OCENA SUSZY METEOROLOGICZNEJ I ROLNICZEJ NA UŻYTKACH ZIELONYCH W POLSCE W 2015 r.

Podobne dokumenty
Monitoring i prognoza deficytu i nadmiaru wody na obszarach wiejskich

Leszek ŁABĘDZKI, Bogdan BĄK, Ewa KANECKA-GESZKE, Karolina SMARZYNSKA, Tymoteusz BOLEWSKI

MONITORING NIEDOBORU I NADMIARU WODY W ROLNICTWIE NA OBSZARZE POLSKI

Prognoza temperatury i opadów w rejonie Bydgoszczy do połowy XXI wieku. Bogdan Bąk, Leszek Łabędzki

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

Deficyty wody i potrzeby nawodnień rolniczych w Polsce

Monitoring Suszy Rolniczej w Polsce (susza w 2016 r.) Andrzej Doroszewski

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

System Monitoringu Suszy Rolniczej

od 1 kwietnia do 31 maja 2018 roku, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

Potrzeby, efekty i perspektywy nawadniania roślin na obszarach szczególnie deficytowych w wodę

Susza meteorologiczna w 2015 roku na tle wielolecia

AGROMETOEOROLOGICZNA OCENA 2011 ROKU

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

OBIEKTY DEMONSTRACYJNE NA KUJAWACH

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

za okres od 11 czerwca do 10 sierpnia 2018 roku.

Straty w plonach różnych gatunków roślin powodowane niedoborem lub nadmiarem opadów w Polsce

Zmiany agroklimatu w Polsce

W dwunastym okresie raportowania tj. od 11 lipca do 10 września 2018 roku, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski.

Nr Informacja. Przewidywana produkcja głównych upraw rolniczych i ogrodniczych w 2004 r. KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

mapę wartości klimatycznego bilansu wodnego (załącznik 2), zestawienie statystyczne zagrożenia suszą dla upraw (załącznik 3),

Prognozy zbiorów rzepaku i zbóż w ciągu ostatnich 10 lat oraz rzeczywiste wielkości zbiorów w tym samym okresie

SYSTEM MONITOROWANIA I PROGNOZOWANIA WARUNKÓW WILGOTNOŚCIOWYCH EKOSYSTEMÓW ROLNICZYCH

Susza rolnicza w Polsce w 2015 roku Andrzej Doroszewski

Warunki meteorologiczne w Bydgoszczy oraz prognozowane zmiany dr inż. Wiesława Kasperska Wołowicz, dr inż. Ewa Kanecka-Geszke

Susze i deficyty wody w rolnictwie w warunkach zmieniającego się kimatu. wybrane zagadnienia i perspektywy

Puławy, r. Znak sprawy: NAI DA

Reakcja zbóż jarych i ozimych na stres suszy w zależności od kategorii gleby. mgr inż. Beata Bartosiewicz, mgr Ludwika Poręba

Rolnictwo w obliczu ekstremalnych zjawisk pogodowych

Susza hydrologiczna 2015 roku na tle wielolecia

Monitorowanie warunków agroklimatycznych na polu buraka cukrowego na Kujawach Monitoring of agrometeorological conditions in the sugar beet field

Ocena potencjału biomasy stałej z rolnictwa

Informacja o pomocy ze środków krajowych dla producentów rolnych poszkodowanych w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych w tym suszy

MONITORING I PROGNOZOWANIE PRZEBIEGU I SKUTKÓW DEFICYTU WODY NA OBSZARACH WIEJSKICH

Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji

Zmiany klimatu a rolnictwo

TYDZIEŃ 39/2016 (26 WRZEŚNIA - 2 PAŹDZIERNIKA 2016)

TYDZIEŃ 42/2016 (17-23 PAŹDZIERNIKA 2016)

Konferencja prasowa. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stanisława Kalemby. Zaawansowanie żniw, sytuacja na rynku zbóż i rzepaku

Zimna wiosna dała plantatorom po kieszeni

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej

Cena zboża - jakiej można się spodziewać po zbiorach?

Dane satelitarne wsparciem w zarządzaniu produkcją rolniczą Serwis ASAP i doświadczenia Centrum Teledetekcji IGiK

Potrzeby i stan nawodnień w województwie kujawsko-pomorskim

TYDZIEŃ 52/2016 (26-31 GRUDNIA 2016)

Zbiorczy protokół strat

Zmiana klimatu konsekwencje dla rolnictwa. Jerzy Kozyra Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego

Dane najnowszej misji satelitarnej Sentinel 2 przyszłością dla rolnictwa precyzyjnego w Polsce

Szacowanie szkód w gospodarstwach rolnych SUSZA 2018

Wyniki monitoringu suszy rolniczej dla pszenicy ozimej w latach

STRATY W PLONACH RÓŻNYCH GATUNKÓW ROŚLIN POWODOWANE NIEDOBOREM LUB NADMIAREM OPADÓW W POLSCE

nr tel. kontaktowego Urząd Gminy w Osiecznej WNIOSEK

Wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych 1) w 2016 r.

Monitorowanie zużycia środków ochrony roślin w uprawie pszenicy ozimej

Melioracje nawadniające na gruntach ornych w Polsce

Cele i oczekiwane rezultaty

OCENA REDUKCJI EWAPOTRANSPIRACJI BURAKÓW CUKROWYCH NA PODSTAWIE WIELKOŚCI OPADÓW

Ozima 300 Pszenica Jara 650

2. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W ROKU 2006

Wydział Gospodarki Nieruchomościami Oddział Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Zbiory warzyw gruntowych - jesienią podobnie jak w zeszłym roku

PRZYKŁADY DZIAŁAŃ SKIEROWANYCH NA ŁAGODZENIE SKUTKÓW SUSZY

2

TYDZIEŃ 40/2016 (3-9 PAŹDZIERNIKA 2016)

TYDZIEŃ 2/2017 (9-15 STYCZNIA 2017)

TYDZIEŃ 6/2017 (6-12 LUTEGO 2017)

Kondycja upraw i przebieg prac polowych w Polsce

ZAZIELENIENIE WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ - SKUTKI DLA POLSKICH GOSPODARSTW ROLNICZYCH

WSTĘPNY SZACUNEK GŁÓWNYCH ZIEMIOPŁODÓW ROLNYCH I OGRODNICZYCH W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM

Urząd Gminy i Miasta w Ozimku ul. ks. Dzierżona 4b Ozimek WNIOSEK O OSZACOWANIE SZKÓD

REGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA KARPACKI BANK GENÓW RAPORT ROCZNY 2016

OCENA UWILGOTNIENIA GLEB W SIEDLISKACH TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH W DOLINIE GÓRNEJ NOTECI NA PODSTAWIE WSKAŹNIKA WILGOTNOŚCI GLEBY

3. Warunki hydrometeorologiczne

Biomasa jednorocznych roślin energetycznych źródłem biogazu

Podjęte środki, zabezpieczenia i działania w zapewnieniu dostawy materiału siewnego na najbliższe zasiewy przez przemysł nasienny

ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ. (podstawa prawna: ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z dnia 30 marca 2001 r.

ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ. (podstawa prawna: ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z dnia 30 marca 2001 r.

TYDZIEŃ 9/2017 (27 LUTEGO - 5 MARCA 2017)

MINISTERSTWO ROLNICTWA Warszawa I ROZWOJU WSI

TYDZIEŃ 47/2016 (21-27 LISTOPADA 2016) W

Wstępna ocena przezimowania upraw 1 w 2017 r.

Potencjał rynkowy biomasy z przeznaczeniem na cele energetyczne

Żniwa na świecie - kiedy zbiory w różnych częściach świata?

Rolnictwo na terenie województwa zachodniopomorskiego

Ocena sytuacji rynku sprzedaży zbóż

TYDZIEŃ 41/2016 (10-16 PAŹDZIERNIKA 2016)

Biomasa uboczna z produkcji rolniczej

Wkład nauki dla poprawy działań w rolnictwie

Informacja o sytuacji w rolnictwie na koniec lipca 2019 r.

USTAWA z dnia r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich

Wstęp Notowania targowiskowe

WNIOSEK Zwracam się z prośbą o oszacowanie szkód w moim gospodarstwie rolnym, powstałych w wyniku niekorzystnego zjawiska atmosferycznego susza

WARUNKI HYDROMETEOROLOGICZNE

Transkrypt:

OCENA SUSZY METEOROLOGICZNEJ I ROLNICZEJ NA UŻYTKACH ZIELONYCH W POLSCE W 2015 r. prof. dr hab. inż. Leszek Łabędzki l.labedzki@itp.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy www.itp.edu.pl

Program Wieloletni na lata 2011-2015 "Standaryzacja i monitoring przedsięwzięć środowiskowych, techniki rolniczej i rozwiązań infrastrukturalnych na rzecz bezpieczeństwa i zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich" Działanie 1.2 Monitoring, prognoza przebiegu i skutków oraz ocena ryzyka wystąpienia deficytu i nadmiaru wody na obszarach wiejskich Portal internetowy http://agrometeo.itp.edu.pl

Monitorowanie deficytów i nadmiarów wody w ekosystemach rolniczych oraz ich skutków odbywa się metodą wskaźnikową. warunki opadowe - wskaźnik standaryzowanego opadu SPI uwilgotnienie gleby - wskaźnik uwilgotnienia gleby SMI deficyt wody dla roślin uprawnych - wskaźnik suszy rolniczej CDI potencjalna redukcja plonu końcowego - wskaźnik redukcji plonu YR

Monitorowanie i prognozowanie przebiegu warunków opadowych w Polsce na 35 stacjach meteorologicznych Źródło: opracowanie własne

Monitorowanie i prognozowanie uwilgotnienia gleby, deficytu wody dla roślin uprawnych i intensywność suszy rolniczej oraz potencjalnej redukcji plonów w wybranych regionach agro-meteorologicznych obejmujących obszar ok. 204 000 km 2 Źródło: opracowanie własne

Roślina/ Siedlisko TUZ Monitorowane rośliny i kategorie gleb Kategoria gleb bardzo lekkie lekkie średnie ciężkie Pszenica ozima x x x x Jęczmień jary x x x x Ziemniak późny x x x x Burak cukrowy - x x x Rzepak ozimy - x x x Kukurydza na zielonkę - x x x Siedlisko TUZ mokre A wilgotne B posuszne C suche D - na oznaczonej kategorii gleby uprawa nie jest wskazana - TUZ trwałe użytki zielone Źródło: opracowanie własne

Wskaźnik SPI obliczany jest z wykorzystaniem historycznego ciągu opadów wg wzoru: SPI SPI - wskaźnik standaryzowanego opadu, u znormalizowana wartość opadu zmierzonego, u śr - średnia wartość znormalizowanego ciągu opadów, d u - odchylenie standardowe znormalizowanego ciągu opadów. u d u u śr Ocena niedoboru opadów (intensywności suszy meteorologicznej) i nadmiaru opadów: 1) co dekadę w przesuwanych o dekadę poprzedzających okresach 3-dekadowych 2) co miesiąc w poprzedzających okresach 1-, 2-, 3-, 6-, 12-, 24-, 36- i 48-miesięcznych. Źródło: opracowanie własne na podstawie McKee i in. [1993]

Wskaźnik uwilgotnienia gleby SMI (Soil Moisture Index) SMI 5 10 ZWU ZWU a ZWU a aktualny zapas wody użytecznej w warstwie korzeniowej, ZWU zapas wody użytecznej w warstwie korzeniowej. Źródło: opracowanie własne

Wskaźnik deficytu wody dla roślin uprawnych i intensywności suszy rolniczej CDI (Crop Drought Index) - pokazuje redukcję ewapotranspiracji, spowodowanej niedoborem wody w glebie, w stosunku do ewapotranspiracji potencjalnej i obliczany jest wg wzoru: CDI 1 ET ewapotranspiracja rzeczywista w warunkach niedoboru wody w glebie, ET p ewapotranspiracja potencjalna w warunkach dostatecznego uwilgotnienia gleby. ET ET p Źródło: opracowanie własne

Prognozowana potencjalna redukcja plonu końcowego roślin uprawnych, spowodowana niedoborem wody i redukcją ewapotranspiracji, jest obliczana z użyciem metody Raes'a. Wskaźnik YR (Yield Reduction) jest obliczany co dekadę wg wzoru: j N M L i Y re ET YR 1 1 1 k (1 ) y Y i j ET p 1 1 p j i Y re plon zredukowany w wyniku niedoboru wody glebowej, Y p plon potencjalny w warunkach dostatecznego uwilgotnienia gleby, k Y - współczynnik reakcji plonu na niedobór wody, ET ewapotranspiracja rzeczywista, ET p ewapotranspiracja potencjalna w warunkach dostatecznego uwilgotnienia gleby, M liczba okresów w fazie fenologicznej i, t j długość okresu j w fazie i (dni), L i długość fazy i (dni), j numer okresu w fazie i. t Źródło: opracowanie własne

Warunki meteorologiczne w okresie jesienno-zimowo-wiosennym (2014/2015) poprzedzającym okres wegetacyjny 2015 r. susza ekstremalna susza silna susza umiarkowana warunki przeciętne umiarkowanie mokro bardzo mokro ekstremalnie mokro stacje meteorologiczne Odchylenie średniej miesięcznej temperatury powietrza w styczniu, lutym i marcu 2015 r. w stosunku do średniej wieloletniej 1971-2000 (IMGW)

Warunki opadowe w kwietniu i maju 2015 r. susza ekstremalna susza silna susza umiarkowana warunki przeciętne umiarkowanie mokro bardzo mokro ekstremalnie mokro stacje meteorologiczne

Warunki opadowe Warunki opadowe w Polsce na podstawie wskaźnika SPI w maju 2015 r. przedstawione w różnych skalach czasowych (opracowanie własne) Mapy wykonała K. Smarzyńska, ITP Bydgoszcz

Ocena redukcji plonu końcowego TUZ w dniu 31.05.2015 siedliska: wilgotne i suche 0% - 9% 10% - 19% 20% - 49% 50% - 100% stacje pomiarowe --- granice regionów granice województw obszary nieobjęte pomiarem granice powiatów

Straty (%) w plonach siana I pokosu (31.05. 2015 r.) Region Siedlisko Nr Nazwa mokre wilgotne posuszne suche 1 środkowe Pomorze 0 0 0 1 2 Żuławy 0 0 0 0 3 północno-wschodni 0 0 0 0 4 zachodniopomorski 0 0 0 0 5 zachodnia Wielkopolska 0 0 0 2 6 północne Mazowsze 0 0 0 4 7 Kujawy 0 0 0 8 8 środkowe Mazowsze 0 0 0 0 9 Ziemia Lubuska 0 0 0 12 10 południowa Wielkopolska 0 0 0 11 11 Lubelski 0 0 0 0 12 Dolny Śląsk 0 0 0 9 13 Małopolska 0 0 0 0

Warunki opadowe w czerwcu i lipcu 2015 r. susza ekstremalna susza silna susza umiarkowana warunki przeciętne umiarkowanie mokro bardzo mokro ekstremalnie mokro stacje meteorologiczne

Ocena redukcji plonu końcowego TUZ w dniu 31.07.2015 siedliska: wilgotne i suche 0% - 9% 10% - 19% 20% - 49% 50% - 100% stacje pomiarowe --- granice regionów granice województw obszary nieobjęte pomiarem granice powiatów

Straty (%) w plonach siana II pokosu (31.07. 2015 r.) Region Siedlisko Nr Nazwa mokre wilgotne posuszne suche 1 środkowe Pomorze 0 0 1 23 2 Żuławy 0 0 7 40 3 północno-wschodni 0 0 13 48 4 5 6 zachodniopomorski zachodnia Wielkopolska północne Mazowsze 0 0 3 37 0 0 1 31 0 2 30 69 7 Kujawy 0 8 36 70 8 środkowe Mazowsze 0 2 26 59 9 Ziemia Lubuska 0 0 11 31 10 południowa Wielkopolska 0 15 45 77 11 Lubelski 0 0 5 31 12 Dolny Śląsk 0 0 14 38 13 Małopolska 0 0 4 26

Intensywność suszy na trwałych użytkach zielonych w gminie Chodecz (Kujawy) w 2015 r. Trwałe użytki zielone siedlisko mokre siedlisko wilgotne siedlisko posuszne siedlisko suche Dekada redukcja redukcja redukcja redukcja intensywność intensywność intensywność intensywność plonu plonu plonu plonu suszy rolniczej suszy rolniczej suszy rolniczej suszy rolniczej (%) (%) (%) (%) 01.04.-10.04.2015 brak suszy 0 brak suszy 0 brak suszy 0 brak suszy 0 11.04.-20.04.2015 brak suszy 0 brak suszy 0 brak suszy 0 brak suszy 0 21.04.-30.04.2015 brak suszy 0 brak suszy 0 brak suszy 0 brak suszy 0 01.05.-10.05.2015 brak suszy 0 brak suszy 0 brak suszy 0 brak suszy 0 11.05.-20.05.2015 brak suszy 0 brak suszy 0 brak suszy 0 brak suszy 1 21.05.-31.05.2015 brak suszy 0 brak suszy 0 brak suszy 0 susza silna 8 01.06.-10.06.2015 brak suszy 0 brak suszy 0 susza umiarkowana 3 susza silna 19 11.06.-20.06.2015 brak suszy 0 brak suszy 0 susza silna 11 susza ekstremalna 40 21.06.-30.06.2015 brak suszy 0 brak suszy 0 susza silna 18 susza ekstremalna 51 01.07.-10.07.2015 brak suszy 0 brak suszy 2 susza silna 26 susza ekstremalna 62 11.07.-20.07.2015 brak suszy 0 susza umiarkowana 5 susza silna 32 susza ekstremalna 67 21.07.-31.07.2015 brak suszy 0 susza umiarkowana 8 susza silna 36 susza ekstremalna 70

Warunki opadowe w sierpniu i we wrześniu 2015 r. susza ekstremalna susza silna susza umiarkowana warunki przeciętne umiarkowanie mokro bardzo mokro ekstremalnie mokro stacje meteorologiczne

Warunki termiczne w sierpniu i we wrześniu 2015 r. Odchylenie średniej miesięcznej temperatury powietrza w sierpniu i wrześniu 2015 r. w stosunku do średniej wieloletniej 1971-2000 (IMGW)

Susza meteorologiczna w sierpniu 2015 Redukcja plonu na TUZ w siedlisku suchym stan na koniec sierpnia 2015 susza ekstremalna susza silna susza umiarkowana warunki przeciętne umiarkowanie mokro bardzo mokro ekstremalnie mokro stacje meteorologiczne 0% - 9% 10% - 19% 20% - 49% 50% - 100% stacja meteorologiczna

Ocena redukcji plonu końcowego TUZ w dniu 30.09.2015 siedliska: mokre i wilgotne 0% - 9% 10% - 19% 20% - 49% 50% - 100% stacje pomiarowe --- granice regionów granice województw obszary nieobjęte pomiarem granice powiatów

Straty (%) w plonach siana III pokosu (30.09. 2015 r.) Region Siedlisko Nr Nazwa mokre wilgotne posuszne suche 1 środkowe Pomorze 0 0 - - 2 Żuławy 0 11 - - 3 północno-wschodni 4 31 - - 4 5 6 zachodniopomorski zachodnia Wielkopolska północne Mazowsze 0 24 - - 0 0 - - 5 36 - - 7 Kujawy 23 52 - - 8 środkowe Mazowsze 26 55 - - 9 Ziemia Lubuska 0 25 - - 10 południowa Wielkopolska 45 71 - - 11 Lubelski 6 31 - - 12 Dolny Śląsk 16 49 - - 13 Małopolska 0 4 - -

Region susza ekstremalna Warunki opadowe w 2015 r. częstotliwość okresów 3-dekadowych przesuwanych (%) susza silna susza umiarkowana Klasa warunków opadowych susza słaba warunki przeciętne wilgotno umiarkowanie mokro bardzo mokro ekstremalnie mokro środkowe Pomorze 6 0 13 13 50 0 19 0 0 Żuławy 6 6 13 19 25 25 6 0 0 północno-wschodni 6 13 6 13 38 25 0 0 0 zachodniopomorski 0 13 6 25 56 0 0 0 0 połud. Pomorze, zachod. Wielkopolska północne Mazowsze 6 0 19 25 50 0 0 0 0 13 13 13 38 25 0 0 0 0 Kujawy 0 25 19 13 44 0 0 0 0 środkowe Mazowsze 0 6 13 31 50 0 0 0 0 Ziemia Lubuska 6 0 6 19 56 13 0 0 0 południowa Wielkopolska 0 0 25 44 31 0 0 0 0 lubelski 0 6 13 25 44 13 0 0 0 Dolny Śląsk 13 0 38 44 6 0 0 0 0 Małopolska 0 6 25 25 44 0 0 0 0

Warunki opadowe w 2015 r. - częstotliwość miesięcy (%) Region susza ekstremalna susza silna susza umiarkowana Klasa warunków opadowych susza słaba warunki przeciętne wilgotno umiarkowanie mokro bardzo mokro ekstremalnie mokro środkowe Pomorze 17 0 8 17 42 8 8 0 0 Żuławy 17 0 0 25 25 17 17 0 0 północno-wschodni 17 8 0 8 42 17 8 0 0 zachodniopomorski 8 8 0 17 58 8 0 0 0 połud. Pomorze, zachod. Wielkopolska północne Mazowsze 8 0 17 8 67 0 0 0 0 17 8 8 8 42 17 0 0 0 Kujawy 25 8 0 0 58 8 0 0 0 środkowe Mazowsze 8 8 8 8 50 17 0 0 0 Ziemia Lubuska 17 0 8 8 42 25 0 0 0 południowa Wielkopolska 8 0 42 8 42 0 0 0 0 lubelski 8 8 0 25 25 8 17 8 0 Dolny Śląsk 8 8 8 17 50 8 0 0 0 Małopolska 0 8 8 8 58 17 0 0 0

% powierzchni Polski z suszą meteorologiczną w 2015 r. Miesiąc % powierzchni kraju Kwiecień 17 Maj 31 Czerwiec 51 Lipiec 20 Sierpień 83 Wrzesień 9

% dekad w 2015 r. (TUZ) Klasa uwilgotnienia gleby nadmierne uwilgotnienie optymalne uwilgotnienie susza glebowa umiarkowana susza glebowa silna 10 50 21 19 Klasa deficytu wody i suszy rolniczej brak deficytu, brak suszy deficyt umiarkowany, susza umiarkowana deficyt duży, susza silna deficyt bardzo duży, susza bardzo silna 65 5 17 13

Oszacowane straty w rolnictwie w wyniku suszy w 2015 r. Podstawą wyceny były straty stwierdzone w woj. kujawsko-pomorskim (powierzchnia 18 tys. km 2 ) w latach 1999-2009 wynoszące około 265 mln zł/rok (wg Baranowski A., Mitura K., Tamas D. 2012. Analiza i typologia strat z tytułu klęsk w latach 1999 2011 w województwie kujawsko pomorskim ze szczególnym uwzględnieniem powodzi. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie. Nr 4 s. 170 175). Przeliczając średnie roczne straty w województwie kujawsko-pomorskim na 1 km 2 oraz na okres wegetacyjny (kwiecień-wrzesień), uzyskano straty jednostkowe 11602 zł/km 2 w wyniku susz. Uwzględniając długość okresu występowania suszy w poszczególnych regionach oraz powierzchnie tych regionów, straty w 2015 r. w całym kraju można szacunkowo wycenić na 1276 mln zł.

Susza 2015 Zagrożenie suszą w 2015 r. wystąpiło już od 15 dekady roku, czyli od 21 maja. Początkowo najbardziej dotknięta była Polska centralna, w następnych dekadach zasięg suszy powiększał się i obejmował znaczny obszar kraju. Po 24 dekadzie roku (21-30 sierpnia) tereny objęte suszą stanowiły już około 95% terenów rolniczych w kraju, w tym na 38% zanotowano suszę ekstremalną. (wg GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Warszawa, 24.09.2015. Opracowanie sygnalne. Przedwynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2015 r.) Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa otrzymała 166500 wniosków od rolników, którzy ubiegają się o pomoc na rzecz strat spowodowanych suszą w 2015 roku w wysokości 649,4 mln zł. Łączne straty szacuje się na ok. 1 mld zł. (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi październik 2015) Do 8 grudnia ponad 163 tys. rolników, którzy z powodu suszy ponieśli straty w uprawach, otrzymało wsparcie finansowe w wysokości ponad 409 mln zł. (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi grudzień 2015) Największym problemem polskich rolników jest brak przygotowania w zakresie melioracji, zbiorników retencyjnych czy odpowiedniego nawadniania. Najistotniejszy jest tu jednak brak systemu ubezpieczeniowego, które pozwalałby zabezpieczyć majątki rolników na wypadek klęsk żywiołowych. Susza, która jesienią dotknęła nasz kraj, znacznie utrudniła siew. Nie jesteśmy przygotowani jako rolnicy i państwo do odpowiedniej reakcji na warunki atmosferyczne (Stanisław Kacperczyk, prezes zarządu Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych)

Plony siana w 2015 r. Pokos Średni plon w wieloleciu (wg GUS) (t/ha) Plon w 2015 r. (t/ha) wg monitoringu ITP wg GUS* I pokos 2,4 2,0-2,2 2,5 II pokos 1,7 0,3-0,8 1,0 III pokos 0,9 0,2-0,4 0,5 Razem 5,0 2,5-3,4 4,0 * GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 21.12.2015. Opracowanie sygnalne. Wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2015 r.

Dziękuję za uwagę Leszek Łabędzki Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy l.labedzki@itp.edu.pl