Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. CETA szansą na przyspieszenie eksportu polskiej żywności? Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

Podobne dokumenty
Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Co przyniesie 2018 r. na rynkach rolnych? Surowce rolne:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Rok 2019 na rynkach rolnych. Surowce rolne: Perspektywy: Departament Analiz Ekonomicznych

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Sygnały osłabienia koniunktury na rynku wieprzowiny i mleka, wyższe ceny owoców. Surowce rolne:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Eksport zbóż z Polski na niskich obrotach; rynek jaj stabilizuje się. Surowce rolne:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Stabilizacja cen ziemi rolnej rok po wprowadzeniu regulacji w obrocie. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Eksport żywności z Polski wciąż szybko wzrasta. Surowce rolne:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Rekordowy eksport żywności z Polski w 2017 r. Surowce rolne:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Dobra sytuacja na rynku wieprzowiny, jednak ryzyko choroby ASF nie mija. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. W krótkim okresie więcej spadków niż wzrostów cen produktów rolnych. Surowce rolne:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Handel rolno-spożywczy UE pod wpływem wojny celnej USA-Chiny. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

Monitoring Branżowy. Analizy Sektorowe. Dalsza poprawa na rynku mleka hamowana wzrostem światowej podaży. Trendy bieżące.

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Spowolnienie wzrostów cen produktów rolnych. Surowce rolne:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Skutki suszy na rynkach rolnych; odbicie cen cukru. Surowce rolne: Branża cukrownicza:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Lepsze nastroje wśród rolników dzięki wzrostowi cen. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Poprawa koniunktury i wyższe inwestycje w 2017 r. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. ASF coraz większym zagrożeniem dla unijnego rynku wieprzowiny. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Drożejąca ropa może spowodować podwyżki cen żywności

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Susza ograniczyła zbiory zbóż, ale produkcja owoców rekordowa. Surowce rolne:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Stabilizacja po rosyjskim embargo, nowe możliwości eksportu. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

Notowania cen wieprzowiny, mleka i rzepaku

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Chiny dyktują warunki na światowym rynku wieprzowiny; niskie ceny cukru. Surowce rolne:

Sytuacja na podstawowych rynkach rolnych

Rynek drobiu w 2013 roku cz. I

STAN I PESPEKTYWY ROZWOJU RYNKU MIĘSA. Warszawa, r.

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Mniej środków na wspólną politykę rolną po Surowce rolne:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Wolniejszy wzrost eksportu rolno-spożywczego z Polski. Surowce rolne:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Ceny surowców rolnych i nawozów pod wpływem rosnących cen ropy i mocnego dolara. Surowce rolne:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Wyroby czekoladowe napędzają eksport polskiej żywności. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Kolejny rok wzrostu eksportu żywności? Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa: Departament Analiz Ekonomicznych

Czy w 2017 będzie lepsza koniunktura w rolnictwie?

Rzeka mleka: jakie są prognozy cen?

Sprzedaż wieprzowiny - ceny i możliwości eksportu

Prognozy i notowania cen na rynku rolnym

ANALIZA SYTUACJI W BRANŻY DROBIARSKIEJ

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Finalizacja umowy UE z Mercosur, w tle silne spadki cen wołowiny. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Duży wpływ Chin na kształt rynków rolnych. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa: Departament Analiz Ekonomicznych

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Duży wpływ suszy na produkcję rolną. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa: Departament Analiz Ekonomicznych

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Malejące pogłowie trzody chlewnej w UE szansą na wzrost cen. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

Notowania cen: co przyniosła połowa maja?

Ceny mleka i przetworów mleczarskich w 2017 r. są wyraźnie wyższe niż rok wcześniej. Eksport produktów mleczarskich z Polski też wzrasta.

Rynek drobiu: prognozy cen, spożycia i eksportu

Rynek zbóż i żywca: ceny w dół!

RYNEK PRODUKTÓW MLECZARSKICH

Cena mleka w Polsce w 2017 r. - najwyższa od trzech lat!

RYNEK DROBIU W 2012 ROKU CZ. II

RYNEK PRODUKTÓW MLECZARSKICH

RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH

PROGNOZA CEN RYNKOWYCH PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW ROLNO-ŻYWNOŚCIOWYCH

Trendy Sektorowe Analizy Sektorowe

Przegląd sytuacji na rynkach żywca

Obecna i prognozowana sytuacja na rynku drobiu i jaj

RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH

RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Chiny zwiększają import mięsa. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa: Departament Analiz Ekonomicznych

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Ryzyko ASF i twardego brexitu zagrożeniem dla rolnictwa w krótkim okresie. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa:

Monitoring Branżowy. Analizy Sektorowe. Rynek jabłek - nadpodaż i niskie ceny

RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH

Ceny mięsa i zbóż: co w górę, a co w dół?

RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Szybko drożeją słabe grunty orne. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa: Departament Analiz Ekonomicznych

BIURO ANALIZ I PROGRAMOWANIA PROGNOZA CEN RYNKOWYCH PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW ROLNO-ŻYWNOŚCIOWYCH

Jakie będą detaliczne ceny żywności i ceny surowców rolnych?

Przegląd sytuacji na rynku zbóż

Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Rosną koszty pracy w sektorze spożywczym. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa: Departament Analiz Ekonomicznych

Rynek drobiu w 2013 roku cz. II

Ceny przetworów mlecznych - czy wzrosną w 2018 r.?

PROGNOZA CEN RYNKOWYCH PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW ROLNO-ŻYWNOŚCIOWYCH

Handel zbożem na świecie - jakich cen można się spodziewać?

Cena wieprzowiny - jakiej można się spodziewać w 2018 r.?

Dobre perspektywy dla rynku wołowiny

RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH

BIURO ANALIZ I PROGRAMOWANIA PROGNOZA CEN RYNKOWYCH PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW ROLNO-ŻYWNOŚCIOWYCH

RYNEK MIĘSA. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 27/2017

Produkcja zwierzęca w Polsce - nowe dane rynkowe

RYNEK PRODUKTÓW MLECZARSKICH

RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH

Jakie mogą być ceny mleka w 2018 r.?

Krajowa produkcja pasz oraz sytuacja w handlu zagranicznym

Pszenica... 63,45 61,14 70,98 70,98 112,0 100,0. Żyto... 54,43 50,34 60,08 60,92 111,8 101,4. Jęczmień... 59,49 57,82 63,83 66,23 112,1 103,8

PROGNOZA CEN RYNKOWYCH PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW ROLNO-ŻYWNOŚCIOWYCH

RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH

POGŁOWIE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W II POŁOWIE 2012 R. 1

PROGNOZA CEN RYNKOWYCH PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW ROLNO-ŻYWNOŚCIOWYCH

Pogłowie trzody chlewnej a ceny na rynku

RYNEK MIĘSA. Towar bez VAT tygodniowa Wg ZSRIR (MRiRW) r.

RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH

RYNEK PRODUKTÓW MLECZARSKICH

Niższe ceny żywności!

CENY PRODUKTÓW ROLNYCH W LIPCU 2012 r I-VI VII-XII VI VII w złotych CENY SKUPU. Pszenica... 93,17 76,10 90,69 90,83 105,4 100,2

Koniec maja: jakie są prognozy cen?

Produkcja mleka na świecie - dobra koniunktura

Ceny mleka pną się w górę: wzrost aż o 7,6%!

BIURO ANALIZ I PROGRAMOWANIA PROGNOZA CEN RYNKOWYCH PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW ROLNO-ŻYWNOŚCIOWYCH

CENY PRODUKTÓW ROLNYCH W SIERPNIU 2013 r. CENY SKUPU. Pszenica... 84,88 92,05 80,62 64,86 72,3 80,5. Żyto... 81,12 72,74 53,12 44,22 60,5 83,2

RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH

RYNEK MIĘSA. Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 17/2017

PROGNOZA CEN RYNKOWYCH PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW ROLNO-ŻYWNOŚCIOWYCH

URZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU

Rynek wołowiny: koniec 2016 a początek 2017

Transkrypt:

Analizy Sektorowe wrzesień 217 CETA szansą na przyspieszenie eksportu polskiej żywności? Surowce rolne: Zboża: Ceny zbóż w kraju utrzymują się na poziomie wyższym r/r, ceny skupu kukurydzy w sierpniu 217 r. osiągnęły poziom najwyższy od trzech lat. Mimo światowego spadku podaży, wzrost cen pszenicy może być hamowany przez wyższą podaż pszenicy z Rosji. Mleko: Wysokie ceny masła sprzyjają odbudowie jego produkcji. Jednocześnie wzrasta silnie produkcja roślinnych tłuszczów do smarowania, co sugeruje znaczne zmiany w krajowym spożyciu tłuszczów. Utrzymuje się wysoki popyt na produkty mleczarskie w Chinach sprzyjając dobrej koniunkturze na rynku mleka. Departament Analiz Ekonomicznych Zespół Analiz Sektorowych analizy.sektorowe@pkobp.pl Mariusz Dziwulski tel. 22 521 81 88 28 26 Indeks cen żywności FAO (22-24 = 1) pkt. Mięso: Wzrost pogłowia świń u najważniejszych producentów w UE-28, w tym w Polsce (+4,5% r/r) będzie wspierał spadki cen na rynku wewnętrznym. Dobra sytuacja na rynku mięsa wołowego wspierana jest wysokim eksportem. Ceny skupu bydła w sierpniu osiągnęły poziom najwyższy od kwietnia 213 r. Owoce i warzywa: Niższa podaż owoców przekłada się na spadki produkcji przetworów owocowych, co prawdopodobnie będzie miało odzwierciedlenie we wzroście ich cen w sez. 217/18. 24 22 2 18 16 14 12 sty-1 lis-1 wrz-11 lip-12 maj-13 mar-14 sty-15 lis-15 wrz-16 lip-17 żywność ogółem mięso mleko zboża Otoczenie rolnictwa: 4,5 Kursy walut Wzrost cen ziemi rolnej przyspieszył w 2q17, po stabilizacji obserwowanej w okresie 3q16-1q17. Wzrastają także inwestycje rolnicze w 2h17. Wyższe ceny produktów rolnych pozwalają oczekiwać kontynuacji trendu w 2h17. 4, 3,5 21 września weszła w życie warunkowo (wymaga ona ratyfikacji krajów UE) umowa o partnerstwie handlowym UE-28 z Kanadą CETA. Wprowadza ona znaczne ułatwienia w przepływie żywności między krajami, niemniej jej oddziaływanie na unijny i polski eksport żywności może okazać się mało istotne. Ceny netto wybranych produktów rolnych w sierpniu 217 r. Cena VIII.17 pszenica (zł/t) 636,6-8, 6,9 kukurydza (zł/t) 717,4 4,5 6,6 rzepak (zł/t) 1 572,,4-2,5 drób (zł/kg) 3,87,3-1,1 trzoda chlewna (zł/kg) 5,28-5,8 -,4 mleko (zł/l) 139,7 3,5 33,2 jabłka (zł/kg) 1,98 1,6 65, źródło: GUS, MRiRW, PKO Bank Polski m/m Zmiana % r/r 3, 2,5 sty-1 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 sty-17 USD/PLN EUR/PLN 16 14 12 1 8 6 4 Cena ropy vs światowy indeks cen nawozów USD/baryłkę 2 sty-1 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 sty-17 cena ropy Brent (L) źródło: FAO, NBP, Bank Światowy, PKO Bank Polski pkt 16 14 12 1 8 6 4 2 indeks cen nawozów na świecie (21=1) (P) 1

Zboża i uprawy polowe Przetasowanie w światowym handlu pszenicą Zboża Po dynamicznej pierwszej połowie sezonu 216/17 (2h16) eksport pszenicy z Polski w 217 r. znacznie spowolnił. Z danych MRiRW wynika, że od stycznia do lipca wyeksportowano z Polski 1,73 mln t tego zboża (-32% r/r). Oczekujemy, że wskutek niskich zapasów w kraju na początku sezonu 217/18, odbudowy produkcji w Unii Europejskiej w 217 r., wysokiej ubiegłorocznej bazy odniesienia oraz pomimo zwiększenia krajowej produkcji, ujemna dynamika eksportu pszenicy z Polski powinna utrzymać się również w 2h17. Warto zaznaczyć, że mimo spadku w 1h17, eksport pszenicy z Polski w sez. 216/17 był o 14,6% wyższy r/r (4,3 mln t), jednak nie przewyższył rekordowego wolumenu z sez. 214/15 (4,52 mln t). Spadek eksportu pszenicy w 1h17 był widoczny w całej UE-28 (-49% r/r), głównie w wyniku mniejszych dostaw do krajów afrykańskich. Mniejsza podaż na rynku unijnym sprawiła, że kraje afrykańskie i azjatyckie przekierowały swoją uwagę na rynki USA, Rosji i eksporterów z półkuli południowej. Wg IGC (International Grain Council) łączny eksport pszenicy z Rosji w 1h17 wzrósł o 21% r/r, z USA o 45% r/r, z Argentyny o 17% r/r i z Australii aż o 7% r/r. W sez. 217/18 układ sił w światowym handlu może się zmienić w wyniku spadku produkcji w USA (o 24,7% r/r) oraz znacznego jej ograniczenia w Australii (aż o 33% r/r) przy jednoczesnym, istotnym jej wzroście w Rosji i UE-28 (odpowiednio o 11,7% i 2,4%). USDA we wrześniowych prognozach przewiduje, że światowy eksport pszenicy w sez. 217/18 zmniejszy się o,9% r/r. Wysokie dostawy z Rosji do krajów Afryki Pn. w sez. 217/18 (wg IGC eksport pszenicy z Rosji do krajów afrykańskich wzrósł w lipcu 217 r. o 41% r/r) mogą osłabić popyt na unijną pszenicę, jednak w 1h18 dynamika eksportu z UE-28 może przyspieszyć. Wysoka podaż pszenicy z Federacji Rosyjskiej (we wrześniu 217 r. USDA po raz kolejny podniósł prognozy zbiorów i eksportu rosyjskiej pszenicy) może być czynnikiem hamującym wzrosty cen w UE. Wyższe ceny zbóż Ceny zbóż obecnie znajdują się pod presją wysokiej, choć niższej niż przed rokiem, światowej podaży. Wg GUS przeciętna cena skupu pszenicy w sierpniu była o 6,9% wyższa r/r, jednak o 1,2% niższa w porównaniu do średniej dla sierpnia w latach 213-215. Żyto w krajowym skupie w analogicznym okresie podrożało o 8,1% r/r i było o 8,4% tańsze niż przeciętnie w latach 213-215, co wskazuje na relatywnie dobrą sytuację na rynku tego zboża. Wyższa podaż zbóż w kraju mająca odzwierciedlenie w znacznym wzroście skupu (w sierpniu 217 r. +33% r/r, GUS) oddziaływała w kierunku osłabienia wzrostu cen r/r. Cenom nie sprzyja także obserwowane w 3q17 osłabienie USD do EUR, które wzmacnia konkurencyjność zbóż pochodzących spoza UE. Wyraźnie mniejsza jest presja podaży na rynku zbóż paszowych. Kukurydza w krajowym skupie w sierpniu br. podrożała o 6,6% r/r, osiągając poziom najwyższy od trzech lat. Co więcej, wg GUS i MRiRW, ceny kukurydzy na przełomie sierpnia i września 217 r. rosły mimo ujemnego wpływu czynników sezonowych. 11 1 9 8 7 6 5 Tygodniowe ceny zakupu zbóż w Polsce 4 213-1-1 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 indeks cen zbóż MRZ (P) pszenica konsumpcyjna (L) kukurydza paszowa (L) żyto paszowe (L) 4 3 2 1-1 -2-3 -4 zł/t Zmiany cen i skupu pszenicy w Polsce Ceny kontraktów terminowych na pszenicę i rzepak Euronext-MATIF kontrakt najbliższy Eksport pszenicy z Polski źródło: MRiRW, MRZ, GUS, MF, Eurostat, Reuters, USDA, PKO Bank Polski pkt. 33 3 27 24 21 18 15 12-1 -5 125 55 45 cena skupu (L) wolumen skupu - odwrócona skala (P) 25 213-1-1 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 rzepak (L) pszenica (P) 7 6 5 4 3 2 1 EUR/t tys. t EUR/t -75-5 -25 25 5 75 1 lip sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze 213/14 214/15 215/16 216/17 275 225 175 125 2

Mleko Stabilizacja oznaczająca poprawę Mleko Ceny skupu mleka w kraju w sierpniu 217 r. zanotowały dość wyraźny wzrost (+3,9% m/m i 33,2% r/r). Choć od początku 217 r. ceny zachowują się relatywnie stabilnie na tle wyraźnych sezonowych zmian w latach poprzednich, to dynamika wzrostu r/r utrzymuje się na wysokim poziomie. Wzrostowi sprzyjają wyższe r/r ceny serów (r/r) choć przy zmniejszającej się dynamice oraz masła. Ceny odtłuszczonego mleka w proszku spadają. Zgodnie z danymi MRiRW w pierwszej połowie września 217 r. były średnio o 3% niższe r/r. Z kolei ceny masła osiągnęły kolejny rekordowy poziom 2517 zł/1 kg (masło w blokach), przez co różnica między jego cenami a cenami OMP ukształtowała się na historycznie wysokim poziomie. Wysokie ceny masła oraz zwiększająca się podaż surowca w kraju sprzyjają wzrostowi jego produkcji w Polsce. Wg danych GUS w firmach zatrudniających >49 osób w lipcu i sierpniu 217 r. łącznie produkcja masła wyniosła,6 tys. t (+8,5% r/r). Skup mleka w analogicznym okresie w kraju wzrósł o 6,1% r/r. Zmniejsza się również dynamika spadku produkcji masła w pozostałych krajach Unii i gdyby ten trend się utrzymał, co jest prawdopodobne ze względu na wzrost podaży mleka, w 4q17 może osiągnąć poziom powyżej zera, sprzyjając wyhamowaniu wzrostów cen. Wysokie ceny masła i jego niskie zapasy w skali UE przekładają się na wzrost produkcji substytucyjnych tłuszczów roślinnych. Szacujemy, że ich konsumpcja w kraju, po ubiegłorocznym spadku, istotnie zwiększy się w 217 r. Z danych GUS wynika, że w lipcu i sierpniu 217 r. produkcja margaryny i produktów do smarowania w kraju była o 43,5% wyższa r/r wobec 2,% spadku r/r w 1h17 (firmy zatrudniające >49 osób). Utrzymujące się wysokie ceny masła będą sprzyjać wzrostowi ich produkcji w kolejnych miesiącach. Import produktów mleczarskich przez Chiny przyspiesza Po mało dynamicznej 1h17 przyspieszył popyt na produkty mleczne w Chinach. Z danych CLAL wynika, że od stycznia do lipca 217 r. Chiny zaimportowały 1,28 mln t (+5,4% r/r), z czego tylko w czerwcu i lipcu 217 r. o 23% więcej r/r. Wartość chińskiego importu od początku roku wzrosła natomiast o 28,8%. Przyspieszenie dynamiki związane jest ze znacznym wzrostem importu odtłuszczonego mleka (OMP) w proszku (+16% r/r). Wzrost popytu na proszki mleczne w Chinach przekłada się także na większy eksport OMP z Unii Europejskiej. Z danych KE wynika, że od stycznia do lipca 217 r. kraje UE sprzedały do Państwa środka łącznie 5,6 tys. t OMP (+72% r/r). Przewyższył on rekordowy poziom z 214 r, kiedy to wysoki popyt na OMP w Chinach był jednym z ważniejszych czynników dobrej koniunktury na rynku mleka. Niemniej obecnie wysoka sprzedaż do Chin odbywa się przy znacząco odmiennych uwarunkowaniach cenowych i podażowych, dlatego efekt wzrostu sprzedaży na unijnym rynku OMP nie jest widocznie odczuwalny. Wysoki popyt w Chinach sprzyja natomiast wzrostowi cen innych przetworów m.in. masła. 28 21 14 7-7 -14-21 Dynamika cen i skupu mleka w Polsce -28 1 Dynamika cen zbytu przetworów mleczarskich w kraju 5 cena skupu mleka (L) skup mleka (P) Cena mleka surowego na najważniejszych rynkach Import produktów mlecznych przez Chiny źródło: MRiRW, Global Dairy Trade, KE, CLAL, Eurostat, PKO Bank Polski -5 213-1-1 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 45 4 3 25 2 masło ekstra w blokach odtłuszczone mleko w proszku (OMP) ser edamski 15 USA Nowa Zelandia UE-28 tys. t 3 25 2 15 1 EUR/1 kg sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru 215 216 217 15 12 9 6 3-3 -6-9 -12 3

Mięso Wyższe ceny żywca = więcej świń Mięso Wrześniowe dane GUS wskazują, że pogłowie świń w Polsce w czerwcu 217 r. wyniosło 11, mln szt. (+4,5% r/r). Na uwagę zasługuje spadek pogłowia prosiąt (-3,1%), co może działać ograniczająco na wzrost pogłowia trzody na ubój w kolejnych miesiącach. Niemniej, w dalszym ciągu szybko wzrasta import prosiąt i warchlaków do Polski (+3,5% r/r w 1h17), co jest czynnikiem oddziałującym na wzrosty krajowego stada świń. Wzrost krajowego pogłowia jest tylko jednym z czynników mogących oddziaływać na dalsze spadki cen w 2h17. Istotna jest odbudowa produkcji u innych kluczowych producentów w UE, a także znaczny spadek unijnego eksportu wieprzowiny. Dane Eurostat wskazują na wzrost pogłowia świń u kluczowych producentów i eksporterów w UE w połowie roku Danii (+1,25% r/r) czy też Hiszpanii (+4,1% r/r). Przeciętna cena żywca wieprzowego w sierpniu 217 r. w Polsce osiągnęła poziom o,3% niższy r/r wobec,4% spadku r/r w lipcu 217 r. Niemniej, wrześniowe spadki cen tuczników w Niemczech (VEZG) do poziomu niższego r/r wskazują na możliwość spadków cen w kolejnym miesiącu. Wg danych MRiRW eksport mięsa wieprzowego z Polski w okresie styczeń-lipiec 217 r. wyniósł 274 tys. t i był o 8,7% wyższy r/r. Na wzrost eksportu przekłada się wyższa sprzedaż do krajów nieunijnych, głównie USA (+54% r/r). Oczekujemy, że dynamika eksportu w 2h17 będzie przyspieszać. Pozytywnie na krajowy eksport mięsa wieprzowego wpływać może ograniczenie restrykcji w polskim eksporcie wieprzowiny do Japonii jedynie do województw, w których występuje ASF. Według Eurostat, w 213 r. przed wprowadzeniem ograniczeń handlowych, Japonia była piątym odbiorcą mięsa wieprzowego z Polski, co stwarza potencjał do wzrostu sprzedaży w kolejnych kwartałach. Dobra sytuacja na rynku wołowiny Przeciętna cena skupu bydła w kraju w sierpniu 217 r. wzrosła o 4,8% r/r do 6,36 zł/kg (dane GUS), co oznaczało najwyższy jej poziom od kwietnia 213 r. Jedną z przyczyn obserwowanych wzrostów cen jest lepsza koniunktura na unijnym rynku wraz z rosnącym eksportem mięsa wołowego z Polski. Wg Eurostat w 1h17 wyniósł on 148 tys. t o 2,8% więcej r/r, co przy kontynuacji trendu w 2h17 może oznaczać rekordową sprzedaż w całym 217 r. Zwiększa się także spożycie wołowiny w kraju. W 216 r. wynosiło 2,1 kg per capita wobec 1,2 kg w 215 r. (GUS). Czynnikiem sprzyjającym jest lepsza koniunktura na rynku mleka generująca wyższy popyt na bydło. Wg Eurostat uboje krów w UE-28 w 1h17 zmniejszyły się o 2,6% r/r. Dobra opłacalność produkcji mleka może wspierać wzrosty cen wołowiny również w 2h17. W kierunku spadków cen żywca wołowego oddziałuje natomiast zwiększająca się produkcja wołowiny w kraju. Według GUS, pogłowie bydła w kraju w czerwcu 217 r. wzrosło o 3,4% r/r, z czego o 8% wzrosło pogłowie bydła w wieku 1-2 lat, a o 18,1% r/r krów o typie użytkowania innym niż mleczny. Ceny skupu trzody chlewnej i bydła wg wagi żywej 6,5 zł/kg zł/kg 6,6 6, 6,4 5,5 6,2 5, 6, 4,5 5,8 4, 5,6 3,5 5,4 213-1-1 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 trzoda chlewna (L) bydło (P) Tygodniowe ceny skupu drobiu w Polsce 4,5 zł/kg zł/kg 7, 4,1 6,5 3,7 6, 3,3 5,5 2,9 5, 2,5 4,5 213-1-1 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 kurczęta (L) indory (P) Ceny jaj i kurcząt brojlerów w UE 22 EUR/1 kg EUR/1 kg 17 21 15 2 13 19 11 18 9 17 7 213-1-1 214-1-1 215-1-1 216-1-1 217-1-1 kurczeta brojlery (L) jaja (P) Zmiany w pogłowiu loch w wybranych krajach UE-28 8 %; r/r 6,% 6 +5,5% 4 +3,6% 2 +1,% +1,4% +1,1% -,1% -,6% -2-1,1% -2,1% -2,3% -4-3,3% -2,9% -4,2% -6 Dania Niemcy Hiszpania Francja Włochy Holandia Polska gru-16/gru-15 cze-17 / cze-16 źródło: GUS, MRiRW, KE, Eurostat, PKO Bank Polski 4

Owoce i warzywa Wyższe ceny przetwórów owocowych i warzywnych Owoce i warzywa Niższa produkcja surowca do przetwórstwa przekłada się na spadek produkcji przetworów z owoców w kraju. Wg danych GUS (dane dla firm zatrudniających 5 i więcej osób) produkcja mrożonych owoców w lipcu i sierpniu 217 r., (w miesiącach odpowiadających za ok. 4% rocznej produkcji w kraju) zmniejszyła się o 31% r/r. Produkcja soków owocowych i warzywnych zmalała o 42% r/r, a kolejne miesiące mogą przynieść dalsze spadki ze względu na oczekiwaną mniejszą podaż jabłek do przetwórstwa. W efekcie zmian produkcyjnych widoczne są znaczne wzrosty cen przetworów owocowych na rynku unijnym. Wzrosły znacząco ceny mrożonych truskawek oraz wiśni pochodzących z Polski średnio w sierpniu były odpowiednio o 43% i 148% wyższe r/r (za IEG Vu). Zwiększyły się również znacząco ceny koncentratu jabłkowego (+59% r/r), choć w tempie niższym od cen skupu jabłek do przetwórstwa, co sugeruje obniżenie marż w branży produkcji soków. Brak wzrostów malin mrożonych, jak również malin świeżych w skupie, mimo prognozowanej przez GUS obniżki zbiorów, wskazują natomiast na dość duże nasycenie tego rynku. Ubiegłoroczny wzrost produkcji pozwolił na dość znaczne odbudowanie zapasów, co widać także po stabilizacji cen mrożonych czarnych porzeczek. Wyższe ceny warzyw do przetwórstwa powinny przełożyć się również na wzrost cen przetworów warzywnych. Z danych IERiGŻ-PIB wynika, że średnio w pierwszych trzech tygodniach września wyższe były ceny cebuli do przetwórstwa (+8,1% r/r), marchwi (+8% r/r) i fasoli szparagowej (+5,5% r/r). Obniżki produkcji marynat warzywnych w lipcu i sierpniu 217 r. (-18% r/r) i osłabienie wzrostu produkcji mrożonych warzyw wskazywać mogą na ograniczoną r/r podaż surowca (niższą od lipcowych szacunków GUS), uzasadniającą wzrost cen. Osłabienie w handlu polskim koncentratem jabłkowym Według Eurostat eksport zagęszczonego soku jabłkowego (ZSJ) w sez. 216/17 wyniósł 277 tys. t i był o 2,6% wyższy niż przed rokiem. Niższe ceny ZSJ i słabe EUR do USD sprzyjały wzrostowi sprzedaży poza UE (+9% r/r). W sez. 217/18 oczekiwany jest spadek wolumenu wynikający z niższej r/r produkcji i niższych ubiegłorocznych zapasów. Wzrost produkcji jabłek w Chinach może poskutkować wzrostem podaży tańszego chińskiego koncentratu na rynkach światowych. Zgodnie z IEG Vu mimo wzrostów r/r, jabłka do przetwórstwa w Chinach są obecnie (wrzesień 217 r.) tańsze niż w Polsce. Możliwy jest wzrost importu ZSJ z Chin do UE-28 w sezonie 217/18. Popyt na polski koncentrat jabłkowy może być jednak wyższy niż w sezonie 216/17 z uwagi na prawdopodobną mniejszą produkcję w krajach UE oraz na rynku amerykańskim wg USDA produkcja jabłek w USA w 217 r. zmniejszy się o 7% r/r, co wskazuje na utrzymanie się wysokich cen ZSJ, jednak hamowanych większą podażą koncentratu z Chin i umocnieniem EUR do USD. Miesięczne ceny skupu owoców i warzyw do konsumpcji bezpośredniej w kraju 2,5 2, 1,5 1,,5 zł/kg,,8,6,4,2 cebula marchew jabłka Ceny skupu jabłek do przetwórstwa i ceny ZSJ w eksporcie z Polski zł/kg,,7 1,8 EUR/kg 1,6 1,4 1,2 1,,8,6 jabłka do przetwórstwa (L) Ceny mrożonych owoców z Polski EUR/kg Eksport zagęszczonego soku jabłkowego z Polski i Chin Polska Chiny źródło: ZEO IERiGŻ-PIB, MRiRW, GUS, Eurostat, IEG Vu, PKO Bank Polski 1,5 1,3 1,1,9 zagęszczony sok jabłkowy (P),4 truskawki wiśnie 6 5 4 3 2 1 tys. t 28 548 545 234 312 395 551 27 277 523 212/13 213/14 214/15 215/16 216/17 5

Otoczenie rolnictwa Wzrost popytu na ziemię rolną Otoczenie rolnictwa Przeciętna cena 1 ha gruntów ornych w 2h17 w kraju wzrosła o 5,6% r/r i o 3,% q/q osiągając rekordową przeciętną wartość 41,6 tys. zł/ha. Wzrost cen przyspieszył po stabilizacji obserwowanej w okresie 3q16-1q17, spowodowanej wprowadzeniem regulacji w obrocie ziemią rolniczą i niskim popytem wynikającym ze spadku cen większości płodów rolnych. Obserwowane odbicie cen produktów rolnych w 1h17 przełożyło się jednak na większy popyt w 2q17 i tym samym mogło przyczynić się do wzrostu wartości obrotu ziemią. Oczekujemy, że utrzymanie relatywnie dobrej koniunktury na rynkach rolnych przyczyni się do kolejnego wzrostu cen ziemi w 3q17 i 4q17, choć ceny ziemi, ze względu na ograniczenia w obrocie nie będą rosły już tak dynamicznie jak w latach 213-215. Wyższa sprzedaż ziemi wpisuje się w trend wzrostowy inwestycji w sektorze rolnictwa. Zmniejszyło się zróżnicowanie cen ziemi w poszczególnych regionach kraju. Największy wzrost wartości hektara gruntów ornych w 1q17 obserwowano w województwach, w których pozostają one wciąż relatywnie tanie lubelskim (+15,8% r/r), śląskim (+15,7% r/r), lubuskim (+12,4% r/r), a także zachodniopomorskim (+12,% r/r). Tylko w dwóch województwach odnotowano spadek cen użytków rolnych podlaskim (-1,1%) oraz opolskim (-1,9%). W województwach o najwyższym poziomie cen wielkopolskim i kujawsko-pomorskim grunty rolne podrożały odpowiednio o 4,5% i,2% do 56,2 tys. zł/ha. i wyższe inwestycje w rolnictwie Z danych PZPM wynika, że 3q17 przyniósł znaczne ożywienie w sprzedaży maszyn rolniczych w kraju. W lipcu i sierpniu 217 r. liczba rejestracji nowych przyczep i ciągników rolniczych wzrosła odpowiednio o 31% i 6% r/r. Jeżeli dynamika sprzedaży utrzyma się również we wrześniu może okazać się, że będzie to najlepszy kwartał dla producentów maszyn od dwóch lat. Na ożywienie wskazywać może również wyraźny wzrost wartości maszyn rolniczych oddanych w leasing w 2q17 (+36% r/r). Choć należy pamiętać, ze znaczne wzrosty r/r są obserwowane na tle bardzo słabego pod względem sprzedaży 216 r. i są gorsze od rekordowych wyników odnotowanych w 213 r. Wzrost dynamiki sprzedaży maszyn rolniczych wspiera lepsza koniunktura na rynkach rolnych sprzyjająca wzrostowi dochodów rolniczych w kraju. Jej utrzymanie w 4q17 może także stymulować inwestycje w 4q17. Czynnikiem sprzyjajacym może również okazać się realizacja działań z PROW 214-22 m.in. Modernizacji gospodarstw rolnych, czy też Premii dla młodych rolników. Wg danych GUS (PONTInfo), kondycja finansowa branż produkcji maszyn i handlu hurtowego maszynami dla rolnictwa w 216 r. była najgorsza od 21 r. Silny wzrost inwestycji w 217 r. sugeruje jednak przyspieszenie wzrostu rentownosci sprzedaży. Już w 1h17 stopa zysku netto dla branży Produkcja maszyn dla rolnictwa i leśnictwa wzrosła do 6,6% wobec 5,8% w 1h16. Przychody branży w 1h17 zwiększyły się o 8,9% r/r przy 7,7% wzroście kosztów. 2h17 powinna przynieść kolejny wzrost przychodów. 45 4 3 25 2 15 Ceny użytków rolnych w Polsce w obrocie prywatnym (grunty orne cena za ha) 3 2 1-1 -2-3 -4-5 Zmiana relacji cen produktów rolnych do cen gruntów rolnych w kraju Liczba rejestracji nowych ciągników i przyczep rolniczych i wartość leasingu maszyn dla rolnictwa 8 6 4 2-2 -4-6 -8 tys. zł/ha 1q13 3q13 1q14 3q14 1q15 3q15 1q16 3q16 1q17 cena gruntów ornych (L) *dane dla okresu lipiec-sierpień 217 r. źródło: Bank Światowy, MR, Eurostat, PKO Bank Polski dynamika zmian (P) 1q13 3q13 1q14 3q14 1q15 3q15 1q16 3q16 1q17 ceny pszenicy/ ceny gruntów ornych ceny żywca wieprzowego / ceny gruntów ornych 1q13 3q13 1q14 3q14 1q15 3q15 1q16 3q16 1q17 3q17* rejestracje ciągników rolniczych rejestracje przyczep rolniczych wartość leasingu maszyn rolniczych 28 21 14 7-7 6

Otoczenie rolnictwa CETA zagrożenie czy szansa dla unijnej żywności? 21 września 217 r. warunkowo (wymaga jeszcze ratyfikacji krajów UE) weszła w życie umowa o partnerstwie handlowym Unii Europejskiej z Kanadą CETA (The Comprehensive Economic and Trade Agreement). Umowa zakłada liberalizację handlu między tymi krajami dla 91% produktów żywnościowych, stwarzając możliwości eksportu unijnej, w tym polskiej żywności, do Kanady w kolejnych latach. Wpływ CETA na eksport unijnej, w tym polskiej żywności, ze względu na relatywnie niewielkie znaczenie tego rynku, może być mniej zauważalny. W 216 r. udział Kanady stanowił 1,8% wartości eksportu żywności i zwierząt żywych z UE-28. W przypadku Polski było to,3% (za Eurostat). W przypadku naszego kraju CETA jest szansą na większy eksport wysokiej jakości produktów, zwłaszcza mięsa oraz owoców i warzyw. Zmianami, które wprowadza CETA dla UE jest m.in. możliwość bezcłowego eksportu produktów piekarniczych oraz czekoladowych. W przypadku mleczarstwa umowa ustanawia natomiast kontyngent bezcłowego eksportu 18,5 tys. t serów (dwukrotnie więcej niż przed obowiązywaniem umowy), co przy pełnym jego wykorzystaniu pozwoliłoby na wzrost unijnego eksportu serów o niespełna 1%. W latach poprzednich unijny eksport serów do Kanady kształtował się na poziomie ok 15 tys. t. Umowa CETA zakłada także ochronę unijnych sektorów, które uznano za wrażliwe. Mięso drobiowe oraz jaja zostały wyłączone z liberalizacji, dlatego jej wpływ na unijny sektor drobiu będzie zerowy. Choć nie było to w założeniach umowy, to budziło wątpliwości konsumentów o jakość importowanej żywności z uwagi na różnice w standardach produkcji tych wyrobów na ww. rynkach. W przypadku wieprzowiny i wołowiny wprowadzono limity w bezcłowym handlu. Kanada jest istotnym producentem mięsa wieprzowego w skali świata (8 miejsce) jak również jego eksporterem (5 miejsce). Koszty produkcji żywca wieprzowego w Kanadzie są znacznie niższe niż w UE (o 25% zgodnie z danymi InterPIG, za ahdb.org.uk), zatem konkurencja z Kanady stwarzałaby zagrożenie dla unijnego sektora wieprzowiny tylko w przypadku znaczącej lub całkowitej liberalizacji handlu. Dotychczasowy import wieprzowiny z UE nie był istotny z uwagi na ograniczenia związane z koniecznością certyfikacji kanadyjskiej wieprzowiny stwierdzającej brak użycia przy jej produkcji hormonu wzrostu (raktopaminy). Umowa pozwala Kanadzie na bezcłowy eksport 75 tys. t mięsa wieprzowego (w wadze tuszy) do UE-28, co stanowić może zaledwie,4% unijnej konsumpcji. Niemniej warto zauważyć, że przy pełnym wykorzystaniu kwoty Kanada mogłaby stać się największym eksporterem wieprzowiny do UE-28. Jeśli chodzi o wołowinę umowa pozwala Unii na import 45 tys. t mięsa, co stanowi tylko,6% jej konsumpcji w krajach Wspólnoty. Znaczenie Kanady w polskim i unijnym handlu żywnością i zwierzętami żywymi Saldo handlu zagranicznego żywnością z Kanadą Udział żywności w eksporcie ogółem do Kanady UE-28 Polska mln EUR -226 28 % 4,41 5,3 Udział Kanady w eksporcie żywności % 1,85,31 Udział Kanady w imporcie żywności % 1,76,26 Dynamika zmian wartości eksportu żywności i zwierząt żywych do Kanady (212=1) 6 5 4 3 2 1-1 -2 % 212 213 214 215 216 Struktura polskiego eksportu żywności do Kanady w 216 r. (żywność i zwierzęta żywe) Cukier i wyroby z cukru 13% Pozostałe 21% Owoce i warzywa 17% źródło: Eurostat, PKO Bank Polski UE-28 Polska Mięso i wyroby z mięsa 27% Kawa, herbata, kakao, przyprawy 22% 7 Niniejszy materiał ma charakter informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 26438; NIP: 525--77-38 REGON: 16298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 zł