PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA MIASTA SOSNOWCA na lata 2013-2017 Sosnowiec, 26 września 2013 r. Maciej Hałucha, Krzysztof Kowalczyk EKKOM Sp. z o.o.
Podstawy prawne wykonania Programu ochrony środowiska przed hałasem 1. Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. U. L 189 z dnia 18.07.2002 r.). 2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 25, poz. 150, z późniejszymi zmianami). 3. Rozp. MŚ z dn. 14.10.2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U Nr 179, poz. 1498). 4. Rozp. MŚ z dn. 10.11.2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu L DWN (Dz. U. Nr 215, poz. 1414). 5. Rozp. MŚ z dn. 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku ( Dz. U. z 2007 r. Nr 120 poz. 826 ) wraz z Rozp. MŚ z dn. 1 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku ( Dz. U. z 2012 r. poz. 1109).
Główne źródła hałasu w miastach Hałas lotniczy Hałas przemysłowy Hałas tramwajowy Hałas kolejowy Hałas drogowy
OGÓLNY SCHEMAT WYKONYWANIA OBLICZEŃ I ANALIZ AKUSTYCZNYCH
PROCES OBLICZEŃ MAP AKUSTYCZNYCH Modelowanie propagacji hałasu w terenie otwartym oraz w strefie zabudowanej integruje wszystkie parametry mające wpływ na propagację dźwięku tj. topografię, obiekty budowlane, ekrany akustyczne, rodzaj podłoża oraz warunki meteorologiczne. Żeby zrealizować tak postawiony cel w ramach zlecenia wykonano: wprowadzanie danych oraz ich kontrolę i modyfikację (dane o odcinkach, podział na odcinki jednorodne, dane meteorologiczne), wprowadzanie numerycznej mapy terenu, wprowadzanie parametrów ruchu oraz warunków meteorologicznych, tzn. wszystkich danych niezbędnych do wykonania obliczeń, wykonywanie obliczeń akustycznych, edytowanie i eksportowanie wyników modelowania (format danych *.shp, *.dxf, *.txt).
DANE ZWIĄZANE Z TOPOGRAFIĄ wygenerowanie numerycznego modelu do postaci siatki nieregularnych trójkątów na podstawie zaimportowanych obiektów punktowych i liniowych (w formacie ASCII): - pliki zawierające punkty terenu, - pliki zawierające linie wysokości (break-lines).
Odwzorowanie źródła hałasu wraz z otoczeniem w modelu obliczeniowym
DANE ZWIĄZANE Z TERENEM Rodzaj podłoża Podłoże pochłaniające (trawniki, łąki, uprawy, krzewy, lasy) Współczynnik pochłaniania terenu G (bezwymiarowy) 1 Podłoże odbijające (nawierzchnia drogowa, beton, kostka) 0
DANE ZWIĄZANE Z ZABUDOWĄ import warstwy budynków wraz z ich obrysem przyziemia oraz wysokością
MAPA IMISYJNA (L DWN / L N ) Obrazuje stan akustyczny środowiska wyrażony wskaźnikiem L DWN /L N w postaci barwnych stref, ilustrujących przedziały zakresu imisji. Mapa uwzględnia w pełnym stopniu zróżnicowanie ukształtowania terenu, stan i sposób jego zagospodarowania (ekrany, zieleń) oraz średnie, lokalne warunki meteorologiczne mające wpływ na rozprzestrzenianie się hałasu.
Mapa imisyjna hałasu drogowego, wskaźnik LDWN
Mapa imisyjna hałasu szynowego, wskaźnik LDWN
Mapa imisyjna hałasu przemysłowego, wskaźnik LDWN
MAPA EMISYJNA Z ELEMENTAMI IMISJI (L DWN / L N ) Prezentuje poziom emitowanego dźwięku, wyrażony w postaci wskaźnika L DWN /L N obliczonego dla odległości 10 lub 25 m od źródła tego dźwięku. Uzupełnienie jej stanowi prezentacja rozmieszczenia stref równego poziomu imisji dźwięku w sytuacji niezakłóconego jego rozprzestrzeniania się, tzn. bez uwzględnienia zróżnicowanego ukształtowania terenu oraz jego zagospodarowania.
Mapa emisyjna hałasu drogowego, wskaźnik LDWN
MAPA WRAŻLIWOŚCI HAŁASOWEJ OBSZARÓW (L DWN / L N ) Przedstawia rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu (określonego wskaźnikiem L DWN /L N ) na rozpatrywanym obszarze, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji Dopuszczalne poziomy dźwięku zostały określone na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109).
Mapa wrażliwości hałasowej, hałas drogowy i szynowy, wskaźnik LDWN
MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM (L DWN / L N ) Prezentuje stopień przekroczenia określonych rozporządzeniem Ministra Środowiska dopuszczalnych poziomów dźwięku w środowisku. Jest wyrażona w postaci obszarów odpowiadających zróżnicowanym przedziałom przekroczeń
Mapa terenów zagrożonych hałasem drogowym, wskaźnik LDWN
MAPA ROZKŁADU WSKAŹNIKA M (L DWN / L N ) Przedstawia przestrzenne rozmieszczenie wskaźnika M, wyznaczonego na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem. Wskaźnik M został obliczony na podstawie następującego wzoru: gdzie: M L m M = 0.1m (10 0.1 L 1) wartość wskaźnika, wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu db, liczba mieszkańców na terenie o przekroczonym poziomie dopuszczalnym.
Mapa wskaźnika M hałas drogowy
Zestawienie liczby osób narażonych na oddziaływanie hałasu drogowego (na podstawie mapy akustycznej miasta Sosnowca) Liczba osób 16 000 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 Doba Noc Procent mieszkańców Sosnowca narażonych na oddziaływanie hałasu drogowego o poziomie większym niż dopuszczalny: 8.9 % 0 do 5 db 5-10 db od 15 db Przekroczenie poziomu dopuszczalnego hałasu w środowisku Przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu do 5 db 5-10 db od 10 db Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem wyrażonym wskaźnikiem L DWN 15 747 3 276 114 Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem wyrażonym wskaźnikiem L N 13 471 1 750 20
Zestawienie liczby osób narażonych na oddziaływanie hałasu szynowego (na podstawie mapy akustycznej miasta Sosnowca) Liczba osób 800 700 600 500 400 300 200 100 Doba Noc Procent mieszkańców Sosnowca narażonych na oddziaływanie hałasu szynowego o poziomie większym niż dopuszczalny: 0.5 % 0 do 5 db 5-10 db od 15 db Przekroczenie poziomu dopuszczalnego hałasu w środowisku Przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu do 5 db 5-10 db od 10 db Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem wyrażonym wskaźnikiem L DWN 739 264 103 Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem wyrażonym wskaźnikiem L N 594 396 0
Zestawienie liczby osób narażonych na oddziaływanie hałasu przemysłowego (na podstawie mapy akustycznej miasta Sosnowca) Liczba osób 120 100 80 60 40 20 Doba Noc Procent mieszkańców Sosnowca narażonych na oddziaływanie hałasu przemysłowego o poziomie większym niż dopuszczalny: 0.1 % 0 do 5 db 5-10 db od 15 db Przekroczenie poziomu dopuszczalnego hałasu w środowisku Przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu do 5 db 5-10 db od 10 db Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem wyrażonym wskaźnikiem L DWN 110 11 0 Liczba mieszkańców zagrożonych hałasem wyrażonym wskaźnikiem L N 48 0 0
Zestawienie liczby osób narażonych na oddziaływanie hałasu w Sosnowcu (porównanie głównych źródeł dźwięku na podstawie mapy akustycznej) 20 000 18 000 16 000 14 000 Liczba osób 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 Drogowy Szynowy Przemysłowy Rodzaj hałasu
Zestawienie liczby osób narażonych na oddziaływanie hałasu w wybranych miastach o liczbie mieszkańców większej niż 100 tys. 18 Udział procentowy mieszkańców miasta narażonych na od ddziaływanie hałasu [% %] 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Hałas drogowy Hałas szynowy Hałas przemysłowy
Definicja wskaźnika M Definicja zgodna z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498): M = 0.1m (10 0.1 L 1) gdzie: M wartość wskaźnika, L wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu db, m liczba mieszkańców na terenie o przekroczonym poziomie dopuszczalnym. Priorytet działań Od Wartość wskaźnika M Do Wysoki 20 - Niski 1 19.9
Działania naprawcze proponowane w Programie DZIAŁANIA KRÓTKOTERMINOWE EDUKACJA EKOLOGICZNA DZIAŁANIA DŁUGOTERMINOWE Działania doraźne dla odcinków ulic i linii kolejowych, dla których wskaźnik M osiąga najwyższe wartości, Objęcie jak największej części miasta Miejscowymi Planami Zagospodarowania Przestrzennego. Promocja komunikacji zbiorowej Promocja komunikacji rowerowej i rozwój ścieżek rowerowych, Udział mediów w edukacji społeczeństwa, Ukierunkowanie właściwego planowania przestrzennego uwzględniającego zagrożenia hałasem strefowanie funkcji zabudowy. Konsekwentna realizacja projektów Wieloletniej Prognozy Finansowej, Realizacja inwestycji obszarowych mających na celu uspokojenie ruchu, Zapewnienie priorytetu komunikacji zbiorowej, Polityka parkingowa, Planowanie przestrzenne uwzględniające zagrożenia hałasem, Skuteczne i konsekwentne egzekwowanie ograniczeń: ruchu, prędkości, tonażu,
Działania krótkoterminowe dla odcinków ulic, w sąsiedztwie których wskaźnik M przekracza wartość 20 Lp. Nazwa ulicy, linii kolejowej lub obszaru Działania naprawcze 1 2 3 4 5 6 Droga ekspresowa S86 na odcinku od ul. Piłsudskiego do ul. Wiązowej. Droga ekspresowa S86 na odcinku od ul. Staropogońskiej do ul. Suchej. ul. gen. Grota-Roweckiego na odcinku od ul. Gospodarczej do ul. Parkowej ul. Orląt Lwowskich na odcinku od ul. Wojska Polskiego do ul. Słodowej ul. Powstańców na odcinku od ul. Skromnej do ul. Orląt Lwowskich. Linia kolejowa Warszawa Centralna Katowice, zabudowa przy ul. Chemicznej od ul. Rybnej do rzeki Przemszy Budowa ekranu akustycznego dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej po południowo wschodniej stronie drogi ekspresowej S86 (długość ekranu 185.0 m, wysokość 5.0 m) Przedłużenie istniejącego ekranu akustycznego po wschodniej stronie drogi ekspresowej S86 (długość ekranu 120.0 m, wysokość 4.0 m). Wymiana nawierzchni, egzekwowanie ograniczenia prędkości do 50 km/h Egzekwowanie ograniczenia prędkości do 50 km/h Egzekwowanie ograniczenia prędkości do 50 km/h Naprawa torowiska - Propozycja naprawy torowiska linii kolejowej nr 1 i 139 (w różnych lokalizacjach obejmujących Sosnowiec). 7 Linia kolejowa Warszawa Centralna Katowice, zabudowa przy ul. Nowopogońskiej od przepustu kolejowego do pl. Tadeusza Kościuszki Naprawa torowiska - Propozycja naprawy torowiska linii kolejowej nr 1 i 139 (w różnych lokalizacjach obejmujących Sosnowiec).
SZACUNKOWE KOSZTY REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA MIASTA SOSNOWCA Sumaryczne koszty realizacji działań naprawczych proponowanych do wykonania w ramach Programu i nieujętych wżadnych planach inwestycyjnych zarządców źródeł hałasu i Urzędu Miasta Sosnowiec 3 680 000 zł Sumaryczne koszty realizacji działań naprawczych proponowanych do wykonania w ramach Programu, które są ujęte w planach inwestycyjnych zarządców źródeł hałasu i Urzędu Miasta Sosnowiec (np.: modernizacja torowiska liii kolejowej nr 1 i 139): 18 000 000 zł SUMARYCZNE KOSZTY REALIZACJI DZIAŁAŃ NAPRAWCZYCH: 21 680 000 zł
Dziękuję za uwagę