RAPORT 216 Rozwój polskiego rynku fotowoltaicznego w latach 21-22 Opracowanie: Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej Polska PV Współpraca: Redakcja GLOBEnergia
Moc [MWp] MOC SKUMULOWANA W ELEKTROWNIACH PV W LATACH 21-216 Na koniec 216 roku moc skumulowana w polskich instalacjach fotowoltaicznych wyniosła niemal 163 MWp. Zmianie uległa struktura mocy, gdyż moc skumulowana w mikroinstalacjach przewyższyła moc skumulowaną w małych i dużych instalacjach OZE. Stabilny, silny wzrost w zwiększającej się mocy instalowanych elektrowni fotowoltaicznych cieszy i napawa optymizmem, jednakże celem aktualnych uwarunkowań prawnych nie jest wsparcie tej technologii, co widać w strukturze instalacji OZE. Pośród mikroinstalacji fotowoltaika jest dominującym źródłem wytwórczym (niemal 99% mocy wszystkich mikroinstalacji), jednakże w przypadku małych i dużych instalacji OZE dominują farmy wiatrowe (81%); w tym wypadku fotowoltaika to nadal zaledwie ok. 1,5%. Moc skumulowana w instalacjach PV 18 16 14 12 1 8 6 4 2 11,1 9,7 8,6 25,1,2 2,8 54,8 6,8 18,9, 1,1 1,3 1,7 21 211 212 213 214 215 216 małe i duże instalacje mikroinstalacje inne* *instalacje inne obejmują: instalacje off-grid, instalacje z zerowym eksportem mocy, instalacje przyłączone przez innych niż 5 głównych operatorów sieci dystrybucyjnych
Moc [MWp] MOC ZAINSTALOWANA W ELEKTROWNIACH PV W LATACH 21-216 Moc zainstalowana w polskich elektrowniach fotowoltaicznych osiągnęła pod koniec roku 216 pułap niemal 75 MWp, z czego ponad 9% to moc przyłączona w mikroinstalacjach. Duży przyrost mocy w segmencie mikroinstalacji można łączyć ze stabilizacją sytuacji prawnej w zakresie systemu wsparcia dla prosumentów, sposobu rozliczeń z OSD oraz uruchomieniu środków finansowych NFOŚiGW. Inwestorzy wstrzymujący się z decyzją o przyłączeniu mikroinstalacji z racji niepewności w kwestii działania programu Prosument oraz zaistnienia taryf gwarantowanych dostali jasny sygnał, iż powyższe rozwiązania nie będą praktykowane. Moc zainstalowana w elektrowniach PV 8 7 6 5 4 3 8,6 22,3 2,5 65,6 2 1 2,6 35,9,,,,2 17,2, 1,1,2,4 6, 21 211 212 213 214 215 216 małe i duże instalacje mikroinstalacje inne* *instalacje inne obejmują: instalacje off-grid, instalacje z zerowym eksportem mocy, instalacje przyłączone przez innych niż 5 głównych operatorów sieci dystrybucyjnych
Wartość [mln PLN] WARTOŚĆ RYNKU W roku 216 średni koszt budowy 1 MWp instalacji fotowoltaicznej spadła do 4,2 mln zł netto, czyli o ok.,25 mln zł w porównaniu z rokiem poprzednim. Na spadek cen ma wpływ rozwój technologii, coraz szersza dostępność oraz konkurencyjność urządzeń a także firm wykonawczych. Dodatkowym czynnikiem jest efekt skali spowodowany wykonywaniem instalacji w ramach wygranych przetargów, na których wciąż czynnikiem decydującym o wygranej w większości przypadków jest cena. Szacuje się, że pod koniec roku 216 wartość polskiego rynku elektrowni fotowoltaicznych osiągnęła 311,4 mln zł. Wartość rynku elektrowni PV 4 3 297, 311,4 2 1,2 7,3,9 3,4 91,9 21 211 212 213 214 215 216
MAŁE INSTALACJE OZE Małe instalacje OZE przyłączone do sieci - stan na koniec 216 66% 1% 16% el. fotowoltaiczne el. wiatrowe el. wodne 8% Właściciele małych instalacji odnawialnych źródeł energii o mocy do 2 kw prowadzących działalność gospodarcza są zobowiązani do rejestracji w Urzędzie Regulacji Energetycznych. Według danych udostępnionych przez urząd liczba małych instalacji OZE przyłączonych do sieci na koniec roku 216 wyniosła 466 instalacje, z czego dominującym źródłem wytwórczym są elektrownie wodne, których liczba wyniosła 31; drugie miejsce zajęły elektrownie fotowoltaiczne z 73 instalacjami. Przewaga elektrowni wodnych w średnim przedziale mocy może być związana z duża energia potencjalnie skumulowana przez rzeki i zbiorniki wodne, jednakże z nie dość korzystnym uksztaltowaniem terenu, który nie zapewnia odpowiednio dużych spadków. Budowa instalacji fotowoltaicznej o mocy zainstalowanej w przedziale 4-1kWp wymaga projektu budowlanego instalacji, pozwolenia na budowę oraz warunków przyłączeniowych instalacji. Powyżej 1 kwp dodatkowo należy sprawdzić, czy zapisy zawarte w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego pozwalają na budowę. W przypadku braku takiego dokumentu należy wystąpić o Warunki Zabudowy dla planowanej inwestycji.
MIKROINSTALACJE NA TLE ELEKTROWNI PV WIĘKSZEJ MOCY Procentowy udział poszczególnych typów instalacji na koniec roku 216 *W odniesieniu do mocy skumulowanej na koniec 216r. 41% 59% W 216 roku mikroinstalacje PV zdominowały rynek fotowoltaiczny pod względem przyłączonej mocy, która pod koniec roku 216 osiągnęła poziom niemal 96 MWp, przy 67 MWp mocy skumulowanej w małych i dużych instalacjach. Jest to równoznaczne z 59% udziałem wśród całkowitej mocy przyłączonych elektrowni PV, lepszym o 29% od roku 215. W ubiegłym roku do sieci elektroenergetycznej przyłączono 69 MWp instalacji PV o mocy do 4 kwp. mikroinstalacje małe i duże instalacje Szacunki wskazują że instalacje PV pozwalają na produkcję energii elektrycznej w wysokości ok. 161 GWh rocznie, z czego niemal ok. 95 GWh pochodzi z mikroinstalacji PV.
STRUKTURA MOCY W MIKROINSTALACJACH OZE Niemal 99% mocy skumulowanej w mikroinstalacjach stanowią elektrownie fotowoltaiczne. Wszystkie pozostałe technologie odpowiadają za zaledwie 1,3% mocy zainstalowanej. Szacuje się, że na koniec roku 216 w Polsce przyłączonych było niemal 15 tys. mikroinstalacji PV, przy czym pozostałe technologie OZE zmieściły się w niewielkiej liczbie 16 mikroinstalacji. Powyższe dane liczbowe przedstawiają ogromny potencjał technologii PV, jednakże dalszemu jej rozwojowi powinny przyświecać odpowiednie regulacje finansowo-prawne oraz udogodnienia. Jednym z ważnych kwestii jest uproszczenie procesu przyłączenia mikroinstalacji do sieci oraz skrócenie jego czasu. Procentowy udział poszczególnych typów mikroinstalacji* 1,3%,2% 98,7%,9%,1%,1% el. fotowoltaiczne el. wiatrowe el. wodne el. na biogaz el. na biomasę * w odniesieniu do mocy skumulowanej na dzień 31.12.216r.
Moc [MWp] MIKROINSTALACJE FOTOWOLTAICZNE W OSD Moc przyłączonych mikroinstalacji fotowoltaicznych u poszczególnych Operatorów Systemów Dystrybucyjnych nie uległa większym zmianom w porównaniu do roku ubiegłego. W tej kwestii nadal liderem jest Tauron, o łącznej przyłączonej macy sięgającej ok. 3 MWp; na druga pozycje wysunęło się PGE osiągając moc ok. 24 MWp, wyprzedzając jednocześnie Energe. Pomimo zdecydowanie najmniejszego obszaru działania, jakim jest Warszawa, największy, ponad pięciokrotny przyrost przyłączonej mocy odnotowało Innogy. Struktura OSD rozpatrywana pod katem liczby przyłączonych mikroinstalacji PV nie zmienia się. Liderem pozostaje Tauron z liczba przyłączonych mikroinstalacji sięgająca niemal 5. Skumulowana moc mikroinstalacji PV na koniec roku 216 z podziałem na OSD 35 3 25 2 15 1 5 3,3 23,8 2,9 15,8 5,1 1, innogy Energa Tauron PGE Enea inni
Ilość energii [GWh] Wartość energii [mln zł] FOTOWOLTAIKA NA AUKCJI Rok 216 był początkiem działania systemu aukcyjnego wprowadzonego przez nowelizację ustawy o OZE. Aukcje dla poszczególnych koszyków technologicznych odbyły się w grudniu. Najwięcej ofert, bo aż 83 złożono dla Aukcji III, dla koszyka technologicznego obejmującego inne instalacje OZE o łącznej mocy zainstalowanej 1 MW, wśród których klasyfikowały się elektrownie fotowoltaiczne stanowiące ok. 8% wygranych ofert. Różnica w minimalnej i maksymalnej cenie sprzedaży energii elektrycznej wyniosła ok. 155 zł/mwh. Łącznie podczas tej aukcji sprzedano nieco ponad 1 5 GWh o łącznej wartości 554 mln zł. Łączna ilość oraz wartość sprzedanej energii 1 8 1 6 1 4 1 2 1 8 6 4 2 I III IV Łączna ilość sprzedanej energii 825 1 567 417 Łączna wartość sprzedanej energii 415 554 155 6 5 4 3 2 1
Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej - Polska PV to pozarządowa organizacja, której głównym celem jest propagowanie oraz stymulacja rozwoju fotowoltaiki w Polsce. Spośród szeregu podejmowanych inicjatyw najważniejszymi są konsultacje aktów prawnych wpływających na funkcjonowanie branży fotowoltaicznej w Polsce, opracowanie standardów oraz zaleceń w zakresie doboru i montażu instalacji fotowoltaicznych, propagowanie fotowoltaiki oraz działania edukacyjne w tym zakresie. Opracowanie raportu: Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej - POLSKA PV e-mail: biuro@polskapv.pl tel.: +48 12 654 52 12 Adres: ul. Cechowa 51 lok. 49, 3-614 Kraków Współpraca: Członkowie wspierający