03/2014. Promieniowanie optyczne...3. Technologia łączenia karoserii samochodowych..4



Podobne dokumenty
Uniwersalne pakiety instrukcji technologicznych spawania (WPS) dla metod MIG/MAG i MMA

Uniwersalne pakiety instrukcji technologicznych spawania (WPS) dla metod MIG/MAG i MMA

Uniwersalne pakiety instrukcji technologicznych spawania (WPS) dla metod MIG/MAG i MMA

Uniwersalne pakiety instrukcji technologicznych spawania (WPS) dla metod MIG/MAG i MMA

Automaty spawalnicze Promotechu jadą na Wschód i na Zachód

03/2014. Promieniowanie optyczne...3

Airon Investment S.A. kompleksowe usługi związane z obróbką metali.

Metody łączenia metali. rozłączne nierozłączne:

PN-EN :2010 Spawanie. Szczegóły podstawowych złączy spawanych w stali. Część 1: Elementy ciśnieniowe (oryg.) Zastępuje: PN-EN :2002

Konstrukcje spawane : połączenia / Kazimierz Ferenc, Jarosław Ferenc. Wydanie 3, 1 dodruk (PWN). Warszawa, Spis treści

Konstrukcje spawane Połączenia

Normy przywołane do norm zharmonizowanych do. Dyrektywa 87/404/EWG

WARUNKI WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH U KONSTRUKCJA STALOWA

Usługi dla przemysłu INSTYTUT SPAWALNICTWA. Polskie Spawalnicze Centrum Doskonałości

NOWE PROPOZYCJE OŚRODKA KSZTAŁCENIA I NADZORU SPAWALNICZEGO INSTYTUTU SPAWALNICTWA

ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCEJ OSOBY Nr AC 195


Uniwersalny pakiet instrukcji WPS do spawania metodą MMA (elektrodami otulonymi)

Inżynieria Materiałowa

Lista pytań kontrolnych (Checkliste) dla inspekcji wstępnej / nadzoru w zakładowej kontroli produkcji według DIN EN :

Welding documentation management OPROGRAMOWANIE DO ZARZĄDZANIA PROCESEM SPAWANIA WELDEYE

Zakład Konstrukcji Spawanych

Minarc MALI MOCARZE SPAWALNICTWA MMA

NOWE PODEJŚCIE DO METOD PROJEKTOWANIA ORAZ MATERIAŁÓW I TECHNOLOGII SPAWANIA W BUDOWNICTWIE DROGOWYCH KONSTRUKCJI STALOWYCH

rury stalowe i profile zamknięte

ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCEJ OSOBY Nr AC 195

SSAB Form STWORZONE DLA CIEBIE I FORMOWANIA NA ZIMNO

20 LAT DOŚWIADCZEŃ Rok założenia 1989

Obróbka i precyzyjne cięcie blach, profili i rur

Kontrola jakości materiałów i wyrobów Quality control of materials and products. Liczba godzin/tydzień: 2W, 2L PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

SSAB Laser STWORZONE DLA CIEBIE I CIĘCIA LASEROWEGO

Welding Procedure and Qualification Management OPROGRAMOWANIE DO ZARZĄDZANIA PROCESEM SPAWANIA WELDEYE

WiseThin WIĘKSZA PRĘDKOŚĆ SPAWANIA I LEPSZA JAKOŚĆ

Normy przywołane do norm zharmonizowanych do. Dyrektywa 97/23/WE

Inżynieria Materiałowa

SSAB Boron STWORZONE DLA CIEBIE I DO HARTOWANIA

Branża stalowo metalowa w pigułce w sosnowieckim Expo Silesia

ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCEJ OSOBY Nr AC 195

Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce

Forum Wiedzy o Przetwórstwie Tworzyw Sztucznych 2019

Spawalnictwo Welding technology

PRODUCENT SCHODÓW I PLATFORM STALOWYCH DLA PRZEMYSŁU I BUDOWNICTWA MOBILNE SYSTEMY ZABEZPIECZEŃ BUDOWLANYCH INNOWACYJNY SYSTEM DO BUDOWY ZBIORNIKÓW

Spawalnictwo. Mechanika i Budowa Maszyn I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Obecny status przedsiębiorstwa to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością powstała w wyniku prywatyzacji w 1990 roku.

Universal WPS for tube welding ROZBUDOWANE ROZWIĄZANIE

Jakość w spawalnictwie doświadczenia praktyczne i zmiany Ustroń HOTEL OLYMPIC****

Karta (sylabus) przedmiotu

Kwartalny Harmonogram przeprowadzonych w ramach projektu form wsparcia

Przedmiotowy system oceniania

MATERIAŁY KONSTRUKCYJNE

Rury stalowe. Rury precyzyjne Form 220 i 370

Wysokowydajne systemy laserowe produkcji ALPHA LASER. Autoryzowany Dystrybutor. LaserTech

Kwartalny Harmonogram przeprowadzonych w ramach projektu form wsparcia

KURSY I SZKOLENIA Z ZAKRESU OBRÓBKI MECHANICZNEJ, ZGRZEWANIA I SPAWANIA

Program wieloletni pn. Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy" etap II /

SSAB Boron STWORZONE DLA CIEBIE I HARTOWANIA

Master S WYDAJNE, MOCNE, OPŁACALNE

Konstrukcje spawane Welded constructions

1. Harmonogram. Data realizacji. Godziny realizacji zajęć od-do. Miejsce realizacji zajęć/nazwa instytucji (miejscowość, ulica, nr lokalu, nr sali)

KURS SPAWANIA HARMONOGRAM ZAJĘĆ SZKOLENIA PODSTAWOWEGO. Spawacz metodą MAG Termin realizacji:

Sytuacja odlewnictwa światowego i krajowego, z uwzględnieniem odlewnictwa ciśnieniowego

Naprężenia i odkształcenia spawalnicze

Rys. 1. Liczba osób przeszkolonych w Instytucie Spawalnictwa w zakresie badań nieniszczących w latach

Centrum Badań i Rozwoju Nowoczesnych Technologii

ZUR/M Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru. Dokumentacja Rejestracyjna i Wykonawcza

Universal WPS for MIG/ MAG welding KOMPLEKSOWY PAKIET

LAF-Polska Bielawa , ul. Wolności 117 NIP: REGON:

GŁÓWNE ZALETY WIĘKSZA PRĘDKOŚĆ SPAWANIA I LEPSZA JAKOŚĆ FASTER NIŻSZE KOSZTY GAZU OSŁONOWEGO MNIEJSZA ILOŚĆ WPROWADZANEGO CIEPŁA

Jesteśmy częścią Grupy LUMA, w skład której wchodzą firmy z branży hutniczej

Nowoczesne stale bainityczne

KEMPPI K5 SPRZĘT SPAWALNICZY. MasterTig LT 250 SPAWANIE TIG Z UŻYCIEM DOWOLNEGO SPAWALNICZEGO ŹRÓDŁA PRĄDU STAŁEGO

Wymagania techniczne dla konstrukcji wsporczych dotyczą słupów stalowych linii elektro-energetycznych.

Informacje o firmie. Ponad 10 lat doświadczenia. Zespół inżynierów i specjalistów liczący ponad 40 osób. Własne laboratorium spawalnicze

INSTYTUT SPAWALNICTWA. Polskie Spawalnicze Centrum Doskonałości

STEEL & ALUMINIUM CONSTRUCTIONS

KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH

Konstrukcje spawane. Mechanika i Budowa Maszyn I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

HOT WELD M Drut elektrodowy do spawania łukowego w osłonie gazów ochronnych

Technologia spawalnictwa Welding technology

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA INSTALACJA GAZOWA I

INSTYTUT SPAWALNICTWA. Polskie Spawalnicze Centrum Doskonałości

HARMONOGRAM ZAJĘĆ NA KURSIE SPAWANIE PACHWINOWE BLACH I RUR METODĄ MAG

Single WPS ROZWIĄZANIA WPS DLA POTRZEB INDYWIDUALNYCH

Autostrada-Polska. Rotra Traffic-Expo Europarking MunEq Expo TARGI BUDOWNICTWA INFRASTRUKTURALNEGO Targi Kielce

Mechanika i budowa maszyn Studia niestacjonarne I-go stopnia RW. Rzeszów r.

KONSTRUKCJE STALOWE STEEL STRUCTURES

Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce

BADANIA URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH ELEMENTEM SYSTEMU BIEŻĄCEJ OCENY ICH STANU TECHNICZNEGO I PROGNOZOWANIA TRWAŁOŚCI

w planowaniu przestrzeni produkcyjnej.

System plazmy powietrznej 100 A TECHNOLOGIA CIĘCIA CNC

Instytut Spawalnictwa SPIS TREŚCI

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

Produkty według specyfikacji klienta

TECHNOLOGIA SPAWANIA WELDING TECHNOLOGY. Liczba godzin/tydzień: 2W E, 2L PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

LISTA KONTROLNA CHECKLISTE

Oferujemy możliwość zaprojektowania i wdrożenia nietypowego czujnika lub systemu pomiarowego dedykowanego do Państwa potrzeb.

Konkurs Laur Innowacyjności :42:31

WiseFusion WYJĄTKOWO SZYBKIE SPAWANIE MIG

Mechanika i Budowa Maszyn II stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

WiseRoot+ BARDZO WYDAJNE SPAWANIE WARSTW GRANIOWYCH

Transkrypt:

Numer 03/2014 (3)

Od Autora Spis treści Numer 3/2014 porusza wiele ciekawych tematów zaprezentowanych przez studentów Politechniki Śląskiej. Są też informacje o planowanych seminariach oraz szkoleniach organizowanych w najbliższym czasie. NA uwagę zasługuje też artykuł Elementy nośne klasy EXC4 wg EN 1090-2. Przykłady, wymagania specjalne. przygotowany przez SLV-GSI Polska W przypadku uwag, sugestii, propozycji współpracy zapraszam do kontaktu info@e-spawalnik.pl Wszystkie materiały zawarte w e-wydaniu zostały opublikowane za zgodą firm oraz osób ich reprezentujących. R.G. Promieniowanie optyczne......3 Technologia łączenia karoserii samochodowych..4 Elementy nośne klasy EXC4 wg EN 1090-2. Przykłady, wymagania specjalne.. 12 Głowica Multi3D - potężne narzędzie w rękach nowoczesnego przedsiębiorcy..22 Kemmpi - informacja prasowa...25 Zgrzewanie tarciowe FSW - technologia, badania, zastosowanie...28 Promotech - informacja prasowa...30 ITM Polska.31 FOCAST forum odlewnicze 35 Szkolenia TUV Rheinland... 38 Konferencja Laboratoria Badawcze, Systemy Jakości w UE. 39 Seminaria, Szkolenia...42 Prasa 45 2

3

PROMIENIOWANIE OPTYCZNE Promieniowanie optyczne stanowi jedynie część szerokiego pasma promieniowania, zwanego falą elektromagnetyczną. Pasmo to może być podzielone na trzy zakresy: promieniowanie ultrafioletowe ( długość fali od 100nm do 380nm), światło widzialne ( długość fali od 380nm do 780nm), promieniowanie podczerwone (długość fali od 780nm do 1mm). W wyniku działania promieniowania ultrafioletowego, zaobserwować można odrywanie się elektronów od atomów i cząsteczek (reakcje fotochemiczne). Promieniowanie ultrafioletowe występuje w trzech zakresach: UV-A, UV-B, UV-C. Promieniowanie podczerwone emitowane jest przez rozgrzanie ciała w wyniku wzbudzeń cieplnych elektronów (reakcje termiczne), jest ono podzielone na zakresy: IR-A, IR-B, IR-C. Według badań Instytutu Spawalniczego w Gliwicach źródłem promieniowania optycznego w procesach spajania jest spawalniczy łuk elektryczny, plazmowy lub wiązka laserowa. W zależności od typu spawania oraz dobranych parametrów emitowane są różne gamy promieniowania optycznego, o różnym nasileniu. Nieodzownym elementem właściwego rozwoju i aktywności człowieka jest promieniowanie optyczne. Pomimo tego, zbyt duża jego ilość może być przyczyną uszczerbku na zdrowiu, dotyczy to przede wszystkim oczu i skóry. Skutki nadmiernej ekspozycji na promieniowanie zależą od rozkładu widmowego falowania promieniowania, ilości pochłanianego promieniowania, rodzaju eksponowanej tkanki i czasu ekspozycji. Rys. 1. Skutki nadmiernej ekspozycji promieniowania optycznego, oraz głębokość wnikania promieniowania w skórę 4

Najbardziej narażonym na szkodliwe skutki promieniowania narządem jest oko. Tkanki oka posiadają duże ilości barwników, które z łatwością pochłaniają promienie. Nadfiolet UV-C (zakres 200-215nm) i podczerwień IR-B i IR-C (zakres powyżej 1400nm), które pochłania rogówka, może powodować zmiany w postaci zapalenia spojówek i uszkodzenia nabłonka rogówki. Nadfiolet IR-A i IR-B pochłaniane są przez soczewkę, a jego długotrwałe promieniowanie może prowadzić do katarakty i zaćmy. W zakresie fal 400-1400nm największym zagrożeniem dla oka jest uszkodzenie siatkówki. Skóra narażona jest na szkodliwe skutki przy występowaniu promieniowania o większej energii. Promieniowanie UV powoduje pojawienie się na skórze rumienia fotochemicznego, objawiającego się silnym zaczerwienieniem, powstającego w wyniku rozszerzania się naczyń krwionośnych. Skutkiem ubocznym promieniowania jest również starzenie się skóry, spowodowane długotrwałym napromieniowaniem skóry UV. Występują również silne oparzenia w formie pęcherzyków lub złuszczające naskórek. Stwardnienie rogowej części naskórka jest najgroźniejszym skutkiem naświetlania, ponieważ może to prowadzić do nowotworu skóry. Długotrwałe promieniowanie IR może powodować szkodliwe efekty takie jak: tachykardia, zmniejszenie ciśnienia ściankowego krwi lub oparzenie skóry, a także pojawienie się rumienia cieplnego. Rys. 2. Głębokość wnikania promieniowania w obszar skóry dla poszczególnych zakresów promieniowania optycznego Należy także wspomnieć o zagrożeniu promieniowania wiązką laserową, które odnosi się również do oczu i skóry. W następstwie pochłaniania dużej ilości energii, przenoszonej przez promieniowanie, powstają reakcje termiczne, w efekcie których uszkadzana jest tkanka. Promieniowanie obejmuje elementy oka: rogówkę, soczewkę oraz siatkówkę, która jest najbardziej zarażona na uszkodzenia. Stopień niebezpieczeństwa uszkodzenia siatkówki jest różny i zależy od tego, w jakim miejscu na siatkówce skupi się promień. Uszkodzenie w obrębie dołka środkowego może powodować stałą ślepotę. Ryzyko uszkodzenia skóry również jest duże, a najbardziej zagrożone są okolice ramion, rąk i głowy. Skóra jest narażona na poparzenia oraz na postanie rumienia, a krótkotrwałe impulsy laserowe o dużej mocy mogą być przyczyną zwęglenia się tkanek. 5

Uwzględniając poziom zagrożenia, należy stosować różne działania zapobiegawcze oraz środki ochrony. Gdy źródłem emisji promieniowania jest spawanie, plazma czy wiązka laserowa, przeprowadzone powinny być badania i nadzór. Pracodawca powinien zlecić przeprowadzenie oceny ryzyka narażenia pracownika na oddziaływanie promieniowania optycznego. Celem tej oceny jest ustalenie, czy nie nastąpiło przekroczenie wartości promieniowania. Ważne jest aby pracodawca przeszkolił odpowiednio pracowników oraz nałożył pewne środki kontroli stanowisk. W celu osłabienia niekorzystnego działania promieniowania, należy stosować odzież ochronną (kombinezony, rękawice) i osłony twarzy (tarcze spawalnicze, przyłbice z filtrami, okulary spawalnicze). Należy oznakować odpowiednimi symbolami ostrzegawczymi oraz na ile jest to możliwe maksymalnie zredukować dostęp, do miejsca dużego narażenia na silne promieniowanie, a także sprawdzić jakim stopniu promieniowanie przedostaje się przez środki ochronne. Zapoznanie się z takimi wytycznymi bezpieczeństwa może być ważną ochroną pracowników. LITERATURA: [1] Czaja Ewelina; Zagrożenie niekoniecznie widoczne, Magazyn Przemysłowy, nr 11/2013, [2] Centralny Instytut Ochrony Pracy- Państwowy Instytut Badawczy, [3] Matusiak Jolanta, Wyciślik Joanna; Warunki pracy i poprawa bezpieczeństwa pracy w spawalnictwie, materiały dydaktyczne sympozjum- Kształtowanie bezpiecznym warunków pracy przy innowacyjnych metodach spajania różnych materiałów konstrukcyjnych; październik 2013. Anna Herok Zarządzanie i Inżynieria Produkcji III rok Politechnika Śląska Studenckie Koło Naukowe SWC 6

Technologie łączenia karoserii samochodowych Wstęp Najbardziej rozpowszechnioną metoda łączenia karoserii samochodowych jest zgrzewanie oporowe,w ostatnich latach coraz większe zastosowania znajduje lutospawanie MIG które jest powszechnie stosowane to łączenia blach o oznaczeniu TRIP(wysokomanganowa stal).stale wykorzystywane na karoserie powinny się cechować następującymi właściwościami: wysokie właściwości mechaniczne (wysoka wytrzymałość właściwa ) która powoduje spadek masy pojazdu - wysoka wytrzymałość zmęczeniowa - duża wytrzymałość mechaniczna przy zachowaniu własności plastycznych (Rys. 1) - zdolność pochłaniania w wypadku zderzenia - dużą odporność korozyjna - niski koszt wytwarzania Najczęstsze zastosowanie w przemyśle motoryzacyjnym znajdują stale o małej zawartości procentowej węgla, przetwarzane metodą walcowania na gorąco i na zimno. Omówione następujące rodzaje stali DP- DL,TRIP, stal umacniana BH, oraz stal o wysokiej wytrzymałości. Rysunek 1, Stale i stopy do produkcji blach samochodowych HSZ-stale o wysokiej granicy plastyczności, BH-stale starzone zgniotowo, DP-stale ferrytyczno-martenzytyczne,trip-stale ferrytyczno-bainityczne z austenitem szczątkowym, CP-stale o strukturze wielofazowej,tms-stale martenzytyczne Podział stali w przemyśle motoryzacyjnym W przemyśle motoryzacyjnym występuje następujący podział stali konstrukcyjnych przeznaczonych na karoserie, który przedstawia się następująco : I. Stale niskowęglowe,plastyczne o wytrzymałości doraźnej nieprzekraczającej 300 MPa i wydłużeniu całkowitym A nie przekraczającym granicy 30-60% II. Stale o podwyższonej wytrzymałości do 700 MPa lecz obniżonym wydłużeniu dochodzącym do 30% III. Stale o bardzo wysokiej wytrzymałości od 700-2000 MPa i wydłużeniu znajdującym się w przedziale 5-30% lecz wzrost wytrzymałości powoduje spadek plastyczności. 7

Stal typu TRIP/TWIP nie zostało ujęte w tej klasyfikacji, stal ta charakteryzuje się niezwykle wysoką wytrzymałością do 1200 MPa przy równocześnie wysokiej graniczy plastyczności. Stal DP DL Stale Docol DP/DL charakteryzuje się dwufazową strukturą o wysokiej wytrzymałości, która posiada wysoki poziom wytrzymałości,zachowując przy tym zdolność do odkształceń plastycznych. Granica plastyczności dla stali DP/DL mieści się w przedziale dla gatunku Docol 500 400N/mm 2 a dla gatunku Docol 1000 wynosi 850N/mm 2. Stale te dostępne są przy grubościach od 0,5-2,0 mm. Podczas zastosowania procesów umacniania mianowicie podczas zgniotu jak i wypalania polepszamy granice plastyczności. Własności stali: Tab. 1 Własności mechaniczne odnoszą się do kierunku prostopadłego podczas walcowania 8

TRIP stal ferrytyczno-bainityczna Niskostopowe stale typu TRIP charakteryzują się łączną zawartością pierwiastków stopowych w zakresie kilku %. Zawartość węgla jest ściśle określona i musi znajdować się w przedziale 0,10-0,25%. Występują również większe zawartości dochodzące do 0,6% C, pomimo dobrego wpływu na strukturę powstaje bainit i austenit, wytrzymałość stali osiąga 1200 MPa przy dobrej plastyczności. Zawartość pierwiastków stopowych takich jak Mn (0,4-2,5%) Si (0,4-1,8% ) Al. Około 1%.Występują także śladowe ilości fosforu, który pogarsza spawalność stali, Nb, Ti, V które tworzą dyspersyjne węgliki. Niskostopowe stale TRIP typu CMnSi i CMnAl charakteryzuje ich duża wytrzymałość w granicach 1000 MPa i wydłużeniu 20-40%. Rys 3. Schemat chłodzenia blach. Rys.4 Schemat umocnień podczas utwardzenia lakieru Stale umacniane podczas wypalania lakieru (BH) Najważniejsza zaletą stali umacnianych (BH) podczas wypalania lakieru granica plastyczności zostaje polepszona,gdy karoseria jest już uformowana i przebywa w piecu gdzie zostaje utwardzony lakier. Stal w stanie surowym charakteryzuje się odkształcalnością plastyczną na zimno i jest miękka. Po zastosowaniu wypalania stal charakteryzuje się większą granicą plastyczności. Proces utwardzania odbywa się w temperaturze 150-250 o C w czasie nie przekraczającym 15 min. Przeprowadzenie wypalania jest rodzajem starzenia odkształceniowego która powoduje segregacje atomów C i N 9

Stal o wysokiej wytrzymałości Stale Dogal 600 i 800 DP są ultra wysoko wytrzymałościowymi stalami cynkowanymi ogniowo która zabezpiecza powłokę przed korozją. Stale typu Dogal DP charakteryzują dwufazowa strukturą, w strukturze znajduje się ferryt który zapewnia dobrą formowalność, oraz martenzyt, który jest twardy i zapewnia odpowiednia wytrzymałość. Różnica miedzy granicą plastyczności a granicą wytrzymałości na rozciąganie jest stosunkowo duża, podczas obróbki na zimno szybko maleje. Dogal DP charakteryzuje się mniejszym efektem sprężynowania po formowaniu na zimno w stosunku do stali niskostopowej o tej samej wytrzymałości na rozciąganie. Dogal 600 i 800 DP mogą być spawane wszelkimi konwencjonalnymi metodami. Stale te mogą być zgrzewane punktowo same ze sobą lub z innymi stalami (miękkimi i wysokowytrzymałymi). Przy zgrzewaniu punktowym, dla zoptymalizowania jakości zgrzeiny, należy zwiększyć siłę nacisku elektrody i wydłużyć czas zgrzewania. Gatunek Stali C% max Si% max Mn% max P% max S% max Cr% max Dogal 600 DP 0,120 0,300 1,660 0,02 0,04 0,5 Dogal 800 DP 0,160 0,25 1,9 0,02 0,04 0,5 Technologia zgrzewania Tab. 3 Skład chemiczny Podczas łączenia nowoczesnych stali o podwyższonej wytrzymałości trzeba zastosować unowocześnione zgrzewarki o odpowiednich parametrach pracy. Zgrzewanie stali wysokogatunkowych nie wymaga tylko zastosowania wyższych parametrów pracy takich jak prąd zgrzewania czy docisk elektrod ale ich odpowiedni dobór i precyzyjnie ustalony program zgrzewania. Nowoczesne stale wymagają wysokiego prądu zgrzewania ale jednocześnie precyzyjny nacisk elektrod i odpowiedni czas przepływu prądu który zapewnia uzyskania odpowiednich własności łączonych blach, która nie obniża ich wytrzymałości. Blach a Prąd zgrzewania A Nacisk N Czas ms Zwykła DP CP TRIP Zwykła DP CP TRIP X+X 6000 7000 8000 2500 2850 3200 240 2X+2X 7500 8300 10400 3000 3300 3650 245 Tab. 4 Porównanie parametrów zgrzewania różnych gatunków blach. x+x oznacza zgrzewanie dwóch blach, każda o grubości x 10

Technologia Lutospawania Główny wpływ zastosowania metody lutospawania podczas łączenia cienkich blach karoseryjnych które ulegają odkształceniom pod wpływem wysokiej temperatury spawania i zgrzewania. Karoserie nowego typu są wykonywane z wysokogatunkowej stali o znacznie mniejszych grubościach niż stale stosowane do tej pory. Mniejsza grubość blachy karoseryjnej i stosowanie wysokich temperatur ma niekorzystny wpływ. Temperatura przeprowadzanie procesu lutospawania nie przekracza 1000 C. Wpływ niskiej temperatury chroni blachę przed nadmiernym odkształceniem ale również chroni przed uszkodzeniem blach antykorozyjnych np. cynkowanych. Wytrzymałość polaczeń lutospawanych przy niskich temperaturach jest stosunkowo wysokie do konwencjonalnych metod łączenia karoserii samochodowych. Rys. 4 Wykres spadku wytrzymałości podczas zgrzewania i spawania Wnioski - Zastosowanie nowoczesnych stali powoduje zwiększenie wytrzymałości karoserii lecz powoduje zastosowanie nowszych technologii łączenia cienkich blach. - Stale typu AHSS charakteryzują się dużą wytrzymałością i dobra plastycznością - Zastosowanie lutospawania podczas łączenia cienkich blach powoduje obniżenie temperatury procesu przy małej stracie wytrzymałości karoserii - Duża zaleto nowoczesnych stali stosowanych w przemyśle samochodowym jest niewłaściwie ich niska masa i duża odporność antykorozyjna Literatura [1] Dogal 600 i 800P. Stal o extra i ultra wysokiej wytrzymałości. Prospekt SSAB Swedish Steel. [2] Jeleńkowski J.: Stale z austenitem metastabilnym. Narzędziowiec nr 2 (2006). [3] Adamczyk J., Grajcar A.: Własności mechaniczne blach o strukturze dwufazowej (2000) [4] Feremc K.: Spawalnictwo Wydawnicto WNT (2013) [5] Wicher J.: Bezpieczeństwo samochodów i ruchu drogowego Wydawnictwo Komunikacji,Warszawa (2004) Sebastian Tokarski Zarządzanie i Inżynieria Produkcji III rok Politechnika Śląska Studenckie Koło Naukowe SWC 11

Elementy nośne klasy EXC4 wg EN 1090-2. Przykłady, wymagania specjalne. Wstęp Wraz z przyjęciem do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej serii C, zharmonizowanej wcześniej z dyrektywą 89/106/EWG Wyroby Budowlane,a obecnie z zastępującym ją Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011, normy europejskiej EN 1090-1 Wykonanie konstrukcji stalowych oraz aluminiowych. Cześć 1: Zasady oceny zgodności elementów konstrukcyjnych, wszyscy producenci konstrukcji stalowych (elementów konstrukcyjnych elementów przenoszących obciążenia) wprowadzanych na rynek wyrobów budowlanych zobowiązani są, przed wprowadzeniem swoich produktów do obrotu na rynku europejskim, do oznakowania ich znakiem CE. Bezwzględny obowiązek znakowania znakiem CE nastąpi po zakończeniu tzw. okresu przejściowego, który w przypadku normy EN 1090-1 trwa do dnia 01.07.2014. Do końca okresu przejściowego powinny również zostać wycofane niezgodne normy krajowe, w tym DIN 18800-7. Tak więc eksport stalowych konstrukcji budowlanych na rynek niemiecki, po zakończeniu okresu przejściowego, możliwy będzie tylko po uprzednim oznakowaniu ich znakiem CE. Oznakowanie takie umożliwia również wprowadzanie takich konstrukcji do obrotu na terenie całej Unii Europejskiej, w tym i w Polsce, przy czym przy wyznaczaniu charakterystyki konstrukcyjnej stosuje się postanowienia podane w załącznikach krajowych do Eurokodów, właściwe dla kraju stosowania wyrobu, zaś deklarowane właściwości użytkowe wyrobu musza spełniać przepisy krajowe w miejscu udostępnienia wyrobu. Nadanie przez producenta znaku CE na własny wyrób wiąże się z koniecznością przeprowadzenia przez niego (zgodnie z Rozporządzeniem 305/2011) oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobu w zakresie zasadniczych charakterystyk podanych przez zharmonizowaną specyfikację techniczną. Warunkiem koniecznym do prowadzenia oceny zgodności przez producenta jest posiadanie przez niego opisanego, wdrożonego i certyfikowanego systemu Zakładowej Kontroli Produkcji (FPC). Grupa GSI działająca w ramach struktur jednostki notyfikowanej w odniesieniu do normy EN 1090-1 (DVS ZERT jednostka nr 2451)prowadzi certyfikację FPC na podstawie wymaganego załącznikiem ZA.2 w/w normy systemu 2+, tzn. poprzez wstępną inspekcję zakładu i FPC, a następnie ciągły nadzór FPC. Ustalenie klasy wykonania Newralgicznym momentem przy wdrożeniu systemu ZKP jest określenie klasy wykonania dla przewidywanej produkcji. Ustalenie klasy wykonania uwzględnia te czynniki, które maja wpływ na niezawodność wykonywanej konstrukcji i determinują stosowanie określonych wymagań podanych w normie. Ustalenie klasy wykonania przeprowadza się w fazie projektowania, przy ocenie założeń projektowych i uwarunkowań wykonawczych konstrukcji. W normie EN 1090-2 zdefiniowano cztery klasy wykonania konstrukcji : EXC1, EXC2, EXC3, EXC4, W artykule opisano szczególne wymagania dla elementów nośnych klasy EXC4. Klasa EXC4 ma zastosowanie w konstrukcjach specjalnych, których zniszczenie grozi nadzwyczajnymi konsekwencjami. Według objaśnienia Niemieckiej Wzorcowej Listy Budowlanych Zarządzeń Technicznych (MLTB) z grudnia 2011 do klasy wykonania EXC 4 zalicza się wszystkie elementy konstrukcyjne lub konstrukcje nośne klasy wykonania EXC 3 o ekstremalnych skutkach awarii dla ludzi i środowiska, jak np.: 12

1. mosty drogowe i mosty kolejowe (patrz DIN EN 1991-1-1) ponad obszarami gęsto zasiedlonymi lub ponad instalacjami przemysłowymi o wysokim potencjale zagrożenia (Rys.1) 2. zbiorniki bezpieczeństwa siłowni atomowych 3. jazy obciążone dynamicznie dla ekstremalnych objętości wypływów Rys.1 Trasa Uniwersytecka w Bydgoszczy. Stalowa konstrukcja podwieszanego mostu nad Brdą ma się opierać na 70-metrowym pylonie składającym się z ponad 150 elementów. Rys.2 Elektrownia atomowa w Penly nad kanałem La Manche Francja W kwietniu 2012 roku radioaktywna woda wyciekła z systemu chłodzenia jednego z reaktorów, którego funkcjonowanie zostało wstrzymane na wiele dni. Woda spłynęła do zbiorników specjalnie stworzonych na wypadek wycieku. 13

Rys.3 Schemat jazu wodnego Czynniki decydujące o wyborze klasy wykonania Aby dokonać właściwego wyboru klasy wykonania należy przeanalizować wymagania stawiane konstrukcji z punktu widzenia jej niezawodności oraz ryzyka i konsekwencji wystąpienia awarii. W załączniku B do EN 1990:2002 podano kryteria wyboru klas konsekwencji z myślą o różnicowaniu niezawodności. Trzy klasy konsekwencji dla elementów konstrukcji oznacza się: CC1, CC2, CC3. Ryzyko związane z wykonaniem i użytkowaniem konstrukcji może wynikać ze złożoności procesu wykonania konstrukcji oraz niepewności co do wpływów otoczenia oraz oddziaływań, które mogą doprowadzić do ujawnienia się wad konstrukcji podczas jej użytkowania. Czynniki decydujące o rodzaju ryzyka: -czynnik użytkowania (oddziaływanie podczas montażu i użytkowania, poziom naprężeń do nośności) - czynniki produkcji (złożoność procesu wykonywania konstrukcji i jej elementów) Aby uwzględnić zróżnicowanie czynników ryzyka wprowadza się kategorie użytkowania (SC1 lub SC2) oraz kategorie produkcji (PC1 lub PC2). Zgodnie z tablicą 1 klasa wykonania EXC4 wymaga stosowania klasy konsekwencji CC3 (Tablica 2), kategorii użytkownika SC2 (Tablica 3) oraz kategorii produkcji PC2 (Tablica 4) 14

EXC1 EXC2 EXC2 EXC2 EXC2 EXC2 EXC3 EXC3 03/2014 Lp. Określenie Zależności 1. Klasa CC1 CC2 CC3 konsekwencji 2. Kategorie SC1 SC2 SC1 SC2 SC1 SC2 użytkowania 3. Kategorie PC1 PC2 PC1 PC2 PC1 PC2 PC1 PC2 PC1 PC2 PC1 PC2 produkcji 4. Klasy wykonania konstrukcji EXC3 1) EXC3 1) EXC3 1) EXC4 5 Poziom jakości złącza wg EN ISO 5817 D C oraz D 2) B B+ 3) 1)Klasa EXC4 ma zastosowanie do konstrukcji specjalnych w rozumieniu przepisów krajowych lub konstrukcji, których zniszczenie groziłoby ekstremalnymi konsekwencjami 2) Dopuszcza się poziom jakości D dla niezgodności w postaci podtopień (5011,5012), nawisu (506), śladu zajarzenia (601) i zakończenia krateru (2025). 3) Kryteria akceptacji niezgodności spawalniczych przyjmuje się na podstawie poziomu jakości B wg EN ISO 5817 z dodatkowymi wymaganiami. Tablica 1 Zależność pomiędzy klasami konsekwencji, kategoriami produkcji i użytkownika, a klasą wykonania konstrukcji. Klasa konsekwencji zniszczenia Opis Przykłady, budownictwo nadziemne, szczególne budowle inżynierskie CC3 Duże ryzyko utraty życia lub bardzo duże straty ekonomiczne, poważna degradacja środowiska lub konsekwencje socjalne Trybuny, budynki użyteczności publicznej gdzie konsekwencje zniszczeń mogą być wysokie ( np. hale koncertowe) CC2 Średnie ryzyko utraty życia lub bardzo duże straty ekonomiczne, poważna degradacja środowiska lub konsekwencje socjalne Budynki biurowe i mieszkalne, budynki użyteczności publicznej gdzie konsekwencje zniszczenia będą średnie ( np. budynki biurowe) CC1 Niskie ryzyko utraty życia lub bardzo duże straty ekonomiczne, poważna degradacja środowiska lub konsekwencje socjalne Budynki gospodarskie np. szopy, szklarnie Tablica 2 Klasy konsekwencji zniszczenia Kategorie SC1 Kryteria Konstrukcje i komponenty podlegające tylko obciążeniom przeważająco statycznym Konstrukcje, komponenty i ich połączenia obliczane dla obszarów trzęsień ziemi o niskiej aktywności sejsmicznej i w DCL * Konstrukcje i komponenty obliczane na wytrzymałość zmęczeniową dla dźwigów ( klasa S 0) ** 15

SC2 Konstrukcje i komponenty obliczane na wytrzymałość zmęczeniową wg EN 1993 ( np. mosty drogowe i kolejowe, dźwigi (klas S1 bis S9) **, konstrukcje podlegające obciążeniom wibracyjnym wskutek wiatru, drgań maszyn, zakleszczenia Konstrukcje i komponenty i ich połączenia obliczane dla obszarów trzęsień ziemi o średniej i wysokiej aktywności sejsmicznej oraz DCM * i DCH * *DCL, DCM i DCH: klasy ciągliwości wg EN 1998-1 ** zaszeregowanie obciążeń zmęczeniowych dla dźwigów patrz EN 1993-1 i EN 13001-1 Tablica 3 Zalecane kryteria kategorii użytkownika Kategorie PC1 Kryteria Komponenty niespawane, wytworzone ze stali dowolnej klasy wytrzymałości Komponenty spawane, wytworzone ze stali o klasie wytrzymałościowej < S355 PC2 Komponenty spawane wytworzone z produktów stalowych o klasie wytrzymałości S355 Komponenty uzupełniające konstrukcję, spawane na budowie (montażu) Komponenty wytwarzane na gorąco lub podlegające obróbce na gorąco podczas ich wytwarzania Komponenty kratownic CHS, których końcowy kształt wymaga cięcia Tablica 4 Zalecane kryteria kategorii produkcji Wymagania związane z klasą wykonania EXC4 Większość wymagań stawianych konstrukcjom klasy EXC4 jest identyczna z wymaganiami klasy EXC3. W artykule zwróciliśmy uwagę wyłącznie na te aspekty, które różnią przedmiotowy poziom od standardowych wymagań. Tolerancje grubości Jeżeli nie określono inaczej tolerancje grubości dla wyrobów hutniczych ustalone zostały na poziomie klasy B wg EN 10029:2011 Blachy stalowe walcowane na gorąco grubości 3 mm i większej. Tolerancje wymiarów, kształtu i masy. Tablica 5. 16

Tablica 5 Tolerancje grubości dla wyrobów hutniczych przy klasie EXC4 Cięcie termiczne Wymaganą klasę jakości cięcia sprawdza się w odpowiednich próbach. Jakość powierzchni cięcia, określona zgodnie z wymaganiami normy EN ISO 9013 powinna uwzględniać zakres 3 w odniesieniu do prostopadłości, nachylenia i średniej wysokości profilu Rz5 (Tablica 6 i 7) Tablica 6 Tolerancja prostopadłości lub nachylenia u przy klasie EXC4 Tablica 7 Średnia wysokość profilu Rz5 przy klasie EXC4 Wycinanie Również w niektórych procesach kształtowania należy stosować podwyższone wymagania klasy EXC4. Szczególną uwagę należy zwrócić na proces wycinania gdzie nadcięcia we wklęsłych narożach są niedopuszczalne. Jako wklęsłe traktuje się naroża o kącie rozwarcia 17

mniejszym niż 180. Wklęsłe naroża i wcięcia powinny być zaokrąglone, a promień zaokrąglenia nie powinien być mniejszy niż 10mm w elementach klasy EXC4. Rys.4 Przykłady wycięć Dodatkowo należy pamiętać, że w elementach klasy EXC4 wykrawanie wycięć jest niedopuszczalne. Kryteria akceptacji (poziomy jakości) niezgodności spawalniczych Kryteria akceptacji niezgodności spawalniczych przyjmuje się na podstawie EN ISO 5817, z wyjątkiem niezgodności: niewłaściwego brzegu spoiny (505) i mikroprzyklejeń (4014), które nie są brane pod uwagę. Dla klasy EXC4 przyjęto standardowe wymagania jakościowe wg poziomu B normy EN ISO 5817, które należy stosować z dodatkowymi wymaganiami podanymi w Tablicy 8, opisanymi jako poziom B+. 18

Tablica 8 Dodatkowe wymagania jakości dla poziomu jakości B+ Dla podanych wcześniej kryteriów, przypadki występowania niezgodności należy rozpatrywać indywidualnie. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących akceptacji lub naprawy spoiny, uwzględnia się funkcję elementu i charakter niezgodności (rodzaj, wielkość, usytuowanie). Kontrola nitów Liczba kontrolowanych w całej konstrukcji nitów powinna wynosić min 5%.Łby nitów powinny być kontrolowane wizualnie uwzględniając kryteria akceptacji podane w normie (pkt. 8.7) Prawidłowość spęczenia nitu sprawdza się przez lekkie ostukiwanie jego łba młotkiem 0,5 kg. Dla klasy EXC4 kontrola jest prowadzona według sekwencyjnego planu prób, zgodnie z załącznikiem M, na wystarczającej liczbie nitów, aż do spełnienia warunków akceptacji lub odrzucenia. Dla konstrukcji klasy EXC4 stosuje się typ B badań sekwencyjnych. 19

Rys. 5 Typ B badań sekwencyjnych. Podsumowanie W artykule zebrane zostały wszystkie specjalne wymagania dla konstrukcji budowlanych wykonywanych w klasie EXC4 wg EN 1090-2. Wymagania dla specjalnych konstrukcji są wyraźnie ostrzejsze od wymagań pozostałych klas wykonania, zarówno w fazie wytważania jak również w ocenie końcowej wyrobu. W związku z powyższym klasa wykonania EXC4 powinna być stosowana z najwyższą ostrożnością i tylko w uzasadnionych przypadkach ograniczone dla specjalnych konstrukcji. W przypadku pytań związanych z problematyką normy EN 1090-1,-2 prosimy o kontakt z SLV GSI Polska. Sebastian Kondoszek (IWE, IWI-C) Kierownik Działu Szkolenia Inspektor spawalnik SLV-GSI Polska Sp. z o.o. 20

21

Głowica Multi3D - potężne narzędzie w rękach nowoczesnego przedsiębiorcy Jak pokazuje historia, opracowanie nowatorskiego rozwiązania technicznego, powoduje ogromny skok rozwojowy w danej dziedzinie przemysłu. Tak też powinno stać się z najnowszym produktem legnickiej firmy STIGAL. Wprowadzona niedawno na rynek multi-funkcjonalna 5-osiowa głowica jest rozwiązaniem innowacyjnym na skalę światową, które może zrewolucjonizować proces kształtowego cięcia blach, rur, blachownic i kształtowników. Urządzenie można zamontować na przecinarkach portalowych oraz innych maszynach CNC. Głowica potrafi wycinać w technologi 3D zarówno plazmą, jak i tlenem. Specjalnie zaprojektowany uchwyt umożliwia szybką wymianę narzędzi tnących, pozwalając na zamienne wykorzystywanie technologii plazmowej i tlenowej. Multi3D posiada największy na rynku zakres grubości cięcia i fazowania przekraczający 100mm. Z kolei największa wartość wychylenia kątowego (do 90 ) umożliwia pochylenie palnika do poziomu, a tym samym obróbkę pionowych ścian profili, kształtowników i elementów przestrzennych również wielkogabarytowych. Brak ograniczenia obrotu, będącego słabym punktem konwencjonalnych głowic 3D, wbudowany układ antykolizyjny, 2 systemy regulacji wysokości, w tym innowacyjny AHC (Axis Height Control) oraz dostępna już wkrótce opcja spawania sprawiają, że jest produktem wyjątkowo uniwersalnym. Multi3D pozwala wykonywać bardziej złożone i skomplikowane technologicznie elementy, uzyskując lepsze jakościowo i wymiarowo produkty. Zastępuje wiele maszyn i stanowisk montażowych, a tym samym zwiększa możliwości produkcyjne, obniża koszty i skraca czas wytworzenia finalnego produktu. Multi3D od kilku miesięcy pracuje w firmie CERMAR INDUSTRY w Szczecinie, wykonując elementy konstrukcji dla branży Offshore. W najbliższych miesiącach, kolejnych sześć wielkogabarytowych maszyn, wyposażonych w głowicę 3D STIGAL, zostanie wdrożonych w firmach z Łodzi, Ropczyc, Szczecina i Rzeszowa. STIGAL jest firmą specjalizującą się w technologii termicznego cięcia metali, znaną z rozwiązań wyznaczających kierunki rozwoju tej dziedziny przemysłu. Najszybsza przecinarka plazmowa Europy, inteligentny stół materiałowy ECTS, automatyczny ekran UV, bezprzewodowy sterownik SmartCONTROL, to tylko niektóre autorskie projekty, wdrożone w ubiegłych latach, które stały się obowiązującym standardem w dziedzinie cięcia termicznego CNC. Multi3D jest tego kolejnym przykładem. 22

Rys. 1 Cięcie i fazowanie blach. Rys. 2 Obróbka rur, profili i kształtowników. Rys. 3 Szybka wymiana narzędzia. Rys. 4 Nieograniczony zakres obrotu palnika. 23

24

Uniwersalne pakiety instrukcji technologicznych spawania (WPS) przeznaczone do spawania metodami MIG/MAG i MMA urządzeniami wszystkich producentów TWQM Total Welding Quality Management Znaczenie zarządzania jakością spawania w branży budowlanej stale rośnie, a od 1 lipca 2014 roku, na mocy rozporządzenia w sprawie wyrobów budowlanych (CPR), wszystkie wyroby stalowe i aluminiowe będą musiały nosić znak CE. Oznacza to duże zmiany w funkcjonowaniu zakładów wytwarzających i montujących wyroby ze stali konstrukcyjnej, ponieważ każdy z nich będzie musiał pracować zgodnie z normą EN 1090-2, w której określono, że wszystkie czynności spawalnicze muszą być zgodne z normą EN ISO 3834: Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych. Kompleksowe rozwiązanie do prac spawalniczych w zakładzie produkcyjnym i w terenie z użyciem sprzętu dowolnej marki W celu spełnienia wymagań normy EN 1090-2 oferujemy uniwersalne pakiety instrukcji technologicznych spawania (WPS), przeznaczone do zakładów produkcyjnych i projektów realizowanych w terenie. Są dostępne w dwóch wersjach jedna do spawania MIG/MAG, a druga do spawania MMA. Obie są przeznaczone do maszyn spawalniczych wszystkich producentów. Kemppi jest pierwszym na świecie producentem urządzeń spawalniczych, który wprowadził do oferty uniwersalne pakiety instrukcji WPS, przystosowane do wymagającego i zmiennego środowiska, jakim jest plac budowy, gdzie bardzo potrzebne są jasne i proste wytyczne. Tak, nasze instrukcje WPS są zgodne z normą EN ISO 15612 i można ich używać do ręcznego spawania konstrukcji o klasie wykonania EXC1 i EXC2 przy życiu stali o granicy udarności do 355 MPa. Instrukcje zostały opracowane przy współpracy z firmą Inspecta. Po zakupie pakietu klient otrzymuje segregator zawierający wydrukowane instrukcje WPS oraz inne materiały. W skład zestawu wchodzi również pamięć USB z linkiem do serwisu internetowego Kemppi WPS oraz innymi przydatnymi informacjami. Otrzymają Państwo także klucz do strony administracyjnej Kemppi WPS, gdzie dostępne są zakupione instrukcje oraz powiązane z nimi dokumenty WPQR. Dokumentacja z instrukcjami WPS, a także serwisy WPS Administration i WPS Service są dostępne w następujących językach: angielski, niemiecki, fiński i szwedzki. Będziemy je także oferować w językach: duńskim, holenderskim, francuskim, włoskim, norweskim, polskim, rosyjskim i hiszpańskim. Uniwersalne instrukcje WPS do spawania metodą MIG/MAG w zakładach produkcyjnych Ten kompleksowy pakiet zawiera 84 instrukcje WPS do spawania MIG/MAG, które są przeznaczone do maszyn spawalniczych MIG/MAG wszystkich producentów. Mają zastosowanie także w przypadku obowiązywania wymagań w zakresie udarności i obejmują najczęściej używane druty lite, rdzeniowe metaliczne i rdzeniowe proszkowe. Więcej informacji na temat klasyfikacji materiałów dodatkowych można znaleźć na stronie www.kemppi.com/wps 25

Uniwersalne instrukcje WPS do spawania MMA w terenie Uniwersalny pakiet instrukcji WPS do spawania elektrodami otulonymi odpowiada aktualnym potrzebom klientów. Zawiera wszystkie niezbędne instrukcje technologiczne spawania, zgodne z dowolnym urządzeniem spawalniczym MMA, podane w przystępnej postaci. Jeśli określono wymagania dotyczące udarności, ale nie przeprowadzono prób udarności, nasze instrukcje WPS do spawania MMA mogą posłużyć do spawania materiałów o grubości poniżej 12 mm z wykorzystaniem materiałów eksploatacyjnych klasy EN ISO 2560-A E 42 4 B 42 H5. Nawet jeżeli grubość materiału jest większa niż 12 mm, można ich użyć do spawania elektrodami Esab OK 48.00, Böhler FOX EV 50 i Elga P48 S, dla których przeprowadziliśmy testy udarności. Specyfikacje i rozwiązania opracowane na indywidualnie zamówienie klienta dla klas wykonania EXC3 i EXC4 System zarządzania jakością spawania ArcQality oparto na wymaganiach podanych w normie EN ISO 3834, które stanowią podstawę produkcji wysokiej jakości. System jest przeznaczony dla klas wykonania EXC3 i EXC4. Więcej informacji można znaleźć na platformie WPS Service: http://www.kemppi.com/wps Najczęściej zadawane pytania Grupa Kemppi Oy jeden z czołowych producentów przemysłowych urządzeń do spawania łukowego Więcej informacji: roczne przychody rzędu 121 mln, z czego 90% pochodzi z rynków zagranicznych zakłady produkcyjne w Lahti (siedziba główna) i Asikkali w Finlandii oraz w Chennai w Indiach oddziały w 15 i regularna sprzedaż produktów w ponad 70 krajach zespół 630 pracowników, w tym 172 w zagranicznych oddziałach Reetta Verho Kierownik ds. koordynacji usług spawalniczych Tel. +358 (0)44 2899 650 reetta.verho@kemppi.com www.kemppi.com www.kemppi.com/wps Kemppi Oy jest spółką zależną Kemppi Group Oy. 26

27

Zgrzewanie tarciowe FSW - technologia, badania, zastosowanie Instytut Spawalnictwa ma przyjemność poinformować, że 14 maja 2014 r. w sali konferencyjnej im. prof. Józefa Pilarczyka w Instytucie Spawalnictwa odbędzie się szkolenieseminarium pt.: Zgrzewanie tarciowe FSW - technologia, badania, zastosowanie (program, karta zgłoszenia). Zachęcamy również wszystkich zainteresowanych tematyką FSW do zapoznania się z artykułem, który ukazał się w najnowszym Biuletynie Instytutu Spawalnictwa (nr 2/2014), pt.: Niezgodności w złączach zgrzewanych metodą FSW i nieniszczące metody ich wykrywania (pełny tekst). Poznaj zalety FSW Friction Stir Welding (FSW) to metoda zgrzewania w stanie stałym, aluminium oraz miedzi i ich stopów, możliwa do stosowania na stosunkowo nieskomplikowanych urządzeniach, której główną zaletą jest łatwość uzyskiwania złączy o wysokich, powtarzalnych własnościach. W metodzie tej do nagrzewania i uplastyczniania materiału zastosowano narzędzie z obrotowym trzpieniem umieszczonym w miejscu łączenia dociśniętych blach. Po wprowadzeniu w ruch obrotowy trzpienia, nagrzaniu ciepłem tarcia i uplastycznieniu materiału blach w bezpośrednim jego sąsiedztwie, następuje wolne przesuwanie się całego układu wzdłuż linii styku. Nagrzany i uplastyczniony materiał blach przeciska się wokół trzpienia ku tyłowi, zostając przed ostygnięciem zagęszczony zgniotowo. Zalety metody: wykonywanie nawet bardzo długich spoin, wolnych od pęknięć i porowatości, właściwości wytrzymałościowe spoin są wyższe niż spoin uzyskanych technikami spawania łukowego, brak konieczności stosowania kosztownych zabezpieczeń przed szkodliwymi dymami i wypryskami metalu, eliminacja konieczności ukosowania blach, możliwość łączenia jednym przejściem materiału o grubości do ok. 20 mm (grubość zależy od wielkości zgrzewarki, eliminuje wielowarstwowe spawanie łukowe z 28

wymaganą międzyściegową kontrolą jakości spoiny oraz eliminuje materiał dodatkowy), nie jest wymagany gaz osłonowy przy zgrzewaniu aluminium i jego stopów (także aluminium i miedzi), konstrukcja wykazuje znacznie mniejsze odkształcenia i wymaga mniejszych nakładów na wyrównanie powierzchni niż w przypadku spawania łukowego, brak w złączach porowatości i pęknięć właściwych dla metod spawania łukowego, brak problemów w łączeniu różnego typu stopów aluminium (także aluminium i miedzi), trudnospawalnych innymi metodami, np. stopów odlewniczych, do zgrzewania można zaadaptować konwencjonalną frezarkę pionową. Powyższe cechy metody zgrzewania z mieszaniem materiału zgrzeiny bardzo silnie wpływają na obniżenie kosztów spajania metali. Związane jest to zarówno z tanim i nieskomplikowanym przygotowaniem blach do procesu łączenia, brakiem gazów osłonowych i oczywiście brakiem urządzeń służących do właściwego dozowania i przechowywania gazów, znacznym ograniczeniem konieczności stosowania różnego rodzaju zabezpieczeń niezbędnych przy spawaniu łukowym aluminium i jego stopów (względy BHP oraz wymogi ekologiczne), jak i nakładów na obróbkę wykańczającą po procesie spajania. 29

Specjalistyczne narzędzia Promotechu na TUBE Maszyny do kształtowego cięcia i ukosowania rur prezentował Promotech podczas kwietniowych targów TUBE w Dusseldorfie. Białostocka firma wzięła nich udział po raz pierwszy. To wybitnie specjalistyczne, międzynarodowe targi adresowane do branży produkcji i obróbki rur. - Udział w imprezie to świadoma strategia spółki, która poprzez takie branżowe targi dociera do kontrahentów, zainteresowanych konkretnym segmentem naszych maszyn i urządzeń, w tym wypadku urządzeniami do cięcia i ukosowania rur - mówi prezes Promotechu Marek Siergiej. - Po bardzo dużych targach w Essen, które odbywają się co 4 lata, udział w mniejszych, ale wyspecjalizowanych imprezach stanowi okazję do prezentacji szczegółowej oferty, dostosowanej do profilu targów. Na TUBE Promotech prezentował maszyny z własnym logo, by zwiększyć rozpoznawalność marki wśród zagranicznych odbiorców. Największe zainteresowanie wzbudził model wypalarki do profilowego cięcia rur PPCM, dostępny w dwóch wersjach wyposażenia - do cięcia tlenowego lub plazmowego. Taką maszynę Promotechu wykorzystuje m.in. inna podlaska spółka Promostal przy wykonywaniu konstrukcji stalowej stadionu miejskiego w Białymstoku. - Klip targowy z profilowego cięcia rur w Promostalu zrobił duże wrażenie na odwiedzających nasze stoisko - mówi Andrzej Twarowski, specjalista ds. marketingu Promotechu. - Przykład tej aplikacji PPCM okazał się bardzo przekonywujący - ułatwił nawiązanie kontaktów i wzbudził zaufanie klientów. O tym, jak szerokie może być zastosowanie PPCM może świadczyć zainteresowanie potencjalnych kontrahentów przedstawiciele firm z Argentyny i Holandii pytali o możliwość wykorzystania wypalarki przy produkcji wymienników ciepła, Belgia i Estonia chce ją wykorzystać do cięcia plazmowego, a kontrahenci z RPA i Malezji do cięcia kształtowego rur do konstrukcji stadionów. Z kolei pięcioosiowy automat MCM do wycinania otworów i spawania interesował m.in. kontrahentów z Turcji, Francji (w wersji do wycinania włazów w wieżach wiatrowych) oraz Zjednoczonych Emiratów Arabskich (w wersji do cięcia dennic w otworach zbiorników ciśnieniowych). Promotech prezentował też przenośne i stacjonarne maszyny do ukosowania rur, o które pytali Niemcy, Hiszpanie i Gruzini. 30

- Zaletą specjalistycznych targów jest bardzo wysoka jakość nawiązanych tam kontaktów dodaje Andrzej Twarowski. - Takie imprezy odwiedzają bowiem specjaliści z branży, zainteresowani konkretnymi wyrobami, a rozmowy z nimi są bardzo merytoryczne i rzeczowe. Teraz koncentrujemy się na przygotowaniu ofert maszyn w konfiguracjach pod konkretne aplikacje, zgłoszone nam podczas targów. W targach w Dusseldorfie wzięło udział 1200 wystawców i 72 tys. zwiedzających ze 104 krajów z całego świata. ITM Polska: 9 pawilonów pełnych nowości Już w czerwcu do Poznania zjadą firmy z kilkunastu krajów, by zaprezentować na targach ITM Polska najnowsze technologie dla wielu gałęzi przemysłu. Ekspozycja targów zajmie aż 9 pawilonów będzie to doskonała okazja do sprawdzenia nowych trendów i produktów na rynku oraz wymiany doświadczeń. Podczas targów ITM Polska (3-6 czerwca 2014 r.) wystawcy prezentują ofertę dla takich branż, jak maszynowa, motoryzacyjna, zbrojeniowa, energetyka, czy kolejnictwo. W poznańskich halach można oglądać maszyny i urządzenia w ruchu z zakresu obróbki metali, hydrauliki i pneumatyki, spawalnictwa i lakiernictwa, metalurgii, czy też roboty przemysłowe i manipulatory. Międzynarodowe spotkanie branży W tym roku na ITM Polska swoją ofertę zaprezentują wystawcy z takich krajów jak: Austria, Belgia, Chiny, Czechy, Dania, Francja, Hiszpania, Holandia, Indie, Niemcy, Polska, 31

Rumunia, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Tajwan, Turcja, Ukraina, Węgry, Wielka Brytania, Włochy. Wystąpienia narodowe (prawie 200 firm) zapowiedziały m.in.: Indie (Kraj Partnerski ITM Polska 2014), Szwajcaria, land Badenii Wirtembergii, Tajwan i Chiny. Ekspozycja salonów ITM Polska: Mach-Tool, Metalforum, Surfex, Welding, Hape, Nauka dla Gospodarki oraz Forum Odlewniczego FOCAST (odbywa się po raz pierwszy) zajmie powierzchnię 9 pawilonów. Technologiczne nowinki Targi ITM Polska będą dobrą okazją, by zapoznać się z nowościami rynkowymi z zakresu produktów, usług i technologii dedykowanych dla różnych gałęzi przemysłu. M.in. firma Abplanalp zaprezentuje nowe oprogramowanie CAD/CAM Esprit, które steruje obrabiarkami już w ponad 15 000 zakładach na całym świecie i jest dostępne w 15 językach. Nowością na tegorocznych targach będą wciągniki łańcuchowe Black-Series prezentowane przez Dolezych oraz systemy prowadnic GN 491 i GN 492 firmy Elesa. Firma Fidi przedstawi natomiast nowe modele nitownic pneumatycznych i stacjonarnych (m.in. do montażu nitonakrętek, nitów pełnych, drążonych, zrywalnych). Firma PrimaPower na ITM Polska zaprezentuje w pełni serwo-elektryczną wykrawarkę zintegrowaną z gilotyną kątową Shear Genius SGe6. Będzie można też zobaczyć nowe modele pras krawędziowych firmy LVD Polska Dyna-Press oraz ToolCell, a także zrobotyzowane stanowisko do obróbki profili i kształtowników firmy Stigal. Na stoisku firmy Trupmf będzie można zapoznać się z nowymi wycinarka laserowymi 2D. Na ekspozycji oznaczone jako nowość znajdziemy także nowe modelae laseru włóknowego (stoisko IPG Photonics), mobilne urządzenia pomiarowe (stoisko firmy Pol- Welt), systemy do zarządzania produkcją konstrukcji stalowych czy gospodarką narzędziową (firma Stigo), nowe rodzaje przewodów typu Anaflex (firma Mercator) czy nowy model honownicy cylidrów (firma Sunnen). Pełny opis nowości prezentowanych na tegorocznych targach ITM Polska na stronie www.machtool.mtp.pl India Show na targach ITM Polska Indie, które zyskują renomę solidnego i niezwykle efektywnego globalnego dostawcy zaawansowanych technologicznie produktów, pojawią się na tegorocznych targach ITM Polska pokazie innowacji i technologii, który odbędzie się między 3-6 czerwca w Poznaniu. Kraj ten będzie reprezentowany przez 100-osobową delegację, w której skład wchodzą czołowi indyjscy producenci i decydenci polityczni. Indie są Krajem Partnerskim targów ITM Polska 2014. 32

- Podczas India Show w Poznaniu, producenci rozwiązań technologicznych zaprezentują swoje możliwości, szczególnie w zakresie sektora energetycznego, transportowego, urządzeń rolniczych, obrabiarek, odlewnictwa i odlewów, kucia, maszyn i urządzeń, które mają szczególne znaczenie dla polskiej gospodarki powiedział Anupam Shah, przewodniczący EEPC India. The India Show na targach ITM Polska jest wspólną inicjatywą Ministerstwa Gospodarki Indii oraz EEPC India. The India Show organizowane w Polsce jest już 5 wydarzeniem tego typu. Poprzednie edycje miały miejsce w Turcji, Czechach, Japonii i Kanadzie. Więcej na: www.machtool.mtp.pl 33

34

Debiut FOCAST zapowiada się udanie Prawie 80 firm z Polski, Kanady, Stanów Zjednoczonych, Włoch, Danii, Niemiec, Norwegii, Liechtenstein, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Czech, Szwecji, Chin i Słowenii zaprezentuje się już w czerwcu w Poznaniu w ramach pierwszej edycji Forum Odlewniczego FOCAST. Ekspozycja Forum zlokalizowana będzie w pawilonie 3, gdzie prezentowana będzie komplementarna oferta branżowa wystawców targów ITM Polska - salonu Metalforum (metalurgia, hutnictwo, przemysł metalowy). Integralną częścią Forum FOCAST będzie przestrzeń specjalna dedykowana odlewniom - Park Tematyczny Odlewnictwo - organizowana od lat na targach ITM Polska przez Stowarzyszenie Techniczne Odlewników Polskich. Forum FOCAST mają towarzyszyć spotkania matchmakingowe ITM Focast Meetings ułatwiające znalezienie potencjalnych partnerów biznesowych. Na spotkania można się rejestrować poprzez międzynarodową platformę www.b2match.eu/focast-itm-meetings. Spotkania te to szansa na: wygodne przeszukanie potencjalnych kontrahentów po branżach, jak również po prezentowanych ofertach lub zgłaszanym zapotrzebowaniu na podwykonawstwo, umówienie się na osobiste spotkanie dodatkową formę reklamy firmy. Tylko wystawcy targów FOCAST oraz ITM Polska mogą prezentować na Focast ITM Meetings swoje usługi podwykonawstwa z zakresu obróbki metali. Po wybraniu interesujących kontrahentów można umówić się na osobiste spotkanie podczas targów. Biznesowe rozmowy odbywają się w kameralnych warunkach, przy stolikach, w sali zlokalizowanej w pobliżu ekspozycji. Czas każdego spotkania został zoptymalizowany do 30 minut, by dać szanse zarówno na rozpoznanie potrzeb i możliwości kontrahentów, jak również by umożliwić odbycie kilku spotkań tego samego dnia. Każdy uczestnik może odbyć dziennie nawet 9 takich rozmów z potencjalnymi kooperantami. 35

Forum Odlewnicze FOCAST odbędzie się w dniach 3-6 czerwca w Poznaniu, a spotkania odbędą w drugim i trzecim dniu trwania targów tj. 4-5 czerwca 2014 w godz. 11.00-16.00 w pawilonie 3 w sali na antresoli. Zapraszamy do rejestracji na stronie: www.b2match.eu/focast-itm-meetings Fot. Park Tematyczny Odlewnictwo, fot. MTP 36

37

TÜV Akademia Polska zaprasza Państwa na: Szkolenia techniczne Specjalistyczne szkolenia branżowe Specjalista Spawalnik TÜV, rozpoczęcie szkolenia 26 maja 2014 r., Zabrze Dyrektywa maszynowa 2006/42/WE, 15-16 maja 2014 r., Warszawa Dyrektywa RoHS II, 21 maja 2014 r., Warszawa Metrologia długości i kąta, 22-23 maja 2014 r., Zabrze Certyfikowany kontroler jakości antykorozyjnych powłok malarskich, 26-29 maja 2014 r., Zabrze; 24-27 czerwca 2014 r., Warszawa Przygotowanie zakładu do wdrożenia i certyfikacji zakładowej kontroli produkcji wg normy EN 1090 warsztat szkoleniowy, 28 maja 2014 r., Zabrze Zasady projektowania wg EC. Obciążenia i oddziaływania na budynki i konstrukcje, 16 maja 2014 r., Zabrze Projektowanie konstrukcji stalowych. Kurs podstawowy, 22 maja 2014 r., Zabrze Projektowanie konstrukcji stalowych. Kurs zaawansowany, 23 maja 2014 r., Zabrze Projektowanie konstrukcji zespolonych stalowo-betonowych, 12 czerwca 2014 r., Zabrze Praktyczne aspekty modelowania metodą elementów skończonych (MES), 27 czerwca 2014 r., Zabrze Szkolenia z zakresu badań nieniszczących Badania wizualne VT (1+2), 12-16 maja 2014 r., Warszawa Badania radiograficzne RT 1, 13-20 maja 2014 r., Zabrze Badania prądami wirowymi ET 1, 19-24 maja 2014 r., Zabrze Badania prądami wirowymi ET (1+2), 19-30 maja 2014 r., Zabrze Badania penetracyjne PT (1+2), 19-23 maja 2014 r., Gdańsk Badania ultradźwiękowe UT 1, 2-12 czerwca 2014 r., Zabrze Badania ultradźwiękowe UT 2, 23 czerwca-4 lipca 2014 r., Zabrze Badania penetracyjne PT (1+2), 23-27 czerwca 2014 r., Warszawa Badania wizualne VT (1+2), 30 czerwca-4 lipca 2014 r., Stalowa Wola Badania magnetyczno-proszkowe MT (1+2), 7-11 lipca 2014 r., Gdańsk Badania wizualne VT (1+2), 25-29 sierpnia 2014 r., Zabrze Szkolenia z zakresu badań nieniszczących 3. stopnia Badania penetracyjne PT 3, 6-8 maja 2014 r. Badania radiograficzne RT 3, 4-10 czerwca 2014 r. Badania magnetyczno-proszkowe MT 3, 24-27 czerwca 2014 r. Szkolenie podstawowe BASIC, 9-19 września 2014 r. Wszystkie szkolenia 3. stopnia, również szkolenie BASIC, odbywają się w ośrodkach zewnętrznych na terenie Polski. 38

Więcej informacji na stronie www.akademia.tuv.pl, pod numerem telefonu 32 273 21 82 lub adresem e- mail akademia@pl.tuv.com. Serdecznie zapraszamy! TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. ul. Wolności 327 41-800 Zabrze tel. 32 273 21 82 akademia@pl.tuv.com www.akademia.tuv.pl Konferencja "Laboratoria Badawcze, Systemy Jakości w UE " 11-14.06.2014, Łagów VIII Międzynarodowa Konferencja Laboratoria Badawcze, Systemy Jakości w Unii Europejskiej Temat przewodni Konferencji: "Wyzwania badawcze związane z zastosowaniem nowych materiałów i rozwojem technologii wytwarzania" W imieniu organizatora VIII Międzynarodowej Konferencji Laboratoria Badawcze, Systemy Jakości w Unii Europejskiej, Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich O/Gorzów Wlkp., uprzejmie zapraszamy do udziału w VIII edycji konferencji. Konferencja odbędzie się w SPA MORENA w Łagowie, w dniach 11-14 czerwca 2014r. Współorganizatorem przedsięwzięcia są Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB Sekcja Badań Materiałowych oraz TÜV SÜD Polska Sp. z o.o. Wybrana tematyka planowanych sesji plenarnych obejmuje: prezentacja wyników badań i doświadczeń laboratoriów związanych z zastosowaniem nowych materiałów i rozwojem technologii wytwarzania. prezentacja wyników badań i doświadczeń laboratoriów z zakresu wytwarzania i eksploatacji urządzeń oraz porównań międzylaboratoryjnych. kierunki rozwoju badań nieniszczących w Polsce i na świecie. zagadnienia związane z akredytacją - uznawaniem laboratoriów i certyfikacją personelu badawczego. wystawa aparatury badawczej i wyposażenia pomiarowego. 39

W celu zgłoszenia udziału w konferencji prosimy o przesłanie karty zgłoszenia do dnia 30 kwietnia 2014r. na adres mailowy: gorzow@simp.pl Program ramowy Konferencji i informacje dotyczące dojazdu zostaną umieszczone na stronie internetowej www.gorzow.simp.pl oraz przesłane po otrzymaniu zgłoszenia. 40

41

Seminaria organizowane przez Instytut Spawalnictwa w 2014 r. Instytut Spawalnictwa jest instytutem badawczym, który od prawie 70 lat rozwiązuje i koordynuje bieżące problemy swojej branży. Naszą misją jest rozwój wiedzy w dziedzinie spawalnictwa oraz wspomaganie przemysłu krajowego. Seminaria i konferencje organizowane przez Instytut Spawalnictwa są jedną z form transferu innowacyjnych rozwiązań do przemysłu. Każdego roku podczas seminariów gościmy u nas około 700 uczestników. Co dwa lata organizujemy międzynarodową konferencję spawalniczą o charakterze naukowym. Nasze spotkania są skierowane nie tylko do środowiska naukowego, ale i do szerokiego grona specjalistów pracujących w branży spawalniczej kierownictwa firm, spawalników, konstruktorów, technologów, kontrolerów jakości zajmujących się zagadnieniami spawalniczymi. Zachęcamy serdecznie do wzięcia udziału w spotkaniach specjalistów branży spawalniczej. PLAN SEMINARIÓW NA ROK 2014 Wstępna karta zgłoszenia na seminaria planowane w 2014 r.: w formacie.rtf w formacie.pdf Instytut Spawalnictwa Ośrodek Marketingu i Informacji Naukowej tel. 32/33-58-(wew), wew. 289, 395, 290 fax 32/331-61-05 lub 32/231-46-52 e-mail: marketing@is.gliwice.pl Zachodniopomorska Sekcja Spawalnicza SIMP Polskie Towarzystwo Badań Nieniszczących i Diagnostyki Technicznej SIMP O/Szczecin Biuro Techniki Spawalniczej BM zapraszają do udziału w: XX. JUBILEUSZOWEJ NAUKOWO-TECHNICZNEJ KRAJOWEJ KONFERENCJI SPAWALNICZEJ na temat: postęp, innowacje i wymagania jakościowe procesów spajania 42