PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Komisja Transportu i Turystyki 2009 2007/2259(INI) 4.2.2008 PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Bezpieczniejszy, bardziej ekologiczny i wydajniejszy transport dla całej Europy: pierwsze sprawozdanie na temat inicjatywy Inteligentny samochód (2007/2259(INI)) Komisja Transportu i Turystyki Sprawozdawca: Zita Gurmai PR\705834.doc PE400.606v01-00
PR_INI SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO...3 UZASADNIENIE...7 PE400.606v01-00 2/9 PR\705834.doc
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Bezpieczniejszy, bardziej ekologiczny i wydajniejszy transport dla całej Europy: pierwsze sprawozdanie na temat inicjatywy Inteligentny samochód (2007/2259(INI)) Parlament Europejski, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 lipca 2007 r. sprawie utrzymania Europy w ruchu zrównoważonej mobilności dla naszego kontynentu 1, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 lutego 2003 r. w sprawie białej księgi Komisji pt. Europejska polityka transportowa na rok 2010: Czas na decyzje 2, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie Europejskiego programu działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego ocena śródokresowa 3, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 października 2007 r. w sprawie wspólnotowej strategii na rzecz zmniejszenia emisji CO 2 pochodzących z samochodów osobowych i lekkich pojazdów dostawczych 4, uwzględniając komunikat Komisji dla Rady Europejskiej i Parlamentu Europejskiego zatytułowany Europejska polityka energetyczna (COM(2007)0001), uwzględniając komunikat Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie inicjatywy Inteligentny samochód : Budowanie świadomości znaczenia technologii teleinformatycznych na potrzeby samochodów bardziej inteligentnych, bezpiecznych i ekologicznych (COM(2006)0059), uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. Inicjatywa i2010 roczne sprawozdanie na temat społeczeństwa informacyjnego (2007) (COM(2007)0146), uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów pt. Nowe impulsy dla systemu ecall Plan działania (Trzeci komunikat na temat e-bezpieczeństwa) (COM(2006)0723), uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 kwietnia 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego: zapewnienie obywatelom możliwości elektronicznego powiadamiania 1 Teksty przyjęte, P6_TA(2007)0345. 2 Dz.U. C 43 E z 19.2.2004, str. 250. 3 Dz.U. C 244 E z 18.10.2007, str. 220. 4 Teksty przyjęte, P6_TA(2007)0469. PR\705834.doc 3/9 PE400.606v01-00
o wypadkach ecall 1, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2008 r. w sprawie CARS 21: ramy prawne podstawą dla zwiększania konkurencyjności przemysłu motoryzacyjnego 2, uwzględniając zalecenie Komisji z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa i ergonomii samochodowych systemów informacyjnych i systemów łączności: nowa wersja europejskiego zbioru zasad dotyczących interakcji człowieka z urządzeniami 3, uwzględniając art. 45 Regulaminu, uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki oraz opinię Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A6-0000/2008), A. mając na uwadze, że według szacunków koszty środowiskowe transportu pochłaniają 1,1% PKB w Europie, B. mając na uwadze, że na transport przypada 30% łącznego zużycia energii w UE, przy czym transport drogowy odpowiada za 60% zużycia, C. mając na uwadze, że na samochody przypada ok. 12% łącznej ilości emisji CO 2 w UE, D. mając na uwadze, że na posiedzeniu Rady Europejskiej w Brukseli w dniach 8-9 marca 2007 r. obrano za cel obniżenie emisji gazów cieplarnianych w UE o 20% do 2020 r., E. mając na uwadze, że celem Komisji jest osiągnięcie do 2012 r. średniego poziomu emisji CO 2 wynoszącego 120g/km w nowych pojazdach osobowych i lekkich pojazdach dostawczych, F. mając na uwadze, że UE nie osiągnęła jeszcze celu określonego w wyżej wymienionej białej księdze dotyczącej europejskiej polityki transportowej, dotyczącego zmniejszenia o połowę w porównaniu z poziomem z 2001 r. liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych do 2010 r., G. mając na uwadze szacunki Komisji, że w pełni wdrożony paneuropejski pokładowy system powiadamiania o wypadkach ecall mógłby ograniczyć liczbę śmiertelnych ofiar wypadków w Europie nawet o 2500 rocznie, H. mając na uwadze, że jak wskazują badania Uniwersytetu Kolońskiego gdyby wszystkie samochody były wyposażone w systemy elektronicznej kontroli stabilności, liczba zabitych w wypadkach samochodowych na drogach Europy mogłaby spaść o 4 tysiące rocznie, a o 100 tysięcy można by ograniczyć liczbę obrażeń odnoszonych w wypadkach, I. mając na uwadze, że rynek przenośnych samochodowych urządzeń nawigacyjnych wzrósł z poziomu 3,8 miliona sprzedanych urządzeń w 2005 r. do ponad 9 mln w 2006 r., 1 Dz.U. C 296 E z 6.12.2006, str. 268. 2 Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0007. 3 Dz.U. L 32 z 6.2.2007, s. 200. PE400.606v01-00 4/9 PR\705834.doc
1. przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Inteligentny samochód i postęp dokonany w jej trzech filarach: koordynacji zainteresowanych stron, badaniach i rozwoju technologicznym oraz podnoszeniu świadomości; 2. uważa, że inteligentne systemy samochodowe mogą przyczynić się do zmniejszenia zatłoczenia, zanieczyszczenia i liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych, ale ich wskaźnik penetracji rynku jest nadal zbyt niski; 3. wyraża zadowolenie z faktu, że do tej pory protokół ustaleń w sprawie systemu ecall podpisało trzynaście państw członkowskich oraz trzy kraje spoza UE, i podtrzymuje swoje poparcie dla tego środka; 4. wzywa pozostałe państwa członkowskie do jak najszybszego podpisania protokołu, najlepiej do połowy 2008 r., tak aby wspomóc szybkie wprowadzenie systemu, mającego potencjał ratowania życia; 5. przypomina, że celem zadeklarowanym przez Komisję jest wdrożenie w 100% systemów elektronicznej kontroli stabilności we wszystkich nowych pojazdach, począwszy od 2012 r.; 6. podkreśla znaczenie terminowego i szerokiego wprowadzenia inteligentnych systemów samochodowych na rynek; 7. zwraca się zatem do państw członkowskich i Komisji, aby opracowały wytyczne w celu skłonienia państw członkowskich do wprowadzenia zachęt w odniesieniu do elementów ekologicznych i bezpieczeństwa pojazdów; 8. wzywa zainteresowane strony do podjęcia odpowiednich środków zapewniających przystępność tych nowych elementów, co z kolei podniesie popyt wśród konsumentów; 9. zwraca się do państw członkowskich, Komisji i przemysłu samochodowego, aby w ramach kampanii podnoszących świadomość dostarczały zwięzłe, jasne i zrozumiałe informacje, tak aby dotrzeć do jak najszerszego grona odbiorców w tym dealerów samochodowych i szkół jazdy i poinformować ich o inteligentnych systemach samochodowych; 10. jest świadomy faktu, że europejski rynek samochodowych systemów bezpieczeństwa pozostaje rozdrobniony; 11. proponuje, aby Komisja zwróciła szczególną uwagę na kraje, w których dostępność inteligentnych systemów jest nadal bardzo niewielka; 12. jest świadomy faktu, że wprowadzanie nowych technologii powinno odbywać się stopniowo; 13. wzywa zainteresowane strony, aby stworzyły odpowiednie inteligentne środowisko na drogach i w ramach infrastruktury, tak aby nowe inteligentne elementy mogły należycie funkcjonować i być w pełni wykorzystywane; 14. wzywa przemysł samochodowy, aby podczas projektowania nowych pojazdów brał pod PR\705834.doc 5/9 PE400.606v01-00
uwagę najnowsze samochodowe systemy bezpieczeństwa; 15. przypomina, że systemy oparte na technologii informacyjno-komunikacyjnej (ICT) mogą przyczynić się do zmniejszenia emisji poprzez skuteczniejsze zarządzanie ruchem, mniejsze zużycie paliwa i ułatwianie ekologicznej jazdy; 16. zachęca Komisję do opracowania metodyki pomiaru wpływu stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych na poziom emisji CO 2 ; 17. zauważa, że stosowanie i dostępność urządzeń przenośnych lub nomadycznych zwiększyła się oraz że rynek tych urządzeń stale rośnie; 18. zwraca się do zainteresowanych stron, aby podjęły prace nad środkami zapewniającymi bezpieczne stosowanie i mocowanie takich urządzeń oraz ułatwiającymi interakcję człowiek-maszyna; 19. przypomina, że należy właściwie rozwiązać kwestię ochrony danych, i oczekuje na publikację planowanego przez forum esafety kodeksu postępowania w dziedzinie ochrony danych; 20. przyjmuje z zadowoleniem negocjacje w sprawie dobrowolnego porozumienia o wprowadzeniu systemu ecall jako standardowego elementu wyposażenia we wszystkich nowych pojazdach, począwszy od 2010 r.; 21. oczekuje przyszłych sprawozdań na temat rozwoju inicjatywy Inteligentny samochód ; 22. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również rządom i parlamentom państwa członkowskich. PE400.606v01-00 6/9 PR\705834.doc
UZASADNIENIE Inicjatywa Inteligentny samochód jest flagowym projektem w ramach programu i2010 1, określającego strategię polityki Komisji Europejskiej w dziedzinie społeczeństwa informacyjnego i mediów. Jego celem jest promowanie pozytywnego wkładu technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) w gospodarkę, społeczeństwo i jakość życia, włączając w to sektor transportu. Komisja wyodrębniła trzy filary bądź też dziedziny promowania inteligentnych systemów samochodowych: forum esafety, badania i rozwój oraz uświadamianie użytkowników. Forum esafety stanowi wspólną platformę, w której uczestniczą zainteresowane podmioty sektora bezpieczeństwa drogowego. Jego celem jest promowanie i monitorowanie wdrażania zaleceń określonych przez jego grupę roboczą oraz wspieranie rozwoju, wdrażania i stosowania inteligentnych systemów bezpieczeństwa w pojazdach. Komunikat prezentuje postępy w zakresie dwunastu działań określonych w ramach tychże filarów i wyszczególnionych w poprzednim komunikacie Komisji w sprawie inicjatywy Inteligentny samochód : Budowanie świadomości znaczenia technologii teleinformatycznych na potrzeby samochodów bardziej inteligentnych, bezpiecznych i ekologicznych 2. Bieżący komunikat przedstawia również nowe środki na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa i ograniczenia wpływu na środowisko. 1. Bezpieczniejsze pojazdy W białej księdze dotyczącej europejskiej polityki transportowej wyznaczono cel dotyczący zmniejszenia o połowę w porównaniu z 2001 r. liczby śmiertelnych wypadków drogowych do 2010 r. Mając na uwadze na wielce bolesny fakt, że rocznie na europejskich drogach ginie 41 600 osób, musimy jeszcze ograniczyć tę liczbę o cztery tysiące, aby zrealizować początkowy cel postawiony sobie przez Unię. System ecall jest paneuropejskim pokładowym systemem powiadamiania o wypadkach. W razie wypadku wzywa on automatycznie służby ratunkowe, przekazując im informację o dokładnej lokalizacji pojazdu. Ocenia się, że system ecall, w pełni wdrożony na terenie całej Unii, mógłby ograniczyć liczbę śmiertelnych ofiar wypadków nawet o dwa i pół tysiąca rocznie. Sprawozdawczyni całkowicie popiera cel wdrożenia systemu ecall w pełnym wymiarze do 2010 r. i zachęca państwa członkowskie, które jeszcze nie podpisały protokołu ustaleń w sprawie tego systemu, aby to uczyniły najlepiej do połowy 2008 r. Dokument ten ma dobrowolny charakter i w zamyśle ma odzwierciedlać zobowiązanie sygnatariuszy do wspierania terminowego wdrażania systemu ecall 3. Według dalszych szacunków, liczba zabitych w wypadkach samochodowych na drogach Europy mogłaby spaść o 4 tysiące rocznie, gdyby wszystkie samochody były wyposażone w systemy elektronicznej kontroli stabilności (ESC). ESC jest skomputeryzowaną techniką z dziedziny bezpieczeństwa, która ogranicza ryzyko zderzenia poprzez zapobieganie poślizgom. Polega ona na stabilizacji pojazdu i zapobieganiu poślizgom w granicach praw 1 COM(2007) 146. 2 COM(2006) 59. 3 http://ec.europa.eu/information_society/activities/esafety/doc/esafety_library/mou/list_of_signatures_mou.pdf PR\705834.doc 7/9 PE400.606v01-00
fizyki poprzez samoczynne przyhamowanie jednego lub kilku kół oraz kontrolę momentu obrotowego silnika. Sprawozdawczyni w pełni popiera cel stuprocentowej dostępności ESC, począwszy od modeli z 2012 r. 2. Bardziej ekologiczne pojazdy Samochody są istotnym źródłem gazów cieplarnianych i przypada na nie 12% łącznej emisji CO 2 w UE. Systemy oparte na technologii informacyjno-komunikacyjnej (ICT) mogą przyczynić się do zmniejszenia zużycia paliwa i ograniczenia emisji. Dla przykładu, adaptacyjny tempomat (ACC) dostosowujący prędkość samochodu do warunków ruchu umożliwia ograniczenie zużycia paliwa ogółem o 3%. Z kolei systemy sterowania ruchem miejskim mogą przyczynić się do zmniejszenia zatłoczenia i emisji gazów cieplarnianych poprzez skuteczniejsze zarządzanie płynnością ruchu i pojazdami. Z myślą o dostarczeniu przemysłowi samochodowemu rzetelnych danych oraz o zapewnieniu pomocy i informacji konsumentom, sprawozdawczyni zachęca Komisję do opracowania metodyki pomiaru wpływu stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych na poziom emisji CO 2. Sprawozdawczyni ma nadzieję, że z czasem konsumenci będą wykorzystywać te informacje jako istotny czynnik przy zakupie nowego pojazdu. 3. Bardziej inteligentne pojazdy Sprawozdawczyni jest zdania, że w świetle rosnącej ilości urządzeń nomadycznych należy podjąć działania dla zapewnienia ich bezpiecznego stosowania i instalacji w pojazdach. Szczególne znaczenie ma również właściwa interakcja człowiek-maszyna, mająca potencjał poprawy użytkowania dróg. Sprawozdawczyni uważa, że w długiej perspektywie wszystkie urządzenia nomadyczne powinny być instalowane w pojazdach we właściwy sposób, tak aby nie odwracały uwagi kierowcy od drogi i nie stwarzały potencjalnego niebezpieczeństwa w razie wypadku. Powinno to zwiększyć wygodę ich użytkowania przez kierowców i ograniczyć ryzyko dekoncentracji. Wypracowanie lepszego i skuteczniejszego zarządzania ruchem wymaga współpracujących systemów wykorzystujących komunikację między pojazdami oraz między pojazdami a infrastrukturą. Jak wiemy, obywatele są słusznie zaniepokojeni wykorzystywaniem i gromadzeniem informacji zbieranych za pośrednictwem nowych technologii nie tylko w tej dziedzinie, ale także np. w odniesieniu do telefonów komórkowych i internetu. O ile musimy zapewnić należyte funkcjonowanie takich systemów, kwestią zasadniczą jest właściwe rozwiązanie kwestii ochrony danych. Wnioski sprawozdawcy Mobilność, zwłaszcza ta indywidualna, ma podstawowe znaczenie dla funkcjonowania europejskiego społeczeństwa w codziennym życiu wszyscy jesteśmy w dużym stopniu uzależnieni od transportu. Pojazdy silnikowe są istotnym elementem mobilności dla wielu obywateli. Ciągle rosnący ruch drogowy jest źródłem poważnych problemów społecznych i środowiskowych: zatłoczenia sieci drogowej i terenów miejskich, szkodliwego wpływu na środowisko naturalne i zdrowie ludzkie, marnotrawstwa energii, wypadków, a przede wszystkim niepotrzebnych ofiar śmiertelnych. Technologia daje możliwość złagodzenia tych PE400.606v01-00 8/9 PR\705834.doc
problemów, a nawet zaradzenia im. W chwili obecnej stopień penetracji rynku przez inteligentne systemy samochodowe pozostaje bardzo niski w stosunku do ich potencjału. Sprawozdawczyni uważa, że we właściwym czasie musimy w pełni wykorzystać te systemy i zastosowania. W tym okresie należy przyjąć stopniowe podejście małych kroków: inteligentne samochody potrzebują wsparcia inteligentnej infrastruktury, a przecież inteligentna droga jeszcze nie istnieje. Trzeba należycie uwzględnić ograniczenia, w ramach których musi pracować przemysł motoryzacyjny. Zaprojektowanie, produkcja i przetestowanie nowego samochodu nie odbywa się z dnia na dzień. Wdrożenie inteligentnych systemów i zastosowań w pojazdach będzie zatem wymagać czasu. Trzeba też mieć na uwadze rozdrobnienie europejskiego rynku samochodowego. Z punktu widzenia konsumenta kluczową kwestią jest przystępność cenowa. Wielu konsumentów po prostu nie stać na omawiane tu systemy. Ważne jest więc, by inteligentne systemy transportowe jak najszybciej stały się przystępne i powszechnie dostępne. Konsumenci wymagają też jasnej i zrozumiałej informacji o przedmiocie zakupu. Konsumenci muszą być informowani o inteligentnych samochodach. Informacje powinny być zwięzłe, jasne i zrozumiałe, ważne jest też, by docierały do jak najszerszego grona odbiorców. Kluczową rolę odgrywają tu dealerzy samochodów i sprzedawcy, a także media zwłaszcza telewizja i internet. Sprawozdawczyni sugeruje, aby Komisja Europejska skoncentrowała wysiłki na krajach, w których dostępność inteligentnych systemów pozostaje bardzo niewielka. Powinniśmy zwiększać świadomość konsumentów i decydentów o potencjalnych korzyściach płynących z rozwiązań opartych na ICT. Podsumowując, komunikat Komisji trzeba przyjąć z zadowoleniem jako krok w kierunku optymalnego wdrożenia i wykorzystania inteligentnych systemów samochodowych. PR\705834.doc 9/9 PE400.606v01-00