Sprawozdanie finansowe a ocena kondycji NGO Projekt Drogowskaz dla NGO. Profesjonalizacja Trzeciego Sektora poprzez wypracowanie i upowszechnienie zasad zarządzania finansowego Wilga, 5-7 czerwca 2013 r.
Odpowiedzialność organów zarządzających za rachunkowość w organizacji
Rachunkowość Ustawa o rachunkowości (art. 4 pkt 5): Kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości ( ), w tym z tytułu nadzoru, również w przypadku, gdy określone obowiązki w zakresie rachunkowości - z wyłączeniem odpowiedzialności za przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury - zostaną powierzone innej osobie za jej zgodą. Przyjęcie odpowiedzialności przez inną osobę powinno być stwierdzone w formie pisemnej. W przypadku gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została wskazana osoba odpowiedzialna, odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie tego organu.
Odpowiedzialność za prawidłowe sporządzenie sprawozdania finansowego Ustawa o rachunkowości (art. 4a) Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności spełniały wymagania przewidziane w niniejszej ustawie.
Odpowiedzialność karna Ustawa o rachunkowości (art. 77) Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do: 1) nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych, 2) niesporządzenia sprawozdania finansowego, sporządzenia go niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tym sprawozdaniu nierzetelnych danych - podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
Ustawa o rachunkowości (art. 79 pkt 1-4) Odpowiedzialność karna cd. Odpowiedzialności karnej podlega też ten, kto: nie poddaje sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta, nie udziela lub udziela niezgodnych ze stanem faktycznym informacji, wyjaśnień, oświadczeń biegłemu rewidentowi albo nie dopuszcza go do pełnienia obowiązków; nie składa sprawozdania finansowego do ogłoszenia; nie składa sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności we właściwym rejestrze sądowym.
Sprawozdanie finansowe jako element wizerunku organizacji
Główny cel sprawozdania finansowego Dostarczenie informacji szeroko rozumianym interesariuszom nt.: wiarygodnego obrazu sytuacji majątkowej organizacji, źródeł finansowania organizacji, przedstawienie wyników zarządzania przez zarząd powierzonymi mu zasobami.
Grupy odbiorców Rachunkowość zarządcza Wewnętrzni: kadra zarządzająca danej organizacji organ nadzoru pracownicy Rachunkowość finansowa Zewnętrzni: kredytodawcy sponsorzy/ grantodawcy władze samorządowe społeczeństwo
Co można wyczytać? 1. Zarządzający chcą wiedzieć, czy prowadzona działalność się bilansuje. 2. Przedstawiciele organu nadzoru chcą wiedzieć, jaka jest skuteczność zarządu. 3. Sponsorzy chcą wiedzieć, czy ich inwestycja społeczna była trafiona. 4. Kredytodawcy chcą wiedzieć, czy mogą udzielić kredytu, potem ewent. go przedłużyć. 5. Urząd skarbowy chce wiedzieć, czy dochód do opodatkowania jest ustalony we właściwy sposób. 6. Organ nadzoru zewnętrznego chce wiedzieć, czy sprawozdania finansowe sporządzone zostało zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Podstawowa zasada - true and fair value (zasada rzetelnego i wiernego obrazu) Sprawozdanie finansowe powinno zawierać informacje odzwierciedlające rzeczywistą sytuację majątkową i finansową organizacji.
Elementy sprawozdania finansowego 1.Bilans 2.Rachunek wyników/ zysków i strat 3.Informacja dodatkowa: 1.Wprowadzenie do sprawozdania finansowego 2.Dodatkowe informacje i objaśnienia Wszystkie 3 części sprawozdania są obowiązkowe!
Bilans podaje aktualną sytuację finansową i majątkową podmiotu na określony dzień; zestawienie majątku (tego, co jednostka posiada) - AKTYWA oraz źródeł ich pochodzenia i finansowania PASYWA; jest fotografią stanu majątku organizacji w danym momencie
Zasada równowagi bilansowej SUMA aktywów = SUMA pasywów czyli Majątek (trwały i obrotowy) = Kapitał (własny + obcy) powyżej 12 mies. do 12 mies.
Ważne informacje zawarte w bilansie Po stronie aktywów: wartość środków trwałych, należności, łączny stan kont bankowych i kasy organizacji; Po stronie pasywów: wartość funduszu statutowego, wyniku finansowego za dany rok (i za okresy poprzednie), wartość zobowiązań oraz przychodów przyszłych okresów.
AKTYWA [AKTYWA TRWA E] PASYWA KAPITA W ASNY AKTYWA [AKTYWA OBROTOWE = PASYWA KAPITA OBCY - ZOBOWI ZANIA
Kryteria ułożenia aktywów i pasywów w bilansie Aktywa - są ułożone w bilansie według stopnia płynności, czyli wg zdolności danego składnika majątku zamiany na gotówkę. Na początku znajdują się wartości niematerialne i prawne, przez rzeczowe aktywa trwałe, inwestycje aż po najbardziej płynne, czyli środki finansowe. Pasywa - są ułożone w bilansie według rosnącej wymagalności, czyli wg zmniejszających się terminów ich zwrotu wierzycielom. Na początku znajduje się kapitał własny, pożyczki, jak również zobowiązania wobec dostawców.
Przykładowe informacje do wyczytania z bilansu: 1) czy organizacja osiągnęła zysk, czy poniosła stratę, 2) w jakim stosunku do kapitałów własnych ukształtował się wynik finansowy, 3) czy organizacja była w stanie regulować na bieżąco swoje zobowiązania, 4) jaka jest wartość majątku organizacji
Rachunek wyników/ zysków i strat Jest drugim obowiązkowym elementem sprawozdania finansowego. Obejmuje konkretny okres najczęściej rok obrachunkowy.
Rachunek wyników Przychody statutowe operacyjne finansowe Koszty statutowe administracyjne operacyjne finansowe Wynik finansowy
Rachunek zysków i strat Zestawienie przychodów, kosztów i wyników za dany okres w podziale na poszczególne grupy działań: statutowych; gospodarczych; operacyjnych; finansowych
Informacja dodatkowa Jest trzecim elementem sprawozdania finansowego. Przedstawia dane i objaśnienia, które nie zostały ujęte w pozostałych elementach sprawozdania, a które są potrzebne, żeby jasno i rzetelnie ocenić sytuację majątkową i finansową organizacji.
Elementy Informacji dodatkowej Informacja Dodatkowa w myśl ustawy o rachunkowości składa się z dwóch części: 1.Wprowadzenie do sprawozdania finansowego (umieszczone na początku przed bilansem) 2.Dodatkowe informacje i objaśnienia
Rola Informacji dodatkowej uszczegółowienie danych Zawiera bardziej szczegółowe informacje przedstawione w bilansie i rachunku wyników, np: wyróżnienie środków trwałych (grup); wykaz należności i zobowiązań; listę źródeł przychodów; listę grup kosztów (np. projektów), w tym kosztów administracyjnych Naczelna zasadą przy sporządzaniu ID jest zasada ISTOTNOŚCI. Oznacza ona, że zamieszcza się tylko informacje, które są ważne dla oceny działalności organizacji.
O co warto dopytać księgową/ego? Jakie pozycje tworzą zobowiązania / co się składa na zobowiązania? Jakie pozycje tworzą należności / co się składa na należności? Co jest ujęte w przychodach przyszłych okresów? Czy wynik finansowy zwiększa fundusz statutowy? Co to są pozostałe koszty / przychody operacyjne? Z czego powstały koszty / przychody finansowe? Kto nie zapłacił składek członkowskich? (w stowarzyszeniu)
Prezentacja graficzna informacji finansowej
Prezentacja danych finansowych Najlepszym sposobem, aby pokazać informację finansową jest jej prezentacja graficzna. W tym celu należy używać dobrych wizualnych technik prezentacji. Najczęściej stosowanymi formami dla pokazania danych finansowych są: Wykresy liniowe: Najlepszy do wyświetlania trendów w czasie Bar wykresy: Najlepsze do pokazywania porównań Pie wykresy: Najlepsze do pokazania względnych porównań, takie jak procent sumy całych lub rozmiar porównań
Prezentacja danych finansowych Kolory Korzystanie z kolorów to bardzo dobry sposób, aby pokazać lub podkreślić porównywane dane finansowe. Należy jednak pamiętać, że użycie zbyt wielu kolorów może być bardzo mylące i zniekształcające istotę przekazu.
Prezentacja danych finansowych Kolory Unikaj wyłącznie stosowania czerni i bieli. Jeśli utkniesz w świecie czarno-białym, różnych odcieni szarości i cieniowania Twoja droga przekazu informacji może być bardzo długa i niezrozumiała dla odbiorcy.
Prezentacja danych finansowych Prostota przekazu Sukces tkwi w prostocie przekazu. Nie próbujmy zamieszczać zbyt dużo informacji na jednym arkuszu, slajdzie czy wykresie. Nasze wykresy muszą być łatwe do zrozumienia. Jeśli masz wątpliwości, to zrób szybki test i pokaż go komuś, kto nie widział wcześniej Twojego wykresu i poproś żeby opowiedział, co dany wykres przedstawia. Jeżeli zrozumie, to wykonałeś dobra pracę, jeżeli nie - to musisz go poprawić.