Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej Przedmiotowy system oceniania z chemii dla kl. I, II, III Opracowała: Dorota Knap
SPIS TREŚCI Podstawa Prawna Przedmiotowego Systemu Oceniania z chemii:... 3 Obszary oceniania... 3 Warunki uzyskiwania ocen cząstkowych, śródrocznych i rocznych:... 5 Zasady informowania o postępach w nauce.... 6 Warunki i tryb uzyskiwania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z chemii.... 7 Wymagania edukacyjne z chemii dla klas I-III.... 8 Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej 2
Podstawa Prawna Przedmiotowego Systemu Oceniania z chemii: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych Dz.U. 2015 poz. 843 Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r., w sprawie warunków i sposobu oceniania, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 kwietnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r., w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, Podstawa Programowa z chemii dla gimnazjum, Statut Szkoły, Program nauczania chemii w gimnazjum H. Gulińska, J. Smolińska (klasa 2 i 3) "Program nauczania chemii w gimnazjum. Świat Chemii"- Anna Warchoł (klasa 1) Obszary oceniania 1. Przedmiotem oceniania są następujące obszary: wiadomości przedmiotowe: zgodne z programem nauczania i kryteriami wynikającymi z podstawy programowej umiejętności przedmiotowe: planowanie prostych eksperymentów analizowanie i interpretowanie wyników obserwacji i eksperymentów gromadzenie danych dostrzeganie związków przyczynowo-skutkowych porównywanie i wnioskowanie wykonywanie prostych wykresów, diagramów i ich interpretowanie korzystanie z różnych źródeł informacji postawa ucznia: systematyczność pilność przygotowanie do lekcji (posiadanie podręcznika, zeszytu, zadania domowego itp.) praca w grupie odpowiedzialność za podjęte działania Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej 3
2. Ocenie podlegają wszystkie wymienione formy aktywności ucznia: Sprawdziany- testy, prace klasowe podsumowujące poszczególne działy termin, forma i zakres podawane są uczniom i zapisywane w terminarzu dziennika z tygodniowym wyprzedzeniem. Sprawdziany są obowiązkowe. Kartkówki- nie podlegają wcześniejszej zapowiedzi. Obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji lub w przypadku kartkówki zapowiedzianej z materiału ustalonego przez nauczyciela. W klasach III kartkówki (w związku z utrwaleniem materiału przed egzaminem) mogą obejmować zakres materiału ustalony przez nauczyciela z uczniami z tygodniowym wyprzedzeniem. Odpowiedź ustna obejmująca materiał z trzech ostatnich lekcji lub z materiału ustalonego przez nauczyciela, uwzględniająca swobodną wypowiedź na określony temat, charakteryzowanie procesów chemicznych, umiejętność wnioskowania przyczynowoskutkowego itp. Ćwiczenia laboratoryjne - wykonywane przez uczniów podczas lekcji laboratoryjnych (projektowanie eksperymentów ich przeprowadzanie z zachowaniem zasad bezpieczeństwa oraz umiejętność ich opisywania, formułowania obserwacji i wyciągania na ich podstawie wniosków). Zapowiadane tydzień wcześniej Umiejętności doskonalone w domu np. praca domowa, doświadczenia uczniowskie, referaty, testy utrwalające wiadomości, prezentacje multimedialne, broszury. Prace dodatkowe- wykonywanie doświadczeń uczniowskich, referaty, prezentacje itp Projekt edukacyjny-oceniany zgodnie z Regulaminem projektu edukacyjnego Aktywność ucznia np. kilkuzdaniowa wypowiedź, praca w grupie, praca z tekstem. Uczeń może otrzymać za aktywność punkty + lub - aktywność na lekcji wykonania dodatkowego zadania związanego z przygotowaniem do lekcji prac z własnej inicjatywy lub zleconych przez nauczyciela brak zainteresowania lekcją, zajmowanie się innym zajęciem brak zadania domowego / krótszego, wymagającego mniejszego wysiłku/ nieprzygotowanie do lekcji / brak zeszytu, podręcznika, przyborów/ od 1 do 3 pkt. od 1 do 3 pkt. od 3 do 1 pkt. od 2 do 4 pkt. 2 pkt. Kryteria przeliczania punktów na ocenę cząstkową wg skali : ndst 5 pkt. dp - 2 4 pkt. dst 5 6 pkt. db 7 8 pkt. bdb 9 10 pkt. Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej 4
Warunki uzyskiwania ocen cząstkowych, śródrocznych i rocznych: Prace pisemne (sprawdziany, testy, kartkówki) są punktowane według schematu, w zależności od złożoności zagadnienia. Punkty są przeliczane na oceny według zasad pomiaru dydaktycznego: 0 29 % - niedostateczny 30 49 % - dopuszczający 50 69 % - dostateczny 70 90 % - dobry 91 99 % - bardzo dobry 100 % - celujący Nauczyciel oddaje sprawdzone prace pisemne w terminie dwóch tygodni Zapowiedziane sprawdziany i kartkówki są obowiązkowe. W razie usprawiedliwionej nieobecności sprawdzian lub kartkówkę należy napisać w ciągu dwóch tygodni od powrotu do szkoły. Termin należy wcześniej uzgodnić z nauczycielem. Jeśli uczeń nie pisał kartkówki z przyczyn usprawiedliwionych, pisze w terminie późniejszym, w przypadku pracy klasowej umawia się z nauczycielem na konkretny termin. Uczeń ma prawo poprawić ocenę niedostateczną oraz każdą pozytywną ocenę cząstkową tylko raz w ciągu dwóch tygodni od momentu wpisania danej oceny do dziennika. Każda ocena z poprawy jest wpisywana do dziennika, nawet w przypadku, gdy jest niższa od oceny poprawianej. Nową ocenę wpisuje się w kratce obok oceny uzyskanej poprzednio. Przy wystawianiu oceny klasyfikacyjnej nauczyciel bierze pod uwagę obie oceny. W przypadku stwierdzenia przez nauczyciela niesamodzielnej pracy uczeń otrzymuje z w/w sprawdzianu/kartkówki itp. ocenę niedostateczną. Zeszyt przedmiotowy jest obowiązkowy. Powinien być prowadzony systematycznie i starannie. W przypadku nieobecności ucznia, powinien on uzupełnić notatki w zeszycie do tygodnia. Wszystkie oceny, które uzyskuje uczeń są jawne i uzasadnione, przy konstruowaniu sprawdzianów, testów, kartkówek, nauczyciel uwzględnia indywidualne możliwości intelektualne ucznia w tym opinie i orzeczenia PPP. Przy wystawianiu oceny śródrocznej oraz rocznej brane są również pod uwagę postępy ucznia, systematyczność, pilność, jak również indywidualne potrzeby psychofizyczne i edukacyjne ucznia u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom na podstawie opinii lub orzeczenia PPP w tym Publicznej Poradni Specjalistycznej. Wystawienie oceny śródrocznej i oceny rocznej dokonujemy na podstawie wszystkich ocen cząstkowych, przy czym większą wagę mają oceny z prac klasowych, sprawdzianów a następnie odpowiedzi ustne i kartkówki. Pozostałe oceny są wspomagające. Wystawiona ocena nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Nieklasyfikowany (nkl) będzie uczeń, który opuścił ponad 50% jednostek lekcyjnych w danym półroczu. Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej 5
Aby poprawić śródroczną ocenę niedostateczną uczeń otrzymuje zestaw pytań oraz zadań, jakie musi zaliczyć w przeciągu pierwszych czterech tygodni II półrocza. Zasady informowania o postępach w nauce. Wszystkie oceny są jawne i podawane na bieżąco. Na pierwszej godzinie lekcyjnej uczniowie zostają zapoznani z wymaganiami edukacyjnymi niezbędnymi do uzyskania poszczególnych ocen śródrocznych i rocznych, sposobami sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów oraz z warunkami i trybem uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z chemii. Rodzice są informowani o ocenach bieżących, postępach i trudnościach ucznia w nauce w trakcie zebrań, wywiadówek i indywidualnych konsultacji z nauczycielem. Rodzice maja możliwość zapoznania się z wymaganiami, sposobami, warunkami ii trybem uzyskania wyższej niż przewidywana roczna ocena klasyfikacyjna z chemii na pierwszym zebraniu rodziców, w bibliotece szkolnej w ciągu całego roku oraz na stronie internetowej gimnazjum. Prace kontrolne otrzymuje uczeń do wglądu na lekcji, a rodzice w kontaktach indywidualnych i na zebraniach. Prace kontrolne są przechowywane przez nauczyciela do 31 sierpnia danego roku szkolnego. Na miesiąc przed zakończeniem zajęć śródrocznych, rocznych nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne informuje ustnie ucznia o jego trudnościach w nauce. Fakt ten zgłasza wychowawcy klasy. Na 10 dni przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej nauczyciel jest zobowiązany powiadomić ucznia o nieklasyfikowaniu go z danych zajęć edukacyjnych. Na tydzień przed rocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej uczeń zostaje poinformowany przez nauczyciela o przewidywanej dla niego rocznej ocenie klasyfikacyjnej z chemii. Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej 6
Warunki i tryb uzyskiwania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z chemii. Uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) mają prawo zwrócić się do nauczyciela o ustalenie wyższej niż przewidywania roczna ocena klasyfikacyjna z chemii, pod warunkiem, że: a) uczeń był obecny na 90% zajęć edukacyjnych z danego przedmiotu, b) napisał wszystkie pisemne prace kontrolne. Warunkiem uzyskania wyższej niż przewidywana roczna ocena klasyfikacyjna jest: I. Złożenie w formie pisemnej przez ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) wniosku do nauczyciela w terminie trzech dni od wystawienia rocznej przewidywanej oceny klasyfikacyjnej Wniosek powinien zawierać: 1/ wskazanie zajęć edukacyjnych, z których miałaby być ustalona wyższa niż przewidywana ocena 2/ ocenę, o którą się uczeń ubiega, 3/ okoliczności uzasadniające złożenie wniosku. II. Nauczyciel dokonuje analizy zasadności wniosku w oparciu o udokumentowane realizowanie obowiązków ucznia określonych w statucie szkoły w 64. W oparciu o tę analizę może ocenę podwyższyć lub utrzymać. III. W przypadku pozytywnej decyzji nauczyciela o skorzystaniu przez ucznia z możliwości podwyższenia oceny przewidywanej nauczyciel może przeprowadzić sprawdzenie poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w formie pisemnej w stosunku do wymagań edukacyjnych. Pracę pisemną ocenia nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne. IV. Pisemne uzasadnienie zmiany lub pozostawienia rocznej przewidywanej oceny klasyfikacyjnej nauczyciel przekazuje Dyrektorowi na dwa dni przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej V. Poinformowanie ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) o podjętej decyzji i odnotowanie tego faktu w dzienniku VI. Ustalona ocena jest ostateczna w tym trybie postępowania. Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej 7
Wymagania edukacyjne z chemii dla klas I-III. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada wiedze i umiejętności wykraczające poza zakres materiału programowego, który wynika z jego samodzielnych poszukiwań i przemyśleń, samodzielnie wykorzystuje wiadomości w sytuacjach nietypowych i problemowych (np. rozwiązując dodatkowe zadania o podwyższonym stopniu trudności, wyprowadzając wzory, analizując wykresy), formułuje problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk i procesów chemicznych, potrafi udowodnić swoje zdanie używając przekonywującej argumentacji, będącej skutkiem samodzielnie nabytej wiedzy, zna nowe osiągnięcia z zakresu chemii, wykorzystuje posiadaną wiedzę do projektowania doświadczeń chemicznych oraz formułuje obserwacje i wnioski dotyczące ich przebiegu, wykonuje złożone obliczenia połączone z wyprowadzeniem wzorów, wzorowo posługuje się językiem przedmiotu, jest autorem samodzielnie wykonanej pracy o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych, osiąga sukcesy w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, wykonuje twórcze prace, pomoce naukowe i potrafi je prezentować na terenie szkoły i poza nią, w pracach pisemnych osiąga 100% punktów możliwych do zdobycia sprostał wymaganiom na niższe oceny. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności z zakresu materiału programowego, sam bez pomocy nauczyciela odpowiada na postawione mu pytania, zdobytą wiedzę stosuje w nowych sytuacjach, do wytłumaczenia zjawisk chemicznych i wykorzystuje je w praktyce, samodzielnie rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące praw chemicznych, stężeń procentowych roztworów i rozpuszczalności, potrafi zaplanować i przeprowadzić doświadczenia chemiczne, przeanalizować wyniki, wyciągnąć wnioski, wskazać źródła błędów, potrafi poprawnie rozumować w kategoriach przyczynowo-skutkowych wykorzystując wiedzę przewidzianą w podstawie programowej, biegle stosuje nomenklaturę chemiczną, pisze i samodzielnie uzgadnia równania reakcji chemicznych, poprawnie posługuje się językiem przedmiotu, w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 91% do 99% punktów możliwych do zdobycia. sprostał wymaganiom na niższe oceny. Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej 8
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone z zakresu materiału programowego (mogą wystąpić nieznaczne braki), rozumie związki między wielkościami chemicznymi i ich jednostkami oraz próbuje je przekształcić, potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów typowych, w przypadku trudniejszych korzysta z pomocy nauczyciela, sporządza i interpretuje wykresy, oraz informacje i dane liczbowe przedstawione w różnorodnej formie, rozwiązuje typowe zadania rachunkowe i problemowe, wykonuje odpowiednie obliczenia, również na podstawie wykresu, potrafi zaplanować prosty eksperyment chemiczny, posługuje się nomenklaturą związków chemicznych, pisze i uzgadnia równania reakcji chemicznych, stosuje wiadomości z chemii w sytuacjach wynikających z codzienności, w pracach pisemnych osiąga od 70% do 90% punktów. sprostał wymaganiom na niższe oceny. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności z zakresu materiału programowego (występują tu jednak braki), stosuje wiadomości do rozwiązywania zadań i problemów z pomocą nauczyciela, czyta tekst ze zrozumieniem i wyciąga prawidłowe wnioski, podaje zależności występujące pomiędzy podstawowymi wielkościami chemicznymi. wykonuje proste doświadczenia chemiczne z pomocą nauczyciela, samodzielnie formułuje wyniki obserwacji i wnioski, zna pierwiastki chemiczne, podstawowe prawa i wielkości chemiczne oraz stosuje je do rozwiązywania prostych problemów, językiem przedmiotu posługuje się z niewielkimi błędami, odnajduje dane w tablicach i wykorzystuje je do obliczeń z pomocą nauczyciela, zna zagrożenia związane z niewłaściwym użyciem lub utylizacją chemikaliów, w przypadku prac pisemnych osiąga od 50% do 69% punktów. sprostał wymaganiom na niższą ocenę. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: ma braki w wiadomościach i umiejętnościach z zakresu materiału programowego, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia, braki wiedzy do usunięcia w dłuższym czasie, zna podstawowe prawa, wielkości chemiczne i jednostki, symbolikę i terminologię chemiczną, potrafi z dużą pomocą nauczyciela wykonać proste doświadczenia chemiczne, potrafi wyszukać w zadaniu wielkości: dane i szukane i zapisać je za pomocą symboli, pisze proste wzory chemiczne związków i je nazywa, Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej 9
dobiera współczynniki stechiometryczne w podanym równaniu oraz pisze proste równania reakcji z pomocą nauczyciela, zna i stosuje przepisy BHP obowiązujące w pracowni chemicznej, językiem przedmiotu posługuje sie nieporadnie, w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 30% do 49% punktów. umiejętności, które posiadł umożliwiają mu edukację na następnym poziomie nauczania. VI. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są niezbędne do dalszego kształcenia, a braki te są na tyle duże, że nie rokują nadziei na ich usunięcie, nawet w dłuższym okresie czasu i przy pomocy nauczyciela nie zna podstawowych pojęć, praw i wielkości chemicznych, nie zna podstawowej symboliki i terminologii chemicznej, nie zna podstawowych zjawisk zachodzących w otoczeniu i nie potrafi ich opisać stosując terminologię chemiczną nawet z pomocą nauczyciela, nie potrafi z dużą pomocą nauczyciela wykonać prostych doświadczeń chemicznych, nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z dużą pomocą nauczyciela, nie potrafi bezpiecznie posługiwać się prostym sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi, nie potrafi napisać prostych wzorów chemicznych i najprostszych równań chemicznych nawet z dużą pomocą nauczyciela, wykazuje się brakiem systematyczności w przyswajaniu wiedzy i wykonywaniu prac domowych, nie podejmuje próby rozwiązania zadań o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela, w przypadku prac pisemnych osiąga od 0% do 29% punktów. Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej 10