Sprawozdanie z posiedzenia Forum Dialogu Społecznego w dniu 15 czerwca br. Agenda spotkania Tomasz Harasimowicz (prowadzący spotkanie) poinformował zebranych, że tematem przewodnim posiedzenia będzie udostępnianie organizacjom pozarządowym lokali i nieruchomości należących do m.st. Warszawy. Następnie przedstawił gości spotkania: Agatę Dąbrowską Naczelnika Wydziału Lokali Użytkowych w Biurze Polityki Lokalowej Urzędu m.st. Warszawy, Krystynę Sałańską Kierownika Działu Nadzoru w Biurze Gospodarki Nieruchomościami Urzędu m.st. Warszawy, Dorotę Borasińską oraz Bożenę Łupińską pracowników Biura Polityki Lokalowej Urzędu m.st. Warszawy. Prowadzący spotkanie zaapelował do zebranych, by po wystąpieniach gości zadawać pytania; poprosił jednocześnie, by nie formułować roszczeń wobec m.st. Warszawy, dotyczących indywidualnych spraw. Wynajem lokali od m.st. Warszawy Pierwszą prelegentką była Agata Dąbrowska, która zwróciła uwagę, iż organizacje pozarządowe mogą wynająć lokal z zasobów m.st. Warszawy na zasadach obowiązujących inne podmioty (w normalnych trybach, tj. przetargowym lub konkursowym) lub na preferencyjnych warunkach (poza trybem przetargowym lub konkursowym, z zastrzeżeniem, że lokale nie mogą być usytuowane na parterach w ciągach handlowo -usługowych). Zachęciła do zapoznania się z Uchwałą Nr LVI/1668/2009 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 28 maja 2009 roku (z późn. zm.) w sprawie zasad najmu lokali użytkowych w domach wielolokalowych na okres dłuższy niż 3 lata i nie dłuższy niż 10 lat oraz wyrażenia zgody na zawarcie, po umowie zawartej na czas oznaczony, kolejnej umowy najmu z tym samym najemcą oraz Zarządzeniem Nr 3323/2009 Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 14 lipca 2009 roku ( z późn. zm.) w sprawie zasad najmu lokali użytkowych w domach wielolokalowych na okres do lat 3 oraz szczegółowego trybu oddawania w najem lokali użytkowych w domach wielolokalowych na okres dłuższy niż 3 lata i nie dłuższy niż 10 lat. W swojej wypowiedzi Agata Dąbrowska podkreśliła, że: decyzje o przyznaniu lokali należą do zarządów poszczególnych dzielnic m.st. Warszawy; stawki czynszów ustalane są w drodze negocjacji; burmistrzowie dzielnic m.st. Warszawy określają minimalne stawki czynszu z tytułu najmu lokali na rzecz organizacji pozarządowych (w drodze uchwał zarządów dzielnic m.st. Warszawy), jakie najemcy mogą płacić za m 2 lokalu; 1
wniosek w sprawie wynajmu lokalu należy złożyć do dzielnicy m.st. Warszawy, Prezydenta m.st. Warszawy albo Biura Polityki Lokalowej Urzędu m.st. Warszawy; umowy najmu zawierane są na okres do 3 lat oraz od 3 do 10 lat, z możliwością ich kontynuacji na następne okresy; od 2009 roku wprowadzono zasadę polegającą na niewynajmowaniu na preferencyjnych warunkach lokali usytuowanych na parterach ciągów handlowo-usługowych; na koniec 2010 roku wynajętych było w m.st. Warszawie na preferencyjnych warunkach 691 lokali (najwięcej w trzech dzielnicach m.st. Warszawy: Śródmieściu - około 400, Mokotowie oraz Woli). Zasady dzierżawy nieruchomości m.st. Warszawy i nieruchomości Skarbu Państwa, dla których organem reprezentującym właściciela jest Prezydent m.st. Warszawy Krystyna Sałańska omówiła Zarządzenie Prezydenta m.st. Warszawy Nr 4240/2010 z dnia 25 lutego 2010 roku w sprawie zasad wydzierżawiania na okres do trzech lat nieruchomości miasta stołecznego Warszawy i nieruchomości Skarbu Państwa, dla których organem reprezentującym właściciela jest Prezydent m.st. Warszawy. Mówczyni poinformowała: jak wygląda procedura dzierżawy nieruchomości stanowiącej własność m.st. Warszawy lub Skarbu Państwa; o tym, że wniosek w tej kwestii powinien być zgodny z wzorem z przywołanego Zarządzenia. Ponadto Krystyna Sałańska zwróciła również uwagę, że: nieruchomości mogą być wydzierżawiane na okres do 3 lat ze względu na cel dzierżawy lub ze względu na rodzaj działalności; załącznik do ww. Zarządzenia daje możliwości wydzierżawienia nieruchomości na działania organizacji pozarządowych lub na działalność sportową, rekreacyjną, działalność klubów sportowych; stawki opłat za dzierżawę zawarte są w załączniku Nr 2 do ww. Zarządzenia; na wniosek organizacji pozarządowej, za zgodą Prezydenta m.st. Warszawy, istnieje możliwość obniżenia stawki o 50 % kwoty; odstępstwa od zasad wskazanych w przywołanym Zarządzeniu występują też w przypadku imprez organizowanych przy współudziale i pod patronatem Prezydenta m.st. Warszawy; w przypadku złożenia wniosku o dzierżawę krótkoterminową nie organizuje się konkursu. Jeśli jednak dzierżawa miałaby trwać dłużej niż 3 miesiące i zgłosiłyby się inne podmioty, które chciałyby wydzierżawić daną nieruchomość, ogłaszany jest konkurs; 2
dodatkowe regulacje obejmują nieruchomości położne w nadbrzeżu Wisły. Prelegentka zachęciła do odwiedzania strony internetowej Miasta oraz Biuletynu Informacji Publicznej. Sesja pytań Tomasz Harasimowicz poprosił zebranych o zadawanie pytań. Długość trwania umowy najmu Pierwszym pytającym był Zdzisław Bielecki z Fundacji D.O.M., który zwrócił uwagę, iż umowy najmu zawierane są maksymalnie na 3 lata, co powoduje problemy z uzyskaniem dotacji z m.st. Warszawy. Zdzisław Bielecki oznajmił, iż nawet zapewnienie o przedłużeniu umowy, dyskwalifikuje organizację ze starań o grant. Agata Dąbrowska odpowiedziała, iż od 2009 roku istnieje możliwość wynajmu lokali na okres dłuższy niż 3 lata (do 10 lat). W trakcie trwania umowy, można starać się o przedłużenie najmu (warunkiem jest prowadzenie działalności zadeklarowanej w umowie najmu oraz terminowe opłacanie czynszu). Wykup lokali przez organizacje pozarządowe Zdzisław Bielecki poprosił o doprecyzowanie czy istnieje szansa na wykup lokalu i czy organizacje pozarządowe mogą starać się o bonifikaty i preferencyjny wykup lokali. Agata Dąbrowska wskazała, że w m.st. Warszawie lokale użytkowe są sprzedawane, ale nie ma w takich przypadkach upustów dla organizacji pozarządowych, cena ustalana jest przez rzeczoznawcę nieruchomości. Przedstawicielka Biura Polityki Lokalowej Urzędu m.st. Warszawy podkreśliła, iż nie można wprowadzić zasad preferencyjnych, ponieważ mogłoby to narazić m.st. Warszawę na zarzut niegospodarności. Prelegentka dodała, że pula lokali dla organizacji pozarządowych nie zwiększa się. Ponadto Agata Dąbrowska przypomniała, iż niektóre organizacje pozarządowe kończą swoją działalność, i w sytuacji, gdy taki podmiot wykupiłby lokal, nie byłoby możliwości jego odzyskania. Wynajem lokali a dotacje na opłacenie czynszu Anna Gierałtowska z Powiślańskiej Fundacji Społecznej zapytała o kwestię wynajmu lokali stricte na potrzeby projektów, dotowanych przez m.st. Warszawę. Poinformowała, że problem tkwi w tym, iż m.st. Warszawa przekazuje organizacji pozarządowej dotację, której część organizacja pozarządowa zwraca m.st. Warszawie w postaci czynszu, płaconego do Zarządu Gospodarowania Nieruchomościami. Agata Dąbrowska odparła, że pytanie ma charakter finansowy i powinno zostać zadane Skarbnikowi m.st. Warszawy. Rzeczoną kwestię wyjaśnił jednak Marcin Wojdat, Pełnomocnik Prezydenta m.st. Warszawy ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi (dalej również jako Pełnomocnik), który 3
wskazał, iż lokale często są własnością wspólnot mieszkaniowych, przez co m.st. Warszawa jest tylko lokatorem i jest zobowiązane płacić wspólnotom czynsz. Remont lokalu a zgoda wspólnoty mieszkaniowej Anna Gierałtowska poprosiła o doprecyzowanie czy istnieje obowiązek uzyskania zgody wspólnoty mieszkaniowej na remont wynajmowanego lokalu. Agata Dąbrowska odpowiedziała, że w sytuacji, gdy remont ingeruje w części wspólne konieczna jest zgoda wspólnoty mieszkaniowej. Wykaz lokali pozostających do wynajęcia Roman Rewakowicz z Komisji Dialogu Społecznego ds. Muzyki zapytał o to, gdzie można znaleźć wykaz lokali do wynajęcia oraz czy do publicznej wiadomości podaje się informacje na temat stanu budynków. Agata Dąbrowska odparła, iż w przypadku, gdy zwalnia się lokal, Zarząd Dzielnicy m.st. Warszawy wystawia wykaz lokali przeznaczonych do najmu do publicznej wiadomości, w tym również zamieszcza na stornie internetowej. Wykaz zamieszcza się na okres 21 dni, po czym kolejne 21 dni stanowi oczekiwanie na ewentualne wnioski osób którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości. Następnie lokal wynajmowany jest w konkursie, przetargu lub w trybie pozakonkursowym i bezprzetargowym. Możliwość całkowitego zwolnienia organizacji pozarządowych z opłat za wynajem lokali Maciej Dunin-Borkowski z Polskiego Związku Niewidomych podkreślił, iż organizacje pozarządowe przejmują dużą ilość zadań, które pozostają w kompetencjach m.st. Warszawy. Poinformował o wysokości opłat za lokal, jakie ponosi jego organizacja (823 złote/miesiąc). Zapytał o możliwość zwolnienia z opłat za lokale. Dodał, że w małych miastach zdarzają się takie zwolnienia. Agata Dąbrowska odpowiedziała, iż m.st. Warszawa nie może zwolnić organizacji pozarządowych z opłat za najem lokali. Przypomniała, iż 691 podmiotów płaci stawki minimalne (co stanowi ponad 7 % całkowitych zasobów lokalowych Miasta). Dodała, że średnia cena m 2 dla organizacji pozarządowych wynosi 9,95 złotych, zaś komercyjnie cena ta oscyluje wokół 100-150 złotych. Marcin Wojdat, przedstawił dane statystyczne, z których wynikło, iż w m.st. Warszawie zarejestrowanych jest 13 000 organizacji pozarządowych, zaś wszystkich lokali do wynajęcia w stolicy jest 9 581. Pełnomocnik przyznał, iż m.st. Warszawa nie ma możliwość zapewnienia wszystkim organizacjom pozarządowym bezpłatnych lokali. 4
Wycofanie lokalu z konkursu Agata Szumowska ze Stowarzyszenia OPTA zapytała o zasady wycofywania lokali z już ogłoszonych konkursów. Agata Dąbrowska wyjaśniła, że nie ma oficjalnego trybu wycofywania lokali z konkursu. Dodała, że burmistrz dzielnicy m.st. Warszawy może to uczynić w dowolnym momencie i bez podawania przyczyn. Przestrzeń dla tańca w m.st. Warszawie oraz możliwość przejęcia lokalu po placówce oświatowej czy akademickim związku sportowym Wiesław Jakubczak z Komisji Dialogu Społecznego ds. Tańca zaapelował o znalezienie w m.st. Warszawie miejsca do tańca, (przywołał ustalenia z Kongresu Tańca, który ostatnio miał miejsce w Warszawie). Zapytał też w jaki sposób środowisko taneczne może przejąć budynek szkoły. Agata Dąbrowska podkreśliła, iż siedziby szkół pozostają w dyspozycji Biura Edukacji Urzędu m.st. Warszawy. Marcin Wojdat poinformował natomiast, że w Warszawie organizacje pozarządowe przejmowały budynki po placówkach oświatowych. Pełnomocnik wskazał, że wniosek w tej sprawie powinien trafić do Prezydenta m.st. Warszawy. Piotr Kaliszek z Komisji Dialogu Społecznego ds. Warszawskiej Wisły zapytał o możliwość wynajęcia przez organizację pozarządową terenu po akademickim związku sportowym. Krystyna Sałańska odpowiedział, że nie jest upoważniona do udzielania informacji w tym zakresie. Dodała, że ww. Zarządzenie Prezydenta m.st. Warszawy Nr 4240/2010 nie obejmuje nieruchomości związanych z oświatą czy kulturą. Prelegentka wskazała, że nie spodziewała się, iż na spotkaniu pytania dotyczyć będą spraw indywidualnych. Apel o ujednolicenie procedur związanych z najmem lokali w m.st. Warszawie Joanna Piotrowska z Fundacji FEMINOTEKA podkreśliła, że chciałaby uzupełnić wypowiedź Marcina Wojdata i doprecyzowała, że w Warszawie zarejestrowanych jest 13 000 organizacji pozarządowych, jednak działających podmiotów jest znacznie mniej. Poinformowała jednocześnie, iż jej Fundacja od 3 lat poszukuje lokalu w Warszawie. Przedstawicielka Fundacji FEMINOTEKA zaproponowała stworzenie strony internetowej, na której zamieszczane byłyby wszystkie informacje dotyczące lokali. Dodała, że procedury w zakresie wynajmu lokali nie są jasne i wiele zależy od uznaniowości konkretnego Burmistrza dzielnicy m.st. Warszawy. Agata Dąbrowska poinformowała zebranych o piśmie Prezydenta m.st. Warszawy do burmistrzów dzielnic m.st. Warszawy, by przy rozpatrywaniu wniosków o najem lokali brać pod uwagę sprawozdania merytoryczne składane przez organizacje pozarządowe. Marcin Wojdat uzupełnił, iż z 13 000 organizacji zarejestrowanych na terenie Warszawy - 2/3 działa. 5
Sprzedaż lokali organizacjom pozarządowym Jerzy Kulesza ze Stowarzyszenia Tata zapytał o lokale, w których m.st. Warszawa jest właścicielem w 100 %, poprosił również o informację na jakiej podstawie prawnej nie ma możliwości ich sprzedaży. Dodał, że nieruchomości Skarbu Państwa oddawane były organizacjom pozarządowym przy zastosowaniu upustu na poziomie 98 % względem wartości rynkowej lokalu (zgodę wyrażała Rada m.st. Warszawy w drodze Uchwały). Agata Dąbrowska wskazała, że lokale są przeznaczane do sprzedaży, ale m.st. Warszawa nie przewiduje w takich sytuacjach żadnych rabatów dla organizacji pozarządowych. Marcin Wojdat wskazał, że wiele z oddanych kiedyś lokali trafiło obecnie w ręce prywatne. Dodał, że przy przekazywaniu lokali nie ma znaczenia czy organizacja jest organizacją pożytku publicznego czy też jest organizacją prowadzącą działalność pożytku publicznego. Wiesław Jakubczak poinformował, że zgodnie z jego wiedzą, w świetle ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536) organizacji pożytku publicznego można przekazać lokal. Remont wynajmowanego lokalu Zdzisław Bielecki zapytał o możliwość starania się o minimalną stawkę czynszu oraz wsparcie Miasta przy remoncie. W kwestii stawek czynszu Agata Dąbrowska poinformowała, że kwoty można negocjować. Mówczyni oznajmiła, iż przeprowadzenie remontu należy do kompetencji najemcy, ale jeśli remont podnosi wartość nieruchomości istnieje możliwość podpisania porozumienia remontowego z Zarządem Gospodarowania Nieruchomościami (porozumienie powinno być jednak zawarte przed przeprowadzeniem remontu). Można wówczas otrzymać zwrot kosztów remontu w wysokości do równowartości sześciu miesięcy czynszów. Agata Dąbrowska jednocześnie podkreśliła, iż w przypadku przystosowania lokalu do potrzeb osób niepełnosprawnych można otrzymać całkowity zwrot kosztów przeprowadzenia remontu. W przypadku zastrzeżeń do rozstrzygnięć Zarządu Dzielnicy - Agata Dąbrowska poinformowała, że w indywidualnych sprawach zawsze można się zwrócić do Biura Polityki Lokalowej Urzędu m.st. Warszawy z prośbą o wyjaśnienie. Współpraca z miejskimi spółkami w kwestii wynajmu lokali organizacjom pozarządowym Maciej Dunin-Borkowski zwrócił uwagę, iż spotkanie nie jest celowe w jego opinii. Uznał, iż zaproszeni goście powinni byli się spodziewać trudnych pytań dotyczących indywidualnych spraw. Opowiedział o swoich problemach z wynajmem. Zapytał dlaczego Miasto nie może współpracować ze swoimi spółkami i wypracować z nimi wspólnych zasad wynajmu korzystnych dla organizacji pozarządowych. Marcin Wojdat opisał schemat współpracy Miasta ze spółkami miejskimi, oznajmiając, iż m.st. Warszawa płaci spółkom miejskim jak podmiotom komercyjnym. 6
Piotr Kaliszek podkreślił, iż spotkanie ma być asumptem do dalszych dyskusji. Rezygnacja z podatku od nieruchomości, weryfikacja działalności organizacji pozarządowych, stworzenie miejsca dla organizacji pozarządowych Daniel Łaga radny Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy poinformował, iż jego niepełnosprawny znajomy nie mógł przybyć na trwające spotkanie Forum Dialogu Społecznego z uwagi na fakt, iż przy wejściu do budynku nie działał podnośnik i tym samym nie mógł wjechać na teren Urzędu Wojewódzkiego. Radny zapytał czy można zrezygnować z obciążania organizacji pozarządowych podatkiem od nieruchomości. Ponadto zaapelował o weryfikację działalności organizacji pozarządowych, wynajmujących lokale od m.st. Warszawy na preferencyjnych warunkach. Podkreślił również, iż jego zdaniem warto w Warszawie stworzyć miejsce, w którym organizacje pozarządowe mogłyby działać i np. mieć swobodny dostęp do sal konferencyjnych. Agata Dąbrowska odparła, iż można zwolnić NGO z podatku od nieruchomości, ale jest to zakres kompetencji Skarbnika m.st. Warszawy, Dodała, że każda organizacje podpisując umowę najmu zobowiązuje się do prowadzenia w budynku konkretnej działalności. W przypadku stwierdzenia, że organizacja prowadzi inną działalność m.st. Warszawa może rozwiązać umowę najmu. Na przełomie lat 2009 i 2010 Prezydent m.st. Warszawy zwróciła się do Burmistrzów dzielnic m.st. Warszawy, by pomagali III sektorowi i brali pod uwagę, przy najmie lokali, rodzaj działalności prowadzonej przez organizacje pozarządowe. Agata Dąbrowska dodała, że w m.st. Warszawie przeprowadza się kontrolę działalności, którą prowadzą organizacje pozarządowe, wynajmujące lokale od m.st. Warszawy na preferencyjnych warunkach. Kontrole takie skutkując czasami rozwiązywaniem umów najmu. Przedstawicielka Biura Polityki Lokalowej Urzędu m.st. Warszawy zwróciła także uwagę, iż istnieje Samorządowa Inspekcja Lokalowa, która stoi na stanowisku, iż Miasto ze zbyt dużą swobodą wynajmuje lokale organizacjom pozarządowym. Marcin Wojdat dodał, iż Miasto chciałoby stworzyć inkubator dla organizacji pozarządowych, ale nie ma odpowiedniej przestrzeni na ten cel. Swoisty inkubator działa już jednak przy ul. Szpitalnej (tu NGO może mieć swój adres). Możliwość najmu lokalu wspólnie przez kilka organizacji Przedstawiciel Społecznego Towarzystwa Pomocy Geriatrii zapytał czy można wynająć lokal dwóm organizacjom pozarządowym wspólnie. Agata Dąbrowska potwierdził, iż istnieje taka możliwość. Przypomniała jednak, iż organizacje nie mogą podnajmować wynajętego im lokalu. 7
Instrukcja postępowania w celu wynajęcia lokalu Joanna Piotrowska zaapelowała o stworzenie instrukcji postępowania, w sytuacji, w której organizacja pozarządowa chciałaby pozyskać lokal od m.st. Warszawy. Dodała, że warto, by istniała spójna procedura we wszystkich dzielnicach m.st. Warszawy. Schemat postępowania powinien być podany do publicznej wiadomości i zamieszczony na stronie internetowej m.st. Warszawy. Agata Dąbrowska zobowiązała się, że Biuro Polityki Lokalowej Urzędu m.st. Warszawy postara się upraszczać zamieszczane informacje. Wymiana okien w wynajmowanym lokalu Przedstawicielka Fundacji Centrum Edukacji Liderskiej zapytała o procedurę związaną z wymianą okien w wynajmowanych lokalu. Agata Dąbrowska przywołała swoją poprzednią wypowiedź w kwestii remontów. Podsumowanie Piotr Kaliszek podsumował spotkanie. Podkreślił, iż jego zdaniem, pozostaje niedosyt informacji po stronie organizacji pozarządowych, z uwagi na nieobecność przedstawicieli niektórych biur Urzędu m.st. Warszawy, którzy również mają do czynienia z wynajmem lokali organizacjom pozarządowym (jako przykład podał Biuro Edukacji Urzędu m.st. Warszawy). Piotr Kaliszek dodał, że w jego odczuciu większość organizacji pozarządowych domaga się bezpłatnego wynajmu lokali od Miasta. Z drugiej jednak strony należy wziąć pod uwagę sytuację m.st. Warszawy, które dysponuje ograniczoną liczbą lokali do wynajęcia. Mówca wskazał na konieczność określenia jasnych reguł wyboru najemcy. Piotr Kaliszek poprosił o przesyłanie pytań w kwestiach lokalowych na adres poczty elektronicznej lokale@nurt.com.pl. Marcin Wojdat zwrócił zebranym uwagę, by dokładnie czytać postanowienia zawieranych umów najmu (do niektórych lokali byli właściciele mają prawo wystosowania roszczeń). Tomasz Harasimowicz podziękował zebranym za udział w spotkaniu. Sporządziła: Katarzyna Robak (CKS) 8