POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU Wydział Polityki Społecznej P R O T O K Ó Ł z kontroli problemowej wykorzystania przez organizacje pozarządowe środków budŝetowych przekazanych przez Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku w na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w ramach Konkursu Grantowego Wojewody Pomorskiego Edycja 2010. Gdańsk grudzień 2011 r.
2 I. Zasady i warunki organizacji kontroli Działając na podstawie art. 34 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j. t. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), w związku z art. 20 ustawy z dnia 22 stycznia 2010r. o zmianie ustawy o działalności poŝytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 28, poz. 146) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) oraz umów zawartych w ramach Konkursu Grantowego Wojewody Pomorskiego edycja 2010, przeprowadzona została kontrola problemowa w Kole Gdańskim Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta obejmująca wykorzystanie w 2010 r. środków budŝetowych przekazanych przez Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej. Kontrolę przeprowadzono w Biurze Projektów Stowarzyszenia (Gdańsk-Nowy Port, ul. Władysława IV 12) gdzie znajduje się centrum koordynacji wszystkich podejmowanych przez tą Organizację przedsięwzięć ( tutaj teŝ przechowywana jest dokumentacja finansowa zrealizowanych projektów) oraz Schronisku św. Brata Alberta (dla osób bezdomnych) mieszczącym się w Gdańsku (Nowy Port), przy ul. Starowiślnej 3. Celem kontroli była ocena realizacji przez Koło Gdańskie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta zadań z zakresu pomocy społecznej na podstawie umów, które zawarło w 2010 r. z Wojewodą Pomorskim. Przedmiotem badania kontrolnego w szczególności było ustalenie: - merytorycznej poprawności realizacji zadań,
3 - prawidłowości gospodarowania środkami dotacyjnymi w zakresie zgodności realizowanych zadań z zapisami umów zawartymi z Wojewodą, - prawidłowości ewidencji wydatkowanych środków dotacyjnych, - efektów zrealizowanego projektów. Całokształt przedmiotu kontroli badano na podstawie: ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j. t. Dz. U. z 2009r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o działalności poŝytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 28, poz. 146) rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 8 marca 2005 r. w sprawie określenia wzoru oferty podmiotu uprawnionego (Dz. U. Nr 44, poz. 427), rozporządzenie Polityki Ministra Społecznej z dnia 8 marca 2005 r. w sprawie określenia wzoru sprawozdania z realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej (Dz. U. Nr 44, poz. 428), rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 4 kwietnia 2005 r. w sprawie określenia ramowego wzoru umowy o realizację zadania z zakresu pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 545), ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.), ustawa z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.), Umowy dotacyjne Nr: 31/OW, 32/OW, 33/OW, 34/OW oraz 16/U z dnia 1 czerwca 2010 r. zawarte pomiędzy Wojewodą Pomorskim reprezentowanym przez Jerzego Przystrzelskiego Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego a Kołem Gdańskim Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta
4 reprezentowanym przez Wojciecha Bystrego Prezesa Czecha Członka Zarządu, i Waldemara Kontrolę przeprowadziły w dniu 15 grudnia 2011 r.: - Małgorzata Szady starszy inspektor wojewódzki w Wydziale Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, posiadająca UpowaŜnienie Nr 301/2011 (PS-I.0030.301.2011) z dnia 13 grudnia 2011 r., - Ewa Szczypior - starszy inspektor wojewódzki w Wydziale Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, posiadająca UpowaŜnienie Nr 302/2011 (PS-I.0030.302.2011) z dnia 13 grudnia 2011 r. W toku kontroli wyjaśnień udzielali: - Wojciech Bystry Prezes Koła Gdańskiego Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta - Jadwiga Kaczyńska Księgowa Koła, - Michał Chabel Kierownik Schroniska św. Brata Alberta w Gdańsku, przy ul. Starowiślnej 3. II. Ustalenia kontrolne: W 2010 r. Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku przekazał Kołu Gdańskiemu Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta w wyniku rozstrzygnięć Konkursu Grantowego Wojewody Pomorskiego pięć dotacji w łącznej kwocie 23 000 zł na realizację projektów: Gdy jesteś w potrzebie system pomocy interwencyjnej dla bezdomnych nie korzystających z pomocy instytucjonalnej na bazie Noclegowni w Gdańsku, ul. śaglowa 1(kwota dotacji 4 000 zł) zgodnie z umową Nr 31/OW z dnia 1 czerwca 2010r., Zapewnienie miejsc interwencyjnych dla osób bezdomnych pojawiających się bez skierowań z ośrodka pomocy społecznej
5 w Schronisku w Gdańsku, ul. Starowiślna 3 (kwota dotacji 5 000 zł) zgodnie z umową Nr 32/OW z dnia 1 czerwca 2010 r., Zapewnienie miejsc interwencyjnych dla osób bezdomnych pojawiających się bez skierowań z ośrodka pomocy społecznej w Schronisku w Gdańsku, ul. Przegalińska 135 (kwota dotacji 5 000 zł) zgodnie z umową Nr 33/OW z dnia 1 czerwca 2010r., Prowadzenie Ogrzewalni dla osób bezdomnych jako miejsca czasowego pobytu osób bezdomnych znajdujących się w sytuacji kryzysowej (kwota dotacji 5 000 zł) - zgodnie z umową Nr 34/OW z dnia 1 czerwca 2010 r., Trzeźwym okiem studio fotograficzne wraŝliwe społecznie zajęcia fotograficzne dla osób bezdomnych jako alternatywna forma spędzania wolnego czasu i element readaptacji społecznej (na bazie Noclegowni w Gdańsku, ul. śaglowa 1) - kwota dotacji 4 000 zł zgodnie z umową Nr 16/U z dnia 1 czerwca 2010 r., Koło Gdańskie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta jest duŝą i doświadczoną organizacją pozarządową, która dysponuje siecią róŝnorodnych placówek dla osób bezdomnych i wykluczonych, dostosowanych do ich potrzeb i moŝliwości (od działań typowo interwencyjnych do działań aktywizujących i usamodzielniających ). Oprócz placówek, których dotyczyły przyznane dotacje, tj. 2 Schronisk w Gdańsku Przegalinie i Gdańsku- Nowym Porcie, Noclegowni w Gdańsku przy ul. śaglowej oraz Ogrzewalni mieszczącej się w budynku przy Dworcu PKP w Gdańsku, Organizacja ta prowadzi jeszcze: Dom Wspólnotowy w Gdyni (mieszkanie treningowe dla osób usamodzielniających się), dwa Punkty wydawania odzieŝy w Sopocie i Gdyni,
6 Centrum Integracji Społecznej w Gdańsku - Nowym Porcie - gdzie prowadzona jest reintegracja zawodowa i społeczna dla osób wykluczonych, w tym równieŝ bezdomnych), Centrum Treningu Umiejętności Społecznych w Gdańsku -Nowym Porcie - gdzie prowadzona jest praca z osobami/ rodzinami zagroŝonymi bezdomnością (w stosunku, do których wykonana jest eksmisja do pomieszczeń tymczasowych) mająca na celu pokonanie ich trudnej sytuacji i powrót do aktywnego Ŝycia w środowisku (projekt realizowany wspólnie z Samorządem miasta Gdańska). Ponadto Towarzystwo dysponuje równieŝ pomieszczeniami usytuowanymi w jednej z kamienic w gdańskiej dzielnicy Nowy Port (ul. Władysława IV 12), gdzie mieści się Biuro Projektów Stowarzyszenia, stanowiące centrum administracyjno-koordynacyjne działań Towarzystwa. W miejscu tym znajduje się księgowości i cała dokumentacja finansowa dotycząca wszystkich projektów realizowanych przez tą Organizację. Tutaj teŝ ma swoje dyŝury Rzecznik Osoby Bezdomnej, do którego mogą zgłaszać się osoby bezdomne, będące w trudnej sytuacji Ŝyciowej i poszukujące rozwiązania problemu (projekt realizowany pod patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich). Dzielnica Gdańsk-Nowy Port jest zatem dzielnicą niezwykle istotną z punktu widzenia działań Towarzystwa (znajduje się tu centrum administracyjne i inne waŝne placówki prowadzone przez Stowarzyszenie). Dlatego teŝ kontrola przebiegała w tym miejscu i objęła weryfikację dokumentów finansowych i merytorycznych mieszczących się w Biurze Projektów oraz wizytację Schroniska przy ul. Starowiślnej 3 największej placówce objętej w 2010 r. dofinansowaniem z budŝetu Wojewody w ramach konkursu ofert na zadania z zakresu pomocy społecznej. Przyznane Towarzystwu w 2010 r. dotacje wykorzystane zostały na realizację projektów dotyczących:
7 prowadzenia placówki typu Ogrzewalnia jako miejsca czasowego pobytu dla osób bezdomnych będących w sytuacji kryzysowej. Ogrzewalnia znajduje się przy Dworcu Głównym PKP w Gdańsku przy ul. Podwale Grodzkie 2G, w budynku wynajętym Stowarzyszeniu przez administrację kolei. Placówka ta dysponuje 20 miejscami (siedzącymi). Zapewnia schronienie od godzin wieczornych do godzin porannych, gorący napój, dostęp do środków higieny, informację o moŝliwościach dalszej pomocy. Z oferty tej korzystają osoby bezdomne bez skierowań z ośrodka pomocy społecznej, które zgłaszają się same lub są kierowane przez policję, straŝ miejską, streetworkerów. W okresie realizacji projektu z oferty tej skorzystało 200 osób, organizacji systemu pomocy interwencyjnej dla osób bezdomnych nie objętych pomocą instytucjonalną na bazie Noclegowni w Gdańsku, przy ul. śaglowej 1. W ramach tego sytemu osoba bezdomna mogła skorzystać z kąpieli, wyprania i wymiany odzieŝy, spoŝycia gorącego posiłku, odpoczynku w świetlicy i ewentualnego ( w kryzysowej sytuacji) noclegu ( w warunkach zimy i panujących wtedy niskich temperatur działania takie ratują tym ludziom zdrowie a nawet Ŝycie). W okresie realizacji projektu 55 osób skorzystało z kąpieli, 70 osób z miejsc interwencyjnych i ok. 50 osób otrzymało gorący posiłek, zapewnienia miejsc interwencyjnych w dwóch Schroniskach Towarzystwa dla bezdomnych nie objętych pomocą instytucjonalną. W placówkach tych bezdomni, zgłaszający się samodzielnie lub kierowani przez słuŝby miejskie i streetworkerów, mieli zagwarantowane schronienie do momentu nawiązania kontaktu z pracownikiem socjalnym. Osoby te korzystały w czasie swego pobytu z całej palety wsparcia socjalno-bytowego (zabiegi higieniczne, wymiana odzieŝy, posiłki, w tym jeden gorący, praca socjalna i załatwianie wszelkich formalności). Funkcjonowanie takich miejsc jest niezbędne w okresie jesienno-
8 zimowym. W Schronisku mieszczącym się w Gdańsku - Przegalinie (ul. Przegalińska 135) z takiego wsparcia w okresie realizacji projektu skorzystało 12 osób, a w Schronisku mieszczącym się w Gdańsku- Nowym Porcie (ul. Starowiślna 3) 28 osób. Schronisko w dzielnicy Nowy Port jest największą tego rodzaju placówką dla bezdomnych (standard schroniska) prowadzoną przez Towarzystwo. W roku 2010 placówka ta dysponowała 79 miejscami. Jednak w roku 2011, z uwagi na rosnące zapotrzebowanie na miejsca zgłaszane przez MOPS Gdańsk, znacząco powiększono liczbę miejsc Schronisku, zagospodarowując na ten cel świetlicę. W placówce tej osobom bezdomnym zapewnia się niezbędne wsparcie socjalno bytowe (schronienie, 3 posiłki dziennie, moŝliwość dokonania zabiegów higienicznych, pranie i wymiana odzieŝy, kontakt z lekarzem, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych), a takŝe mobilizuje do aktywności i zmiany swej sytuacji (zachęcanie do podjęcia terapii uzaleŝnień, praca na rzecz Schroniska (pomoc przy remontach, dbałość o porządek), udział w zajęciach klubu rowerowego), aktywizacji osób bezdomnych poprzez funkcjonowanie grupy fotograficznej powstałej przy Noclegowni w Gdańsku (ul. śaglowa 1). Zajęcia te stanowiły element readaptacji społecznej bezdomnych oraz były sposobem na zmianę wizerunku osoby bezdomnej. Dzięki temu projektowi osoby bezdomne mogły twórczo zagospodarować swój wolny czas, a takŝe nabyły niezbędną wiedzę i umiejętności z zakresu fotografii. W projekcie tym uczestniczyło 12 osób. Na podstawie udostępnionych w trakcie kontroli dokumentów finansowoksięgowych sprawdzono celowość wykorzystania przekazanych w 2010 r. dotacji i stwierdzono, Ŝe środki zostały wydatkowane zgodnie
9 z preliminarzami wydatków, stanowiącymi załączniki do poszczególnych umów. Szczegółowej kontroli poddane zostały wszystkie rachunki/ faktury, które dotyczyły rozliczenia kaŝdej dotacji (zgodnie z zestawieniami zamieszczonymi w sprawozdaniach z wykonania zadania). Stwierdzono, iŝ wszystkie te dokumenty zawierają niezbędne adnotacje i podpisy. Księgowość prowadzona jest komputerowo - program F-K (FKAN) firmy Forex Bogdan Bielski - w sposób zapewniający odrębną ewidencję środków finansowych pochodzących z dotacji. Nad całością finansów czuwa Księgowa Koła - Pani Jadwiga Kaczyńska. Uwagi i wnioski z przeprowadzonej kontroli: 1. Realizowane w 2010 r. przez Koło Gdańskie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta projekty przy wparciu finansowym Wojewody Pomorskiego przyniosły wymierne efekty: - umoŝliwiono osobom bezdomnym znajdującym się w sytuacji kryzysowej skorzystanie z czasowego schronienia w Ogrzewalni placówce znajdującej się w pobliŝu Dworca PKP w Gdańsku, - zapewniono funkcjonowanie systemu pomocy interwencyjnej świadczonej osobom bezdomnym nie objętym pomocą instytucjonalną przez ośrodki pomocy społecznej (miejsca interwencyjne, moŝliwość skorzystania z kąpieli, wyprania i wymiany odzieŝy, spoŝycia gorącego posiłku, odpoczynku), - przeprowadzono cykl zajęć fotograficznych skierowanych do mieszkańców placówek dla osób bezdomnych jako formę ich aktywizacji i readaptacji społecznej.
10 2. Sposób realizacji projektów ( w tym gospodarowanie środkami finansowymi uzyskanymi z dotacji i prowadzenie dokumentacji finansowo księgowej) nie budzi zastrzeŝeń. * * * Na tym protokół z kontroli zakończono, sporządzając go w 2-ch jednobrzmiących egzemplarzach, przy czym jeden jest przeznaczony dla kontrolowanej jednostki. Kierownikowi (Prezesowi ) kontrolowanej jednostki zgodnie z 16, ust. 1 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), przysługuje prawo zgłoszenia w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego protokołu pisemnych uwag co do zawartych w nim ustaleń. Jednostka kontrolowana: Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie ul. Przegalińska 135, 80-690 Gdańsk Prezes Koła Gdańskiego Wojciech Bystry Kontrolujący: Starszy Inspektor Wojewódzki Małgorzata Szady Starszy Inspektor Wojewódzki Ewa Szczypior Główny Księgowy Jadwiga Kaczyńska