Lekcja 19 - Oszustwo zostaje zdemaskowane Aczkolwiek kręgi w zbożu zrobili rolnicy, sowa przekonana jest o istnieniu statków kosmicznych. Dochodzenie, prowadzone przez Paulę i Filipa wśród mieszkańców wsi, prowadzi oboje do lokalnej gospody. i Filip wyjaśnili wprawdzie oszustwo z kręgami w zbożu, mimo to nie są zbyt pewni, czy UFO jednak nie istnieje. Co oznacza w ogóle ten skrót? może pomóc dalej i upiera się, że już widziała taki statek. W końcu oboje redaktorzy przepytują w gospodzie mieszkańców wsi, co sądzą o oszukańczych kręgach na polu. Cofnięcie się gości w czasie jest świetną okazją do wprowadzenia czasu przeszłego. Czasownik nieregularny "być" zawiera ten czas w sobie. Przyjrzymy się też czasownikowi posiłkowemu "móc". Przy tym należy zwrócić uwagę na zmiany samogłosek w rdzeniu czasownika. Manuskript der Folge 19 Szene 1: Auf der Landstraße zum Dorf Was heißt eigentlich Ufo? Unbekanntes Flugobjekt. Und woher weißt du das? Ich kann doch fliegen! Und nachts treffe ich manchmal Ufos. Sie fliegen auch. Deutsche Welle i Instytut Goethego prezentują: Radio D kurs niemieckiego dla początkujących. Autor Herrad Meese. Witam Państwa na dziewiętnastej lekcji kursu niemieckiego dla początkujących Radio D. W poprzedniej lekcji para naszych reporterów ustaliła, że tajemnicze koła na polu były dziełem dwóch sprytnych rolników, którzy je wycinali po kryjomu nocą, żeby stworzyć wrażenie, że są one śladem po lądowaniu kosmitów i zarobić na żądnych sensacji turystach. ciekawa jest znaczenia słowa UFO. Wygląda na to, że mądra sowa wie, co ono znaczy: Seite 1 von 10
Ach so, das ist interessant. Du meinst also, es gibt Ufos? Aber logo. Und sprichst du auch mit den Ufos? Ufos können nicht sprechen. Ufos können nur fliegen. Ufos können nicht sprechen. Ufos können nur fliegen. Was heißt eigentlich Ufo? Unbekanntes Flugobjekt. Zdaniem Eulalii UFO to niezidentyfikowany obiekt latający. jest ponadto przekonana, że ma nad UFO wielką przewagę. Nie tylko bowiem umie latać, ale także mówić - SPRECHEN. UFO wyobrażamy sobie zazwyczaj jako latające spodki, którymi poruszają się UFO-ludki czyli kosmici. Może oni potrafią mówić? Same UFO, tak przynajmniej twierdzi, potrafią tylko latać. Powróćmy jednak do pytania Pauli, która ciekawa jest znaczenia słowa UFO. Zanim Filip zdążył udzielić jej odpowiedzi, do ich rozmowy włącza się i wyjaśnia, że UFO to skrót od słów oznaczających niezidentyfikowany obiekt latający. Choć skrót ten pochodzi z języka angielskiego, przyjął się i jest powszechnie używany na całym świecie, także w Niemczech. twierdzi ponadto, że nocą często spotyka takie niezidentyfikowane obiekty latające. Seite 2 von 10
Und nachts treffe ich manchmal Ufos. Du meinst also, es gibt Ufos? Aber logo. Und sprichst du auch mit den Ufos? Hallo, liebe Hörerinnen und Hörer. Willkommen...... bei Radio D. Radio D...... das Interview. jest tym ogromnie przejęta i pyta Eulalię, czy ona naprawdę sądzi, że UFO rzeczywiście istnieją. odpowiada jej popularnym wśród młodych ludzi słowem LOGO, które znaczy: naturalnie, oczywiście, pewnie. Filip nie bierze tego na serio i ironicznym tonem pyta Eulalię, czy może także rozmawia z UFO? Odpowiedź Eulalii na to pytanie już znamy. twierdzi, że UFO nie umieją mówić. Potrafią tylko latać. Posłuchajmy kolejnej scenki, która rozgrywa się w wiejskiej gospodzie. Filip i pytają w niej miejscowych, co sądzą o pomyśle pary sprytnych rolników, którzy wycięli tajemnicze koła w zbożu. Jak do tego pomysłu odnoszą się indagowani przez Paulę i Filipa rolnicy, siedzący w gospodzie przy kuflu piwa? Podoba im się, czy też go krytykują? Seite 3 von 10
Szene 2: In einem Dorfgasthof Guten Tag. Wir sind von Radio D aus Berlin. Wir haben ein paar Fragen. Nur zu. Also, die mysteriösen Kreise sind nicht von Ufos. Nö, das war ein Mensch, ein Bauer. Zwei Menschen, Hannes, das waren zwei. Und wie finden Sie das? Der Bauer war sehr clever. Die Bauern, Hannes, das waren zwei. Das war eine gute Idee, eine geniale Idee, eine Superidee. Was? Du findest die Idee gut? Ja. Nö, die Idee war nicht gut, wirklich nicht. Warum finden Sie die Idee nicht gut? War das eine Lüge? Betrug? Lüge, Betrug. Das ist doch egal. Aber die Leute, die Touristen. Was wollen die Leute alle hier? Kreise sehen. So was, Kreise. Ich will meine Ruhe haben. Ruhe, jawoll. Seite 4 von 10
Noch ein Bier, der Herr? Nein, vielen Dank. Stimme im Hintergrund Bruno, wo bleibt unser Bier? Der Bauer war sehr clever. Aber die Leute, die Touristen. Was wollen die Leute alle hier? Kreise sehen. So was, Kreise. Ich will meine Ruhe haben. Ruhe, jawoll. Das war eine gute Idee, eine geniale Idee, eine Superidee. Jak Państwo słyszeli, zdania są podzielone. Jeden z gospodarzy twierdzi, że rolnicy, którzy wycięli na polu koła, byli bardzo sprytni: Natomiast drugiemu z gospodarzy nie podoba się najazd turystów na jego wioskę Dziwi się ponadto ogromnie, że ktoś może w ogóle chcieć oglądać jakieś tam koła w zbożu: Jemu to przeszkadza, bo on chce mieć przede wszystkim święty spokój RUHE. Z kolei właściciel gospody uznaje ten pomysł za wręcz genialny i jest nim zachwycony: Jego entuzjazm da się łatwo wytłumaczyć wzrostem dochodów. Ciekawi tajemniczych kół turyści są jego najlepszymi klientami. W gospodzie mogą coś zjeść i wypić oraz podzielić się między sobą wrażeniami z wycieczki. W Fili- Seite 5 von 10
Noch ein Bier, der Herr? Nein, vielen Dank. War das eine Lüge? Betrug? Lüge, Betrug. Das ist doch egal. Und nun kommt wieder unser Professor. Ayhan Radio D...... Gespräch über Sprache. Sprecherin Wie finden Sie das? Und wie finden Sie das? pie właściciel gospody też widzi dobrego klienta i proponuje mu jeszcze jedno piwo: Najciekawsze jest w tym wszystkim zignorowanie przez miejscowych ważnego pytania, zadanego im przez Paulę. Chciała się dowiedzieć, czy nie sądzą oni, że pomysł wycięcia w zbożu owych kół, jako śladu po rzekomych kosmitach, to kłamstwo LÜGE a może nawet oszustwo BETRUG. Rolnikom jest to najzupełniej obojętne. Nic dziwnego, po tylu kuflach piwa... A teraz pora na kolejne spotkanie z naszym Panem em: Witam Państwa serdecznie i cieszę się, że mam dziś okazję wyjaśnić, jak w prosty sposób można wyrazić coś bardzo ważnego. W scence, rozgrywającej się w wiejskiej gospodzie,filip zapytał siedzących w niej przy piwie rolników o ich opinię w sprawie kół. Posłuchajmy jego pytania: Seite 6 von 10
Sprecher Das war eine gute Idee. Sprecherin Der Bauer war sehr clever. Sprecherin Das waren zwei. Nö, das war ein Mensch, ein Bauer. Zwei Menschen, Hannes, das waren zwei. Sprecher können können Odpowiedzi na to pytanie zawierają czasownik być SE- IN w odpowiedniej formie i rzeczownik albo przymiotnik. Owszem, z tym, że zostały one wyrażone w czasie przeszłym, bo Filip zapytał rolników o rzecz, która wydarzyła się wcześniej, i odpowiadający odnosili swoje wypowiedzi także do przeszłości. Zwróćmy uwagę na słowo WAR. WAR to forma czasu przeszłego czasownika SEIN czyli: być w pierwszej i trzeciej osobie liczby pojedynczej. W pierwszej i trzeciej osobie liczby mnogiej czasownik SEIN przybiera formę WAREN. Brawo! Posłuchajmy zatem obu form jeszcze raz i zwróćmy uwagę na końcówkę -en. War waren. W dzisiejszej lekcji zetknęliśmy się nie tylko z opiniami, ale także ze zdolnościami do czegoś. Tak jest, na przykład ze zdolnością do latania. Sowa powiedziała, że ona umie latać, tak samo jak UFO, które jednak jej zdaniem nie umieją mówić. W języku niemieckim zdolność do czegoś wyraża się przy użyciu czasownika modalnego KÖNNEN móc, potrafić, umieć. Po którym następuje drugi czasownik w bezokoliczniku. Seite 7 von 10
Ufos können nur fliegen. Ufos können nicht sprechen. Sprecherin kann ich kann Ich kann doch fliegen. Was heißt eigentlich Ufo? Unbekanntes Flugobjekt. Und woher weißt du das? Ich kann doch fliegen! Und nachts treffe ich manchmal Ufos. Sie fliegen auch. Ach so, das ist interessant. Du meinst also, es gibt Ufos? Aber logo. A kiedy ktoś czegoś nie umie, wtedy ZA czasownikiem modalnym KÖNNEN umieszczamy słowo NICHT nie, oznaczające przeczenie. Powinniśmy chyba jeszcze powiedzieć słuchaczom, że także czasownik modalny KÖNNEN zmienia samogłoskę, kiedy występuje w liczbie pojedynczej w czasie teraźniejszym. Chodzi tu o samogłoskę a. Owszem. W języku niemieckim często zachodzi zjawisko zmiany samogłoski rdzennej w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej. To już chyba wystarczy na dziś, Panie ze. A teraz powtórzymy obie scenki z dzisiejszej lekcji: Najpierw posłuchajmy rozmowy o UFO. Seite 8 von 10
Und sprichst du auch mit den Ufos? Ufos können nicht sprechen. Ufos können nur fliegen. Guten Tag. Wir sind von Radio D aus Berlin. Wir haben ein paar Fragen. Nur zu. Also, die mysteriösen Kreise sind nicht von Ufos. Nö, das war ein Mensch, ein Bauer. Zwei Menschen, Hannes, das waren zwei. Und wie finden Sie das? Der Bauer war sehr clever. Die Bauern, Hannes, das waren zwei. Das war eine gute Idee, eine geniale Idee, eine Superidee. Was? Du findest die Idee gut? Ja. Nö, die Idee war nicht gut, wirklich nicht. Warum finden Sie die Idee nicht gut? War das eine Lüge? Betrug? Filip i przeprowadzają wywiad w gospodzie. Seite 9 von 10
Lüge, Betrug. Das ist doch egal. Aber die Leute, die Touristen. Was wollen die Leute alle hier? Kreise sehen. So was, Kreise. Ich will meine Ruhe haben. Ruhe, jawoll. Noch ein Bier, der Herr? Nein, vielen Dank. Stimme im Hintergrund Bruno, wo bleibt unser Bier? Bis zum nächsten Mal, liebe Hörerinnen und Hörer. Ayhan Das war s für heute. W następnej lekcji zapoznamy Państwa z opiniami słuchaczy na temat akcji UFO sprytnych rolników. Słuchali Państwo Radia D. Był to kurs niemieckiego przygotowany przez Instytut Goethego i radio Deutsche Welle. Herrad Meese Seite 10 von 10