Analiza Akustyczna TEMAT: Symulacja akustyczna Dźwiękowego Systemu Ostrzegawczego OBIEKT: Teatr Muzyczny Roma ul. Nowogrodzka 49, Warszawa ZLECAJĄCY: HJS GENERAL S.C. ul. Jachtowa 10, Skubianka, 05-140 Serock (Projektant) WYKONAWCA: INTEGRA, ul. Kochanowskiego 42, Wadąg, 10-373 Olsztyn OPRACOWAŁ: mgr inż. Piotr Raczyński Uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności telekomunikacyjnej, Nr ew. WAM/0104/POOT/08 wpisany do Centralnego Rejestru Osób Posiadających Uprawnienia Budowlane pod pozycją 106/09/U/C Specjalista SEP w zakresie Elektronika-Elektroakustyka, Nr ew. 139/08/OL SPRAWDZIŁ: mgr inż. Jan Chojecki Rzeczoznawca budowlany w zakresie telekomunikacji, Nr ew.: RZE/X/058/07 wpisany do Centralnego Rejestru Rzeczoznawców Budowlanych pod pozycją 57/07/R/C Uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami w specjalności telekomunikacyjnej, Nr ew.: 0130/96/U, wpisany do Centralnego Rejestru Osób Posiadających Uprawnienia Budowlane pod pozycją 1635/96/U Rzeczoznawca SEP w zakresie Telekomunikacja i Teleinformatyka, Nr ew. 122/OL Olsztyn, maj 2011; Wersja V1.0 SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 1 z 57
Cz. I. Spis Treści Część I. Część Ogólna... 3 1. Przedmiot opracowania... 4 2. Zakres opracowania... 4 3. Podstawa opracowania... 4 4. Akustyka - definicje... 5 5. Zrozumiałość mowy - definicje... 8 6. Wpływ parametrów akustycznych na zrozumiałość mowy... 9 7. Wymagania i normy... 10 8. Założenia ogólne... 11 9. EASE symulator akustyczny... 12 10. Modelowanie akustyczne... 13 10.1. Parametry powierzchni... 13 10.2. Płaszczyzny odsłuchu... 13 10.3. Współrzędne głośników... 13 10.4. Głośniki typy i modele... 14 10.5. Parametry akustyczne... 14 10.6. Ważność wyników symulacji... 14 11. Bibliografia... 15 12. Znaki towarowe... 15 Część II.A. Scena... 16 1. Model 3D... 17 2. Parametry akustyczne pomieszczenia... 22 2.1. Geometria i kubatura... 22 2.2. Wykończenie powierzchni... 22 2.3. Czas pogłosu RT... 23 2.4. Tło akustyczne (poziom szumu)... 25 3. Symulacje akustyczne... 26 3.1. Kurtyna podniesiona (M003)... 26 3.2. Kurtyna opuszczona (M004)... 32 4. Podsumowanie wyników... 37 Część II.B. Widownia... 39 1. Model 3D... 40 2. Parametry akustyczne pomieszczenia... 41 2.1. Geometria i kubatura... 41 2.2. Wykończenie powierzchni... 41 2.3. Czas pogłosu RT... 42 2.4. Tło akustyczne (poziom szumu)... 44 3. Symulacje akustyczne... 45 3.1. Kurtyna podniesiona (M103)... 45 3.2. Kurtyna opuszczona (M104)... 51 4. Podsumowanie wyników... 56 SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 2 z 57
Cz. I. Część I. Część Ogólna SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 3 z 57
Cz. I. 1. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest przeprowadzenie analizy akustycznej obejmującej techniczne aspekty akustyki pomieszczenia widowni i sceny obiektu Teatru Muzycznego Roma przy ul. Nowogrodzkiej 49 w Warszawie, pod kątem weryfikacji konfiguracji Dźwiękowego Systemu Ostrzegawczego. Celem opracowania jest dobór i optymalizacja usytuowania głośników w istniejących warunkach akustycznych oraz określenie przewidywanego poziomu zrozumiałości komunikatów nadawanych przez Dźwiękowy System Ostrzegawczy. 2. Zakres opracowania Opracowanie obejmuje następujący zakres szczegółowy: Trójwymiarowy model pomieszczeń, adaptacja modelu wykonanego w Revit Poglądowa wizualizacja 3D Geometria, proporcje i kubatura pomieszczenia Czas pogłosu RT Poziom natężenia dźwięku bezpośredniego Direct SPL Całkowity poziom natężenia dźwięku Total SPL Zrozumiałość mowy STI Utrata wyrazistości spółgłoskowej AL cons 3. Podstawa opracowania Zlecenie na wykonanie dokumentacji Dokumentacja architektoniczna w wersji elektronicznej Obowiązujące normy i przepisy Uzgodnienia międzybranżowe Uzgodnienia ze Zlecającym Literatura branżowa Informacje udostępnione przez producentów na temat parametrów technicznych materiałów i urządzeń SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 4 z 57
Cz. I. 4. Akustyka - definicje Pogłosowy współczynnik pochłaniania dźwiękuα Opisuje intensywność pochłaniania dźwięku przez płaszczyznę (np. ścianę pomieszczenia): gdzie: α = E E E 2 energia akustyczna padająca na płaszczyznę 1 2 E 1 część energii akustycznej, która nie została odbita Pogłosowy współczynnik pochłaniania α zależy od częstotliwości. Do opisu zjawisk akustycznych w pomieszczeniu stosuje się średni ważony pogłosowy współczynnik pochłaniania dźwięku α uwzględniający wpływ wszystkich płaszczyzn (ścian) proporcjonalnie do ich powierzchni: α S + S +... + α = S + S +... + S 1 1 α 2 2 α n 1 2 n S n gdzie: α n pogłosowy współczynnik pochłaniania płaszczyzny n S n pole powierzchni płaszczyzny n Chłonność akustyczna A = α S gdzie: α pogłosowy współczynnik pochłaniania płaszczyzny (ściany) S pole powierzchni płaszczyzny (ściany) C t (z ang. Clarity) Przejrzystość Określana jako stosunek energii docierającej do miejsca odsłuchu w ciągu czasu t po dźwięku bezpośrednim do energii pozostałej części dźwięku, wyrażony w db. Najczęściej stosuje się t=7ms, 50ms i 80ms, przy czym: C 50 stosuje się do opisu przejrzystości mowy C 80 stosuje się do opisu przejrzystości muzyki D/R Ratio (z ang. Direct to Reverberant Sound Ratio) Stosunek dźwięku bezpośredniego do pogłosowego (odbitego) wyrażony w db. D/R = 0 db poziomy równe D/R > 0 db poziom dźwięku bezpośredniego wyższy, niż odbitego D/R < 0 db poziom dźwięku odbitego wyższy, niż bezpośredniego SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 5 z 57
Cz. I. FR (z ang. Frequency Response) Odpowiedź częstotliwościowa Odpowiedź pomieszczenia na pobudzenie szerokopasmowym sygnałem dźwiękowym o równym poziomie wyrażona w funkcji częstotliwości. IR (z ang. Impulse Response) Odpowiedź impulsowa Odpowiedź pomieszczenia na pobudzenie impulsowe (w teorii o nieskończenie dużej amplitudzie i nieskończenie krótkim czasie trwania) wyrażona w funkcji czasu. RT (z ang. Reverberation Time) Czas pogłosu Opisuje czas wybrzmiewania dźwięku. Jest definiowany jako czas, jaki upływa od momentu wyłączenia źródła dźwięku w pomieszczeniu do chwili, kiedy energia pola akustycznego zmniejszy się 10 6 razy (czyli poziom ciśnienia akustycznego zmniejszy się o 60 db). Czas pogłosu RT pomieszczenia jest uzależniony od średniego ważonego pogłosowego współczynnika pochłaniania dźwięku α, więc zależy również od częstotliwości. Czas pogłosu RT można obliczyć dla pomieszczenia korzystając z następujących wzorów: 0,161 V RT = S α dla α <0,2 (wzór Sabine a) 0,161 V RT = dla α 0,2 (wzór Eyring a) S ln(1 α) gdzie: S pole powierzchni wszystkich płaszczyzn (wewnętrzne) V objętość pomieszczenia Obliczenie czasu pogłosu ze wzoru Sabine a lub Eyring a jest pewnym przybliżeniem. W trakcie wykonywania symulacji akustycznych stosowana jest bardziej dokładna, statystyczna metoda teoretycznego wyznaczenia wartości RT - tzw. algorytm Schroedera. Local RT (z ang. Local Reverberation Time) Czas pogłosu wyznaczony z lokalnej krzywej zaniku dźwięku Local Decay Time w wybranym punkcie pomieszczenia obliczonej z wykorzystaniem metody ray tracing, czyli promieniującego źródła o charakterystyce dookolnej umieszczonego w punkcie obserwacji. SPL (z ang. Sound Pressure Level) poziom ciśnienia akustycznego p SPL = 20 log( ) db p 0 SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 6 z 57
Cz. I. gdzie: p ciśnienie akustyczne p 0 minimalne ciśnienie akustyczne dźwięku słyszalnego przy 1kHz p0 = 2 10 5 Pa Poziom głośności Względna miara głośności dźwięku. Jednostką jest 1 fon. Dźwięk ma poziom głośności n fonów, jeżeli jest tak samo głośny, jak dźwięk o częstotliwości 1kHz i poziomie ciśnienia akustycznego n db. Poziom dźwięku Ważony poziom ciśnienia akustycznego, będący obiektywnym pomiarowym przybliżeniem poziomu głośności, wyrażony w db(a), db(b) lub db(c) w zależności od zastosowanej funkcji ważenia A, B lub C. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 7 z 57
Cz. I. 5. Zrozumiałość mowy - definicje CIS (z ang. Common Intelligibility Scale) Wspólna skala zrozumiałości Skala odniesienia przeznaczona do porównywania rezultatów pomiarów zrozumiałości wykonanych różnymi metodami, w tym Speech Intelligibility Index (SII, dawniej Articulation Index - AI), Articulation Loss of Consonants (AL cons ), Modified Rhyme Test, Phonetically Balanced Word Scores, STI. Wśród metod, do których odnosi się CIS, znajdują się zarówno metody ilościowe, jak i subiektywne. CIS przyjmuje wartości z zakresu od 0 do 1, przy czym 1 oznacza pełną zrozumiałość, a 0 całkowity brak zrozumiałości. AL cons (z ang. Articulation Loss of Consonants) - Utrata wyrazistości spółgłoskowej Miara określająca zrozumiałość mowy na podstawie liczby poprawnie zrozumianych spółgłosek w testach składających się z odpowiednich wyrazów monosylabicznych. Parametr ten wprowadzono po przeprowadzeniu licznych badań i na ich podstawie określono wzór empiryczny: AL cons = 2 200 D ( RT ) V 2 [%] gdzie: D odległość między słuchaczem a źródłem dźwięku RT czas pogłosu V - objętość pomieszczenia AL cons przyjmuje wartości od 0% do 100%, przy czym 0% oznacza pełną zrozumiałość, a 100% całkowity brak zrozumiałości. STI (z ang. Speech Transmission Index) Wskaźnik transmisji mowy służący za miarę zrozumiałości. Idea pomiaru polega na zastąpieniu mowy powtarzalnymi, zmodulowanymi sygnałami posiadającymi taki sam charakter, jak sygnał mowy. Pomiar polega na określeniu pozostałości modulacji w sygnale odbieranym względem sygnału źródłowego. Stosunkowo prosta metoda pomiarowa, należąca do grupy metod ilościowych, uwzględniająca większość czynników mających wpływ na zrozumiałość przekazywanych komunikatów. STI przyjmuje wartości od 0 do 1, przy czym 1 oznacza pełną zrozumiałość, a 0 całkowity brak zrozumiałości. RASTI (z ang. Rapid Articulation Speech Transmission Index) Metoda RASTI powstała wskutek uproszczenia metody STI do pomiaru dokonywanego w dwóch oktawach przy zastosowaniu maksymalnie 5 częstotliwości modulujących. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 8 z 57
Cz. I. 6. Wpływ parametrów akustycznych na zrozumiałość mowy Widmo sygnału Najważniejszą rolę z punktu widzenia zrozumiałości odgrywają składowe sygnału komunikatów głosowych zawarte w przedziale od ok. 300 Hz do 4kHz. Energia sygnału zgromadzona poza tym przedziałem częstotliwości nie wpływa w sposób istotny na zrozumiałość komunikatów. Stosunek sygnał-szum (S/N) Szum maskuje sygnał komunikatów, jest więc dźwiękiem niepożądanym. Im mniejsza wartość odstępu sygnału od szumu, tym gorsza zrozumiałość. Pogłos Wysoki poziom i duża ilość dźwięków odbitych tworzących pogłos obniżają zrozumiałość. Szczególnie niekorzystne dla zrozumiałości są dźwięki odbite opóźnione o więcej, niż 35-50 ms względem dźwięku bezpośredniego. Duży czas pogłosu RT jest niepożądany dla poprawnego działania Dźwiękowego Systemu Ostrzegawczego. Echo Za echo przyjmuje się dźwięki odbite opóźnione względem dźwięku bezpośredniego w sposób rozróżnialny dla ucha. Wysoki poziom dźwięków odbitych tworzących echo i duże opóźnienie obniżają zrozumiałość. Echo jest zjawiskiem niepożądanym dla poprawnego działania Dźwiękowego Systemu Ostrzegawczego. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 9 z 57
Cz. I. 7. Wymagania i normy Dźwiękowy System Ostrzegawczy powinien umożliwiać nadawanie zrozumiałej informacji o środkach podjętych w celu ochrony życia, w jednym lub w większej liczbie określonych obszarów pokrycia [PN-EN 60849]. System ma znaczący wpływ na bezpieczeństwo osób znajdujących się w budynku i z tego powodu musi być odpowiednio efektywny, czyli słyszalny i zrozumiały. Wymagania techniczne w zakresie akustyki dla dźwiękowego systemu ostrzegawczego zostaną przyjęte z normy PN-EN 60849 - Dźwiękowe Systemy Ostrzegawcze. Słyszalność systemu zostanie oceniona na podstawie poziomu natężenia dźwięku (SPL) i odstępu poziomu nadawanych komunikatów od szumu (S/N). Zalecane w normie PN-EN 60849 poziomy dźwięku sygnałów ostrzegawczych zostały przedstawione w Tabeli nr 1. Tabela nr 1. Zalecane poziomy dźwięku sygnałów ostrzegawczych Minimalny SPL Minimalny SPL w porze spoczynku Maksymalny SPL (z ograniczeniem ekspozycji) Minimalny S/N Maksymalny S/N 65 dba 75 dba 120 dba 6 dba 20 dba Zgodnie z PN-EN 60849 zrozumiałość mowy w całym obszarze pokrycia powinna być większa, albo równa 0,7 na skali CIS: CIS 0,7 CIS=0,7 odpowiada wartościom STI=0,5 i AL cons =12%, czyli zrozumiałości około 80% słów i 95% zdań. Zrozumiałość systemu zostanie oceniona na podstawie wyznaczonych w symulacji parametrów: współczynnika STI oraz utraty wyrazistości spółgłoskowej AL cons, przy czym sprawdzony zostanie warunek: STI 0,5 AL cons 12 % SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 10 z 57
Cz. I. 8. Założenia ogólne Do symulacji przyjęto następujące założenia ogólne: a) Pomieszczenia są przewidziane jako miejsce odbywania się przedstawień słownomuzycznych. b) System jest optymalnie wysterowany, tzn. głośniki pracują z mocą określoną w projekcie. c) Język nadawanych komunikatów jest językiem rodzimym dla odbiorców (istotne dla obliczeń zrozumiałości). d) Percepcja słuchu odbiorców komunikatów jest na poziomie standardowym. e) Tor elektroakustyczny nie wprowadza zniekształceń liniowych oraz nieliniowych mających wpływ na słyszalność i zrozumiałość za wyjątkiem głośników, których charakterystyki przenoszenia oraz charakterystyki kierunkowe zostały uwzględnione w symulacji. f) Parametry otoczenia wynoszą: wilgotność 60 % temperatura powietrza 20 C ciśnienie atmosferyczne 1013 hpa g) Tło akustyczne (poziom szumu otoczenia) określono na poziomie 60dBA (ok. 62dB). h) Obliczenia przeprowadzono przy założeniu, że miejsca siedzące widowni są zapełnione widzami. Przy dobrze zaprojektowanych fotelach widowni różnica w parametrach akustycznych pomieszczenia z widzami/słuchaczami i z pustymi fotelami nie powinna być istotna dla zrozumiałości komunikatów systemu DSO. i) Przy wyznaczaniu i korygowaniu lokalizacji głośników zostały wzięte pod uwagę przegrody pomieszczeń, sposób wykończenia, wyposażenie i inne elementy architektury mające wpływ na akustykę badanych wnętrz. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 11 z 57
Cz. I. 9. EASE symulator akustyczny Symulacje akustyczne zostały przeprowadzone w licencjonowanym programie do zaawansowanego projektowania akustycznego i symulacji akustycznych EASE V4.3.9.75 (Electro-Acoustic Simulator for Engineers), którego producentem jest ADA (Acoustic Design Ahnert). Wykorzystano wbudowane w oprogramowanie narzędzia i moduły, w tym zaawansowany moduł obliczeniowy AURA (Analysis Utility for Room Acoustics). Zastosowano następujące techniki: mapowanie charakterystyk i parametrów na płaszczyźnie odsłuchu wyznaczanie charakterystyk i parametrów dla wybranych miejsc na płaszczyźnie odsłuchu wyznaczanie charakterystyki czasu pogłosu z reflektogramów wizualizacja trójwymiarowa wnętrza Przy wykonywaniu symulacji zostały wykorzystane następujące metody analizy pola akustycznego w pomieszczeniach: Metoda falowa Metoda geometryczna Metoda statystyczna SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 12 z 57
Cz. I. 10. Modelowanie akustyczne 10.1. Parametry powierzchni W trójwymiarowym modelu geometrycznym zdefiniowano parametry akustyczne płaszczyzn i obiektów. Uwzględniono zastosowane materiały wykończeniowe, w tym materiały warunkujące akustykę pomieszczeń 10.2. Płaszczyzny odsłuchu Płaszczyzny odsłuchu zostały umieszczone na wysokości 1,5m nad podłogą w obszarze sceny oraz 1,2m nad podłogą w obszarze widowni. 10.3. Współrzędne głośników Głośniki DSO zostały zamodelowane z uwzględnieniem sposobu montażu, osi i kierunku promieniowania. Współrzędne X Y Z W pomieszczeniach objętych symulacją ustanowiono na potrzeby rozmieszczenia głośników wspólny układ współrzędnych. Początek układu współrzędnych został umieszczony na brzegu sceny najbardziej wysuniętym w stronę widowni, na osi symetrii pomieszczenia widowni, na poziomie podłogi sceny. Położenie punktu stanowiącego początek układu współrzędnych i orientacja osi zostały oznaczone na rysunku rzutu. Oś X na osi prostopadłej do osi symetrii pomieszczenia widowni Oś Y na osi symetrii pomieszczenia widowni Oś Z pionowo Z=0 poziom podłogi sceny; uwaga: większa część powierzchni sceny (w głębi sceny) znajduje się na poziomie -0,25m Kąty obrotu H V H-horyzontalnie, w poziomie H=0 oznacza kierunek osi Y, zwrot przeciwny do Y H=90 oznacza kierunek osi X, zwrot zgodny z X H=180 oznacza kierunek osi Y, zwrot zgodny z Y H=-90 oznacza kierunek osi X, zwrot przeciwny do X V-wertykalnie, w pionie V=0 oznacza poziom V=-90 pion, kierunek osi Z, zwrot przeciwny do Z (w dół) V=90 pion, kierunek osi Z, zwrot zgodny z Z (do góry) SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 13 z 57
Cz. I. 10.4. Głośniki typy i modele Dobór głośników został przeprowadzony spośród urządzeń posiadających certyfikat do stosowania w dźwiękowych systemach ostrzegawczych. W nagłośnieniu pomieszczeń objętych niniejszym opracowaniem zostały wzięte pod uwagę głośniki sufitowe, naścienne, projektorowe i kolumnowe. Zestawienie modeli głośników zostało przedstawione w Tabeli nr 2. Tabela nr 2. Zestawienie modeli głośników Rodzaj Producent Model Moc (odczepy) sufitowy Bosch LBC 3086/41 6W (0,75/1,5/3/6) naścienny Bosch LBC 3018/00 6W (0,75/1,5/3/6) naścienny Ambient System MCR-SWSM6 6W (0,75/1,5/3/6) projektorowy Bosch LP1-UC10E-1 10W (2,5/5/10) kolumnowy Bosch LBC 3201/00 60W (15/30/60) 10.5. Parametry akustyczne W Tabeli nr 3. znajduje się wykaz parametrów i charakterystyk oraz opisy występujące na rysunkach. Tabela nr 3. Parametry akustyczne Opis wykresu/parametru Nazwa Zakres lokalizacji Reverberation Czas pogłosu RT Ogólnie Distribution of Values for Direct SPL Direct SPL Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego dźwięku bezpośredniego Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku bezpośredniego Płaszczyzny odsłuchu Płaszczyzny odsłuchu Distribution of Values for Total SPL Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego Płaszczyzny odsłuchu Total SPL Poziom ciśnienia akustycznego Płaszczyzny odsłuchu Distribution of Values for STI STI Distribution of Values for Articulation Loss ALCons Rozkład STI Zrozumiałość mowy STI Rozkład ALCons Utrata wyrazistości spółgłoskowej ALCons Płaszczyzny odsłuchu; Punkty pomiarowe Płaszczyzny odsłuchu; Punkty pomiarowe Płaszczyzny odsłuchu; Punkty pomiarowe Płaszczyzny odsłuchu; Punkty pomiarowe 10.6. Ważność wyników symulacji Przeprowadzona analiza akustyczna z wykorzystaniem symulacji komputerowej dotyczy ściśle warunków znanych i przyjętych przy jej wykonywaniu. Należy mieć na uwadze, że każda zmiana założeń technicznych dotyczących geometrii, wystroju oraz wyposażenia pomieszczeń może spowodować zmianę warunków akustycznych, w tym wskaźników zrozumiałości otrzymanych w symulacji i pogorszyć komfort akustyczny odczuwany przez słuchaczy. W takim przypadku należy ponowić przeprowadzenie symulacji lub weryfikować spełnienie wymagań i oczekiwań na drodze pomiarów oraz odsłuchu. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 14 z 57
Cz. I. 11. Bibliografia 1. Z. Żyszkowski; Podstawy elektroakustyki; PWN; Warszawa 1987 2. A. Kulowski; Akustyka Sal; Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej; Gdańsk 2007 3. A. Kulowski; Ćwiczenia projektowe z akustyki pomieszczeń z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego; Politechnika Gdańska; Gdańsk 2006 4. B. Kostek; Parametry oceny akustyki wnętrz; Politechnika Gdańska; Gdańsk 2006 5. K. Jacob; Zagadnienie Zrozumiałości Mowy oraz Normy Systemów Przeciwpożarowych; Bose Professional Systems 6. C. Dorwaldt; Electro-Acoustic Simulator for Engineers EASE 4.1, User Manual & Tutorial; Renkus-Heinz Inc., ADA (Acoustic Design Ahnert); Foothill Ranch, Berlin 2004 7. G. Korzeniowski; Materiały szkoleniowe podstawy akustyki, dźwiękowe systemy ostrzegawcze; Robert Bosch Sp. z o.o.; Warszawa 2007 8. Samuel Siltanen; Geometry Reduction in Room Acoustics Modeling; Helsinki University of Technology; Espoo 2005 9. Polska Norma PN-EN 60849. Dźwiękowe Systemy Ostrzegawcze 10. Polska Norma PN-83/B-02155. Akustyka budowlana. Pomiar współczynnika pochłaniania dźwięku w komorze pogłosowej 11. Polska Norma PN-87/B-02156. Akustyka budowlana. Metody pomiaru poziomu dźwięku A w budynkach 12. Polska Norma PN-EN 20354. Akustyka. Pomiar pochłaniania dźwięku w komorze pogłosowej 13. Polska Norma PN-ISO 3382. Akustyka. Pomiar czasu pogłosu pomieszczenia w powiązaniu z innymi parametrami akustycznymi. 12. Znaki towarowe Wszystkie użyte w niniejszym opracowaniu znaki i nazwy firmowe lub towarowe należą lub/i są zastrzeżone przez ich właścicieli, przy czym zostały użyte wyłącznie w celach informacyjnych. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 15 z 57
Cz. II.A. Część II.A. Scena SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 16 z 57
Cz. II.A. 1. Model 3D Na potrzeby przeprowadzenia symulacji akustycznych zbudowano trójwymiarowy model geometryczny badanego pomieszczenia. Wykonano poglądową wizualizację 3D pomieszczeń w celu zaprezentowania zdefiniowanego modelu w formie graficznej. Przedstawiony na rysunkach model jest wspólny dla sceny i widowni. Widok nr 1. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 17 z 57
Cz. II.A. Widok nr 2. Widok nr 3. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 18 z 57
Cz. II.A. Widok nr 4. Widok nr 5. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 19 z 57
Cz. II.A. Widok nr 6. Widok nr 7. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 20 z 57
Cz. II.A. Widok nr 8. Widok nr 9. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 21 z 57
Cz. II.A. 2. Parametry akustyczne pomieszczenia 2.1. Geometria i kubatura Wymiary maksymalne modelu: wysokość 20m, szerokość 18,90m; długość 41,70m. Pomieszczenie składa się z bryły głównej w kształcie prostopadłościanu oraz dwóch prostopadłościennych pomieszczeń bocznych - kieszeni. Bryła główna jest połączona z pomieszczeniem widowni otworem sceny, który jest otwarty, gdy kotara jest podniesiona, a zamknięty, gdy kotara jest opuszczona. Przeciwległe ściany pomieszczenia sceny są równoległe. Objętość modelu: 9.866 m 3 Powierzchnia przegród modelu: 4.185 m 2 Z zaleceń ogólnych wynikają następujące wymagania co do maksymalnej wartości czasu pogłosu pomieszczenia teatru przy uwzględnieniu kubatury (V): RT = 0,3 log V + 0,3 = 1,49 s 2.2. Wykończenie powierzchni Warunki akustyczne w pomieszczeniu są kształtowane przez sposób wykończenia głównych powierzchni, czyli podłogi, sufitu i ścian oraz elementów wystroju wnętrza. Podłoga jest drewniana. Większą część ścian stanowią powierzchnie twarde, słabo pochłaniające dźwięk. W pomieszczeniu występują powierzchnie pochłaniające i rozpraszające dźwięk - są to elementy scenografii oraz inne elementy wyposażenia, jak podesty techniczne i oświetlenie. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 22 z 57
Cz. II.A. 2.3. Czas pogłosu RT Czas pogłosu RT wyznaczony w symulacji został przedstawiony na poniższych wykresach. Poddano analizie dwa warianty: przy kurtynie podniesionej i opuszczonej. Pomieszczenie wykazuje pogłos (RT dla 1kHz) na poziomie niższym od wymaganego dla dobrej zrozumiałości. 1. Projekt Czas pogłosu RT Kurtyna podniesiona Ogólnie dla pomieszczenia SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 23 z 57
Cz. II.A. 2. Projekt Czas pogłosu RT Kurtyna opuszczona Ogólnie dla pomieszczenia SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 24 z 57
Cz. II.A. 2.4. Tło akustyczne (poziom szumu) Zakłada się istnienie w pomieszczeniu tła akustycznego ogólnego pochodzenia o średnim poziomie 60dBA. Poziom ciśnienia akustycznego f [Hz] 63,0 125,0 250,0 500,0 1000,0 2000,0 4000,0 8000,0 Lp Tło akustyczne ogóln. pochodz. [db] 53,0 53,0 53,0 53,0 53,0 53,0 53,0 53,0 62,0 Poziom dźwięku f [Hz] 63,0 125,0 250,0 500,0 1000,0 2000,0 4000,0 8000,0 Lp(A) Filtr A -26,1-16,1-8,6-3,2 0,0 1,2 1,0-1,1 Tło akustyczne ogóln. pochodz. [db(a)] 26,9 36,9 44,4 49,8 53,0 54,2 54,0 51,9 60,0 SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 25 z 57
Cz. II.A. 3. Symulacje akustyczne 3.1. Kurtyna podniesiona (M003) Tabela nr 4. Współrzędne, orientacja i wysterowanie głośników Nr Model Moc [W] X [m] Y [m] Z [m] Hor [ ] Ver [ ] Rot [ ] G03 LP1-UC10E-1 10,00-7,30-8,45 2,75 0-12 0 G04 LP1-UC10E-1 10,00 7,30-8,45 2,75 0-12 0 G35 LBC 3018/00 1,50-10,10-24,95 2,75 180 0 0 G36 LBC 3018/00 1,50 0,38-24,95 2,75 180 0 0 G37 LBC 3018/00 1,50 9,30-24,95 2,75 180 0 0 G38 LBC 3018/00 1,50 12,00-18,05 2,75-90 0 0 G39 LP1-UC10E-1 10,00-12,00-9,85 2,75-65 -15 0 G40 LP1-UC10E-1 10,00 12,27-9,85 2,75 40-15 0 G41 LBC 3018/00 1,50-10,10-24,95 11,90 180 0 0 G42 LBC 3018/00 1,50 0,38-24,95 11,90 180 0 0 G43 LBC 3018/00 1,50 9,30-24,95 11,90 180 0 0 G44 LBC 3018/00 1,50-11,58-19,07 11,90 90 0 0 G45 LBC 3018/00 1,50 12,00-19,07 11,90-90 0 0 G46 LBC 3018/00 1,50-11,58-13,07 11,90 90 0 0 G47 LBC 3018/00 1,50 12,00-13,07 11,90-90 0 0 G48 LP1-UC10E-1 10,00-7,30-7,25 11,90 0 0 0 G49 LP1-UC10E-1 10,00 7,30-7,25 11,90 0 0 0 G50 LBC 3018/00 1,50-11,80-3,85 2,00 4 0 0 G51 LBC 3018/00 1,50 11,30-3,85 2,00-4 0 0 Razem moc [W] 79,50 SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 26 z 57
Cz. II.A. 3. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego dźwięku bezpośr., 1kHz Płaszczyzny odsłuchu 4. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku bezpośredniego, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 27 z 57
Cz. II.A. 5. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu 6. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 28 z 57
Cz. II.A. 7. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego, całe pasmo Płaszczyzny odsłuchu 8. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku, całe pasmo Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 29 z 57
Cz. II.A. 9. Projekt Rozkład STI Płaszczyzny odsłuchu 10. Projekt Zrozumiałość mowy STI Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 30 z 57
Cz. II.A. 11. Projekt Rozkład ALCons Płaszczyzny odsłuchu 12. Projekt Utrata wyrazistości spółgłosk. ALCons Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 31 z 57
Cz. II.A. 3.2. Kurtyna opuszczona (M004) Moc i rozmieszczenie głośników: zgodnie z wariantem 3.1. (M003) 13. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego dźwięku bezpośr., 1kHz Płaszczyzny odsłuchu 14. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku bezpośredniego, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 32 z 57
Cz. II.A. 15. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu 16. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 33 z 57
Cz. II.A. 17. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego, całe pasmo Płaszczyzny odsłuchu 18. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku, całe pasmo Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 34 z 57
Cz. II.A. 19. Projekt Rozkład STI Płaszczyzny odsłuchu 20. Projekt Zrozumiałość mowy STI Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 35 z 57
Cz. II.A. 21. Projekt Rozkład ALCons Płaszczyzny odsłuchu 22. Projekt Utrata wyrazistości spółgłosk. ALCons Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 36 z 57
Cz. II.A. 4. Podsumowanie wyników Wyznaczone w symulacjach wartości parametrów zostały przedstawione w Tabeli nr 8. Tabela nr 8. Zestawienie parametrów Wariant Parametr Minimum Średnia Maximum Direct SPL 65,66 dba 75,51 dba 82,47 dba Total SPL, 1 khz 79,88 dba 81,23 dba 84,31 dba 3.1. Kurtyna podniesiona Total SPL, całe pasmo 85,90 dba 87,49 dba 91,11 dba STI 0,526 0,606 0,707 ALCons 3,69 % 6,46 % 9,84 % Direct SPL 65,24 dba 75,22 dba 82,47 dba Total SPL, 1 khz 77,58 dba 79,58 dba 83,62 dba 3.2. Kurtyna opuszczona Total SPL, całe pasmo 83,95 dba 86,14 dba 90,62 dba STI 0,520 0,620 0,741 ALCons 3,07 % 6,04 % 10,18 % Sprawdzenie spełnienia warunków dla poszczególnych wariantów: 3.1. Kurtyna podniesiona 3.2. Kurtyna opuszczona Wariant Warunek Obliczenia Wynik S/N 6 db 87,49dBA-60,0dBA=27,49dBA 27,49dBA > 6dBA S/N 20 db 27,49dBA > 20dBA OK *) OK STI 0,5 0,606 > 0,5 OK AL cons 12 % 6,46% < 12% OK S/N 6 db 86,14dBA-60,0dBA=26,14dBA 26,14dBA > 6dBA S/N 20 db 26,14dBA > 20dBA OK *) OK STI 0,5 0,620 > 0,5 OK AL cons 12 % 6,04% < 12% OK *) Rezerwa poziomu ciśnienia wskazana ze względu na możliwość czasowego występowania podwyższonego poziomu hałasu w trakcie ewakuacji. Należy pamiętać, że rzeczywisty poziom ciśnienia L Eq komunikatu będzie o ok. 7-8 db niższy niż TotalSPL. Ewentualne ograniczenie mocy należy zrealizować we wzmacniaczu, uwzględniając rzeczywisty poziom ciśnienia wytwarzany dla konkretnego emitowanego komunikatu systemu DSO. Z danych otrzymanych w wyniku symulacji wynika, że w obydwu wariantach osiągnięto dobrą zrozumiałość komunikatów badanego systemu DSO. Wyniki średnie w obydwu wariantach są zbliżone. Nieznacznie wyższe wartości współczynnika zrozumiałości obliczono dla pomieszczenia sceny przy opuszczonej kurtynie. W wariancie 3.1. osiągnięto mniejszy rozrzut parametrów zrozumiałości, niż w wariancie 3.2. WYTYCZNE: Specyfikacja, współrzędne, orientacja i wysterowanie głośników znajdują się w Tabeli nr 4. Jest to poprawny układ głośników SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 37 z 57
Cz. II.A. zapewniający dobrą zrozumiałość komunikatów projektowanego systemu DSO. Przeprowadzona analiza akustyczna z wykorzystaniem symulacji komputerowej dotyczy ściśle warunków znanych i przyjętych przy jej wykonywaniu. Należy mieć na uwadze, że każda zmiana założeń technicznych dotyczących geometrii, wystroju oraz wyposażenia pomieszczeń może spowodować zmianę warunków akustycznych, w tym wskaźników zrozumiałości otrzymanych w symulacji i pogorszyć komfort akustyczny odczuwany przez słuchaczy. W takim przypadku należy ponowić przeprowadzenie symulacji lub weryfikować spełnienie wymagań i oczekiwań na drodze pomiarów oraz odsłuchu. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 38 z 57
Cz. II.B. Część II.B. Widownia SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 39 z 57
Cz. II.B. 1. Model 3D Na potrzeby przeprowadzenia symulacji akustycznych zbudowano trójwymiarowy model geometryczny badanego pomieszczenia. Wykonano poglądową wizualizację 3D pomieszczeń w celu zaprezentowania zdefiniowanego modelu w formie graficznej. Model jest wspólny dla sceny i widowni i został przedstawiony na rysunkach w Cz. II.A. niniejszego opracowania. Płaszczyzny odsłuchu Proscenium zostały uwzględnione w poniższej części ze względu na to, że występują po tej samej stronie kurtyny, co widownia. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 40 z 57
Cz. II.B. 2. Parametry akustyczne pomieszczenia 2.1. Geometria i kubatura Wymiary maksymalne modelu: wysokość: 12,8m, szerokość 26,3m; długość 28,7m. Pomieszczenie jest dopracowanym akustycznie wnętrzem o charakterystyce korzystnej dla zrozumiałości komunikatów DSO. Sala nie posiada ścian przeciwległych równoległych do siebie. Objętość modelu: 5.478 m 3 Powierzchnia przegród modelu: 3.319 m 2 Z zaleceń ogólnych wynikają następujące wymagania co do maksymalnej wartości czasu pogłosu pomieszczenia sali koncertowej przy uwzględnieniu kubatury (V): RT = 0,5 log V = 1,87 s 2.2. Wykończenie powierzchni Warunki akustyczne w pomieszczeniu są kształtowane przez sposób wykończenia głównych powierzchni, czyli widowni, ścian oraz sufitu. Znaczna część powierzchni sali została wykończona materiałami pochłaniającymi dźwięk. W pomieszczeniu występuje również wiele struktur wspomagających rozproszenie dźwięku. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 41 z 57
Cz. II.B. 2.3. Czas pogłosu RT Czas pogłosu RT wyznaczony w symulacji został przedstawiony na poniższych wykresach. Poddano analizie dwa warianty: przy kurtynie podniesionej i opuszczonej. Pomieszczenie wykazuje pogłos (RT dla 1kHz) na poziomie niższym od wymaganego dla dobrej zrozumiałości. Jest to korzystne dla zrozumiałości projektowanego systemu DSO. 23. Projekt Czas pogłosu RT Kurtyna podniesiona Ogólnie dla pomieszczenia SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 42 z 57
Cz. II.B. 24. Projekt Czas pogłosu RT Kurtyna opuszczona Ogólnie dla pomieszczenia SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 43 z 57
Cz. II.B. 2.4. Tło akustyczne (poziom szumu) Zakłada się istnienie w pomieszczeniu tła akustycznego ogólnego pochodzenia o średnim poziomie 60dBA. Poziom ciśnienia akustycznego f [Hz] 63,0 125,0 250,0 500,0 1000,0 2000,0 4000,0 8000,0 Lp Tło akustyczne ogóln. pochodz. [db] 53,0 53,0 53,0 53,0 53,0 53,0 53,0 53,0 62,0 Poziom dźwięku f [Hz] 63,0 125,0 250,0 500,0 1000,0 2000,0 4000,0 8000,0 Lp(A) Filtr A -26,1-16,1-8,6-3,2 0,0 1,2 1,0-1,1 Tło akustyczne ogóln. pochodz. [db(a)] 26,9 36,9 44,4 49,8 53,0 54,2 54,0 51,9 60,0 SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 44 z 57
Cz. II.B. 3. Symulacje akustyczne 3.1. Kurtyna podniesiona (M103) Tabela nr 1. Współrzędne, orientacja i wysterowanie głośników Nr Model Moc [W] X [m] Y [m] Z [m] Hor [ ] Ver [ ] Rot [ ] G05 LBC 3201/00 30,00-9,65 0,15 3,10 155-8 0 G06 LBC 3201/00 30,00 9,65 0,15 3,10-155 -8 0 G07 LBC 3018/00 1,50-13,00 4,25 5,60 93 0 0 G08 LBC 3018/00 1,50-12,90 7,60 5,60 83 0 0 G09 LBC 3018/00 1,50-11,75 12,20 5,60 68 0 0 G10 LBC 3018/00 1,50-9,25 16,55 5,60 52 0 0 G11 LBC 3018/00 1,50-5,65 19,80 5,60 28 0 0 G12 LBC 3018/00 1,50 0,00 22,40 5,60 0 0 0 G13 LBC 3018/00 1,50 5,65 19,80 5,60-28 0 0 G14 LBC 3018/00 1,50 9,25 16,55 5,60-52 0 0 G15 LBC 3018/00 1,50 11,75 12,20 5,60-68 0 0 G16 LBC 3018/00 1,50 12,90 7,60 5,60-83 0 0 G17 LBC 3018/00 1,50 13,00 4,25 5,60-93 0 0 G18 LBC 3018/00 1,50-13,00 4,25 9,10 93 0 0 G19 LBC 3018/00 1,50-12,90 7,60 9,10 83 0 0 G20 LBC 3018/00 1,50-11,75 12,20 9,10 68 0 0 G21 LBC 3018/00 1,50-9,25 16,55 9,10 52 0 0 G22 LBC 3018/00 1,50-5,65 19,80 9,10 28 0 0 G23 LBC 3018/00 1,50-0,80 22,40 9,10 0 0 0 G24 LBC 3018/00 1,50 0,80 22,40 9,10 0 0 0 G25 LBC 3018/00 1,50 5,65 19,80 9,10-28 0 0 G26 LBC 3018/00 1,50 9,25 16,55 9,10-52 0 0 G27 LBC 3018/00 1,50 11,75 12,20 9,10-68 0 0 G28 LBC 3018/00 1,50 12,90 7,60 9,10-83 0 0 G29 LBC 3018/00 1,50 13,00 4,25 9,10-93 0 0 G31 LP1-UC10E-1 5,00-10,00-1,25 3,25 59-18 0 G32 LP1-UC10E-1 5,00 10,00-1,25 3,25-59 -18 0 G33 LBC 3086/41 0,75-3,20 18,50 2,50 0-90 0 G34 LBC 3086/41 0,75 3,20 18,50 2,50 0-90 0 Razem moc [W] 106,00 SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 45 z 57
Cz. II.B. 25. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego dźwięku bezpośr., 1kHz Płaszczyzny odsłuchu 26. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku bezpośredniego, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 46 z 57
Cz. II.B. 27. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu 28. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 47 z 57
Cz. II.B. 29. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego, całe pasmo Płaszczyzny odsłuchu 30. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku, całe pasmo Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 48 z 57
Cz. II.B. 31. Projekt Rozkład STI Płaszczyzny odsłuchu 32. Projekt Zrozumiałość mowy STI Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 49 z 57
Cz. II.B. 33. Projekt Rozkład ALCons Płaszczyzny odsłuchu 34. Projekt Utrata wyrazistości spółgłosk. ALCons Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 50 z 57
Cz. II.B. 3.2. Kurtyna opuszczona (M104) Moc i rozmieszczenie głośników: zgodnie z wariantem 3.1. (M103) 35. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego dźwięku bezpośr., 1kHz Płaszczyzny odsłuchu 36. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku bezpośredniego, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 51 z 57
Cz. II.B. 37. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu 38. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku, 1kHz Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 52 z 57
Cz. II.B. 39. Projekt Rozkład poziomu ciśnienia akustycznego, całe pasmo Płaszczyzny odsłuchu 40. Projekt Poziom ciśnienia akustycznego dźwięku, całe pasmo Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 53 z 57
Cz. II.B. 41. Projekt Rozkład STI Płaszczyzny odsłuchu 42. Projekt Zrozumiałość mowy STI Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 54 z 57
Cz. II.B. 43. Projekt Rozkład ALCons Płaszczyzny odsłuchu 44. Projekt Utrata wyrazistości spółgłosk. ALCons Płaszczyzny odsłuchu SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 55 z 57
Cz. II.B. 4. Podsumowanie wyników Wyznaczone w symulacjach wartości parametrów zostały przedstawione w Tabeli nr 8. Tabela nr 8. Zestawienie parametrów Wariant Parametr Minimum Średnia Maximum Direct SPL 69,16 dba 78,08 dba 86,29 dba Total SPL, 1 khz 78,39 dba 81,00 dba 86,86 dba 3.1. Kurtyna podniesiona Total SPL, całe pasmo 84,62 dba 87,07 dba 92,73 dba STI 0,587 0,675 0,888 ALCons 1,39 % 4,46 % 7,07 % Direct SPL 69,19 dba 78,08 dba 86,29 dba Total SPL, 1 khz 78,27 dba 80,93 dba 86,84 dba 3.2. Kurtyna opuszczona Total SPL, całe pasmo 84,57 dba 87,04 dba 92,72 dba STI 0,587 0,674 0,888 ALCons 1,38 % 4,47 % 7,09 % Sprawdzenie spełnienia warunków dla poszczególnych wariantów: 3.1. Kurtyna podniesiona 3.2. Kurtyna opuszczona Wariant Warunek Obliczenia Wynik S/N 6 db 87,07dBA-60,0dBA=27,07dBA 27,07dBA > 6dBA S/N 20 db 27,07dBA > 20dBA OK *) OK STI 0,5 0,675 > 0,5 OK AL cons 12 % 4,46% < 12% OK S/N 6 db 87,04dBA-60,0dBA=27,04dBA 27,04dBA > 6dBA S/N 20 db 27,04dBA > 20dBA OK *) OK STI 0,5 0,674 > 0,5 OK AL cons 12 % 4,47% < 12% OK *) Rezerwa poziomu ciśnienia wskazana ze względu na możliwość czasowego występowania podwyższonego poziomu hałasu w trakcie ewakuacji. Należy pamiętać, że rzeczywisty poziom ciśnienia L Eq komunikatu będzie o ok. 7-8 db niższy niż TotalSPL. Ewentualne ograniczenie mocy należy zrealizować we wzmacniaczu, uwzględniając rzeczywisty poziom ciśnienia wytwarzany dla konkretnego emitowanego komunikatu systemu DSO. Z danych otrzymanych w wyniku symulacji wynika, że w obydwu wariantach osiągnięto bardzo dobrą zrozumiałość komunikatów badanego systemu DSO. Wyniki średnie w obydwu wariantach są prawie identyczne. Oznacza to, że dla sali widowni opuszczenie kurtyny prawie nie zmienia zrozumiałości komunikatów DSO. Po stronie sceny ten wpływ jest większy. WYTYCZNE: Specyfikacja, współrzędne, orientacja i wysterowanie głośników znajdują się w Tabeli nr 4. Jest to poprawny układ głośników SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 56 z 57
Cz. II.B. zapewniający dobrą zrozumiałość komunikatów projektowanego systemu DSO. Przeprowadzona analiza akustyczna z wykorzystaniem symulacji komputerowej dotyczy ściśle warunków znanych i przyjętych przy jej wykonywaniu. Należy mieć na uwadze, że każda zmiana założeń technicznych dotyczących geometrii, wystroju oraz wyposażenia pomieszczeń może spowodować zmianę warunków akustycznych, w tym wskaźników zrozumiałości otrzymanych w symulacji i pogorszyć komfort akustyczny odczuwany przez słuchaczy. W takim przypadku należy ponowić przeprowadzenie symulacji lub weryfikować spełnienie wymagań i oczekiwań na drodze pomiarów oraz odsłuchu. SYMULACJA AKUSTYCZNA_Teatr_Roma Strona 57 z 57