SYSTEMY RELIGIJNE ŚWIATA Opr. Dr Radosław Fiedler
PROBLEMATYKA ZAJĘĆ 1. Wprowadzenie do teorii religii. Podstawowe pojęcia oraz geneza religii. 2. Religijne państwo totalne na przykładzie Azteków i innych kultur Mezoameryki. 3. Judaizm -narodziny, rozwój i nurty. Wpływ prawa i treści religijnych na zachowanie toŝsamości w diasporze. Fundamentalizm Ŝydowski i problemy współczesnego Izraela. 4. Chrześcijaństwo. Wpływ religii na kształtowanie się oblicza Europy. Walka o prymat, reformy, w poszukiwaniu utraconego znaczenia. Religia wobec postępu technicznego, kapitalizmu, socjalizmu i komunizmu. Kościół w Polsce w dobie transformacji.
5. Islam. Narodziny religii,umma. Prawo, podziały walka o władzę. Sufizm. Przyczyny kryzysu imperiów muzułmańskich. Fundamentalizm islamski. 6. Hinduizm, lamaizm, buddyzm, konfucjanizm, taoizm i szintoizm i ich wpływ na kształtowanie obrazu społeczeństw dalekowschodnich.. 7. Czy światu zagraŝa zderzenie cywilizacji? Terroryzm motywowany religijnie.
BIBLIOGRAFIA P. Occhiogrosso, Sekty, religie, wyznania, wyd. Muza, Warszawa 1999; P. Johnson, Historia chrześcijaństwa, Gdańsk 1993; P. Johnson, Historia śydów, Warszawa 2000; H. Küng, Krótka historia Kościoła katolickiego, Wrocław 2004 F. Robinson, Islam, Świat ksiąŝki, Warszawa 1996; M. Jordan, Tajemnice kultur i religii wschodu, Warszawa 2000; Pace, Stefani, Współczesny fundamentalizm religijny, Warszawa 2004 S. P. Huntington, Zderzenie cywilizacji, Warszawa 2001; A. Khoury, E. Grundmann, H. Muller, Wojna i przemoc w religiach świata. Fakty i przyczyny, Kielce 2005;
W rozmaitych kulturach istnieją róŝne odpowiedniki nazwy religia: staroŝytni Grecy uŝywali słowa eusebeia poboŝność, Izraelici jirath Elohim bojaźń pańska, a hinduiści posługują się sanskryckim określeniem dharma nauka.
RELIGIO Religare Wiązać, spajać Relegere Zbierać, czytać od nowa Reeligere Ponownie wybrać wiarę w Boga
Religia to zespół wierzeń dotyczących świata i sił nim rządzących. W kaŝdej religii zakłada się istnienie Boga, róŝnie pojmowanego stanowiący źródło i ostateczny cel człowieka.
Ze względu na stosunek do Boga POLITEIZM KATENOTEIZM HENOTEIZM MONOTEIZM PANTEIZM ANIMIZM AGNOSTYCYZM ATEIZM
POLITEIZM wielobóstwo KATENOTEIZM zmienny kult jednego bóstwa, nie przeczący istnieniu innych HENOTEIZM stały kult jednego bóstwa nie, przeczący istnieniu innych bóstw MONOTEIZM jedynobóstwo PANTEIZM odrzucenie Boga osobowego ANIMIZM istnienie duszy we wszystkich rzeczach AGNOSTYCYZM zanegowanie poznania świata i praw nim rządzących wg agnostyków nikt nie jest w stanie jednoznacznie zdefiniować Boga, odrzucając definicje w innych religiach, agnostycy rezygnują z rozwaŝań nad Bogiem, nie mając moŝliwości opracowania metody i przyrządu badawczego. ATEIZM odrzucenie wiary w Boga
CZĘŚCIAMI SKŁADOWYMI RELIGII SĄ: DOKTRYNA RELIGIJNA KULT RELIGIJNY ORANIZACJA RELIGIJNA
DOKTRYNA RELIGIJNA TEORIA BOGA (TEOGONIA) TEORIA ŚWIATA (KOSMOGONIA) TEORIA CZŁOWIEKA (ANTROPOLOGIA RELIGIJNA)
DOKTRYNA: TEORIA BOGA 1. BÓSTWA SIŁ PRZYRODY NIEOśYWIONEJ URANICZNE, ASTRALNE, SOLARNE, LUNARNE, TELLURYCZNE, CHTONICZNE, AKWATYCZNE, GROMOWŁADNE...
DOKTRYNA: TEORIA BOGA 2. BÓSTWA SIŁ PRZYRODY OśYWIONEJ WEGETACJI I PŁODNOŚCI (CERES, FLORA), ŚMIERCI (NERGAL)
DOKTRYNA: TEORIA BOGA 3. BÓSTWA SIŁ SPOŁECZNYCH ARES, MARS, ASZTARTE, HEFAJSTOS, ARTEMIDA...
DOKTRYNA: TERORIA ŚWIATA KOSMOGONIA (CREATIO EX NIHILO) GEOGONIA BIOGENEZA CYKLIZM, FINALIZM
DOKTRYNA: Teoria człowieka ANTROPOGENEZA SOTERIOLOGIA PNEUMATOLOGIA ESCHATOLOGIA
KULT RELIGIJNY RYTY OBRZĘD OFIARA I MODLITWA
ORGANIZACJA RELIGIJNA TAJNE STOWARZYSZENIA ZWIĄZEK MISTERYJNY KOŚCIÓŁ
GENEZA RELIGII ANIMIZM (TAYLOR) PREANIMIZM (MARETT) MANIZM (SPENCER) IDOLATRIA (BROSSES) TOTEMIZM (DURKHEIM) MAGIA (FRAZER) PRAMONOTEIZM (SCHMIDT)
ANIMIZM CZŁOWIEK PIERWOTNY WIERZY W UDUCHOWIENIE PRZYRODY. PRZYRODY KIERUJĄ DUCHY
PREANIMIZM NIE TYLE DUCHY CO TAJEMNE SIŁY KIERUJĄ PRZYRODĄ, JAKAŚ BEZOSOBOWA SIŁA
MANIZM KULT PRZODKÓW. WIĘZI PLEMIENNE ŹRÓDŁEM RELIGII
IDOLATRIA ODDWANIE CZCI PRZEDMIOTOM BĄDŹ WYOBRAśENIOM UZNAWANYM ZA ŚWIĘTE
TOTEMIZM KULT ROŚLINNEGO BĄDŹ ZWIERZĘCEGO PRAPRZODKA RODU ALBO PLEMIENIA
MAGIA MALOWANIE ZWIERZĄT BY MIEĆ NAD NIMI WŁADZĘ
PRAMONOTEIZM ŹRÓDŁEM RELIGII BYŁO PRAOBJAWIENIE Z CZASEM ZOSTAŁO ZAPOMNIANE