Poposiłkowe oznaczanie profilu lipidowego u dorosłych i u dzieci. Łukasz Szternel Katedra i Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy
Fasting Złoty standard Non-fasting akceptowalna alternatywa, dodatkowa korzyść Postprandial identyfikacja hiperlipidemii po posiłkowej Any time 4 h 8-12 h 24 h
Non-fasting
FTT (Fat Tolerance Test) Ocena po posiłkowej hipertriglicerydemii Wystandaryzowany posiłek zawierający: 75 g tłuszczów (nasyconych - 375% rekomendowanego dziennego zapotrzebowania), 25g węglowodanów, 10 g białka 4 h - ocena stężenia TG >220 mg/dl - FTT - pozytywny 1999, Karpe "Fat tolerance" Fat Tolerance Test - standardized in May 2011 with a meta-analysis 113 studies (European Association of Cardiovascular Prevention and Rehabilitation)
Zalecane badania lipidowe w określaniu ryzyka sercowo-naczyniowego Podstawowy profil lipidowy Rozszerzony profil lipidowy Wskaźniki lipidowe TC Lp(a) Nie-HDL-C LDL-C Apo B Apo B/Apo AI TG Apo AI Nie-HDL-C/HDL-C HDL-C Remn-C Diagnostyka laboratoryjna; Redakcja naukowa: Bogdan Solnica; PZWL 2014
Rekomendowane wskaźniki lipidowe Nie-HDL-C = TC - HDL-C (non-fasting) Remn-C = TC - HDL-C - LDL-C LDL-C (I cel terap.) LDL-C + 30 mg/dl = nie-hdl-c ( II cel terap.)
Rekomendacje lipidowe - dzieci Pierwsze badania lipidowe na czczo u dzieci obciążonych czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych już od 2. roku życia, ale nie później niż do 10. roku życia. Każdy pomiar należy wykonać dwukrotnie w odstępie od 2 tygodni do 3 miesięcy i wyliczyć wartość średnią. The Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI) poparte przez Amerykańską Akademię Pediatryczną - rutynowe badanie stężenia TC oraz HDL-C we krwi z oznaczeniem frakcji nie- HDL-C (nie-hdl-c = TC - HDL-C) powinno zostać przeprowadzone nie na czczo u wszystkich dzieci w wieku 9-11 lat - jeśli uzyskany wynik jest prawidłowy, ponowne badanie należy wykonać między 17. a 21. rokiem życia. National Heart, Lung, and Blood Institute. Expert Panel on Integrated Guidelines for Cardiovascular Health and Risk Reduction in Children and Adolescents (2012) Postępowanie w rodzinnej hipercholesterolemii u dzieci i młodzieży. Stanowisko Forum Ekspertów Lipidowych Kardiologia Polska 2013; 71, 10: 1099 1105; DOI: 10.5603/KP.2013.0276
USA dr Ancel Keys ( )chef killer of Americans is CVD, disorder and degeneration of heart blood vessels ( )" Correlation between cholesterol levels and CVD At a 1955 WHO meeting in Geneva, Keys presented his diet-lipid-heart disease hypothesis Main article: Seven Countries Study Sources: https://www.youtube.com/watch?v=koifkb4jlfy https://en.wikipedia.org/wiki/ancel_keys
Badanie NATPOL 2011: polskie społeczeństwo nie jest zdrowe. (16-09-2011) Opracowanie: Marzena Sudoł i dr Alicja Adach-Kilon About Institute of Atherothrombosis
Ryzyko rezydualne TG Triada aterogenna sd- LDL HDL LIPOTEST - Postprandial Lipemia and Cardiovascular Risk
Lopez-Miranda, J. et al., Br. J. Nutr., 98(03), 458, 2007.
TRL/remnant and CHD Bezpośredni Zdolność do penetracji śródbłonka Cytotoksyczne wobec komórek śródbłonka (Speidel et al. 1990) NEFA- wzrost przepuszczalności endothelium Wzrost ekspresji ICAM-1, VCAM-1 Aterogenny efekt TRL/remnant Wzrost stęż. sd-ldl-c (Griffin, 1999) Pośredni Aktywność prozakrzepowa (Miller, 1998) Umiarkowany wzrost akt. płytek krwi (Broijersen et al. 1998, Hyson et al. 2002) Przejściowa neutrofilia (van Oostrom et al. 2004) Dietry, Physiologial, adn Genetic Impacts on Postprandial Lipid Metabolism (Chapter 17);2010 Jose Lopez-Miranda an Carmen Marin
Alternatywna możliwość analizy lipidów non-fasting 2009 Danish Society for Clinical Biochemistry 2013 American College of Cardiology i American Heart Association (ACC/AHA) 2014 National Institute for Health and Care Excellence (NICE) 2016 European Atherosclerosis Society (EAS) i European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (EFLM)
Based on 12 744 children from The National Health and Nutrition Examination Survey [Steiner MJ, Skinner AC, Perrin EM. Fasting might not be necessary before lipid screening: a nationally representative cross-sectional study. Pediatrics 2011;128: 463 470]
The National Health and Nutrition Examination Survey [Steiner MJ et al.] TC LDL-C TG HDL-C Non-HDL-C
TC = 0,17 mg/dl x 12 h = 2,04 mg/dl 1 % LDL-C = 0,46 mg/dl x 12 h = 5,5 mg/dl 1,2 % TG = 2,16 mg/dl x 12 h = 26 mg/dl 4%
Non-fasting TG a CVD Badania prospektywne: Women's Health Study Copenhagen City Heart Study Physicans Health Study Apolipoprotein - related Mortality Risk Study (AMORIS) Metaanalizy: Hokanson and Austin Sarwar, et al Emerging Risk factors Collaboration metaanalyses Second Northwick Park Heart Study (NPHSII) Norwegian Study
Copenhagen City Heart Study 7 587 kobiet, 6394 mężczyzn Endpoints: zawał, udar, ogólna śmiertelność Stężenie TG (nie na czczo) znacząco lepiej przewiduje przyszłe zdarzenia CVD oraz wcześniejszą śmiertelność u obojga płci. Triglycerides and Cardiovascular Risk K.E.L Harchaoui, M.E Visser, J.J.P Kastelein, E.S Stroes, and G.M Dallinga-Thie. Curr Cardiol Rev. 2009 Aug; 5(3): 216 222
Physicians Health Study 85% uczestników (nie na czczo) Stężenie TG - silny predyktor CHD nawet po uwzględnieniu pierwszego celu terapeutycznego jakim jest LDL-C Second Northwick Park Heart Study (NPHSII) TG (nie na czczo) silnie związane z ryzykiem CVD Czynnik predykcyjny w ocenie RSN A prospective study of triglyceride level, lowdensity lipoprotein particle diameter, and risk of myocardial infarction. Stampfer MJ, Krauss RM, Ma J, Blanche PJ, Holl LG, Sacks FM, Hennekens CH JAMA. 1996 Sep 18; 276(11):882-8 Nonfasting apolipoprotein B and triglyceride levels as a useful predictor of coronary heart disease risk in middle-aged UK men. Talmud PJ, Hawe E, Miller GJ, Humphries SE Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2002 Nov 1; 22(11):1918-23
Curr Vasc Pharmacol. 2011 May;9(3):258-70 Assessment and clinical relevance of non-fasting and postprandial triglycerides: an expert panel statement. Kolovou GD, Mikhailidis DP, Kovar J, Lairon D, Nordestgaard BG, Ooi TC, Perez-Martinez P, Bilianou H, Anagnostopoulou K, Panotopoulos G. Rola TG (non-fsting/postprandial) w ocenie ryzyka CVD: 1) Podwyższone stężenie TG (non-fasting: 175 mg/dl ) stanowi czynnik ryzyka CVD 2) Osoby z niewłaściwym stężeniem TG (postprandial: 220 mg/dl ) powinny zostać poddane agresywnej modyfikacji stylu życia lub wdrożone powinno zostać właściwe leczenie farmakologiczne 2) Zmiana stylu życia na prozdrowotny wg WHO pozwala zapobiegać 75% zgonów z powodu chorób układu krążenia
Dziękuję Państwu za uwagę