Instytut Historii Historia studia stacjonarne drugiego stopnia Specjalność kultura krajów śródziemnomorskich SYLABUS Przedmiot Archeologia klasyczna i orientalna Prowadzący Dr Szymon Orzechowski Forma zajęć konwersatorium Rok studiów I rok, semestr zimowy 2011/2012 Liczba godzin 30 Punkty ECTS 4 Forma zaliczenia Zaliczenie z oceną Wymagania wstępne Cele dydaktyczne Metody dydaktyczne Warunki zaliczenia przedmiotu Tematyka zajęć Treści kształcenia Podstawowa wiedza z zakresu geografii historycznej oraz historii starożytnej, podstawy łaciny. - przedstawienie historii badań archeologicznych w basenie Morza Śródziemnego oraz na Bliskim Wschodzie. - ukazanie mało znanych i rzadziej poruszanych w trakcie kursowych zajęć z historii starożytnej zagadnień z zakresu historii sztuki, życia codziennego oraz kultury ludów antycznego świata. - zapoznanie studentów z podstawami wiedzy o metodyce badań archeologicznych i ważniejszych odkryciach dyskusja, praca pod kierunkiem, prezentacja, wykład Obowiązkowe uczestnictwo w zajęciach (dopuszczalna 1 nieobecność, każda pozostała wymaga zaliczenia), przygotowanie dwóch referatów na zadany temat, aktywny udział w zajęciach. Zaliczenie z oceną kolokwium zaliczeniowe. 1. Archeologia w warsztacie badawczym historyka starożytności - metodyka badań archeologicznych -możliwości poznawcze archeologii 2. Starożytny Wschód - historia badań archeologicznych w Egipcie, Mezopotamii, Azji Mniejszej i Iranie. Egipt - ważniejsze stanowiska i odkrycia archeologiczne ( Karnak, Luksor, Dolina Królów, Giza) - polskie badania w Egipcie ( Deir el-bahari, Dongola, Abu Simbel) Mezopotamia - sztuka sumeryjska, akadyjska, babilońska i asyryjska ( Ur, Uruk, Esznuna, Nippur, Aszur, Durszarrukin, Kalach, Niniwa, Babilon) Iran - budownictwo pałacowe Achemenidów( Suza, Pasargade Hasanlu, Persepolis)
Anatolia - sztuka sakralna i budownictwo obronne Urartu ( Tejszebaini, Altintepe) - cytadele i sanktuaria Hetytów ( Hatussa, Yazilikaya, Guzana) - Troja od Shliemana do Korfmana Syria i Palestyna - miasta fenickie Tyr, Byblos, Sydon - miasta i twierdze Izraelitów ( Jerozolima, Megiddo) - zwoje z Qumran 3. Starożytna Grecja Kultura egejska - minojska i mykeńska architektura pałacowa oraz założenia sepulkralne na Krecie i w Mykenach ( Knossos, Fajstos, Wathipetro, Mykeny, Tyryns ) Grecja klasyczna Ateny (Akropol) - sanktuaria i wyrocznie (Olimpia, Delfy) - budowle użyteczności publicznej- teatry (Ateny, Epidauros, Syrakuzy) Okres hellenistyczny - organizacja miast ( Pergamon, Aleksandria) 4. Starożytny Rzym - fora rzymskie (Augusta Wespazjana, Trajana) - budowle użyteczności publicznej (ogrody Lukullusa, teatr Marcellusa, portyki, termy, amfiteatry, łuki triumfalne) - architektura świątynna ( Panteon, świątynia Westy - miasta rzymskie w Italii ( Pompeje i Herculanum) - Rzym prowincjonalny. Galia i Afryka ( Nimes, Leptis Magna) Literatura Albright W.F., Archeologia Palestyny, Warszawa 1964. Bahn G. P., Archeologia, Warszawa 1999. Bahn G.P., Dzieje Archeologii: 100 dni wielkich odkryć, Londyn, Katowice 1995 Bernhard M.L., Sztuka Grecji. Olimpia. Mała encyklopedia sztuki nr 67, Warszawa 1980 Bernhard M.L. Korynt i Argolida, Warszawa 1987.
Bernhard M.L., Sztuka Grecka IV wieku p.n.e., Warszawa 1991. Bernhard M.L., Sztuka Grecka V wieku p.n.e., Warszawa 1992. Bernhard M.L. (red.), Od Nilu do Eufratu: polska archeologia śródziemnomorska 1981-1994, Warszawa 1995. Bernhard M.L.,, Sztuka hellenistyczna, Warszawa 1993. Bernhard M.L. Starożytna Aleksandria w badaniach polskich, Materiały z sesji naukowej, Warszawa 1977. Biernacka-Lubańska M, Starożytne akwedukty rzymskie, Warszawa 1959 Boardman J., Sztuka grecka, Wrocław-Toruń 1999. Burchard P., Rzym, Warszawa 1982. Ceram C.W., Bogowie groby i uczeni, Warszawa 1974, Ciechanowicz J., Rzym ludzie i budowle, Warszawa 1987. Daszewskiego W.A., Meza H. (red.), Cypr w badaniach polskich. Materiały z Sesji Naukowej zorganizowanej przez Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, im. Prof. K. Michałowskiego, Warszawa 1998. Deichmann F,W., Archeologia chrześcijańska, Warszawa 1994. Grant M., Miasta Wezuwiusza, Warszawa 1986. Edwards I. E.S, Piramidy Egiptu, Warszawa 1995, Filarska B, Początki sztuki chrześcijańskiej, Lublin 1986. Filarska B, Początki architektury chrześcijańskiej, Lublin 1984. Gądecki S., Archeologia biblijna, T. 1-2, Gniezno 1994 Gawlikowska K., Sztuka Mezopotamii, Warszawa 1975. Jastrzębowska E., Sztuka wczesnochrześcijańska, Kraków 2008. Kaim B, Sztuka starożytnego Iranu, Warszawa 1996. Kozłowski J, K., Śliwa J., Archeologia wschodniej części basenu Morza Śródziemnego. Palestyna. Syria. Cypr, Kraków 1977. Kulesza R, Ateny Peryklesa, Warszawa 1991. Lewartowski K., Ulanowska A., Archeologia egejska: Grecja od paleolitu po wczesną epokę żelaza, Warszawa 1999. Lipińska J., Historia rzeźby, reliefu i malarstwa starożytnego Egiptu, Warszawa 1978. Lipińska J., Sztuka egipska, Warszawa 1982
Lipińska J., The temple of Tuthmosis III. Architecture, Warsovie 1977. Archeologie egipcienne, T. 1-6, Paris 1978. Lorenz E., Odkrywcy i rabusie starożytności: rzecz o wykopaliskach, Warszawa 1977 Michałowski, Od Edfu do Faras. Polskie odkrycia archeologii stródziemnomorskiej, Warszawa 1983. Michałowski K., (przedm.) Encyklopedia sztuki starożytnej. Europa, Azja, Afryka, Ameryka, Warszawa 1998. Michałowski K, Sztuka Egipska. Piramidy i mastaby, Karnak, Luksor. Mała encyklopedia sztuki, nr 23-25, Warszawa 1976. Michałowski K., Sztuka Grecji. Akropol, Delfy. Mała encyklopedia sztuki, nr 65-66, Warszawa 1979. Meuszyński J., Odkrywanie Mezopotamii, Warszawa 1977. Mierzejewski A., Sztuka starożytnego Wschodu, t. I i II, Warszawa 1981. Müller-Wiener W, Greckie budownictwo antyczne, Kraków 2010. Moscati S., Świat Fenicjan, Warszawa 1971. Nowicka M., Malarstwo antyczne: zarys, Wrocław-Warszawa 1985. O Connor J.M. Przewodnik po ziemi świętej, Warszawa 1996. Ostrowski J., Rzym. Sztuka i polityka, Warszawa 1999. Potocki St.K., Sztuka u dawnych, czyli Winkelman polski, t. 1-4, opracowanie J.A. Ostrowski, J. Sliwa, Warszawa 1992. Rutkowski B., Sztuka egejska, Warszawa 1973. Rutkowski B. Sztuka Grecji. Kreta, Mała encyklopedia sztuki nr 68, Warszawa 1980. Sadurska A.,, Archeologia starożytnego Rzymu, t. 1-2, Warszawa 1975,1980. Schlz R., Seidel M. (red.), Egipt świat faraonów. Köln 1997. Siliotti A., Egipt: świątynie, ludzie, bogowie, Warszawa 1994. Stefaniak L. (red.) Archeologia Palestyny, Poznań 1973. Szczudłowska A. (red.) Starożytny Egipt, Warszawa 1978. Sztetyłło, Archeologia starożytnej Grecji, Warszawa 1975 Śliwa J., Sztuka i archeologia starożytnego Wschodu, Warszawa- Kraków 1997.
Tyloch W, Odkrycia w Ugarit a Stary Testament, Warszawa 1980 Wipszycka E. (red.), Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t.1-3, Warszawa1982, 1986, 1999. Wolski J., (red.) Atlas historyczny świata, Warszawa 1986. Zawadzki S., Mane, tekel, fares. Źródła do dziejów Babilonii chaldejskiej, Poznań 1996. Literatura uzupełniająca Arnauld D., Starożytny Bliski Wschód. Od wprowadzenia pisma do Aleksandra Wielkiego, Warszawa 1982. Bieliński P, Starożytny Bliski Wschód. Od początków gospodarki rolniczej do wprowadzenia pisma, Warszawa 1985. Braun J., (red.), Mezopotamia Warszawa 1971. Bukowski Z., Dąbrowski K., Śladami kultur azjatyckich, Warszawa 1978. Gurney O.R., Hetyci, Warszawa 1970. Hammond N.G.L. Dzieje Grecji, Warszawa 1993. Jaczynowska M., Musiał D., Stępień M, Historia starożytna, Warszawa 2001. Jaczynowska M., Historia starożytnego Rzymu, Warszawa 1988. Luce J.V., Homer i epoka heroiczna, Warszawa 1987. Marthin Th.R. Starożytna Grecja, Warszawa 1998. Olmstead A., Dzieje imperium perskiego, Warszawa 1974. Zabłocka J., Historia Bliskiego Wschodu w starożytności ( od początków osadnictwa do podboju perskiego), Wrocław 1987. Wolski J., Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 1996. Adresy stron internetowych