W KRAINIE METAREFLEKSJI KSIĘGA POŚWIĘCONA PROFESOROWI CZESŁAWOWI ROBOTYCKIEMU

W KRAINIE METAREFLEKSJI KSIĘGA POŚWIĘCONA PROFESOROWI CZESŁAWOWI ROBOTYCKIEMU Pod redakcją: Janusza Barańskiego Moniki Golonki-Czajkowskiej Anny Niedźwiedź WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO

W KRAINIE METAREFLEKSJI KSIĘGA POŚWIĘCONA PROFESOROWI CZESŁAWOWI ROBOTYCKIEMU

W KRAINIE METAREFLEKSJI KSIĘGA POŚWIĘCONA PROFESOROWI CZESŁAWOWI ROBOTYCKIEMU Pod redakcją Janusza Barańskiego Moniki Golonki-Czajkowskiej Anny Niedźwiedź WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO

Seria: Anthropos REDAKTORZY SERII RECENZENT Janusz Barański Monika Golonka-Czajkowska Anna Niedźwiedź prof. dr hab. Jerzy S. Wasilewski PROJEKT OKŁADKI Agnieszka Kucharz-Gulis Książka dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Copyright by Janusz Barański, Monika Golonka-Czajkowska, Anna Niedźwiedź & Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Wydanie I, Kraków 2015 All rights reserved Niniejszy utwór ani żaden jego fragment nie może być reprodukowany, przetwarzany i rozpowszechniany w jakikolwiek sposób za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych oraz nie może być przechowywany w żadnym systemie informatycznym bez uprzedniej pisemnej zgody Wydawcy. ISBN 978-83-233-3782-9 www.wuj.pl Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, 31-126 Kraków tel. 12-663-23-81, 12-663-23-82, tel./fax 12-663-23-83 Dystrybucja: tel. 12-631-01-97, tel./fax 12-631-01-98 tel. kom. 506-006-674, e-mail: sprzedaz@wuj.pl Konto: Pekao SA, nr 80 1240 4722 1111 0000 4856 3325

Spis treści Od Redakcji... 9 Jan Święch, Wspomnienie o profesorze Czesławie Robotyckim i jego metarefleksjach... 11 I. TEORIA METODA INTERPRETACJA Zofia Sokolewicz, Na co komu antropologia współczesności?... 19 Wojciech J. Burszta, Nomadologia pretekstowa prolegomena... 29 Waldemar Kuligowski, Kryzys i karnawał... 38 Janusz Mucha, Teoria społeczna, teoria socjologiczna, teoria antropologiczna. Empiryczny esej o współczesnym praktykowaniu teorii społecznej... 51 Petr Skalnik, Malinowski and Philosophy... 64 Marcin Brocki, Wartości uniwersalne w przestrzeni międzykulturowej... 79 Grażyna Kubica, Antropologiczny dyskurs rasowy: jego twórcy i dekonstruktorzy... 88 Maciej Kurcz, Jak prowadzić badania w powojennym mieście afrykańskim? Refleksje etnografa z badań w południowosudańskiej Dżubie... 110 Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska, Zwrot memetyczny w badaniach kulturowych. Próba syntezy i prognozy... 117 Wiesław Babik, Układy gniazdowe terminów i słowniki słów kluczowych w systemie informacji z zakresu etnologii i antropologii kulturowej... 128 II. CZAS PAMIĘĆ HISTORIA Andrzej P. Kowalski, Antropologia kulturowa jako nauka historyczna... 143 Jacek Kowalewski, Antropologia w gąszczu humanistyki. Ku rozpoznaniu dynamiki lokalnych więzi... 153 Wojciech Piasek, Etnografia myśli współczesnej w dziedzinie historiografii. Antropologizowanie historii historiografii i metodologii historii... 160 Krzysztof Zamorski, Galicyjskie dole i niedole. Spór o rozwój cywilizacyjny zaboru austriackiego... 174 Andrzej A. Zięba, Poeta jako władca czasu? Semantyka czasu w poezji Tarasa Szewczenki... 186 Marta Kurkowska-Budzan, Wyjście z lasu. Autobiograficzne opowieści członków antykomunistycznego podziemia... 196 Magdalena Kwiecińska, Historie mówione historie opowiedziane... 209

6 Spis treści III. TRADYCJA DZIEDZICTWO OBYCZAJ Stanisław Węglarz, Tradycja w konstrukcji kulturowej tożsamości... 219 Janina Hajduk-Nijakowska, Wokół ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Nieuchronna innowacja czy rewitalizacja?... 238 Jan Kajfosz, Folklorystyczna uroczystość, czyli o pewnym kognitywnym mechanizmie budowania potęgi historycznego chłopa... 250 Janusz Barański, Muzeum w społeczności społeczność w muzeum... 262 Anna Nadolska-Styczyńska, Nie-muzea. Rzecz o miejscach, nazwach i zawłaszczaniu znaczeń... 275 Jacek Splisgart, Ewolucja japońskich obrzędów ślubnych w XIX i XX wieku... 291 Magdalena Zych, To fale i wiara. O dzwonach, złej pogodzie i etnografii... 305 Ewa Kocój, Symbolika niedzieli, czyli co Rumuni myśleli o dniu urodzin prof. Czesława Robotyckiego... 327 Katarzyna Łeńska-Bąk, Diabeł jest miłośnikiem próżnej gadaniny. O przewadze milczenia nad słowem w ujęciu Ojców Pustyni... 338 Natalia Gancarz, O swawolach duchownych grzeszników... 349 Anna Szałapak, Czas na wspomnienia. Salony krakowskie. Życie towarzyskie w latach 1979 1997... 360 Zbigniew Benedyktowicz, Zapomniane słowa: Krachla i sztolwerek Serwus, serwus..., Kristi-Kotka Szamaliner!... 369 IV. ETNOS POLITYKA TOŻSAMOŚĆ Michał Buchowski, Swoi a obcy muzułmanie w Polsce: od ograniczonej tolerancji do nietolerancji... 389 Marcin Lubaś, Pluralizm i współistnienie. Oblicza heterogeniczności kulturowej w Republice Macedonii... 406 Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Europejscy Romowie. Monolit czy różnorodność?... 422 Halina Florkowska-Frančić, Wokół tożsamości Szwajcarów... 433 Monika Golonka-Czajkowska, Zapamiętajcie sobie. To jest historia. Wojenne tropy we współczesnej ikonosferze Kołobrzegu... 450 Kamila Klauzińska, Landsmanszaft na marginesie badań nad żydowską społecznością genealogiczną... 464 Zbigniew Libera, Granice Bojkowszczyzny Zachodniej... 483 Wojciech Dudziak, Ferdynand Machay a sprawa polska... 502 Patrycja Trzeszczyńska-Demel, Pisanie Bieszczadu. O mityzacji i narracji na peryferiach... 514

Spis treści 7 V. SZTUKA WIZUALNOŚĆ MEDIA Wojciech Bałus, Symmetria czy przypadek?... 539 Barbara Major, Fotografia jako okno, okno w fotografii... 551 Anna Niedźwiedź, Małe historie. Fotografie domowe w kontekście antropologii wizualnej... 557 Ewa Nowina-Sroczyńska, Hipnotyczne nieregularne pejzaże Księcia... 571 Grzegorz Pełczyński, Adaptacje filmowe utworów Wiesława Myśliwskiego... 584 Lucyna Ratkowska-Widlarz, Komunikacja masowa jako forma praktyki kulturowej. Na przykładzie tygodnika Przekrój... 596 Adina Zemanek, W tamtej odległej krainie... : mniejszości etniczne w chińskich magazynach o modzie... 619 Małgorzata Czapiga, Widowisko zwane śmierć. Kilka rekwizytów... 635 Adam Czyżewski, Zaproszenie do tańca. Dwudziestowieczna awangarda sztuki i tradycje tańca ludowego w Europie... 646 Dariusz Czaja, Pierścienie Saturna... 660 Elżbieta Duszeńko-Król, Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego... 669

Od Redakcji Niniejszy tom był pierwotnie planowany jako księga jubileuszowa, która miała uczcić siedemdziesiątą rocznicę urodzin Profesora Czesława Robotyckiego. Zamierzaliśmy przy tym spotkać się w gronie bliskich Pana Profesora, wspólnie ciesząc się Jego obecnością wśród nas, zawdzięczających Mu tak wiele zarówno na niwie naukowej, jak i często osobistej. Tak się jednak nie stanie. W momencie śmierci Profesora Czesława Robotyckiego zawartość księgi była już niemal gotowa i wszystko wskazywało na to, że zarówno przedsięwzięcie wydawnicze, jak i planowana uroczystość odbędą się zgodnie z zamierzeniem. Stało się inaczej, a tom, który oddajemy do rąk Czytelników, okazał się dziełem in memoriam. Zdarzenie, które napełniło nas smutkiem, przyczyniło się zarazem do zwiększenia liczby Autorów chcących wnieść swój wkład w dzieło poświęcone Panu Profesorowi, który był nie tylko wybitnym naukowcem, lecz dla wielu również przyjacielem i dobrym kompanem. Straciła przy tym na aktualności planowana data wydania księgi. Będąc badaczem niekonwencjonalnym, przykładem nieczęstych dziś polihistorów swobodnie poruszających się po wielu rejonach badawczych, Pan Profesor miał liczne grono współpracowników, uczniów, kolegów akademików reprezentujących rozmaite dyscypliny wiedzy, stąd też zaproszenie do udziału w publikacji spotkało się z odpowiedzią środowisk etnologów, folklorystów, filologów, kulturoznawców, historyków, historyków sztuki, archeologów, socjologów. Fakt ów nie powinien dziwić, skoro w Etnografii wobec kultury współczesnej, programowym dziele, które walnie przyczyniło się do przełomu w polskiej etnologii ostatnich dekad, Profesor Czesław Robotycki wielekroć dawał dowód zasadności wszechstronnej współpracy między rozmaitymi dyscyplinami wiedzy o człowieku. Zawartość tematyczna niniejszego tomu jest bodaj najlepszym potwierdzeniem Jego nauk, plonem, który wyrósł obficie również poza Jego rodzimą etnologią. Tytuł tomu, W krainie metarefleksji, znajduje wyjaśnienie w poglądzie głoszonym przez Pana Profesora, że interpretacja antropologiczna jest metarefleksją nad człowiekiem i kulturą. Wszelako dla wszystkich znających dzieło Profesora Czesława Robotyckiego idea ta wybrzmiewa również samoistnie z lektury Jego prac. Fundująca ją heurystyka domaga się zresztą pogłębionych studiów, którym potrzebny jest jednak pewien czasowy i konceptualny dystatns, jakiego brak jeszcze dziś w obliczu nagłego odejścia aktywnego wciąż badacza. Z całą pewnością można natomiast stwierdzić, że

10 Od Redakcji mimo nieobecności wśród nas długo jeszcze będzie wyznaczał kanon rzadkiej sztuki poznawczego ujęcia rzeczywistości umiejętności spojrzenia na nią z oddali, bez utraty zarazem głęboko rozumiejącego, wręcz intymnego z nią kontaktu. Janusz Barański Monika Golonka-Czajkowska Anna Niedźwiedź

Jan Święch Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytet Jagielloński Wspomnienie o profesorze Czesławie Robotyckim i jego metarefleksjach W listopadzie 2014 roku prof. dr hab. Czesław Robotycki obchodziłby siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Z inicjatywy Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego przygotowywano z tej okazji tom dedykowany Profesorowi wybitnemu etnologowi, antropologowi kulturowemu, znakomitemu nauczycielowi, mistrzowi, koledze i przyjacielowi. Nie zakładano, że publikacja będzie podsumowaniem Jego dorobku naukowego, dydaktycznego i organizacyjnego. Zbyt wiele snuliśmy planów, w których osoba Profesora jako lidera ideowego dawała nam komfort odwoływania się w przypadku wątpliwości naukowych i badawczych do Jego głębokich przemyśleń. Miał to być dar pretekst do uroczystości, w czasie której chcieliśmy wyrazić swoją wdzięczność i uznanie za dotychczasową twórczą współpracę. Nie zdążyliśmy. 19 stycznia 2014 roku prof. dr hab. Czesław Robotycki zmarł nagle w Krakowie. Profesor urodził się 2 listopada 1944 roku w Radomyślu nad Sanem. Jak wspominał, miasto to było jedynie krótkim przystankiem dla jego rodziców. Trafili tam przelotnie, gdy po zawierusze wojennej, po opuszczeniu Lwowa, poszukiwali nowego miejsca zamieszkania. Ostatecznie zamieszkali na Śląsku początkowo w Gliwicach, następnie w Katowicach. W tym ostatnim mieście Profesor ukończył liceum ogólnokształcące. W latach 1962 1968 odbył studia etnograficzne w Katedrze Etnografii Słowian na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, zakończone uzyskaniem magisterium na podstawie rozprawy Powojenne przemiany w gospodarce i życiu społecznym wsi Jurgów na Spiszu na przykładzie wybranych zjawisk kulturowych, napisanej pod kierunkiem prof. dr. Mieczysława Gładysza. W 1969 roku odbył staż asystencki w Katedrze Etnografii Słowian, po którym został zatrudniony na stanowisku asystenta w tejże jednostce organizacyjnej ówczesnego Wydziału Filozoficzno-Historycznego. Całe zawodowe życie Profesora było związane z Uniwersytetem Jagiellońskim. W tej uczelni doktoryzował się w 1977 roku na podstawie dysertacji Tradycja, obyczaj i moralność w środowisku wiejskim. Studium etologiczne wsi Jurgów na Spiszu, której promotorem był prof. dr Mieczysław Gładysz. Tutaj też, w 1993 roku, uzyskał habilitację na podstawie rozprawy Etnografia wobec kultury współczesnej. W końcu zaś, w 1999 roku, otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych i od 2000 roku był zatrudniony jako profesor nadzwyczajny w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej.

12 Jan Święch Na bogaty dorobek naukowy Profesora składa się blisko sto pięćdziesiąt publikacji (zob. Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego), w tym trzy samodzielne, książkowe opracowania monograficzne: Tradycja i obyczaj w środowisku wiejskim (Kraków 1980); Etnografia wobec kultury współczesnej (Kraków 1992) oraz Nie wszystko jest oczywiste (Kraków 1998). Był także redaktorem Zeszytów Naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne, serii wydawniczej Anthropos, przewodniczącym Rady Programowej serii wydawniczej Cultura oraz członkiem redakcji znakomitego kwartalnika z zakresu antropologii kulturowej Konteksty. Polska Sztuka Ludowa. Wśród zainteresowań naukowych profesora Czesława Robotyckiego można wyróżnić kilka grup tematycznych, których rozwinięcie przełożyło się na publikacje w postaci konceptów teoretycznych i krytyk odnoszących się do: etosu, kategorii analitycznych w etnografii, takich jak: kultura ludowa, tradycja, mityzacja, banalizacja kultury ludowej oraz antropologii kulturowej, jej zakresu, metod i problemów, pogranicza z innymi dyscyplinami humanistycznymi, ironii i paradoksu jako wykładni interpretacyjnej, sztuki ludowej, amatorskiej, ekspresji i kiczu, muzealnictwa, kultur regionalnych, folkloru, świadomości historycznej i identyfikacji grupowej, problemów dokumentacyjnych z bazami informatycznymi, w tym konstruowania języka operacyjnego i struktur hierarchicznych. Szczególnie cenne i nowatorskie na gruncie polskiej etnografii były badania nad etosem. Podstawą skonstruowanej przez Profesora kategorii etosu stały się koncepcje Marii Ossowskiej. Jej przekonanie, że etos to oś ustalająca świat wartości, uzupełnił Czesław Robotycki antropologicznymi teoriami obyczaju. Wskazał mianowicie, że etos tworzą dwie dopełniające się sfery: moralności i obyczaju, to jest norm i zachowań. Tak rozumianą kategorię etosu zastosował jako zasadę systematyzującą zjawiska kultury ludowej, mogącą służyć do opisu różnych sfer rzeczywistości i pozwalającą ją porządkować z uwzględnieniem całego bogactwa kulturowych znaczeń. Przedmiotem krytyki, podjętej przez Czesława Robotyckiego, dotyczącej kategorii analitycznych używanych w etnografii, stało się pojęcie chłopska kultura tradycyjna oraz te podejścia do kultury ludowej, które tę kulturę mityzowały. Z rozważań w tym zakresie wynikały bardzo istotne pytania: o relację między pojęciami tradycyjnej etnologii i historii, ale też o miejsce etnologii wśród nauk humanistycznych i o rodzącą się w Polsce nową dyscyplinę nauki antropologię kulturową, jej zakres, metody i problemy. Aby wyjść z impasu, w którym w sposób niezamierzony znalazła się etnografia, tracąca nieodwołalnie pierwotny przedmiot badań lud w jego tradycyjnym rozumieniu izolowanej do pewnego stopnia populacji wiejskiej i jej kultury, profesor Robotycki uznał, iż konieczne jest wyjaśnienie kwestii zmityzowanej wiedzy o ludzie, potrzeba jej reinterpretacji oraz zwrócenia uwagi na grożącą nam banalizację sposobu postrzegania kultury ludowej.

Wspomnienie o profesorze Czesławie Robotyckim i jego metarefleksjach 13 Należało zatem dokonać zwrotu, bowiem nierzeczywiste trwanie współczesnej kultury ludowej, podtrzymywanej od lat sześćdziesiątych do osiemdziesiątych ubiegłego stulecia przez różnego szczebla urzędników państwowych i samorządowych, nie miało jak uważał nic wspólnego z prawdziwą kulturą dnia codziennego współczesnej wsi polskiej. Ów zwrot stał się częścią manifestu nowej etnologii, który został ogłoszony przez Czesława Robotyckiego wespół ze Zbigniewem Benedyktowiczem, Ludwikiem Stommą, Jerzym Wasilewskim i Ryszardem Tomickim. Główne tezy manifestu głosiły, iż właściwą dziedziną badawczą współczesnej etnologii, jeśli ma ona przetrwać jako samodzielna dyscyplina naukowa, winno być odnajdywanie we współczesnych nieelitarnych zdarzeniach kulturowych tych samych czy analogicznych mechanizmów mitotwórczych, które charakteryzują i warunkują długie trwanie nie tylko zamkniętej w sobie kultury ludowej, ale również współczesne obustronnie otwarte kultury typu ludowego. Badania zatem powinny odbywać się nie poprzez statystykę i ankietę, ale przez żywy oraz zindywidualizowany kontakt z zachodzącymi w zasięgu kultury zdarzeniami, a także z tymi, którzy zdarzenia te tworzą oraz stanowią ich krąg odbiorczy. Mitycznie zorganizowanej sfery oraz rozmaitych form jej wdrażania poszukiwał Profesor na różnych poziomach wielowątkowej i wielojęzycznej rzeczywistości współczesnej. Przy czym elementów typu ludowego nie traktował jako wyłącznie residuów przeszłości, ludowości, lecz jako strukturalną cechę kultury. W swoich analizach wychodził Czesław Robotycki od faktów zdarzeń społecznych, zbiorowych fobii lub iluzji aby następnie szukać dla nich historycznych analogii, kontekstów, wspólnych schematów. W stosowanej wykładni interpretacyjnej preferował zaś ironię i paradoks. Podobną krytyczną postawę zajmował Profesor wobec zjawiska tzw. sztuki ludowej. Korzystając z teoretycznych sformułowań Mieczysława Porębskiego o ikonosferze i otoczeniu wizualnym, wysunął tezę o znacznym rozziewie pomiędzy sztuką ludową sterowaną przez regionalistów, niekiedy też muzealników, a poczuciem ekspresji i wrażliwością estetyczną potocznego odbiorcy. Uważał, że sztuka ludowa, jakiej poszukiwali etnografowie, znajduje się już niemal wyłącznie w muzeach. Tymczasem w chaotycznym i przypadkowym otoczeniu wizualnym naszej codzienności dominują przetworzenia i cytaty motywów, mocno zakorzenione w tzw. sztuce wysokiej. One właśnie warte są zainteresowania. Podobnie jak problematyka kiczu, zjawiska głęboko ambiwalentnego kulturowo. Zaproponowane podejście badawcze pozwala etnologowi rozpoznawać i analizować takie zjawiska, które nie mieszczą się w obszarze sztuki wysokiej, a oddziałują na współczesnego odbiorcę uczestnika kultury symulakrów bardziej niż galerie sztuki (do takich zjawisk zaliczyć można m.in. reklamę). Zdaniem Czesława Robotyckiego muzea jako instytucje i ekspozycje należą do kanonu kultury. Są miejscami, w których dokonuje się samoopisu wytwarza się teksty o kulturze. Muzea etnograficzne i znajdujące się w nich kolekcje postrzegał zatem Profesor jako taki sam tekst kulturowy jak inne teksty z poziomu kanonicznego, np. teksty naukowe. Wskazywał, że właśnie

Elżbieta Duszeńko-Król Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytet Jagielloński Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego Prace zwarte 1. Tradycja i obyczaj w środowisku wiejskim. Studium etnologiczne wsi Jurgów na Spiszu, Kraków 1980. 2. Etnografia wobec kultury współczesnej (Rozprawy habilitacyjne, nr 232), Kraków 1992. 3. (współautor M. Ekströmer) Environment and Pollution. Report from a pilot-study in Poland, Research Reports. From the Department of Sociology Lund University, Lund 1992. 4. Nie wszystko jest oczywiste, Kraków 1998. Redakcje naukowe 1. ZNUJ, Prace Etnograficzne 1984, z. 19. 2. (współredaktor tomu Z. Benedyktowicz) Szkice i próby etnologiczne. Materiały z sesji naukowych studentów Katedry Etnografii Słowian Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Katedry Etnologii i Antropologii Uniwersytetu Warszawskiego, Skawica 1982 1983, Studenckie Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego IV, Studenckie Zeszyty Etnograficzne 1985, z. 1. 3. Etnografia wśród nauk humanistycznych, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1991, z. 28. 4. Spotkania Orawskie. Materiały z sesji naukowych z lat 1987 1990, Zubrzyca Górna 1995. 5. Układ słów kluczowych dla bazy danych o źródłach etnograficznych (kultura ludowa Karpat Polskich), Uniwersytet Jagielloński, Varia, t. CCCXLIII, Kraków 1995. 6. ZNUJ, Prace Etnograficzne 1996, z. 34. 7. (współredaktor M. Maj) Symbole słowiańskie symbole narodowe, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1999, z. 35. 8. [red. naukowa] Z. Benedyktowicz, Portrety obcego. Od stereotypu do symbolu, seria Anthropos, Kraków 2000. 9. PRL z pamięci, ZNUJ, Prace Etnograficzne 2001, z. 36. 10. (współredaktor W. Babik) Układ gniazdowy terminów i słownik słów kluczowych wybranych kategorii kultury. Etos, obrzędy, demonologia, magia, Kraków 2002. 11. Cultural Identity and Ethnicity in Central Europe. Proceedings of the International Conference on Ethnic and National Minorities in Central and Eastern Europe, Jagiellonian University, Cracow, May 11 16, 2000, ZNUJ, Prace Etnograficzne 2003, z. 37.

670 Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego 12. [red. naukowa] T. Edensor, Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, tłum. A. Sadza, seria Cultura, Kraków 2004. 13. (współredaktor W. Babik) Układ gniazdowy terminów i słownik słów kluczowych wybranych kategorii kultury. Medycyna ludowa, Kraków 2005. 14. [red. naukowa] D. Freedberg, Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania, tłum. E. Klekot, seria Cultura, Kraków 2005. Studia i artykuły 1. Problemy badania moralności i obyczaju w środowisku wiejskim na przykładzie materiałów terenowych z Polskiego Spisza, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1972, z. 6, s. 105 120. 2. Cywilizacja współczesna a społeczności plemienne, Etnografia Polska 1975, t. 19, z. 1, s. 197 205. 3. Współczesna cywilizacja a społeczności plemienne, Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych PAN Oddział w Krakowie, 1974, styczeń czerwiec, T. XVIII/1, Warszawa Kraków 1975, s. 14 15. 4. Koncepcja etnografii Europy profesora Andrzeja Waligórskiego, Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych PAN Oddział w Krakowie, 1974, lipiec grudzień, T. XVIII/2, Warszawa Kraków 1975, s. 409 410. 5. Etnografia Europy Koncepcja Profesora Andrzeja Waligórskiego, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1976, z. 9, s. 111 119. 6. Historia etnografii w twórczości Profesora A. Waligórskiego, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1976, z. 9, s. 91 93. 7. Tradycja jako postawa wobec przeszłości, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1977, z. 10, s. 49 65. 8. Poglądy na moralność w środowisku wiejskim (raport z badań), ZNUJ, Prace Etnograficzne 1978, z. 11, s. 89 102. 9. Podmiotowe rozumienie tradycji. (Komunikat), [w:] Tradycja i nowoczesność wsi kapitalistycznej w przemysłowych regionach Polski środkowej, red. H. Brodowska, Acta Universitatis Lodziensis, Zeszyty Naukowe UŁ, Nauki Humanistyczno-Społeczne, Folia Historica, Seria I, 1979, z. 43, s. 167 171. 10. (współautorzy: Z. Benedyktowicz, L. Stomma, R. Tomicki i in.) Antropologia kultury w Polsce dziedzictwo, pojęcia, inspiracje. Materiały do słownika, Polska Sztuka Ludowa 1980, nr 1, s. 47 59. 11. (współautorzy: Z. Benedyktowicz, L. Stomma, R. Tomicki i in.) Antropologia kultury w Polsce dziedzictwo, pojęcia, inspiracje. Materiały do słownika, cz. II, Polska Sztuka Ludowa 1980, nr 2, s. 117 125. 12. (współautorzy: Z. Benedyktowicz, L. Stomma, J.S. Wasilewski) Antropologia kultury w Polsce dziedzictwo, pojęcia, inspiracje. Materiały do słownika, cz. III, Polska Sztuka Ludowa 1981, nr 1, s. 58 60. 13. Łańcuch szczęścia w pół wieku później, Polska Sztuka Ludowa 1981, nr 1, s. 3 10. 14. Z zagadnień folkloru współczesnego łańcuch szczęścia, Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Etnograficznej PAN Oddział w Krakowie, 1981, styczeń czerwiec, T. XXIV/1, Wrocław Kraków Warszawa Łódź 1982, s. 308. 15. (współautor S. Węglarz) Chłop potęgą jest i basta. O mityzacji kultury ludowej w nauce, Polska Sztuka Ludowa 1983, nr 1 2, s. 3 8. 16. (współautor W. Szpilka) W każdej bajce jest ułamek prawdy (o funkcji daru w bajce), ZNUJ, Prace Etnograficzne 1983, z. 18, s. 81 100.

Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego 671 17. Myślenie typu ludowego w polskiej kulturze masowej (propozycje badawcze), Etnografia Polska 1985, t. 29, z. 1, s. 111 117 [także w: Folklorystyka. Materiały dla studentów filologii polskiej. Część I, wybór i oprac. P. Kowalski, T. Smolińska, Opole 1992, s. 61 65]. 18. (współautor D. Czaja) Rodzina wiejska na Podlasiu według tygodnika Przyjaciółka, Polska Sztuka Ludowa 1986, nr 3 4, s. 149 156. 19. Art a vista [w:] Aspects of Polish Folk Culture. An Anthology of Contemporary Research from The Department of Slavic Ethnography, Cracow, ed. R. Minich, Bergen Studies in Social Anthropology 1987, No. 38, s. 67 85. 20. Klejnot i reklama, Polska Sztuka Ludowa 1987, nr 1 4, s. 155 158. 21. Etnologiczne interpretacje w badaniach nad narodem przykład polski, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1988, z. 24, s. 59 76. 22. Biografia l udového tvorcu ako umelecká pravda, Slovenský národopis, Časopis Národopisného ústavu Slovenskej akadémie vied, Bratislava 1989, R. 37, c. 4, s. 596 601. 23. Biografia twórcy ludowego jako prawda artystyczna, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1990, z. 27, s. 29 36. 24. Sztuka à vista. Folklor strajkowy, Polska Sztuka Ludowa 1990, nr 2, s. 44 49. 25. Śląska historia i śląska tradycja, Śląskie Prace Etnograficzne 1990, t. 1, s. 19 34. 26. Chłopska kultura tradycyjna [w:] Metodologiczne problemy współczesnych badań nad kulturą i tradycją. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Zakład Etnografii Instytutu Archeologii i Etnografii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu 22 24 V 1986 r., Rozprawy UMK, red. T. Karwicka, Toruń 1991, s. 7 13. 27. Materials from the conference on the position of ethnography among the humanities, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1991, z. 28, s. 139 143. 28. Memoirs from the Past Peregrinations to the Slavic South. Ethnologist comments on a text from the beginning of the century, Studia Ethnologica 1991 (Zagreb), Vol. 3, s. 201 207. 29. Między historią a socjologią etnologia wobec kwestii więzi narodowej, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1991, z. 28, s. 83 100. 30. Wprowadzenie [w:] Etnografia wśród nauk humanistycznych, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1991, z. 28, s. 7 11. 31. Wspomnienia z dawnych podróży na Jug Słowiański. Uwagi etnologa do tekstu z początku wieku, Rocznik Muzealny, Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej, t. 4, Włocławek 1991, s. 257 264. 32. Venus z Bielska-Białej. Przykład analizy otoczenia wizualnego, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 1991, nr 2, s. 55 60. 33. Co kaplica na Długich Młakach pod Turbaczem daje do myślenia, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 1992, nr 1, s. 29 36. 34. Historia i tradycja dwie kategorie opisu przeszłości, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1992, z. 29, s. 15 20. 35. The Chain of Luck : A Gloss on a Text by Jan Stanisław Bystroń Fifty Years Later [in:] In Search of Paradigm, ed. A. Zambrzycka-Kunachowicz, Department of Ethnology Jagiellonian University, Cracow 1992, s. 97 113. 36. Wampiry. Od wierzeń ludowych do filmowych fantomów, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 1992, nr 3 4, s. 144 150. 37. Etnografia wobec samej siebie, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1993, z. 32, s. 23 34. 38. Teorie kultury a muzea etnograficzne, red. M. Lipok-Bierwiaczonek, Muzeum Śląskie w Katowicach, Śląskie Prace Etnograficzne 1993, t. 2, s. 9 17.

672 Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego 39. Kabaret Piwnica pod Baranami. Antropologiczna interpretacja formuły [w:] Klejnoty i sekrety Krakowa. Teksty z antropologii miasta, red. R. Godula, Kraków 1994, s. 265 290. 40. Moralny i strukturalny aspekt Dobra i Zła w bajce magicznej [w:] Pożegnanie paradygmatu? Etnologia wobec współczesności. Studia poświęcone pamięci Profesora Józefa Burszty, red. W. Burszta, J. Damrosz, Warszawa 1994, s. 167 180. 41. Piwnica pod Baranami antropologiczna interpretacja formuły kabaretu, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 1994, nr 1 2, s. 61 72. 42. Przedmowa [w:] M. Fiderkiewicz, Śląscy pariasi pędzla i dłuta (1945 1993), Muzeum Śląskie w Katowicach, 1994, s. 7 10. 43. Reklama z zapomnianym kodem [w:] Mitologie popularne. Szkice z antropologii współczesności, red. D. Czaja, Kraków 1994, s. 119 127. 44. Středni Evropa Milana Kundery a jeji ohlas v Polsku, Acta Universitatis Caroline Philosophica et Historica I Studia Ethnographica VIII, Praha 1994, s. 47 53. 45. Antropologia kultury w Polsce projekt urzeczywistniony, Lud 1995, t. 78, s. 227 243. 46. Badania porównawcze i baza danych o źródłach etnograficznych do kultury ludowej Karpat [w:] Układ słów kluczowych dla bazy danych o źródłach etnograficznych (kultura ludowa Karpat Polskich), red. C. Robotycki, Uniwersytet Jagielloński, Varia, t. CCCXLIII, Kraków 1995, s. 5 9. 47. Dialog kultur regionalnych z historią i polityką w tle [w:] Spotkania Orawskie. Materiały z sesji naukowych z lat 1987 1990, Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, Zubrzyca Górna 1995, s. 127 133. 48. Etos (komentarz) [w:] Układ słów kluczowych dla bazy danych o źródłach etnograficznych (kultura ludowa Karpat Polskich), red. C. Robotycki, Uniwersytet Jagielloński, Varia, t. CCCXLIII, Kraków 1995, s. 11 35. 49. Ludowość jako alternatywa i paradoks [w:] Folklorystyka. Dylematy i perspektywy, red. D. Simonides, Opole 1995, s. 151 157. 50. O banalizacji tekstów w etnologii [w:] Etnologia polska między ludoznawstwem a antropologią. Materiały z konferencji zorganizowanej w Poznaniu 26 27 maja 1994 r. przez Komitet Nauk Etnologicznych Polskiej Akademii Nauk i Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, red. A. Posern-Zieliński, Prace Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, nr 6, Poznań 1995, s. 83 87. 51. Retoryka tekstu regionalistycznego [w:] Regionalizm Regiony Podhale. Materiały z sesji naukowej (Zakopane 4 6 grudnia 1993 r.), red. J.M. Roszkowski, Zakopane 1995, s. 239 246. 52. The Anthropology of Culture in Poland. A Finished Project, Special Issue Published the Centennial of the Polish Ethnological Society and the Journal, Lud 1995, Vol. 79, s. 69 86. 53. Etnograficzne dèjá vu, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 1996, nr 1 2, s. 138 140. 54. Folk Character and Provincialism as an Alternative and Paradox Exemplified by Polish Culture, Narodna Umjetnost, Hrvatski časopis za etnologiju i folkloristiku, Zagreb 1996, Vol. 33, No. 2, s. 171 178. 55. Milana Kundery Europa Środkowa Odbiór idei w Polsce, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1996, z. 34, s. 63 69. 56. Najwyższym szczęściem dzieci ziemi jest jedynie osobowość. Z Marią Janion rozmawiają Zbigniew Benedyktowicz i Czesław Robotycki [w:] M. Janion, Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś, Warszawa 1996, s. 73 115.

Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego 673 57. The Antinomies of the Existence of a Local Homeland [in:] Borderlands, Culture, Identity, ed. R. Kantor, Institute of Ethnology Jagiellonian University, Cracow 1996, s. 39 43. 58. Współczesna sztuka ludowa jako konwencja przykład plastyki [w:] Sztuka nie sztuka? Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Galerię Sztuki Na pograniczu Ośrodka Edukacji Kulturalnej MCK, red. M. Fiderkiewicz, Mysłowice 1996, s. 22 32. 59. Zielony kolor nowej utopii [w:] Antropologiczne wędrówki po kulturze, red. W. Burszta, Poznań 1996, s. 47 59. 60. Historia, tradycja, antropologia (tezy), Polska Sztuka Ludowa Konteksty 1997, nr 1 2, s. 44. 61. Jak opisać społeczność lokalną przykład Wojnicza [w:] Wobec kultury. Problemy antropologa, red. G.E. Karpińska, Łódzkie Studia Etnograficzne 1996, t. 35, s. 23 30 [także w: Studia Małopolskie 1997, nr 1, s. 77 83 oraz Zeszyty Wojnickie 1997, nr 7, s. 3 6]. 62. Megaplakat megamedium? Kilka pytań [w:] II Międzynarodowa Wystawa Megaplakatu Niekomercyjnego. Megaposter megamedium? Some questions [in:] II International Exhibition of Non Profit Megaposter, Warszawa 1997, s. 1 2 [katalog]. 63. O lice ziemi w kontekstach myśli o kulturze [w:] Kultura a natura. W stulecie Domu pod Jedlami 1890 1997. Materiały sesji naukowej zorganizowanej w ramach Festiwalu Między Wawelem a Giewontem, Zakopane 9 11 X 1997, red. Z. Mirek, Z. Krzan, Kraków Zakopane 1997, s. 41 46. 64. (współautorzy: E. Duszeńko-Król, M. Mrowiecki) Prokes baza danych o źródłach do kultury ludowej Karpat [w:] Infobazy 97 bazy danych dla nauki. Materiały z konferencji organizowanej pod patronatem Komitetu Badań Naukowych, Gdańsk 23 25 czerwca 1997 r., red. A. Krutel, J. Poćwiardowska, J. Wyrwiński, Gdańsk 1997, s. 253 263. 65. Sztuka i perswazja tak zwanych billboardów, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 1997, nr 3 4, s. 132 133. 66. Świadomość własnej przeszłości mieszkańców Wojnicza, Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych PAN Oddział w Krakowie, 1996, styczeń czerwiec, T. XL/1, Kraków 1997, s. 5 6. 67. Ethos jako kategoria opisowa [w:] Rozważania o tradycji i ethosie, red. J. Baradziej, J. Goćkowski, Kraków 1998, s. 93 101. 68. Historia folklor tradycja a kwestia małej ojczyzny, Krakowskie Studia Małopolskie 1998, nr 2, s. 15 22. 69. Muzeum miejsce dla rzeczy i idei [w:] Werbalizacja obrazu. Wyznania i perswazje, red. M.M. Kośko, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Muzeum Etnograficzne, 1998, t. 1, s. 7 14. 70. O zbieraczu rzeczy ludowych z okolic Bochni w Małopolsce [w:] Wszystek krąg ziemski. Antropologia, historia, kultura. Prace ofiarowane Profesorowi Czesławowi Hernasowi, red. P. Kowalski, Wrocław 1998, s. 290 304. 71. Dowody z antropologii w rozważaniach socjologów wiedzy, w jej postmodernistycznych postaciach [w:] Transformacja, ponowoczesność wokół nas i w nas, red. A. Paluch, Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999, s. 216 217. 72. Jaka kultura ludowa?, Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych PAN Oddział w Krakowie, 1998, lipiec grudzień, T. XLII/2, Kraków 1999, s. 13 14. 73. Ludowe pisanie historii (wstęp) [w:] J. Mytnik, Książki dla moich dzieci i innych ludzi... ręcznie spisane, Zeszyty Wojnickie I/1999, s. III VI (wydanie specjalne).

674 Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego 74. Słowiańskie symbole nowe konfiguracje i konteksty, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1999, z. 35, s. 7 9. 75. Posłowie [w:] Z. Benedyktowicz, Portrety obcego. Od stereotypu do symbolu, seria Anthropos, Kraków 2000, s. 193 197. 76. Szlacheckie remanenty obyczajowe w Krakowie [w:] Smak biesiady. Antropologiczne szkice o kulturze szlacheckiej i współczesnej, red. J. Eichstaedt, Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie, Ożarów 2000, s. 161 171. 77. Od Redakcji opis PRL u jako problem epistemologiczny [w:] PRL z pamięci, red. C. Robotycki, ZNUJ, Prace Etnograficzne 2001, z. 36, s. 7 11. 78. (współautor Z. Libera) Wilamowice i okolice w ludowej wyobraźni [w:] Wilamowice. Przyroda, historia, język, kultura oraz społeczeństwo miasta i gminy, red. A. Barciak, Wilamowice 2001, s. 371 404. 79. Zastosowanie układu gniazdowego terminów i słownika słów kluczowych do systematyzacji zjawisk kultury [w:] Informacja, wiedza, gospodarka, red. W. Pindlowa, D. Pietruch-Reizes, Prace PTIN, nr 4, Warszawa 2001, s. 341 345. 80. Cabaretul La Berbeci o interpretare antropologică a formulei cabaretului [w:] Cracovia. Pagini de cultură europeană, coordonat C. Geambasu, Bucuresti 2002, s. 103 127. 81. Etos. Układ gniazdowy terminów [w:] Układ gniazdowy terminów i słownik słów kluczowych wybranych kategorii kultury. Etos, obrzędy, demonologia, magia, red. C. Robotycki, W. Babik, Kraków 2002, s. 15 35. 82. Hermeneutyka i życie. Na marginesie rozważań Dariusza Czai, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2002, nr 3 4, s. 27 28. 83. Studia porównawcze i świadomość lokalna jako czynnik edukacji regionalnej [w:] Europa Środkowa nowy wymiar dziedzictwa. Materiały międzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 1 2 czerwca 2001, red. J. Purchla, Kraków 2002, s. 205 210. 84. (współautor W. Babik) Wprowadzenie [w:] Układ gniazdowy terminów i słownik słów kluczowych wybranych kategorii kultury. Etos, obrzędy, demonologia, magia, red. C. Robotycki, W. Babik, Kraków 2002, s. 7 14. 85. Comparative Study and Local Consciousness as an Element of Regional Education [w:] Central Europe. A New Dimension of Heritage. International Conference 1 2 June 2001, ed. J. Purchla, Cracow 2003, s. 201 206. 86. Dezyderata z kabaretu Piwnica pod Baranami apokryf współczesnej kultury [w:] Nie-złota legenda. Kanoniczność i apokryficzność w kulturze, red. J. Eichstaedt, K. Piątkowski, Colloquia Ethnologica, t. 1, Towarzystwo Przyjaciół Wnętrz Dworskich w Ożarowie, Ożarów 2003, s. 171 184. 87. Ethnicity and Identity: Some Interpretive Suggestions [w:] Cultural Identity and Ethnicity in Central Europe. Proceedings of the International Conference on Ethnic and National Minorities in Central and Eastern Europe, Jagiellonian University, Cracow, May 11 16, 2000, ZNUJ, Prace Etnograficzne 2003, z. 37, s. 9 15. 88. Horst Bienek i jego podróż na Śląsk [w:] Wędrować, pielgrzymować, być turystą. Podróż w dyskursach kultury. Studia pod red. P. Kowalskiego, Opole 2003, s. 177 188. 89. Obrzęd weselny jako stan zawieszenia w rytuale przejścia. Wesele Stanisława Wyspiańskiego z perspektywy antropologii kultury [w:] Magia Wesela, red. J. Michalik, A. Stafiej, Kraków 2003, s. 117 125. 90. O Piwnicy bez anegdot i cytatów, Pismo Galerii Krytyków Pokaz 2003, nr 35, s. 9 10. 91. Pamięć PRL antropolog wobec doświadczenia własnej kultury, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2003, nr 3 4, s. 66 70.

Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego 675 92. Artyści o tożsamości [w:] A. Janicki, Identity. Katalog, red. M. Gadomska, W. Turopolski, Bunkier Sztuki Galeria Sztuki Współczesnej, Kraków 2005, s. 10 17. 93. (współautorzy: W. Babik, E. Duszeńko-Król i in.) Słownik słów kluczowych [w:] Układ gniazdowy terminów i słownik słów kluczowych wybranych kategorii kultury. Medycyna ludowa, Kraków 2005, s. 137 159. 94. (współautor T. Węcławowicz) Średniowieczny i współczesny Kraków. Mit, którym żyjemy [w:] Legendy i tajemnice Krakowa. Od króla Kraka do Piotra Skrzyneckiego. Katalog wystawy, koncepcja wystawy M. Lempart, red. Z. Czarnecka, fot. R. Korzeniowski, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa 2005, s. 23 44. 95. Kicz kilka myśli co nie nowe [w:] Kicz w kulturze, red. M. Fiderkiewicz, Muzeum Śląskie, Katowice 2006, s. 13 19. 96. Wczoraj i dziś patriotyzmu, Dekada Literacka 2006, nr 6, s. 8 20. 97. Prowincja z antropologicznego punktu widzenia [w:] Pochwała prowincji, konferencja etnologiczna, Sandomierz 24 25 maja 2007, red. I. Godyń, K. Batko, J. Masłowiec i in., Sandomierz 2007, s. 11 19. 98. Przeciw Kopalińskiemu w stronę Bartmińskiego. O polskim słowniku stereotypów i symboli ludowych, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2007, nr 1, s. 129 134. 99. Zmiany znaczeń i sensów pojęć: patriotyzm, ojczyzna, mała ojczyzna [w:] Rola edukacji regionalnej w kształtowaniu postaw patriotycznych. Konferencja naukowo- -dydaktyczna 22 marca 2007 r., red. K. Hadasz, Siemianowice Śląskie 2007, s. 7 13. 100. Prowincja z antropologicznego punktu widzenia. Refleksja z perspektywy dylematów komunikacji kulturowej, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2008, nr 2, s. 7 13. 101. Ta nasza młodość rozwijanie znaczeń, Dekada Literacka 2008, nr 5/6, s. 22 29. 102. Wielokulturowość i tolerancja w tradycjach Polski [w:] Kultura w dialogu. Kampania 1001 działań na rzecz dialogu w Polsce. Multikulturalism and Tolerance in Polish Tradition [in:] Culture in Dialogue. 1001 actions for dialogue campaign in Poland, red. J. Sanetra-Szeliga, R. Kusek, Międzynarodowe Centrum Kultury. International Cultural Centre, Cracow, Kraków 2008, s. 27 41. 103. Czy można współcześnie tworzyć muzea etnograficzne?, Etnografia Nowa 2009, nr 1, PME, Warszawa, s. 7 12. 104. (współautor A. Pochłódka) Kultura ludowa w dramatach Wyspiańskiego w kontekście współczesnej wiedzy antropologicznej [w:] Stanisław Wyspiański. W labiryncie świata, myśli i sztuki, red. A. Czabanowska-Wróbel, Kraków 2009, s. 95 105. 105. Ludyczność dawnego Krakowa a jego ludowość [w:] Kraków ludyczny. Materiały sesji naukowej odbytej 19 kwietnia 2008 roku, red. J.M. Małecki, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 2009, s. 7 16. 106. Machines and People according to Łukasz Skąpski [in:] Machines. Homemade tractors from Podhale, Poland. Maszyny i ludzie według Łukasza Skąpskiego [w:] Maszyny. Samy z Podhala, photos: Ł. Skąpski, transl. from the Polish: Soren Gauger et al., Kraków 2009, s. 223 230. 107. Horsta Bienka dom z gazet, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2010, nr 2 3, s. 60 67. 108. Kraków stołeczność przywrócona [w:] Kraków stołeczny. Materiały sesji naukowej odbytej 18 kwietnia 2009 roku, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 2010, s. 93 101.

676 Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego 109. La fabrication d un texte authentique. Les Desiderata de Max Ehrmann, Ethnologie française 2010, XL, 2, s. 285 294. 110. O wieloetniczności współczesnej Polski (antropologiczne zastrzeżenia etnografa) [w:] W stronę nowej wielokulturowości, red. R. Kusek, J. Sanetra-Szeliga, tłum. z jęz. pol. E. Kowal, MCK, Kraków 2010, s. 79 113. Multiethnicity in contemporary Poland (an ethnographer s anthropological reservations) [in:] Towards a new multiculturalism, ed. R. Kusek, J. Sanetra-Szeliga, ICC, Krakow 2010, s. 79 113. 111. Antropologia i historia w Polsce na XVIII Powszechnym Zjeździe Historyków Polskich, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2011, nr 2 3, s. 3 5. 112. Historia, tradycja, antropologia tezy na nowo przemyślane, Rocznik Antropologii Historii 2011, R. I, nr 1 2, s. 217 221 [także w: Atena i Arachne, która z nich piękniej tkaninę wyszywa. Historia i antropologia, red. J. Eichstaedt, K. Piątkowski, Colloquia Ethnologica, t. 2, Ożarów Wieluń 2012, s. 33 36]. 113. Ludowe i amatorskie pisanie historii, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2011, nr 2 3, s. 40 44. 114. Dyskusje o pograniczu antropologii kulturowej i historii nie będą miały końca (i o to chodzi). (Na marginesie polskiego wydania książki Roberta Darntona pt. Wielka masakra kotów i inne epizody francuskiej historii kulturowej), Rocznik Antropologii Historii 2012, R. II, nr 2(3), s. 17 20. 115. Społeczność lokalna a współczesny regionalizm i tożsamość lokalna, Zeszyty Etnologii Wrocławskiej 2012, nr 2(17), s. 19 41, http://zew.info.pl/files/robotycki17.pdf (20.11.2013). 116. Antropolog na ścieżkach świata i wartości, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2013, nr 1, s. 15 18. 117. Wielkomiejskie środowisko artystyczne na przykładzie kręgu przyjaciół Piwnicy pod Baranami, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2013, nr 2, s. 175 182. 118. Wprowadzenie [w:] M. Krupa, P. Mazik, K. Szpilka, Ślady, szlaki, ścieżki. Pośród tatrzańskich i zakopiańskich wyobrażeń, Zakopane 2013, s. 8 13 [tekst: s. 9 12]. 119. Współczesna plastyka ludowa jako konwencja uzupełnienia po latach, ZNUJ, Prace Etnograficzne 2013, t. 41, nr 1, s. 1 13, doi: 10.4467/22999558.PE.13.001.1030 (data publikacji online: 9.04.2013) [także w: Kultura ludowa. Teorie, praktyki, polityki, red. B. Fatyga i R. Michalski, Warszawa 2014, s. 289 303]. 120. [wypowiedź] O kulturze ludowej: nigdy nie było? Jest czy jej nie ma? Sonda internetowa. Głosy badaczy [w:] Kultura ludowa. Teorie, praktyki, polityki, red. B. Fatyga, R. Michalski, Warszawa 2014, s. 81 84. 121. Moja etnografia spojrzenie z oddali, oprac. J. Kowalewski, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2014, nr 1, s. 236 247. Artykuły recenzyjne i omówienia 1. Rozwój problematyki badawczej w działalności Studenckiego Koła Naukowego Etnografów przy Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, ZNUJ, Prace Etnograficzne 1970, z. 4, s. 77 82. 2. Magia i czarownictwo w kulturze ludowej Polski, Tygodnik Powszechny 1975, nr 50 (1403), s. 6. 3. Archiwalne materiały ludoznawcze z teki redakcyjnej Juliusza Zborowskiego, Rocznik Podhalański 1979, t. 2, s. 171 177. 4. Kultura ludowa w Encyklopedii Tatrzańskiej, Rocznik Podhalański 1979, t. 2, s. 217 220. 5. Muzeum na zamku w Niedzicy. Zbiory, ekspozycje, działalność, Rocznik Podhalański 1979, t. 2, s. 163 167.

Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego 677 6. Some remarks on the Conference devoted to Magic and Witchcraft in the Polish Folk Culture, Ethnologia Polona 1978, Vol. 4, s. 208 211 [wyd. 1979]. 7. (współautor Z. Benedyktowicz) Gnoza ze Skawicy [w:] Szkice i próby etnologiczne. Materiały z sesji naukowych studentów Katedry Etnografii Słowian Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Katedry Etnologii i Antropologii Uniwersytetu Warszawskiego, Skawica 1982 1983, Studenckie Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, IV. Studenckie Zeszyty Etnograficzne 1985, z. 1, s. 7 16. 8. (współautor A. Zambrzycka-Kunachowicz) Katedra Etnografii Słowian Uniwersytetu Jagiellońskiego, Etnografia Polska 1985, t. 29, z. 1, s. 184 188. 9. (współautor A. Zambrzycka-Kunachowicz) Research in the Chair of Ethnography of Slavs of the Jagiellonian University in Cracow, Ethnologia Polona 1986, Vol. 12, s. 191 197 [wyd. 1988]. 10. Do Ludwika Stommy w sprawie metodologicznej naiwności, przez: Redakcję Polskiej Sztuki Ludowej, Polska Sztuka Ludowa 1990, nr 2, s. 60. 11. Byłem w Gardzienicach, Polska Sztuka Ludowa Konteksty 1991, nr 3 4, s. 54. 12. O rzyci czyli o głowie. Z. Libera, Rzyć aby żyć. Rzecz antropologiczna w trzech aktach z prologiem i epilogiem, Tarnów 1995, Literatura Ludowa 1995, nr 4 5, s. 150 152. 13. Kultura polska jako rzeczywistość wyobrażona [M. Porębski, Polskość jako sytuacja, Kraków 2002], Nowe Książki 2002, nr 10, s. 9 10. 14. Antropologia obrazu. Nowy zakres stare problemy. K. Olechnicki, Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych, Warszawa 2003, Literatura Ludowa 2004, nr 6, s. 67 69. 15. Codzienność cudownego zdarzenia. H. Czachowski, Cuda, wizjonerzy i pielgrzymi. Studium religijności mirakularnej końca XX wieku w Polsce, Warszawa 2003, Literatura Ludowa 2004, nr 4 5, s. 138 141. 16. Hermeneutyka wobec kultury ludowej. J. Tokarska-Bakir, Obraz osobliwy. Hermeneutyczna lektura źródeł etnograficznych. Wielkie opowieści, Kraków 2000, Literatura Ludowa 2004, nr 4 5, s. 135 138. 17. Status opisu kultury. K. Kaniowska, Opis klucz do rozumienia kultury, seria Łódzkie Studia Etnograficzne, Łódź 1999, t. 39, Literatura Ludowa 2004, nr 6, s. 69 72. 18. O rozprawie doktorskiej: Po co Ślązakom potrzebny jest naród. Niebezpieczne związki między autonomią a nacjonalizmem, Siemianowicki Rocznik Muzealny 2007, nr 6, s. 171 177. 19. Papieska mitologia. P. Owczarek, Karol Wojtyła Jan Paweł II. Podhalańska opowieść o świętym. Od historii do mitu Studium antropologiczne, Kraków 2006, Literatura Ludowa 2007, nr 4 5, s. 115 117. 20. Symbolizacja przeszłości (Marta Kurkowska-Budzan, Antykomunistyczne podziemie zbrojne na Białostocczyźnie. Analiza współczesnej symbolizacji przeszłości, Kraków 2009), Rocznik Antropologii Historii 2011, R. I, nr 1 2, s. 273 278. 21. Wojciecha Piaska projekt uprawiania antropologii w historii (Wojciech Piasek, Historia jako wiedza lokalna. Antropologiczne przesunięcie w badaniach nad historiografią PRL), Rocznik Antropologii Historii 2012, R. II, nr 2(3), s. 347 351. Rozmowy, wypowiedzi, artykuły popularne wybór 1. Etnograficzny rekonesans [w:] Szlakami kultury ludowej. Podhale Spisz Pieniny Gorce, Zrzeszenie Studentów Polskich, Kraków 1969, s. 28 30. 2. Z. Benedyktowicz, O święcie i świętowaniu. Rozmowa z Piotrem Skrzyneckim (z udziałem Zbigniewa Fijaka, Czesława Robotyckiego i Anny Szałapak), Polska Sztuka Ludowa 1988, nr 1 2, s. 107 112.

678 Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego 3. I co nam z tego zostało. Glossa do rozmowy z Piotrem Skrzyneckim, Polska Sztuka Ludowa 1988, nr 1 2, s. 113 114. 4. Rozmowa z Czesławem Robotyckim etnografem (rozmawiała I. Bodnar), Pismo Literacko-Artystyczne 1989, nr 6(85), Kraków, s. 168 182. 5. Výťah z diskusie na konferencji o tvorivej aktivite človeka, oprac. S. Burlasová, L. Chorváthová, Slovenský národopis, Časopis Národopisného ústavu Slovenskej akadémie vied, Bratislava 1989, R. 37, c 4, s. 602 609. 6. Kultura regionalna w dialogu kultur (1), Tygodnik Podhalański 13 19.01.1991, nr 2(53), Zakopane, s. 4. 7. Kultura regionalna w dialogu kultur (2), Tygodnik Podhalański 20.01.1991, nr 3(54), Zakopane, s. 4. 8. Łączą ich góry, dzieli kultura. (Górale z całego świata przyjechali do Zakopanego). Z etnologiem, dr. hab. Czesławem Robotyckim rozmawia Piotr Wasilewski, Czas Krakowski 24.08.1993, nr 196(960), s. 6. 9. Paradoksy folkloru polskiego. Z etnologiem dr. hab. Czesławem Robotyckim rozmawia Piotr Wasilewski, Pismo Stowarzyszenia Autorów Polskich w Krakowie Suplement 1993, nr 25, s. 4 5. 10. Święta już były?, Tygodnik Powszechny Apokryf 1993, nr 4, s. 4. 11. Europa Środkowa Milana Kundery, Opcje 1995, nr 4(11), s. 65 67. 12. Boże Narodzenie i karnawał. Alkohol w obyczajach, Specjalistyczny Magazyn Konesera Review listopad/grudzień 1996, Kraków, s. 59 60. 13. Duchy na Wigilii (z C. Robotyckim rozmawiał P. Wroński), Gazeta Wyborcza 23.12.1996, nr 298, s. 2. 14. O kulturze bachicznej w dawnej Polsce, Goldenmajer Review 1996, nr 1, Kraków, s. 52 53. 15. Targowisko próżności. Rozmowa z dr. hab. Czesławem Robotyckim etnologiem, pracownikiem UJ (rozmawiał J. Świder), Dziennik Polski 19 20.10.1996, nr 246 (15912), Kraków, s. 9. 16. Kultura jako strumień świadomości rozmowa z drem hab. Czesławem Robotyckim (rozmawiał R. Perkowski), Alma Mater 1997/1998, nr 7, s. 22 24. 17. Wino w dawnej Polsce, Prestige Magazyn 1998, nr 1, s. 27. 18. Antropolog i świat. Konferencja EASA. Rozmowa z prof. Czesławem Robotyckim (rozmawiali D. Gut, B. Hlebowicz), Gazeta Wyborcza ( Kultura, Kraków) 1.09.2000, nr 204, s. 11. 19. (współautorzy: K. Bartol, J. Danielewicz, J. Dobrowolski i in.) Dyskusja panelowa z dnia 14 X 2000 [w:] Misteria, inicjacje. Materiały z lat 1999 2000, red. D. Kosiński, Kraków 2000, s. 271 [s. 255 281]. 20. (współautorzy: K. Bartol, J. Danielewicz, J. Dobrowolski i in.) Festiwal Misteria, Inicjacje. Dyskusja panelowa (oprac. D. Kosiński), Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2001, nr 1 4, s. 142 159. 21. O serii Anthropos mówi jej redaktor profesor Czesław Robotycki, Gazeta Wyborcza 15.03.2001, nr 11 (419) ( Gazeta Magazyn, Magazyn z Książkami, nr 2(2), s. 34). 22. [rozmówcy: K. Bartol, A. Wyka, Z. Benedyktowicz i in.] Taniec z tradycją jak z wazą François. Rozmowa o Gardzienicach i Metamorfozach (oprac. D. Benedyktowicz, A. Kirchner), Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2001, nr 1 4, s. 194 239. 23. Jesteśmy niewolnikami naszej kultury historycznej i polityki. O metodologicznych problemach historii rozmawiają: Jacek Chrobaczyński, Andrzej Chwalba, Czesław Robotycki i Krzysztof Zamorski (spisał H. Chudzio), Konspekt 2003, nr 14/15, s. 47 55.

Wykaz publikacji Profesora Czesława Robotyckiego 679 24. [rozmówcy: Z. Benedyktowicz, D. Czaja, M. Dobkowski i in.] Rozmowa o Realności bogów Wiesława Juszczaka. Pani na żurawiach, cz. I Realność bogów (oprac. D. Benedyktowicz, A. Nowakowska), Polska Sztuka Ludowa Konteksty 2003, nr 3 4, s. 224 244. 25. Etnolog [w:] Zawód z pasją. Co robić? Kim być? Nauka praca kariera, oprac. P. Hebda, J. Madejski, M. Siwiec, Bielsko-Biała 2004, s. 251 253. 26. Granica gościnności [w:] Autostop polski. PRL i współczesność, zebrał i oprac. J. Czupryński, Kraków 2005, s. 25 28. 27. Współczesna etnologia (rozmawiał K. Mieszaniec), Dziennik Polski 3.09.2005, nr 206 (18808) ( Dziennik Polski. Akademicki 3.09.2005, nr 257, s. 11). 28. Dowiesz się skąd Jesteś (rozmawiała M.I. Niemczyńska), Gazeta Wyborcza ( Przystanek Miasto, Kraków) 1.03.2007, nr 51, s. 2. 29. [wprowadzenie do dyskusji panelowej] Jesienne Warsztaty Antropologiczne. Muzeum miejsce dla rzeczy i idei, Rocznik Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie, Nasze Pomorze 2007, nr 9, s. 153 163. 30. Refleksja kontra wygłupy. Rozmowa z Czesławem Robotyckim (rozmawiał R. Romanowski), Gazeta Wyborcza ( Z drugiej Strony, Kraków) 18.12.2007, nr 295, s. 2. 31. Śląsk przestał być pograniczem. Rozmowa z prof. Czesławem Robotyckim (rozmawiał A. Karwat), Śląsk 2007, nr 6, s. 14 16. 32. Gdyby nie prasa, prima aprilis całkiem odszedłby do lamusa. Rozmowa z prof. Robotyckim (not. ASH), Gazeta Wyborcza ( Z drugiej Strony, Szczecin) 1.04.2008, nr 77, s. 2. 33. Kraków stołeczność przywrócona, cz. 1, Vis á Vis (Kraków) 26.11.2010, nr 2(30), s. 7. 34. Kraków stołeczność przywrócona, cz. 2, Vis á Vis (Kraków) 20.12.2010, nr 3(31), s. 6 7. 35. Kraków stołeczność przywrócona, cz. 3, Vis á Vis (Kraków) 2011, styczeń, nr 1(32), s. 10 11. 36. Kraków stołeczność przywrócona, cz. 4 (ost.), Vis á Vis (Kraków) 2011, luty, nr 2 (33), s. 10 11. 37. Don Kichot trop czy znak kulturowy (1), Vis á Vis (Kraków) 2012, sierpień, nr 8(51), s. 14 15. 38. Don Kichot trop czy znak kulturowy (2), Vis á Vis (Kraków) 2012, wrzesień, nr9 (52), s. 6 7. 39. Krzysztof Litwin aktor wszechstronny, Vis á Vis (Kraków) 2013, marzec, nr 3(58), s. 4. 40. Anna Szałapak Gwiazda z doktoratem, Vis á Vis (Kraków) 2013, czerwiec, nr 6(61), s. 4. 41. Po co Polsce Europa? Po co Europie Polska? Rozmawiają prof. dr hab. Czesław Robotycki i Wawrzyniec Sawicki, Miesięcznik Społeczno-Kulturalny Kraków 2013, maj, nr 5(103), s. 3 5. 42. Trójpodział władzy à la polonaise. Rozmawiają prof. dr hab. Czesław Robotycki i Wawrzyniec Sawicki, Miesięcznik Społeczno-Kulturalny Kraków 2013, czerwiec, nr 6(104), s. 38 39. 43. Rozmowy niepolityczne. Przestańmy własną pieścić się boleścią.... Rozmawiają prof. dr hab. Czesław Robotycki i Wawrzyniec Sawicki, Miesięcznik Społeczno- -Kulturalny Kraków 2013, wrzesień, nr 9(107), s. 34 35. 44. Ksenofobia uratuje Europę? Rozmawiają prof. dr hab. Czesław Robotycki i Wawrzyniec Sawicki, Miesięcznik Społeczno-Kulturalny Kraków 2013, październik, nr 10(108), s. 18 19.