Wrocław, 28 czerwca 2017 Zakład Fitopatologii i Mykologii Katedra Ochrony Roślin Wyniki badań klimatyzacji samochodowej z dnia 9 czerwca 2017 Badania zostały przeprowadzone w słonecznym dniu. Było ciepło, stosunkowo wilgotno i wietrznie. W każdą rozpoczynającą się godzinę badań (tj. o 15:00, 16:00 i 17:00) zostały wykonane pomiary tzw. tła środowiska, w celu sprawdzenia, jakie zarodniki grzybów i w jakiej liczebności w 1 m 3 powietrza występują w miejscu, gdzie były prowadzone badania. Dzięki temu można odnieść wyniki pozyskane z badanego pojazdu do powietrza na zewnątrz. W powietrzu zwanym tłem środowiska odnotowano występowanie grzybów m.in. takich jak Cladosporium cladosporioides, Cladosporium herbarum, Penicillium sp., grzyby drożdżoidalne oraz kolonie grzybów w chwili oznaczania niezarodnikujące (przez co nie mogły zostać oznaczone). Przybliżona liczba zarodników w 1 m 3 powietrza z tła środowiska wynosiła odpowiednio o 15:00 750, o 16:00 550 oraz o 17:00 550. W zależności od tego, jakie wartości zostały pozyskane z badanych pojazdów, można wyciągnąć różnorakie wnioski. Ogólnie powinno się zakładać, że liczebność zarodników grzybów w 1 m 3 powietrza wydmuchiwanego z AC powinna być niższa lub równa tej w tle środowiska. Jednakże, warto mieć na uwadze kilka faktów. Mianowicie podczas prowadzenia badań zauważono, że niektórzy uczestnicy w swoich pojazdach przewozili zwierzęta, dzieci i różnego rodzaju rzeczy (np. ubrania robocze, zakupy w tym owoce i warzywa). Zwierzęta, które chodzą po gruncie, na swojej sierści mogą przenosić zarodniki grzybów. Dzieci, które np. bawiły się w piaskownicy, biegały po dworze na ubraniach również mogą przenosić różne mikroorganizmy. Tak samo towary ze sklepów, czy inne przedmioty robocze i użytkowe znajdujące się podczas badań w pojeździe. Dlatego nie powinno się być zbytnio zaalarmowanym, jeśli liczba zarodników otrzymanych z pojazdu była nieznacznie wyższa niż w tle środowiska wyniki mogły zostać nieco zachwiane przez zarodniki znajdujące się w samochodzie. Jeżeli wyniki otrzymane z badań AC odniesione zostaną do literatury, nie mamy się czym zbytnio martwić. Żadna z wartości otrzymanych podczas analiz nie przekracza wartości uważanych przez naukowców za niebezpieczne. Należy pamiętać, że wartości podawane w badaniach naukowych dotyczą pomieszczeń w budynkach (mieszkalnych i użytkowych), zatem wyniki z klimatyzacji pojazdów należy traktować jako odrębny przypadek, z pewną dozą luzu. Według publikacji [1] [3] w pomieszczeniach roboczych dopuszczalna liczebność zarodników w 1 m 3 powietrza to < 5000, a w o wiele bardziej wymagających pomieszczeniach mieszkalnych to < 500. Zatem patrząc na wyniki otrzymane z pojazdów, możemy być spokojni, że nasze samochody nie rozpylają chmury zarodników podczas jazdy. SKN Medyków Roślin Armillaria wraz z pomocą dr inż. Włodzimierza Kity *Prosimy wszystkich uczestników, aby pamiętali, że przeprowadzone badania miały charakter poglądowy. [1] R. L. Górny, Normatywy higieniczne dla szkodliwych czynników mikrobiologicznych w ochronie powietrza wewnętrznego, Instal, vol. nr 4, pp. 38 45, 2010. [2] E. Mędrala-Kuder, Analiza porównawcza zanieczyszczenia mikologicznego powietrza atmosferycznego i powietrza mieszkań prawidłowo eksploatowanych, in Krajowa Konferencja Zdrowy dom, Warszawa, 1993. [3] A. Wiejak, Ocena stopnia skażenia powietrza zarodnikami grzybów pleśniowych, jako istotny czynnik ekspertyzy mikologicznej, Pr. Inst. Tech. Bud., vol. R. 40, nr, pp. 3 12, 2011.
Instrukcja czytania tabeli i opisy izolowanych rodzajów grzybów Informacje w tabeli: Liczba kolonii liczba kolonii, które wyrosły z 20 dm 3 powietrza pobranego z działającej klimatyzacji na szalce Petriego z podłożem wzrostowym Przybliżona liczba zarodników na m 3 powietrza z AC obliczona liczba zarodników w 1 m 3 powietrza wydmuchiwanego z układu AC, należy ją traktować ze stosownym marginesem błędu (ze względu na pojedyncze powtórzenie wykonywanej próby) Ostatnie czyszczenie AC określenie, ile czasu minęło od ostatniego czyszczenia AC w dniu wykonywania badań; znak - oznacza brak informacji o terminie ostatniego czyszczenia Wyizolowane grzyby podane gatunki lub rodzaje grzybów, jakie zostały zidentyfikowane na szalkach; znak - oznacza brak wzrostu grzybów na szalce Wiersze oznaczone kolorem zielonym w przypadku tych pojazdów nie zaobserwowano wzrostu żadnych grzybów. Opisy izolowanych rodzajów grzybów: Acremonium spp. Bogaty w gatunki rodzaj, występujący w różnych strefach klimatycznych jako saprotrof oraz pasożyt roślin. Bardzo rzadko spotykany wewnątrz budynków. Nie ma znaczenia w oddziaływaniu na zdrowie człowieka. Alternaria spp. Jeden z najczęściej notowanych rodzajów grzybów w badaniach aeromykologicznych w Polsce. Naturalnie występuje jako saprotrof na rozkładających się fragmentach roślin oraz jako patogen roślin (powoduje choroby m.in. ziemniaka, bluszczu oraz wielu innych roślin występujących w naszym otoczeniu). Duże nagromadzenie się zarodników we wdychanym powietrzu może wywoływać u wrażliwych reakcje alergiczne, przez co wykorzystywany jest do tworzenia map zagrożenia alergenami. Szczyt zarodnikowania grzybów z rodzaju Alternaria związany jest z sezonem letnim (lipiec-sierpień). Botrytis cinerea Nekrotrof wywołujący rozpad tkanek roślinnych poprzez produkcję odpowiednich enzymów celulolitycznych. Powoduje m.in. szarą pleśń truskawki, doprowadzając do mięknięcia owoców oraz zmniejszenia ich jakości hurtowej. Bardzo powszechny na roślinach, powodujący duże straty w produkcji owoców miękkich. Cladosporium spp. Rodzaj grzybów najczęściej notowany w badaniach aeromykologicznych na całym świecie, występujący w pomieszczeniach oraz poza nimi. Naturalnie występuje jako saprotrof na rozkładających się fragmentach roślin oraz jako patogen roślin. Duże nagromadzenie się zarodników (o niewielkich rozmiarach, najczęściej 10 μm) we wdychanym powietrzu może wywoływać u wrażliwych reakcje alergiczne (m.in. zapalenie górnych i dolnych dróg oddechowych) oraz podrażnienia. W reakcjach alergicznych w górnych drogach oddechowych dominującym objawem jest nieżyt nosa i łzawienie. Epicoccum spp. Takson obejmujący jedynie 4 gatunki występujące na całym świecie. Grzyb zewnątrzdomowy, pospolity saprotrof, mogący w szczególnych wypadkach powodować alergie.
Fusarium spp. Powszechne patogeny roślin, bardzo ważne w rolnictwie i produkcji żywności. Szczególnie niebezpieczne na pożywieniu, ponieważ mogą produkować groźne dla zdrowia związki chemiczne. Ich obecność może wzrastać w klimatyzowanych pomieszczeniach. Kolonie drożdżoidalne Spośród grzybów drożdżoidalnych do najbardziej alergizujących należą: Candida albicans, Saccharomyces cerevisiae i Pityrosporum spp. Alergia na te gatunki objawia się atopowym zapaleniem skóry nawet u 70% pacjentów. Uczulenie na C. albicans stwierdza się u 10% chorych na astmę łagodną i 33% z astmą ciężką. Candida spp. wywołuje też pokrzywki i katar alergiczny. Penicillium spp. Powszechnie występujący rodzaj na całym świecie, zwyczajowo nazywany pędzlakiem. Jako saprotrof bierze udział w rozkładzie martwej materii organicznej, co sprawia, że jest często notowany w badaniach aeromykologicznych. Zarodniki Penicillium spp. są częstym składnikiem bioaerozolu pomieszczeń zamkniętych. Ich obecność może wzrastać w klimatyzowanych pomieszczeniach. W środowisku zewnętrznym najwyższe stężenia tych zarodników, w przeciwieństwie do innych pospolitych gatunków, notowane są wiosną i zimą, zarówno na terenach miejskich, jak i na obszarach wiejskich. Istnieje bardzo dużo gatunków z tego rodzaju, różniących się m.in. metabolitami wtórnymi produkowanymi do środowiska. Większość z nich wykorzystywana jest przez grzyba jako substancje niezbędne do konkurowania z innymi mikroorganizmami. Zjawisko to przyczyniło się do powstania pierwszego na świecie antybiotyku penicyliny. Niektóre substancje produkowane przez Penicillium spp. mogą być szczególnie niebezpieczne dla człowieka w przypadku wystąpienia ich na pożywieniu. Phoma spp. W obrębie tego rodzaju wyróżnia się: wyspecjalizowane patogeny roślin (porażające jeden gatunek rośliny), polifagi oraz saprotrofy. Grzyby tego rodzaju nie mają dużego znaczenia w oddziaływaniu na zdrowie człowieka. Sclerotinia sclerotiorum W Polsce gatunek występujący powszechnie jako grzyb spożywczy, wywołujący zgniliznę twardzikową na owocach i warzywach w trakcie produkcji oraz w przechowalniach. Nie odnotowano negatywnego wpływu tego grzyba na organizm człowieka poprzez inhalację. Trichoderma spp. Bardzo powszechne grzyby w środowisku naturalnym, m.in. w glebie, oraz biorące udział w rozkładzie materii, np. martwego drewna. Wykorzystywane również jako biopreparat przeciwko grzybom patogenicznym ponieważ jako jedne z niewielu taksonów mają właściwości mykopasożytnicze, tzn. mogą pasożytować na innych grzybach, doprowadzając do rozpadu ich komórek. Powszechnie używane w przemyśle do produkcji aromatu kokosowego oraz antybiotyków. U niektórych ludzi mogą powodować reakcje alergiczne, takie jak chrypka, ból gardła, czy łzawienie oczu.
Numer biletu Liczba kolonii Przybliżona liczba zarodników na m 3 powietrza z AC Marka pojazdu Rocznik Ostatnie czyszczenie AC Wyizolowane grzyby 1060145672455 1 50 Suzuki 2009 rok temu Cladosporium cladosporioides 1080336560323 2 100 Nissan 2005 tydzień temu Penicillium sp.; kolonia niezidentyfikowana 1098218119804 1 50 Volkswagen 2002 rok temu Cladosporium herbarum 1134946820336 1 50 Dacia 2009 - Cladosporium herbarum 1177611906355 1 50 Hyundai 2016 - Epicoccum sp. 1197471062947 1 50 Fiat 2011 rok temu kolonia drożdżoidalna jasna 1242541204403 9 450 Kia 2007 2 lata temu Cladosporium herbarum; Penicillium sp.; kolonia niezidentyfikowana 1602423984937 0 0 Opel 2007 1,5 roku temu - 1616449672327 0 0 Honda 2005 tydzień temu - 1730562377492 3 150 Toyota 2003 5 lat temu Cladosporium herbarum; kolonia drożdżoidalna jasna 1964403743478 9 450 Opel 2000 1,5 roku temu Cladosporium herbarum; kolonia drożdżoidalna jasna; kolonia drożdżoidalna ciemna; Penicillium sp. 2012364419747 1 50 Skoda 2003 rok temu kolonia biała niezarodnikująca 2018912628715 8 400 Peugeot 1999 2 lata temu Cladosporium herbarum; kolonia drożdżoidalna jasna; Penicillium sp. 2096869247258 1 50 Suzuki 2009 rok temu kolonia drożdżoidalna jasna 2187826053590 5 250 Volkswagen 2003 - Cladosporium herbarum 2290151302704 4 200 Ford 2002 3 lata temu Cladosporium herbarum; Penicillium sp. 2615719137701 8 400 Volkswagen 2000 - Cladosporium herbarum 2629471155460 18 900 Nissan 2003 7 msc temu Cladosporium cladosporioides; Cladosporium herbarum; Penicillium velutinum 2959488915543 0 0 Opel 2010 tydzień temu - 3012384033540 8 400 Nissan 1997 2 tyg temu Cladosporium cladosporioides; Cladosporium herbarum; Penicillium sp.; kolonia niezidentyfikowana 3043738452335 3 150 Nissan 2004 rok temu Cladosporium herbarum 3298133447022 0 0 Peugeot 2004 w dniu badania - 3344682530033 0 0 Suzuki 2009 rok temu - 3379735477942 1 50 Skoda 2009 tydzień temu Cladosporium cladosporioides 3404532843475 4 200 Mitsubishi 2013 2 lata temu Cladosporium herbarum; kolonia drożdżoidalna jasna; Sclerotinia sclerotiorum 3489849580411 8 400 Audi 2001 1,5 roku temu Cladosporium cladosporioides; Cladosporium herbarum; kolonia drożdżoidalna jasna; Penicillium urticae 3513616163795 9 450 Peugeot 2011 rok temu Cladosporium herbarum 3543288548620 1 50 Ford 2005 - Cladosporium herbarum; kolonia drożdżoidalna jasna 3623022967433 16 800 Daihatsu 2009 rok temu Cladosporium cladosporioides; Cladosporium herbarum; kolonia drożdżoidalna jasna
3825272607675 1 50 Citroen 2007 rok temu kolonia drożdżoidalna jasna 3929043211396 0 0 Ford 2007 2 lata temu - 3973942579286 2 100 Opel 2006 1 msc temu Cladosporium herbarum; Penicillium sp. 3976587511796 2 100 Skoda 2010 rok temu Cladosporium herbarum 3995503584706 3 150 Suzuki 2010 nigdy Botrytis cinerea; Penicillium sp. 3996893485383 1 50 Toyota 2004 1 dzień temu kolonia drożdżoidalna ciemna 4134245576726 5 250 Peugeot 2010 2 lata temu Cladosporium herbarum; kolonia niezidentyfikowana 4151921137804 0 0 Honda 2006 rok temu - 4191048566354 3 150 BMW 2002 rok temu Cladosporium herbarum; Penicillium sp.; Phoma sp. 4302705481075 0 0 Toyota 2009 rok temu - 4349749237503 0 0 Land Rover 2015 - - 4416511420552 2 100 Skoda 2008 rok temu kolonia drożdżoidalna jasna 4607316688197 1 50 Skoda 2012 3 lata temu Penicillium sp. 4621042574586 0 0 Volkswagen 1998 2 lata temu - 4837372888143 3 150 Volkswagen 2006 rok temu Cladosporium herbarum; kolonia drożdżoidalna jasna 4991634619804 3 150 Daewoo 2004 - Cladosporium herbarum; Sclerotinia sclerotiorum 5044846000218 2 100 Opel 2010 - Penicillium sp.; kolonia niezidentyfikowana 5254629902732 1 50 Ford 2001 2 tyg temu Trichoderma sp. 5328565204318 1 50 Honda 2005 rok temu Sclerotinia sclerotiorum 5354629572796 6 300 Honda 2006 2 lata temu Cladosporium herbarum; Penicillium sp. 5445585200844 0 0 Renault 2010 rok temu - 5455456126852 0 0 Volvo 2010 - - 5500392279534 2 100 Skoda 1999 - kolonia drożdżoidalna jasna 5774014886176 0 0 Dacia 2011 rok temu - 5958767810668 2 100 Subaru 2014 2 msc temu Cladosporium herbarum 5968637985839 3 150 Peugeot 2010 rok temu Penicillium sp.; kolonia drożdżoidalna jasna; Trichoderma sp. 6571772523195 1 50 Suzuki 2013 2 msc temu Cladosporium cladosporioides 6665826774821 1 50 Dodge 2008 rok temu Cladosporium herbaum 6800418364800 1 50 Audi 2000 3 lata temu Acremonium strictum 6851688388607 13 650 Ford 1999 - Cladosporium herbarum; Penicillium sp. 7129056061360 1 50 Skoda 2010 rok temu Cladosporium herbarum
7159094407967 4 200 Hyundai 2009 7 msc temu Alternaria alternata; Cladosporium herbarum; Penicillium notatum 7174283325150 2 100 Skoda 2007 1 msc temu Cladosporium herbarum 7199651352217 0 0 Ford 2001 rok temu - 7756174177743 3 150 Citroen 2007 rok temu Botrytis cinerea; kolonia drożdżoidalna jasna 7789645139186 1 50 Volkswagen 2001 2 lata temu Cladosporium herbarum 7809794636128 1 50 Nissan 1999 - Cladosporium herbarum 7817216023418 0 0 Kia 2009 2 msc temu - 8087001797148 1 50 Peugeot 2007 2 tyg temu kolonia drożdżoidalna jasna 8206714711061 2 100 Hyundai 2009 rok temu Cladosporium herbarum, Fusarium poe 8237198854616 0 0 Skoda 2004 rok temu - 8257011574484 2 100 Peugeot 2010 rok temu Cladosporium herbarum; kolonia biała niezarodnikująca 8286056151879 0 0 Mercedes 2004 - - 8744037196085 3 150 BMW 2008 rok temu Cladosporium herbarum 8832666808391 3 150 Mazda 2002 - Cladosporium herbarum 8882431081825 0 0 Fiat 2012 - - 9111444223199 1 50 BMW 2012 6 msc temu Cladosporium herbarum 9264849219370 2 100 Toyota 2010 tydzień temu Cladosporium herbaum 9469813487278 2 100 Mercedes 2001 3 lata temu Cladosporium herbarum 9472892840643 7 350 Ford 2009 2 lata temu Cladosporium herbarum; kolonia niezidentyfikowana 9510904883094 1 50 Toyota 2015 tydzień temu Cladosporium cladosporioides; Cladosporium herbarum 9665131854574 5 250 Renault 2009 2 lata temu Cladosporium herbarum; kolonia drożdżoidalna jasna; Penicillium sp. 9927763347979 5 250 Mazda 2007-9958785377064 2 100 Volkswagen 2003 rok temu Cladosporium herbarum Cladosporium herbarum;kolonia biała niezarodnikująca; kolonia czarna niezarodnikująca ; kolonia drożdżoidalna jasna