Analizy Sektorowe lipiec 217 Stabilizacja po rosyjskim embargo, nowe możliwości eksportu Surowce rolne: Zboża i uprawy polowe: Niski stan zapasów zbóż na poziomie krajowym oraz odbudowanie zbiorów w UE-28 mogą wpływać na wyhamowanie polskiego eksportu w sezonie 217/18. Wzrośnie eksport zbóż z UE-28 r/r, choć pozostanie relatywnie niski. Mleko: Dobra koniunktura sprzyja zwiększaniu produkcji i skupu mleka w Polsce. Dynamika skupu jest jedną z wyższych w UE. Prognozy długoterminowe dla unijnego rynku mleka wskazują na możliwość dalszego umacniania roli Polski na rynku wspólnotowym. Widoczne są symptomy odbudowy produkcji mleka u głównych eksporterów przetworów mlecznych. Departament Analiz Ekonomicznych Zespół Analiz Sektorowych analizy.sektorowe@pkobp.pl Mariusz Dziwulski tel. 22 521 81 88 28 26 2 Indeks cen żywności FAO (22-24 = 1) pkt. Mięso: Restrykcje handlowe mają negatywny wpływ na wyniki eksportu mięsa i podrobów drobiowych z UE. Polska jako jedyny kraj wśród czołowych eksporterów drobiu w UE w pierwszych miesiącach 217 r. zwiększyła eksport na rynki pozaunijne. Porozumienie EU-28 z Japonią ws. wolnego handlu zawarte w lipcu 217 r. jest szansą dla unijnego rynku wieprzowiny, w przypadku Polski odległą z uwagi na ASF. 22 2 18 16 1 12 sty-1 paź-1 lip-11 kwi-12 sty-13 paź-13 lip-14 kwi-15 sty-16 paź-16 żywność ogółem mięso mleko zboża Owoce i warzywa: Negatywne prognozy zbiorów jabłek i gruszek w kraju sugerują znaczny wzrost cen tych owoców w 2h17. Ceny ziemniaków mogą być wyższe r/r ze względu na możliwe mniejsze krajowe zbiory. Wzrosty cen hamowane mogą być większą produkcją w krajach Europy północno-zachodniej. 4,5 4, Kursy walut Otoczenie rolnictwa: 3,5 W sierpniu 217 r. upłyną 3 lata od wprowadzenia przez Rosję embarga na unijną żywność. Polski rynek rolno-spożywczy powoli odzyskuje równowagę, choć w przypadku wielu produktów odziaływanie sankcji jest nadal odczuwalne. 3, 2,5 sty-1 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 sty-17 USD/PLN EUR/PLN Ceny netto wybranych produktów rolnych w czerwcu 217 r. Cena VI.17 pszenica konsumpcyjna (zł/t) 727,84 1,5 12,4 kukurydza paszowa (zł/t) 78,8 1,8,7 rzepak (zł/t) 1 675, -6,6-5,3 kurczęta (zł/kg) 3,3 2,8-6,4 trzoda chlewna (zł/kg) 5,72 1,9 14,6 mleko (zł/l)* 1,31,5 31,4 jabłka (zł/kg) 1,91 2,9 92,9 *cena za maj, źródło: MRiRW, GUS m/m Zmiana % r/r Cena ropy vs światowy indeks cen nawozów 16 USD/baryłkę pkt 16 1 1 12 12 1 1 8 8 6 6 2 2 sty-1 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 sty-17 cena ropy Brent (L) indeks cen nawozów na świecie (21=1) (P) źródło: FAO, NBP, Bank Światowy, PKO Bank Polski 1
Zboża i uprawy polowe Prawdopodobny spadek eksportu zbóż w sezonie 217/18 Zboża Wyższa dynamika eksportu zbóż (+29% r/r w okresie lipiec 216 r. kwiecień 217 r.) od przyrostu produkcji w kraju w sezonie 216/17(+6,6% r/r) oraz niskie zapasy na początku sezonu 216/17 skutkują zmniejszeniem krajowej podaży zbóż. Choć zapasy początkowe w sezonie 217/18 w skali globalnej prawdopodobnie będą rekordowe, to w Polsce ukształtują się na poziomie najniższym od wielu lat (wg IERiGŻ-PIB -67% r/r). Mała ilość zbóż z poprzedniego sezonu przy prawdopodobnie nieznacznie niższych tegorocznych zbiorach (-,8% r/r wg IERiGŻ-PIB, -,4% r/r wg Krajowej Federacji Producentów Zbóż) oraz wyższym krajowym zużyciu sugerują, że eksport zbóż z Polski prawdopodobnie obniży się w nadchodzącym sezonie. IERiGŻ-PIB ocenia, że w ekwiwalencie ziarna sprzedaż zagraniczna zbóż i produktów zbożowych wyniesie 3,84 mln t (-39,1% r/r). Oczekiwany spadek eksportu z Polski wynika również z prawdopodobnego odbudowania unijnej podaży zbóż, głównie we Francji największego eksportera pszenicy w UE-28 o 28% r/r. Międzynarodowa Rada Zbożowa (MRZ) ocenia, że unijny eksport zbóż w kolejnym sezonie (217/18) wzrośnie o 9,7% (do 29,5 mln t), jednak wciąż pozostanie relatywnie niski (-12,7% w relacji do sezonu 215/16). Obniżają się prognozy dotyczące unijnych zbiorów pszenicy z uwagi na pogorszenie warunków pogodowych (deficyt opadów) w krajach Europy Zachodniej. Wg lipcowych prognoz USDA produkcja pszenicy w 217 r. w UE-28 wynieść może 15 mln t, o,5% mniej niż oczekiwano przed miesiącem i o 3,1% więcej r/r. Pod koniec czerwca MRZ obniżyła również prognozy produkcji pszenicy w UE-28 o,3%, do 149,4 mln t. (+3,3% r/r). Coraz gorsze są także przewidywania zbiorów pszenicy w USA, które wg USDA wynieść mają 47,9 mln t, tj. o 3,5% mniej niż prognozowano przed miesiącem i o blisko 24% mniej r/r. Rozbieżne są oczekiwania co do kierunku zmian światowych zapasów końcowych pszenicy na świecie w nadchodzącym sezonie. IGC oczekuje ich nieznacznego spadku (-,4% r/r), USDA natomiast wzrostu (+1%). Niemniej, oba źródła wskazują na ich historycznie wysoki poziom, który prawdopodobnie nie pozwoli na istotne podwyżki cen pszenicy r/r w kolejnych miesiącach. Biorąc pod uwagę obniżkę światowej podaży, zboża pozostaną prawdopodobnie nieznacznie droższe r/r w 2h17. Ze względu na oczekiwany wzrost produkcji żyta i odbudowę zapasów końcowych w kraju w sezonie 217/18 (wg IERiGŻ-PIB 3,8-krotnie do 24 tys. t) jego ceny mogą charakteryzować się mniejszą dynamiką wzrostów w 2h17 niż ceny pszenicy. 12 11 1 9 8 Dynamika cen zbóż w Polsce (213-216 = 1) 7 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 pszenica konsumpcyjna żyto paszowe kukurydza paszowa 3 2 1-1 -2-3 - Zmiany cen i skupu pszenicy w Polsce -5 55 45 35 Ceny kontraktów terminowych na pszenicę i rzepak Euronext-MATIF kontrakt najbliższy EUR/t cena skupu (L) Bilans zbóż ogółem w Polsce 215/16 216/17 s 217/18 p mln t Produkcja 27,9 29,7 29,4 -,8 Zużycie krajowe 27, 27,4 27,9 1,9 Eksport* 6,1 6,3 3,8-39,1 Zapasy końcowe 3,7 1,2 1,1-13,9 s szacunek IERiGŻ-PIB p prognoza IERiGŻ-PIB *zboża i produkty zbożowe w ekwiwalencie ziarna wolumen skupu - odwrócona skala (P) 25 213-1-1 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 rzepak (L) pszenica (P) EUR/t -1-75 -5-25 25 5 75 1 125 275 225 175 125 źródło: MRiRW, MRZ, GUS, MF, Eurostat, Reuters, IERiGŻ-PIB, PKO Bank Polski 2
Mleko Wzrost skupu mleka w Polsce na tle unijnego spadku Mleko Dobra sytuacja w mleczarstwie przekłada się na wzrost dynamiki krajowego skupu mleka. Jego wolumen w maju 217 r. pierwszy raz, biorąc pod uwagę miesięczne dane, przekroczył 1 mld litrów (+3,2% r/r). Od stycznia do maja 217 r. w Polsce skupiono o 2,7% więcej mleka r/r, co było jednym z lepszych wyników w Unii Europejskiej. Wśród głównych unijnych producentów wyższy wzrost dostaw mleka odnotowano jedynie w Irlandii (+6,8% r/r), a dostawy Niemczech, Francji i Holandii były niższe r/r. Utrzymanie dodatniej dynamiki cen mleka w 2h17 oznaczać może dalsze zwiększanie jego produkcji w kraju. Produkcja mleka w UE-28 będzie rosła wolniej niż na świecie Wg prognoz FAO-OECD produkcja mleka w UE-28 w ciągu najbliższej dekady (217-216) wzrastać będzie w tempie,8% rocznie, tj. wolniej niż w poprzednim dziesięcioleciu (1,2%) mimo zniesienia kwotowania produkcji mleka, i wolniej niż produkcja globalna (+1,9%). W szybszym tempie będzie rozwijać się produkcja w USA oraz Nowej Zelandii (odpowiednio 1,1% i 2,3%), niemniej udział krajów rozwiniętych w światowej produkcji mleka prawdopodobnie zmniejszy się z 49% średnio w latach 214-16 do 44% w 226 r. Ciekawostką jest to, że już w 217 r. Unia Europejska przestanie być największym producentem mleka na świecie na rzecz Indii. Jednak mimo znaczącego wzrostu, Indie nie staną się znaczącym graczem w światowym eksporcie produktów mlecznych, i nie będą stanowić istotnego zagrożenia dla unijnego rynku. Udział krajów rozwiniętych w światowym eksporcie produktów mleczarskich zwiększy się z 82% do 83%, w tym UE-28 z 24% do 28% z uwagi na stabilizującą się konsumpcję wewnętrzną i wzrost produkcji mleka wspierany rosnącym popytem w krajach azjatyckich i afrykańskich. Odwrócenie dynamiki produkcji mleka u głównych eksporterów od marca 217 r. wskazuje na możliwość powolnego zmniejszania tempa wzrostu cen mleka w kolejnych miesiącach. Wg danych KE w marcu i kwietniu 217 r., po 9 miesiącach spadków, produkcja mleka u głównych światowych eksporterów* była odpowiednio o 1,31% i 1,29% wyższa r/r. Co więcej, dostępne informacje wskazują na możliwość utrzymania dynamiki wzrostowej (~,9%) w maju 217 r. Dalszy wzrost podaży jest prawdopodobny z uwagi na lepszą sytuację cenową, jednak jest obarczony ryzykiem wystąpienia niekorzystnych warunków pogodowych w Australii oraz Nowej Zelandii. Umowa z Japonią korzystna dla unijnego rynku mleka Nowa umowa stawia UE w korzystniejszej sytuacji przed innymi eksporterami przetworów mlecznych (Australią i Nową Zelandią) zapewniając Wspólnocie lepszy dostęp na rynek Japonii. Umowa zapewnia pełną liberalizację w handlu serami twardymi, roczny bezcłowy kontyngent na 2 tys. ton miękkiego sera (zwiększony do 31 tys. po 15 latach) oraz stopniowe wycofywanie wszystkich ceł w ciągu kolejnych 15 lat. W 216 r. UE-28 odpowiadała za ok. 1/3 japońskiego importu produktów mlecznych, głównie serów i masła. * UE-28, USA, Nowa Zelandia, Australia 3 16 15 1 13 12 11 1 9 Cena i wolumen skupu mleka w Polsce 8 1 Dynamika cen zbytu przetworów mleczarskich w kraju 5 zł/hl wolumen skupu (P) Cena mleka surowego na najważniejszych rynkach Produkcja mleka u głównych światowych eksporterów źródło: MRiRW, GlobalDairyTrade, KE, CLAL, PKO Bank Polski mln l cena skupu mleka (L) -5 213-1-1 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 45 35 3 25 2 masło ekstra w blokach odtłuszczone mleko w proszku (OMP) ser edamski 15 5 3 2 1-1 -2-3 EUR/1 kg USA Nowa Zelandia UE-28 15 1 - -8 indeks cen mleka FAO (L) produkcja mleka - główni eksporterzy* (P) 95 9 85 8 75 7 65 1 8 6 4 2-2 -4-6
Mięso Unijny eksport drobiu spowolnił na poczatku 217 r. Mięso Konsekwencje występowania ptasiej grypy w postaci mniejszej dynamiki produkcji w niektórych krajach i wprowadzonych zakazów eksportowych mają odzwierciedlenie w spadku unijnego eksportu drobiu na początku 217 r. Wg danych Eurostat od stycznia do kwietnia 217 r. sprzedaż zagraniczna mięsa i podrobów drobiowych (CN 27) z UE-28 spadła o 2,7% wobec 8,6% wzrostu przed rokiem. Najbardziej widoczny był spadek eksportu do RPA (-58% [-47,7 tys. t] r/r), wskutek nałożonych zakazów eksportowych przez ten kraj m.in. na Holandię, Niemcy i Wlk. Brytanię. Natomiast znacznie mniejszy eksport do Chin (-63% r/r), także wynikający z nałożonych restrykcji handlowych, był łagodzony istotnym wzrostem sprzedaży do Hongkongu (+33%); łączna sprzedaż do tych dwóch krajów zwiększyła się o 17,7% r/r. Rosnący popyt na rynkach afrykańskich i dalekowschodnich odzwierciedla znaczny wzrost sprzedaży drobiu do Gabonu (+115%) i Wietnamu (+91%). Największe spadki sprzedaży pod względem wolumenu odnotowano w przypadku Holandii (-19%), Francji (-6%), Wlk. Brytanii (-18%) oraz Niemiec (-28%). Polska jako jedyna, wśród największych eksporterów drobiu w UE-28, zwiększyła eksport mięsa i podrobów drobiowych poza UE w pierwszych czterech miesiącach 217 r. (+24% r/r), głównie na rynki takie jak Ghana, Hongkong oraz Ukraina. Znaczący wzrost sprzedaży eksportu odnotowano natomiast w przypadku Belgii (+74% r/r, w tym do RPA +176% [11,9 tys. t]). Dynamika eksportu drobiu ogółem z Polski jednak spowalnia kwiecień 217 r. był pierwszym miesiącem od lipca 211 r. kiedy zanotowano spadek eksportu r/r (por. wykres). Umowa z Japonią szansą dla unijnego eksportu wieprzowiny W pierwszym tygodniu lipca 217 r. UE i Japonia osiągnęły porozumienie w sprawie umowy o wolnym handlu. Umowa zakłada m.in. zniesienie ceł eksportowych na wiele kategorii eksportowych, w tym na droższe elementy wieprzowe w ciągu kolejnych 1 lat i znaczącą redukcję cła (z 482 do 5 jenów/kg) dla tańszych elementów wieprzowych. Wprowadzenie nowych zasad może poprawić istotnie konkurencyjność unijnej wieprzowiny na rynku japońskim w stosunku do dostawców takich jak USA, Meksyk czy Kanada. Japonia jest drugim rynkiem zbytu dla unijnego mięsa wieprzowego. Wg danych Eurostat w 216 r. jej udział w eksporcie wieprzowiny z UE-28 wyniósł blisko 14%. Średnioroczny wzrost eksportu mięsa wieprzowego z UE-28 do Japonii w latach 212-216 ukształtował się na poziomie ok. 7%. Polska od 214 r. ze względu na ASF (Afrykański Pomór Świń) nie może eksportować wieprzowiny na rynek japoński. W obliczu nowych ognisk ASF na terenie kraju (do 14 lipca 217 r. w Polsce stwierdzono 53 ogniska pomoru) wznowienie eksportu do Japonii wydaje się sprawą odległą. Niemniej, w przypadku dalszego zwiększania eksportu wieprzowiny z UE-28 do Japonii, wpływ porozumienia na polski rynek trzody może być pośrednio pozytywny. 4 Ceny skupu trzody chlewnej i bydła wg wagi żywej 7, zł/kg 6,5 6, 5,5 5, 4,5 4, 3,5 213-1-1 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 trzoda chlewna bydło Tygodniowe ceny skupu drobiu w Polsce 4,5 zł/kg zł/kg 7, 4,1 6,5 3,7 6, 3,3 5,5 2,9 5, 2,5 4,5 213-1-1 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 kurczęta (L) indory (P) Ceny jaj i kurcząt brojlerów w UE 22 EUR/1 kg EUR/1 kg 17 21 15 2 13 19 11 18 9 17 7 213-1-1 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 kurczeta brojlery (L) jaja (P) Eksport mięsa i podrobów drobiowych z Polski 11 tys. t 1 9 8 7 6 5 sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru 214 215 216 217 źródło: GUS, MRiRW, KE, Eurostat, PKO Bank Polski
Owoce i warzywa Wysoka dynamika wzrostu cen jabłek w 2h17 Owoce i warzywa Towarzystwo Rozwoju Sadów Karłowych (TRSK) przedstawiło wstępne prognozy dotyczące tegorocznych zbiorów jabłek i gruszek. Wskazują one na spadek produkcji jabłek o ok. 3% r/r do poziomu ok 2,85 mln t, najniższego od 211 r. poziomu (biorąc pod uwagę dane TRSK). Zbiory gruszek mogą być o ok. % niższe r/r. Takie spadki produkcji oznaczają prawdopodobieństwo istotnych wzrostów cen w 2h17 w relacji rocznej. Dynamika może być silna z uwagi na relatywnie niski poziom cen jabłek w 2h16 (-31% r/r) por. wykres. Prognozy GUS, dotyczące zbiorów owoców w kraju, które zostaną opublikowane pod koniec lipca br., mogą potwierdzić znaczny spadek produkcji spowodowany stratami przymrozkowymi. Wzrost cen ziemniaków w Polsce w 2h17 hamowany wzrostem podaży w innych krajach UE Ceny ziemniaków na rynku krajowym uzależnione są w dużej mierze od wielkości produkcji w Polsce. GUS szacuje, że tegoroczna powierzchnia upraw ziemniaków będzie o 3% wyższa r/r (32 tys. ha). KE w raporcie Mars Bulletin szacuje plony ziemniaków w Polsce na poziomie 5,4% niższym r/r i o 1,9% niższym wobec średniej z ostatnich 5 sezonów. Oznaczałoby to spadek zbiorów ziemniaków w kraju o 2,8% r/r wobec aż 41% wzrostu w 216 r. i wsparcie dla wzrostu cen ziemniaków r/r w 2h17. Jednocześnie w kierunku spadku cen mogą oddziaływać dobre wyniki produkcyjne ziemniaków w pozostałych krajach Unii Europejskiej. KE oczekuje, że plony ziemniaków średnio w UE-28 wzrosną o 1,3% r/r i o 2,7% wobec średniej pięcioletniej. Szczególnie silnego odbicia oczekuje się we Francji (+16%), po ubiegłorocznym spadku (-5,9% r/r) wywołanym suszą. NEPG (North-Western European Potato Growers) ocenia, że powierzchnia ziemniaków w krajach Europy północno-zachodniej (Belgia, Francja, Niemcy, Holandia, Wlk. Brytania), które odpowiadają za 55% produkcji w UE-28 (dane dla 216 r. za Eurostat), wzrośnie o 4,6% r/r (wg Eurostat o 1,6% r/r). Sprawi to, że zbiory w tych krajach zwiększyć się mogą łącznie o 3-6% r/r. Niemniej, szacunki te mają charakter wstępny i ze względu na odległy termin zbiorów mogą różnić się od ostatecznych wyników. Ceny ziemniaków na krajowym rynku silnie wzrosły na przestrzeni 1h17. Przyczyną mogły być szybko malejące zapasy ziemniaków skutkujące mniejszym wolumenem bulw kierowanych do skupu (por. wykres), a także wyższe ceny ziemniaków na rynkach zagranicznych. Wg danych GUS ziemniaki w skupie pozostają droższe niż rok wcześniej (+1% r/r w maju 217 r.), jednak ceny na targowiskach i w spółdzielniach ogrodniczych są niższe r/r. Biorąc pod uwagę niską bazę, a także możliwy spadek zbiorów, mający decydujący wpływ na ceny w kraju, można oczekiwać wzrostów cen ziemniaków r/r w 2h17. 5 Miesięczne ceny skupu owoców i warzyw do konsumpcji bezpośredniej w kraju 2,5 2, 1,5 1,,5, lip-17,6,5,,3,2 zł/kg cebula marchew Ceny skupu jabłek do przetwórstwa i ceny ZSJ w eksporcie z Polski,1 1,8 1,6 1, 1,2 1,,8,6 zł/kg jabłka do przetwórstwa (L) Ceny mrożonych owoców w eksporcie z Polski EUR/kg Dynamika cen i skupu ziemniaków w Polsce źródło: ZEO IERiGŻ-PIB, MRiRW, GUS, PKO Bank Polski EUR/kg 1,6 1, 1,2 1,,8,6 zagęszczony sok jabłkowy (P), 2-2 - truskawki wiśnie -6 sty-14 lip-14 sty-15 lip-15 sty-16 lip-16 sty-17 cena supu (L) wolumen skupu - odwrócona skala (P) -8-8 12
Otoczenie rolnictwa Eksport żywności trzy lata po wprowadzeniu embarga przez Rosję Otoczenie rolnictwa Z początkiem sierpnia 217 r. upłyną trzy lata od wprowadzenia embarga przez Rosję na wybrane produkty rolno-spożywcze z krajów UE, w tym z Polski. Polska była głównym dostawcą żywności na rynek rosyjski z 13,5% udziałem w unijnym eksporcie. Embargo rosyjskie nie spowodowało spadku eksportu polskiej żywności, niemniej spowolniło jego wzrost. W latach 213-216 wzrastał średniorocznie o 5,8% wobec wzrostu o 15% w latach 21-213. Udział Rosji w polskim eksporcie żywności i zwierząt żywych zmalał z 7,% w 213 r. do 1,6% w 216 r. W pierwszym tygodniu lipca br. władze rosyjskie ogłosiły decyzję o przedłużeniu embarga na import z UE-28 do końca 218 r., co nie jest informacją zaskakującą. Choć utrzymywanie zakazu jest niekorzystne dla polskich producentów żywności, to znaczenie embarga w kolejnych latach słabnie następuje powolna stabilizacja rynku eksportowego. Wartość eksportu większości kategorii artykułów rolno spożywczych objętych embargiem, o poprzednio dużym udziale Rosji w sprzedaży, wciąż jest niższa niż przed wprowadzeniem zakazu (por. tabela). Niemniej, dynamika spadku wyraźnie zmalała. Spośród ważniejszych kategorii eksportowych dotkniętych zakazem, w ostatnich trzech latach wzrósł jedynie eksport pieczarek (+7,4%). Bliski przewyższenia poziomu sprzed embarga jest eksport mięsa wieprzowego, głównie dzięki silnej dynamice wzrostu eksportu do krajów pozaunijnych i wysokim cenom. Niemniej, nasilenie się ognisk ASF w kraju stwarza ryzyko ograniczenia dynamiki eksportu, przy osłabianiu popytu na rynkach dalekowschodnich w krótkim okresie. Dynamika spadku eksportu serów i twarogów również znacząco wyhamowała, jednak pozostała ujemna ze względu na spadek cen. Wolumen ich eksportu wzrósł jednak o 14,2%, co wskazuje na odbudowanie się rynku eksportowego, a poprawa koniunktury cenowej sugerować może wzrost wartości eksportu w kolejnym sezonie. Istotnie niższy pozostawał natomiast eksport warzyw świeżych i mrożonych (por. tabela) ze względu słabą dynamikę wzrostu sprzedaży do krajów UE. Mimo starań w pozyskiwaniu nowych rynków eksportowych i kampanii promocyjnych, wartość polskiego eksportu jabłek w sezonie 216/17 (dane dla pierwszych trzech kwartałów sezonu) była o 9,% niższa niż trzy lata wcześniej. Kierunkiem, który zrekompensował w znacznym stopniu utratę rynku rosyjskiego była Białoruś, obecnie odpowiadająca za 47% wolumenu eksportu jabłek z Polski (dane dla 216 r. za Eurostat). Oczekujemy, że w kolejnych latach embargo będzie coraz słabiej odczuwalne. Niemniej, w niektórych przypadkach takich jak jabłka, rynki wschodnie będą dalej głównym kierunkiem zbytu. Przy znaczącym wolumenie eksportu i wysokiej konkurencji na rynkach światowych, odzyskanie równowagi na rynku będzie procesem długoterminowym, zwłaszcza przy rosnącej presji podaży na krajowym rynku. Eksport wybranych produktów spożywczych z Polski objętych rosyjskim embargo Udział Rosji w eksporcie z Polski w 213 r. Zmiana wartości eksportu 214-15 / 213-14* 6 Niniejszy materiał ma charakter informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 26438; NIP: 525--77-38 REGON: 16298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 zł Zmiana wartości eksportu 216-17 / 213-14* jabłka 57% -27,4% -9,% pozostałe owoce świeże 23% -2,7% -,2% mięso wieprzowe 11% -21,7% -,5% sery i twarogi 16% -2,6% -4,3% warzywa świeże 35% -24,7% -8,9% warzywa mrożone 16% -18,% -11,5% pieczarki 13% -,4% 7,4% *dane dla okresu sierpień - marzec 7 6 5 4 3 Polski eksport produktów rolno-spożywczych ogółem Linia oznacza moment wprowadzenia embargo przez Rosję Struktura geograficzna eksportu żywności i zwierząt żywych z Polski* 1% 8% 6% % 2% % mln EUR 1q14 3q14 1q15 3q15 1q16 3q16 1q17 wartość eksportu (L) zmiana r/r (P) *dane dla okresu sierpień marzec źródło: MR, Eurostat, PKO Bank Polski 212/13 213/14 214/15 215/16 216/17 UE Rosja USA Ukraina Arabia Saudyjska Białoruś Pozostałe 15 1 5-5