Pojęcie zdolności procesowej... 96 4. Charakter zdolności sądowej i procesowej oraz konsekwencje ich braku... 99 5. Zdolność sądowa ogólna przedsiębiorcy... 101 6. Zdolność sądowa przedsiębiorcy w sprawach gospodarczych... 110 7. Problem zdolności sądowej spółki cywilnej... 118 8. Uwagi podsumowujące... 124 Rozdział III. Postępowanie w sprawach gospodarczych... 127 1. Uwagi wstępne... 127 2. Pojęcie sprawy gospodarczej... 131 3. Rodzaje spraw gospodarczych... 142 I. Sprawy gospodarcze sensu stricto... 142 II. Sprawy gospodarcze sensu largo rozpoznawane w postępowaniu odrębnym... 143 1. Sprawy ze stosunku spółki... 143 2. Sprawy z zakresu ochrony środowiska... 144 3. Sprawy z zakresu: ochrony konkurencji, energetyki, telekomunikacji i poczty oraz transportu kolejowego... 146 4. Sprawy o uznanie postanowień umownych za niedozwolone... 153 III. Sprawy gospodarcze sensu largo rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym... 155 IV. Sprawy gospodarcze sensu largo rozpoznawane w postępowaniu procesowym zwykłym... 156 V. Sprawy gospodarcze sensu largo rozpoznawane w postępowaniu upadłościowym... 157 4. Przepisy ogólne z zakresu postępowania w sprawach gospodarczych... 158 I. Uwagi wstępne... 158 II. Postępowanie w sprawach gospodarczych a zwykłe postępowanie procesowe... 159 1. Uwagi wstępne... 159
Spis treści 2. Właściwość rzeczowa sądów gospodarczych... 160 3. Właściwość miejscowa sądów gospodarczych. Jurysdykcja umowna w sprawach gospodarczych... 164 4. Podmioty, które mogą wziąć udział w postępowaniu... 170 5. Rozszerzenie kręgu pełnomocników... 170 6. Doręczanie pism... 171 7. Zakres spraw rozpoznawanych przy drzwiach zamkniętych.. 174 8. Skrócenie niektórych terminów procesowych... 174 9. Koncentracja materiału procesowego... 176 10. Zakres kontroli sądu gospodarczego nad czynnościami dyspozytywnymi stron... 187 11. Możliwość wydania wyroku na posiedzeniu niejawnym... 189 5. Przepisy regulujące postępowanie w poszczególnych sprawach gospodarczych... 195 I. Wprowadzenie... 195 II. Postępowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji... 195 1. Postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów a postępowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji... 195 2. Charakter postępowania w sprawach z zakresu ochrony konkurencji (rodzaje wydawanych orzeczeń)... 197 3. Zakres podmiotowy postępowania przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów... 202 4. Pozycja stron w postępowaniu w sprawach z zakresu ochrony konkurencji... 206 III. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji energetyki. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego... 212 1. Uwagi wstępne... 212 2. Charakter postępowania w sprawach z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji i poczty oraz transportu kolejowego (rodzaje wydawanych orzeczeń)... 213 3. Zakres podmiotowy postępowania w sprawach z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji i poczty oraz transportu kolejowego... 216 4. Pozycja stron w postępowaniu w sprawach z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji i poczty oraz transportu kolejowego... 219 VII
Spis treści IV. Postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone... 220 1. Uwagi wstępne... 220 2. Pojęcie niedozwolonych postanowień umownych. Kontrola incydentalna a kontrola abstrakcyjna... 221 3. Zakres podmiotowy postępowania o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone... 224 4. Postępowanie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone najważniejsze odrębności... 229 5. Rozszerzona prawomocność wyroku uwzględniającego powództwo wpisanego do rejestru wzorców umowy uznanych za niedozwolone... 231 6. Koszty postępowania... 234 Rozdział IV. Postępowanie nakazowe i upominawcze... 237 1. Uwagi wstępne... 237 2. Relacja postępowania nakazowego i upominawczego do postępowania w sprawach gospodarczych i postępowania uproszczonego... 239 I. Uwagi wstępne... 239 II. Postępowanie nakazowe a postępowanie upominawcze... 240 III. Postępowanie uproszczone a postępowanie nakazowe i upominawcze... 245 IV. Postępowanie w sprawach gospodarczych a postępowanie nakazowe i upominawcze... 251 3. Wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym dokumenty stanowiące podstawę do wydania nakazu... 261 I. Uwagi wstępne... 261 II. Katalog dokumentów stanowiących podstawę do wydania nakazu zapłaty... 261 III. Dokument w rozumieniu KPC. Dokumenty urzędowe i prywatne... 263 IV. Dokumenty urzędowe jako podstawa wydania nakazu zapłaty... 268 1. Decyzje administracyjne i zaświadczenia organów administracji... 269 2. Orzeczenia sądowe... 269 V. Dokumenty zrównane pod względem mocy dowodowej z dokumentami urzędowymi... 272 1. Akty notarialne i inne czynności notarialne... 272 VIII
Spis treści 2. Dokumenty bankowe... 274 VI. Dokumenty prywatne jako podstawa wydania nakazu zapłaty... 278 1. Wezwanie dłużnika do zapłaty i pisemne oświadczenie dłużnika o uznaniu długu... 279 2. Zaakceptowany przez dłużnika rachunek oraz żądanie zapłaty zwrócone przez bank i niezapłacone z powodu braku środków na rachunku bankowym... 284 3. Weksle, czeki, warranty i rewersy... 291 4. Umowa, dowód spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego oraz dowód doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku... 308 4. Przesłanki wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym...a310 5. Podsumowanie... 319 Indeks rzeczowy... 323 IX
Wstęp Zagadnienie pozycji przedsiębiorcy w postępowaniu cywilnym pojawiło się w polskim systemie prawnym wraz z transformacją ustrojową, w ramach której nastąpiło odejście od gospodarki centralnie planowanej na rzecz gospodarki wolnorynkowej. Pierwszym aktem prawnym, który stworzył fundamenty wolnego rynku, była ustawa z 23.12.1988 r. o działalności gospodarczej. W ustawie tej pierwszy raz posłużono się pojęciem podmiotu gospodarczego (czyli podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą), które w 1997 r. zostało zastąpione pojęciem przedsiębiorcy. Kolejnym aktem o zasadniczym znaczeniu dla rozwoju obrotu gospodarczego była ustawa z 24.5.1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych, która zlikwidowała Państwowy Arbitraż Gospodarczy i wprowadziła do Kodeksu postępowania cywilnego postępowanie odrębne w sprawach gospodarczych, toczące się wyłącznie między przedsiębiorcami. Rozwój gospodarczy i związany z nim znaczny wzrost liczby przedsiębiorców (uczestników obrotu gospodarczego) pociągnął za sobą konieczność dalszych zmian w polskim prawie. Stały się one niezbędne również z uwagi na dążenie Polski do członkostwa w Unii Europejskiej i konieczność harmonizacji polskich regulacji prawnych z prawem wspólnotowym. Konsekwencją takiego stanu rzeczy było wejście w życie z dniem 1.1.2001 r. trzech ustaw regulujących szeroko pojęty obrót gospodarczy tj. ustawy z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, ustawy z 19.11.1999 r. Prawo działalności gospodarczej oraz ustawy z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych. Pierwsza z wymienionych ustaw wprowadziła jednolity rejestr sądowy, a w jego ramach rejestr przedsiębiorców. Natomiast w Prawie działalności gospodarczej, które zastąpiło uchyloną ustawę z 1988 r. o działalności gospodarczej, znalazła się nowa definicja pojęcia przedsiębiorcy oraz warunki, jakie muszą zostać spełnione, aby przedsiębiorca mógł podjąć i prowadzić działalność gospodarczą. Ponadto, ustawa ta zrównała przedsiębiorców polskich z przedsiębiorcami zagranicznymi, realizując tym samym zasadę swobody działalności gospodarczej wyrażoną zarówno w art. 43 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, jak i w art. 20 w zw. z art. 22 Konstytucji RP. Z kolei KSH uregulował sytuację spółek handlowych najważniejszej kategorii przedsiębiorców, uchylając większość przepisów Kodeksu handlowego z 1934 r., które nie odpowiadały już potrzebom współczesnego obrotu gospodarczego. Wśród najważniejszych (z punktu widzenia przedmiotu niniejszego opracowania) zmian stanu prawnego należy również wymienić ustawę z 14.2.2003 r. o zmianie ustawy XI
Wstęp Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 25.9.2003 r. Nowelizacja ta wprowadziła do KC. m.in. definicję przedsiębiorcy (art. 431 w zw. z art. 331 KC) oraz przepisy o firmie i prokurze, których zakres obowiązywania rozciągnięto na wszystkich przedsiębiorców (uchylono jednocześnie pozostałe w mocy przepisy KH, które ograniczały stosowanie instytucji firmy i prokury wyłącznie do spółek handlowych). Powstał tym samym problem, która definicja przedsiębiorcy obowiązuje w postępowaniu cywilnym czy definicja z Prawa działalności gospodarczej, czy z KC. Powyższy problem pozostał aktualny również w odniesieniu do definicji przedsiębiorcy zawartej w ustawie z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, która zastąpiła ustawę Prawo działalności gospodarczej. Problematyka pozycji przedsiębiorcy w postępowaniu cywilnym nie doczekała się jak dotąd całościowego opracowania monograficznego. W literaturze prawniczej analizie poddawano przede wszystkim samo pojęcie przedsiębiorcy (a wcześniej podmiotu gospodarczego ), które od samego początku wywoływało wiele wątpliwości z uwagi na niespójność regulacji z tego zakresu spowodowaną wprowadzaniem nie do końca przemyślanych i dopracowanych zmian w prawie gospodarczym (zarówno prywatnym, jak i publicznym). Stosunkowo często zajmowano się również publicznoprawnymi warunkami, jakie musi spełnić przedsiębiorca, aby móc podjąć i prowadzić działalność gospodarczą (w szczególności zagadnieniem wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego oraz do ewidencji działalności gospodarczej). Obszernie scharakteryzowano niewątpliwie najważniejszą kategorię przedsiębiorców, tj. spółki handlowe (zarówno osobowe, jak i kapitałowe). Opracowano również samo postępowanie w sprawach gospodarczych, postępowanie nakazowe i upominawcze (będące postępowaniami rozpoznawczymi) oraz postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. W niektórych monografiach i artykułach z tego zakresu nawiązano wprawdzie do pozycji przedsiębiorcy, ale zajmowano się głównie przedstawieniem przebiegu i charakteru wymienionych postępowań. Zamiarem autora niniejszej pracy jest natomiast spojrzenie na wymienione wyżej postępowania cywilne rozpoznawcze właśnie z punktu widzenia przedsiębiorcy, a więc pod kątem podmiotowym, a nie przedmiotowym. Oczywiście w pewnym zakresie niezbędne będzie również przedstawienie regulacji wymienionych postępowań, ale analiza ta nie będzie miała charakteru wyczerpującego (ograniczy się wyłącznie do tych przepisów KPC i innych aktów prawnych, które w jakiś sposób wiążą się z sytuacją przedsiębiorcy, jako szczególnego podmiotu postępowania cywilnego). Analiza pozycji przedsiębiorcy w polskim postępowaniu cywilnym została w niniejszym opracowaniu przeprowadzona na tle uregulowań, które funkcjonują w tym zakresie w innych państwach europejskich. Najwięcej uwagi autor poświęca regulacjom niemieckim, na których wzorowali się twórcy KPC (zarówno tego z 1930 r., jak i aktualnie obowiązującego). Zwraca również uwagę w zakresie dotyczącym omawianej problematyki na niektóre XII
Wstęp rozwiązania przyjęte w prawie wspólnotowym, które z dniem 1.5.2004 r. stały się częścią polskiego porządku prawnego. Należy w tym miejscu podkreślić, że bez jednolitych uregulowań w zakresie postępowania cywilnego funkcjonowanie wspólnego rynku unijnego nie byłoby możliwe. Konsekwencją rozwoju gospodarczego jest bowiem podejmowanie w coraz szerszym zakresie współpracy gospodarczej pomiędzy przedsiębiorcami pochodzącymi z różnych krajów i związany z tym wzrost liczby sporów sądowych. Państwa Unii Europejskiej, zdając sobie sprawę z powyższych okoliczności, rozważały nawet możliwość wprowadzenia kompletnego europejskiego kodeksu sądowego (European Judicial Code). W 1990 r. Komisja Wspólnot Europejskich zleciła opracowanie projektu takiego kodeksu grupie roboczej pod przewodnictwem M. Storme. Projekt ten, przedstawiony Komisji w 1993 r., nie stał się jednak obowiązującym prawem, gdyż z uwagi na istotne odmienności uregulowań funkcjonujących w poszczególnych państwach zwyciężył pogląd o potrzebie harmonizacji, a nie ujednolicenia prawa procesowego państw członkowskich UE. Bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i prawidłowe funkcjonowanie wspólnego rynku zapewniają obecnie rozwiązania zawarte w konwencjach z zakresu postępowania cywilnego. Znaczna część tych rozwiązań została już zresztą wprowadzona do prawa wspólnotowego (w drodze rozporządzeń Rady UE). Należy zwrócić uwagę przede wszystkim na konwencję brukselską z 27.9.1968 r. i konwencję lugańską z 16.9.1988 r., które regulują jurysdykcję i wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych. Konwencje te określane są jako równoległe, a różnica między nimi sprowadza się w zasadzie do tego, że stronami konwencji lugańskiej są obok 15 starych państw członkowskich Unii Europejskiej również państwa należące do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) oraz Polska (jako jedyne z państw, które z dniem 1.5.2004 r. wstąpiły do UE). Uregulowania zawarte w konwencji brukselskiej i lugańskiej stały się częścią prawa wspólnotowego z chwilą wejścia w życie rozporządzenia Rady UE z 22.12.2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. Pozostałe konwencje (oraz rozporządzenia Rady UE) z zakresu postępowania cywilnego dotyczą m.in. doręczania pism sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych, przeprowadzania dowodów w sprawach cywilnych i handlowych i udzielania pomocy prawnej. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie pozycji przedsiębiorcy jako szczególnego podmiotu postępowania cywilnego. Analiza tej problematyki zostanie dokonana niejako w dwóch etapach. W pierwszej kolejności zostanie przedstawiony sam przedsiębiorca i przesłanki, jakie musi on spełnić, aby uczestniczyć postępowaniu cywilnym. Następnie zostanie przybliżona specyfika i odrębności tych postępowań cywilnych rozpoznawczych, w których biorą udział przedsiębiorcy. Zamiarem autora jest nie tylko rozstrzygnięcie pewnych problemów teoretycznych (zajęcie głosu w toczącej się dyskusji lub jej wywoła- XIII
Wstęp nie), ale również nadanie niniejszej pracy waloru praktycznego poprzez odwołanie się do orzecznictwa i praktyki obrotu gospodarczego. Z uwagi na obszerność problematyki pozycji przedsiębiorcy w postępowaniu cywilnym konieczne było ograniczenie się do omówienia tylko niektórych postępowań o charakterze rozpoznawczym, w których stroną jest przedsiębiorca tj. postępowania w sprawach gospodarczych (w Rozdziale III) oraz postępowania nakazowego i upominawczego (w Rozdziale IV). Pominięte zostały w szczególności: postępowanie przed sądem polubownym (w tym międzynarodowy arbitraż handlowy), postępowanie rejestrowe, postępowanie zabezpieczające, postępowanie egzekucyjne oraz postępowanie upadłościowe. Każde z wymienionych postępowań może stanowić przedmiot odrębnego opracowania, a ich omówienie nawet pobieżne spowodowałoby, że praca byłaby zbyt obszerna. Jednocześnie należy podkreślić, że pominięcie tych postępowań nie będzie stanowiło przeszkody w osiągnięciu wskazanego wyżej celu niniejszego opracowania. XIV
Wykaz skrótów 1. Źródła prawa GospU... ustawa z 23.12.1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324 ze zm.), obecnie nie obowiązuje KC... ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 64, poz. 93 ze zm.) KH... rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.6.1934 r. Kodeks handlowy (Dz.U. Nr 37, poz. 502 ze zm.), obecnie nie obowiązuje KPA... ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) KPC... ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KrejSU... ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 17, poz 209 ze zm.) Konstytucja RP... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze sprost.) KSH... ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) KW... ustawa z 20.5.1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. Nr 12, poz. 114 ze zm.) PrBank... ustawa z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) PrCzek... ustawa z 28.4.1936 r. Prawo czekowe (Dz.U. Nr 37, poz. 283 ze zm.) PrGosp... ustawa z 19.11.1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.) PrWeksl... ustawa z 28.4.1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282) SGospU... ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) TWE... Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864, załącznik Nr 2). UbezpU... ustawa z 22.5.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. Nr 124, poz. 1151 ze zm.) XV
Wykaz skrótów 2. Organy i instytucje c.o.a.r.... ETS... j.g.u.... PAG... SN... SN (7)... TK... centralny organ administracji rządowej Europejski Trybunał Sprawiedliwości jednostka gospodarki uspołecznionej Państwowy Arbitraż Gospodarczy Sąd Najwyższy Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów Trybunał Konstytucyjny 3. Publikatory i czasopisma Biul. SN... Biuletyn Sądu Najwyższego GSP... Gdańskie Studia Prawnicze Dz.U.... Dziennik Ustaw KPP... Kwartalnik Prawa Prywatnego KRS... Krajowy Rejestr Sądowy MoP... Monitor Prawniczy NP... Nowe Prawo OJ... Official Journal OSA... Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego OSN... Orzecznictwo Sądu Najwyższego OSNC... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna OSP... Orzecznictwo Sądów Polskich OSPiKA... Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych OTK... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Pal.... Palestra PiP... Państwo i Prawo PiZS... Praca i zabezpieczenie Społeczne PL.... Przegląd Legislacyjny PPH... Przegląd Prawa Handlowego PPW... Prawo Papierów Wartościowych Pr. Sp... Prawo Spółek PS... Przegląd Sądowy PUG... Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego Rej.... Rejent RPEiS... Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny R. Pr... Radca Prawny Rzeczp.... Rzeczpospolita SP... Studia Prawnicze Wok.... Wokanda M.P.... Monitor Polski ZNUJ... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego XVI
Wykaz skrótów 4. Inne skróty art.... artykuł EUIG... Europejskie Ugrupowanie Interesów Gospodarczych KRS... Krajowy Rejestr Sądowy n.... następny ( a, e) niepubl.... niepublikowany ( a, e) op. cit.... opus citatum pkt... punkt ( y) red.... redakcja RM... Rada Ministrów RPO... Rzecznik Praw Obywatelskich sygn... sygnatura t.j.... tekst jednolity UE... Unia Europejska UOKiK... Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów URTiP... Urząd Regulacji Telekomunikacji i Poczty ust.... ustęp UTK... Urząd Transportu Kolejowego WE... Wspólnota Europejska zd.... zdanie ze zm.... ze zmianami zob.... zobacz XVII
Wykaz literatury Ahrens P., Lücke W., Zivilprozessrecht Erkenntnisverfahren; Zvangsvollstreckung, München 1992. Allerhand M., Kodeks handlowy. Księga pierwsza. Kupiec. Komentarz, Lwów 1935. Arieta G., I provedimenti d urgenza ex art. 700 C.P.C., Padova 1985. Banaszczyk Z., Granecki P., O istocie należytej staranności, Pal. 2002, Nr 7 8. Baumbach A., Lauterbach W., Albers J., Hartmann P., Zivilprozessordnung mit Gerichtsverfassungsgesetz und anderen Nebengesetzen, München 2003. Berutowicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1984. Bielski P., Cel niezarobkowy spółek kapitałowych a status przedsiębiorcy, Rej. 2001, Nr 4. Bielski P., Podstawy organizacji i funkcjonowania rejestru przedsiębiorców zagadnienia wybrane, Rej. 2000, Nr 2. Bielski P., Problemy funkcjonowania spółki cywilnej w nowej rzeczywistości prawnej, PPH 2003, Nr 4. Bielski P., Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową (art. 551 2 i 3 KSH), PPH 2002, Nr 3. Bielski P., Spółdzielnia jako przedsiębiorca rejestrowy, GSP 2000, Nr 7. Bieniek-Koronkiewicz E., Sieńczyło-Chlabicz J., Działalność gospodarcza i przedsiębiorca na gruncie ustawy prawo działalności gospodarczej, PPH 2000, Nr 4. Bieniek-Koronkiewicz E., [w:] J. Sieńczyło-Chlabicz, E. Bieniek-Koronkiewicz, Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej, Warszawa 2002. Bierć A., Sytuacja prawna przedsiębiorcy. Zagadnienia wybrane, SP 1998, Nr 3. Biernat S., Opinia o projekcie ustawy Prawo działalności gospodarczej, PL 1998, Nr 1 2. Biliński M., Sportowa spółka akcyjna forma prowadzenia działalności gospodarczej z zakresu sportu profesjonalnego, PUG 2001, Nr 9. Brol J., Postępowanie w sprawach gospodarczych, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, pod red. K. Piaseckiego, t. II, Warszawa 1997. Brol J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego komentarz suplement do tomu II, Warszawa 2001. XIX