Wykorzystanie zapisów video w rekonstrukcji zdarzeń drogowych Małgorzata Szyca, Maciej Szyca Streszczenie W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania zapisów z kamer video w rekonstrukcji wypadków drogowych. Zaprezentowane zostały zapisy z kamery zamontowanej wewnątrz samochodu, jak również z monitoringu ulicznego. Dostępność tego typu materiałów umożliwia szczegółową analizę zaistniałych zdarzeń drogowych oraz wydanie rzetelnych opinii w sprawach wykonywanych w ramach Zespołu Rzeczoznawców i Biegłych Sądowych Pomorza. Słowa kluczowe: rekonstrukcja wypadków, monitoring, video. Wstęp Metody rekonstrukcji zdarzeń drogowych, sporządzanych dla potrzeb wymiaru sprawiedliwości, zmieniają się wraz z rozwojem cywilizacyjnym. Dlatego też kryminalistyczne badania wypadków drogowych dynamicznie się rozwijają. W minionym dwudziestoleciu ten rozwój znacznie przyspieszył. Obecnie wykorzystywane są informatyczne programy do symulacji zdarzeń, takie jak V-Sim czy PC-Crash. Stosuje się energetyczne metody obliczeń zderzeń pojazdów. Wykorzystuje się nowe markery w medycynie wypadkowej. Korzysta się również z zapisów video z kamer zamontowanych w pojazdach, jak i kamer przemysłowych (ulicznych i zamontowanych na budynkach). W tym referacie omówione zostaną zagadnienia związane z wykorzystanie zapisów z kamer video w analizach zdarzeń drogowych. W Zespole Rzeczoznawców i Biegłych Sądowych Pomorza wykonujemy rocznie ok.100 kryminalistycznych rekonstrukcji zdarzeń drogowych. W roku 2014 i na początku 2015 w 10 ekspertyzach wykorzystaliśmy zapisy z kamer wideo. W dwóch przypadkach dysponowaliśmy zapisami z kamery zamontowanej wewnątrz pojazdu, w ośmiu kolejnych wykorzystaliśmy zapisy z kamer ulicznych. Zapis video na nośniku magnetycznym realizowany jest najczęściej w systemie MPEG lub w kilku jego odmianach o różnej rozdzielczości. Kamery samochodowe posiadają maksymalną rozdzielczość 1920x1080 (Full HD) i zapisują z prędkością do 60 klatek na sekundę w rozdzielczości 1280x720. Rys. 1. Przykład parametrów kamery przemysłowej. 1. Uderzenie w pieszego: Zapis z kamer przemysłowych najczęściej obejmuje wycinek ulicy, na którym przebiega interesujące nas zdarzenie. W czerwonej ramce na zdjęciu poniżej widoczne jest przejście dla pieszych. Rys. 2. Zapis z kamery monitoringu. Odtwarzając zapis z kamer monitoringu, nie jesteśmy w stanie uchwycić interesujących nas poszczególnych faz przebiegu wypadku. Dopiero po wyselekcjonowaniu poszczególnych klatek i zapisie ich w formie plików graficznych, możemy je poddać analizie. Taki zapis pozwala na wykorzystanie informacji w analizie wypadku i w sporządzeniu analizy czasowo ruchowej. Po obróbce przedstawionych zdjęć, wyselekcjonowaniu najistotniejszych elementów i odniesieniu ich do czasu kamery wygenerowanego na filmie, odtwarza się położenie, w tym przypadku, pieszego na jezdni. Poniżej zamieszczone zdjęcia obrazują przebieg zdarzenia drogowego. AUTOBUSY 6/2015 233
Rys. 3. Pieszy idący chodnikiem zatrzymuje się i obraca w prawo. Rys. 4. Pieszy rozpoczyna przechodzenie przez jezdnię - czas 56:01 + 1/25s. Rys. 5. Na nogach pieszego widać odbijające się światła samochodu. Rys. 6. Uderzenie przez samochód w pieszego; czas 56:06 + 3/25 s. Rys. 7-12. Zbliżenie na moment zderzenia. 234 AUTOBUSY 6/2015
Dysponując materiałami z oględzin miejsca zdarzenia, oględzinami samochodu, oględzinami odzieży wierzchniej i śladami na spodach obuwia pieszego oraz opisem obrażeń ciała pieszego odtworzono przebieg wypadku. Tabela 1: Przebieg zdarzenia zarejestrowany przez kamerę przemysłową. 1 widoczne jest przednie koło motocykla, Ford rozpoczyna skręt w lewo 14:51:59 - czas zapisu 2 widoczne uniesione tylne koło motocykla 3 Rys. 13. Szkic przebiegu zdarzenia. Sporządzono również symulację zdarzenia w programie V-Sim. 4 14:52:00 czas zapisu 5 6 7 Rys.14: Symulacja w programie V-Sim. Niekiedy zapis wideo jest tak dynamiczny i jednocześnie małoczytelny, że tylko analiza poklatkowych zdjęć pozwala na odtworzenie mechanizmu przemieszczania się uczestników zdarzenia. 2. Zdarzenie z udziałem motocyklisty, który uderzył w bok samochodu: 8 9 motocyklista odrywa ręce od kierownicy 10 11 motocykl jedzie w pionie na przednim kole 12 przewracanie motocykla przodowi 14 się ku 15 Rys. 15, 16. Pojazdy biorące udział w zdarzeniu. AUTOBUSY 6/2015 235
16 3. Otarciowe zderzenie się pojazdów podczas zmiany pasa ruchu: Odtworzono mechanizm zderzania się pojazdów: 17 Vokswagen Ford 18 motocyklista jako pierwszy uderza w bok samochodu, a za nim w samochód uderza motocykl Rys. 87. Mechanizm zderzania się pojazdów. Poniżej poklatkowe zdjęcia obrazujące przebieg zdarzenia i odtworzone na ich podstawie położenie najpierw jednego, a później dwóch pojazdów biorących udział w zdarzeniu. Wykorzystano zdjęcia z programu www.geoportal.gov.pl. 19 20 21 14:52:01 czas zapisu Rys. 98, 19. Ford zjeżdża z wiaduktu. 22 23 24 Rys. 20, 21. Ford przejeżdża linię przerywaną rozdzielającą pasy ruchu. 236 AUTOBUSY 6/2015
Odległość ok. 22,2m Volkswagen pokonał w czasie - 1 i 4/25s Rys.28: Zdjęcie poklatkowe - 15-ta s. Rys.22, 23: Ford w chwili zderzania z VW. Odległość 33,8m Ford przejechał w czasie 2 i 13/25 s. Rys.29: Uderzenie w znak drogowy Rys.30, 3110: Uszkodzenia pojazdów biorących udział w zdarzeniu. Rys.24,25: Widoczny przedni prawy narożnik VW (21k 12s). Po odtworzeniu całego zdarzenia drogowego ustalono czas przejazdu samochodu Ford na odcinku 22,2m - 1 i 4/25s. Prędkość średnia na tym odcinku to 19,1 m/s = 68 km/h. Z taką prędkością poruszał się on bezpośrednio przed kolizją. Wnioski 1. Zapisy video, tak jak ślady na drodze, pojazdach, osobach oraz dowody osobowe są istotnym elementem kryminalistycznych badań zdarzeń drogowych. 2. Nowe narzędzie, jakim są zapisy video zdarzeń drogowych, jest bardzo przydatne w rekonstrukcji przebiegu kolizji i wypadów drogowych, jak i w ocenie zachowań ich uczestników. 3. Nie zostały jeszcze w pełni wypracowane procedury zabezpieczania i przetwarzania zapisów video z kamer, lecz tak jak miało to miejsce ze zdjęciami cyfrowymi, ta kwestia również znajdzie swoje uregulowanie prawne. Bibiografia 1. Wypadki drogowe. Vademecum Biegłego Sądowego wydanie drugie, J.Wierciński, A.Reza (red.), 2006r., Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych Kraków Rys.26, 27: Przemieszczanie się pojazdów. AUTOBUSY 6/2015 237
Video recording in vehicle accident reconstruction Abstract This paper presents possibilities of using video recordings for vehicle accidents reconstruction. The records presented were taken from a camera mounted inside a car, as well as from traffic monitoring. The availability of this type of material enables detailed analysis of vehicle accidents and allows to give a reliable opinion within the framework of the Pomeranian Association of Appraisers and Forensics. Key words: vehicle accident reconstruction, video, monitoring. Autorzy: Mgr inż. Maciej Szyca Przedsiębiorstwo Usługowo Techniczne Rzeczoznawca, Kobylnica Mgr inż. Małgorzata Szyca Przedsiębiorstwo Usługowo Techniczne Rzeczoznawca, Kobylnica 238 AUTOBUSY 6/2015