OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu kształcenia: Metodologia 2. Kod modułu kształcenia: 05-MET 3. Rodzaj modułu kształcenia problemowo-specjalizacyjne 4. Kierunek studiów: Historia sztuki 5. Poziom studiów I stopień 6. Rok studiów: I 7. Semestr letni 8. Rodzaje zajęć i liczba godzin 60 h k 9. Liczba punktów ECTS: 4 10. Imię, nazwisko, stopień naukowy wykładowcy: dr hab. prof. UAM Stanisław Czekalski 11. Język wykładowy: polski II. Informacje szczegółowe 1. Cel (cele) modułu kształcenia: przedstawienie i przedyskutowanie zagadnień z zakresu metodologii współczesnej historii sztuki 2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych: matura, licencjat 3. Efekty kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych dla modułu kształcenia i odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów Symbol efektów kształcenia* Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi: Sproblematyzować zagadnienia z zakresu metodologii współczesnej historii sztuki Rozpoznać kontekstowe uwarunkowanie interpretacji dzieła sztuki (historyczność, paradygmat epistemologiczny, uwarunkowania ideologiczno-kulturowe) poddać analizie treść prac naukowych o szczególnie istotnym znaczeniu dla rozwoju refleksji metodologicznej w dziedzinie historii sztuki Rozpoznać i wyodrębnić określone stanowiska badawcze przyjmowane w polemikach naukowych korzystać w sposób krytyczny z elementów warsztatu metodologicznego różnych orientacji badawczych historii sztuki i studiów nad kulturą wizualną Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów # Hiszt_W01 Hiszt_W05 Hiszt_W08 Hiszt_W15 Hiszt_W01 Hiszt_W05 Hiszt_U02 Hiszt_U05 Hiszt_W01 Hiszt_W05 Hiszt_W08 Hiszt_W15 Hiszt_U02 Hiszt_U05 Hisz_K01 Hiszt_K04 Hiszt_U04 Hiszt_U06 Hiszt_U08 * kod modułu kształcenia, np. KHT_01 (KHT-kod modułu Kataliza Heterogeniczna w USOS) # efekty kształcenia dla kierunku studiów (np. K_W01, K_U01,..) 1
W wiedza; U umiejętności; K kompetencje społeczne (wyszczególnione tylko w symbolach kierunkowych efektów kształcenia) 01, 02 numer efektu kształcenia 4. Treści kształcenia Nazwa modułu kształcenia: Symbol treści kształcenia* TK_01 TK_02 TK_03 TK_04 TK_05 Opis treści kształcenia Zajęcia poświęcone są omówieniu najważniejszych i najżywiej dyskutowanych zagadnień z zakresu metodologii współczesnej historii sztuki, powiązanych z metodologicznymi orientacjami innych nauk humanistycznych Omawiane problemy metodologiczne skupiają się wokół kluczowych kwestii dotyczących znaczenia kontekstu dla interpretacji dzieła sztuki, reguł historycznego wyjaśniania dzieła, odniesienia dzieła do widza, przyjętych w historii sztuki paradygmatów epistemologii badań i semantyki obrazu, usytuowania dzieła i widza, a także badacza, w ukształtowanym kulturowo i ideologicznie polu wizualności W trakcie zajęć rozważane są prace naukowe o szczególnie istotnym znaczeniu dla rozwoju refleksji metodologicznej w dziedzinie historii sztuki, zarazem reprezentatywne dla szerszych tendencji metodologicznych w humanistyce ostatnich dekad XX wieku i początku XXI wieku Przegląd różnych stanowisk, polemik i perspektyw metodologicznych wpisanych w najważniejsze pod tym względem prace z zakresu historii sztuki i studiów nad kulturą wizualną służy rozwinięciu i pogłębieniu świadomości teoretycznej studentów, w konsekwencji zaś przemyślanemu wyborowi własnej pozycji na polu metodologii badań historyczno-artystycznych Krytyczna analiza założeń metodologicznych wyznaczających różne orientacje badawcze współczesnej historii sztuki przygotowuje do uważnej, pogłębionej lektury i oceny pod tym kątem zarówno cudzych rozpraw naukowych, jak i własnych prób wpisania się w dyskurs dyscypliny, począwszy od prac seminaryjnych, przez pracę magisterską Odniesienie do efektów kształcenia modułu # MT_01 MT_03 5. Zalecana literatura - J. Derrida, Restytucje, rozdział książki Prawda w malarstwie, Gdańsk 2003; - C. Ginzburg, Tropy. Korzenie paradygmatu poszlakowego, Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, 2006, t. 39; 2
- L. B. Philip, The Prado Epiphany by Jerome Bosch, The Art Bulletin, Vol. 35, No. 4 (Dec., 1953); - W. Fraenger, Tysiącletnie królestwo. Zarys interpretacji, w: idem, Bosch, Warszawa 2010; - M. Dvorak, Durer s Apocalypse, w: idem, The History of Art as the History of Ideas, London 1984; - E. Panofsky, Trzy ryciny Albrechta Durera: Rycerz, śmierć i diabeł, w: idem, Studia z historii sztuki, Warszawa 1971; - J. Białostocki, Durer i reformacja, w: idem, Symbole i obrazy w świecie sztuki, Warszawa 1982; - D. Price, Albrecht Durer s Representations of Faith: The Church, Lay Devotion and Veneration in the"apocalypse" (1498), Zeitschrift für Kunstgeschichte, 57. Bd., H. 4 (1994); - J. Sumpel, Durer and Death: on the iconography of "Knight, Death and the devil", Simiolus: Netherlands Quarterly for the History of Art, Vol. 34, No. 2 (2009/2010); - E. H. Gomrich, The Evidence of Images, w: Interpretation: Theory and Practice, ed. Ch. S. Singleton, Baltimore 1969; - H. White, Tekst historiograficzny jako artefakt literacki, w: idem, Poetyka pisarstwa historycznego, Kraków 2010; - S. Fish, Co czyni interpretację możliwą do przyjęcia?; Dowodzenie vs. perswazja: dwa modele krytycznej działalności, w: idem, Interpretacja, retoryka, polityka, Kraków 2002; - C. Gilbert, On Subject and Not-Subject in Italian Renaissance Pictures, The Art Bulletin, Vol. 34, No. 3 (Sep., 1952); - C. Gilbert, Piero della Francesca's Flagellation: The Figures in the Foreground, The Art Bulletin, Vol. 53, No. 1 (Mar., 1971); - M. Lavin, Piero della Francesca's Flagellation: The Triumph of Christian Glory, The Art Bulletin, Vol. 50, No. 4 (Dec., 1968); - L. Borgo, New Questions for Piero's 'Flagellation', The Burlington Magazine, Vol. 121, No. 918 (Sep., 1979); - J. Hoffman, Piero della Francesca's "Flagellation". A Reading from Jewish History, Zeitschrift für Kunstgeschichte, 44. Bd., H. 4 (1981); - M. Meiss, Ovum Struthionis : Symbol and Allusion in Piero della Francesca s Montefeltro Altarpiece, w: idem, The Painter s Choice: Problems in the Interpretation of Renaissance Art, New York 1976; - I. Ragusa, The Egg Reopened, The Art Bulletin, Vol. 53, No. 4 (Dec., 1971); - C. Gilbert, The Egg Reopened Again, The Art Bulletin, Vol. 56, No. 2, Medieval Issue (Jun., 1974); - D. Carrier, Piero della Francesca and His Interpreters: Is There Progress in Art History?, History and Theory, Vol. 26, No. 2 (May, 1987); - D. Carrier, Erwin Panofsky, Leo Steinberg, David Carrier: The Problem of Objectivity in Art Historical Interpretation, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol. 47, No. 4 (Autumn, 1989); - D. Carrier, Originality and Repetition in Poussin s Scholarship, w: idem, Poussin s Paintings: A Study in Art-Historical Methodology, London 1993; - E. H. Gombrich, Orion Poussina, w: idem, Pisma o sztuce i kulturze, Kraków 2011; - D. Carrier, Blindness and the Representation of Desire, w: idem, Poussin s Paintings ; - N. Bryson, Art in Context, w: Studies in Historical Change, ed. R. Cohen, Charlottesville 1992; - M. Baxandall, Piero della Francesca s The Resurrection of Christ, w: idem, Words for Pictures, New Haven 2003; - M. Fried, Absorption and Theatricality: Painting and Beholder in the Age of Diderot, Chicago 1980; 3
- M. Fried, Painter into Painting: On Courbet's "After Dinner at Ornans" and "Stonebreakers", Critical Inquiry, Vol. 8, No. 4 (Summer, 1982); - M. Fried, Thoughts on Caravaggio, Critical Inquiry, Vol. 24, No. 1 (Autumn, 1997); - N. Bryson, Tradition and its discontents; David and the problem of inheritance, w: idem, Tradition and Desire: From David to Delacroix, Cambridge 1984; - D. Preziosi, Rethinking Art History: Meditations on a Coy Science, New Haven 1989; - J. Lacan, Anamorfoza i spojrzenie; T. McGowan, Spojrzenie u Lacana, w: Antropologia kultury wizualnej. Zagadnienia i wybór tekstów, Warszawa 2012; - K. Silverman, The Threshold of the Visible World, New York 1996; - R. Barthes, Światło obrazu. Uwagi o fotografii, Warszawa 1996; - N. Bryson, Spojrzenie w rozszerzonym polu, Artium Quaestiones XIX, 2008; - K. Moxey, The Practice of Theory: Poststucturalism, Cultural Politics, and Art History, New York 1994; - H. Foster, Powrót Realnego, w: idem, Powrót Realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, Kraków 2010; - R. Barthes, Od dzieła do tekstu, Teksty Drugie, 1998, nr 6; - R. Barthes, Teoria tekstu, w: Współczesna teoria badań literackich za granicą, T. IV, cz. 2, Kraków 1996; - N. Bryson, The Gaze and the Glance, w: idem, Vision and Painting: The Logic of the Gaze, New Haven 1983; - M. Bal, Dispersing the Gaze: Focalization, w: eadem, Looking In: The Art of Viewing, Amsterdam 2001; - M. Bal, Reading the Gaze: The Construction of Gender in Rembrandt, w: Vision and Textuality, ed. S. Melville, B. Readings, Durham 1995; - M. Bal, Reading Rembrandt : Beyond the Word-Image Opposition, Cambridge 1991; - M. Bal, Rozsiewanie obrazu. Opowieść Vermeera, w: Almanach antropologiczny. Communicare. Słowo/ obraz, Warszawa 2010; - M. Bal, The Genius of Rome: putting things together, Journal of Visual Culture, Vol. 1, No 1 (2002); - M. Bal, Rama; Intencja, w: eadem, Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik, Warszawa 2012; - M. Bal, Wizualny esencjalizm i przedmiot kultury wizualnej, Artium Quaestiones XVII, 2006; - G. Didi-Huberman, Historia sztuki w granicach swojej praktyki; Dodatek. Pytanie o szczegół, pytanie o połać, w: idem, Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, Gdańsk 2011; - G. Didi-Huberman, Before the Image, Before Time: The Sovereignty of Anachronism, w: Compelling Visuality: The Work of Art in and out of History, ed. C. Farago, R.Zwijnenberg, Minneapolis 2003; - G. Pollock, Van Gogh and the Poor Slaves: Images of Rural Labour as Modern Art, Art History, Vol. 11, No. 3, September 1988; - G. Pollock, The Gaze and the Look: Women with Binoculars A Question of Difference, w: Dealing with Degas: Representations of Women and the Politics of Vision, ed. R. Kendall, G. Pollock, London 1992; - N. Bryson, Gericault and Masculinity, w: Visual Culture: Images and Interpretations, ed. N. Bryson, M. A. Holly, K. Moxey, Hanover 1994; - N. Bryson, Rhopography, w: idem, Looking at the Overlooked. Four Essays on Still Life Painting, London 1990; 6. Informacja o przewidywanej możliwości wykorzystania b-learningu 4
7. Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć, instrukcjami do laboratorium, itp. Informator Instytutu Historii Sztuki dla studiujących w roku akademickim 2016/17 III. Informacje dodatkowe 1. Odniesienie efektów kształcenia i treści kształcenia do sposobów prowadzenia zajęć i metod oceniania Nazwa modułu (przedmiotu): Symbol efektu kształcenia dla modułu * KHT_01 KHT_02 KHT_03 KHT_04 KHT_05 Symbol treści kształcenia realizowanych w trakcie zajęć # Sposoby prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych efektów kształcenia Elastyczna formuła zajęć, łącząca elementy wykładu poświęconego krytycznemu omówieniu głównych orientacji metodologicznych (ilustrowanego slajdami) z elementami konwersatorium, które służy wspólnemu przedyskutowaniu istotnych z punktu widzenia metodologicznego tekstów, kontrowersji interpretacyjnych i obrazów prowokujących różne odczytania w zależności od przyjętej metodologii Metody oceniania stopnia osiągnięcia założonego efektu kształcenia & Ocena sposobu referowania na zajęciach wskazanych teksów; Kolokwium zaliczeniowe na koniec semestru, w formie krótkiej rozmowy sprawdzającej stopień opanowania materiału omawianego na zajęciach. Przygotowanie metodologiczne studenta do podejmowania dyskusji z dotychczasowymi ustaleniami badaczy i do prowadzenia własnych analiz dzieł sztuki jest jednym z kryteriów oceny prac seminaryjnych i pracy magisterskiej * np. KHT_01 kod modułu kształcenia wg tabeli w pkt. II 3 i w pkt. II 4 # np. TK_01 symbol treści kształcenia wg tabeli w pkt. II 4 & Proszę uwzględnić zarówno oceny formujące(f) jak i podsumowujące(p) Zaleca się podanie przykładowych zadań (pytań) służących ocenie osiągnięcia opisanych efektów kształcenia. 5
- Wyjaśnij zasadę priorytetu kontekstu nad ekspresją w interpretacji dzieł sztuki według E. H. Gombricha - Przedstaw obiektywistyczno-relatywistyczny model prawomocności interpretacji w historii sztuki według D. Carriera - Omów koncepcję ramowania dzieła kontekstem w ujęciu N. Brysona 2. Obciążenie pracą studenta (punkty ECTS) Nazwa modułu (przedmiotu): Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności * Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem 60 Praca własna studenta 1: przygotowanie do zajęć 45 Praca własna studenta 2: czytanie wskazanej literatury 15 SUMA GODZIN 120 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA MODUŁU (PRZEDMIOTU) 4 * Godziny lekcyjne, czyli 1 godz. oznacza 45 min. # Praca własna studenta przykładowe formy aktywności: (1) przygotowanie do zajęć, (2) opracowanie wyników, (3) czytanie wskazanej literatury, (4) napisanie raportu z zajęć, (5) przygotowanie do egzaminu, 3. Sumaryczne wskaźniki ilościowe a) Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich b) Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne i projektowe 4. Kryteria oceniania - rzetelność opracowania i poziom przedstawienia na zajęciach wskazanych tekstów; - aktywne uczestnictwo w zajęciach, udział i poziom wypowiedzi w dyskusjach; - stopień opanowania koncepcji omawianych na zajęciach, wykazany na ustnym kolokwium zaliczeniowym; 6