Ćwiczenie nr 8 - Modyfikacje części, tworzenie brył złożonych Wprowadzenie Utworzone elementy bryłowe należy traktować jako wstępnie wykonane elementy, które dopiero po dalszej obróbce będą gotowymi częściami wchodzącymi w skład większych zespołów. Strategia tworzenia części powinna składać się z dwóch etapów. W pierwszym, na bazie prostych szkiców powinno się wykonać zarys elementu (np. poleceniem wyciągnięcie proste lub przekręć) bez uwzględniania potrzebnych w danej części drobnych detali typu zaokrąglenia, fazowania itd. Te dodatkowe detale powinny być dodawane dopiero na etapie modyfikacji części. Taka strategia tworzenia części ma dwie podstawowe zalety: 1. Modelowanie części opiera się o prosty szkic, łatwy do utworzenia i modyfikacji. 2. Bryła utworzona ze szkicu bez zaokrągleń i faz jest łatwiejsza do dalszej obróbki z powodu dostępu do niemodyfikowanych powierzchni bazowych. Do innych zalet można zaliczyć możliwość modyfikacji wymiarów faz czy zaokrągleń jak i możliwość ich ukrycia. Oprócz fazowania i zaokrąglania istnieją inne polecenia stosowane do modyfikacji "surowej" części dostępne w panelu Zmień/karta Model (rys. 1). Rys. 1. Polecenie modyfikacji brył. Polecenia te można podzielić na kilka grup: Tworzenie otworów i gwintów. Zaokrąglanie, fazowanie. Pochylenie powierzchni, przesunięcie powierzchni, tworzenie elementu cienkościennego (skorupa), dzielenie bryły. Operacje na obiektach wielobryłowych. Osobną kategorią są polecenia powielające: lustro oraz szyk, których działanie dotyczy wybranych operacji (np. otworów), elementów czy całych obiektów. Należy tak zaplanować kolejność tworzenia poszczególnych detali aby wykorzystać te polecenia pozwalające powielić istniejące już obiekty. Otwory Otwory mogą być tworzone poleceniem wyciągnięcie proste z wynikiem operacji utnij. Jednak z uwagi na konieczność stosowania elementów normalnych czy gwintowanych lepszym rozwiązaniem jest stosowanie polecenia otwór (rys. 2). Polecenie jest bardzo rozbudowane i pozwala na wykonanie pojedynczego otworu lub grupy otworów różnorodnych typów, o dowolnej geometrii i różnych sposobach wykonania. Przed wywołaniem polecenia w wielu przypadkach należy utworzyć szkic z rozmieszczeniem punktów, w których znajdują się otwory. W czasie definicji otworu należy określić: Umieszczenie - określamy sposób wskazania środka otworu: Ze szkicu - we wcześniej narysowanym szkicu jako środek otworu (punkt środkowy) może Rys. 2. Polecenie otwór.
zostać wskazany koniec, środek odcinka lub obiekt typu punkt środkowy. Liniowo - na wskazanej powierzchni umieszczamy środek otworu a następnie podajemy odległość od dwóch krawędzi tej powierzchni. Koncentrycznie - otwór jest umieszczany współśrodkowo z krawędzią kołową lub powierzchnią walcową, należy wskazać powierzchnię i odniesienie koncentryczne. W punkcie - otwór jest tworzony zgodnie ze wskazanym kierunkiem (określonym przez powierzchnię - otwór jest do niej prostopadły lub krawędź - oś otworu jest równoległa do wskazanej krawędzi) i we wskazanym punkcie (określonym przez punkt konstrukcyjny - wynikający z osi, początku lub płaszczyzn konstrukcyjnych). Rodzaj otworu i jego wymiary: bez pogłębienia pogłębienie walcowe pogłębienie czołowe Otwór o stałej średnicy. Otwór o zadanej średnicy, podanej średnicy pogłębienia walcowego i jego głębokości. Głębokość otworu mierzona od powierzchni. Otwór o zadanej średnicy, podanej średnicy pogłębienia i jego głębokości. Głębokość otworu mierzona od pogłębienia. pogłębienie stożkowe Otwór o zadanej średnicy oraz o podanej średnicy pogłębienia i głębokości. Punkt wiertła: podany jest sposób zakończenia wiertła (walcowy lub stożkowy z możliwością zmiany kąta). Zakończenie (głębokość otworu): Odległość - podawana jest wartość głębokości otworu (z uwzględnieniem specyfiki rodzaju otworu). Przejściowe (przelotowy) - otwór wykonywany przez całą bryłę. Do - otwór jest kończony na wybranej powierzchni. Typ otworu: otwór prosty otwór przejściowy otwór gwintowany otwór stożkowy gwintowany Prosty otwór bez gwintu. Otwór pod elementy złączne - określany jest standard, typ elementu złącznego, rozmiar oraz pasowanie. Otwór gwintowany zgodny z rodzajem, rozmiarem, oznaczeniem, klasą, średnicą i kierunkiem gwintu. Otwór gwintowany ale stożkowy. Tego typu gwintu nie można łączyć z pogłębieniem walcowym.
Otwory gwintowane rodzaj gwintu rozmiar oznaczenie kierunek pełna głębokość klasa/średnica Wybierany jest standard opisujący gwint i typ gwintu. Średnica nominalna gwintu. Określany jest skok gwintu. Kierunek gwintu. Opcja umożliwiająca podanie głębokości gwintu w otworze. Dodatkowe ustawienia. Zaokrąglanie i fazowanie Polecenia fazowania i zaokrąglania wymagają wyboru jednej z opcji wykonania polecenia, podania wielkości charakterystycznych oraz wskazania powierzchni, krawędzi lub całego elementu. Polecenie zaokrągl (rys. 3) posiada trzy warianty: zaokrąglenie Zaokrągleniu podlega wybrana pojedyncza krawędź, krawędzie należące krawędzi do jednej pętli lub wszystkie krawędzie obiektu. Należy podać wartość zaokrąglenia i wskazać krawędzie. Istnieje też możliwość zastosowania zaokrąglenia o zmiennym promieniu (karta Zmienne) - gdzie są definiowane wymagane parametry. Karta Odsadzenia umożliwia określenie sposobu łączenia zaokrągleń na przecinających się krawędziach danego obiektu. zaokrąglenie powierzchni Istnieje możliwość wykonania zaokrąglenia między powierzchniami. które nie muszą posiadać wspólnej krawędzi. Wskazuje się dwie powierzchnie i podaje promień. pełne zaokrąglenie Opcja umożliwiająca wykonanie zaokrąglenia o zmiennym promieniu na trzech stykających się ze sobą powierzchniach. Rys. 3. Warianty polecenia zaokrągl. Rys. 4. Polecenie fazowanie.
Polecenie fazowanie (rys. 4) również posiada trzy warianty: fazowanie równymi Fazowanie polega na wskazaniu jednej lub wielu krawędzi i długościami podaniu odpowiedniej wartości. Dodatkowe opcje: Wybór czy fazowany jest łańcuch krawędzi czy pojedyncza krawędź. Pole odsadzenia określa wygląd punktu styku trzech krawędzi. fazowanie przez podanie długości i kąta Należy wskazać płaszczyznę bazową a następnie jedną krawędź lub kilka na tej płaszczyźnie, które będą fazowane. Należy podać wartości fazy i kąta fazowania. Opcja odsadzenia jest niedostępna. fazowanie przez podanie dwóch długości Należy wprowadzić dwie wartości długości. Fazowaniu podlegają wskazane krawędzie. Powierzchnia bazowa, względem której mierzona jest odległość1 może być zmieniona przełącznikiem. Pochylenie powierzchni (ściany) Polecenie pochylenie (rys. 5) umożliwia wykonanie pochylenia wybranych płaszczyzn względem powierzchni bazowej. Wybiera się jedną z opcji: stała krawędź, stała płaszczyzna lub linia podziału. W pierwszym kroku wskazuje się kierunek względem którego będzie pochylana powierzchnia. Wyboru tego dokonuje się przez wskazanie krawędzi (opcja stała krawędź - kierunek pokrywa się z krawędzią) lub powierzchni (kierunek jest prostopadły do wskazanej powierzchni). Następnie wskazuje się płaszczyznę (płaszczyzny) do pochylenia, kąt i stronę w którą ma być pochylona powierzchnia. Pochylenie powierzchni jest alternatywą dla wyciągnięcia z pochyleniem, a w przypadku, gdy pochylane są tylko wybrane ścianki jest to najlepsza metoda wykonania. Wybór opcji linia podziału daje możliwość pochylenia w obie strony względem płaszczyzny (lub szkicu). Rys. 5. Polecenie pochylenie. Przesunięcie powierzchni Polecenie umożliwia wykonanie zmiany wymiarów elementu przez przesunięcie wybranej powierzchni w określonym kierunku. Alternatywą dla tego polecenia jest np. edycja polecenia wyciągnij.
Element cienkościenny (skorupa) W przypadku konieczności wykonania elementu, którego grubość ścianek jest niewielka w stosunku do innych wymiarów (np. zbiornik) należy utworzyć element pełny i w kolejnym kroku stosując polecenie skorupa uzyskać efekt cienkościenności. Polecenie skorupa (rys. 6) wymaga określenia: kierunku - położenia ścianek względem powierzchni bryły, do wewnątrz - powstanie dodatkowa ścianka umieszczona wewnątrz bryły, na zewnątrz - powstanie dodatkowa ścianka umieszczona na zewnątrz bryły, symetrycznie - powstaną dwie ścianki umieszczone symetrycznie względem powierzchni. powierzchni do usunięcia - określane są powierzchnie bryły, które mają być otwarte, grubości ścianek - końcowa grubość ścianek bryły. Rys. 6. Polecenie skorupa. Podziel Polecenie podziel (rys. 7) umożliwia przecięcie na dwie części powierzchni lub bryły. Podział bryły może dodatkowo wystąpić w wariantach z odrzuceniem jednej z części lub pozostawieniem obu części. Należy wybrać: Wariant: podział powierzchni, przycięcie bryły (podział bryły z odrzuceniem jednej części), podział bryły Narzędzie podziału - należy wskazać szkic lub płaszczyznę konstrukcyjną. Przed wywołaniem polecenia podziel należy przygotować płaszczyznę podziału lub szkic. Rys. 7. Polecenie podziel.
Operacje na obiektach wielobryłowych W przypadku obiektów wielobryłowych tj. składających się z kilku brył istnieje możliwość uzyskania np. wycięcia jednej bryły za pomocą innej. Operacja taka może służyć do dopasowania kształtu wycięcie w danym elemencie do innego istniejącego elementu. Dostępne polecenia: przesuń bryły - służy do nałożenia jednej bryły (narzędzia) na drugą (baza), utwórz kombinację - w wyniku operacji dodawania, różnicy lub części wspólnej uzyskuje się efekt końcowy. Lustro Polecenie lustrzane odbicie (rys. 8) umożliwia uzyskanie kopii lustrzanej elementu bryły (lub brył) względem istniejącej powierzchni lub płaszczyzny konstrukcyjnej. Dostępne są następujące opcje polecenia: Rys. 8. Warianty polecenia lustrzane odbicie.
Szyk Polecenie szyk występuje w dwóch wariantach (rys. 9): szyk prostokątny i kołowy. W obu poleceniach obok elementów wyboru podobnych jak w poleceniu odbicia lustrzanego występują opcje umożliwiające określenie sposobu zdefiniowania wystąpień kopii powielanego elementu: Rys. 9. Warianty polecenia szyk.