Redakcja naukowa Jarosław S. Kardas Zarządzanie kapitałem ludzkim w warunkach niestabilności otoczenia Publikacja współfinansowana przez Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Publikacja została wydrukowana przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej ze środków programu "Uczenie sie przez całe życie" - Erasmus. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko jej autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną. Warszawa 2014
Projekt okładki: Tomasz Stefaniuk Redakcja naukowa: prof. UPH dr hab. Jarosław S. Kardas Recenzent: prof. dr hab. Stefan Antczak Copyright Studio Emka 2014 Wszelkie prawa włącznie z prawem do reprodukcji tekstów w całości lub w części w jakiejkolwiek formie zastrzeżone. Informacji udziela: Wydawnictwo Studio Emka ul. Królowej Aldony 6/2a 02-011 Warszawa Tel./faks 0 22 628 08 38 www.studioemka.com.pl ISBN 978-83-64437-18-2 Druk i oprawa: Drukarnia cyfrowa TOTEM Inowrocław, ul. Jacewska 89
Spis treści Wstęp... 9 CZĘŚĆ 1. GOSPODARKA OPARTA... 11 NA WIEDZY JAKO KONTEKST ZARZĄDZANIA KAPITAŁEM LUDZKIM ORGANIZACJI... 11 ROZDZIAŁ I. Globalizacja a zarządzanie firmą (Halina Sobocka-Szczapa)... 13 1. Zarządzanie firmą w procesach globalizacji... 14 2. Korzyści i zagrożenia wynikające z globalizacji a zarządzanie... 16 3. Współczesne metody i koncepcje zarządzania przedsiębiorstwem... 17 ROZDZIAŁ II. Zarządzanie w ujęciu całościowym na przykładzie metodyki know-why (Anna Piekarczyk)... 26 1. Istota zarządzania w ujęciu całościowym... 27 2. Metodyka know-why jako przykład udoskonalonego podejścia systemowego... 28 3. Sprzężenia zwrotne w systemie... 31 ROZDZIAŁ III. Wpływ megatrendów na zarządzanie kapitałem ludzkim w szkołach wyższych (Marzena Wójcik-Augustyniak)... 34 1. Megatrendy kształtujące przyszłość... 35 2. Proces globalizacji i postęp technologiczny... 36 3. Zmiany demograficzne oraz trendy społeczne... 38 4. Dobrobyt oraz przyspieszenie... 40 ROZDZIAŁ IV. Zarządzanie partnerskie w kryzysie... 44 (Krystyna Kubik)... 44 1. Organizacja w kryzysie... 44 2. Zarządzanie organizacją w kryzysie... 46 3. Zarządzanie partnerskie... 51 CZĘŚĆ 2. KSZTAŁTOWANIE KAPITAŁU LUDZKIEGO W KONTEKŚCIE ZMIAN NA RYNKU PRACY... 55 ROZDZIAŁ V. Ewolucja zatrudnienia w społeczeństwie sieci (Barbara Olbrych)... 57 1. Paradygmat technologii informacyjnej... 57 2. Globalna siła robocza fakt czy fikcja?... 58 3. Skutki technologii informacyjnych dla zatrudnienia... 61 4. Efektywność usług rynku pracy w Polsce... 63 ROZDZIAŁ VI. Perspektywy rozwoju samozatrudnienia kobiet w Polsce (Sandra Misiak)... 69 1. Samozatrudnienie i jego uwarunkowania... 70 2. Samozatrudnienie kobiet opinie dotyczące perspektyw rozwoju... 73
ROZDZIAŁ VII. Problemy stabilności, efektywności i bezpieczeństwa na rynku pracy (Żanna Pleskacz, Józef Wróbel)...78 1. Istota i zakres segmentowania rynku pracy...78 2. Koncepcje segmentacji rynku pracy...82 3. Bezpieczeństwo i stabilność na rynku pracy...84 ROZDZIAŁ VIII. Stabilność zatrudnienia a uprawnienia rodzicielskie instytucje ochrony trwałości stosunku pracy w polskim prawie pracy (Katarzyna Janaczek)...88 1. Podstawowy i dodatkowy urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski wybrane problemy...88 2. Zakaz rozwiązywania umowy o pracę w okresie korzystania z urlopów związanych z rodzicielstwem...91 ROZDZIAŁ IX. Stabilność postaw kapitału ludzkiego a gospodarka turystyczno-wiejska, Pomorze 2014 (Janusz Feczko)...97 1. Cel i metody badań...97 2. Postawy kapitału ludzkiego a globalizacja: Pomorze Zachodnie 2014...98 3. Postawy kapitału ludzkiego a gospodarka turystyczna wiejska, Pomorze Zachodnie 2014...101 ROZDZIAŁ X. Profil kompetencyjny i personal branding jako determinanty kształtowania bezpieczeństwa człowieka na rynku pracy (Anna Dewalska-Opitek, Joanna Strzelczyk-Łucka)...106 1. Rynek pracy...107 2. Profil kompetencyjny...108 3. Personal branding...110 4. Praktyczna weryfikacja czynników zwiększających bezpieczeństwo pracownika na rynku pracy wyniki badań bezpośrednich...111 ROZDZIAŁ XI. Employer branding jako narzędzie kreowania i utrwalania wizerunku pracodawcy na rynku (Mariusz Cielemęcki)...116 1. Istota employer branding i determinanty rozwoju koncepcji...117 2. Generacje pracowników adresaci działań employer brandingu...119 3. Wybrane narzędzia wewnętrznego i zewnętrznego employer brandingu...122 ROZDZIAŁ XII. Bezrobocie jako problem niewykorzystania...125 kapitału ludzkiego (Bartłomiej Suchodolski, Agnieszka Kołodziejczyk)...125 1. Typy bezrobocia rynek pracownika vs. rynek pracodawcy...128 2. Bezrobocie w Polsce i na świecie...129 3. Istota kapitału ludzkiego...134 4. Inwestowanie w rozwój kapitału ludzkiego...136 CZĘŚĆ 3. WIEDZA JAKO DETERMINANTA MODELOWANIA WSPÓŁCZESNEJ ORGANIZACJI...139 ROZDZIAŁ XIII. Wpływ wiedzy i innowacyjności na sukces organizacji w warunkach GOW kierunki usprawnień (Elżbieta Skrzypek)...141 1. Uwarunkowania i konsekwencje GOW...141 2. Innowacja i wiedza jako czynniki sukcesu organizacji kierunki zmian...143
3. Przesłanki wzrostu znaczenia wiedzy w organizacji w warunkach GOW... 145 4. Zarządzanie wiedzą jako płaszczyzna integracji zarządzania w warunkach GOW... 148 ROZDZIAŁ XIV Organizacja ucząca się i organizacja ucząca jako modele organizacji opartych na wiedzy (Adam Skrzypek)... 150 1. Organizacja ucząca się... 151 2. Organizacja ucząca... 157 3. Organizacja ucząca się w świetle wyników badań... 158 ROZDZIAŁ XV. Koncepcja organizacji uczącej się w stabilnym zarządzaniu organizacjami hierarchicznymi (Henryk Wyrębek)... 162 1. Organizacja ucząca się... 164 2. Budowa i organizowanie struktury organizacji uczącej się... 167 3. Stabilne zarządzanie organizacją uczącą się o strukturze hierarchicznej... 168 ROZDZIAŁ XVI. E-learning jako metoda doskonalenia organizacji (Leszek Kozioł, Anna Wojtowicz)... 174 1. Organizacyjne uczenie się od koncepcji do metody... 177 2. Metody uczenia się organizacyjnego w praktyce... 179 3. Uwagi i wnioski z badań... 183 ROZDZIAŁ XVII. Alianse wiedzy małych i średnich przedsiębiorstw regionu Małopolski (Anna Mikos, Radosław Pyrek)... 185 1. Alianse wiedzy... 186 2. Efekty aliansów wiedzy na podstawie badań... 188 3. Rekomendacje... 193 CZĘŚĆ 4. MOŻLIWOŚCI I OGRANICZENIA ROZWOJU KAPITAŁU LUDZKIEGO WE WSPÓŁCZESNYCH ORGANIZACJACH... 195 ROZDZIAŁ XVIII. Bilansowanie kompetencji nauczycieli akademickich rekomendacje dla procesu (Justyna M. Bugaj)... 197 1. Zarządzanie kompetencjami nauczycieli akademickich... 198 2. Bilansowanie kompetencji... 201 3. Macierz i cykl bilansowania kompetencji... 202 ROZDZIAŁ XIX Kapitał intelektualny uczelni istota i pomiar (Edyta Bombiak)... 207 1. Szkoła wyższa jako organizacja oparta na wiedzy... 208 2. Kapitał intelektualny uczelni istota i komponenty... 212 3. Zarządzanie kapitałem intelektualnym uczelni... 213 4. Koncepcje pomiaru kapitału intelektualnego uczelni... 217 ROZDZIAŁ XX. Kapitał intelektualny Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie jako determinanta jego rozwoju (Agnieszka Kulig)... 227 1. Metoda badawcza... 228 2. Wyniki badań... 231 3. Wnioski... 234 ROZDZIAŁ XXI. Dysfunkcje w zarządzaniu zasobami ludzkimi MSP w Polsce (Bogusz Mikuła)... 238
1. Zarządzanie zasobami ludzkimi jako obszar dysfunkcji...238 2. Cele, założenia i metoda badawcza...240 3. Wyniki badania...242 4. Omówienie wyników badania...242 5. Wnioski wynikające z badań...248 Zakończenie...251 Bibliografia...253 Spis tabel...269 Spis rysunków...271