Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Redaktor prowadzący: Ewelina Burska Redakcja: Andrzej Zemanek Projekt okładki: Maciej Pasek Materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock. Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek) Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://helion.pl/user/opinie?cwac12 Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję. ISBN: 978-83-246-2908-4 Copyright Helion 2013 Printed in Poland. Kup książkę Poleć książkę Oceń książkę Księgarnia internetowa Lubię to!» Nasza społeczność
Spis tre ci Kilka s ów na dobry pocz tek 7 Rozdzia 1. Pierwsze kroki 11 Wst p 11 Szybkie rozpocz cie pracy z AutoCAD-em 2012 14 Adaptacja rodowiska pracy 21 Rozdzia 2. Podstawowe narz dzia 27 Prosta (Linia konstrukcyjna)/pó prosta 36 Multilinia 52 Polilinia 63 Wielobok 74 Prostok t 77 uk 87 Okr g 94 Chmurka wersji 99 Splajn 102 Elipsa/ uk eliptyczny 105 Rozdzia 3. Narz dzia edycji 113 Wyma 114 Kopiuj 116 Lustro 120 Odsu 123 Szyk 126 Przesu 132
4 AutoCAD 2012 i 2012 PL wiczenia praktyczne Obrót 134 Skala 136 Rozci gnij 138 Przed u 141 Utnij 144 Wyd u 146 Przerwij/Przerwij w punkcie 148 Fazuj 151 Zaokr glij 155 wiczenia podsumowuj ce 157 Rozdzia 4. Tekst 163 Wstawianie tekstu jednowierszowego 163 Wstawianie oraz edycja tekstu wielowierszowego 167 Cechy tekstu 170 Rozdzia 5. Wymiarowanie 173 Czynno ci wst pne 173 Mened er stylów wymiarowania 173 Podstawowe narz dzia wymiarowania 178 Zmiana skali rodzaju linii 181 Rozdzia 6. ZOOM oraz poruszanie si po rysunku 185 Wst p 185 Rozdzia 7. Warstwy 193 Wst p 193 Mened er warstw 193 Rozdzia 8. Kreskowanie 201 Wst p 201 Kreskowanie z u yciem okna dialogowego Kreskowanie i wype nienie 202 Rozdzia 9. Rysunek izometryczny 213 Wst p 213 P aszczyzna izometryczna 214
Spis tre ci 5 Rozdzia 10. Bloki, Palety narz dzi 223 Wst p 223 Bloki 223 Palety narz dzi 228 Rozdzia 11. Modelowanie 3D 233 Wst p 233 Podstawy modelowania 3D 233 Dodatek A Opisy wa niejszych narz dzi 244 Wa niejsze zmienne systemowe 255 Skróty i u atwienia w systemie MS Windows 256
6 AutoCAD 2012 i 2012 PL wiczenia praktyczne
5 Wymiarowanie Wymiar jest rodzajem informacji tekstowo-graficznej, dzi ki której dowiadujemy si o niektórych w a ciwo ciach rysowanego przedmiotu, takich jak rozmiar, odleg o ci, k ty, tolerancja itp. Wymiarowanie zazwyczaj nie sprawia projektantom wielu trudno ci, a pomys owo twórców programu AutoCAD 2012 sprawi a, e w praktyce sta o si ono bardzo proste. Czynno ci wst pne Przed rozpocz ciem wymiarowania nale y tak dostosowa interfejs programu, aby praca by a jak najwygodniejsza. Podstawowe narz dzia s u ce do wymiarowania znajduj si na wst ce karty Opisz. Dodatkowo mo na w czy pasek narz dzi Wymiar. Znajdziesz go na wst ce karty Widok w panelu Okna, gdzie wybieramy pozycj Paski narz dzi, a nast pnie AutoCAD. Uka e si lista dost pnych pasków narz dzi, z której wybieramy interesuj c nas pozycj (rysunek 5.1). Mened er stylów wymiarowania W oknie mened era stylów mo na wybra jeden z dost pnych stylów wymiarowania, a tak e utworzy nowy lub zmodyfikowa istniej cy.
174 AutoCAD 20012 i 2012 PL wiczenia praktyczne Rysunek 5.1. Wst ka karty, menu pasków narz dzi oraz pasek narz dzi Wymiar Okno mened era mo na otworzy poprzez: klikni cie przycisku Styl wymiarowania, który znajduje si na pasku narz dzi Wymiar, wybranie pozycji Styl wymiarowania na karcie Narz dzia g ówne w rozwini ciu panelu Opis, wpisanie wymstyl w linii polece. W I C Z E N I E 5.1 Utworzenie nowego stylu wymiarowania Aby wygl d i styl wymiarów przedstawionych w ksi ce nie ró ni si od tego na Twoim monitorze, nale y odpowiednio zmodyfikowa styl wymiarowania. 1. Otwórz okno dialogowe Mened er stylów wymiarowania, a nast pnie naci nij przycisk Nowy, aby utworzy w asny styl (krok 1. na rysunku 5.2). 2. Otworzy si nast pne okno (krok 2.). Wpisz w nim nazw nowego stylu, a w li cie rozwijanej Rozpocznij z: wybierz aktualnie dost pny styl (tutaj ISO-25).
Rozdzia 5. Wymiarowanie 175 Rysunek 5.2. Utworzenie nowego stylu wymiarowania 3. Potwierd zmiany przyciskiem Kontynuuj. Wówczas otworzone okna zostan automatycznie zamkni te, a otworzy si okno Nowy styl wymiarowania: WPISANA NAZWA STYLU z aktywn zak adk Linie, w której umieszczono opcje dotycz ce wygl du oraz stylu linii. 4. W zak adce Linie znajduje si pole Odsuni cie od pocz tku. Zmie warto tego pola na 0.8 (krok 1. na rysunku 5.3) i zauwa, jak zmodyfikowany zostanie rysunek w oknie podgl du (pomocnicze linie wymiarowe zostan bardziej odsuni te od wymiarowanego obiektu). 5. Przejd do zak adki Symbole i strza ki, a nast pnie ustaw styl grotów strza ek na Pochylony (krok 3.). 6. Przejd teraz do zak adki Tekst, nast pnie sprawd zgodno nast puj cych ustawie : Styl tekstu Standard oraz Wyrównanie tekstu Zgodne z lini wymiarow. 7. W zak adce Dopasowanie w polu Skala elementów wymiaru wybierz opcj Skala globalna: 1 (krok 1. na rysunku 5.4). Sprawd te zgodno pozosta ych opcji z rysunkiem 5.4. Globalny wspó czynnik skali jest jednym z wa niejszych wspó czynników w ustawieniach stylu. Wspó czynnik jest multiplikatorem niemal e wszystkich opcji wymiarowych. Je li wi c chcia by zwi kszy jednocze nie tekst, wielko odsuni czy wielko grotów, poniewa np. zwi kszy e skal rysunku, to zmie warto globalnego wspó czynnika skali.
176 AutoCAD 20012 i 2012 PL wiczenia praktyczne Rysunek 5.3. Dostosowanie opcji nowego stylu wymiarowania Rysunek 5.4. Ustawienie skali globalnej nowego stylu wymiarowania
Rozdzia 5. Wymiarowanie 177 8. Wszystkie wprowadzone zmiany potwierd przyciskiem OK. Ponownie uka e si okno mened era stylów. Nast pnie w polu Style: zaznacz nowo utworzony styl i kliknij przycisk Ustaw bie cy (kroki 1. i 2. na rysunku 5.5). Rysunek 5.5. Ustawienie bie cego stylu wymiarowania 9. Po ustaleniu stylu (bie cego) w polu Opis (krok 3.) pojawi si on jako nowy styl b d cy podstaw opisu ró nic mi dzy innymi stylami. Je eli na li cie Style wska esz <L-klik> inny styl, to w polu Opis zostan wyszczególnione ró nice pomi dzy stylem wskazanym a bie cym. Naci nij przycisk Zamknij. 10. W ten sposób utworzy e i zmodyfikowa e swój w asny styl. Je li chcia by dokona w nim zmian, to w oknie mened era wybierz przycisk Nadpisz i wprowad nowe ustawienia. Wszystkie zmiany zostan wyró nione w opisie stylu (rysunek 5.5). Aby zachowa wprowadzony styl (wymiarowania, tekstu czy inny), nale y rysunek zapisa jako szablon i nowe rysunki tworzy na podstawie tego szablonu.
178 AutoCAD 20012 i 2012 PL wiczenia praktyczne Podstawowe narz dzia wymiarowania Do zwymiarowania okre lonych detali u ywamy poszczególnych narz dzi, w zale no ci od rodzaju elementów oraz sposobu wymiarowania. Interesuj ce nas narz dzia wybieramy na wst ce karty Opisz lub z paska narz dzi Wymiar. Istnieje równie mo liwo uruchamiania poszczególnych narz dzi za pomoc polece, ale d ugo polece jest na tyle du a, e uznaj t metod jako uci liw i pomijam j w dalszym opisie. Zainteresowanych odsy am do plików pomocy, gdzie znajduje si spis polece uruchamiaj cych narz dzia wymiarowe. W I C Z E N I E 5.2 Wykorzystanie wymiarów liniowych Aby pozna podstawowe narz dzia do wymiarowania, wykonaj nast puj ce kroki: 1. Narz dziem Linia utwórz figur zgodnie ze wspó rz dnymi podanymi na rysunku 5.6. Rysunek 5.6. Wstawianie wymiaru liniowego 2. Uruchom narz dzie Wymiar liniowy, a nast pnie wska <L-klik> górne naro niki figury (kroki 1. 3.). Punkty mo esz równie okre la, wpisuj c wspó rz dne, jednak z regu y wykorzystujemy punkty charakterystyczne, takie jak zako czenia elementów.
Rozdzia 5. Wymiarowanie 179 3. Ostatni czynno ci wymiarowania jest okre lenie odleg o ci wymiaru od elementu wymiarowanego. Polecam metod wy apania np. punktu symetrii, przesuni cie kursora w gór i wpisanie warto ci 4, co daje odsuni cie od elementu o 4 jednostki miary (krok 1. na rysunku 5.7). Kolejne wymiary mo emy odsuwa o 8 jednostek, pó niej o 12, dzi ki czemu elementy wymiarów mo na w atwy sposób uporz dkowa. Rysunek 5.7. Tworzenie wymiarów liniowych 4. Ponownie uruchom narz dzie Wymiar liniowy i zwymiaruj pozosta e elementy zwymiarowane na rysunku 5.7. Zauwa, e mimo zaznaczenia (krok 3.) punktów, które le na ró nej wysoko ci, wymiar liniowy nadal jest poziomy (gdy przesuniesz go w góre; je li przesuniesz go w bok, wymiar zmieni si na pionowy). W punkcie 3. na rysunku 5.7 utwórz wymiar pionowy, taki jak na rysunku 5.8. 5. Wybierz kolejne narz dzie Wymiar wyrównany (zwany normalnym, krok 1. na rysunku 5.8), które pozwala na tworzenie wymiarów równoleg ych do linii cz cej utworzon par punktów wymiarowych. 6. Wska <L-klik> t sam par punktów (kroki 2. i 3. na rysunku 5.8), któr wskazywa e, tworz c ostatni wymiar liniowy, a nast pnie odsu kursor na ustalon przez siebie odleg o. Utworzy e w ten sposób wymiar d ugo ci linii nieortogonalnej.
180 AutoCAD 20012 i 2012 PL wiczenia praktyczne Rysunek 5.8. Utworzenie wymiaru normalnego 7. Utwórz kolejny wymiar liniowy zgodnie z rysunkiem 5.9 (krok 1.). Rysunek 5.9. Utworzenie wymiaru k towego
Rozdzia 5. Wymiarowanie 181 8. Uruchom narz dzie Wymiar k towy, a nast pnie wska <L-klik> dwie linie pochy oraz pionow (kroki 2. 4. na rysunku 5.9). 9. Okre l odleg o odsuni cia wymiaru k towego (krok 5.). 10. Zb dny wymiar mo emy usun poprzez np. wskazanie <L-klik> go za pomoc myszy i wci ni cie klawisza Delete (rysunek 5.10). Rysunek 5.10. Rezultat wykonania wiczenia 5.2 11. Rysunek 5.10 przedstawia rezultat wykonania wiczenia 5.2. Zmiana skali rodzaju linii Zapewne zauwa y e, e w wielu przypadkach potrzebna jest np. linia kreskowa dwa razy g stsza, ni jest to ustawione domy lnie. Tego typu modyfikacji mo esz dokonywa za pomoc wspó czynnika Skala rodzaju linii. Zaznaczaj c <L-klik> dowoln lini, a nast pnie otwieraj c
182 AutoCAD 20012 i 2012 PL wiczenia praktyczne <P-klik> menu podr czne, wybierz pozycj W a ciwo ci. W grupie Ogólne znajdzie si pozycja Skala rodzaju linii, w której mo esz dostosowa wspó czynnik do swoich potrzeb (rysunek 5.11). Pami taj o tym wspó czynniku, wykonuj c kolejne wiczenie. Rysunek 5.11. Zmiana skali rodzaju linii W I C Z E N I E 5.3 Wymiary szeregowe, wymiary rednicy oraz oznaczenia tolerancji Do kompletnego wymiarowania rysunków potrzebne s narz dzia umo liwiaj ce oznaczenie tolerancji czy obróbki powierzchni. Zapoznasz si z nimi, wykonuj c poni sze wiczenie: 1. Narysuj element przedstawiony na rysunku 5.12, wykorzystuj c wymiary przedstawione na rysunkach w dalszej cz ci wiczenia. Zmie tak e wspó czynnik globalnej skali wymiarowania na 0.5. 2. Uruchom narz dzie Wymiar promienia, a nast pnie wska <L-klik> najwi kszy okr g (krok 2. na rysunku 5.13).
Rozdzia 5. Wymiarowanie 183 Rysunek 5.12. Rysunek do wiczenia 5.3 Rysunek 5.13. Wymiarowanie okr gów
184 AutoCAD 20012 i 2012 PL wiczenia praktyczne 3. Kolejnym wskazaniem <L-klik> definiujesz po o enie wymiaru promienia. Okre l punkt na zewn trznej stronie okr gu (krok 3.). 4. Kolejny okr g zwymiaruj narz dziem Wymiar uci ty promienia. Wybierz przycisk Uci ty na pasku narz dzi Wymiar (krok 4.). Nast pnie okre l d ugo pomocniczej linii wymiarowej <L-klik>, a w kolejnym kroku (krok 5.) ustal <L-klik> po o enie uci cia (zygzaka). Wymiar zostanie zdefiniowany. 5. Kolejny okr g zwymiaruj narz dziem rednica. Wybierz przycisk o tej samej nazwie z paska narz dzi Wymiar lub karty Opisz w panelu Wymiary, a nast pnie wska <L-klik> okr g oznaczony punktem 2. na rysunku 5.14. Rysunek 5.14. Wstawienie wymiaru rednicy okr gu 6. Na koniec okre l <L-klik> po o enie wymiaru. 7. Samodzielnie zwymiaruj wewn trzne okr gi.