12 kwietnia 1 lat funduszy ETF na Deutsche Boerse 11 kwietnia 2 r. na Deutsche Boerse pojawił się pierwszy instrument finansowy typu exchange-traded fund. Ponieważ giełda we Frankfurcie była jednocześnie pierwszym w Europie parkietem, na którym odbyło się notowanie tytułów uczestnictwa funduszy ETF, 11 kwietnia r. minęło dokładnie 1 lat od rozpoczęcia notowań tych instrumentów na Starym Kontynencie. Pierwszymi funduszami ETF, które 1 lat temu zostały wprowadzone do notowań giełdowych w elektronicznym systemie transakcyjnym Xetra, były ishares DJ EURO STOXX 5 oraz ishares DJ STOXX 5 fundusze opierające się na flagowych indeksach ilustrujących koniunkturę na europejskim rynku akcji. Ich twórcą była spółka European Exchange-Traded Fund Company plc należąca do Merrill Lynch International obecnie są to produkty należące do rodziny ishares. Rozpoczęcie notowań pierwszych ETF-ów dało także początek nowemu segmentowi giełdy we Frankfurcie XTF (Xetra Funds), który jest obecnie wiodącym rynkiem tego typu w Europie. Kolejne fundusze ETF, stworzone przez Indexchange Investment AG (obecnie wchodzące w skład oferty ishares), pojawiły się na Deutsche Boerse w 21 roku. 3 stycznia tego roku miało miejsce pierwsze notowanie tytułów uczestnictwa funduszy ishares DAX (DE) (to pierwszy fundusz bazujący na najważniejszym indeksie frankfurckiej giełdy i równocześnie pierwszy fundusz z ekspozycją na ten jeden z najważniejszych indeksów na świecie), ishares DJ EURO STOXX 5 (DE) i ishares DJ STOXX 5 (DE). W kwietniu 21 r. rozpoczęły funkcjonowanie fundusze ishares SMI (DE) (fundusz replikujący indeks giełdy w Zurychu) oraz ishares MDAX (DE) (fundusz replikujący indeks obejmujący spółki o średniej kapitalizacji notowane na Deutsche Boerse). 4 maja 21 r. rozpoczęły się natomiast notowania tytułów uczestnictwa pierwszych funduszy ETF odwzorowujących subindeksy sektorowe indeksów DJ EURO STOXX (ishares DJ EURO STOXX Banks (DE), ishares DJ EURO STOXX Health Care (DE), ishares DJ EURO STOXX Technology (DE) oraz ishares DJ EURO STOXX Telecommunications (DE)) oraz DJ EURO STOXX 6 (ishares DJ EURO STOXX 6 Banks (DE), ishares DJ EURO STOXX 6 Health Care (DE), ishares DJ EURO STOXX 6 Technology (DE) oraz ishares DJ EURO STOXX 6 Telecommunications (DE)). W 23 roku Indexchange Investment wprowadził na Deutsche Boerse pierwsze w Europie obligacyjne fundusze ETF dające ekspozycję na niemieckie obligacje rządowe i europejskie obligacje korporacyjne były to ishares eb.rexx Government Germany (DE) i ishares Corporate Bond. W 25 roku na parkiecie we Frankfurcie pojawiły się kolejne nowe produkty indeksowe: fundusze oparte na indeksach dywidendowych (DivDAX, EURO STOXX Select Dividend 3 i STOXX Europe Select Dividend 3) oraz towarowy fundusz ETF (EasyETF GSCI). Rok później spółka Lyxor ETF wprowadziła na Deutsche Boerse pierwszy lewarowany fundusz ETF (leveraged ETF) oparty na indeksie LevDAX, który odzwierciedla zachowanie indeksu DAX z dwukrotnie większą siłą. Istotnie rozwijała się także oferta akcyjnych funduszy ETF do notowań w systemie Xetra wchodziły instrumenty oparte na indeksach regionalnych, krajowych (w tym dotyczące tak egzotycznych krajów jak Brazylia, Tajwan, czy Korea) oraz Copyright Etf.com.pl 1
subindeksach sektorowych. Ciągłemu rozwojowi ulegał także sektor dłużnych funduszy ETF (obligacyjnych i rynku pieniężnego). Na przestrzeni ostatnich lat w segmencie XTF pojawiły się również fundusze naśladujące zachowanie niemieckich i międzynarodowych indeksów nieruchomości (REIT) oraz kolejne fundusze posiadające ekspozycję na rynki towarowe. Liczba funduszy ETF notowanych w segmencie XTF na Deutsche Boerse 7 6 547 617 5 4 3 278 399 2 171 1 2 18 59 55 54 Niezwykle dynamiczny rozwój rynku instrumentów typu ETF na parkiecie we Frankfurcie w minionych 1 latach, ilustrują wykresy pokazujące liczbę tych instrumentów oraz wartość zgromadzonych przez nie aktywów w latach 2-1. W obu przypadkach szczególnie wyraźny rozwój jest widoczny od 26 r. Warto też zauważyć, iż rozwoju tego nie zahamował kryzys finansowy w 28 roku zarówno liczba notowanych funduszy, jak i wartość ich aktywów uległa zwiększeniu. Wartośd aktywów funduszy ETF notowanych w segmencie XTF na Deutsche Boerse 77 mld euro 14 12 12.5 134.6 1 8 6 47.6 64.3 81.3 4 26.9 2 16.4 9.9.4 2.7 5.2 1 Roczna stopa wzrostu aktywów funduszy ETF w systemie Xetra w latach 21-29 wyniosła 88,6%. Copyright Etf.com.pl 2
Obecnie Deutsche Boerse jest liderem jeśli chodzi o rynek notowań tytułów uczestnictwa exchange-traded funds w Europie. W końcu I kwartału w segmencie XTF notowanych było 617 funduszy ETF (9 kwietnia było ich już ponad 65), zaś ich łączne aktywa sięgały 134,6 mld euro. Również pod względem wartości generowanych obrotów frankfurcki parkiet nie ma sobie równych na Starym Kontynencie średnia miesięczna wartość obrotów w I kwartale br. wyniosła blisko 13 mld euro ponad 6-krotnie więcej niż w 2 r. W 29 r. średnie miesięczne obroty ETF-ami wynosły 1,9 mld euro, co stanowiło 41 procent całkowitej wartości obrotu tymi instrumentami w Europie. Około 95% obrotów funduszami ETF w całych Niemczech jest generowanych w elektronicznym systemie Xetra, natomiast ok. 2,5% obrotów przypada na tradycyjny (parkietowy) handel na Frankfurt Stock Exchange. Udział prywatnych inwestorów 2 w wartości obrotów ETF-ami w 29 r. wynosił zaledwie 5 proc., natomiast w liczbie transakcji około 35-4 proc.; w obu przypadkach występuje tendencja rosnąca. Przeciętna miesięczna wartośd obrotu funduszami ETF notowanymi w segmencie XTF na Deutsche Boerse mld euro 14 12.6 12 1 9.1 1.3 1.9 Obecnie w systemie Xetra notowane są tytuły uczestnictwa funduszy ETF 14 emitentów. Najwięcej instrumentów zaoferowały inwestorom dotychczas ishares (156), db x-trackers (112), Lyxor ETF (79) i ComStage ETF (65). Ponad 3 funduszami zarządzają Amundi ETF, Source Markets, ETFlab i XMTCH. 8 6 4 2.2 1.8 2.6 3.1 2.7 Liczba funduszy ETF notowanych w segmencie XTF według emitentów (stan na 31.3. r.) Emitent Liczba exchange-traded funds Udział w rynku (%) ishares 156 25,28 db x-trackers 112 18,15 Lyxor ETF 79 12,8 3.8 5.6 2 Za zlecenia złożone przez prywatnych inwestorów uważa się zlecenia o wartości do 25 tys. euro. Copyright Etf.com.pl 3
ComStage ETF 65 1,53 Amundi ETF 38 6,16 Source Markets 33 5,35 ETFlab 33 5,35 XMTCH 3 4,86 EasyETF 2 3,24 UBS-ETF 17 2,76 PowerShares 12 1,94 ETF Securities 11 1,78 Market Access 1 1,62 MW Indices plc 1,16 Razem 617 1, Pod względem wartości aktywów zarządzanych przez fundusze ETF notowane w segmencie XTF dominują trzej providerzy: ishares (55,76 mld euro 41,4% rynku), db x-trackers (27,93 mld euro 2,8% rynku) oraz Lyxor ETF (27,46 mld euro 2,4% rynku). Wśród pozostałych instytucji największe znaczenie posiadają ComStage ETF i ETFlab. Wartość aktywów funduszy ETF notowanych w segmencie XTF (stan na 31.3. r.) Emitent Wartość aktywów (w mln euro) Udział w rynku (%) ishares 55 755,5 41,43 db x-trackers 27 929,31 2,76 Lyxor ETF 27 455,85 2,43 ComStage ETF 4 989,22 3,71 ETFlab 4 475,58 3,33 XMTCH 2 726,4 2,3 Amundi ETF 2 582,96 1,92 Source Markets 2 569,67 1,91 UBS-ETF 2 465,56 1,83 EasyETF 1 94,9 1,42 PowerShares 731,23,54 Market Access 615,91,46 ETF Securities 19,15,14 MW Indices plc 174,81,13 Razem 134 566,6 1, Największą ofertą spośród exchange-traded funds notowanych w systemie Xetra charakteryzują się fundusze akcyjne w końcu marca br. inwestorzy mogli lokować swoje kapitały w tytuły uczestnictwa aż 384 funduszy tego typu. W funduszach akcyjnych ulokowanych jest także najwięcej aktywów ok. 93 mld euro (ok. 69% aktywów funduszy ETF ogółem). Ponadto na Deutsche Boerse notowanych jest 127 obligacyjnych ETF-ów, 87 ETF-ów opartych na indeksach umożliwiających realizację określonych strategii (np. typu leverage lub short), 15 towarowych funduszy ETF oraz cztery walutowe fundusze ETF. W końcu marca br. 63 procent notowanych ETF-ów wykorzystywało replikację syntetyczną (opartą na swapach). Fundusze notowane na parkiecie we Frankfurcie posiadają ekspozycję na 461 różnych indeksów (w każdym przypadku brane są pod uwagę zarówno indeksy cenowe jak i dochodowe). Najczęściej wykorzystywanymi wskaźnikami koniunktury są indeksy STOXX blisko 3 procent obrotu ETF-ami Copyright Etf.com.pl 4
przypada na produkty oparte właśnie na tych indeksach. Spośród 2 funduszy ETF replikujących flagowy europejski indeks akcyjny EURO STOXX 5 funkcjonujących na Starym Kontynencie w końcu 29 r., aż 13 było notowanych w systemie Xetra. W tym samym czasie lista ETF-ów notowanych we Frankfurcie naśladujących zachowanie subindeksów sektorowych STOXX liczyła aż 117 pozycji. Listę 1 najpopularniejszych indeksów bazowych dla ETF-ów notowanych w systemie Xetra prezentuje poniższa tabela. Najpopularniejszym funduszem jest ishares DAX ETF średnie miesięczne obroty tym instrumentem wynoszą ok. 1,3 mld euro. Najpopularniejsze (pod względem obrotów) indeksy i bazujące na nich fundusze ETF w systemie Xetra w 29 roku Lp. Nazwa indeksu Fundusz ETF o największych obrotach bazujący na danym indeksie 1 DAX ishares DAX (DE) 2 EURO STOXX 5 ishares DJ EURO STOXX 5 3 ShortDAX db x-trackers ShortDAX ETF 4 EONIA db x-trackers II EONIA TR Index ETF 5 EURO STOXX 5 Short db x-trackers DJ EURO STOXX 5 Short ETF 6 LevDAX Lyxor ETF LevDAX 7 S&P 5 ishares S&P 5 8 STOXX 5 ishares DJ STOXX 5 9 MSCI Emerging Markets ishares MSCI Emerging Markets 1 Eb. Rexx Money Market ishares eb.rexx Money Market W minionych 1 latach z segmentu XTF zniknęło 29 funduszy ETF. Głównymi przyczynami delistingu było zakończenie działalności przez emitenta oraz połączenie lub likwidacja funduszy. Deutsche Boerse może pochwalić się również korzystnymi warunkami dokonywania transakcji tymi instrumentami. W przypadku wszystkich funduszy notowanych w systemie Xetra w I kwartale br. przeciętny spread wynosił 37 punktów bazowych (55 punktów bazowych w 29 r.), zaś średni spread dla 2 najpłynniejszych ETF-ów wynosił zaledwie 8 punktów bazowych (9 punktów bazowych w 29 r.). Płynność obrotu tytułami uczestnictwa funduszy ETF zapewnia 2 tzw. designated sponsors. Przeciętna wartość złożonego zlecenia na fundusze ETF w systemie Xetra wynosi około 11,5 tys. euro. Na podstawie informacji Deutsche Boerse Group opracował Tomasz Miziołek www.etf.com.pl Niniejsza analiza została przygotowana wyłącznie w celach informacyjnych. Zawarte niej treści stanowią wyraz osobistych poglądów autora i nie mają charakteru rekomendacji w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 25 r. (Dz. U. Nr 26, poz. 1715). Serwis etf.com.pl nie ponosi odpowiedzialności z tytułu ewentualnych szkód wynikających z wykorzystania informacji zamieszczonych w raporcie. Publikowanie niniejszej analizy w Internecie, prasie i innych mediach, w całości lub w części, wymaga pisemnej zgody autora serwisu etf.com.pl. Copyright Etf.com.pl 5