Wybór odpowiedniego okablowania w sieciach komputerowych (cz.3) Mateusz Malinowski 100ase-T4 Ethernet Specyfikacja 100ase-T4 została opracowana jako część specyfikacji 100ase-T, zgodna z kategorią 3, która mogła także wspierać Fast Ethernet. Projektanci osiągneli przepustowość 100mb/s używając okablowania kategorii 3, przy użyciu wszystkich czterech par przewodów; 100ase-T4 wymaga kabli min. 3 kategorii. Wymóg ten może ułatwić ścieżkę migracji do technologii 100 Mbps. 100ase-T4 nie jest używany tak często, jak 100ase- TX, częściowo ze względu na koszt kart oraz urządzeń sieciowych. Karty sieciowe dla 100ase-T4 są z reguły o 50 do 70 procent droższe niż dla 100ase-TX. Również karty 100ase-T4 nie mają funkcji autonegocjacji oraz nie podłączają się automatycznie do koncentratorów 10ase-T w przeciwieństwie do większości kart 100ase-TX. W związku z tym, karty 100ase-TX są bardziej popularne. Jednak 100ase-TX wymaga okablowania kategorii 5 lub wyższej. Jeśli planujesz korzytać z 100ase-T4, zapoznaj się z poniższymi informacjami: maksymalna długość kabli kategorii 3 to 100 m, odległość do 150 metrów można osiągnąć, za pomocą kabli kategorii 5 lub wższej. Odległość większa niż 100 m nie jest wskazana, ponieważ czas przesyłu sygnału w obie strony strony nie może być zapewniony nawet przy użyciu kabli kategorii 5. wszystkie końcówki (8) RJ-45 muszą być podłączone. Starsze systemy kategorii 3 wykorzystują dokładną liczbę par (dwie) niezbędną dla sieci 10ase-T Ethernet. Rysunek 6 pokazuje użyte końcówki, tabela 3.2 przedstawia zastosowanie każdej końcówki w złączu 100ase-T4. Można użyć zarówno konfiguracji końcówek T568, jak i T568, jednakże nie wolno stosować ich naprzemiennie. Data 1+ Data 1 Data 2+ Data 3+ Data 3 Data 2 Data 4+ Data 4 1 2 3 4 5 6 7 8 Rys.6. Okablowanie 8-pinowego złącza dla sieci 100ase-T4 Ethernet specyfikacja 100ase-T4 zaleca użycie kabli kategorii 5, przejściówek, paneli. oraz podłączenie sprzętu gdziekolwiek to możliwe Tabela 3.2 Nr Nazwa Zastosowanie Skrót 1 Data 1 + Transmit + Tx_D1+ 2 Data 1 Transmit Tx_D1 3 Data 2 + Receive + Rx_D2+ 4 Data 3 + idirectional Data 3 + i_d3+ 5 Data 3 idirectional Data 3 i_d3 6 Data 2 Receive Rx_D2 7 Data 4 + idirectional Data 4 + i_d4+ 8 Data 4 idirectional Data 4 i_d4 100ase-FX Ethernet Jak jej miedziany kuzyn 100ase-TX, sieć 100ase-FX wykorzystuje specyfikację medium fizycznego, opracowaną przez NSI FDDI. Specyfikacja 100ase-FX została stworzona aby umożliwić wykorzystanie kabla światłowodowego w 100Mbps Ethernet. Mimo że połączenia są w topologii gwiazdy, sieć działa w topologii magistrali. Jeśli zdecydujesz się na wykorzystanie 100ase-FX Ethernet, zapoznaj się z poniższymi informacjami: kable powinny być połączone w topologii gwiazdy wg standardu NSI/TI/EI-568- lub ISO 11801, każda lokalizacja węzła sieciowego powinna mieć min. dwie wiązki światłowodu wielomodowego (MMF), maksymalna długość łącza to 400 m. Choć kable światłowodowe mogą przekazywać w znacznie większych odległościach, odpowiedni czas sygnału nie może być zagwarantowany. Jeśli stosujesz się do zaleceń NSI/ TI/EI-568- lub ISO 11801, maksymalna pozioma odległość kabla nie powinna przekraczać 100 metrów. najczęstsze złącze w światłowodach używane do 100ase-FX to złącze SC jednakże złącza ST oraz FDDI MIC także mogą być zastosowane. Upewnij się, że wiesz, jaki typ złącza jest wymagany przez dostawcę sprzętu. 3.1.3. Gigabitowy Ethernet (1000Mbps) Organizacja IEEE zatwierdziła pierwszą specyfikację gigabitowego Ethernetu (znaną pod nazwą IEEE 802.3z) w czerwcu 1998 roku. Celem specyfikacji IEEE 802.3z było roszerzenie istniejącej specyfikacji 802.3 o działanie przy przeustowości 1000Mbps (802.3 definiował tylko prędkości 10Mbps oraz 100Mbps). Nowa specyfikacja definiowała metody dostępu do medium, zasady w topologii oraz interfejs niezależny od medium. Specyfikacja IEEE 802.3z definiuje trzy warstwy fizyczne: 1000ase-SX, 1000ase-LX i 1000ase-CX. W lipcu 1999, IEEE zatwierdziła dodatkową specyfikację znaną jako IEEE 802.3ab, która dodawała kolejną warstwę fizyczną gigabitowego Ethernetu przez kabel UTP. Sam kabel UTP, wszystkie komponenty oraz praktyki przy instalacji muszą być kategorii 5 lub wyższej. Jedynym zagrożeniem jest fakt, że starsze instalacje kategorii 5 muszą spełniać wymagania wydajnościowe zdefiniowane w stadardzie NSI/TIE/EI-568-.
Wdrożenie gigabitowego Ethernetu jest wciąż we wczesnej fazie, więc nie należy spodziewać się, że wszystkie organizacje na niego przejdą. Koszt odpowiednich koncentratorów i kart sieciowych jest zbyt wysoki, żeby móc sobie na niego pozwolić w większości wypadków, więc w najbliższej przyszłości gigabitowy Ethernet będzie wykorzystywany tylko tam, gdzie kluczowa jest wydajność. Początkowo najczęstszym zastosowaniem gigbitowego Ethernetu były połączenia między budynkami lub sieci szkieletowe w ramach kampusów studenckich. Na rysunku 7 zademonstrowano porównanie sytuacji przed i po wdrożeniu gigabitowego Ethernetu. Przed wdrożeniem sieć była obsługiwana przez pojedynczy przełącznik 100Mbps jako szkielet dla kilku segmentów 10Mbps i 100Mbps. Wszystkie serwery były podłączone bezpośrednio do przełącznika sieci szkieletowej, co często było wąskim gardłem. Przy wdrożeniu gigabitowego Ethernetu przełącznik 100Mbps został zamieniony na przełącznik gigabitowego Ethernetu, wymienione zostały również karty sieciowe w serwerach. Koncentratory pracujące z prędkością 10Mbps i 100Mbps zostały podłączone do portów nowego przełącznika szkieletowego i cały czas pracują ze swoją nominalną prędkością. W tym prostym przypadku pozbyto się wąskiego gardła, jakim było połączenie z serwerami. Pozostałe koncentratory i komputery nie wymagały żadnych zmian. Uwaga: by w pełni korzystać z gigabitowego Ethernetu, komputery powinny zostać wyposażone w odpowiednie karty sieciowe działające na szynie 64-bitowej I. Istnieją karty 32-bitowe współpracujące z gigabitowym Ethernetem, jednak działają one o wiele wolniej. Gigabitowy Ethernet i światłowody Początkowy, Ethernet gigabitowy był obsługiwany jedynie przez łącza optyczne. Standard IEEE 802.3z zawierał wsparcie dla trzech fizycznych medium, każdy z różnymi maksymalnymi odległościami i rodzajami komunikacji: Rys.7. Porównanie sytuacji przed i po wdrożeniu gigabitowego Ethernetu 1000ase-SX był zaprojektowany do poziomych zastosowań, takich jak połączenie ze stacjami roboczymi i innymi węzłami sieci. 1000ase-SX pracuje z wielomodalnym światłowodem. 1000ase-LX został zaprojektowany do połączeń szkieletowych, takich jak połączenia między budynkami. 1000ase-LX wykorzystuje jednomodalny światłowód, jednak niektóre urządzenia pozwalają na wykorzystanie światłowodu wielomodalnego. 1000ase-CX został zaprojektowany do połączeń wewnątrz klastrów. Wykorzystuje przewody 150-omowe STP, podobne do IM Type 1. Działają na odległości nie większe niż 25 metrów. Przy połączeniach gigabitowego Ethernetu wykorzystującego łącze optyczne, należy działać zgodnie ze standardem NSI/TIEI-568-, korzystając z przewodów multimodalnych 62.5/125 mikrona lub 50/125 mikrona dla połączeń poziomych lub z kabla jednomodlanego 8.3/125 mikronów dla połączeń szkieletowych. Ethernet 1000ase-T Organizacja IEEE zaprojektowała 1000ase-T z zamiarem wprowadzenia gigabitowego Ethernetu na komputery stacjonarne. Podstawowym celem było wsparcie dla istniejących przewodów kategorii 5. Za wyjątkiem kilku organizacji, większość nie wdrożyła natychmiast standardu 1000ase-T. Z drugiej strony, sytuacja zapewne ulegnie zmianie wraz ze spadkiem cen sprzętu. W lipcu 1999 roku grupa robocza IEEE 802.3ab zaakceptowała ten standard, definiujący wykorzystanie Ethernetu 1000Mbps przez nieekranowany kabel typu skrętka kategorii 5. W przeciwieństwie jednak do 10ase-T i 100ase0-T, w gigabitowym Ethernecie wykorzystywane są wszystkie cztery pary. Elektronika wewnątrz urządzeń sieciowych jednocześnie nadaje i odbiera sygnały z prędkością 250Mbps przez każdą parę używając częstotliwości przekazu około 65MHz. Specjalne techniki modulacyjne pozwalają upchać 1000Mbps na kablu, który był dedykowany częstotliwości 100MHz. W 1999 roku organizacja TI wydała standard TS-95 definiujący dodatkowe parametry wydajnościowe (wykraczające poza te zdefiniowane w standardzie TS-67), które powinny być spełnione, aby sieć oparta o przewody kategorii 5 mogła być nazwana siecią 1000ase-T. Dodatkowe kryteria obejmują przesłuch, skośność i utratę przy powrocie i zostały zawarte w standardzie NSI/TI/EI-568-. Jeśli planujesz wdrożyć sieć opartą o standard 1000ase-T, upewnij się, że korzystasz ze skrętki przynajmniej kategorii 5e lub lepszej, że zastosowano odpowiednie praktyki, oraz że wszystkie połączenia zostały przetestowane wykorzystując standardy wydajnościowe NSI/TI/EI-568-.
3.2. Token Ring Sieć Token Ring, stworzona przez firmę IM, używa topologii pierścienia w celu przekazania danych z jednego komputera do drugiego. Wykorzystuje ona zaawansowane schematy w celu kontroli przepływu danych. Jeśli żaden węzeł w sieci nie przesyła danych w danym momencie, po sieci krąży mały pakiet danych zwany wolnym tokenem. Jeśli węzeł ma jakieś dane do przesłania, musi mieć wolny token, zanim zacznie tworzenie nowej ramki sieciowej. Token, razem z ramką danych, przesyłany jest jako zajęty token. Kiedy już dane dotrą do celu, token jest modyfikowany i odsyłany z powrotem do nadawcy wraz z potwierdzeniem otrzymania. Jeśli nie pojawiły się problemy z prawidłowym odbiorem pakietu, węzeł nadawcy uwalnia token, który znowu krąży po sieci. Kolejny węzeł w sieci może wtedy przesłać dane. Uwaga: Sieci Token Ring zapewne są lepsze od sieci Ethernet, jednak ich rozwój gwałtownie się załamał w latach 90. ubiegłego wieku. IM bardzo powoli dostosowywał sprzęt do wykorzystania kabli UTP i końcówek RJ-45, przez co okablowanie i sprzęt były stosunkowo drogie i trudne w implementacji. Kiedy IM ostatecznie zatwierdził wykorzystanie UTP jako medium, Token Ring o przepustowości 4Mbps działał na skrętce kategorii 3, ale Token Ring 16Mbps wymagał przynajmniej skrętki kategorii 4. W międzyczasie, stosunkowo szybka i sprawna sieć Ethernet o przepustowości 10Mbps mogła korzystać ze skrętki kategorii 3, która była już położona w wielu biurach. W ten sposób sieć Ethernet dzięki swojemu szybkiemu dostosowaniu do warunków była w stanie zdominować rynek. Wyżej opisany schemat, zwany przekazywaniem tokena, gwarantuje sprawiedliwy dostęp do pierścienia oraz zapewnia brak kolizji. Przekazywanie tokena odbywa się zgodnie ze standardem IEEE 802.5. Schemat może wydawać się wolny, jako że wolny token musi krążyć cały czas wewnątrz pierścienia, jednak należy pamiętać, że krąży on z prędkością równą ok. 70% prędkości światła. W mniejszych sieciach Token Ring token może się pojawiać w tym samym węźle aż do 10000 raz w ciągu sekundy. Jako że topologia pierścienia jest trudna w okablowaniu, IM stworzył hybrydową topologię gwiazdy/pierścienia. Rys.8. Hybrydowa topologia gwiazdy / pierścienia Wybór odpowiedniego okablowania w sieciach komputerowych Wszystkie węzły w sieci są podłączone do centralnego koncentratora (MU lub MSU w żargonie IM), jak zostało to pokazane na rysunku 8. Przekazywane dane cały czas zachowują się jak w topologii pierścienia, krążąc po każdym kablu (zwanym płatkiem) do węzła i wracając do koncentratora, gdzie przechodzi do następnego kabla w MU. Nawet awaria pojedynczego węzła lub płatka może doprowadzić do awarii całej sieci Token Ring. Projektanci Token Ring zdawali sobie z tego sprawę i zaprojektowali MU z prostym przełącznikiem elektromagnetyczym (przekaźnikiem), który dodaje nowy węzeł do pierścienia kiedy zostaje on włączony. Jeśli węzeł jest wyłączony lub przewód w płatku ulegnie uszkodzeniu, przełącznik elektrymagnetyczny wyłącza się, a węzeł jest odłączany od pierścienia. Pierścień dalej się zachowuje tak, jakby uszkodzonego węzła faktycznie nie było. Sieci Token Ring mogą działać z prędkością 4Mbps lub 16Mbps, jednak pierścień działa tylko w jednej prędkości (w przeciwieństwie do sieci Ethernet, gdzie węzły mogą pracować w różnych prędkościach). Należy zwrócić uwagę przy podłączaniu starszego sprzętu Token Ring, czy działa on w odpowiedniej prędkości, ponieważ niezgodność prędkości prowadzi do awarii całej sieci. 3.2.1. Token Ring i skrętka ekranowana STP Token Ring w pierwotnym założeniu pracował w oparciu o skrętkę ekranowaną STP. IM zaprojektował system okablowania zawierający kilka typów skrętki ekranowanej, spośród których najczęściej spotykany był system IM Type 1 (nazwany później IM Type 1). Kabel STP został uznany w specyfikacji NSI/TIEI-568-, jednak nie jest on zalecany do nowych rozwiązań. System okablowania IM wykorzystywał nowy, specjalny typ złącza, w którym nie było rozróżnienia na męskie i żeńskie, przez co dowolne dwa kable można było połączyć w jeden długi. O ile okablowanie nie wymaga zastosowania skrętki ekranowanej, zaleca się korzystanie ze skrętki UTP. W kablach tego rodzaju uzyskuje się bardzo dobre prędkości. Jedynym argumentem przemawiającym za stosowaniem skrętki ekranowanej jest fakt, że jest ona o wiele bardziej odporna na zakłócenia elektromagnetyczne. 3.2.2. Token Ring i skrętka nieekranowana UTP W latach 90. producenci zaczęli wypuszczać na rynek rozwiązania Token Ring wykorzystujące skrętkę nieekranowaną UTP. Pierwsze rozwiązania wykorzystywały filtry medium lub symetryzatory na kartach sieciowych Token Ring, podłączane do 9-pinowego interfejsu karty, pozwalające podłączyć kabel UTP. Symetryzator dopasowuje impedancję 100 omów na skrętce UTP do urządzenia sieciowego, oczekującego 150 omów. Pojęcie: Symetryzatory i filtry medium to specjalnie zaprojektowane urządzenia pozwalające dopasować impedancję dwóch różnych typów okablowania, zwykle niesymetrycznego kabla koncentrycznego oraz symetrycznej skrętki. Mimo że symetryzato-
ry mogą być przydatne, mogą również stwarzać wiele problemów i o ile to możliwe należy ich unikać. Drugie rozwiązanie Token Ring wykorzystujące kabel UTP wykorzystywało karty sieciowe wyposażone w gniazda RJ-45 wspierające kable 100 omowe, zamiast złączy D9. Każde okablowanie kategorii 3 lub lepszej powinno obsługiwać Token Ring 4Mbps. Uwaga: Niektórzy producenci wytwarzają karty sieciowe dla Token Ring wykorzystujące światłowody. Mimo że sieci Token Ring oparte o światłowód nie są często wykorzystywane, jest to możliwe. 3.3. FDDI Sieci typu Fiber Distributed Data Interface (FDDI) jest specyfikacją sieci stworzoną przez komitet NSI X3T9.5 w 1986 roku. Definiuje szybką (100Mbps) sieć opartą o światłowód z przekazywaniem tokena. W 1994 roku specyfikacja została poszerzona o zastosowanie przewodu miedzianego. Implementacja oparta o kabel miedziany została oznaczona TP-PMD, co oznacza Twisted Pair-Physical Media Dependent, czyli skrętkazależna od medium fizycznego. Sieć FDDI była wdrażana powoli, a na chwilę obecną znalazła swoją niszę w niezawodnych sieciach szkieletowych o dużych prędkościach i zastosowaniach wymagających dużej niezawodności połączenia. Mimo że na pierwszy rzut oka FDDI wydaje się być podobna do Token Ring, różni się ona znacznie zarówno od Token Ring, jak i od Ethernetu. Pojedynczy węzeł w sieci Token Ring może przekazywać pojedynczą ramkę dopiero kiedy dostanie wolny token. by ponownie przesłać dane, musi czekać na ponowne uzyskanie tokena. Węzeł FDDI, po uzyskaniu wolnego tokena, może wygenerować tyle ramek ile to możliwe w ustalonym wcześniej czasie, po czym będzie zmuszony oddać token. Sieci FDDI mogą działać w rzeczywistej topologii pierścienia lub też może być fizycznie połączona w topologię gwiazdy. Rysunek 9 pokazuje sieć FDDI składającą się Rys.9. Sieć FDDI ze stacji podwójnie połączonych (Dual-ttached Stations, DS). Jest to rzeczywista topologia pierścienia. Stacje podwójnie połączone wykorzystują dwa interfejsy FDDI, oznaczone przez porty i. Port jest używany jako odbiornik w pierścieniu pierwszym i nadajnik w pierścieniu drugim. Port działa w odwrotny sposób: jest nadajnikiem w pierwszym pierścieniu i odbiornikiem w drugim. Na rysunku 9 każdy węzeł wyposażony jest w kartę sieciową o dwóch interfejsach FDDI. Karta tworzy zarówno pierwszy, jak i drugi pierścień. Okablowanie takiego układu jest bardzo skomplikowane, ponieważ oba kable muszą tworzyć kompletny okrąg. Sieci FDDI mogą być również połączone w topologię gwiazdy, mimo że wciąż będą się zachowywać jak topologia pierścienia. Karty sieciowe FDDI można kupić zarówno wyposażone w pojedynczy interfejs (SS, single-attached station, czyli stacje pojedynczo połączone) lub w dwa interfejsy (DS). Karty sieciowe SS muszą być podłączone do koncentratora FDDI. Sieć może być również mieszana i dopasowana, w której węzły sieciowe takie jak stacje robocze będą wykorzystywały jedno połączenia, a serwery i inne krytyczne urządzenia będą wykorzystywały dwa połączenia. Taka konfiguracja zapewni krytycznym urządzeniom pracę zarówno w pierwszym, jak i drugim pierścieniu. Sieci FDDI korzystają ze specyficznej terminologii i skrótów. Wśród nich znajdują się następujące: MC (Media ccess Control) kontrola dostępu do medium, odpowiedzialna za adresowanie, harmonogramowanie i przekazywanie danych. PHY (PHYsical protocol layer) warstwa protokołu fizycznego, odpowiedzialna za kodowanie i czas nadawania sygnałów, takich jak synchronizacja zegarów w pierścieniu. Rzeczywista prędkość transmisji danych w sieciach FDDI to 125Mbps. Do każdych czterech wysyłanych bitów dodawany jest jeden bit kontrolny. PMD medium warstwy fizycznej jest odpowiedzialne za transmisję między węzłami. W sieciach FDDI występują dwa rodzaje PMD: Fiber-PMD, do sieci optycznych oraz TP-PMD, do sieci opartych o skrętkę. SMT zarządzanie stacją, odpowiedzialne za zarządzanie całą siecią FDDI, włączając zarządzanie pierścieniem (RMT), zarzadzanie konfiguracją (CFM), zarządzanie połączeniem (CMT), zarządzanie fizycznym połączeniem (M) oraz zarządzanie koordynacją encji (ECM). SMT koordynuje identyfikację sąsiadów, ich dodawanie oraz usuwanie z pierścienia, monitorowanie ruchu i wykrywanie usterek. 3.3.1. Okablowanie w sieciach FDDI Planując okablowanie w sieciach FDDI, najlepiej stosować praktyki zalecane w standardach NSI/TIEI- 568- lub ISO 11801. Sieci FDDI wykorzystujące kable optyczne dla połączeń poziomych wykorzystują złącza FDDI MIC. Należy upewnić się, że złącza są połączone prawidłowo z urządzeniem, które mają łączyć. Sieci FDDI wykorzystujące medium miedziane (CDDI) wymagają kabla kategorii 5 lub lepszego i odpowiednich urządzeń. Poziome połączenia powinny spełniać przynajmniej wymagania wydajnościowe określone w standardzie NSI/TI/EI-568-. Oczywiście, najlepiej wykorzystać kable kategorii 5e lub lepsze.
3.4. Sieci TM (synchronous Transfer Mode) Sieci TM (asynchronous transfer mode tryb asynchronicznego transferu, nie mylić z bankomatami, używającymi w języku angielskim tego samego skrótu) pojawiły się na początku lat 90. XX w. Jeśli w dziedzinie sieci istnieje odpowiednik inżynieri rakietowej, to właśnie jest TM. Sieci TM zostały zaprojektowane jako protokół do komunikacji o dużej prędkości, niezależny od żadnej szczególnej topologii. Wykorzystuje technologię przełączania komórek o dużej prędkości, radzącą sobie także z transferem głosu i obrazu w czasie rzeczywistym. Protokół wykorzystywany w sieciach TM rozbija transmitowane dane dzielone są na komórki po 48 bajtów każda, które są łączone z nagłówkiem o rozmiarze 5 bajtów. Komórki są analagiczne do pakietów czy ramek. Sieć TM została zaprojektowana do przełączania tych małych komórek o stałym rozmiarze z bardzo dużą prędkością. Odbywa się to poprzez ustanowienie wirtualnego połączenia między węzłem źródłowym a docelowym. Komórki mogą przechodzić przez wiele punktów przełączania zanim ostatecznie dostaną się do celu. Jeśli komórki przybędą nie w kolejności, i jeśli system odbiorcy jest tak zaimplementowany, to odbiorca sam uporządkuje przychodzące komórki. TM jest architekturą zorientowaną na połączenie, w przeciwieństwie do wielu innych architektur sieciowych, które są zorientowane na nadawanie. Orientacja na połączenie oznacza po prostu, że przed rozpoczęciem nadawania danych użytkownika ustalane jest istnienie i nawiązywane połączenie z węzłem docelowym, poprzez ręczne ustawienie lub automatyczną kontrolę informacji. Prędkości są wysoce skalowalne i zaczynają się od 1,5Mbps, przez 25, 51, 100 aż do 155Mbps i wyższych. Najczęściej spotykane prędkości w sieciach TM dzisiaj to 51.84Mbps i 155.52Mbps. Obie te prędkości mogą być osiągnięte zarówno przez medium miedziane, jak i optyczne. Sieci TM o prędkości 622.08Mbps są wykorzystywane coraz częściej, jednak wykorzystują tylko i wyłącznie światłowody i częściej służą jako sieci szkieletowe. Sieci TM wspierają bardzo wysokie prędkości, ponieważ zostały zaprojektowane tak, aby implementował je raczej sprzęt niż oprogramowanie i możliwe jest osiągnięcie prędkości nawet 10Gbps. W US istnieje specyfikacja synchronicznej transmisji danych przez łącze optyczne, znane jako SONET (Synchronous Optical Network synchroniczna sieć optyczna). Jej międzynarodowym odpowiednikiem jest SDH (Synchronous Digital Hierarchy Synchroniczna hierarchia cyfrowa). SO- NET definiuje bazową prędkość na poziomie 51.84Mbps. Wielokrotności tej liczby są znane jako poziomy nośnika optyczne (OC optical carrier), na przykład OC-3, OC-12. W tabeli 3.3 pokazano najczęściej spotykane poziomy OC i odpowiadające im prędkości. Sieć TM została zaprojektowana jako protokół wykorzystywany w sieciach WN (wide area network sieci o dużym Wybór odpowiedniego okablowania w sieciach komputerowych zasięgu geograficznym). Mimo to, w związku z dużymi prędkościami jakie może obsłużyć, wiele organizacji wykorzystuje TM do połączenia z serwerami (i często także ze stacjami roboczymi). by było to wykonalne, zaprojektowano zestaw usług, grupy funkcjonalne i protokoły pozwalające na emulowanie sieci LN poprzez protokół Mpo (MultiProtocol over TM). Mpo pozwala także na komunikację między węzłami podłączonymi do sieci LN (takich jak Ethernet) z węzłami podłączonymi do TM. Rysunek 10 pokazuje sieć TM połączoną z siecią LN wykorzystując Mpo. Należy zwrócić uwagę, że sieć TM wydaje się nie mieć pojedynczej geograficznej lokalizacji i może działać jednocześnie w różnych lokalizacjach. Tabela 3.3 Poziom OC-1 OC-3 OC-12 OC-48 Rys.10. Sieć TM Prêdkoœæ 51.84 Mbps 155.52 Mbps 622.08 Mbps 2.488 Gbps 3.4.1. Okablowanie w sieciach TM Jakiego rodzaju przewody należy rozważyć tworząc sieci TM? Przewody światłowodowe wciąż są najczęściej wybierane, jeżeli chodzi o instalacje TM. Mimo że TM nie jest zbyt często spotykane, wiadomo o przynajmniej kilku organizacjach które wdrożyły sieci TM o prędkości 155Mbps bezpośrednio do stacji roboczych. W sieciach światłowodowych, o ile postępuje się zgodnie z zaleceniami w standardach NSI/TIEI-568- lub ISO 11801, nie powinny wystąpić problemy. Sprzęt do sieci TM i karty sieciowe wykorzystywane w sieciach TM wykorzystują wielomodowy kabel 62,5/125 mikronów. Jeśli planujesz wykorzystać kabel miedziany do budowy sieci TM o prędkości 155Mbps, należy pamiętać o użyciu kabla przynajmniej ktegorii 5e. } Dokończenie w następnym numerze