Realizacja zadań konkursu Planeta Energia z pewnością dostarczył drugoklasistom wielu nowych cennych informacji w zakresie ekologii w życiu codziennym, informacji o tym, jak bezpiecznie i racjonalnie użytkować energię elektryczną o tym, jakie są źródła jej wytwarzania oraz jakie niebezpieczeństwa niesie ze sobą nieprawidłowe korzystanie z urządzeń elektrycznych,czy też nierozważne zachowanie w pobliżu obiektów energetycznych. Wychowawczyni kl. II Z S w Nagawczynie Grażyna Sandomierska
Uczniowie zapoznają się z różnymi sposobami oświetlenia oraz różnymi źródłami światła. Wymieniają rodzaje żarówek. Po krótkiej pogadance tworzą w grupach na szarym papierze oś czasu (od ogniska po lampę halogenową). Na koniec zajęć wykonują puzzle (każdy rysuje po dwa takie same kartoniki przedstawiające wybrane źródło światła ). Bawią się. Wygrywa ten, kto zbierze najwięcej par. Na zadnie domowe mają policzyć w domu żarówki, podzielić je na grupy oraz dowiedzieć się, gdzie należy oddawać zużyte.
Nauczyciel uczniom efekt świecenia żarówki na prostym obwodzie elektrycznym, następnie dzieci wykonują to samodzielnie. Uczniowie zapoznają się z działaniem dynama rowerowego jako źródła zasilania oświetlenia w rowerze. Wykonują także rysunki przedstawiające elektrony. Odpowiadają na pytanie : Skąd się bierze w domu prąd elektryczny?. (pogadanka na temat rodzajów elektrowni). Uczniowie uczą się piosenki : Pstryk i już (o tym jak należy oszczędzać prąd w domu ) i wykonują taniec przedstawiający przepływ prądu ( każdy uczeń posiada zawieszkę z narysowanym elektronem, jest bateria, żarówka, plus i minus ). Układają rymowanki o żarówkach: okrągła żarówka mądra główka, świeca ogień wznieca, świetlówka fajna żarówka. W domu mają narysować rodzaje elektrowni (wiatraki, wodospady, słupy przesyłowe ) oraz sposób przesyłania do domu prądu. Robią także listę urządzeń elektrycznych, w których ma zastosowanie żarówka.
Uczniowie wymieniają urządzenia elektryczne, których nie powinni obsługiwać będąc sami w domu. Otrzymują kartoniki z rysunkami różnych urządzeń (np. żelazko gniazdkom elektryczne, czajnik, suszarka do włosów i.t.d ). Pracując w grupach dzielą te urządzenia na dwie grupy- urządzenia, które mogą obsługiwać sami oraz te, których nie wolno obsługiwać nawet w obecności dorosłych. Następnie wykonują doświadczenia na prostym obwodzie sprawdzając przepływ prądu przez ołówek z grafitem, czy gwóźdź zanurzony w wodzie (zaakcentowanie przewodzenia prądu w wodzie ). Opracowanie zasad bezpieczeństwa : nie dotykać uszkodzonych przewodów elektrycznych, podczas kąpieli nie używać suszarki, obok urządzeń elektrycznych nie stawiać naczyń z wodą, nie dotykać mokrymi rękami urządzeń elektrycznych i gniazdek. Jak należy zachować się w sytuacji porażenia prądem? Uczniowie zapoznali się z tym tematem oglądając film instruktażowy oraz na spotkaniu z przeszkolonymi w udzielaniu pierwszej pomocy strażakami. Następnie sami ćwiczyli udzielanie pierwszej pomocy na fantomie Ani. Zapoznali się również z nr alarmowymi w razie takiej potrzeby. Na zadanie domowe uczniowie narysują znaki zakazu zapewniające bezpieczeństwo używania różnych urządzeń elektrycznych.
Uczniowie rozważają jak wyglądałoby życie, gdyby przez jeden dzień zabrakło prądu oraz w jaki sposób prąd elektryczny zmienił życie ludzi. Ustalenie wspólnego wniosku, że możliwość korzystania z prądu bardzo ułatwia nam życie. Jednocześnie uzyskujemy mnóstwo elektrośmieci, których nie wolno wyrzucać byle gdzie, lecz oddawać je w punktach zbiórki np. marketach, sklepach, podczas gminnych zbiórek odpadów. Kolejnym działaniem uczniów była zabawa w szkolnych detektywów poszukujących na terenie szkoły sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Zorganizowanie wystawy dawnego sprzętu domowego : lampa naftowa-, maszyna do szycia na korbkę, cepy do młócenia zboża, żelazko z duszą na węgielki wkładane do środka, aby rozgrzać stopkę, lutownica metalowa, którą rozgrzewano w ogniu, latarenka na świece. W domu uczniowie sporządzają listę odpadów i dowiadują się, gdzie znajduje się najbliższy punkt zbierania elektrośmieci.
Na początku lekcji uczniowie wymieniają urządzenia i instalacje elektryczne, które zagrażają w terenie. Opisują zasady postępowania w przypadku porażenia prądem, w jaki sposób zachowywać się podczas burzy, co robić, jeśli napotkają zerwaną linię elektryczną. Nauczyciel nawiązuje do wyjazdów wakacyjnych. Na tablicy umieszcza pytanie: Jakie urządzenia i instalacje energetyczne stanowiące zagrożenia mogą wystąpić w miejscu pobytu na wakacjach? Uczniowie podzieleni na cztery zespoły rysują na dużych arkuszach niebezpieczne urządzenia energetyczne występujące w różnych miejscach : I gr.- Zabawy na podwórku na wsi. II gr.- Zabawy na polu namiotowym nad jeziorem. III gr.- Zabawy na terenie ośrodka wypoczynkowego. IV gr.- Zabawy na osiedlu mieszkaniowym w mieście. W podsumowaniu po prezentacji prac uczniów nauczyciel zwraca szczególną uwagę na linie i urządzenia wysokiego, średniego i niskiego napięcia, budynki i słupy z transformatorami, uszkodzone i niezabezpieczone przewody i gniazdka elektryczne oraz prowizoryczne instalacje. Następnie dyskusja dotyczy zachowani a się podczas burzy (nauczyciel wyjaśnia, jak powstaje burza). W ramach utrwalenia wykorzystuje metodę dramy podczas której dzieci odgrywają scenki,jak właściwie reagować w sytuacjach o których była mowa na zajęciach. W domu uczniowie opracowują na kartkach zasady zachowania w sytuacjach niebezpiecznych związanych z prądem.
Nauczyciel zadaje pytanie, jakie urządzenia znajdują się w domu? Uczniowie podzieleni na 4 grupy wypisują na kartach pracy wszystkie urządzenia. Następnie po wyjaśnieniu, co to są klasy energetyczne urządzeń AGD zadaje pytanie, które zużywają najwięcej energii. Kolejne działania dotyczą możliwości zmniejszenia zużycia energii w : I gr. w Twoim pokoju II gr. w naszych domach III gr. w szkole IV gr. w naszej miejscowości. Reprezentanci każdej grupy prezentują swoje przemyślenia. Na zakończenie uczniowie wykonują prace plastyczne zachęcające do oszczędzania prądu. W domu robią listę urządzeń energooszczędnych stosowanych w ich domach.
Zajęcia te dotyczą właściwości magnesu, który ma zastosowanie w segregowniach śmieci np. na złomowisku. Dzieci pracują w grupach. Zapoznają się z zasadami działania magnesu. Prowadzący uświadamia je, że siła magnetyczna jest jedną z sił, które nas otaczają. Jako inny przykład podaje siłę grawitacji upuszczając na stół spinacze. O tym, która z tych sił jest silniejsza uczniowie przekonują się wykonując doświadczenie nr 1. Wycinają z kolorowego papieru motyla. Z jednej jego strony przyklejają taśmą spinacz, do spinacza przywiązują nitkę, a jej drugi koniec przyklejają taśmą klejącą do stołu (dł. Nitki 30-50 cm). Przy pomocy magnesu starają się unieść motyla do góry. Wnioski eksperymentu : Im większa odległość od magnesu, tym przyciąganie jest mniejsze, Siła magnetyczna może być większa niż siła grawitacji. W domu dzieci wykonują magnetyczną wędkę (z kolorowej folii wykonują rybki, które na pyszczkach mają spinacze. Sznurek dł.40-50 cm przywiązany do kija ma na końcu magnes. Rybki pływają w misce, a rybak z magnetyczną wędką je łowi
Nauczyciel wyjaśnia uczniom zjawisko elektryzowania ciał.następuje ono w wyniku kontaktu dwóch przedmiotów, gdy jeden naelektryzuje się ujemnie, a drugi dodatnio. Dzieci podzielone na grupy mają kilka nadmuchanych balonów i jedną szmatkę. Pocierając szmatką napompowany balon zbliżają do skrawków papierów, które zaczynają się poruszać. Po oddaleniu nieruchomieją. W drugim doświadczeniu nauczyciel zbliża do ściany dwa balony, z których naelektryzowany jest jeden. Balon naelektryzowany przykleja się do ściany, a drugi spada. W trzecim doświadczeniu prowadzący przywiązuje do dwóch końców nitki(dł. 60-70cm.) napompowane balony. Obydwa zostają naelektryzowane. Trzymając za środek nitki pozwala swobodnie im wisieć. Wbrew intuicji balony zamiast zbliżać się do siebie, oddalają się. W przypadku dwóch pierwszych doświadczeń widać, że ładunki elektryczne o przeciwnych znakach się przyciągają.w doświadczeniu trzecim ładunki o tym samym znaku się odpychają. W domu uczniowie przeprowadzają doświadczenie,jak działa naelektryzowany balonik na strumień wody, lub na kawałki włosów.
Nauczyciel wyjaśnia uczniom,co to są przewodniki, a co to izolatory. Podkreśla po podaniu przykładów (żelazo, stal, miedź złoto srebro), że nie ma przewodników idealnych. Każdy posiada opór elektryczny. Przewody elektryczne są izolowane tworzywem sztucznym, aby nie poraził nas prąd. Nauczyciel przeprowadza eksperyment w trakcie którego uczniowie sprawdzają, które materiały są izolatorami, a które opornikami. Budują prosty układ elektryczny, w którym źródłem prądu jest bateria płaska. Do jej biegunów przyczepione przewody elektryczne,a następnie testują materiały (gumka recepturka, drewienko, spinacz, drucik i.t. d.) W dwóch kolumnach zapisują przewodniki i Izolatory. Dodatkowe doświadczenie pokazuje od czego zależy jasność świecenia żarówki ( obwód prądu powiększamy o grafitowy drucik). Nauczyciel zwraca uwagę na zjawisko oporu, który rośnie, gdy prąd musi pokonać dłuższą drogę.
Nauczyciel rozmawia na temat nowoczesnych sposobów pozyskiwania energii z natury. Tłumaczy, co kryje się pod terminem odnawialne źródła energii. Uczniowie podzieleni na 5 grup poszukują w internecie informacji o: -wykorzystaniu energii słonecznej, wiatru, wody,biomasy oraz źródeł geotermalnych w pozyskiwaniu energii elektrycznej. Przedstawiciele grup prezentują pozyskane informacje, wady i zalety tych źródeł. Na koniec wyciągają wnioski, że w obecnych czasach wprowadzanie alternatywnych źródeł energii jest koniecznością, ponieważ konwencjonalne źródła są na wyczerpaniu oraz, że należy oszczędzać prąd, ponieważ nowe technologie wymagają dużych nakładów pieniężnych i nie wszędzie można je stosować. Na zakończenie lekcji w celu utrwalenia informacji o energii rozwiązują zadania typu prawda- fałsz. W domu należy narysować elektrownie bazujące na odnawialnych źródłach energii.