OCENA stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód powierzchniowych województwa podlaskiego w 2015 roku

INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU OCENA stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód powierzchniowych województwa podlaskiego w 2015 roku (ocena w Jednolitych Częściach Wód Powierzchniowych na podstawie danych z lat 2010-2015) WIOŚ BIAŁYSTOK Czerwiec 2016

Opracowanie wykonano na podstawie wyników badań Państwowego Monitoringu Środowiska. W przypadku cytowania niniejszej publikacji należy podać źródło informacji. 2

WSTĘP Zasady polityki wodnej w państwach Unii Europejskiej określa Ramowa Dyrektywa Wodna, która nakłada na wszystkie kraje członkowskie obowiązek osiągnięcia do 2015 roku dobrego stanu wód powierzchniowych. Wody powierzchniowe, w tym silnie zmienione i sztuczne jednolite części wód, powinny do tego czasu osiągnąć dobry stan chemiczny, oraz odpowiednio, dobry stan ekologiczny lub dobry potencjał ekologiczny. Zasadniczym celem prowadzenia badań monitoringowych śródlądowych wód powierzchniowych jest tworzenie podstaw do podejmowania działań na rzecz poprawy stanu wód oraz ich ochrona przed zanieczyszczeniem, w tym ochrona przed eutrofizacją powodowaną wpływem sektora bytowokomunalnego i rolnictwa, ochrona przed zanieczyszczeniami przemysłowymi, zasoleniem i substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego. Podejmowane działania polegają na zintegrowaniu zarządzania gospodarką wodną w układzie dorzeczy poprzez Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej, polegające na zapewnieniu spójności badań i ocen realizowanych w ramach 3 podsystemów: monitoringu wód powierzchniowych, podziemnych i morskich. Podstawą programu badań monitoringowych wód powierzchniowych płynących, zrealizowanych przez Inspektorat w 2014 roku był Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2013-2015, opracowany przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i zatwierdzony przez Ministra Środowiska oraz opracowany na tej podstawie przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku i zatwierdzony przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Program monitoringu środowiska województwa podlaskiego w latach 2013-2015. Program monitoringu wód zrealizowano zgodnie z warunkami Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. 2011 r. Nr 258, poz. 1550) z późn. zm. Podstawą ocen jakości wód było Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1482). 1. METODYKA OCENY Ocenę stanu wód powierzchniowych w odniesieniu do Jednolitych Części Wód Powierzchniowych (JCWP) wykonuje się, poprzez sporządzenie ocen stanu ekologicznego (lub potencjału ekologicznego w przypadku wód, których charakter został w znacznym stopniu zmieniony w następstwie fizycznych przeobrażeń, będących wynikiem działalności człowieka) oraz stanu chemicznego, na podstawie wyników ocen sporządzonych w punktach pomiarowo kontrolnych zbadanych w danej JCWP. Stan ekologiczny/potencjał ekologiczny jest określeniem jakości struktury i funkcjonowania ekosystemu wód powierzchniowych, sklasyfikowanej na podstawie wyników badań elementów biologicznych oraz wspierających je wskaźników fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Stan ekologiczny JCWP klasyfikuje się poprzez nadanie JCWP jednej z pięciu klas jakości, przy czym klasa pierwsza oznacza bardzo dobry stan ekologiczny. W przypadku potencjału ekologicznego, klasa pierwsza i druga jest prezentowana wspólnie jako potencjał maksymalny lub dobry. O przypisaniu ocenianej JCWP decydują wyniki klasyfikacji poszczególnych elementów biologicznych, przy czym obowiązuje zasada, że klasa stanu/potencjału ekologicznego odpowiada klasie najgorszego elementu biologicznego. 3

Schemat klasyfikacji stanu ekologicznego (Źródło: Poradnik REFCOND, CIS-WFD, Guidance No 10) Klasyfikacji stanu chemicznego JCWP dokonuje się na podstawie analizy wyników pomiarów zanieczyszczeń chemicznych, w tym tzw. substancji priorytetowych. Podstawą analizy jest porównanie uzyskanych wyników ze środowiskowych normami jakości. Przyjmuje się, że JCWP jest w dobrym stanie chemicznym, jeżeli żadna z obliczonych wartości stężeń nie przekracza dopuszczalnych stężeń maksymalnych i średniorocznych. Jeżeli woda nie spełnia tych wymagań, stan chemiczny ocenianej JCWP określa się jako poniżej dobrego. Ostatecznie, stan wody w JCWP ocenia się poprzez porównanie wyników klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego i stanu chemicznego. JCWP może być oceniona jako będąca w dobry stanie, jeśli jednocześnie jej stan/potencjał ekologiczny jest sklasyfikowany przynajmniej jako dobry, a stan chemiczny sklasyfikowany jest jako dobry. W pozostałych przypadkach, tj. gdy stan chemiczny jest sklasyfikowany jako poniżej dobrego lub stan/potencjał ekologiczny sklasyfikowano jako umiarkowany, słaby, bądź zły, JCWP ocenia się jako będącą w złym stanie. 4

Stan ekologiczny/ potencjał ekologiczny Stan wód Bardzo dobry stan ekologiczny/maksymalny potencjał ekologiczny Dobry stan ekologiczny/dobry potencjał ekologiczny Umiarkowany stan ekologiczny/umiarkowany potencjał ekologiczny Słaby stan ekologiczny/słaby potencjał ekologiczny Zły stan ekologiczny/ zły potencjał ekologiczny Stan chemiczny Stan chemiczny Dobry stan chemiczny poniżej dobrego Dobry stan wód Dobry stan wód Zły stan wód Zły stan wód Zły stan wód Zły stan wód Zły stan wód Zły stan wód Zły stan wód Zły stan wód Schemat oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Ocenę JCWP obniża się do stanu złego, niezależnie od wyników stanu/potencjału ekologicznego i stanu chemicznego, jeżeli nie są spełnione określone dla niej dodatkowe wymagania jakościowe związane z występowaniem w jej obrębie obszarów chronionych lub ze względu na sposób jej wykorzystywania (rekreacja, ujęcia wody pitnej). Z powyższych reguł wynika, że JCWP można ocenić jedynie na podstawie jednego z trzech wymienionych wyżej elementów (nawet przy braku klasyfikacji dla pozostałych), jeśli wskazuje on na stan zły. Ze względu na dużą liczbę JCWP w Polsce objęcie wszystkich monitoringiem, w obecnej sytuacji finansowej i organizacyjnej, jest niemożliwe. Z tego powodu przy prezentowaniu oceny stanu/potencjału ekologicznego rozróżnia się wyniki dla JCWP monitorowanych, i niemonitorowanych tj. tych które klasyfikowane są poprzez ekstrapolację części wód monitorowanych. Wyniki klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego, ze względu na stosunkowo niski poziom ufności, prezentuje się poprzez nadanie tak ocenianym niemonitorowanym JCWP dwóch klas: stan/potencjał ekologiczny co najmniej dobry oraz poniżej dobrego. 1.1 SPOSÓB KLASYFIKACJI STANU EKOLOGICZNEGO Stan ekologiczny JCWP klasyfikuje się na podstawie danych uzyskanych w wyniku realizacji badań monitoringowych w reprezentatywnym punkcie pomiarowo-kontrolnym. W celu wykonania klasyfikacji stanu ekologicznego dokonuje się interpretacji wyników badań wskaźników jakości wód wchodzących w skład elementów biologicznych oraz fizykochemicznych i hydromorfologicznych (wspierających elementy biologiczne). Klasyfikacja elementów biologicznych polega na nadaniu, poprzez porównanie z wartościami dopuszczalnymi, każdemu badanemu elementowi, jednej z pięciu klas: - klasa I oznacza stan bardzo dobry biologicznego wskaźnika jakości wód; - klasa II oznacza stan dobry biologicznego wskaźnika jakości wód; - klasa III oznacza stan umiarkowany biologicznego wskaźnika jakości wód; - klasa IV oznacza stan słaby biologicznego wskaźnika jakości wód; - klasa V oznacza stan zły biologicznego wskaźnika jakości wód. O wyniku klasyfikacji decyduje ten element biologiczny, któremu nadano najmniej korzystną klasę. Klasyfikacja elementów fizykochemicznych, polega na przypisaniu każdemu badanemu wskaźnikowi odpowiedniej klasy przez porównanie wartości charakterystycznej z wartościami granicznymi, przy czym: - klasa I oznacza stan bardzo dobry, 5

- klasa II oznacza stan dobry, - niespełnienie wymogów klasy II oznacza stan fizykochemiczny poniżej dobrego. Klasyfikacji elementów hydromorfologicznych, dokonuje się na podstawie przeglądu warunków hydromorfologicznych. Dla jcwp naturalnej takiej jak struga, strumień, potok lub rzeka: - I klasę nadaje się gdy spełnione są następujące warunki: reżim hydrologiczny: wielkość i dynamika przepływu wody - różnice nie przekraczają 15% przepływu średniego i połączenie z częściami wód podziemnych odpowiada warunkom niezakłóconym lub zbliżonym do tych warunków; ciągłość strugi, strumienia, potoku lub rzeki: brak barier sztucznych, ciągłość rzeki nie jest zakłócona na skutek działalności antropogenicznych i pozwala na niezakłóconą migrację organizmów wodnych i transport osadów; warunki morfologiczne: kształt koryta, zmienność szerokości i głębokości, prędkości przepływu, warunki podłoża oraz warunki i struktura stref nadbrzeżnych odpowiadające całkowicie warunkom niezakłóconym lub zbliżone do tych warunków: - II klasę nadaje się w przypadku gdy warunki powyższe nie zostały spełnione. Interpretacja elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych klasyfikacja stanu ekologicznego 1. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na bardzo dobry stan i jeżeli żaden ze wskaźników fizykochemicznych nie przekracza klasy I lub jeśli wartości te przekracza tylko jeden z nich w granicach niepewności pomiaru oraz jeżeli żaden ze wskaźników nie przekracza klasy I wartości granicznych określonych w załączniku nr 6 oraz elementy hydromorfologiczne osiągają I klasę to takiej jednolitej części wód nadaje się I klasę stanu ekologicznego. 2. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na bardzo dobry stan, zaś jeden (w sposób znaczny) lub więcej wskaźników elementów fizykochemicznych przekracza wartości klasy I (lecz nie przekracza klasy II), a żaden ze wskaźników nie przekracza wartości granicznych klasy II określonych w załączniku nr 6 takiej jednolitej części wód nadaje się II klasę stanu ekologicznego. 3. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na bardzo dobry stan i jeżeli żaden ze wskaźników fizykochemicznych nie przekracza klasy I lub jeśli wartości te przekracza tylko jeden z nich, a przekroczenie mieści się w granicach niepewności pomiaru oraz jeżeli żaden ze wskaźników nie przekracza wartości granicznych klasy I określonych w załączniku nr 6, zaś elementom hydromorfologicznym przypisano II klasę, to takiej jednolitej części wód nadaje się II klasę stanu ekologicznego. 4. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na bardzo dobry stan, zaś jeden (w sposób znaczny) lub więcej wskaźników fizykochemicznych przekracza wartości klasy II, albo jeden lub więcej oznaczonych wskaźników przekracza wartości graniczne klasy II określone w załączniku nr 6 takiej jednolitej części wód nadaje się III klasę stanu ekologicznego. 5. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na dobry stan i jeżeli żaden ze wskaźników fizykochemicznych nie przekracza klasy II lub jeśli wartości te przekracza tylko jeden z nich, a przekroczenie mieści w granicach niepewności pomiaru oraz jeżeli żaden z oznaczonych wskaźników jakości wód nie przekracza wartości granicznych klasy II określonych w załączniku nr 6 takiej jednolitej części wód nadaje się II klasę stanu ekologicznego. 6. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na dobry stan, zaś jeden (w sposób znaczny) lub więcej wskaźników fizykochemicznych przekracza wartości klasy II albo jeden lub więcej wskaźników przekracza wartości graniczne II klasy określone w załączniku nr 6 takiej jednolitej części wód nadaje się III klasę stanu ekologicznego. 7. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na umiarkowany stan, wówczas niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych jednolitej części wód nadaje się III klasę. 8. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na słaby stan, wówczas niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych jednolitej części wód nadaje się IV klasę. 6

9. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na zły stan, wówczas niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych jednolitej części wód nadaje się V klasę. 1.2 SPOSÓB KLASYFIKACJI POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO Potencjał ekologiczny ocenia się dla sztucznych bądź silnie zmienionych części wód. Klasyfikuje się na podstawie danych uzyskanych w wyniku realizacji badań monitoringowych w reprezentatywnym punkcie pomiarowo-kontrolnym. Ocenę wykonuje się na podstawie klasyfikacji elementów biologicznych oraz fizykochemicznych i hydromorfologicznych (wspierających elementy biologiczne), stosowanych w klasyfikacji stanu ekologicznego tej kategorii naturalnych wód powierzchniowych, która najbardziej przypomina odpowiednią silnie zmienioną lub sztuczną jednolitą część wód. Klasyfikacja elementów biologicznych polega na nadaniu, poprzez porównanie z wartościami dopuszczalnymi każdemu badanemu elementowi, jednej z pięciu klas, przy czym: klasa I oznacza maksymalny potencjał biologicznego wskaźnika jakości wód; klasa II oznacza dobry potencjał biologicznego wskaźnika jakości wód; klasa III oznacza umiarkowany potencjał biologicznego wskaźnika jakości wód; klasa IV oznacza słaby potencjał biologicznego wskaźnika jakości wód; klasa V oznacza zły potencjał biologicznego wskaźnika jakości wód. Klasyfikacja elementów fizykochemicznych polega na przypisaniu każdemu badanemu wskaźnikowi odpowiedniej klasy przez porównanie wartości charakterystycznej z wartościami granicznymi, przy czym: klasa I oznacza maksymalny potencjał, klasa II oznacza dobry potencjał, niespełnienie wymogów klasy II oznacza potencjał poniżej dobrego. Klasyfikacji elementów hydromorfologicznych dokonuje się na podstawie przeglądu warunków hydromorfologicznych. Dla sztucznej lub silnie zmienionej jcwp (niebędącej zbiornikiem zaporowym), nadaje się: I klasę maksymalny potencjał ekologiczny w przypadku kanałów, strug, strumieni, potoków i rzek, w których zmiany hydromorfologiczne dotyczą jedynie zaburzeń SNQ (wahań przepływów) spowodowanych pracą małych elektrowni wodnych lub działaniem zapór przeciwpowodziowych (w obu przypadkach zapewniających możliwość migracji organizmów wodnych) oraz jezior lub innych naturalnych bądź sztucznych zbiorników wodnych (z wyłączeniem zbiorników zaporowych), wód przejściowych i przybrzeżnych będących drogami wodnymi, II klasę dobry potencjał ekologiczny, w przypadku pozostałych silnie zmienionych lub sztucznych części wód. Interpretacja elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych klasyfikacja potencjału ekologicznego 1. Jeżeli w wyniku klasyfikacji elementów hydromorfologicznych nadano I klasę i jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na maksymalny potencjał oraz gdy żaden ze wskaźników fizykochemicznych nie przekracza wartości klasy I lub jeśli wartości te przekracza tylko jeden z nich, a przekroczenie mieści się w granicach niepewności pomiaru, oraz jeżeli żaden z wskaźników nie przekracza wartości granicznych I klasy określonych w załączniku nr 6 to jednolitej części wód nadaje się I klasę potencjału ekologicznego. 2. Jeżeli w wyniku klasyfikacji elementów hydromorfologicznych nadano I klasę i jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na maksymalny lub dobry potencjał, zaś jeden w sposób znaczny lub więcej z wskaźników fizykochemicznych przekracza wartości I klasy (lecz nie przekracza II klasy) i żaden ze wskaźników nie przekracza wartości II klasy określonych w załączniku nr 6, jednolitej części wód nadaje się II klasę potencjału ekologicznego. 7

3. Jeżeli w wyniku klasyfikacji elementów hydromorfologicznych nadano I klasę i jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na maksymalny lub dobry potencjał, zaś jeden w sposób znaczny lub więcej wskaźników fizykochemicznych przekracza wartości II klasy albo jeden lub więcej wskaźników przekracza wartości graniczne II klasy określone w załączniku nr 6, jednolitej części wód nadaje się III klasę potencjału ekologicznego. 4. Jeżeli w wyniku klasyfikacji elementów hydromorfologicznych nadano II klasę i jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na dobry lub maksymalny potencjał ekologiczny i jeżeli żaden ze wskaźników fizykochemicznych nie przekracza II klasy lub jeśli wartości te przekracza tylko jeden z nich, a przekroczenie mieści się w granicach niepewności pomiaru, oraz jeżeli żaden ze wskaźników nie przekracza wartości granicznych II klasy określonych w załączniku nr 6 jednolitej części wód nadaje się II klasę potencjału ekologicznego. 5. Jeżeli w wyniku klasyfikacji elementów hydromorfologicznych nadano II klasę i jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na dobry lub maksymalny potencjał, zaś jeden (w sposób znaczny) lub więcej wskaźników fizykochemicznych przekracza wartości II klasy, albo jeden lub więcej wskaźników przekracza wartości graniczne II klasy określone w załączniku nr 6 to jednolitej części wód nadaje się III klasę potencjału ekologicznego. 6. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na umiarkowany potencjał ekologiczny, wówczas, niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych i hydromorfologicznych, jednolitej części wód nadaje się III klasę potencjału ekologicznego. 7. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na słaby potencjał ekologiczny, wówczas, niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych i hydromorfologicznych, jednolitej części wód nadaje się IV klasę potencjału ekologicznego. 8. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na zły potencjał ekologiczny, wówczas, niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych i hydromorfologicznych, jednolitej części wód nadaje się V klasę potencjału ekologicznego. 1.3 SPOSÓB KLASYFIKACJI STANU CHEMICZNEGO Klasyfikacji stanu chemicznego dokonuje się na podstawie analizy nie mniej niż 12 wyników pomiarów substancji priorytetowych oraz innych zanieczyszczeń, badanych w punktach pomiarowych położonych w ocenianej JCW. Podstawą analizy jest porównanie uzyskanych wyników pomiarów ze środowiskowymi normami jakości dla substancji priorytetowych oraz dla innych zanieczyszczeń, określonymi w załączniku nr 9 do rozporządzenia klasyfikacyjnego. Przyjmuje się, że stan chemiczny jest dobry, jeżeli wartości średnioroczne (średnia arytmetyczna) oraz stężenia maksymalne (90. percentyl) nie przekraczają wartości dopuszczalnych odpowiednio średniorocznych i maksymalnych określonych dla poszczególnych kategorii wód we wszystkich punktach pomiarowych ocenianej JCWP. Jeżeli woda nie spełnia wymagań to stan chemiczny określa się jako poniżej dobrego. Przy przeprowadzaniu oceny stanu chemicznego dopuszcza się uwzględnienie: naturalnego tła hydrogeochemicznego dla kadmu, ołowiu, rtęci i niklu (oraz ich związków), jeżeli uniemożliwia ono osiągnięcie określonych wyżej wymagań; twardości wody, ph lub innych wskaźników jakości wody, jeśli mają one wpływ na biodostępność metali. 1.4 OCENA PRZYDATNOŚCI WODY DO ZAOPATRZENIA LUDNOŚCI W WODĘ DO SPOŻYCIA Oceny dokonuje się poprzez ustalenie kategorii jakości wód na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. Nr 204 poz. 1728). W rozporządzeniu określono 3 kategorie jakości wód zależne od sposobu ich uzdatniania: 8

kategoria A1 woda wymagająca prostego uzdatniania fizycznego, w szczególności filtracji oraz dezynfekcji, kategoria A2 woda wymagająca typowego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania wstępnego, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji i dezynfekcji (chlorowania końcowego), kategoria A3 woda wymagająca wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania wstępnego, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji i adsorpcji na węglu aktywnym i dezynfekcji (ozonowania, chlorowania końcowego). Ocena wyników Na potrzeby oceny stanu wód przyjmuje się, że spełnione są warunki określone dla obszaru chronionego jeśli wyniki wskazują na jednoczesne spełnienie wymogów określonych dla dobrego stanu wód i wody zakwalifikowano do kategorii A1 lub A2, a poziom zanieczyszczeń mikrobiologicznych nie przekracza kategorii A3. W przypadku substancji priorytetowych oraz innych substancji zanieczyszczających, dla których ilość pomiarów jest mniejsza niż 12, przyjmuje się, że spełnione są wymogi dla dobrego stanu chemicznego, gdy żadne ze zmierzonych stężeń nie przekracza wartości granicznej normy wyrażonej jako stężenie średnioroczne, określonej w załączniku nr 9 do rozporządzenia klasyfikacyjnego. 1.5 OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH PRZEZNACZONYCH DO OCHRONY SIEDLISK LUB GATUNKÓW, DLA KTÓRYCH UTRZYMANIE LUB POPRAWA STANU WÓD JEST WAŻNYM CZYNNIKIEM W ICH OCHRONIE Przyjmuje się, że spełnione są wymogi dla obszaru chronionego, jeśli wyniki oceny wskazują na dobry stan chemiczny i przynajmniej dobry stan ekologiczny (lub potencjał ekologiczny) a w przypadku ustalenia dodatkowych norm i celów środowiskowych dla ocenianego obszaru, muszą być one jednocześnie spełnione. 1.6 OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH WRAŻLIWYCH NA EUTROFIZACJĘ WYWOŁANĄ ZANIECZYSZCZENIAMI POCHODZĄCYMI ZE ŹRÓDEŁ KOMUNALNYCH Ocenę przeprowadza się na podstawie danych oceny stanu wód oraz porównanie wartości wskaźników wchodzących w skład elementów biologicznych, elementów fizykochemicznych z grup wskaźników jakości wód 3.2 oraz 3.5 z granicznymi wartościami II klasy wskaźników załączników 1 4 do rozporządzenia klasyfikacyjnego. Przyjmuje się, że spełnione są wymogi dla obszaru chronionego, jeśli wyniki oceny wskazują na stan dobry wód oraz jeśli nie stwierdza się przyspieszonej eutrofizacji wywołanej antropogenicznie, to jest wyniki badań w ciągu ostatnich trzech zinterpretowane zgodnie z warunkami określonymi w pkt B załącznika nr 7 lub załącznika nr 8 do rozporządzenia klasyfikacyjnego wskazują na I lub II klasę jakości wód. 1.7 OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH NARAŻONYCH NA ZANIECZYSZCZENIA ZWIĄZKAMI AZOTU ZE ŹRÓDEŁ ROLNICZYCH Ocenę przeprowadza się na podstawie danych oceny stanu wód oraz porównanie wartości wskaźników wchodzących w skład elementów biologicznych, elementów fizykochemicznych z grup wskaźników jakości wód 3.2 oraz 3.5 z granicznymi wartościami II klasy wskaźników załączników 1 4 do rozporządzenia klasyfikacyjnego. Przyjmuje się, że spełnione są wymogi dla obszaru chronionego, jeśli wyniki oceny wskazują na stan dobry wód oraz jeśli nie stwierdza się przyspieszonej eutrofizacji wywołanej antropogenicznie, to jest: - wyniki badań, zinterpretowane zgodnie z warunkami określonymi w pkt B załącznika nr 7 lub załącznika nr 8 do rozporządzenia klasyfikacyjnego, wskazują na I lub II klasę jakości wód; 9

- wyniki badań spełniają wymogi Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz.U. Nr 241, poz. 2093), określającego warunki kryterialne powyżej których występuje zjawisko eutrofizacji. 1.8 OCENA STANU WÓD Stan wód w JCWP określa się jako dobry lub zły. Stan ocenia się poprzez porównanie wyników klasyfikacji stanu ekologicznego (lub potencjału ekologicznego) i stanu chemicznego. Woda jest w dobrym stanie, gdy jej stan chemiczny jest dobry i jednocześnie gdy jej stan ekologiczny (lub potencjał ekologiczny) są co najmniej dobre. Woda jest w złym stanie jeżeli chociaż jeden z elementów (nawet przy braku klasyfikacji dla pozostałych) nie osiąga stanu dobrego. W przypadku gdy JCWP występuje w obszarach chronionych, przyjmuje się, że jest ona w dobrym stanie, jeśli spełnione są jednocześnie warunki wskazujące na dobry stan wód oraz wszystkie dodatkowe warunki określone dla JCWP należącej do obszarów chronionych (pkt. 1.4-1.7). 2. PODSUMOWANIE W 2015 roku w 8 JCWP prowadzono monitoring diagnostyczny, a w 35 JCWP monitoring operacyjny. Monitoringiem badawczym objęto 13 JCWP. Monitoring obszarów chronionych (monitoring operacyjny celowy) w 2015 roku został przeprowadzony: - 1 JCWP monitoring operacyjny do oceny przydatności wody do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia (MOPI), - 15 JCWP monitoring operacyjny do oceny zanieczyszczenia ze źródeł komunalnych (MOEU), - 11 JCWP monitoring operacyjny do oceny zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych (MORO), - 6 JCWP monitoring diagnostyczny do oceny spełniania wymogów w obszarach Natura 2000 (MDNA), - 8 JCWP - monitoring operacyjny do oceny spełniania wymogów w obszarach Natura 2000 (MONA). 2.1 STAN EKOLOGICZNY Stan ekologiczny (łącznie z oceną dziedziczoną za lata 2010-2014) oceniono w 93 JCWP położonych w naturalnych jednolitych częściach wód. Klasyfikacja (załącznik 1, mapa 1) przedstawia się następująco: wody o dobrym stanie ekologicznym (II klasa) stwierdzono w 12 JCWP: Świsłocz od Istoczanki wzdłuż granicy państwa, Płoska, Nurzec od Siennicy do ujścia, Nurzec od Nurczyka do Siennicy, Wissa od dopływu w Wąsoszu do ujścia, Zelwianka, Jegrznia (Lega) od wpływu do jez. Selmęt Wielki do wypływu z jez. Dręstwo, Szeszupa od Potopki do granicy państwa, Szelmentka do granicy państwa, Marycha od dopł. z jeziora Zelwy do granicy państwa, Czarna Hańcza od wypływu z jeziora Hańcza do jeziora Wigry, Wołkuszanka; wody o umiarkowanym stanie ekologicznym (III klasa) odnotowano w 51 JCWP: Kamianka z dopływami, Leśna do Przewłoki, Narewka od granicy państwa do Jelonki bez Jelonki, Narew od Orlanki do Lizy, Krynka, Łosośna od źródeł do granicy państwa, Horodnianka,, Prosty Rów, Cisówka, Łuplanka, Czarna, Sokołda od źródeł do Jałówki, z Jałówką, Sokołda od Jałówki do ujścia, Supraśl od źródeł do Dzierniakówki, Supraśl od Grzybówki do Pilnicy, Słoja od Starzynki do ujścia, Awissa, Liza, Hwoźna, Nurzec od źródeł do Nurczyka, Biebła, Biebrza od Ełku do ujścia, Biebrza od Hordonianki do Ełku bez Ełku, Boberka, Brok do Siennicy, Dopływ z Rzadkowa, Ełk od wypływu z jeziora Ełckiego do ujścia, Gać od Jabłonki do ujścia, Jabłonka, Jedwabianka, Klimaszewnica, Kosódka, Krzywa Noga, Lepacka Struga, Łabna, Łojewek od dopływu w Olszynach do ujścia, Łojewek od źródeł do dopływu w Olszynach, Mianka od źródeł do Dzieży, Pełchówka, Siennica, Ślina od źródeł do Rokietnicy, Wissa od źródeł do dopływu w Wąsoszu z dopływem w Wąsoszu, Biebrza od Kropiwnej do Hordonianki, Netta (Rospuda) do wypływu z jeziora Bolesty, Czerwonka, Turówka, Bargłówka, Hołnianka do granicy państwa, Marycha od Marychny do dopływu z jez. Zelwa, Czarna Hańcza od jez. Wigry do Gremzdówki włącznie, Szlamica do wypływu z jez. Szlamy; 10

wody o słabym stanie ekologicznym (IV klasa) odnotowano w 23 JCWP: Narew od zbiornika Siemianówka do Narewki, Narew od Narewki do Orlanki, Narew od Lizy do Biebrzy, Supraśl od Dzierniakówki do Grzybówki, Jaskrzanka, Kropiwna, Czaplinianka, Turośnianka, Brzozówka od Popiołówki do Olszanki bez Olszanki z Kumiałką od Kamionki, Lutownia, Narewka od Jelonki do ujścia, Czarna Struga, Jegrznia od wypływu z jez. Dręstwo do rozdzielenia się w Kuligach na stare koryto i Kanał Woźnawiejski, Łomżyczka, Matlak, Narew od Biebrzy do Pisy, Pisa od Turośli do ujścia ze Skrodą od Dierzbi, Ruź od dopływu spod Dąbek do ujścia, Biebrza od źródeł do Kropiwnej, Lebiedzianka, Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Bolesty do wypływu z jez. Necko ze Szczeberką od Blizny, Wigra, Piertanka z jez. Krzywe Wigierskie, Pierty; wody o złym stanie ekologicznym (V klasa) odnotowano w 7 JCWP: Biała, Strabelka, Dopływ w m. Łoje Awissa, Pisa od wypływu z jeziora Roś do Turośli, Turośl od źródeł do Zimnej z Zimną, Czarna Hańcza od Gremzdówki do granicy państwa, Wierśnianka. W 2 JCWP: Dopływ z Trojanowa, Szeszupa do Potopki z jez. Szurpiły i Pobondzie nie wykonano oceny stanu ekologicznego W przypadku JCWP Dopływ z Trojanowa nie wykonano oceny ze względu na brak materiału do zaplanowanego badania fitobentosu, co było skutkiem suszy hydrologicznej. W JCWP Szeszupa do Potopki z jez. Szurpiły i Pobondzie zrealizowano jedynie badania ichtiofauny (II klasa wskaźnika), więc nie było możliwości oceny stanu ekologicznego. 2.2 POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Potencjał ekologiczny oceniono w 12 JCWP położonych w sztucznych i silnie zmienionych jednolitych częściach wód. Klasyfikacja (załącznik 1, mapa 1) przedstawia się następująco: wody o maksymalnym lub dobrym potencjale ekologicznym stwierdzono w 2 JCWP: Supraśl od Pilnicy do ujścia, Dopływ z Tarnowa; wody o umiarkowanym potencjale ekologicznym sklasyfikowano w 2 JCWP: Narew od granicy państwa do wpływu do zb. Siemianówka, Nereśl od źródeł do Rumejki; wody o słabym potencjale ekologicznym sklasyfikowano w 4 JCWP: Orlanka od Orlej do ujścia, Ślina od Rokietnicy do ujścia, Kanał Augustowski od stanowiska szczytowego do jeziora Necko z jez. Studzienicznym i Białym Augustowskim, Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Necko do połączenia z Kanałem Augustowskim bez jez. Sajno; wody o złym potencjale ekologicznym sklasyfikowano w 4 JCWP: Biała, Narew - zb. Siemianówka, Kanał Kuwasy, Kanał Augustowski od stanowiska szczytowego i Serwianki do połączenia z Czarną Hańczą z jez. Mikaszewo. 2.3 STAN CHEMICZNY Stan chemiczny wód powierzchniowych (łącznie z oceną dziedziczoną z lat 2010-2014) oceniono w 74 JCWP. Klasyfikacja (załącznik 1, mapa 2) przedstawia się następująco: wody o dobrym stanie chemicznym odnotowano w 58 JCWP: Leśna do Przewłoki, Narewka od granicy państwa do Jelonki bez Jelonki, Narew od granicy państwa do wpływu do zb. Siemianówka, Narew od zbiornika Siemianówka do Narewki, Narew od Narewki do Orlanki, Narew od Orlanki do Lizy, Świsłocz od Istoczanki wzdłuż granicy państwa, Krynka, Łosośna od źródeł do granicy państwa, Supraśl od Pilnicy do ujścia, Kamienna, Czarna, Sokołda od Jałówki do ujścia, Supraśl od Grzybówki do Pilnicy, Słoja od Starzynki do ujścia, Narew-zb. Siemianówka, Kropiwna, Liza, Turośnianka, Orlanka od Orlej do ujścia, Lutownia, Biebrza od Ełku do ujścia, Biebrza od Hordonianki do Ełku bez Ełku, Czarna Struga, Dopływ z Rzadkowa, Ełk od wypływu z jeziora Ełckiego do ujścia, Jabłonka, Jedwabianka, Jegrznia od wypływu z jez. Dręstwo do rozdzielenia się w Kuligach na stare koryto i Kanał Woźnawiejski,, Kanał Kuwasy, Klimaszewnica, Kosódka, Krzywa Noga, Lepacka Struga, Łojewek od dopływu w Olszynach do ujścia, Łomżyczka, Matlak, Narew od Biebrzy do Pisy, Nurzec od Siennicy do ujścia, Pisa od wypływu z jeziora Roś do Turośli, Ruź od dopływu spod Dąbek do ujścia, Wissa od dopływu w Wąsoszu do ujścia, Biebrza od źródeł do Kropiwnej, Biebrza od Kropiwnej do Hordonianki, Lebiedzianka, Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Bolesty do wypływu z jez. Necko ze Szczeberką od Blizny, Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Necko do połączenia z Kanałem Augustowskim bez jez. Sajno, Szeszupa od Potopki do granicy państwa, Szelmentka do granicy państwa, Hołnianka do granicy państwa, Marycha od Marychny do 11

dopływu z jez. Zelwa, Marycha od dopł. z jeziora Zelwy do granicy państwa, Czarna Hańcza od wypływu z jeziora Hańcza do jeziora Wigry, Piertanka z jez. Krzywe Wigierskie, Pierty, Czarna Hańcza od jez. Wigry do Gremzdówki włącznie, Czarna Hańcza od Gremzdówki do granicy państwa, Szlamica do wypływu z jez. Szlamy, Wołkuszanka; wody o stanie chemicznym poniżej dobrego odnotowano w 16 JCWP: Kamianka z dopływami, Biała, Horodnianka, Biała, Prosty Rów, Cisówka, Łuplanka, Płoska, Awissa, Czaplinianka, Strabelka, Brok do Siennicy, Gać od Jabłonki do ujścia, Łabna, Pisa od Turośli do ujścia ze Skrodą od Dierzbi, Ślina od Rokitnicy do ujścia. Głównym powodem wpływającym na ocenę stanu chemicznego jako poniżej dobrego były ponadnormatywne stężenia: sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu, benzo(b)fluorantenu i benzo(k)fluorantenu, ftalanu di(2-etyloheksyl) (DEHP) oraz rtęci i jej związków. 2.4 STAN WÓD Stan wód powierzchniowych województwa podlaskiego (łącznie o oceną dziedziczoną za lata 2010-2014) oceniono w 103 JCWP. Klasyfikacja (załącznik 1, mapa 3) przedstawia się następująco: wody o dobrym stanie odnotowano w 9 JCWP: Świsłocz od Istoczanki wzdłuż granicy państwa, Supraśl od Pilnicy do ujścia, Nurzec od Siennicy do ujścia, Wissa od dopływu w Wąsoszu do ujścia, Szeszupa od Potopki do granicy państwa, Szelmentka do granicy państwa, Marycha od dopł. z jeziora Zelwy do granicy państwa, Czarna Hańcza od wypływu z jeziora Hańcza do jeziora Wigry, Wołkuszanka; wody o złym stanie odnotowano w 94 JCWP: Kamianka z dopływami, Leśna do Przewłoki, Narewka od granicy państwa do Jelonki bez Jelonki, Narew od granicy państwa do wpływu do zb. Siemianówka, Narew od zbiornika Siemianówka do Narewki, Narew od Narewki do Orlanki, Narew od Lizy do Biebrzy, Narew od Orlanki do Lizy, Krynka, Łosośna od źródeł do granicy państwa, Biała, Horodnianka, Kamienna, Biała, Prosty Rów, Cisówka, Łuplanka, Czarna, Sokołda od źródeł do Jałówki, z Jałówką, Sokołda od Jałówki do ujścia, Supraśl od Dzierniakówki do Grzybówki, Supraśl od źródeł do Dzierniakówki, Supraśl od Grzybówki do Pilnicy, Słoja od Starzynki do ujścia, Narew-zb. Siemianówka, Płoska, Nereśl od Rumejki do ujścia, Jaskrzanka, Awissa, Kropiwna, Czaplinianka, Liza, Strabelka, Turośnianka, Orlanka od Orlej do ujścia, Brzozówka od Popiołówki do Olszanki bez Olszanki z Kumiałką od Kamionki, Nereśl od źródeł do Rumejki, Hwoźna, Nurzec od źródeł do Nurczyka, Lutownia, Narewka od Jelonki do ujścia, Biebła, Biebrza od Ełku do ujścia, Biebrza od Hordonianki do Ełku bez Ełku, Boberka, Brok do Siennicy, Czarna Struga, Dopływ z Rzadkowa, Dopływ w m. Łoje Awissa, Ełk od wypływu z jeziora Ełckiego do ujścia, Gać od Jabłonki do ujścia, Jabłonka, Jedwabianka, Jegrznia od wypływu z jez. Dręstwo do rozdzielenia się w Kuligach na stare koryto i Kanał Woźnawiejski, Kanał Kuwasy, Klimaszewnica, Kosódka, Krzywa Noga, Lepacka Struga, Łabna, Łojewek od dopływu w Olszynach do ujścia, Łojewek od źródeł do dopływu w Olszynach, Łomżyczka, Matlak, Mianka od źródeł do Dzieży, Narew od Biebrzy do Pisy, Pisa od Turośli do ujścia ze Skrodą od Dierzbi, Pisa od wypływu z jeziora Roś do Turośli, Pełchówka, Ruź od dopływu spod Dąbek do ujścia, Siennica, Ślina od źródeł do Rokietnicy, Ślina od Rokietnicy do ujścia, Turośl od źródeł do Zimnej z Zimną, Wissa od źródeł do dopływu w Wąsoszu z dopływem w Wąsoszu, Biebrza od źródeł do Kropiwnej, Biebrza od Kropiwnej do Hordonianki, Lebiedzianka, Netta (Rospuda) do wypływu z jeziora Bolesty, Czerwonka, Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Bolesty do wypływu z jez. Necko ze Szczeberką od Blizny, Kanał Augustowski od stanowiska szczytowego do jeziora Necko z jez. Studzienicznym i Białym Augustowskim, Turówka, Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Necko do połączenia z Kanałem Augustowskim bez jez. Sajno, Bargłówka, Wigra, Hołnianka do granicy państwa, Marycha od Marychny do dopływu z jez. Zelwa, Piertanka z jez. Krzywe Wigierskie, Pierty, Czarna Hańcza od jez. Wigry do Gremzdówki włącznie, Czarna Hańcza od Gremzdówki do granicy państwa, Wierśnianka, Szlamica do wypływu z jez. Szlamy, Kanał Augustowski od stanowiska szczytowego i Serwianki do połączenia z Czarna Hańczą z jez. Mikaszewo ; Nie oceniono stanu wód w 6 JCWP z następujących powodów: - W przypadku JCWP: Dopływ z Tarnowa, Nurzec od Nurczyka do Siennicy, Zelwianka, Jegrznia (Lega) od wpływu do jez. Selmęt Wielki do wypływu z jez. Dręstwo, nie planowano badań wskaźników 12

chemicznych, a ocena stanu/potencjału ekologicznego była dobra lub bardzo dobra (oceny stanu/potencjału ekologicznego w ww. JCWP odpowiadały II klasie). - W przypadku JCWP Dopływ z Trojanowa nie wykonano oceny ze względu na długotrwały brak wody w cieku spowodowany suszą hydrologiczną. - W JCWP Szeszupa do Potopki z jez. Szurpiły i Pobondzie zrealizowano jedynie badania ichtiofauny (II klasa wskaźnika), więc nie było możliwości oceny zarówno stanu ekologicznego, jak i stanu wód. 2.5 STAN WÓD W OBSZARACH CHRONIONYCH 2.5.1 OCENA PRZYDATNOŚCI WODY DO ZAOPATRZENIA LUDNOŚCI W WODĘ DO SPOŻYCIA W 2015 roku przeprowadzono badania jakości wód rzeki Supraśl w punkcie pomiarowo-kontrolnym: Supraśl Nowodworce (kod jcwp: PLRW20002426169) powyżej ujęcia powierzchniowego dla Aglomeracji Białostockiej. Wyniki badań wykazały, iż woda odpowiada kategorii A3 (tzn. woda wymagająca wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji, adsorpcji na węglu aktywnym, dezynfekcji) tj. przekracza warunki kryterialne określone w rozporządzeniu klasyfikacyjnym maksymalnie kategoria A2. Na klasyfikację wpłynęły wartości: ogólnego węgla organicznego, ChZT Cr, miedzi, fenoli lotnych (indeks fenolowy) oraz bakterii grupy coli. Pozostałe parametry spełniały wymogi kategorii A1 lub A2. Wysokie stężenia węgla organicznego oraz ChZT Cr można wiązać z obecnością znacznej ilości materii organicznej w wodzie. Jej źródłem jest podłoże bagienno-torfowe części zlewni Supraśli w rejonie Michałowo-Gródek, z którego wymywane są duże ilości materii organicznej, w tym związków humusowych. 2.5.2 OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH PRZEZNACZONYCH DO OCHRONY SIEDLISK LUB GATUNKÓW, DLA KTÓRYCH UTRZYMANIE LUB POPRAWA STANU WÓD JEST WAŻNYM CZYNNIKIEM W ICH OCHRONIE W latach 2010 2015 ocenę wg obu programów (MDRWna i MORWna) wykonano w 65 JCWP (załącznik 2, arkusz: MOC_ocena_ppk_2015 oraz Klasyfikacja stanu wód w 2015 roku), przy czym: warunki kryterialne spełniają wody w 5 JCWP: Nurzec od Siennicy do ujścia, Wissa od dopływu w Wąsoszu do ujścia, Szeszupa od Potopki do granicy państwa, Marycha od dopł. z jeziora Zelwy do granicy państwa, Czarna Hańcza od wypływu z jeziora Hańcza do jeziora Wigry; nie spełniają kryteriów wody w 60 JCWP: Kamianka z dopływami, Leśna do Przewłoki, Narewka od granicy państwa do Jelonki bez Jelonki, Narew od zbiornika Siemianówka do Narewki, Narew od Narewki do Orlanki, Narew od Lizy do Biebrzy, Narew od Orlanki do Lizy, Biała, Horodnianka, Kamienna, Czarna, Sokołda od źródeł do Jałówki, z Jałówką, Sokołda od Jałówki do ujścia, Supraśl od Dzierniakówki do Grzybówki, Supraśl od Grzybówki do Pilnicy, Słoja od Starzynki do ujścia, Płoska, Awissa, Kropiwna, Czaplinianka, Liza, Strabelka, Turośnianka, Orlanka od Orlej do ujścia, Lutownia, Biebła, Biebrza od Ełku do ujścia, Biebrza od Hordonianki do Ełku bez Ełku, Boberka, Brok do Siennicy, Czarna Struga, Dopływ w m. Łoje-Awissa, Ełk od wypływu z jeziora Ełckiego do ujścia, Gać od Jabłonki do ujścia, Jabłonka, Jedwabianka, Jegrznia od wypływu z jez. Dręstwo do rozdzielenia się w Kuligach na stare koryto i Kanał Woźnawiejski, Kanał Kuwasy, Klimaszewnica, Kosódka, Krzywa Noga, Lepacka Struga, Łojewek od dopływu w Olszynach do ujścia, Łojewek od źródeł do dopływu w Olszynach, Łomżyczka, Matlak, Narew od Biebrzy do Pisy, Pisa od Turośli do ujścia ze Skrodą od Dierzbi, Pisa od wypływu z jeziora Roś do Turośli, Ruź od dopływu spod Dąbek do ujścia, Ślina od Rokietnicy do ujścia, Turośl od źródeł do Zimnej z Zimną, Biebrza od źródeł do Kropiwnej, Biebrza od Kropiwnej do Horodnianki, Lebiedzianka, Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Bolesty do wypływu z jez. Necko ze Szczeberką od Blizny, Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Necko do połaczenia z Kanałem Augustowskim bez jez. Sajno, Marycha od Marychny do dopływu z jez. Zelwa, Piertanka z jez. Krzywe Wigierskie, Pierty, Czarna Hańcza od jez. Wigry do Gremzdówki włącznie, Czarna Hańcza od Gremzdówki do granicy państwa. 13

2.5.3 OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH WRAŻLIWYCH NA EUTROFIZACJĘ WYWOŁANĄ ZANIECZYSZCZENIAMI POCHODZĄCYMI ZE ŹRÓDEŁ KOMUNALNYCH Oceny dokonano w 92 profilach pomiarowych (załącznik 2, arkusz: MOC_ocena_ppk_2015): warunki kryterialne spełniają wody w 46 JCWP: Narewka od granicy państwa do Jelonki bez Jelonki, Narew od granicy państwa do wpływu do zb. Siemianówka, Świsłocz od Istoczanki wzdłuż granicy państwa, Supraśl od Pilnicy do ujścia, Kamienna, Cisówka, Łuplanka, Czarna, Supraśl od Grzybówki do Pilnicy, Słoja od Starzynki do ujścia, Płoska, Nereśl od Rumejki do ujścia, Czaplinianka, Strabelka, Biebrza od Ełku do ujścia, Biebrza od Hordonianki do Ełku bez Ełku, Dopływ z Tarnowa, Kosódka, Łojewek od dopływu w Olszynach do ujścia, Narew od Biebrzy do Pisy, Nurzec od Siennicy do ujścia, Nurzec od Nurczyka do Siennicy, Pisa od Turośli do ujścia ze Skrodą od Dierzbi, Ruź od dopływu spod Dąbek do ujścia, Ślina od Rokietnicy do ujścia, Wissa od dopływu w Wąsoszu do ujścia, Biebrza od Kropiwnej do Hordonianki, Lebiedzianka, Netta (Rospuda) do wypływu z jeziora Bolesty, Czerwonka, Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Bolesty do wypływu z jez. Necko ze Szczeberką od Blizny, Kanał Augustowski od stanowiska szczytowego do jeziora Necko z jez. Studzienicznym i Białym Augustowskim, Zelwianka,, Jegrznia (Lega) od wpływu do jez. Selmęt Wielki do wypływu z jez. Dręstwo, Szeszupa od Potopki do granicy państwa, Szelmentka do granicy państwa, Hołnianka do granicy państwa, Marycha od Marychny do dopływu z jez. Zelwa, Marycha od dopł. z jeziora Zelwy do granicy państwa, Czarna Hańcza od wypływu z jeziora Hańcza do jeziora Wigry, Piertanka z jez. Krzywe Wigierskie, Pierty, Czarna Hańcza od jez. Wigry do Gremzdówki włącznie, Czarna Hańcza od Gremzdówki do granicy państwa, Szlamica do wypływu z jez. Szlamy, Wołkuszanka, Kanał Augustowski od stanowiska szczytowego i Serwianki do połączenia z Czarna Hańczą z jez. Mikaszewo; nie spełniają kryteriów wody w 46 JCWP: Kamianka z dopływami, Leśna do Przewłoki, Narew od zbiornika Siemianówka do Narewki, Narew od Lizy do Biebrzy, Narew od Orlanki do Lizy, Krynka, Łosośna od źródeł do granicy państwa, Biała, Horodnianka, Biała, Prosty Rów, Sokołda od źródeł do Jałówki, z Jałówką, Supraśl od Dzierniakówki do Grzybówki, Supraśl od źródeł do Dzierniakówki, Narewzb. Siemianówka, Jaskrzanka, Awissa, Kropiwna, Liza, Turośnianka, Orlanka od Orlej do ujścia, Brzozówka od Popiołówki do Olszanki bez Olszanki z Kumiałką od Kamionki, Nereśl od źródeł do Rumejki, Nurzec od źródeł do Nurczyka, Brok do Siennicy, Czarna Struga, Dopływ z Rzadkowa, Ełk od wypływu z jeziora Ełckiego do ujścia, Gać od Jabłonki do ujścia, Jabłonka, Jedwabianka, Klimaszewnica, Krzywa Noga, Lepacka Struga, Łabna, Łomżyczka, Matlak, Pisa od wypływu z jeziora Roś do Turośli, Pełchówka, Siennica, Ślina od źródeł do Rokietnicy, Wissa od źródeł do dopływu w Wąsoszu z dopływem w Wąsoszu, Biebrza od źródeł do Kropiwnej, Turówka, Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Necko do połączenia z Kanałem Augustowskim bez jez. Sajno, Bargłówka,; 2.5.4 OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH NARAŻONYCH NA ZANIECZYSZCZENIA ZWIĄZKAMI AZOTU ZE ŹRÓDEŁ ROLNICZYCH Na terenie woj. podlaskiego zostały ustanowione obszary szczególnie narażone (OSN) położone w zlewniach 6 rzek (7 JCWP: Awissa, Brok do Siennicy, Brok od Siennicy do ujścia, Jabłonka, Liza, Nurzec od Siennicy do ujścia, Ślina od Rokitnicy do ujścia). Jako wody uznane za wrażliwe na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych zostały one objęte monitoringiem celowym. Dodatkowo wykonano badania na 5 istotnych dopływach do OSN (6 JCWP) tj. Ślina od źródeł do Rokitnicy, Mianka (2 JCWP), Pełchówka, Dopływ z Trojanowa i Siennica (do Nurca). Ocena wykazała, że: warunki kryterialne spełniały wody w 2 JCWP Ślina od Rokietnicy do ujścia oraz JCWP Nurzec od Siennicy do ujścia ; nie spełniały kryteriów wody w 5 JCWP uznanych za wody wrażliwe tj. Awissa, Liza, Brok do Siennicy, Brok od Siennicy do ujścia i Jabłonka; nie spełniały kryteriów wody w 6 JCWP badanych jako istotne dopływy do wód wyznaczonych jako wrażliwe: Dopływ z Trojanowa, Pełchówka, Siennica (do Nurca), Ślina od źródeł do Rokitnicy, Mianka od źródeł do Dzieży i Mianka od Dzieży do ujścia. 14

Uwagi: - Klasyfikację wykonano zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1482). - Klasyfikacja została sporządzona na podstawie ocen wyników z badań wykonanych w 2015 roku i uzupełniona ocenami z lat 2010-2014, które należy traktować jako aktualne do czasu powtórnego wykonania badań w danej JCWP (zgodnie z zasadami dziedziczenia ocen). - Szczegółową klasyfikację przedstawiono w pliku zał. 2 Zestawienie ocen w JCWP 2015.xls - Pełna klasyfikacja stanu JCWP województwa podlaskiego zostanie uzupełniona o wyniki ocen niemonitorowanych JCWP. Zadanie to, zgodnie z ustaleniami GIOŚ, będzie zrealizowane przez IMGW- PIB na podstawie autorskiej metodyki. Opracowanie: Wydział Monitoringu Środowiska Dział Monitoringu Środowiska w Łomży Dział Monitoringu Środowiska w Suwałkach Akceptował: 15

ZAŁĄCZNIK 1 OCENA STANU EKOLOGICZNEGO, POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO, STANU CHEMICZNEGO I STANU WÓD WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO W JEDNOLITYCH CZĘŚCIACH WÓD W LATACH 2010-2015 Lp Nazw a ocenianej jcw Kod ocenianej jcw Kod reprezentatyw nego punktu pomiarow o- kontrolnego Nazw a reprezentatyw nego punktu pomiarow o- kontrolnego STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY STAN CHEMICZNY Czy jcw w ystępuje na obszarze chronionym? (TAK/NIE) STAN Poziom ufności oceny stanu (WYSOKI / ŚREDNIO WYSOKI / ŚREDNI / ŚREDNIO NISKI / NISKI) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Kamianka - ujście Turna 1 Kamianka z dopływ ami PLRW200017266569 PL01S0801_1360 2 Leśna do Przew łoki PLRW2000232665249 PL01S0801_1358 3 Narew ka od granicy państw a do Jelonki bez Jelonki PLRW200024261253 PL01S0801_1369 4 Narew od granicy państw a do w pływ u do zb. Siemianów ka PLRW200024261119 PL01S0801_1371 5 Narew od zbiornika Siemianów ka do Narew ki PLRW20001926119 PL01S0801_3815 Mała UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI Leśna - profil graniczny Topiło UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI Narew ka - profil graniczny Białow ieża UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI Narew - profil graniczny Babia Góra UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNI Narew - pow yżej ujścia Narew ki SŁABY TAK ZŁY 6 Narew od Narew ki do Orlanki PLRW200019261399 PL01S0801_1334 Narew - Ploski SŁABY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNI 7 Narew od Lizy do Biebrzy PLRW20002426199 PL01S0801_1344 Narew - Strękow a Góra SŁABY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 8 Narew od Orlanki do Lizy PLRW200019261539 PL01S0801_1364 Narew - Suraż UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 9 Św isłocz od Istoczanki w zdłuż granicy państw a PLRW80001962591 PL07S0801_0084 10 Krynka PLRW80001762729 PL07S0801_0083 Św isłocz - profil graniczny Bobrow niki DOBRY DOBRY TAK DOBRY ŚREDNIO NISKI Krynka - profil graniczny Krynki UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 11 Łosośna od źródeł do granicy państw a PLRW80001763271 PL07S0801_0081 Łosośna - Kow ale UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY NISKI 12 Biała PLRW200017261449 PL01S0801_1359 13 Horodnianka PLRW2000172615929 PL01S0801_1347 Biała - ujście Hryniew icze 14 Supraśl od Pilnicy do ujścia PLRW20002426169 PL01S0801_1343 Supraśl - ujście Dzikie 15 Kamienna PLRW2000172621589 PL01S0801_1318 16 Biała PLRW2000172616899 PL01S0801_1381 Duże ZŁY PSD_sr TAK ZŁY NISKI Horodnianka - ujście poniżej Choroszczy UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI Kamienna - ujście Stara MAKSYMALNY LUB DOBRY DOBRY TAK DOBRY ŚREDNIO NISKI Kamienna SŁABY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI Biała - ujście Now e Aleksandrow o ZŁY PSD_sr TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 17 Prosty Rów PLRW2000172611318 PL01S0801_1389 Prosty Rów - Siemianów ka UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY NISKI 18 Cisów ka PLRW2000232611392 PL01S0801_1387 Cisów ka - Cisów ka UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY NISKI 19 Łuplanka PLRW2000172611398 PL01S0801_1388 Łuplanka - Bachury UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY NISKI 20 Czarna PLRW200017261669 PL01S0801_1329 Czarna - ujście Sochonie UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY NISKI 21 Sokołda od źródeł do Jałów ki, z Jałów ką PLRW20002326162369 PL01S0801_1362 Sokołda - Straż (pow yżej ujścia Kamionki) UMIARKOWANY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 22 Sokołda od Jałów ki do ujścia PLRW200024261629 PL01S0801_1367 Sokołda - Surażkow o UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 23 Supraśl od Dzierniaków ki do Grzybów ki PLRW2000242616151 PL01S0801_1351 Supraśl - poniżej Gródka SŁABY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 24 Supraśl od źródeł do Dzierniaków ki PLRW200023261614 PL01S0801_3442 Supraśl - pow yżej Gródka UMIARKOWANY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 25 Supraśl od Grzybów ki do Pilnicy PLRW200024261655 PL01S0801_3444 Supraśl - pow yżej Supraśla UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 26 Słoja od Starzynki do ujścia PLRW2000242616189 PL01S0801_1342 Słoja - ujście Kondycja UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 16

Lp Nazw a ocenianej jcw Kod ocenianej jcw Kod reprezentatyw nego punktu pomiarow o- kontrolnego Nazw a reprezentatyw nego punktu pomiarow o- kontrolnego STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY STAN CHEMICZNY Czy jcw w ystępuje na obszarze chronionym? (TAK/NIE) STAN Poziom ufności oceny stanu (WYSOKI / ŚREDNIO WYSOKI / ŚREDNI / ŚREDNIO NISKI / NISKI) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 zb. Siemianów ka - basen 27 Narew -zb. Siemianów ka PLRW200002611399 PL01S0802_0643 ZŁY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI głów ny 28 Płoska PLRW200017261649 PL01S0801_1372 Płoska - ujście Kołodno DOBRY PSD_sr TAK ZŁY ŚREDNI 29 Nereśl od Rumejki do ujścia PLRW200024261899 PL01S0801_1326 Nereśl - Łaziuki UMIARKOWANY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 30 Jaskrzanka PLRW200017261749 PL01S0801_1325 Jaskranka - Góra Ruda SŁABY TAK ZŁY NISKI 31 Aw issa PLRW20001726157499 PL01S0801_1332 Aw issa - Płonka Kościelna UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 32 Kropiw na PLRW200023262152 PL01S0801_2074 Kropiw na - ujście Ostrow o SŁABY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 33 Czaplinianka PLRW200017261589 PL01S0801_2064 Czaplinianka - ujście SŁABY PSD_sr TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 34 Liza PLRW200017261549 PL01S0801_2070 Liza - ujście UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNI 35 Strabelka PLRW200017261529 PL01S0801_2072 Strabelka - ujście ZŁY PSD_sr TAK ZŁY ŚREDNI 36 Turośnianka PLRW20001726157699 PL01S0801_2073 Turośnianka - ujście SŁABY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNI 37 Orlanka od Orlej do ujścia PLRW20001926149 PL01S0801_1356 Orlanka - Chraboły SŁABY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNI 38 Brzozów ka od Popiołów ki do Olszanki bez Olszanki z Kumiałką od Kamionki PLRW200019262479 PL01S0801_1363 Brzozów ka - Karpow icze SŁABY TAK ZŁY NISKI 39 Nereśl od źródeł do Rumejki PLRW200017261889 PL01S0801_2068 Nereśl - do Rumejki (most) UMIARKOWANY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 40 Hw oźna PLRW200023261249 PL01S0801_3763 Hw oźna - profil graniczny UMIARKOWANY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 41 Nurzec od źródeł do Nurczyka PLRW200023266619 PL01S0801_3443 Nurzec - pow yżej Nurca UMIARKOWANY TAK ZŁY NISKI 42 Lutow nia PLRW200023261229 PL01S0801_2071 Lutow nia - ujście SŁABY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNI 43 Narew ka od Jelonki do ujścia PLRW200019261299 PL01S0801_3813 Narew ka - ujście SŁABY TAK ZŁY 44 Biebła PLRW200017262569 PL01S0801_3725 Biebła - Krzecze UMIARKOWANY TAK ZŁY NISKI 45 Biebrza od Ełku do ujścia PLRW200024262999 PL01S0801_1340 Biebrza - Burzyn Rutkow skie UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNIO NISKI 46 Biebrza od Hordonianki do Ełku bez Ełku PLRW20002426279 PL01S0801_1321 Biebrza - Osow iec UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNI 47 Boberka PLRW200017262729 PL01S0801_3728 Boberka - Klew ianka UMIARKOWANY TAK ZŁY NISKI 48 Brok do Siennicy PLRW2000172667649 PL01S0801_1355 Brok - Ołdaki UMIARKOWANY PSD_max TAK ZŁY ŚREDNI 49 Czarna Struga PLRW20001726276 PL01S0801_1322 Czarna Struga - Goniądz SŁABY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNI 50 Dopływ z Rzadkow a PLRW20001726352 PL01S0801_1309 51 Dopływ z Tarnow a PLRW2000172651669 PL01S0801_3432 Dopływ z Rzadkow a - Piątnica UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY ŚREDNI Dopływ z Tarnow a - Podosie MAKSYMALNY LUB DOBRY TAK BRAK OCENY 17