GMINA LEŻAJSK Załącznik do Uchwały Nr XXXVI/227/2009 Rady Gminy Leżajsk PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI STARE MIASTO NA LATA 2009 2015 Stare Miasto, marzec 2009 r.
SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 4 2. Przesłanki opracowania planu... 5 3. Ogólna charakterystyka miejscowości... 6 3.1 Położenie geograficzne i administracyjne... 6 3.2 Rys historyczny... 8 4. Inwentaryzacja zasobów... 9 4.1 Środowisko przyrodnicze i zasoby naturalne... 9 4.1.1 Klimat... 9 4.1.2 Gleby... 9 4.1.3 Wody powierzchniowe i podziemne... 10 4.1.4 Źródła zanieczyszczenia środowiska... 10 4.2 Sfera społeczna... 11 4.2.1 Poziom i struktura bezrobocia... 11 4.2.2 Opieka społeczna... 11 4.2.3 Oświata... 13 4.2.4 Kultura i sport... 15 4.2.5 Opieka zdrowotna... 19 4.3 Strefa gospodarcza... 19 4.3.1 Rolnictwo... 19 4.3.2 Pozostała działalność gospodarcza... 21 4.4 Infrastruktura techniczna... 26 4.4.1 Gospodarka przestrzenna... 26 4.4.2 Infrastruktura drogowa... 26 4.4.3 Gospodarka wodno ściekowa... 26 4.4.4 Gospodarka odpadami... 28 4.4.5 Elektryfikacja... 28 4.4.6 Gazyfikacja... 29 4.4.7 Telefonizacja... 29 4.4.8 Ciepłownictwo... 30 4.5 Dziedzictwo kulturowe i turystyka... 30 5. Analiza SWOT... 32 6. Wizja i misja rozwoju miejscowości... 34 7. Kierunki rozwoju miejscowości... 35 8. Wykaz i harmonogram realizacji projektów w Starym Mieście na okres 2009-2015... 37 9. Wdrażanie planu... 39 10. Monitoring... 40 zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 2 z 40
Ponadto, dołączono: Tabela nr 1.- Liczba mieszkańców i powierzchnia miejscowości Stare Miasto... 7 Tabela nr 2.- Formy wsparcia na terenie Starego Miasta... 12 Tabela nr 3.- Wyposażenie placówek oświatowych na terenie miejscowości Stare Miasto... 13 Tabela nr 4.- Sieć wodociągowa w gminie Leżajsk ze szczególnym uwzględnieniem miejscowości Stare Miasto w 2007 roku... 27 Tabela nr 5.- Liczba abonamentów podłączonych do sieci telefonicznej na terenie gminy Leżajsk ze szczególnym uwzględnieniem miejscowości Stare Miasto w 2006 roku... 29 Wykres nr 1.- Wielkość miejscowości Stare Miasto na tle poszczególnych miejscowości gminy Leżajsk (w ha)... 8 Rys. nr 1.- Położenie Parku Przemysłowego "Stare Miasto - Park"... 23 Rys. nr 2.- Położenie Parku Przemysłowego "Stare Miasto - Park" - strefa A... 24 Rys. nr 3.- Położenie Parku Przemysłowego "Stare Miasto - Park" - strefa B... 25 Mapa nr 1.- Położenie miejscowości Stare Miasto na mapie Polski i województwa podkarpackiego... 6 Mapa nr 2.- Mapa Starego Miasta... 7 Zdjęcie nr 1.- Zespół Szkół w Starym Mieście... 13 Zdjęcie nr 2.- Biblioteka z centrum multimedialnym w Zespole Szkół... 14 Zdjęcie nr 3.- Wybrane eksponaty z "Izby tradycji" w Zespole Szkół... 14 Zdjęcie nr 4.- Budynek biblioteki - widok ogólny... 17 Zdjęcie nr 5.- Budynek biblioteki - pomieszczenie biblioteki (I piętro)... 17 Zdjęcie nr 6.- Hala sportowa Zespołu Szkół w Starym Mieście... 18 Zdjęcie nr 7.- Zakłady przemysłowe na terenie Starego Miasta... 21 Zdjęcie nr 8.- Obiekty zabytkowe na terenie Starego Miasta... 31 zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 3 z 40
1. Wstęp Rozwój i odnowa obszarów wiejskich, to jedno z kluczowych wyzwań, jakie stoją przed Polską po integracji z Unią Europejską. Głównym celem jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich. Działania te realizowane są w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich finansowanego ze środków pomocowych Unii Europejskiej. Program koncentruje się na poprawie jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb gospodarczych oraz społeczno kulturalnych. Umożliwia to rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpływa na wzrost ich atrakcyjności inwestycyjnej. Plan odnowy miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach Programu rozwoju obszarów wiejskich działanie Odnowa i rozwój wsi. zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 4 z 40
2. Przesłanki opracowania planu Celem rozwoju miejscowości Stare Miasto jest osiągnięcie stabilnego i zrównoważonego rozwoju, który zapewni: zaspakajanie bieżących potrzeb mieszkańców, wzrost poziomu i jakości życia, zaspokojenie potrzeb przyszłych pokoleń. Opracowanie, a następnie wdrożenie planu rozwoju wiąże się z określonymi korzyściami dla społeczności lokalnej: zdynamizowanie rozwoju społeczno gospodarczego miejscowości, dzięki pojawiającym się nowym możliwościom podejmowania działań rozwojowych, wzrost atrakcyjności życia społeczno kulturalnego, wdrażanie pozytywnych zmian akceptowanych przez mieszkańców, możliwość korzystania z funduszy strukturalnych i innych zewnętrznych źródeł finansowania działań rozwojowych, aktywizacja społeczności lokalnej wzrost tożsamości z miejscem zamieszkania oraz stopnia integracji mieszkańców wokół działania na rzecz własnego środowiska miejscowości, podniesienie atrakcyjności turystycznej miejscowości, zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 5 z 40
3. Ogólna charakterystyka miejscowości 3.1 Położenie geograficzne i administracyjne Miejscowość Stare Miasto usytuowana jest w części Kotliny Sandomierskiej, w województwie podkarpackim, w powiecie leżajskim, w gminie Leżajsk w ścisłym sąsiedztwie sołectwa Przychojec i miasta Leżajsk. Wieś położona jest na lewym brzegu rzeki San, 4 km od Leżajska, przy drodze do Naklika. Sołectwo Stare Miasto zamieszkuje obecnie 1732 osób (stan na 31.12 2008 r.). Mapa nr 1. Położenie miejscowości Stare Miasto na mapie Polski i województwa podkarpackiego Źródło: Urząd Gminy w Leżajsku 2008r. zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 6 z 40
Mapa nr 2.- Mapa Starego Miasta STARE MIASTO Źródło: Urząd Gminy w Leżajsku 2008r. Tabela nr 1.Liczba mieszkańców i powierzchnia miejscowości Stare Miasto Miejscowość Powierzchnia w ha Ludność ha (%) liczba (%) Giedlarowa 2996,25 15,04 4 138 20,46 Brzóza Królewska 4926,46 24,73 3 525 17,43 Wierzawice 2101,52 10,55 3 405 16,84 Stare Miasto 1174,38 5,90 1 732 8,57 Dębno 1744,60 8,76 1 435 7,10 Piskorowice 2500,10 12,55 1 333 6,60 Przychojec 1282,91 6,44 989 4,89 Chałupki Dębniańskie 618,91 3,11 904 4,47 Hucisko 580,98 2,92 778 3,85 Biedaczów 644,27 3,23 765 3,78 Gwizdów 567,32 2,85 618 3,06 Rzuchów 675,12 3,39 296 1,46 Maleniska 104,64 0,53 302 1,49 OGÓŁEM 19 917,46 100,00 20 220 100,00 Źródło: Urząd Gminy w Leżajsku 2008r. zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 7 z 40
Administracyjnie miejscowość Stare Miasto przynależy do gminy Leżajsk. Gmina podzielona jest na 12 sołectw tj. Wierzawice, Rzuchów, Piskorowice, Dębno, Chałupki Dębniańskie, Giedlarowa, Gwizdów-Biedaczów, Brzóza Królewska, Hucisko, Maleniska, Przychojec i Stare Miasto. Rolę centrum administracyjno gospodarczego gminy spełnia miasto Leżajsk gdzie usytuowany jest między innymi urząd gminy. Wykres nr 1. Wielkość miejscowości Stare Miasto na tle poszczególnych miejscowości gminy Leżajsk (w ha) Brzóza Królewska Giedlarowa Piskorowice Wierzawice Dębno Przychojec Stare Miasto Rzuchów Biedaczów Chałupki Dębniańskie Hucisko Gwizdów Maleniska 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy w Leżajsku 2008r. 3.2 Rys historyczny Ślady pojawienia się pierwszych osad na terenie gminy Leżajsk pochodzą z epoki kamiennej. Występują również znaleziska z okresu kultury łużyckiej. Najstarszą miejscowością gminy jest Stare Miasto. Wieś podmiejska położona nad Sanem przy drodze do Naklika, 4,0km od Leżajska. Pierwsze wzmianki o pojawieniu się tej osady pochodzą z XIII wieku. Na drzwiach starej drewnianej cerkwi w tejże miejscowości wyryta była data, 1228 (która świadczyła o roku jej budowy). Zabytek ten jednak nie dotrwał do naszych czasów około 1860 roku cerkiew spłonęła. Stare Miasto powstało na zgliszczach zniszczonego latem 1524 roku przez Tatarów miasta Leżajska, które zostało przeniesione na obecne miejsce. Mocą nowego przywileju lokalizacyjnego wydanego przez króla Zygmunta I, dnia 27 września zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 8 z 40
1524 r. zostało utworzone nowe miasto. Stary Leżajsk przestał istnieć, jako miasto i stał się wsią, zachowując tylko jakby na wspomnienie swego poprzedniego statusu nazwę Stare Miasto. Według historyków ogromne znaczenie w regionie miało usytuowanie w miejscowości portu rzecznego i przeprawy promowej przez rzekę San (XIV w.). Jak podaje prof. Józef Półćwiartek, produkowano tutaj różnego rodzaju statki rzeczne, używane do spławu produktów rolnych i rzemieślniczych z terenu starostwa. Na przestrzeni dziejów zasłynęli także rzemieślnicy ze Starego Miasta, wyrabiający gliniane garnki i drewniane rury stosowane do budowy wodociągów. Tereny te zamieszkiwali Polacy, Ukraińcy i Żydzi, w wielowiekowej poprawnej koegzystencji do lat trzydziestych naszego stulecia. Historycy podają, że w czasach galicyjskich w kilku wsiach podleżajskich, Rusini stanowili duży procent liczebny (Siedlanka, Stare Miasto, Dębno). W wyniku tragicznego rozwoju wydarzeń lokalnych, a przede wszystkim na mocy porozumienia między PKWN (Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego) a władzami ZSRR, Ukraińcy zostali wysiedleni z okolic Leżajska. Dla Żydów leżajskich i podleżajskich wsi eksterminacja rozpoczęła się z dniem zajęcia przez wojska niemieckie miasta i okolicy, tj. 10 września 1939 roku. 4. Inwentaryzacja zasobów 4.1 Środowisko przyrodnicze i zasoby naturalne 4.1.1 Klimat Na terenie miejscowości Stare Miasto średnia roczna temperatura wynosi 7,9 C, z minimum wynoszącym w styczniu -3,5 C, maksimum w lipcu +18,7 C. Średnia roczna suma opadów wynosi 582mm, od 30mm w styczniu do 86mm w lipcu. Długość okresu wegetacyjnego wynosi 212 dni, z początkiem wegetacji 6 kwietnia i końcem okresu 11 października. Najczęściej notowane są wiatry o kierunku południkowym, zwłaszcza południowe. 4.1.2 Gleby W obrębie analizowanego obszaru przeważają gleby gliniaste oraz pyłowe dolin rzecznych. Gleby gliniaste charakteryzują się dużą wilgotnością nawet w dni słoneczne, tworząc zbitą skorupę izolującą. Są to gleby żyzne, zawierające duże zasoby składników pokarmowych, ale trudne do upraw z powodu znacznej zwięzłości w stanie suchym i nadmiernej przylepności w stanie mokrym. Gleby pyłowe posiada- zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 9 z 40
ją dobre właściwości fizyczne i wodne, wysoki zasięg kapilarności oraz dobrą przepuszczalność. Pod względem żyzności są to gleby dobre, szczególnie położone w dolinie Sanu sprzyjają uprawie zbóż, ziemniaków i warzyw, wymagają jednak bardzo starannej i terminowej uprawy, jeżeli się chce utrzymać je w dobrej strukturze. 4.1.3 Wody powierzchniowe i podziemne Największą rzeką gminy jest rzeka San, stanowiąca prawobrzeżny dopływ Wisły. Przepływa przez gminę z południa na północ, po jej wschodniej stronie, dzieląc gminę na dwie części. Stare Miasto położone jest na lewym brzegu rzeki San. Duże zróżnicowanie budowy geologiczno-strukturalnej obszaru powoduje dużą różnorodność i zmienność zasobów wód podziemnych. Są to wody w utworach kredowych, trzeciorzędowych i czwartorzędowych. Największe znaczenie posiadają te ostatnie, będące podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę ujęć gospodarczych, komunalnych, wodociągów wiejskich i ujęć indywidualnych. 4.1.4 Źródła zanieczyszczenia środowiska Głównymi emitorami zanieczyszczeń środowiska naturalnego na terenie analizowanego obszaru są zakłady przemysłowe. W obrębie Starego Miasta stanowią je Zakłady Piwowarskie oraz Zakłady Przetwórstwa Owocowo Warzywnego Hortino. Istotnym źródłem zanieczyszczeń są również lokalne kotłownie w obiektach komunalnych oraz kotłowniach przydomowych. Mimo posiadania sieci gazowej przez zespoły zabudowy wiejskiej, w większości gospodarstw nadal podstawowym paliwem jest węgiel i koks. Za zagrożenie należy uznać także dzikie wysypiska śmieci powstające najczęściej w lasach, w pobliżu rzek oraz w innych niedozwolonych miejscach. Mając na uwadze dobro środowiska przyrodniczego na terenie analizowanego obszaru podejmowane są działania w zakresie racjonalizacji gospodarki odpadami oraz uświadomienia mieszkańcom potrzeby troszczenia się o dziedzictwo natury. Innym źródłem zanieczyszczenia środowiska są ścieki, które przyczyniają się do pogorszenia stanu lokalnych rzek i potoków. Zanieczyszczenia te zostaną zminimalizowane wraz z rozbudową sieci kanalizacyjnej na terenie analizowanego obszaru. zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 10 z 40
Racjonalne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi wymaga stosowania szczególnych działań i środków. Władze gminy we współpracy z sołectwem Stare Miasto, starają się stworzyć optymalne warunki do powstrzymywania procesów degradacji środowiska oraz do zachowania jego równowagi ekologicznej. 4.2 Sfera społeczna 4.2.1 Poziom i struktura bezrobocia Sytuacja miejscowości Stare Miasto pod względem poziomu bezrobocia w ciągu ostatnich lat uległa stosunkowej poprawie. Na obniżanie się poziomu bezrobocia wpływa zwiększająca się liczba nowych etatów, które tworzy głównie sektor prywatny. Na terenie Starego Miasta to przede wszystkim Park Przemysłowy Stare Miasto - Park. Według danych na grudzień 2008 r. (dane z PUP w Leżajsku), liczba bezrobotnych na terenie Starego Miasta wynosiła ogółem 105 osób, w tym 51 kobiet. i 54 mężczyzn. Wśród tej grupy bezrobotnych największy procent stanowią osoby bez wykształcenia średniego, następnie osoby powyżej 25 roku życia oraz osoby nieposiadające kwalifikacji zawodowych. Najmniejszy odsetek z tej grypy bezrobotnych stanowią osoby powyżej 50 roku życia, osoby samodzielnie wychowujące, co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia oraz osoby niepełnosprawne. 4.2.2 Opieka społeczna Na terenie Starego Miasta nie występują żadne placówki świadczące opiekę społeczną mieszkańcom. Pomoc mieszkańcom udzielana jest poprzez placówki zlokalizowane na terenie całej gminy Leżajsk, w skład, których wchodzi: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (GOPS) w Leżajsku, Dom Pomocy Społecznej w Brzózie Królewskiej dla osób w podeszłym wieku i somatycznie chorych, Dom Pomocy Społecznej Piskorowie - Mołynie dla osób psychicznie chorych, Polski Komitet Pomocy Społecznej - Zarząd Gminny zajmujący się organizowaniem usług opiekuńczych dla osób niepełnosprawnych i w podeszłym wieku. Prowadzi również wydawanie żywności i odzieży dla osób potrzebujących z terenu gminy. zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 11 z 40
Tabela nr 2.- Formy wsparcia na terenie Starego Miasta Rodzaj udzielonej pomocy Zasiłek stały Zasiłek okresowy Usługi opiekuńcze Pomoc żywnościowa Dożywianie dzieci Kolonie finansowane przez GOPS Liczba osób/rodzin objętych wsparciem 4 osoby 8 rodzin 1 osoba 43 osoby 48 osoby 5 osób Źródło: Opracowanie własne na podst. danych z UG Leżajsk 2008r. Dodatkowo objęto również pomocą społeczną 10 rodzin z problemem alkoholowym, 8 rodzin z powodu niepełnosprawności, 7 rodzin niepełnych oraz 7 rodzin wielodzietnych. Głównym powodem przyznawania świadczeń w ramach pomocy społecznej jest ubóstwo, bezrobocie, długotrwałe choroby, niepełnosprawność, jak również bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego. Niejednokrotnie powodem przyznawania pomocy jest także alkoholizm oraz wielodzietność w rodzinach biednych. Zjawiska te prowadzą niejednokrotnie do wykluczeń społecznych osób i utrudnia tym osobom powrót na rynek pracy. Taka sytuacja powoduje wzrost migracji zarobkowej mieszkańców, co destabilizuje funkcjonowanie rodziny i rozluźnia więzy rodzinne. Planowane przez GOPS inwestycje mające na celu poprawę warunków funkcjonowania pomocy społecznej to: utworzenie świetlicy socjoterapeutycznej na terenie gminy Leżajsk, wspólne prace z Powiatowym Urzędem Pracy w Leżajsku nad utworzeniem Centrum Integracji Społecznej w Starym Mieście, utworzenie placówki dziennego pobytu dla sprawców przemocy. zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 12 z 40
4.2.3 Oświata Oświata, to jedna z kluczowych dziedzin zarówno w wymiarze ogólnokrajowym, jak i lokalnym. Im bardziej wykształcone społeczeństwo, tym szybciej i lepiej potrafi się przystosować do realiów dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej i społecznej. Na terenie miejscowości Stare Miasto funkcjonuje Szkoła Podstawowa oraz Gimnazjum stanowiące bazę wychowawczo oświatową. Tabela nr 3. Wyposażenie placówek oświatowych na terenie miejscowości Stare Miasto Wyszczególnienie Ilość uczniów Ilość etatów nauczycielskich Ilość sal lekcyjnych Sala gimnastyczna Zespół Szkół w Starym Mieście Szkoła Podstawowa 3 - klasa 0 117 - klasy 1-6 12,61 (15 nauczycieli) 10 pow.288 m 2 Gimnazjum 109 13,56 (15 nauczycieli) 7 nie ma Źródło: Urząd Gminy w Leżajsku. Zespół Szkół w Starym Mieście jest miejscem, łączącym w sobie tradycje i nowoczesność. Szkoła wyposażona jest w pracownie informatyczne ze stałym dostępem do Internetu, halę sportową oraz siłownię. Na terenie przyszkolnym zlokalizowane są także boiska sportowe. Zdjęcie nr 1. Zespół Szkół w Starym Mieście Źródło: Zasoby sieci Internet zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 13 z 40
W Zespole Szkół znajduje się także nowocześnie wyposażona biblioteka, posiadająca bogaty księgozbiór. Działa tam również centrum multimedialne. Centrum dostępne dla wszystkich uczniów, wyposażone jest w cztery komputery z dostępem do Internetu (zdjęcia poniżej). Zdjęcie nr 2.Biblioteka z centrum multimedialnym w Zespole Szkół Źródło: Urząd Gminy Leżajsk Na terenie szkoły działa również Izba tradycji, w której eksponatami są sprzęty gospodarstwa domowego używane przez dawnych mieszkańców Starego Miasta. Znalazły się tam m.in. maszyna do pisania, kołowrotek, stare garnki, drewniane przedmioty codziennego użytku oraz regionalna odzież i dawne obuwie. Zdjęcie nr 3. Wybrane eksponaty z "Izby tradycji" w Zespole Szkół Źródło: Urząd Gminy Leżajsk zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 14 z 40
Szkoła, oprócz swojej zasadniczej działalności dydaktycznej prowadzi również funkcje społeczne, to jest: zajmuje się profilaktyką uzależnień, przeciwdziałaniu agresji i przemocy - uczniom i rodzicom zapewniana jest fachowa i dyskretną opieka pedagoga szkoły. Prowadzone są również zajęcia korekcyjno-kompensacyjne. prowadzone są zajęcia promujące zdrowy tryb życia w ramach programów profilaktycznych: Znajdź właściwe rozwiązanie, Elementarz siedmiu kroków, Radosny uśmiech- radosna przyszłość, Czyste powietrze wokół nas. szkoła współpracuje z instytucjami wspierającymi wszechstronny rozwój młodzieży: Teatrem Edukacji im. Adama Mickiewicza we Wrocławiu, Muzeum Zamek w Łańcucie, Teatrem Maska w Rzeszowie, Muzeum w Leżajsku, Nadleśnictwem Leżajsk 4.2.4 Kultura i sport Placówki kulturalne mają na celu organizowanie życia kulturalnego na terenie całej gminy oraz upowszechnianie kultury, jako czynnika wpływającego na zwiększenie poziomu życia mieszkańców, poszanowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego oraz czynnika promującego gminę w regionie, kraju oraz świecie. Instytucje te aktywizują lokalną społeczność do uczestniczenia w różnych formach życia artystycznego oraz kulturalnego. Do placówek kulturalnych należy m.in.: promowanie aktywności społeczno kulturalnej mieszkańców, wpieranie inicjatyw obywatelskich; rozwój już odbywających się, a także tworzenie nowych imprez kulturalnych; prowadzenie zajęć aktywizujących młodzież w celu ograniczenia patologii; podnoszenie świadomości lokalnej społeczności krzewienie kultury fizycznej; kultywowanie tradycji gminy oraz regionu; zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 15 z 40
ułatwianie dostępu do kultury; dążenie do międzygminnej, międzyregionalnej oraz międzynarodowej współpracy kulturalnej mającej na celu wymianę doświadczeń oraz upowszechnianie dobrych praktyk; wspieranie inwestycji w zakresie budowy, rozbudowy, adaptacji bądź modernizacji obiektów kulturalnych itp. Na terenie Starego Miasta działa: Dziecięcy Zespół Taneczny (3 grupy), Dziecięca Grupa Animacji Kulturalnej, Koło Gospodyń Wiejskich. Stare Miasto jest jedną z miejscowości na ternie gminy, gdzie nie ma filii Gminnego Ośrodka Kultury. Życie kulturalne i społeczne skupia się wokół szkoły oraz siedziby koła gospodyń wiejskich i biblioteki. Filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Starym Mieście, mieści się w budynku zlokalizowanym przy drodze wojewódzkiej nr 877. Obecnie biblioteka znajduje się na piętrze, a na parterze swoją siedzibę ma koło gospodyń wiejskich. Odbywają się tam również spotkania okolicznościowe i zebrania wiejskie. Niestety obecny stan budynku nie pozwala ani na dogodną działalność biblioteki ani na prowadzenie działalności społeczno kulturalnej. Planowana modernizacja obiektu ma na celu poprawę jego funkcjonalności, zlikwidowanie barier architektonicznych, poprawę warunków termoenergetycznych oraz dostosowanie obiektu do obecnych standardów wykończeniowych. Projektowane rozwiązania funkcjonalno-architektoniczne pozwolą na zagospodarowanie przestrzeni w sposób funkcjonalny, umożliwiający pełnienie funkcji publicznej oraz społeczno kulturalnej. Działka, na której zlokalizowany jest budynek biblioteki jest obecnie niezagospodarowana, dlatego też w projekcie przewidziano zlokalizowanie na tym terenie placu zabaw, boiska do siatkówki plażowej, alejek rekreacyjnych oraz obiektów małej architektury, miejsc parkingowych. Nowe rozwiązania pozwolą na korzystanie z obiektu także osobom niepełnosprawnym. Realizacja przedsięwzięcia pozwoli na stworzenie miejsca, które posłuży mieszkańcom, tym bardziej, że w miejscowości nie ma obiektu przeznaczonego zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 16 z 40
na działalność kulturalną, ani placu zabaw dla dzieci. Ze względu na położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne miejsce to może sprzyjać nawiązywaniu kontaktów społecznych. Zdjęcie nr 4.Budynek biblioteki - widok ogólny Źródło: Urząd Gminy Leżajsk Zdjęcie nr 5.Budynek biblioteki - pomieszczenie biblioteki (I piętro) Źródło: Urząd Gminy Leżajsk zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 17 z 40
Infrastrukturę sportową na terenie miejscowości Stare Miasto tworzy stadion pełnowymiarowy z trybunami i szatnią. Przy stadionie znajduje się również boisko do koszykówki, siatkówki i mini piłki nożnej. Na infrastrukturę sportową zlokalizowaną na terenie Starego Miasta składa się również zaplecze Zespołu Szkół: hala sportowa, siłownia, boiska sportowe, bieżnia. Zdjęcie nr 6. Hala sportowa Zespołu Szkół w Starym Mieście Źródło: Urząd Gminy Leżajsk Z infrastruktury sportowej zlokalizowanej na terenie Zespołu Szkół w Starym Mieście korzystają głównie uczniowie w ramach prowadzonych zajęć szkolnych. Organizowane są również treningi dla Uczniowskiego Klubu Sportowego Tempo SP Stare Miasto. Klub Tempo bierze aktywny udział w życiu szkoły, reprezentując ją w rozgrywkach międzyszkolnych piłki nożnej. zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 18 z 40
4.2.5 Opieka zdrowotna Na terenie Starego Miasta nie ma ośrodków zdrowia ani infrastruktury medycznej (np. aptek). Mieszkańcy korzystają z usług medycznych świadczonych na ternie Leżajska. Służba zdrowia zabezpiecza potrzeby mieszkańców gminy w zakresie podstawowej opieki medycznej. Na terenie gminy Leżajsk znajduje się pięć ośrodków zdrowia oraz trzy apteki (w Giedlarowej, w Brzózie Królewskiej, Wierzawicach i w Piskorowicach). Ośrodki zdrowia zlokalizowane są w następujących miejscowościach: Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Medycyna Rodzinna - Giedlarowa, z Punktem Lekarskim w Biedaczowie, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Zdrowia - Brzóza Królewska, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MEDYK w Wierzawicach, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MEDYK w Piskorowicach, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Centrum Zdrowia Dębno Ponadto, na terenie gminy działa cztery prywatne gabinety lekarskie: Gabinet Ginekologiczny w Giedlarowej; Gabinet Internisty reumatologa w Przychojcu; Gabinet Odnowy Biologicznej Korekta Kręgosłupa w Giedlarowej, Gabinet stomatologiczny w Wierzawicach. 4.3 Strefa gospodarcza 4.3.1 Rolnictwo W Starym Mieście, podobnie jak i na terenie całej gminy dominuje uprawa zbóż oraz warzyw. Duże znaczenie dla rozwoju rolnictwa miało powstanie w latach siedemdziesiątych Zakładu Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego HORTEX (od 2000 r. Hortino ). Prężnie działający zakład był miejscem zbytu na produkty rolne z okolicznych miejscowości i nie tylko. Pozwoliło to na szybki rozwój rolnictwa, zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 19 z 40
wzrost zamożności mieszkańców gminy, rozwój lokalnej społeczności. Dobra sytuacja w rolnictwie pozwalała wielu rodzinom utrzymać się z pracy na roli. Obecnie niskie ceny skupu produktów rolnych, zła polityka rolna państwa, wysokie ceny środków do produkcji rolnej spowodowały pogorszenie się sytuacji w wielu gospodarstwach rolnych, zwłaszcza tych małopowierzchniowych. Produkcja rolna stała się mało opłacalna, co zmusiło wielu rolników do przekwalifikowania się na produkcje innych płodów rolnych, zaniechania upraw lub podejmowania pracy zarobkowej w przemyśle. Wielu mieszkańców wyjechało za granicę na stałe lub okresowo w poszukiwaniu pracy i lepszych warunków życia. Rolnictwo na terenie analizowanego obszaru wyróżnia się przede wszystkim dużym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych oraz niską towarowością produkcji rolnej. Wśród gospodarstw rolnych zdecydowaną większość stanowią małe gospodarstwa rolne. Najwięcej jest gospodarstw o powierzchni od 1,0 do 5,0ha. Stanowią one 93% wszystkich gospodarstw. Gospodarstwa te zajmują się produkcją rolną wyłącznie lub głownie na własne potrzeby. Głównym kierunkiem rozwoju rolnictwa w gminie Leżajsk powinien być przemysł półproduktów rolnych oparty na silnych grupach producenckich potrafiących sprostać konkurencji. W działaniach na rzecz rozwoju rolnictwa należy dążyć do utrzymania i rozwinięcia współpracy z lokalnymi zakładami wykorzystującymi surowce pochodzenia rolnego. W szczególności należy dążyć do podjęcia partnerskiej współpracy pomiędzy grupami producenckimi, a Zakładem Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego "HORTINO" i Browarem LEŻAJSK. Rozwój rolnictwa w gminie musi opierać się na działaniach informacyjnych, edukacyjnych i promocyjnych, które to działania muszą być skorelowane z całym systemem informacji i promocji gminy. Działania informacyjne i edukacyjne muszą zawierać przede wszystkim zagadnienia związane z obniżaniem kosztów jednostkowych produkcji oraz zwiększeniem konkurencyjności produktów. Obniżenie kosztów jednostkowych i zwiększenie konkurencyjności powinno być celem tworzenia grup producenckich. Obniżenie kosztów można dokonać poprzez zwiększenie areałów w ramach grup, a działania marketingowe powinny spowodować wzrost konkurencyjności produktów i podniesienia wartości przetargowej oferowanej produkcji rolnej. zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 20 z 40
Analizując stan środowiska naturalnego, a także sytuację rolników miejscowości Stare Miasto dostrzega się także szansę na rozwój gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych. W obecnych warunkach przy występowaniu tak dużego rozdrobnienia gospodarstw rolnych rozwój rolnictwa ekologicznego stwarza duże możliwości rozwoju. Za zaangażowaniem się rolników w ekologiczną produkcję przemawia również ciągły wzrost zainteresowania ludności zdrową żywnością. 4.3.2 Pozostała działalność gospodarcza Miejscowość Stare Miasto stanowi obszar o profilu gospodarczym rolniczo przemysłowym. Pozarolniczy potencjał gospodarczy tworzą przede wszystkim małe i średnie podmioty, o różnym profilu działalności. Na terenie gminy zarejestrowanych jest 732 podmiotów gospodarczych. Dominują podmioty o charakterze handlowym i usługowym, należące do sektora prywatnego. W większości przypadków są to małe podmioty o niskiej dochodowości. W obrębie miejscowości Stare Miasto mieszczą się dwa duże zakłady przemysłowe tj: Zakłady Piwowarskie oraz Zakład Przetwórstwa Owocowo - Warzywnego Hortino. Zdjęcie nr 7.- Zakłady przemysłowe na terenie Starego Miasta Browar Leżajsk Hortino Istotnym czynnikiem hamującym powstawanie oraz rozwój przedsiębiorczości jest zubożenie ludności, niechęć do podjęcia ryzyka, trudności w dostępie do preferencyjnych kredytów, a także trudności w uzyskaniu poręczeń kredytowych. Istotny jest również brak wiedzy ekonomicznej w zakresie prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Barierą okazują się także problemy ze zbytem oraz dystrybucją towarów. zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 21 z 40
Gmina Leżajsk zarówno z obowiązku jednostki samorządu terytorialnego jak i w trosce o rozwój regionu nieustannie dąży do tworzenia korzystnych warunków do rozwoju przedsiębiorczości. Do zadań gminy w tym zakresie należy tworzenie klimatu do napływu kapitału zewnętrznego, wspieranie rozwoju lokalnych przedsiębiorców, pomoc przedsiębiorcom, a przede wszystkim przeciwdziałanie bezrobociu. Przejawem tego działania była inicjatywa wykorzystania i zagospodarowania nieużytków oraz nieruchomości po restrukturyzowanych i likwidowanych przedsiębiorstwach w ramach projektu Park Przemysłowy "Stare Miasto - Park". W dniu 27 sierpnia 2004r. podjęto uchwałę w sprawie przystąpienia do prac związanych z utworzeniem na terenie gminy Parku Przemysłowego. Dnia 1 sierpnia 2005r. powstała spółka Stare Miasto Park, której przekazano nieruchomości stanowiące własność Gminy Leżajsk i której powierzono zarządzanie Parkiem. Gmina Leżajsk, aby zwiększyć atrakcyjność inwestowania na terenie Parku Przemysłowego uchwaliła zakres pomocy de minimis dla przedsiębiorców podejmujących nowe inwestycje na terenie Parku Przemysłowego. Pomoc ta jest udzielana w szczególności małym i średnim przedsiębiorcom w celu wspierania nowych inwestycji i tworzenia nowych miejsc pracy. Opiera się ona na zwolnieniu z podatku od nieruchomości położonych na terenie Parku Przemysłowego w wysokości 100% rocznego wymiaru tego podatku. Zwolnienie obowiązuje przez 10 lat od momentu zakończenia inwestycji. Z tej formy pomocy mogą korzystać przedsiębiorcy, którzy zatrudnią, co najmniej 2 osoby z terenu gminy i utrzymają te miejsca pracy przez okres korzystania z ulgi. Spółka Stare Miasto Park, aby wzmocnić ofertę Parku Przemysłowego i zwiększyć szanse pozyskania nowych firm prowadzi szereg działań z różnymi instytucjami i firmami mających na celu uatrakcyjnienie warunków inwestowania. Działania te doprowadziły do włączenia w lutym 2007 roku terenów Parku Przemysłowego "Stare Miasto - Park" do Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO - Park Mielec. Dzięki temu przedsiębiorcy uzyskują dodatkowe ulgi w postaci zwolnień z podatku dochodowego nawet do 70%. Zwolnienia te uzyskuje się z tytułu kosztów nowej inwestycji oraz z tytułu tworzenia nowych miejsc pracy. Park Przemysłowy "Stare Miasto - Park" jest zlokalizowany w dwóch miejscowościach: Stare Miasto i Wierzawice. Park został podzielony na dwie strefy, zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 22 z 40
A i B o łącznej powierzchni ponad 37ha. Obie strefy leżą na terenach wiejskich i są oddalone od siebie w odległości ok. 6,0km. Rys. nr 1.- Położenie Parku Przemysłowego "Stare Miasto - Park" Źródło: http://www.lezajsk.ug.gov.pl/sm-park/lokalizacja.htm. Strefa A leżąca w miejscowości Stare Miasto obejmuje obszar 35ha i położona jest w odległości zaledwie 1,0km od drogi wojewódzkiej nr 877 (Naklik - Szklary), 2,0km od drogi krajowej nr 77 (Przemyśl - Sandomierz) oraz 2,5km od drogi wojewódzkiej nr 875 (Leżajsk - Mielec). zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 23 z 40
Rys. nr 2.- Położenie Parku Przemysłowego "Stare Miasto - Park" - strefa A Źródło: http://www.lezajsk.ug.gov.pl/sm-park/strefa_a.htm Strefa B o powierzchni ok. 2,5ha znajduje się we wsi Wierzawice i jest terenem po zrestrukturyzowanym Gminnym Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej w pełni uzbrojonym. Strefa B Parku bezpośrednio graniczy z drogą krajową nr 77 (Przemyśl - Sandomierz). Obecnie na obszarze o łącznej powierzchni 37 ha, wybudowane są trzy nowoczesne hale produkcyjne a czwarta została w pełni zmodernizowana. Hale spełniają wszystkie standardy wymagane przy tego typu obiektach. Łączna powierzchnia hal produkcyjnych wynosi blisko 8 000 m². zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 24 z 40
Rys. nr 3.- Położenie Parku Przemysłowego "Stare Miasto - Park" - strefa B Źródło: http://www.lezajsk.ug.gov.pl/sm-park/strefa_b.htm "Stare Miasto - Park" Spółka z o.o. oferuje przedsiębiorcom, którzy są chętni do inwestowania na terenie parku szeroki wachlarz usług w skład których wchodzi: wynajem nieruchomości na własny rozrachunek, zarządzanie nieruchomościami na zlecenie, działalność rachunkowo-księgową, doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, działalność związaną z organizacją targów i wystaw, doradztwo finansowe, szkolenia Park Przemysłowy Stare Miasto Park zlokalizowany na terenie gminy wiejskiej w miejscowości Stare Miasto, to jedyny tego typu obiekt na Podkarpaciu i drugi w Polsce. zatwierdzenia planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 25 z 40
4.4 Infrastruktura techniczna 4.4.1 Gospodarka przestrzenna Na terenie Starego Miasta zlokalizowanych jest około 400 domów (dane z UG Leżajsk), przeważa zabudowa zwarta, złożona głównie z domów jednorodzinnych, nie występują bloki czy wieżowce. Domy w większości są murowane w dobrym stanie, usytuowane wzdłuż ciągów komunikacyjnych, zadbane obejścia. Budynki drewniane mieszkalne stanowią mniejszość. Architektura nowszej zabudowy jest raczej uniwersalna, podobna do tego typu zabudowy na terenie całego kraju, trudno w niej doszukać się indywidualnych elementów. 4.4.2 Infrastruktura drogowa Przez miejscowość Stare Miasto przebiega droga wojewódzka nr 877 Naklik - Leżajsk Szklary oraz droga powiatowa Przychojec Stare Miasto. Komunikację w miejscowości zapewniają drogi gminne publiczne i drogi niepubliczne. Stan nawierzchni tych dróg na terenie miejscowości należy ocenić jako średni. Część dróg nie posiada nawierzchni bitumicznej w związku z powyższym należy poprawić standard techniczny sieci drogowej. Drogi niepubliczne stanowią zazwyczaj drogi biegnące wewnątrz miejscowości, nie posiadają nadanych numerów i funkcjonują jako działki ewidencyjne. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Leżajsku oddalonym o 4,0km. 4.4.3 Gospodarka wodno ściekowa W miejscowości Stare Miasto system wodociągowy jest dobrze rozwinięty. Jest to obszar, o najwyższym procencie gospodarstw podłączonych do sieci wodociągowej na terenie gminy Leżajsk (taki sam wskaźnik osiąga także Giedlarowa, Hucisko, Maleniska). Stare Miasto korzysta z sieci wodociągowej Browaru Leżajsk, do którego jest podłączona. Załącznik do projektu uchwały nr pu_246_2009_01 w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 26 z 40
Tabela nr 4. Sieć wodociągowa w gminie Leżajsk ze szczególnym uwzględnieniem miejscowości Stare Miasto w 2007 roku Miejscowość Długość sieci wodociągowej w km Liczba podłączonych gospodarstw % gospodarstw podłączonych do sieci Giedlarowa 29,5 993 100 Brzóza Królewska 31,3 743 98 Wierzawice 51,4 687 99 Stare Miasto 5,8 421 100 Dębno 2,9 305 92 Piskorowice - Rzuchów 7,3 225 64 Przychojec 9,5 218 94 Chałupki Dębniańskie 8,6 168 74 Hucisko 7,1 177 100 Biedaczów - Gwizdów 29,2 274 79 Maleniska 4,1 73 100 OGÓŁEM 186,7 4 284 94 Źródło: Stare Miasto Park Sp. z o.o. w Wierzawicach. Gorzej wygląda sytuacja pod względem gospodarki ściekowej. Gmina Leżajski skanalizowana jest w niewielkim zakresie. Stare Miasto jest jedną z miejscowości gdzie nie ma kanalizacji sanitarnej. Obecnie nieruchomości wyposażone są w bezodpływowe zbiorniki oraz indywidualne przydomowe oczyszczalnie ścieków. Gospodarka ściekowa jest nieuporządkowana, a ścieki z gospodarstw indywidualnych i instalacji kanalizacyjnych gromadzone są zazwyczaj w zbiornikach lub osadnikach gnilnych, tylko teoretycznie szczelnych. Trafiają one do pobliskich rowów i potoków, bądź na grunty użytkowane rolniczo lub dzikie wysypiska nieczystości. Powoduje to, degradację środowiska gruntowo-wodnego i zagrożenie dla wód podziemnych, stanowiących główne źródło zaopatrzenia w wodę. Załącznik do projektu uchwały nr pu_246_2009_01 w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 27 z 40
Trwają prace nad skanalizowaniem miejscowości. Opracowany został projekt oraz uzyskano pozwolenie na budowę. W 2008 r. wybudowany został jedynie krótki odcinek kanalizacji. Na rok 2009 zaplanowano budowę kanalizacji od granic miasta Leżajsk do zakładu Hortino. Terminu budowy kanalizacji w pozostałej części miejscowości jeszcze nie ustalono. Inwestycja musi być rozłożona w latach ze względu na wysokie koszty realizacji. Podejmowane są działania mające na celu uzyskania wsparcia finansowego z funduszy unijnych. 4.4.4 Gospodarka odpadami Miejscowość Stare Miasto posiada zorganizowany system gromadzenia i wywozu odpadów komunalnych od mieszkańców. Zorganizowanym odbiorem odpadów objętych jest 98% gospodarstw indywidualnych, obiektów użyteczności publicznej, jednostek usługowo handlowych oraz zakładów przemysłowych. Odpady komunalne z terenu Starego Miasta odbierane są przez Stare Miasto Park Sp. z o.o. w Wierzawicach. Największymi wytwórcami odpadów przemysłowych na terenie analizowanego obszaru są Zakłady Piwowarskie oraz Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego Hortino. W zakładach tych powstają przede wszystkim odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych oraz przetwórstwa żywności. Dwa największe zakłady produkują około 20.000 Mg odpadów rocznie jednak odpady te w dużym stopniu są poddawane procesom odzysku. Przeznaczane są na pasze i nawozy. Zakłady te są także producentami odpadów nieorganicznych z procesów termicznych. Odzyskowi podlega około 75% odpadów energetycznego spalania paliw, pozostałe są składowane. Gmina Leżajsk posiada własne składowisko odpadów komunalnych zlokalizowane w miejscowości Giedlarowa, które jest eksploatowane od 1987 roku. Wysypisko posiada dobrą lokalizację, z dojazdem drogą asfaltową. Położone składowiska w lesie w odległości ok. 700m od najbliższej zabudowy spełnia warunki dotyczące zachowania strefy ochronnej od terenów zabudowy. 4.4.5 Elektryfikacja Warunki zasilania mieszkańców Starego Miasta w energię elektryczną są dobre. Praktycznie wszystkie gospodarstwa domowe posiadają przyłącz energetyczny. Sieć elektroenergetyczna oparta jest na systemie napowietrznych linii średniego napięcia zasilające stacje transformatorowe słupowe i naziemne, rozlokowane w struk- Załącznik do projektu uchwały nr pu_246_2009_01 w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 28 z 40
turze osadniczej. Energia elektryczna dostarczana jest do odbiorców poprzez sieć rozdzielczą niskiego napięcia, poprowadzoną od transformatorów 15/0,4 kva oraz odpowiednich stacji zasilających wyodrębnionych odbiorców (zakłady przemysłowe, usługowe). 4.4.6 Gazyfikacja Obszar Starego Miasta jest w 100% zgazyfikowany. Posiada dobrze rozwiniętą sieć gazową o stosunkowo niewielkiej awaryjności. Dostawy gazu zapewniają dwa tranzytowe gazociągi zasilające, przebiegające przez gminę Leżajsk tj. wysokiego ciśnienia - φ700 CN 4,0MPa relacji Jarosław Rozwadów, oraz φ300 CN 2,8MPa relacji Jarosław -Stalowa Wola. Gazociągi te poprzez odgałęzienia do stacji redukcyjno pomiarowych I stopnia stanowią również gazociągi źródłowe dla gminy Leżajsk. Teren analizowanego obszaru objęty jest siecią rozdzielczą średniego ciśnienia w układzie rozgałęzionym, dostarczającą gaz do odbiorców. 4.4.7 Telefonizacja Usługi telekomunikacyjne na terenie analizowanego obszaru świadczy Telekomunikacja Polska S.A. W miejscowości Stare Miasto liczba abonamentów podłączonych do sieci telefonicznej kształtuje się na poziomie 320 abonentów. W odniesieniu do liczby gospodarstw domowych w miejscowości Stare Miasto (433 gospodarstw domowe), nasycenie usługami telefonii stacjonarnej wynosi 74 %. Dynamicznie rozwija się telefonia komórkowa. Tabela nr 5. Liczba abonamentów podłączonych do sieci telefonicznej na terenie gminy Leżajsk ze szczególnym uwzględnieniem miejscowości Stare Miasto w 2006 roku Miejscowość Liczba abonentów podłączonych do sieci telefonicznej Giedlarowa 800 Brzóza Królewska 600 Wierzawice 570 Stare Miasto 320 Dębno 240 Załącznik do projektu uchwały nr pu_246_2009_01 w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 29 z 40
Piskorowice 200 Przychojec 152 Chałupki Dębniańskie 161 Hucisko 70 Biedaczów 130 Gwizdów 120 Rzuchów 42 Maleniska 52 OGÓŁEM 3457 Źródło: Dane z Urzędu Gminy Leżajsk 4.4.8 Ciepłownictwo Budynki mieszkalne na terenie miejscowości Stare Miasto zaopatrywane są w ciepło przy pomocy palenisk piecowych lub wewnętrznych instalacji centralnego ogrzewania. Większość urządzeń usługowych i produkcyjnych jest zaopatrywana z indywidualnych, wbudowanych lub wolnostojących kotłowni z wykorzystaniem gazu, oleju opałowego bądź koksu. 4.5 Dziedzictwo kulturowe i turystyka Miejscowość mimo położenia na obrzeżach Leżajska, lokalizacji zakładów na terenach gromadzkich (Browar, Hortino), zachowała wiejski charakter. Pod względem architektury przeważa budownictwo z lat siedemdziesiątych z nielicznie zachowanymi drewnianymi domami z końca XIX i początku XX wieku o konstrukcji zrębowej, węgłowane na obłap. W najwyższym punkcie miejscowości znajduje się kościół parafialny pw. Św. Andrzeja Boboli wzniesiony w latach 1914 1916 (dawna cerkiew grekokatolicka). Teren wznosi się w kierunku Leżajska. Układ przestrzenny wsi zachował pewne cechy charakterystyczne dla urbanistyki dawnego miasta oraz zachowana została nazwa rynek odnosząca się do placu w centrum wsi ( teren przed kościołem). Załącznik do projektu uchwały nr pu_246_2009_01 w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 30 z 40
Wykaz obiektów zabytkowych na terenie Starego Miasta: Kościół parafialny pw. św. Andrzeja Boboli. Dawna cerkiew greckokatolicka wzniesiona w latach 1914-1916, Kapliczka z 1865r., Drewniane domy o konstrukcji zrębowej z końca XIX w. i początku XX w. Stan techniczny dawnej cerkwi greckokatolickiej, a obecnie kościoła parafialnego pw. św. Andrzeja Boboli określa się jako dobry, na wskutek przeprowadzonego remontu. Konstrukcja jest murowana i otynkowana. Na pierwszym planie znajduje się drewniany krzyż. Charakterystyczna jest także kopuła na wysokim bębnie i portykiem kolumnowym na froncie. W ołtarzu głównym znajduje się ikona Matki Bożej z Dzieciątkiem z 1626 r., przemalowana w XVIII w., na desce, w metalowych sukienkach z XX w. Zdjęcie nr 8. Obiekty zabytkowe na terenie Starego Miasta Dawna cerkiew greckokatolicka wzniesiona Kapliczka z 1865r. w latach 1914-1916, obecnie kościół parafialny pw. św. Andrzeja Boboli Załącznik do projektu uchwały nr pu_246_2009_01 w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 31 z 40
Dawne domy o konstrukcji zrębowej z końca XIX w. i początku XX w., malowane w charakterystyczne jasne pasy. Źródło: Urząd Gminy Leżajsk. Kapliczka pochodząca z 1865 roku posiada konstrukcję murowaną, otynkowaną, wzniesiona na rzucie kwadratu, zamknięta półkoliście, od frontu podcień. Dach jest dwuspadowy i kryty blachą. Domy z końca XIX i początku XX wieku wykonane są z drewna (konstrukcja zębowa). Układ wnętrz stanowią jednotraktowe izby z sienią na osi, dachy dwu i cztero spadowe kryte słomą lub dachówką. Atutem jest położenie geograficzne analizowanego obszaru w obrębie doliny rzeki San oraz rozległe kompleksy leśne. Położenie w sąsiedztwie miasta Leżajsk oraz wzrost zapotrzebowania na usługi okołoturystyczne, stwarza warunki do rozwoju turystyki krótkopobytowej i pieszej. 5. Analiza SWOT Analiza uwarunkowań rozwojowych SWOT mająca postać analizy silnych i słabych stron miejscowości Stare Miasto oraz szans i zagrożeń została opracowana na podstawie: zdiagnozowanej w pierwszej części planu odnowy miejscowości Stare Miasto, sytuacji społeczno gospodarczej, wyników ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców oraz na podstawie przeprowadzonych konsultacji społecznych. Jest także zgodna z innymi ważnymi dokumentami strategicznymi gminy Leżajsk. MOCNE STRONY SŁABE STRONY Lokalizacja na terenie Starego Małe zróżnicowanie prowadzonej Załącznik do projektu uchwały nr pu_246_2009_01 w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 32 z 40
Miasta strefy przemysłowo ekonomicznej Park Przemysłowy Stare Miasto Park Lokalizacji i profil działalności dużych zakładów przemysłowych Wolne tereny z przeznaczeniem pod inwestycje Ulgi podatkowe dla przedsiębiorców na terenie parku Tradycje i doświadczenie w produkcji rolnej Dobrze rozwinięta sieć wodociągowa, gazowa i energetyczna Lokalne zwyczaje i obrzędy działalności gospodarczej Rozdrobnienie gospodarstw rolnych Niski poziom aktywności mieszkańców Brak kompleksowej sieci kanalizacyjnej Słaby stan infrastruktury społecznej i technicznej Niski poziom integracji społecznej Mała ilość imprez kulturalnych Niewielka ilość zabytków SZANSE Zainteresowanie inwestorów krajowych i zagranicznych analizowanym obszarem Bliskość portu lotniczego Rzeszów Jasionka Dostępność środków finansowych z funduszy europejskich Moda na ekologię Wzrost zainteresowania regionalnymi produktami i kulturą Rosnący popyt na agroturystykę i turystykę weekendową Położenie w sąsiedztwie dużych źródeł ruchu turystycznego Wzrost zapotrzebowania na usługi okołotrurystyczne ZAGROŻENIA Niestabilność gospodarcza Trudności w pozyskaniu przez firmy kapitału na inwestycje Zanikanie tradycji folklorystycznych i kulturalnych Wysokie koszty w zakresie infrastruktury technicznej Niska aktywność społeczna Wysokie wymagania jakościowe narzucane przez unijne dyrektywy Wysokie koszty i ryzyko podejmowania działalności gospodarczej Załącznik do projektu uchwały nr pu_246_2009_01 w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 33 z 40
6. Wizja i misja rozwoju miejscowości Wizja jest wyrazistą, słowną prezentacją przyszłości danej społeczności lokalnej, zawierającą z reguły motyw inspiracyjny. Stanowi zapis woli mieszkańców i ich deklarację wspólnego urzeczywistniania nakreślonych celów. W swej istocie łączy wszystkie środowiska, siły i osoby na rzecz jej realizacji, jednak bez wskazywania sposobów i środków. Te zapewne będą wypadkową aspiracji, doświadczeń i pomysłowości mieszkańców i ośrodków decyzyjnych wcielających ją w życie. Wizja i misja dla miejscowości Stare Miasto została określona w perspektywie do roku 2015 i jest zgodna z zapisami sformułowanymi w Strategii Rozwoju Gminy Leżajsk tzn.: Wizja: Realizacja zaplanowanych działań doprowadzi do osiągnięcia wytyczonych celów, dzięki którym w 2015 roku Gmina Leżajsk stanie się miejscem, o którym z całą pewnością będzie można powiedzieć - tu warto: MIESZKAĆ, PRACOWAĆ, WYPOCZYWAĆ oraz INWESTOWAĆ. Podjęte działania wpłyną na poprawę jakości życia mieszkańców w zakresie bezpieczeństwa, ochrony zdrowia, oświaty, kultury oraz sportu i rekreacji. Dzięki systematycznie rozbudowywanej infrastrukturze społecznej oraz technicznej Gmina Leżajsk stanie się miejscem atrakcyjnym inwestycyjnie, które szybko zyska nowych inwestorów generujących nowe miejsca pracy dla lokalnej społeczności. Misja: Gmina Leżajsk jest sprzyjającym miejscem życia mieszkańców, funkcjonowania przedsiębiorców oraz lokowania inwestycji. To obszar atrakcyjny kulturowo i przyrodniczo, nastawiony na rozwój nowoczesnej infrastruktury, efektywnego rolnictwa i różnorodnych sektorów działalności gospodarczej. To gmina, która uwzględnia potrzeby oraz dążenia lokalnej społeczności, wychodząc naprzeciw aspiracjom swoich mieszkańców. Załącznik do projektu uchwały nr pu_246_2009_01 w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 34 z 40
7. Kierunki rozwoju miejscowości Kierunek 1 Budowa i modernizacja infrastruktury społecznej i technicznej. Kierunek 2 Poprawa poziomu zaspokojenia potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców Kierunek 3 Promocja turystyczna miejscowości Rozwój infrastruktury technicznej ma decydujące znaczenie dla powodzenia programów rozwoju obszarów wiejskich. Od poziomu rozwoju infrastruktury technicznej zależy to jak będzie rozwijała się lokalna gospodarka i jak będą zaspokajane potrzeby społeczne mieszkańców. Znajduje to swoje odzwierciedlenie w niniejszym planie rozwoju miejscowości Starego Miasta. Będzie to wymagać koncentracji środków na rozbudowę i modernizację infrastruktury technicznej i społecznej. W celu zapewnienia stałego wzrostu jakości życia oraz dostosowania do standardów UE niezbędne jest zwiększenie poziomu wydatków, szczególnie na inwestycje infrastrukturalne z zakresu i rozwoju infrastruktury społecznej. Realizacja tych inwestycji wpłynie na uruchomienie procesu wielofunkcyjnego rozwoju miejscowości, który z założenia ma przyczynić się do tego, aby Stare Miasto nie było jedynie miejscem zamieszkiwania, lecz również spełniała inne ważne funkcje: dobrego miejsca do życia i pracy (funkcja mieszkaniowa i bytowa), atrakcyjnego miejsca wypoczynku i rekreacji, miejsce, w którym chroni i kultywuje się dorobek dziedzictwa kulturowego. Życie kulturalne, tak jak sportowe są elementem funkcjonowania miejscowości. Umożliwiają spędzenie wolnego czasu w sposób zorganizowany, stanowiąc atrakcję zarówno dla mieszkańców, jak i osób z zewnątrz. Bardzo ważnym elementem kształtującym warunki życia mieszkańców obszarów wiejskich, odpowiadające standardom cywilizacyjnym i pozwalające mieszkańcom realizować ich cele społeczno - kulturowe, jest stworzenie im możliwości do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym miejscowości i gminy. Aktywizacja mieszkańców pozwoli wywołać zaan- Załącznik do projektu uchwały nr pu_246_2009_01 w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 35 z 40
gażowanie w środowisku wiejskim w budowaniu pozytywnych zmian dla własnego otoczenia. Realizacja Planu stworzy szanse dla wielu aktywnych ludzi, którzy dotychczas nie mieli okazji ani możliwości podjęcia podobnych działań. Ponadto pozwoli na odbudowanie więzi międzyludzkich, które w coraz większym stopniu ulegają zerwaniu. Realizacja wszystkich powyższych priorytetów wymagać będzie mobilizacji mieszkańców do podejmowania działań na rzecz poprawy warunków i jakości życia. Aktywność mieszkańców w kierunku podejmowania działań wspierających rozwój gospodarczy, społeczny i kulturalny miejscowości będzie warunkiem krytycznym dla realizacji priorytetów niniejszego planu. Załącznik do projektu uchwały nr pu_246_2009_01 w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Stare Miasto Strona 36 z 40