Instrumenty polityki handlowej 2 Dumping Dobrowolne ograniczenia handlu (VER) Podatek importowy Cła Subsydia Kwoty importowe
Dumping 6 W handlu międzynarodowym dumping jest określany jako eksport po cenie niższej niż sprzedaż na rynku wewnętrznym. Innymi słowy cena eksportowa jest niższa od tak zwanej ceny lub wartości normalnej (ceny w kraju producenta, eksportera). Dumping jest powszechnie uznany za instrument polityki handlowej niezgodny z zasadami konkurencji i określany mianem nieuczciwego handlu unfair trade.
Dumping 7 Znowelizowane porozumienie w dalszym ciągu nie zakazuje dumpingu i stanowi jedynie, kiedy państwo może nałożyć cła antydumpingowe Aby akcja taka była uzasadniona i legalna trzeba udowodnić, że: Występuje dumping, czyli cena eksportowa jest niższa od wartości normalnej. Różnica pomiędzy tymi cenami wyznacza margines dumpingu Musi zaistnieć szkoda materialna dla przemysłu krajowego. Pod pojęciem tym przepisy WTO kryją materialną szkodę wyrządzoną przemysłowi krajowemu, groźbę wyrządzenia materialnej szkody lub istotne opóźnienie w utworzeniu takiego przemysłu (krajowego) Trzeba udowodnić istnienie związku przyczynowego pomiędzy dumpingiem a powstałą lub grożącą szkodą
Dumping w prawie UE 10 Produkt uznaje się za dumpingowy, jeżeli jego cena eksportowa do Wspólnoty jest niższa od porównywalnej ceny podobnego produktu, w zwykłym obrocie handlowym, ustalonej w kraju wywozu
Dumping w prawie UE 11 Postępowanie antydumpingowe wszczyna Komisja Europejska z własnej inicjatywy lub na pisemny wniosek (skargę): dowolnej osoby fizycznej, dowolnej osoby prawnej, organizacji nie posiadającej osobowości prawnej, działających w imieniu przemysłu wspólnotowego. Skargę można przesłać bezpośrednio do Komisji (wykorzystując specjalne formularze) lub pośrednio przez organy państwa
Dumping w prawie UE 12 Skargę uznaje się za złożoną przez ten przemysł, jeżeli popierają ją producenci, których całkowita produkcja stanowi ponad 50% łącznej produkcji podobnego produktu, wyprodukowanego przez tych producentów, którzy wyrazili swoje poparcie lub sprzeciw wobec wniosku.
Dumping w prawie UE 13 Jeżeli natomiast producenci wspólnotowi, jednoznacznie popierający wniosek, produkują mniej niż 25% całej produkcji podobnego towaru, Komisja nie wszczyna postępowania. Skargę oddala się ponadto, gdy dowody istnienia dumpingu lub szkody, mające uzasadnić wszczęcie postępowania są niewystarczające oraz Nie wszczyna się postępowania przeciwko krajom, których przywóz stanowi mniej niż 1% konsumpcji tego towaru na terenie UE, chyba że kraje te łącznie zapewniają 3% lub więcej konsumpcji Wspólnoty.
Dumping w prawie UE 14 Jeżeli Komisja uznaje zgromadzone materiały za wystarczające wszczyna postępowanie w ciągu 45 dni od daty złożenia skargi i opublikowania zawiadomienia w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich. Zawiadomienie to w szczególności: Zawiera informacje o planowanym wszczęciu postępowania, Wskazuje na produkt/y i kraj wywozu.
Dumping w prawie UE 15 Nałożenie środków tymczasowych nie może nastąpić przed 60 dniem od wszczęcia postępowania ani nie później niż 9 miesięcy od jego wszczęcia. Kwota tymczasowego cła antydumpingowego nie może przekroczyć tymczasowo ustalonego marginesu dumpingu
Dumping w prawie UE 16 Ostateczne cła antydumpingowe nakłada się w odpowiedniej wysokości uwzględniając margines dumpingu na okres 5 lat z możliwością przedłużenia
Cło 21 Jest to określony przez władzę państwową lub organ międzynarodowej organizacji gospodarczej (unii celnej), w akcie prawnym, obowiązek opłacenia należności za towar znajdujący się w obrocie towarowym z zagranicą, a wprowadzany na dany obszar celny (państwa lub organizacji) albo też z niego wyprowadzany
Funkcje cła 22 Ochrona miejscowych przedsiębiorstw Zakładów jako płatników CIT Zakładów jako miejsc pracy Generowanie dodatkowych przychodów do budżetu Narzędzie polityki handlowej Efekt: koncentracja korzyści i rozproszenie kosztów
23 Rodzaje cła ze względu na sposób nakładania stawek Cła ad valorem (nazywane też wartościowymi) ustalane są od wartości towaru, np. 15% cło nakładano na importowane samochody; Cła ad spetiem (specyficzne, od ilości) - polegają na ustalaniu wartości cła od jednostki fizycznej towaru, np. od tony, pary, sztuki 5$ za każdą tonę importowanej ropy czy 1000$ za każdy sprowadzony samochód; Cła kombinowane łączą w sobie cechy ceł wartościowych i specyficznych, np. płaci się 10% od wartości towaru i jeżeli przekroczona zostanie pewna ilość to należy zapłacić jeszcze 15$ za tonę lub przy przywozie na polski obszar celny samochodów z UE 15% od wartości samochodu plus minimum 535,7 EUR/szt.
Rodzaje cła cd. 24 Ze względu na kierunek handlu Importowe Eksportowe (rzadko stosowane, głównie w odniesieniu do surowców) Tranzytowe (coraz rzadziej stosowane, zalety z ich stosowania są raczej wątpliwe) Ze względu na relacje między państwami Cła minimalne stosowane w stosunku do krajów, które otrzymały tzw. klauzulę największego (najwyższego) uprzywilejowania (KNU) Cła maksymalne dotyczą tych państw, które nie uzyskały klauzuli największego uprzywilejowania i są z założenia większe od ceł minimalnych.
25 Klauzula największego (najwyższego) uprzywilejowania (KNU) Klauzula ta, stosowana początkowo przez Stany Zjednoczone, a obecnie przez wszystkie państwa WTO, zobowiązuje do traktowania partnera lub parterów tak samo, czyli nie gorzej niż najbardziej uprzywilejowanego. Jeżeli kraj A posiada KNU z krajami B i C, to obniżenie ceł przez kraj A w stosunku do kraju B, jest automatycznie przenoszone na stosunki z krajem C, i odwrotnie;
Efekt wprowadzenia cła 28 P Pt P Pt* I II III IV S Strata konsumentów w wyniku podjęcia droższej produkcji krajowej Strata konsumentów wynikająca z ograniczenia możliwości zakupu D S1 I, II, III, IV strata konsumentów S2 D2 D1 I nadwyżka producentów III nadwyżka budżetowa (+ możliwy dodatkowy przychód V) Q
Kwoty (kontyngenty) 29 Ilościowe ograniczenie przez władze kraju wolumenu importu lub eksportu. Może być one określone w oparciu o liczbę sztuk danego towaru lub jego wartość (powyżej określonej ilości lub wartości następuje zakaz eksportu/importu lub wprowadzane są odpowiednie stawki celne ograniczające eksport/import)
Efekt kwot importowych/kontyngentów 30 P Pt P I II III IV S Strata konsumentów w wyniku podjęcia droższej produkcji krajowej Strata konsumentów wynikająca z ograniczenia możliwości zakupu D S1 I, II, III, IV strata konsumentów S2 D2 D1 I nadwyżka producentów III nadwyżka zagranicy Q
Subsydia 31 Przez subsydia należy rozumieć świadczenia wypłacane przez władze danego państwa na rzecz producentów określonego dobra. Subsydia eksportowe są wypłacane przedsiębiorstwom produkującym i sprzedającym swoje dobra za granicą
Rodzaje subsydiów 32 Bezpośrednie: Ad valorem Ad spetiem Efekt: łatwo wykrywalne łatwa możliwość neutralizacji cłami Pośrednie: Ulgi (np. kredytowe) Ułatwienia obniżające koszty produkcji (np. fiskalne) Biura radcy handlowego (marketing) Efekt: trudniejsza wykrywalność
33 Efekt wprowadzenia subsydiów (eksportowych) S Ps P Ps* I II III IV D D2 D1 S1 S2 I, II strata konsumentów I, II, III nadwyżka producentów II, III, IV strata budżetowa (+możliwa dodatkowa strata V, VI, VII)
34 Podsumowanie skuteczności instrumentów polityki handlowej
Efekt kreacji handlu 35 Efekt kreacji handlu wyraża się we wzroście wolumenu wzajemnych obrotów handlowych krajów udzielających sobie preferencji celnych, tworzących strefę wolnego handlu lub unię celną*. Efekt kreacji handlu zależy od elastyczności cenowej popytu na importowane towary i elastyczności cenowej podaży w kraju eksportera. Im ta elastyczność jest większa, tym efekt kreacji jest większy*. *Bożyk P., Misala J., Puławski M., Międzynarodowe stosunki Ekonomiczne, PWE, Warszawa, 1998, s. 432
Efekt przesunięcia handlu 36 Polegający na tym, że rosną obroty handlowe krajów udzielających sobie preferencji celnych lub, które tworzą unię, nawet jeśli są droższymi producentami, a maleją z tymi, którzy znaleźli się poza nią, nawet jeśli są tańszymi producentami